Duran varlıkların incelenmesinde, 2019 yılı bilançosunda yer alan 299 Birikmiş Amortismanlar hesabının gerçek durumu yansıtmadığı görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar hesabının niteliğini açıklayan 224’üncü maddesinde, bu hesabın çeşitli nedenlerle kullanılma olanaklarını yitiren maddi duran varlıkların izlenmesi için kullanılacağı hüküm altına alınmıştır. Hesabın işleyişini açıklayan 225’inci maddede ise, kullanılma olanaklarını yitiren maddi duran varlıkların kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba borç, ilgili maddi duran varlık hesabına alacak; ayrılmış olan amortisman tutarının, 299 Birikmiş Amortismanlar hesabına alacak, 257 Birikmiş Amortismanlar hesabına borç kaydedileceği ve bu hesapta kayıtlı varlıklardan diğer idare veya kuruluşlara bedelsiz olarak devredilenlerin kayıtlı değerinin bu hesaba alacak; birikmiş amortisman tutarlarının 299 Birikmiş Amortismanlar hesabına, varsa kalanının 630 Giderler hesabına borç kaydedileceği belirtilmiştir.

47 sıra No.lu Amortisman ve Tükenme Paylarına İlişkin Tebliğ’in “Amortisman ve tükenme payı süre ve oranları” başlıklı 6’ncı maddesine göre; çeşitli nedenlerle kullanılma olanaklarını yitiren amortismana tabi maddi duran varlıklardan 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar hesabında izlenmesine karar verilenlerin amortismana tabi tutulmamış kısmının tamamı amortismana tabi tutulmalıdır. Tebliğ’in “Amortisman ve tükenme payının muhasebeleştirilmesi” başlıklı 8’inci maddesine göre; ayrılan amortisman ve

tükenme payları, 630 Giderler hesabına borç, ilgisine göre 257 Birikmiş Amortismanlar hesabı, 268 Birikmiş Amortismanlar hesabı, 278 Birikmiş Tükenme Payları hesabı veya 299 Birikmiş Amortismanlar hesabına alacak kaydedilmelidir.

Yukarıdaki mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar hesabında kayıtlı tutarlar kadar yılsonu işlemi ile her halükarda 299 Birikmiş Amortismanlar hesabına alacak kaydı yapılmalıdır. Bu anlamda kesin mizanda 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar hesabının borç kalanı ile 299 Birikmiş Amortismanlar hesabının alacak kalanı eşit olmalıdır.

Bu çerçevede; açılış kaydında 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar hesabında yer alan tutarlar ile yılı içinde hurdaya ayrılmasına karar verilen ve 253 Tesis, Makine ve Cihazlar hesabı, 254 Taşıtlar hesabı ve 255 Demirbaşlar hesabında kayıtlı olup 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar hesabına aktarılan tutarlara ilişkin 299 Birikmiş Amortismanlar hesabının alacağında kayıtlı olması gereken tutar, 147.626,04 TL’dir.

Yapılan incelemede, Belediyenin 2019 yılı bilançosunda 299 Birikmiş Amortismanlar hesabının alacağında kayıtlı bulunan tutarın 19.625,01 TL olduğu, dolayısıyla 2019 yılı Bilançosunda 299 Birikmiş Amortismanlar hesabının 128.001,03 TL tutarında eksik gösterildiği tespit edilmiştir.

Amortisman işlemlerinin muhasebeleştirilmesinde anılan mevzuat hükümlerine uygunluğun sağlanması gerekmektedir.