Karar Künyesi
İdare tarafından mevduat faiz gelirlerinin muhasebeleştirme işlemlerinde gelir vergisi stopajları toplu olarak başka bir yevmiye kaydı ile hesaplara alınmakta, kullanılmaması gereken bütçe giderleri hesabı kullanılmakta, ayrıca bütçe gelirleri hesabı mükerrer çalıştırılmaktadır.
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 102-Bankalar Hesabı’na ilişkin “Hesabın işleyişi” başlıklı 57’nci maddesinde;
“…
6) Muhasebe birimlerinin hesaplarının bulunduğu bankalarca tahakkuk ettirilerek banka hesabına aktarılan faiz tutarları bu hesaba, tevkifat tutarları 630- Giderler Hesabına borç, faiz tutarının içinde bulunulan aya ait kısmı 600- Gelirler Hesabına, geçmiş aylara ait kısmı 181- Gelir Tahakkukları Hesabına alacak kaydedilir. Banka hesabına aktarılan tutarın tamamı aynı zamanda 805- Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800- Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir.”hükmü mevcut olup buna göre; elde edilen faiz gelirleri 600-Gelirler Hesabına brüt tutar üzerinden kaydedilmeli, faiz gelirine ilişkin yapılan stopaj ise 630-Giderler Hesabında izlenilmeli ve sadece elde edilen net gelir tutarı bütçe hesapları ile ilişkilendirilmelidir.
Mevduat faiz gelirlerine ilişkin olarak yapılması gereken kayıt aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:
Tablo 15: Mevduat Faiz Gelirlerinin Muhasebeleştirilmesi Örneği
Hesap Kodu | Borç | Alacak |
102 | X | 0,00 |
630 | Y | 0,00 |
600 | 0,00 | X+Y |
805 | X | 0,00 |
800 | 0,00 | X |
Tabloda görüleceği üzere tek bir yevmiye kaydında hem mevduat faiz gelirinin hem de söz konusu faiz geliri üzerinden kesilen gelir vergisinin muhasebeleştirilmesi yapılmıştır. Söz konusu kayıtta ayrıca bütçe gelirlerine net tutar kaydedilmiş olup ayrıca bütçe giderleri hesabı çalıştırılmamıştır.
İdarenin hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde; mevduat faiz gelirlerinin öncelikle net tutarlar üzerlerinden muhasebeleştirildiği daha sonra belli dönemler itibariyle faiz gelirleri üzerinden kesilen vergilerin toplu olarak 630-Giderler Hesabına kaydedildiği ayrıca söz konusu kayıtlarda vergi kesintisi tutarı kadar bütçe geliri hesabının tekrar çalıştırıldığı ve yine söz konusu tutar kadar bütçe giderleri hesabının kullanıldığı anlaşılmıştır. Bu şekilde yapılan kayıtlar sonucunda elde edilen net gelirin kaydedilmesi gereken bütçe gelirleri hesabına brüt gelir tutarı kaydedilmiş olmaktadır.
Denetim tespitine binaen, İdare tarafından; hatalı muhasebeleştirilen mevduat faiz gelirleri kayıtlarının, 01.03.2021 tarihinden itibaren Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 102-Bankalar Hesabı’na ilişkin “Hesabın işleyişi” başlıklı 57’nci maddesine istinaden bulgudaki öneri doğrultusunda düzeltildiği ifade edilmiştir.
Sonuç olarak, söz konusu muhasebeleştirme işlemlerinin yılında yapılmaması nedeniyle, 2020 yılında 800-Bütçe Gelirleri Hesabı ile 830-Bütçe Giderleri Hesabında 714.464,46 TL’lik fazla tutar yer almıştır.