İdare tarafından mali durum ve ödemeler dengesi gözetilmeden Trabzon Büyükşehir Belediyesine borç verildiği tespit edilmiştir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Üst yöneticiler” başlıklı 11’inci maddesinde;

“(…)

Üst yöneticiler, idarelerinin stratejik planlarının ve bütçelerinin kalkınma planına, yıllık programlara, kurumun stratejik plan ve performans hedefleri ile hizmet gereklerine uygun olarak hazırlanması ve uygulanmasından, sorumlulukları altındaki kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden, malî yönetim ve kontrol sisteminin işleyişinin gözetilmesi, izlenmesi ve kanunlar ile Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde belirtilen görev ve sorumlulukların yerine getirilmesinden Bakana; mahallî idarelerde ise meclislerine karşı sorumludurlar.

Üst yöneticiler, bu sorumluluğun gereklerini harcama yetkilileri, malî hizmetler birimi ve iç denetçiler aracılığıyla yerine getirirler.” denilmektedir.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun “Belediyeler arası hizmet ilişkileri ve koordinasyon” başlıklı 27’nci maddesinde; “(...) Büyükşehir belediyesi ile bağlı kuruluşları, belediye başkanının onayı ile birbirlerinin nakit ihtiyacını karşılayabilir. Bu şekildeki ödünç vermelerde faiz uygulanmaz. (...)” denilerek büyükşehir belediyeleri ile bağlı kuruluşlarının birbirlerinin nakit ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri belirtilmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre; büyükşehir belediyeleri ile bağlı kuruluşları, birbirlerinin nakit ihtiyacını karşılarken üst yöneticilerin kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlama sorumluluğunu gözetmesi esastır.

Ancak yapılan incelemede, Trabzon Büyükşehir Belediyesine 2021 yılında 8.000.000,00 TL, 2022 yılında 30.000.000,00 TL ve 2023 yılında 25.000.000,00 TL olmak üzere toplam 63.000.000,00 TL nakit borç verildiği ve Büyükşehir Belediyesinden toplam 12.500.000,00 TL nakit borç alındığı, dolayısıyla idarenin bu işlemlerden kaynaklanan toplam 50.500.000,00 TL alacağının kaldığı tespit edilmiştir.

Diğer taraftan idarenin nakit akışı ve ödemeler dengesinde meydana gelen bozulmalar nedeniyle, 2022 yıl sonu itibarıyla 709.089.159,61 TL olan borç stoku 267.565.829,67 TL artarak 2023 yıl sonu itibarıyla 976.654.989,28 TL olmuştur.

Kamu idaresi cevabında, mevzuat çerçevesinde işlem yapıldığı belirtilerek bundan sonraki borç ilişkisinin mali durum doğrultusunda yürütüleceği bildirilmiştir.

Sonuç olarak, idarenin Büyükşehir Belediyesine nakit borç verirken mevzuatta belirlenen borçlanma sınırının aşıldığını ve borç stokunun yüksek olduğunu dikkate alması gerekmektedir.