Devlet Su İşleri Bölge Müdürlüğünce sondaj izni verilen kuyulara ait bilgilerin İdare tarafından edinilememesi neticesinde abonelik tesisi işlemlerinin, su ve atıksu bedeli tahakkuk ve tahsilatının sağlıklı bir şekilde yerine getirilemediği görülmüştür.

167 sayılı sayılı Yeraltı Suları Hakkında Kanun'un 3'üncü maddesine göre; sınırları ve yapısal özellikleri belirlendikçe yeraltısuyu sahaları, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün teklifi üzerine Tarım ve Orman Bakanlığınca “yeraltısuyu işletme alanı” kabul ve ilan edilmektedir.

Anılan Kanun'un 4'üncü maddesine göre, yeraltı suyu işletme sahaları içinde 8'inci madde hükmüne göre belge alınarak açılması gereken kuyuların adedi, yerleri, derinlikleri ve diğer vasıflarıyla çekilecek su miktarı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından tayin ve tespit edilmektedir. Yeraltı suyu işletme sahalarında 8'inci madde kapsamına giren her türlü yeraltı suyu tesisleri, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca tanzim edilecek teknik

talimatname hükümlerine göre meydana getirilir.

Yukarıdaki madde hükümlerinden anlaşılacağı üzere, sondaj kuyularının adedi, yerleri, derinlikleri ve diğer nitelikleri hakkında gerekli izin ve belgelerin verilmesi, ilgili kuyulara ilişkin faydalı kullanım miktarının belirlenmesi Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün yetkisi dâhilindedir. Ancak 2560 Sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun'un 2'nci maddesinde; içme, kullanma ve endüstri suyu ihtiyaçlarının her türlü yeraltı ve yer üstü kaynaklarından sağlanması ve ihtiyaç sahiplerine dağıtılması için; kaynaklardan abonelere ulaşıncaya kadar her türlü tesisin etüt ve projesini yapmak veya yaptırmak, bu projelere göre tesisleri kurmak veya kurdurmak, kurulu olanları devralıp işletmek ve bunların bakım ve onarımını yapmak, yaptırmak ve gerekli yenilemelere girişmek, kullanılmış sular ile yağış sularının toplanması, yerleşim yerlerinden uzaklaştırılması ve zararsız bir biçimde boşaltma yerine ulaştırılması veya bu sulardan yeniden yararlanılması için abonelerden başlanarak bu suların toplanacakları veya bırakılacakları noktaya kadar her türlü tesisin etüt ve projesini yapmak veya yaptırmak; gerektiğinde bu projelere göre tesisleri kurmak ya da kurdurmak işletmek ve bunların bakım ve onarımını yapmak, yaptırmak su ve kanalizasyon idarelerinin görev ve yetkileri olarak belirlenmiştir.

İdarenin su kaynaklarının temini, abonelere ulaştırılması için gerekli altyapı yatırımlarının planlanması ve yürütülmesi, kullanılmış suların toplanması, uzaklaştırılması, zararsız bir biçimde boşaltma yerine ulaştırılması ve gerekli hallerde bu sulardan yararlanılması, yer altı ve yer üstü su kaynaklarının korunması bağlamındaki görev ve yetkileri dikkate alındığında, 167 sayılı Kanun çerçevesinde DSİ Genel Müdürlüğünce izin verilen sondaj kuyularının adedi, yerleri, derinlikleri ve diğer nitelikleri hakkında İdarenin bilgi sahibi olması önem arz etmektedir.

Yapılan incelemede, Hatay ilinde bulunan sondaj kuyuları, yerleri, derinlikleri, faydalı tüketim miktarları ve diğer nitelikleri hakkında Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ile HATSU arasında bilgi paylaşımı olmadığı tespit edilmiştir.

Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ile HATSU arasında doğru, sağlıklı ve zamanlı bilgi alışverişini sağlanamaması İdarenin görev sahası içinde açılan ve kullanılan bu kuyuların kaçak deşarjları, arıtma tesislerine olan aşırı ve zamansız yükleri, atık su abonelikleri ve Çevre Temizlik Vergisi gibi bedellerin alınmasını zorlaştırdığı gibi yapılacak alt yapı yatırım/işletme planlamalarını da önemli ölçüde etkileyecektir.

Bu nedenle, Devlet Su İşleri 6. Bölge Müdürlüğünden resmi yazı ile Hatay ilinde ruhsat verilen yer altı suyu kuyularının listesi alınmış ve İdare yetkilileri ile paylaşılmıştır. DSİ tarafından verilen listede bulunan 216 tane ruhsatlı yer altı suyu kaynaklarında yapılan inceleme sonucunda; özellikle ticari ve sanayi amaçlı olarak kullanılan yer altı su kaynakları için toplamda 138 tane yer altı suyu kullanıcısının atıksu aboneliklerinin olmadığı tespit edilmiştir.

Sonuç olarak; İdarenin görev alanı içinde kullanımda olan ve/veya yeni kullanıma açılan/açılacak kuyuların bilgisi ve değişikliklerinin Devlet Su İşleri Bölge Müdürlüğünden periyodik olarak temin edilmesi HATSU’nun mevzuatta belirlenen görevlerini yerine getirebilmesi için zorunluluk teşkil etmektedir.