KARAR: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihalenin 1’inci kısmı üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının aşağıda belirtilen gerekçeler doğrultusunda uygun olmadığı,

Fiyat tekliflerinin ilgili sektörlerde faaliyet gösteren firmalardan alınmadığı, fiyat tekliflerinde Tebliğ’in ilgili açıklamaları uyarınca yazılması gereken ibarenin yer almadığı, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan bir kısım teklif evrakının mevzuata uygun olarak sunulmadığı, teklif ekinde sunulması gereken tutanaklar, teklif sahibi firmaya ait imza sirküsü ve mali müşavire ait faaliyet belgelerinin de teklif ekinde sunulmadığı, üstelik ilgili tekliflerin bir kısmında mali müşavir tarafından herhangi bir onaylama yapılmadığı, bir kısmında ise mali müşavire ait özel kaşe kullanılmadığı, fiyat teklifleri ekinde sunulması gereken tutanaklarda gerekli olan alanların doldurulmadığı, tutanak üzerinde mali müşavirin kaşe ve imzası ile birlikte meslek mensubuna ait özel kaşenin de kullanılmadığı, ayrıca fiyat teklifi üzerindeki tarih ile tutanak üzerinde yer alan tarih ve sayı bilgilerinin de uyumsuz olduğu, tutanaklarda teklif veren üçüncü kişi konumundaki firmanın son vergi beyanname dönemi veya bir önceki vergi beyanname döneminde alıcı veya satıcı kapsamında düzenlenen tüm fatura bilgilerinin de eksiksiz girilmesi gerektiği,

İhale konusu işte çalıştırılacak olan araçlara ilişkin motorlu taşıtlar vergisi, egzoz emisyon, araç muayene, kasko sigortası, zorunlu trafik sigortası, araç bakım, yazlık ve kışlık lastik, araç kiralama veya amortisman maliyetleri gibi gider kalemlerinin açıklanmadığı, sadece araç kiralamasına yönelik olarak mevzuata aykırı bir biçimde proforma fatura sunulduğu,

Araçların yakıt tüketim miktarlarının doğru tevsik edilmediği, yakıt tüketim değerlerinin âfaki olarak hesaplandığı, ancak ilgili araçların yakıt tüketim miktarlarının üretici veya yetkili teknik servis tarafından onaylı ve kaşeli verilecek yazılar ile tevsik edilebileceği, en yüksek işlem hacimli 8 firmanın akaryakıt fiyatlarına ilişkin raporda yer alan fiyatların % 90’ının altında teklif edilen yakıt maliyet hesaplamalarının kabul edilmeyeceği, araçların sefer sayıları, güzergah uzunlukları, 100 km mesafede yakıt tüketim miktarları, yakıt cinsleri ve yakıt maliyetlerinin doğru hesaplanmadığı,

Araçların sigorta giderlerini tevsik etmek için sunulan sigorta tekliflerinin “Sigorta Firmalarının Genel Müdürlüğü veya Bölge Müdürlüğü”nün bu alanda yetkilendirilmiş kişileri tarafından imzalanmadığı, kim tarafından hangi yetki ile imzalandığı belli olmayan tekliflerin mutlaka doğruluğunun teyit edilmesi gerektiği, belgenin doğruluğunun teyit edilmesi hususunun idarenin asli görevi olduğu, sunulan fiyat teklifinde imza atan kişilerin hangi yetki grubunda (A grubu ve B Grubu gibi) ve tek/çift imza ile yetkilendirilip yetkilendirilmediklerinin kontrol edilmesi gerektiği, ancak kaşe üzerinde isim dahi bulunmayan tekliflerin hangi şahıs/şahıslarca imzalandıklarının belirsiz olduğu, bu hususun ilgili sigorta firmasının Genel Müdürlük/Bölge Müdürlüğü ile resmi yazışma yapılarak belgenin kim veya kimler tarafından imzalandığı ve böyle bir teklife imza atma yetkilerinin olup olmadığının sorgulanması gerektiği, ayrıca daha önceden kesilmiş ve süresi başlamış olan işin tam süresini kapsamayan evrakların geçerliliğinin bulunmadığı, bununla birlikte sigorta tekliflerinin, ihaleye iştirak eden ve savunma dosyası sunan firmaların kendi adlarına düzenlenmesi gerektiği,

Araçların bakım, onarım ve lastik giderleri ile ilgili gerekli ve doğru açıklama yapılmadığı, araçların hizmet süresi boyunca gerekli tüm bakım malzemelerinin (hizmet süresince kat edilecek kilometreye ve bakım adedine göre) hesaplanması gerektiği, ayrıca teklife konu araçların resmi kataloglarında yer alan ölçülere göre doğru ölçüde yazlık ve kışlık lastik giderlerinin de hesaplamaya dahil edilmesinin gerekli olduğu iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu; a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar. (2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır. a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;

1. Verilen hizmetin ekonomik olması,
2. Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
3. Teklif edilen hizmetin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. b) Aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilerin teklifi açıklama istenmeksizin reddedilir. …” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer aşağıdaki kurallara göre tespit edilir… 79.1.3. 79.1.2 nci maddede yer alan R değeri her yıl 1 Şubat tarihinden geçerli olmak üzere Kurum tarafından belirlenir ve ilan edilir. İhalenin konusu veya işin niteliğine göre Kurum tarafından farklı R değerleri belirlenebilir. 79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir... 79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler. 79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulacaktır. Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir. Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir. Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir. Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir… 79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır” 79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır. Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür… 79.2.7. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak, EPDK tarafından yayımlanan, İstanbul İli, Avrupa Yakasında bulunan bayiler adına beyan edilmiş fiyatların ortalamasını yansıtan En Yüksek İşlem Hacimli 8 Firmanın Akaryakıt Fiyatlarına İlişkin Raporda yer alan fiyatların % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmez. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır. 79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir. 79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez. 79.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir. 79.3.3. Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü” ne (www.ihale.gov.tr) adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur. 79.3.4. Hizmet alım ihalelerinde herhangi bir sigorta giderinin aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilmesi durumunda, isteklilerce sigorta acentelerinden alınan poliçe, fiyat teklifi veya sözleşmelerin ekine ihale dokümanında yer alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla sigorta hizmetini gerçekleştirebileceklerine ilişkin, ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu yazının yetkili kişilerin imzasını taşıması gereklidir. Ancak sigorta şirketlerinin genel müdürlük veya bölge müdürlükleri tarafından imzalanmış poliçe veya fiyat teklifleri için teyit alınması zorunlu değildir. Sigorta giderinin tevsiki için sunulan belgenin işin süresinin tamamını kapsaması gerekmektedir. Ancak birden fazla yılı kapsayan ya da ihale tarihi ile işin başlangıç tarihinin farklı yıllara ait olduğu işlerde ilk yıl için alınan sigorta teklifinin ihale tarihi itibarıyla en son açıklanmış olan Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksi “On iki aylık ortalamalara göre değişim oranı (%)” tablosundaki oran esas alınmak suretiyle güncellenerek diğer yıllar için kullanılması mümkündür. Örneğin; sözleşme süresi 3 yıl, ihale tarihi 1/11/2019, işe başlama tarihi 1/1/2020 olan bir ihalede, ihale tarihi itibarıyla yıllık 100 TL olan sigorta prim tutarı maliyet kalemi, Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksi on iki aylık ortalamalara göre değişim oranı tablosunda en son açıklanmış olan 2019 yılı Eylül ayı değişim oranı (%26,44) üzerinden; 2020 yılı için (100 TL1,2644) 126,44 TL; 2021 yılı için (126,44 TL1,2644) 159,87 TL; 2022 yılı için (159,87 TL*1,2644) 202,14 TL olarak hesaplanacaktır…” açıklaması,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın; a) Adı: TCDD Taşımacılık AŞ Sivas Bölge Müdürlüğüne Bağlı İşyerlerine 12 Ay (1 Yıl) Süreyle Personel Taşıma Hizmeti Alımı b) Türü: Hizmet alımı c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır. d) Kodu: e) Miktarı: Erzurum-Palandöken-Erzurum (19+1, 35 km) 1356 sefer, Erzurum-Palandöken-Erzurum (19+1,60 km) 1356 sefer, Erzurum-Palandöken-Erzurum (8+1, 24 km) 1830 sefer, Divriği-Demirdağ-Divriği (16+1,22 km) 2592 sefer, Sivas-Bostankaya-Sivas (27+1) 1100 sefer, Sivas-Bostankaya-Sivas (8+1) 10000 sefer, Samsun-Gelemen-Samsun (4 araç, 27+1, 36 km) 4437 sefer, Kars Lojistik Merkezi-Kars Gar- Kars Lojistik Merkezi (27+1, 18 km) 1460 sefer Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır. f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Erzurum-Palandöken-Erzurum, Divriği- Demirdağ-Divriği, Sivas-Bostankaya-Sivas, Samsun-Gelemen-Samsun, Kars Lojistik Merkez- Kars Gar -Kars Lojistik Merkez” düzenlemesi, “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri teklif fiyatına dahildir. 25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz. 25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir: 25.3.1.Taahhüdün (İlave işler nedeniyle meydana gelebilecek artışlar dahil) yerine getirilmesine ilişkin, Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince; vergi, resim, harç, her türlü sigorta giderleri, karar pulu bedeli, damga vergisi, KİK payı, işin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak personel istihdam giderleri ve oluşabilecek benzer giderler sözleşme bedeline ve teklif fiyatına dahil edecektir. 25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir. 25.5. Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,

“Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu; a) Verilen hizmetin ekonomik olması, b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar, c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesi, Teknik Şartname’nin “Araçların Bakım ve Onarımı” başlıklı 5’inci maddesinde “5.1.Araçların arızalanması, kaza yapması, teknik ve donanımsal sorunlar oluşması durumlarında, sözleşme bitimine kadar arızaların giderilmesi, bakım ve onarımlarının yapılması ile gerekli yedek parça, nakliye ve sigorta yükleniciye aittir. 5.2.Kaza olması halinde gerekli belge ve dokümanlar kaza mahallinde tamamlandıktan sonra İdareye haber verilecek, araç ve gerekli belgeler ve tüm iş ve işlemler, yüklenici tarafından yerine getirilecektir. 5.3.Araçların günlük ve periyodik bakımları ile fenni muayeneleri zamanında yapılacaktır.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Araçlarda Kullanılacak Yakıt Giderleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “6.1.Araçların yakıt giderleri, köprü ve otoyol geçişleri için OGS/HGS kontör yüklemeleri (OGS/HGS cihazı her araca firma tarafından taktırılacaktır) firma tarafından karşılanacaktır. 6.2.Yüklenici yapılan sözleşme bedeli dışında bir ücret talep etmeyecektir. 6.3.Yüklenici yakıt giderlerini teklif fiyata dâhil edilecektir.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Yüklenicinin Sorumlulukları” başlıklı 7’nci maddesinde “…7.2.Yüklenici firmanın bu işle ilgili olarak çalıştıracağı personel bakımından ceza ve hukuk yasaları ile iş kanunu, trafik kanunu, vergi kanunları, sosyal sigortalar mevzuatı ve ilgili bütün mevzuatın uygulanmasından doğacak her türlü sorumluluk yükleniciye aittir. 7.3.Yüklenici çalıştıracağı araç şoförleri Kurum personeline karşı saygılı ve adaba uyun hareket edeceklerdir… 7.5.Yüklenici tarafından araçları personel taşıma (servis) işlevi göreceklerinden İDARE personeli için kiralama süresi boyunca en az yukarıdaki tabloda belirtilen koltuk sayısı kadar koltuk sigortası ve aracın zorunlu trafik sigortası yaptırılmış olmalıdır… 7.9.Araçların motorlu taşıtlar vergisi, resim, harç, sigorta ve bu ihale kapsamındaki şoförlerin trafik cezası, araçlardan kaynaklı cezalar gibi benzeri giderleri Yükleniciye ait olacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Yapılan incelemede, idare tarafından aşırı düşük teklif sınır değerin altında teklif sunan istekliye 29.02.2024 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen “Beyan edilen bilgileri tevsik eden belgelerin sunulması ve/veya numune/demonstrasyon işlemlerine ilişkin ürün örneklerinin verilmesi/kurulumların yapılması/aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulması” konulu yazıda “2023/1360015 İKN’li TCDD Taşımacılık A.Ş. Sivas Bölge Müdürlüğüne Bağlı İşyerlerine 12 Ay (1 Yıl) Süreyle Personel Taşıma Hizmeti Alımı İşine ilişkin 28.12.2023 tarihinde, 17 sıra numarası ile kayda alınan teklifinizin geçerli teklif olduğu; bunun üzerinde tüm teklifler üzerine yapılan inceleme ve değerlendirme neticesinde bahse konu ihalenin firmanız uhdesinde bırakılmasına karar verildiği, EKAP’tan yapılan 18/01/2024 tarihli tebligat ile tarafınıza bildirilmiştir. Ancak Kamu İhale Kurumu’na yapılan 30/01/2024 tarihli itirazen şikayet başvurusu üzerine Kamu İhale Kurulu tarafından alınan 21/02/2024 tarih ve 2024/UH.II-339 Nolu Karar neticesinde 1. istekli olan firmanızdan aşırı düşük teklif açıklamasının teklif bileşenlerinin belirlenerek yeniden istenilmesi gerektiği belirtilmiştir. Bu sebeple söz konusu iş kapsamında İdaremizce önemli teklif bileşeni olarak değerlendirilen ve aşağıda maddeler halinde belirtilen hususlarda Kamu İhale Genel Tebliği 79.Maddesine göre yapılacak açıklamanızın en geç 11/03/2024 tarihine kadar Komisyonumuza ulaştırılmasını rica ederiz. Aşırı Düşük Teklif Sorgulamasına İlişkin Açıklama İstenilen Hususlar: 1- Hizmet ifasında kullanılacak en az 2015 model 2 adet 19+1 ve 1 adet 8+1 araçların (hepsinin ayrı ayrı belirtilerek) Yıl boyunca olası fiyat artışlarının da göz önünde bulundurularak ilgili güzergahlarda harcanacak Yakıt Masrafının, Araçların periyodik bakım zamanlarının belirtilerek ortalama tamir/bakım/onarım masraflarının Araçlarda kullanılacak yazlık-kışlık lastik masraflarının belgelerle beyan edilmesi, Araçların için devlete ödenmesi gereken Motorlu Taşıtlar vergisi için yapılacak ödemeler Zorunlu Trafik sigortaları için alınacak tekliflerin(veya yapılmış ise ödendiğine dair dekont vs. ) ibraz edilmesi , İlgili kurum ve kuruluşlardan alınacak belge vs. ler için ödenmiş ve/veya ödenecek tutarların bildirilmesi 2-Söz konuş iş kapsamında tarafınızca yapılacak sözleşme kapsamında Damga vergisi, Karar Pulu, KİK Payı ve Kesin Teminat Giderlerinin teklif fiyatına dahil olduğu bunların açıklamanızda maliyet kalemi olarak hesaplanarak bildirilmesi gerekmektedir.” şeklindeki ifadeler ile aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği görülmüştür.

İdarece 29.02.2024 tarihinde anılan istekliye EKAP üzerinden gönderilen “Beyan edilen bilgileri tevsik eden belgelerin sunulması ve/veya numune/demonstrasyon işlemlerine ilişkin ürün örneklerinin verilmesi/kurulumların yapılması/aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulması” konulu yazıda; ihale konusu işte kullanılacak 2015 model 2 adet (19+1) ve 1 adet (8+1) araçların her biri için ayrı ayrı belirtilmek suretiyle yıl boyunca olası fiyat artışlarının da göz önünde bulundurularak ilgili güzergahlarda harcanacak yakıt masrafının, periyodik bakım zamanlarının belirtilerek ortalama tamir/bakım/onarım masraflarının, yazlık ve kışlık lastik masraflarının, motorlu taşıtlar vergisi ve zorunlu trafik sigorta giderlerinin, ilgili kurum ve kuruluşlardan alınacak belge vb. için ödenmiş ve/veya ödenecek tutarların ve sözleşme kapsamında ödenecek damga vergisi, karar pulu, KİK payı ve kesin teminat giderlerinin aşırı düşük teklif açıklamasına esas olacak önemli teklif bileşenleri kapsamında belirlendiği görülmüştür.

13.05.2024 tarihli ve 5808 sayılı Kurum yazısı ile “…1) İdareniz tarafından ihale üzerinde bırakılan istekli Mehmet Samih Atiş’e 29.02.2024 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen “Beyan edilen bilgileri tevsik eden belgelerin sunulması ve/veya numune/demonstrasyon işlemlerine ilişkin ürün örneklerinin verilmesi/kurulumların yapılması/aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulması” konulu yazıya istinaden anılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan tüm bilgi ve belgelerin gönderilmesi…” ihale üzerinde bırakılan istekli Mehmet Samih Atiş tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan tüm bilgi ve belgelerin gönderilmesi talep edilmiştir.

Söz konusu yazıya istinaden idarece gönderilen anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunduğu belgeler üzerinden ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığı yönündeki iddiaları aşağıda incelenmiştir.

İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında yakıt giderine ilişkin ihale tarihinden sonra düzenlenen alış faturalarının, bakım, onarım ve lastik giderlerine ilişkin alış faturasının, sigorta giderlerine yönelik 2023-2024 yılını kapsayan sigorta poliçesinin, MTV giderine ait “Borç Taksitli Detay Listesi” isimli belgenin sunulduğu, bununla birlikte anılan istekli tarafından açıklama kapsamında araçların kendi aracı olduğuna ait belgenin ve MTV’nin hangi araçlara ilişkin olduğuna dair belgenin sunulmadığı anlaşılmıştır.

Ayrıca, anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında iddia konusu edilen ve önemli teklif bileşeni olarak belirlenen maliyet bileşenlerine yönelik olarak yukarıda aktarılan belgeler ile birlikte meslek mensubu tarafından kaşelenip imzalanan tarih ve sayısı belirtilmeyen “maliyet tespit tutanağı”nın (Ek-O.5) sunulduğu, kamu ihale mevzuatı uyarınca “maliyet tespit tutanağı” dayanak gösterilerek aşırı düşük teklif açıklaması yapılabilmesi için söz konusu tutanağın fiyat teklifinin dayanağı olarak sunulması gerektiği, ancak açıklama kapsamında fiyat teklifi sunulmadığı, diğer yandan mevzuat uyarınca anılan tutanağın mükellef kısmında fiyat teklifi veren firmanın isminin yazılması gerekirken ihale üzerinde bırakılan istekliye ait bilgilerin yazıldığı ve yukarıda belirtilen girdilere ait belgeler dikkate alınarak “maliyet tespit tutanağı”nın (Ek-O.5) düzenlendiği görülmüştür.

Yukarıda aktarılan tespit ve değerlendirmeler neticesinde, ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının iddia konusu edilen ve önemli teklif bileşeni olarak belirlenen maliyet bileşenleri yönünden anılan Tebliğ’in 79’uncu maddesinde belirtilen açıklama yöntemlerine ve standart formlara uygun açıklama niteliğinde olmadığı, ayrıca açıklama kapsamında sunulan alış faturaları ile açıklama yapmanın da mümkün olmadığı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiasının bu yönüyle yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.
Diğer yandan, idare tarafından anılan istekliye EKAP üzerinden tebliğ edilen 29.02.2024 tarihli “Beyan edilen bilgileri tevsik eden belgelerin sunulması ve/veya numune/demonstrasyon işlemlerine ilişkin ürün örneklerinin verilmesi/kurulumların yapılması/aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulması” talebine ilişkin yazıda, istekli tarafından açıklanması istenilen önemli teklif bileşenleri arasında araçların iddia kapsamında belirtilen egzoz emisyon, araç muayene, kasko sigortası, araç kiralama veya amortisman maliyetlerinin belgelendirilmesi ve hangi yöntem ile temin edileceğine yer verilmediği tespit edilmiştir.

Yapılan tespitler doğrultusunda, idarece bahse konu istekliye tebliğ edilen aşırı düşük teklif açıklaması talebine ilişkin yazıda, anılan giderlerin açıklanması istenilen önemli teklif bileşeni olarak belirtilmediği dikkate alındığında bahse konu istekli tarafından söz konusu giderler için herhangi bir açıklama yapılmasına gerek olmadığı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiasının söz konusu gider kalemleri yönünden yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez. Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin, iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanunun öngördüğü şekilde "başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması" koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.

Diğer taraftan, 17 Mayıs 2024 tarih ve 32549 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan tasarruf tedbirlerine ilişkin 2024/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesinde, “…GENEL İLKELER Kamu kurum ve kuruluşları kendi kuruluş mevzuatında belirtilen faaliyet alanları ile doğrudan ilgili olmayan herhangi bir harcama veya taahhütte bulunmayacak, ihale şartname ve sözleşmelerine idare tarafından kullanılmak üzere araç, makine, ekipman temini gibi alım ya da yapım konusuyla ilgisi olmayan unsurları dâhil etmeyeceklerdir. … TAŞINMAZ EDİNİLMESİ, KİRALANMASI VE KULLANILMASI Kamu kurum ve kuruluşları tarafından 3 yıl süreyle yurt içinde ve yurt dışında hiçbir şekilde yeni hizmet binası alınmayacak, kiralanmayacak, yapılmayacak veya bu amaçla arsa veya arazi satın alınmayacak, kamulaştırılmayacaktır. … RESMÎ TAŞITLARIN EDİNİLMESİ VE KULLANILMASI Kamu kurum ve kuruluşlarınca, 3 yıl süreyle her ne şekilde olursa olsun yeni taşıt edinilmeyecektir. Ancak, savunma ve güvenlik hizmetleri için ihtiyaç duyulan taşıtlar ile ambulans ve itfaiye araçları acil ve zorunlu hallerde edinilebilecektir. Mevcut taşıtlar ihtiyaç analizleri ve tasarruf anlayışı çerçevesinde ivedilikle gözden geçirilecektir. Ekonomik ömrünü tamamlamış taşıtlar tasfiye edilecek, ihtiyaç fazlası taşıtlar ise tasfiye edilmek ya da ihtiyacı olan kurumlara devredilmek üzere Hazine ve Maliye Bakanlığına bildirilecektir. Kamu kurum ve kuruluşlarınca hizmet alımı suretiyle kullanılan mevcut taşıtlar, sözleşme süresi sonunda izin alınmadan yeniden kiralanmayacaktır. … HABERLEŞME GİDERLERİ Kamu kurum ve kuruluşlarının harcama yetkilileri, haberleşme giderlerini hizmet gerekleri ve teknolojik imkânlar çerçevesinde gözden geçirerek kaynakların verimli kullanılması hususunda sayı, tutar veya kullanım kısıtlamaları da dâhil gerekli her türlü tedbiri alacaklardır. … PERSONEL GÖREVLENDİRMELERİ Kamu kurum ve kuruluşlarının hizmet içi eğitim, konferans, seminer, çalıştay, sempozyum, toplantı, organizasyon ve benzeri her türlü faaliyetlerinin uzaktan erişim yöntemleriyle yapılması esastır. Söz konusu faaliyetlerin yüz yüze yapılmasının zorunluluk arz ettiği durumlarda kamu tesisleri kullanılacak, bu faaliyetler mümkün olduğunca kamu personeli tarafından yürütülecek, görev süresi ve görevli sayısı asgari seviyede tutulacaktır. … KIRTASİYE VE DEMİRBAŞ ALIMLARI Kamu kurum ve kuruluşlarınca zorunlu haller hariç olmak üzere 3 yıl süreyle büro malzemesi, makine ve teçhizat, tefrişat, bilgisayar ve donanımı ile benzeri demirbaş alımı yapılmayacaktır. Bu varlıklar, ekonomik ömrü tamamlanmadan hiçbir şekilde elden çıkarılmayacaktır. … TEMSİL, TÖREN, AĞIRLAMA VE TANITIM GİDERLERİ … Uluslararası toplantılar ile millî bayramlar hariç açılış, konferans, seminer, yıl dönümü ve benzeri kutlama ve organizasyonlara ilişkin faaliyetler nedeniyle gezi, kokteyl, yemek ve benzeri davetler düzenlenmeyecek, hediye verilmeyecek ve diğer adlar altında ödeme yapılmayacaktır. … ENERJİ VE SU ALIMLARI Kamu kurum ve kuruluşları, enerji maliyetlerini azaltmak amacıyla Kamu Binalarında Tasarruf Hedefi ve Uygulama Rehberinde yer alan tasarruf önlemlerine uyacaklardır. Ayrıca doğalgaz ve elektrik enerjisi tedarikinde serbest tüketici kriterlerini sağlayan binalarda ihale usulleri uygulanarak enerji giderlerinin azaltılmasına yönelik gerekli tedbirler alınacaktır. Genel aydınlatmada LED dönüşümü ve diğer tasarruf sağlayıcı tedbirler ivedilikle uygulamaya geçirilecektir. Kamu bina ve tesislerinde enerji verimliliğini artıran uygulamalar geliştirilecek, yenilenebilir enerji kaynaklarından faydalanılması hususunda azami gayret gösterilecektir. … PERSONEL SERVİSİ HİZMETİNE İLİŞKİN GİDERLER Savunma ve güvenlik hizmetleri hariç; kamu kurum ve kuruluşlarınca toplu taşıma olan yerlerde personel servisi hizmeti sonlandırılacak, hizmet alımı suretiyle sağlanan personel servisi hizmeti ise sözleşme süresinin bitimine kadar devam edebilecektir. Kamu kurum ve kuruluşları, toplu taşıma olmayan yerlerde ilgili mevzuatına uygun olarak sağlayacakları personel servis hizmetinde en etkin ve ekonomik yöntemleri tercih edecekler; personel servisi temininin hizmet alımı suretiyle sağlanması durumunda aşağıda belirtilen kriterlere uyacaklardır: Yakın yerleşkelerdeki kamu kurum ve kuruluşlarının personel servisi hizmetini birlikte ihale etmeleri esas olacaktır. Personel servisi hizmetinden fiilen yararlanan kişi sayısının araç kapasitesinin yüzde 70’inin altında olması durumunda ilgili hatta servis sunumu yapılmayacaktır. Personel servisi ihale şartnamelerinde araç yaşı kriteri belirlenirken model yılı yeni araçlar yerine maliyet tasarrufu sağlayacak şekilde 6/2/2004 tarihli ve 2004/6801 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Kamu Kurum ve Kuruluşları Personel Servis Hizmet Yönetmeliğine uygun olarak model yılı yeni olmayan araçlara öncelik verilecektir.

DİĞER HUSUSLAR … Bu Genelgenin uygulanması ile ilgili olarak tüm kamu kurum ve kuruluşları tarafından gereken tedbirler alınacak, her kademedeki yönetici tasarruf ilkelerinin uygulanmasından sorumlu olacaktır. … Bu Genelgede belirtilen hükümler hilafına ortaya çıkabilecek zorunlu ihtiyaçların karşılanabilmesi veya izin gerektiren durumlar için bakanlıklar, bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşlar ile diğer idareler bakımından Cumhurbaşkanlığından, il özel idareleri bakımından İçişleri Bakanlığından, belediyeler bakımından Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından izin alınacaktır. Ancak kamu idareleri Cumhurbaşkanlığından izin talebinde bulunmadan önce Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Strateji ve Bütçe Başkanlığından görüş alacaktır. Bakanlıkların merkez, taşra ve yurt dışı teşkilatlan, bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşları bakımından istenecek izin talepleri münhasıran bakan veya Genelgenin uygulanmasından sorumlu bakan yardımcısı tarafından hassasiyetle değerlendirildikten sonra gönderilecektir. İl özel idareleri ve belediyeler bakımından izin ilgili bakan veya Genelgenin uygulanmasından sorumlu bakan yardımcısı tarafından verilecektir. Bu Genelgenin yayımlandığı tarih itibarıyla kamu kurum ve kuruluşları tarafından sözleşmesi imzalanmamış tüm mal ve hizmet alımları ile yapım işleri ihaleleri gözden geçirilecek ve bu Genelge hükümlerine uygun olmayan ihaleler iptal edilecektir. Genelgenin yayımından önce yürürlükte bulunan mevzuat çerçevesinde, bu Genelge kapsamına giren hususlarla ilgili münferit olarak izin alınmış iş ve işlemler için bu Genelgenin yayımı tarihinden itibaren 3 ay içerisinde yeniden izin alınacaktır...” düzenlemelerine yer verilmiştir.

Resmi Gazetede 17 Mayıs 2024 tarihinde yayımlanan 2024/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesinde yer verilen düzenlemelerden;

Genelgenin yayımlandığı tarih itibarıyla kamu kurum ve kuruluşları tarafından sözleşmesi imzalanmamış tüm mal ve hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinin gözden geçirileceği ve Genelge hükümlerine uygun olmayan ihalelerin iptal edileceği,

Genelgede belirtilen hükümler hilafına ortaya çıkabilecek zorunlu ihtiyaçların karşılanabilmesi veya izin gerektiren durumlar için bakanlıklar, bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşlar ile diğer idareler bakımından Cumhurbaşkanlığından, il özel idareleri bakımından İçişleri Bakanlığından, belediyeler bakımından Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından izin alınacağı,

Bakanlıkların merkez, taşra ve yurt dışı teşkilatları, bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşları bakımından istenecek izin taleplerinin münhasıran bakan veya Genelgenin uygulanmasından sorumlu bakan yardımcısı tarafından hassasiyetle değerlendirildikten sonra gönderileceği, il özel idareleri ve belediyeler bakımından ise izin talebinin ilgili bakan veya Genelgenin uygulanmasından sorumlu bakan yardımcısı tarafından verileceği,

Genelgenin uygulanması ile ilgili olarak tüm kamu kurum ve kuruluşları tarafından gereken tedbirlerin alınacağı, her kademedeki yöneticinin tasarruf ilkelerinin uygulanmasından sorumlu olacağı,

Genelge hükümlerinin bakanlıklarda bakan veya bu konuda görevlendirilen bakan yardımcısı, kurumlarda üst yöneticiler, il özel idarelerinde ve illerde valiler, belediyelerde ise belediye başkanları tarafından hassasiyetle izleneceği ve denetleneceği, aksine hareket edenler hakkında ilgili mevzuat hükümlerine göre işlem yapılacağı, bu yöneticilerin Genelgenin uygulanmasından öncelikle sorumlu olacağı anlaşılmaktadır.

İnceleme sürecinde başvuruya konu ihalenin yukarıda aktarılan 2024/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi yönünden idarece değerlendirilmesini teminen 27.05.2024 tarih ve E-84252536-101.01.02-54495 sayılı yazıyla “Kurumumuz, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 56’ncı maddesi gereğince ihalelere ilişkin itirazen şikâyet başvurularını incelemekte ve sonuçlandırmaktadır. Bu çerçevede 2024/1360015 İhale Kayıt Numaralı "TCDD Taşımacılık A.Ş. Sivas Bölge Müdürlüğüne Bağlı İşyerlerine 12 Ay (1 Yıl) Süreyle Personel Taşıma Hizmeti Alımı" ihalesinin Kurumumuzca incelemesi devam etmektedir. Bilindiği üzere, 17 Mayıs 2024 Tarihli ve 32549 Sayılı Resmî Gazete’de Tasarruf Tedbirleri ile İlgili 2024/7 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi yayımlanmış olup anılan Genelge’nin "Genel İlkeler" başlıklı maddesinde " ...Kamu kurum ve kuruluşları kendi kuruluş mevzuatında belirtilen faaliyet alanları ile doğrudan ilgili olmayan herhangi bir harcama veya taahhütte bulunmayacak, ihale şartname ve sözleşmelerine idare tarafından kullanılmak üzere araç, makine, ekipman temini gibi alım ya da yapım konusuyla ilgisi olmayan unsurları dâhil etmeyeceklerdir...” açıklaması, "Personel Servisi Hizmetine İlişkin Giderler" başlıklı maddesinde "Savunma ve güvenlik hizmetleri hariç; kamu kurum ve kuruluşlarınca toplu taşıma olan yerlerde personel servisi hizmeti sonlandırılacak, hizmet alımı suretiyle sağlanan personel servisi hizmeti ise sözleşme süresinin bitimine kadar devam edebilecektir... " açıklaması, "Diğer Hususlar " başlıklı maddesinde "...Bu Genelgenin yayımlandığı tarih itibarıyla kamu kurum ve kuruluşları tarafından sözleşmesi imzalanmamış tüm mal ve hizmet alımları ile yapım işleri ihaleleri gözden geçirilecek ve bu Genelge hükümlerine uygun olmayan ihaleler iptal edilecektir..." açıklamasına yer verilmiştir. Bu kapsamda, idareniz tarafından anılan Genelge açıklamalarına ilişkin herhangi bir işlem tesis edilip edilmediği hususu ile yeni bir işlem tesis edilecekse bu hususlar hakkında tarafımıza ivedilikle bilgi verilmesi rica olunur.” ifadelerine yer verilerek bilgi talep edilmiştir.

İhaleyi gerçekleştiren idare tarafından gönderilen cevap yazısında “…Bölge Müdürlüğümüzce hizmet alımına çıkılan 2023/1360015 ihale kayıt nolu "TCDD Taşımacılık A.Ş. Sivas Bölge Müdürlüğüne Bağlı İşyerlerine 12 Ay (1 Yıl) Süreyle Personel Taşıma Hizmeti Alımı" işinin Başkanlığınızca incelemesi devam etmekte olan kısmının; -Erzurum-Palandöken-Erzurum arası toplu taşımanın olmadığı güzergah içinde olduğu, -Şirketimizin ana faaliyet konusu olan demiryolu taşımacılığının 7/24 esasına göre yapıldığı -Bahse konu trenlerde görevli personellerin ilgili istasyonlarda 24 saat içinde gereken her zamanda hazır bulunmasının 7/24 işletmecilik faaliyetlerinin yürütülmesi için gerekli olduğu, hususlarından ötürü anılan Personel Taşıma Hizmet Alımı’nın 2024/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelge hükümleri kapsamında değerlendirilemeyeceği ve işlem süreci devam eden ihalenin sonucunun herhangi bir nedenle iptal olması halinde de yeni bir hizmet alımı ihalesine çıkılması Şirketimizin ana faaliyeti konusu işlerin sekteye uğramaması için gereklidir…” gerekçeleri belirtilerek ihale sürecine devam edileceği bilgisinin verildiği görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na göre gerçekleştirilen ihalelerde, ihaleye konu edilen ihtiyacın uygunluğu, yerindeliği veya gerekliliği noktasında yetki ve sorumluluğun ihaleyi yapan idarelere ait olduğu açıktır.

Kurum tarafından itirazen şikayet başvurusuna ilişkin inceleme kapsamında, başvuru konusu ihalenin 2024/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi yönünden değerlendirilmesini teminen ihaleyi gerçekleştiren idareden Genelge kapsamında işlem tesis edilip edilmeyeceği hususunda bilgi talep edilmiş ve idare tarafından gönderilen cevap yazısında ihale sürecine devam edileceği yönünde görüş bildirilmiştir.

Yukarıda aktarıldığı üzere, ihaleye konu edilen ihtiyacın uygunluğu, yerindeliği veya gerekliliği noktasında yetki ve sorumluluğun ihaleyi yapan idarelerde olduğu ve ihaleyi yapan idareden gelen cevap yazısında da ihale sürecine devam edileceği belirtildiği anlaşılmakta ise de 2024/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi hükümlerinin uygulanmasında öncelikli olarak Genelge’de belirtilen yöneticiler sorumlu olacağından, bakanlıklarda bakan veya bu konuda görevlendirilen bakan yardımcısı, kurumlarda üst yöneticiler, il özel idarelerinde ve illerde valiler, belediyelerde ise belediye başkanları tarafından ihale sürecinin gözden geçirileceği ve değerlendirmede bulunulacağı açıktır.

Bu doğrultuda ihalelerin Genelge hükümlerine uygunluk yönünden değerlendirilerek ihalelere ilişkin işlem tesis etme yükümlülüğü ve sorumluluğu ilgili idarelere ait bulunduğundan, Kurul tarafından bu hususa ilişkin ayrıca değerlendirmede bulunulmamış olup itirazen şikayet başvurusunun esasına ilişkin karar verilmesi başvuruya konu ihalenin 2024/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesine uygun kabul edildiği sonucunu doğurmamaktadır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin 1’inci kısmı üzerinde bırakılan Mehmet Samih Atiş’in aşırı düşük teklif açıklaması uygun olmadığından teklifinin reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.