KARAR: Ön inceleme raporu ve ekleri incelendi.

Başvuru dilekçesinde özetle; kendileri tarafından idareye 15.01.2024 tarihinde ihale dokümanına ilişkin açıklama yapılması ve tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hataların düzeltilmesi hususlarına dair dilekçenin sunulduğu, ancak idarece söz konusu dilekçeye yanıt verilmediği, akabinde 01.02.2024 tarihinde idareye şikayet başvurusunda bulunulduğu, idarenin 05.02.2024 tarihli cevabında, kendileri tarafından sunulan 15.01.2024 tarihli dilekçenin aslında bir şikayet başvuru dilekçesi olduğu ve başvurunun EKAP üzerinden yapılması gerektiği, ancak başvurunun belirtilen usule aykırı olarak yapılması nedeniyle cevaplanmadığının ifade edildiği, bahse konu dilekçenin şikayet başvuru dilekçesi olmadığı, aksine ihale dokümanına ilişkin açıklama yapılması ve tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hataların düzeltilmesine yönelik olduğu, bu sebeple idarece yapılan değerlendirmenin ihale mevzuatına aykırı olduğu, şöyle ki;

1. Teknik Şartname’nin 7’nci maddesinde yer verilen düzenlemede mevcut scada yazılım sisteminin “Geo-scada-expert” olduğunun belirtildiği, söz konusu sisteminin aslında “Citec” isimli bir yazılım sistemi olduğu ve idarece kullanıldığının bilindiği, bahse konu sistemin “Geo-scada-expert” şeklinde farklı bir marka yazılım sistemi olarak ifade edilmesinin başvuruya konu ihaleye ait Şartname’lerin ilgili maddelerindeki düzenlemeler dikkate alındığında, belirli bir marka üzerinden belirli bir istekliye avantaj sağlayabileceği ve mevcut sisteme ilişkin bilgileri içermediği, ayrıca mevcut yazılım sistemine ilişkin kapsam ve tutarı itibarıyla mümkün olmayacak şekilde scada yazılım bileşenlerinin alındığı, sınırlı uygulama olan ve farklı bir amaç için temin edilen bahse konu alımın başvuru konusu ihalede rekabetin sağlanmasını engelleyecek şekilde bir markaya yönelik olduğu ve İdari Şartname’nin 25.1’inci maddesindeki düzenlemede belirtilen scada sistemi kurulumuna ilişkin kullanılmayacağı, bu durumun ihale mevzuatına aykırı olduğu,

2. Başvuruya konu ihalede benzer iş olarak kabul edilecek işlerin İdari Şartname’nin 7.6’ncı maddesinde “Kamuya veya özel sektöre gerçekleştirilen her türlü Elektronik kontrolör veya RTU satışı benzer iş olarak kabul edilecektir.” şeklinde düzenlendiği, ancak söz konusu benzer iş tanımlamasının ihale konusu işin kapsamına ve aynı Şartname’nin 25.1’inci maddesindeki düzenlemede belirtilen scada sistemi kurulumuna uygun olmadığı, ayrıca rekabeti arttıran bir düzenleme gibi görülse de, benzer ihale konusu poz kapsamında yaklaşık aynı malzeme ve ekipmanları temin edebilecek ve scada kurulumunu yapabilecek isteklilerin değerlendirme dışı kalmasına neden olabilecek bir düzenleme olduğu, bahse konu düzenlemenin belirli bir marka ve istekliye yönelik olduğu, bununla birlikte anılan düzenlemenin Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 47.2’nci maddesindeki “İhale konusu iş veya benzer işlerle ilgili tek sözleşmeye dayalı iş deneyimini gösteren belgeler değerlendirmeye alınır. Birden çok iş deneyimini gösteren belgeler ve belgelerdeki tutarlar toplanamaz.” hükmüne aykırı olduğu, adı geçen Yönetmelik’te iş deneyimine ilişkin belgelerin sunuluşuna ilişkin hükümlere yer verildiği, satış yapmanın bir yeterlik kriteri olarak görülemeyeceği, yeterliğin tek sözleşme ile gerçekleştirilen bir işte içerik ve tutarıyla bir bütünlük arz eden belgeler üzerinden sağlanabileceği, bu kapsamda anılan düzenlemenin isteklilere ait iş deneyim belgelerinin satış yapma gerekliliği ile birlikte birden fazla sözleşme ve iş tutarının toplanması suretiyle ihale mevzuatına aykırı olacak şekilde değerlendirme yapılmasına yönelik olduğu, dolayısıyla bu düzenleme ile isteklilerin tekliflerinin değerlendirilmesinin hukuka aykırı olduğu,

3. Teknik Şartname’nin 9’uncu maddesinde yer verilen düzenlemede RTU donanımlarına ilişkin belirtilen teknik özelliklerin belirli bir marka ve modele yönelik olduğu, fonksiyonel gereklilikleri belirtilmeden “iki adet RS485, 1 adet RS 232…, 2 adet RS323/485 portu ilave edilecektir.” şeklinde ifade edilen seri port gerekliliklerinin sadece o markaya ait olduğu, söz konusu marka ve modelin gaz dağıtım tesislerinde (RMS istasyonları) “flow computer”, “volume corrector” gibi gaz sürecine yönelik donanım özellikleri olduğu ve çok sayıda kullanılmasının sürece ilişkin olduğunun bilindiği, donanımsal kısıtlama yapılmasının bahse konu marka ve modele yönelik olduğu, aynı fonksiyonları daha etkin ve verimli bir şekilde gerçekleştirebilecek alternatif marka ve model ürünlerin rekabet etmesini engelleyecek şekilde kullanıldığı, bu duruma ilişkin kanıtın Teknik Şartname’nin aynı maddesinde RTU donanıma ait teknik özelliklerin ihale konusu iş kapsamında değişimi yapılacak olan mevcut “Motorola marka 3600 ACE serisi” ürünlerden hem geneli itibarıyla hem de açık şekilde tespiti yapılmak suretiyle daha düşük özelliklerde yazılması olduğu, mevcut donanımların haberleşme yetenekleri ve IO çözünürlüklerinin daha etkin ve yüksek olduğu, “12/14 bit değil 16 bit, veri arşivi, IO izolasyonu 1.5 kV değil 2.5 kV” olduğu, bakım ve yedek parça yönetimi için kompakt olmayıp modüler yapıya sahip olması nedeniyle de işletme açısından daha ekonomik olduğu, ihale konusu iş kapsamında mevcut sistemin yenilenmesi durumunda, bunun mevcut sistem ve donanımlarından daha düşük özelliklerde olacak şekilde ve işletme performansı ile fonksiyonlarının kaybedilmesine yönelik yapılamayacağı, söz konusu hususa yönelik yapılan şikâyet başvurusunun idarece reddedilme gerekçelerinin gerçeği yansıtmadığı, bu durumun tespitinin İdari Şartname’nin 7.5.6. ve 7.9’uncu maddelerindeki düzenlemelere uygun olacak şekilde istekliler tarafından beyan edilmesi ve sunulması zorunlu olan belge, katalog ve broşürler üzerinden yapılabileceği,

4. Teknik Şartname’nin 9’uncu maddesinde belirtilen RTU teknik özelliklerinin bu Şartname’nin 9.3.6. ve 9.7’nci maddelerinde belirtilen haberleşme protokolleri seçimi ve kullanımı sınırlandırmalarının ulusal (TSE) ve uluslararası standartlarda (IEC-EN) olmadığı, “DNP3.0” protokolünün kullanılmasındaki sınırlandırmanın, Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Teknik Şartname” başlıklı 14’üncü maddesindeki “… (2) Teknik şartnamede, varsa ulusal standart ve dengi uluslararası standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik düzenleme yapılabilir. Ancak ulusal standardın bulunmaması durumunda sadece uluslararası standart esas alınarak düzenleme yapılabilir…” hükmüne aykırı olduğu, idarece şikâyet başvurusuna ilişkin verilen cevapta “DNP3.0”ın ulusal ve uluslararası birçok kurum ve kuruluş tarafından geniş scada sistemlerinde kullanılan açık bir protokol olduğu, ayrıca “IEEE1815-2012” ile “DNP3.0”ın protokol yapısı, fonksiyonları ve uygulama uygunluk standartlarının belirlendiğinin ifade edildiği, ancak IEEE’nin uluslararası normları belirleyen bir kurum olmadığı, uluslararası normları belirleyen kurumun, Türkiye’nin de üyesi olduğu “IEC-Uluslararası Elektroteknik Komisyonu” olduğu, ulusal standartları belirleyen TSE’nin de “IEC” tarafından yayınlanan normları dikkate aldığı, anılan Şartname’nin 9.3.6. ve 9.7’nci maddelerindeki düzenlemelerin ulusal ve uluslararası normları engellediği, bununla birlikte aynı fonksiyon ve işlevi yerine getirebilecek ve hatta sürdürülebilirliği sağlayacak uluslararası normların da kullanılmasının engellendiği, “DNP3.0”ın haberleşme seçeneğini sağladığı, ancak “IEC870-5-101”, “IEC870-5-104” uluslararası ve ulusal standart haberleşme protokolü ve normlarının kullanılmasının engellendiği, söz konusu durumun hem bu alanda faaliyet gösteren isteklileri engellediği hem de kamu yatırımı ile kurulacak olan scada sisteminin ulusal ve uluslararası normlarda kurulamamasına neden olacağı,

5. İdare tarafından 16.01.2024 tarih ve 1 sayılı zeyilnamenin düzenlendiği, söz konusu zeyilnamede Değişiklik 5 - İdari Şartname’nin 7.5.6.1’inci maddesi ile Değişiklik 6 - İhale İlanı’nın 4.4.3’üncü maddesinde yapılan değişikliklerin Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İhale ve ön yeterlik dokümanında değişiklik veya açıklama yapılması” başlıklı 24’üncü maddesindeki “… teklif veya başvuruların hazırlanmasını etkileyebilecek maddi veya teknik hatalar veya eksikliklerin idarece tespit edilmesi ya da idareye yazılı olarak bildirilmesi halinde, zeyilname düzenlenmek suretiyle dokümanda değişiklik yapılabilir…” hükmüne aykırı olduğu, söz konusu zeyilname ile başvuruların hazırlanmasını etkileyebilecek maddi veya teknik hatalar veya eksikliklerin düzeltilmesi yerine isteklilerin ihaleye katılımını engelleyecek ve rekabeti kısıtlayacak nitelikte ihale tarihinden önce numune sunulacağına dair yeni bir yeterlik kriterinin eklendiği, ancak İhale İlanı’nda dahi olmayan bu yeterlik kriterine ilişkin düzenlemenin zeyilname ile yapılamayacağı, aksi takdirde zeyilnamenin hukuka aykırı olacağı, zeyilname ile ihaleye katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin düzenleme yapılabilmesi mümkün olsa dahi, söz konusu hususun İhale İlanı’na da yansıyan bir düzenleme olduğu, dolayısıyla idarece süresi içerisinde düzeltme ilanının da yapılması gerektiği, düzeltme ilanının yapılmamasının hukuka aykırı olacağı, numune olarak sunulacak ekipmanların teknolojik ürünler olduğu, bu ürünlerin piyasada hazır bulunan malzemeler olmadığı, yurtdışından temin edilen bu malzemelerin ortalama temin süresinin en az 4 hafta olduğu, başvuruya konu ihalede zeyilname ile yeterlik koşullarının değiştirildiği ve ihaleden önce numune donanımlarının sunulmasının zorunlu hale getirildiği, bu durumun ihaleye katılacak isteklileri zeyilnamenin düzenlenme tarihi ile ihale tarihi arasındaki kısıtlı sürede istenilen ekipmanların/ürünlerin temin edilmesi hususunda engelleyebileceği, dokümana yönelik itiraz edilen diğer düzenlemeler ile birlikte söz konusu düzenlemenin de belirli marka üzerinden sınırlı sayıda istekliye avantaj sağlamaya yönelik olduğunun görüldüğü, netice itibarıyla, bahse konu zeyilnamenin ihaleye katılımını engellediği, rekabeti daralttığı ve eşit muamele ilkesini ihlal ettiği iddialarına yer verilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhale dokümanında değişiklik veya açıklama yapılması” başlıklı 29’uncu maddesinde “İlân yapıldıktan sonra ihale dokümanında değişiklik yapılmaması esastır. Değişiklik yapılması zorunlu olursa, bunu gerektiren sebep ve zorunluluklar bir tutanakla tespit edilerek önceki ilânlar geçersiz sayılır ve iş yeniden aynı şekilde ilân olunur. Ancak, ilân yapıldıktan sonra, tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hatalar veya eksikliklerin idarece tespit edilmesi veya isteklilerce yazılı olarak bildirilmesi halinde, ihale dokümanında değişiklikler yapılabilir. Yapılan bu değişikliklere ilişkin ihale dokümanının bağlayıcı bir parçası olan zeyilname, son teklif verme gününden en az on gün öncesinde bilgi sahibi olmalarını temin edecek şekilde ihale dokümanı alanların tamamına gönderilir. Zeyilname ile yapılan değişiklikler nedeniyle tekliflerin hazırlanabilmesi için ek süreye ihtiyaç duyulması halinde, ihale tarihi bir defaya mahsus olmak üzere en fazla yirmi gün zeyilname ile ertelenebilir. Zeyilname düzenlenmesi halinde, teklifini bu düzenlemeden önce vermiş olan isteklilere tekliflerini geri çekerek, yeniden teklif verme imkanı sağlanır. Ayrıca, istekliler tekliflerini hazırlarken ihale dokümanında açıklanmasına ihtiyaç duyulan hususlarla ilgili olarak son teklif verme gününden yirmi gün öncesine kadar yazılı olarak açıklama talep edebilir. Bu talebin idarece uygun görülmesi halinde yapılacak açıklama, bu tarihe kadar ihale dokümanı alan bütün isteklilere son teklif verme gününden on gün öncesinde bilgi sahibi olmalarını temin edecek şekilde ve açıklama talebinde bulunan istekli belirtilmeksizin yazılı olarak gönderilir.” hükmü,

Anılan Kanun’un “İhalelere yönelik başvurular“ başlıklı 54’üncü maddesinin birinci fıkrasında “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilirler…” hükmü,

Aynı maddenin onbirinci fıkrasının (c) bendinde “Başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması, usulüne uygun olarak sözleşme imzalanmış olması veya şikâyete konu işlemlerde hukuka aykırılığın tespit edilememesi veya itirazen şikâyet başvurusuna konu hususun Kurumun görev alanında bulunmaması hallerinde başvurunun reddine karar verilir.” hükmü,

“İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde “Şikayet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar. İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikayetler birinci fıkradaki süreleri aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir…” hükmü,

“Kuruma itirazen şikâyet başvurusu” başlıklı 56’ncı maddesinde “İdareye şikâyet başvurusunda bulunan veya idarece alınan kararı uygun bulmayan aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından 55 inci maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen hallerde ve sürede, sözleşme imzalanmadan önce itirazen şikâyet başvurusunda bulunulabilir. İhalenin iptaline ilişkin işlem ve kararlardan, sadece şikâyet ve itirazen şikâyet üzerine alınanlar itirazen şikâyete konu edilebilir ve bu kararlara karşı beş gün içinde doğrudan Kuruma başvuruda bulunulabilir. Kurum itirazen şikâyet başvurularını başvuru sahibinin iddiaları ile idarenin şikâyet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ve itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği açılarından inceler. İdare tarafından şikâyet veya itirazen şikayet üzerine alınan ihalenin iptal edilmesi işlemine karşı yapılacak itirazen şikayet başvuruları ise idarenin iptal gerekçeleriyle sınırlı incelenir…” hükmü,

Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İhale ve ön yeterlik dokümanında değişiklik veya açıklama yapılması” başlıklı 24’üncü maddesinde “(1) İlan yapıldıktan sonra ihale ve ön yeterlik dokümanında değişiklik yapılmaması esastır. Değişiklik yapılması zorunlu olursa, bunu gerektiren sebep ve zorunluluklar bir tutanakla tespit edilerek önceki ilanlar geçersiz sayılır ve ihale yeniden aynı şekilde ilan olunur. Ancak, teklif veya başvuruların hazırlanmasını etkileyebilecek maddi veya teknik hatalar veya eksikliklerin idarece tespit edilmesi ya da idareye yazılı olarak bildirilmesi halinde, zeyilname düzenlenmek suretiyle dokümanda değişiklik yapılabilir. Yapılan bu değişikliklere ilişkin zeyilname, ihale dokümanının bir parçası olarak EKAP’a yüklenir ve ihale veya son başvuru tarihinden en az on gün öncesinde bilgi sahibi olmalarını temin edecek şekilde, EKAP üzerinden e-imza kullanarak doküman indirenlerin tamamına bildirim ve tebligat esasları çerçevesinde gönderilir. Ancak, belirlenen maddi veya teknik hataların veya eksikliklerin ilanda da bulunması halinde ise ihale sürecine devam edilebilmesi Kanunun 26 ncı maddesine göre düzeltme ilanı yapılması ile mümkündür. (2) Yapılan değişiklik nedeniyle tekliflerin veya başvuruların hazırlanabilmesi için ek süreye ihtiyaç duyulması halinde, ihale veya son başvuru tarihi bir defaya mahsus olmak üzere en fazla yirmi gün zeyilname ile ertelenebilir. Zeyilname düzenlenmesi halinde; tekliflerini vermiş veya başvurularını yapmış olan istekli veya adaylara teklif veya başvurularını geri çekerek, yeniden teklif verme veya başvuru yapma imkanı tanınır.

(3) Ön yeterlik başvurusu veya teklif verme aşamasında, ihale veya ön yeterlik dokümanında açıklanmasına ihtiyaç duyulan hususlarla ilgili olarak, ihale veya son başvuru tarihinden yirmi gün öncesine kadar yazılı olarak açıklama talep edilebilir. Bu tarihten sonra yapılacak açıklama talepleri değerlendirmeye alınmaz. (4) Açıklama talebinin idarece uygun görülmesi halinde idarece yapılacak açıklama, ihale dokümanının bir parçası olarak EKAP’a yüklenir ve bu tarihe kadar EKAP üzerinden e-imza kullanarak doküman indirenlerin tamamına bildirim ve tebligat esasları çerçevesinde gönderilir. İdarenin bu yazılı açıklaması, ihale veya son başvuru tarihinden en az on gün önce tüm istekli olabilecekler, adaylar veya isteklilerin bilgi sahibi olmalarını sağlayacak şekilde yapılır. Açıklamada, sorular ve idarenin ayrıntılı cevapları yer alır; ancak açıklama talebinde bulunanın kimliği belirtilmez. (5) Kanunun 55 inci maddesi uyarınca şikayet üzerine yapılan incelemede; başvuruların ya da tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hataların veya eksikliklerin bulunması ve idarece ihale veya ön yeterlik dokümanında düzeltme yapılmasına karar verilmesi halinde, ihale veya son başvuru tarihine on günden az süre kalmış olsa dahi gerekli düzeltme yapılarak yukarıda belirtilen usule göre son başvuru veya ihale tarihi bir defa daha ertelenebilir. Belirlenen maddi veya teknik hataların veya eksikliklerin ilanda da bulunması halinde ise ihale sürecine devam edilebilmesi, ancak Kanunun 26 ncı maddesine göre düzeltme ilanı yapılması ile mümkündür.” hükmü,

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru süreleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) İdareye şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür…” hükmü,

“Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) Süreler; … c) İdarenin işlem veya eylemlerine karşı yapılacak başvurularda şikayete yol açan durumun farkına varıldığı yahut farkına varılmış olması gerektiği tarihi …” hükmü,

“Ön inceleme konuları ve ön inceleme üzerine yapılacak işlemler” başlıklı 16’ncı maddesinde “(1) Başvurular öncelikle; … c) Başvurunun süresinde yapılıp yapılmadığı, yönlerinden sırasıyla incelenir. … (4) Yapılan ön inceleme sonucunda, bir aykırılığın tespit edilmesi halinde bu hususa ilişkin ön inceleme raporu düzenlenir.” hükmü,

“Ön inceleme konularına aykırılık üzerine alınacak kararlar” başlıklı 17’nci maddesinde ise “(1) 16’ncı maddenin birinci fıkrası bakımından bir aykırılığın tespiti üzerine Kurul tarafından başvurunun reddine karar verilir...” hükmü,

“Başvuruların e-şikayet ve e-itirazen şikayet olarak yapılması zorunluluğu” başlıklı Ek 1’inci maddesinde “(1) İhalelere yönelik şikâyet ve itirazen şikâyet başvurularının, bu Yönetmeliğin elektronik ortamda yapılacak şikâyet ve itirazen şikâyet başvurularına ilişkin hükümleri esas alınarak EKAP üzerinden e-imza kullanılarak yapılması zorunludur.” hükmü,

“Ek 1’inci maddenin uygulanmasına ilişkin geçiş hükmü” başlıklı geçici 8’inci maddesinde “(1) E-şikayet ve e-itirazen şikayet başvurularına ilişkin gerekli teknik altyapının tamamlandığının tespitine yönelik Kurul tarafından alınan kararın Kurumun resmi internet sayfasında yayımlanmasından önce ilanı veya duyurusu yapılan ihaleler bakımından, Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentleri gereğince pazarlık usulü ile gerçekleştirilen ihalelere yönelik başvurular ile avukat aracılığıyla yapılan başvuruların elden veya posta yoluyla yapılmasına devam edilir. (2) 15/4/2023 tarihinden önce ilanı veya duyurusu yapılmış olan ihalelere yönelik başvurular; bu Yönetmeliğin, ilanın veya duyurunun yapıldığı tarihte yürürlükte olan hükümlerine göre sonuçlandırılır.” hükmü,

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Başvuruların e-şikayet ve e-itirazen şikayet olarak yapılması zorunluluğu” başlıklı Ek 1’inci maddesinde “(1) İhalelere yönelik şikâyet ve itirazen şikâyet başvurularının, bu Tebliğin elektronik ortamda yapılacak şikâyet ve itirazen şikâyet başvurularına ilişkin hükümleri esas alınarak EKAP üzerinden e-imza kullanılarak yapılması zorunludur.” açıklaması,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın; a) Adı: ANTALYA İÇMESUYU ŞEBEKESİ ÖLÇÜM, KONTROL, VERİ TOPLAMA VE SAYISAL HABERLEŞME SİSTEMİ MONTAJLI MAL ALIMI İŞİ b) Türü: Mal alımı c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır. d) Kodu: e) Miktarı: 58 Kalem RTU panosu, Yazılım Lisansı Alımı İşi Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır. f) İşin yapılacağı/teslim edileceği yer: Antalya Merkez İlçeler Muratpaşa, Kepez, Konyaaltı, Döşemealtı ve Aksu İlçeleri” düzenlemesi,

“İhale dokümanına ilişkin açıklama yapılması” başlıklı 13’üncü maddesinde “13.1. İstekliler, tekliflerin hazırlanması aşamasında, ihale dokümanında açıklanmasına ihtiyaç duydukları hususlarla ilgili olarak, ihale tarihinden yirmi gün öncesine kadar yazılı olarak açıklama talep edebilir. Bu tarihten sonra yapılacak açıklama talepleri değerlendirmeye alınmayacaktır. 13.2. Talebin uygun görülmesi halinde İdarece yapılacak yazılı açıklama, ihale tarihinden en az on gün öncesinde bilgi sahibi olmalarını temin edecek şekilde e-imza kullanarak dokümanı indirmiş olanların tamamına EKAP üzerinden gönderilir. 13.3. Açıklamada, sorular ile İdarenin ayrıntılı cevabı yer alır, açıklama talebinde bulunanın kimliği belirtilmez.” düzenlemesi,

“İhale dokümanında değişiklik yapılması” başlıklı 14’üncü maddesinde “14.1. İlan yapıldıktan sonra ihale dokümanında değişiklik yapılmaması esastır. Ancak, tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hatalar veya eksikliklerin İdarece tespit edilmesi veya İdareye yazılı olarak bildirilmesi halinde, zeyilname düzenlenmek suretiyle ihale dokümanında değişiklik yapılabilir. Bu değişikliklere ilişkin zeyilname, ihale dokümanının bağlayıcı bir parçası olarak EKAP’a kaydedilir. 14.2. Zeyilname, ihale tarihinden en az on gün öncesinde bilgi sahibi olmalarını temin edecek şekilde e-imza kullanarak dokümanı indirmiş olanların tamamına EKAP üzerinden gönderilir. 14.3. Zeyilname düzenlenmesi nedeniyle tekliflerin hazırlanabilmesi için ek süreye ihtiyaç duyulması halinde İdare, ihale tarihini bir defaya mahsus olmak üzere en fazla yirmi gün süreyle zeyilname ile erteleyebilir. Erteleme süresince, ihale dokümanının EKAP üzerinden indirilmesine ve teklif alınmasına devam edilecektir. 14.4. Zeyilname düzenlenmesi halinde, e-tekliflerini bu düzenlemeden önce vermiş olan istekliler EKAP üzerinden e-imza kullanarak e-tekliflerini silmek suretiyle geri çekerek, yeniden e-teklif verebilirler. 14.5. 4734 sayılı Kanunun 55 inci maddesi uyarınca şikayet üzerine yapılan incelemede tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hataların veya eksikliklerin bulunması ve İdarece ihale dokümanında düzeltme yapılmasına karar verilmesi halinde, ihale tarihinden önce gerekli düzeltme yapılarak yukarıda belirtilen usule göre ihale tarihi bir defa daha ertelenebilir. Belirlenen maddi veya teknik hataların veya eksikliklerin ilanda da bulunması halinde ise ihale sürecine devam edilebilmesi, ancak Kanunun 26 ncı maddesine göre düzeltme ilanı yapılması ile mümkündür. Düzeltme ilanı için Kanunda öngörülen sürenin sona erdiğinin anlaşılması halinde ihale iptal edilir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Kamu İhale Kurumu’nun internet adresinde ve EKAP’ta 01.04.2023 tarihinde yapılan “İhalelere Yönelik Başvuruların Elektronik Ortamda Yapılması Zorunluluğu Hakkında” başlıklı duyuruda ise “01.04.2023 tarihli ve 32150 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan mevzuat ile İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik ile İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğde değişiklik yapılmıştır. Buna göre;

1. İlanı veya duyurusu 15 Nisan 2023 tarihinden sonraki ihalelere yönelik idarelere yapılacak şikâyet başvuruları ile Kamu İhale Kurumuna yapılacak itirazen şikâyet başvurularının Elektronik Kamu Alımları Platformu üzerinden e-imza kullanılarak yapılması zorunlu hale getirilmiştir. Ancak; a) 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentleri gereğince pazarlık usulü ile gerçekleştirilen ihalelere yönelik başvurular, b) Tüm ihale usulleri ile gerçekleştirilen ihaleler bakımından avukatlar aracılığıyla yapılan başvurular, gerekli teknik altyapının tamamlandığına ilişkin Kurul kararının Kurumun resmi internet sayfasında yayımlanmasına kadar elden veya posta yoluyla yapılmaya devam edilecektir.

2. İlana yönelik başvurular açısından süreler; Kamu İhale Bülteninde yayımlanan ilk ilan tarihini, düzeltme ilanı yapılan hallerde ise düzeltme ilanının Kamu İhale Bülteninde yayımlandığı tarihi izleyen günden itibaren başlayacaktır.

Kamuoyuna saygıyla duyurulur” denilmek suretiyle idarelere yapılacak şikâyet başvuruları ile Kamu İhale Kurumuna yapılacak itirazen şikâyet başvurularına ilişkin EKAP üzerinden e-imza kullanılarak yapılması zorunlu olanların kapsamı kamuoyuna ayrıca duyurulmuştur.

14.06.2023 tarihli ve 2023/DK.D-161 sayılı Kamu İhale Kurulu kararında “… 1 ) e-şikayet ve e-itirazen şikayet yöntemi kullanılmadan idareye ve Kuruma yapılan başvuruların 4734 sayılı Kanun’un 54, 55 ve 56’ncı maddeleri çerçevesinde “şikayet başvurusu” ve itirazen şikayet başvurusu” olarak değerlendirilemeyeceğine…” karar verilmiştir.

Kamu İhale Kurumuna itirazen şikâyet başvurusunda bulunulabilmesinin ön koşulu, idareye usulüne uygun olarak şikâyet başvurusunda bulunulmasıdır.

Başvuruya konu ihalenin Antalya Su ve Atıksu İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen “Antalya İçme Suyu Şebekesi Ölçüm, Kontrol, Veri Toplama ve Sayısal Haberleşme Sistemi Montajlı Mal Alımı İşi” olduğu, EKAP üzerinden 8 adet ihale dokümanının indirildiği ve 06.02.2024 tarihinde yapılan ihaleye 1 isteklinin e-teklif verdiği, ön inceleme raporunun düzenlenme tarihi itibarıyla ihale komisyonu kararının alınmadığı tespit edilmiştir.

Yapılan incelemede, başvuru sahibi Ids Sistem Yapı San. ve Tic. A.Ş. tarafından idareye 15.01.2024 tarihinde gönderilen dilekçede “2023/1451568 Antalya İçme Suyu Şebekesi Ölçüm, Kontrol, Veri Toplama ve Sayısal Haberleşme Sistemi Montajlı Mal Alımı İşi ihalesi kapsamında, ihale dokümanlarına ait İdari Şartname Madde 13 ve Madde 14 zeyilname talebimiz aşağıda tarafınıza sunulmuştur. Değerlendirmelerinize arz ederiz.” ifadelerine yer verildiği görülmüş olup, söz konusu dilekçe ile ihale dokümanına ilişkin açıklama yapılması ve tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hataların düzeltilmesi hususlarına yönelik talepte bulunulduğu, ancak bu başvuruya ilişkin idarece herhangi bir cevabın verilmediği tespit edilmiştir.

İdarece ihale dokümanında yer alan düzenlemelerden teklif veya başvuruların hazırlanmasını etkileyebilecek maddi veya teknik hatalar veya eksiklikler içeren düzenlemelere ilişkin 16.01.2024 tarih ve 1 sayılı zeyilnamenin düzenlendiği,

Söz konusu zeyilname ile “Değişiklik 5- İdari Şartnamenin 7.5.6.1. Maddesi; Teklif edilen ekipman ve malzemelerin ihale teknik şartnamesine uygun olup olmadığını inceleme hakkını kullanmak amacıyla, aşağıdaki panolardan herhangi bir tanesini RTU ve modülleri, GSM router ve kesintisiz DC besleme sistemi ile birlikte numune olarak hazırlayacak ve tekliflerin sunulma tarih ve saatinden önce SCADA KONTROL MERKEZİ’ne (ASAT Genel Müdürlüğü Fabrikalar Mah. Dumlupınar Bulv. No:3 Kepez/ANTALYA) teslim edecektir:

• Derinkuyu RTU ve Enstrümantasyon Panosu
• Ölçüm Noktası RTU ve Enstrümantasyon Panosu
• Terfi RTU ve Enstrümantasyon Panosu
• Depo RTU ve Enstrumantasyon Panosu Eklenmiştir. Değişiklik 6- İhale İlanının 4.4.3. maddesi; 4.3.3. Tedarik edilecek malların numuneleri, katalogları, fotoğrafları ile teknik şartnameye cevapları ve açıklamaları içeren doküman: Teklif edilen ekipman ve malzemelerin ihale teknik şartnamesine uygun olup olmadığını inceleme hakkını kullanmak amacıyla, aşağıdaki panolardan herhangi bir tanesini RTU ve modülleri, GSM router ve kesintisiz DC besleme sistemi ile birlikte numune olarak hazırlayacak ve tekliflerin sunulma tarih ve saatinden önce SCADA KONTROL MERKEZİ’ne (ASAT Genel Müdürlüğü Fabrikalar Mah. Dumlupınar Bulv. No:3 Kepez/ANTALYA) teslim edecektir:
• Derinkuyu RTU ve Enstrümantasyon Panosu
• Ölçüm Noktası RTU ve Enstrümantasyon Panosu
• Terfi RTU ve Enstrümantasyon Panosu
• Depo RTU ve Enstrumantasyon Panosu Eklenmiştir.” şeklinde değişikliklerin yapıldığı ve bahse konu değişikliklere ilişkin ihale dokümanının bağlayıcı bir parçası olan zeyilnamenin, 16.01.2024 tarihinde başvuru sahibine EKAP üzerinden gönderildiği tespit edilmiştir.

Zeyilname ile İdari Şartname’nin 7.5.6.1’inci maddesinde yapılan söz konusu değişikliğin İhale İlanı’nın 4.4.3’üncü maddesinde de bulunması üzerine ihale sürecine devam edilebilmesi için Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 24’üncü maddesindeki ”… teklif veya başvuruların hazırlanmasını etkileyebilecek maddi veya teknik hatalar veya eksikliklerin idarece tespit edilmesi ya da idareye yazılı olarak bildirilmesi halinde, zeyilname düzenlenmek suretiyle dokümanda değişiklik yapılabilir… Ancak, belirlenen maddi veya teknik hataların veya eksikliklerin ilanda da bulunması halinde ise ihale sürecine devam edilebilmesi Kanunun 26 ncı maddesine göre düzeltme ilanı yapılması ile mümkündür.” hükmü gereğince idare tarafından 18.01.2024 tarihinde düzeltme ilanının yapıldığı tespit edilmiştir.

İdarece düzenlenen zeyilnamede, başvuru sahibinin 15.01.2024 tarihli dilekçesinde belirtmiş olduğu taleplere ilişkin olarak herhangi bir değerlendirmenin yapılmadığı, ayrıca idare tarafından son teklif verme gününden on gün öncesine kadar söz konusu dilekçeye ilişkin başvuru sahibine bir bilgilendirmenin de yapılmaması üzerine başvuru sahibince şikayete konu hususun farkına varıldığı veya varılması gereken tarihin 27.01.2024 tarihi olarak değerlendirildiği ve akabinde 01.02.2024 tarihinde idareye şikayet başvurusunda bulunulduğu tespit edilmiştir.

İdare tarafından başvuru sahibine 05.02.2024 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen şikayete cevap yazısında “… Kamu İhale Düzenleyici Kurul Kararına göre firmanın e-posta ile yaptığı açıklama talebi mevzuata uygun bulunmamış, hem açıklama talebinin içeriği, hem de başvuru usulü uygun olmadığı için idaremiz tarafından cevaplanmamıştır…” ifadesine yer verildiği görülmüştür.

Yukarıda aktarılan mevzuat hüküm ve açıklamalarından, ilân yapıldıktan sonra ihale dokümanında değişiklik yapılmamasının esas olduğu, ancak değişiklik yapılmasının zorunlu olduğu hallerde, bunu gerektiren sebep ve zorunlulukların bir tutanakla tespit edilerek önceki ilânların geçersiz sayılacağı ve işin yeniden aynı şekilde ilân olunacağı, ilân yapıldıktan sonra, tekliflerin/başvuruların hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hatalar veya eksikliklerin idarece tespit edilmesi veya isteklilerce yazılı olarak bildirilmesi halinde, ihale dokümanında değişikliklerin yapılabileceği, yapılan söz konusu değişikliklere ilişkin ihale dokümanının bağlayıcı bir parçası olan ve EKAP’a yüklenen zeyilnamenin, son teklif verme gününden en az on gün öncesinde bilgi sahibi olmalarını temin edecek şekilde ihale dokümanını alanların tamamına gönderileceği, ancak, belirlenen maddi veya teknik hataların veya eksikliklerin ilanda da bulunması halinde ise ihale sürecine devam edilebilmesinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 26’ncı maddesine göre düzeltme ilanının yapılması ile mümkün olduğu, zeyilname ile yapılan değişiklikler nedeniyle tekliflerin hazırlanabilmesi için ek süreye ihtiyaç duyulması halinde, ihale tarihinin bir defaya mahsus olmak üzere en fazla yirmi gün zeyilname ile ertelenebileceği, zeyilname düzenlenmesi halinde, teklifini bu düzenlemeden önce vermiş olan isteklilere tekliflerini geri çekerek, yeniden teklif verme imkanının sağlanacağı,

Ayrıca, isteklilerin tekliflerini hazırlarken ihale dokümanında açıklanmasına ihtiyaç duydukları hususlarla ilgili olarak son teklif verme gününden yirmi gün öncesine kadar yazılı olarak açıklama talep edebileceği, bu talebin idarece uygun görülmesi halinde yapılacak açıklamanın, bu tarihe kadar ihale dokümanını alan bütün isteklilere son teklif verme gününden on gün öncesinde bilgi sahibi olmalarını temin edecek şekilde ve açıklama talebinde bulunan istekli belirtilmeksizin yazılı olarak gönderileceği,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinde, ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabileceklerin, bu Kanun’da belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabileceği, başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması, usulüne uygun olarak sözleşmenin imzalanmış olması veya şikâyete konu işlemlerde hukuka aykırılığın tespit edilememesi ya da itirazen şikâyet başvurusuna konu hususun Kurumun görev alanında bulunmaması hallerinde ise başvurunun reddine karar verileceği,

Bu Kanun’un 55’inci maddesinde ise, şikayet başvurusunun ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21’inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılması gerektiği, ayrıca ilanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresinin ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresinin ise dokümanın EKAP üzerinden e-imza ile indirildiği tarihten itibaren başlayacağının hüküm altına alındığı anlaşılmıştır.

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 15.04.2023 tarihi itibariyle yürürlüğe giren Ek 1’inci maddesinde yer alan söz konusu hüküm ile 15.04.2023 tarihinden sonra ilanı veya duyurusu yapılmış olan ihalelere yönelik şikayet ve itirazen şikayet başvurularının, anılan Yönetmelik’in elektronik ortamda yapılacak şikayet ve itirazen şikayet başvurularına ilişkin hükümleri esas alınarak EKAP üzerinden yapılması zorunlu hale getirilmiştir.

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in Ek 1’inci maddesindeki açıklamaya göre, ihalelere yönelik şikâyet ve itirazen şikâyet başvurularının, bu Tebliğ’in elektronik ortamda yapılacak şikâyet ve itirazen şikâyet başvurularına ilişkin hükümleri esas alınmak kaydıyla EKAP üzerinden e-imza kullanılarak yapılmasının zorunlu olduğu anlaşılmıştır.

İtirazen şikayete konu ihalede, başvuru sahibi tarafından ihale dokümanına ilişkin açıklama yapılması ve tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hataların düzeltilmesi hususlarına yönelik olarak idareye gönderilen 15.01.2024 tarihli dilekçenin aslında ihale dokümanına itiraz konulu şikayet başvurusu niteliğinde olduğu, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 55’inci maddesindeki hükme göre, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce idareye şikayet başvurusunun yapılması gerektiği dikkate alındığında;

Başvuru sahibinin 2’nci iddiasında ifade etmiş olduğu benzer iş olarak kabul edilecek işlere, idarece 05.01.2024 tarihinde yapılan İhale İlanı’nın 4.4.1’inci maddesinde yer verildiği görülmüş olup, söz konusu iddia kapsamında talep edilen hususların farkına varıldığı ya da farkına varılması gereken tarih olarak İhale İlanı’nın yayımlandığı 05.01.2024 tarihinin esas alınması gerektiği, dolayısıyla başvuru sahibinin bu tarihi takip eden on gün içinde (15.01.2024 Pazartesi günü mesai bitimine kadar) idareye şikayet başvurusunda bulunması gerektiği, ancak bu süreyi geçirdikten sonra 01.02.2024 tarihinde idareye şikayet başvurusunda bulunduğu,

5’inci iddiasında ifade edilen hususların farkına varıldığı ya da farkına varılması gereken tarih olarak zeyilnamenin EKAP üzerinden kendilerine gönderildiği 16.01.2024 tarihinin esas alınması gerektiği, dolayısıyla başvuru sahibinin bu tarihi takip eden on gün içinde (26.01.2024 Cuma günü mesai bitimine kadar) idareye şikayet başvurusunda bulunması gerektiği, ancak bu süreyi geçirdikten sonra 01.02.2024 tarihinde idareye şikayet başvurusunda bulunduğu,

1, 3 ve 4’üncü iddialarında ifade edilen hususların ise ihale dokümanının ilana yansımayan hükümlerine ilişkin olduğu, söz konusu iddialarda talep edilen hususların farkına varıldığı ya da farkına varılması gereken tarih olarak dokümanın EKAP üzerinden e-imza ile indirildiği 06.01.2024 tarihinin esas alınması gerektiği, dolayısıyla başvuru sahibinin bu tarihi takip eden on gün içinde (16.01.2024 Salı günü mesai bitimine kadar) idareye şikayet başvurusunda bulunması gerektiği, ancak bu süreyi geçirdikten sonra 01.02.2024 tarihinde idareye şikayet başvurusunda bulunduğu anlaşıldığından 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince başvuru sahibi tarafından idareye yapılan şikâyet başvurusunun süre yönünden reddi gerekmektedir.

Öte yandan, başvuru sahibinin 15.01.2024 tarihli dilekçe ile idareye yapmış olduğu başvurunun, aslında şikayet başvurusu olduğu, başvurunun e-posta ile yapıldığı, başvuruya konu ihalenin ilan tarihinin 05.01.2024 olduğu dikkate alındığında, anılan ihaleye ilişkin olarak başvurunun EKAP üzerinden e-imza kullanılarak “e-şikâyet” ile idareye yapılması gerektiği, dolayısıyla idareye yapılan söz konusu başvurunun, 15.04.2023 tarihi itibarıyla yürürlüğe giren mevzuat düzenlemesi ile 14.06.2023 tarihli ve 2023/DK.D-161 sayılı Kamu İhale Kurulu kararı çerçevesinde öngörülen usul kuralına uygun olmadığı anlaşılmış olup, bahse konu başvurunun “şikayet” olarak değerlendirilemeyeceği sonucuna varılmıştır.

Ayrıca, adı geçen Kanun’un 29’uncu maddesinde ilân yapıldıktan sonra, tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hatalar veya eksikliklerin idarece tespit edilmesi veya isteklilerce yazılı olarak bildirilmesi halinde, ihale dokümanında değişikliklerin yapılabileceği, bununla birlikte, isteklilerin tekliflerini hazırlarken ihale dokümanında açıklanmasına ihtiyaç duydukları hususlarla ilgili olarak son teklif verme gününden yirmi gün öncesine kadar yazılı olarak açıklama talep edebileceğinin hüküm altına alındığı, ancak başvuru sahibi tarafından idareye yazılı olarak bildirilmesi gereken açıklama talebinin e-posta ile yapıldığı, bu durumun idare tarafından başvuru sahibine 05.02.2024 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen cevap yazısında da ifade edildiği, 15.01.2024 tarihli dilekçenin idarece açıklama talebine ilişkin olarak da değerlendirilemeyeceği ve işleme alınmaması gerektiği anlaşıldığından başvurunun 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince usul yönünden de reddedilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Başvurunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.