Pazar yerlerinin kullanılması karşılığı alınan işgal harcını tahsil etme yetkisinin yapılan hizmet protokolü ile meslek kuruluşlarına devredildiği görülmüştür.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun işgal harcının konusunu belirleyen 52’nci

maddesinde, belediye sınırları içinde bulunan pazar yerlerinin satış yapmak veya sair maksatlarla ve yetkili mercilerden usulüne uygun izin alınarak geçici olarak işgal edilmesinin, işgal harcına tabi olduğu ifade edilmiştir

Aynı Kanunu’n “Harcın Ödenmesi” başlıklı 57’nci maddesinde, işgal harcının belediyelerin yetkili kılacakları memur veya kişilerce makbuz karşılığında tahsil edileceği hüküm altına alınmıştır.

Pazar Yerleri Hakkında Yönetmelik’in “Pazar Yerlerinin Kurulması Ve İşletilmesi” başlıklı 5’inci maddesinin 8’inci fıkrasında, pazar yerlerinin belediyeler veya yüzde ellisinden fazlasına sahip oldukları iştiraklerince işletileceği ve bu yetkinin devredilemeyeceği ifade edilmiştir. Ancak, pazar yerlerinin işletilmesine ilişkin bazı hizmetlerin, mevzuat hükümlerine aykırı hüküm içermeyecek şekilde yapılacak belirli süreli protokoller ile meslek kuruluşları eliyle yürütülebileceği belirtilmiştir.

Aynı Yönetmelik’in “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde; tahsis ücreti, 2464 sayılı Kanuna göre, işgal edilen alan ile orantılı olarak belediye meclisince belirlenen işgaliye harcı olarak tanımlanmıştır.

Anılan Yönetmelik’in “Tahsis Ücreti” başlıklı 15’inci maddesinde, tahsis ücretinin satış yerinin kullanımı sonrasında belediyenin yetkili kılacağı memur veya kişilerce makbuz karşılığında tahsil edileceği ve meslek kuruluşlarının, belediye ile yapılan protokol çerçevesinde verdikleri hizmetler için makbuz karşılığında ücret tahsil edebileceği ifade edilmiştir.

Mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, işgal edilen alanlar için işgal harcı alınması gerektiği ve harç toplama yetkisinin kanunla verilmesi sebebiyle kanun dışında başka bir düzenleme ile devredilemeyeceği, meslek kuruluşlarının ise protokol çerçevesinde verdikleri hizmetler için makbuz karşılığında ücret tahsil edebileceği anlaşılmaktadır.

Yapılan incelemede, 26 adet pazar yeri için Bursa Seyyar Pazarcılar Odası, 5 adet pazar yeri için Bursa Yaymacılar ve Benzerleri Odası ile yapılan protokol kapsamında işgal harcı toplama yetkisinin meslek kuruluşlarına devredildiği tespit edilmiştir.

Kamu idaresi cevabında yapılan hizmet protokolündeki uygulamanın 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun “Harcın Ödenmesi” başlıklı 57’nci maddesine aykırı hükümler içerdiği kabul edilmekle birlikte yapılan uygulamanın kamu zararı içermediği, suç ve suç

unsuru barındırmadığı, kamu yararını sağlanması gibi hususları içerdiği ifade edilmişse de Kanunla verilen işgal harcı toplama yetkisinin yapılan protokol ile kişi ve kurumlara devri mümkün değildir.

Pazar yerlerindeki tahsisli satış yerlerinin kullanılması karşılığı alınan işgal harcının İdarenin yetkili kılacağı memur veya kişilerce makbuz karşılığında tahsil edilmesi gerekmektedir.