İhalesi Malatya Büyükşehir Belediyesince gerçekleştirilip Şirket tarafından yüklenilen yapım işlerinin, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nda yer verilen ihale usulleri kullanılmadan doğrudan alt yükleniciler ile sözleşme yapılmak suretiyle gerçekleştirildiği görülmüştür.

4734 sayılı Kanun’un 2’nci maddesinde; belediyelerin doğrudan veya dolaylı olarak birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlasına sahip bulundukları şirketlerin Kanun kapsamında olduğu belirtilmiştir.

Aynı Kanun’un “İstisnalar” başlıklı 3’üncü maddesi g) fıkrasında;

“g) 2 nci maddenin birinci fıkrasının (b) ve (d) bentlerinde sayılan kuruluşların, ticarî ve sınaî faaliyetleri çerçevesinde; doğrudan mal ve hizmet üretimine veya ana faaliyetlerine yönelik ihtiyaçlarının temini için yapacakları, Hazine garantisi veya doğrudan bütçenin transfer tertibinden aktarma yapmak suretiyle finanse edilenler dışındaki yaklaşık maliyeti ve sözleşme bedeli ikitrilyon üçyüzmilyar Türk Lirasını aşmayan mal veya hizmet alımları (…)

Ceza ve ihalelerden yasaklama hükümleri hariç bu Kanuna tâbi değildir.” hükmü,

“Doğrudan temin” başlıklı 22’nci maddesinde ise;

“Aşağıda belirtilen hallerde ihtiyaçların ilân yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın doğrudan temini usulüne başvurulabilir:

(…)

d) Büyükşehir belediyesi sınırları dahilinde bulunan idarelerin 90.358 TL, diğer idarelerin 30.101 Türk Lirasını aşmayan ihtiyaçları ile temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında yapılacak konaklama, seyahat ve iaşeye ilişkin alımlar.(…)

Bu maddeye göre yapılacak alımlarda, ihale komisyonu kurma ve 10 uncu maddede sayılan yeterlik kurallarını arama zorunluluğu bulunmaksızın, ihale yetkilisince görevlendirilecek kişi veya kişiler tarafından piyasada fiyat araştırması yapılarak ihtiyaçlar temin edilir.”

hükmü bulunmaktadır.

Bu çerçevede sermayesinin tamamı Malatya Büyükşehir Belediyesine ait olan Şirket, 4734 sayılı Kanun’un 3’üncü maddesinin (g) bendinde yer verilen mal ve hizmet alımları dışında kalan tüm alımları ile yapım işleri açısından 4734 sayılı Kanun’a tabidir.

4734 sayılı Kanun’a tabi olan işlerin ise; doğrudan temin kapsamında olanlar hariç Kanun’un “Uygulanacak ihale usulleri” başlıklı 18’inci maddesinde belirtilen açık ihale, belli istekliler arasında ihale ve pazarlık usulü ile gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Yapılan incelemede; ihalesi Malatya Büyükşehir Belediyesi tarafından gerçekleştirilip Şirketin yükleniminde olan yapım işlerinin belirli kısımlarının, 4734 sayılı Kanun’da belirtilen ihale usulleri kullanılmadan doğrudan sözleşme imzalanmak suretiyle başka şirketlere devredilerek yaptırıldığı tespit edilmiştir.

Şirket tarafından ihale yapılmaksızın doğrudan sözleşme ile başka şirkete yaptırılan yapım işleri aşağıdaki tabloda gösterilmektedir.

Tablo 4: Şirket Tarafından İhale Yapılmadan Alt Yüklenicilere Devredilen Yapım İşleri

Şirketin tabi olduğu mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil eden bu durum, rekabet şartlarının oluşmaması, işlerin herhangi bir ihale dokümanına dayanmaması ve sözleşme imzalanan şirketlerin 4734 sayılı Kanun açısından ihaleye katılım durumlarının (Yasaklı olup olmadığı, şartnamede belirlenen ihaleye katılım yeterlilik şartlarını taşıyıp taşımadığı) bilinememesi sebebiyle denetim, takip ve kontrol riski doğurmaktadır.

Bu itibarla Şirketin istisna kapsamında olmayan yapım işlerinin, 4734 sayılı Kanun kapsamında ihale edilmesi ve sözleşme akdedilmek suretiyle gerçekleştirilmesi gerekmektedir.