KARAR: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

  1. TPL-MRC-02, TPL-MRC-03, TPL-MRC-05, TPL-MRC-17, TPL-MRC-18 ve TPL-MRC-19 poz numaralı iş kalemleri için aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği ve ihale üzerinde bırakılan Mehmet Alptekin tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olarak düzenlenmediği, şöyle ki;

a) Aşırı düşük sorguda açıklaması istenilen; iş makineleri, ekskavatör ve dragline tipi 100-139 hp (1y d 3 ), ekskavatör ( paletli ) (260-299 hp) (max 2,5 m3), greyder (190-209 hp), kazıcı yükleyici ( 100 hp) ( max. 2,5 m3), yükleyici lastik tekerlekli (100 HP) (max 2 m3) analiz girdileri ile ilgili olarak sunulan fiyat tekliflerinin mevzuata uygun olmadığı, fiyat teklifi alınan malın birim fiyatının tutanakla tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olduğu ve düzenlenen maliyet tutarı tespit tutanağının (Ek-O.5) hatalı olduğu, ayrıca, ağırlıklı ortalamayı tespit ederken kullanılan ve ihale ilan tarihinden bir önceki vergi dönemine ait faturaların ibraz edilmediği ve sorgulama yapılmadığı, fiyat teklifi alınan girdiye ilişkin ağırlıklı ortalama birim maliyet hesaplanırken, bir önceki vergi dönemine ait tüm faturalar değerlendirmeye alınmadığı için ağırlıklı ortalama birim maliyetinin yanlış hesaplandığı, bu nedenle üçüncü kişilerden alınmış olan fiyat tekliflerinin usulüne uygun olmadığı,

  • Ayrıca düzenlenmiş olan maliyet tespit tutanağında (Ek-O.5) “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin eksik olduğu, fiyat teklifine ilişkin maliyet tespit tutanağında (Ek-O.5) yer alan fiyat teklifi veren firmaya ait son veya bir önceki vergi döneminde ihale komisyonunca sorgulamaya tabi tutulan analizde yer alan miktarın en az 1/ 20 si kadar alım yapılmadığı,

  • Satış tutarı tespit tutanağında (Ek-O.6) “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresi olmadığından dolayı tutanağın geçersiz olduğu, bir önceki vergi dönemine ait tüm faturaların dikkate alınmadığı ve dolayısıyla ortalama birim satış tutarının yanlış hesaplandığı, girdiye ilişkin idarenin vermiş olduğu analizlerde yer alan miktarın en az 1/20 si kadar satış yapılmadığı ve tutanağın geçersiz olduğu, sunulan faturalarda malın miktarı, cinsi ve birimi arasında uyumsuzluklar olduğu ve idarenin istemiş olduğu özellikte olmadığı,

-Tutanakları düzenleyen ve onaylayan meslek mensubu ile fiyat teklifi veren firmalar arasında tam tasdik sözleşmesi bulunmadığı, faturalardaki malların idarenin istediği özellikte olmadığı, üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösteren firmalardan alınmadığının ilgili firmaların ticaret sicil gazetelerinde açıkça görüldüğü,

b) Ekskavatör ve dragline tipi makinalar 100 -139 hp (1y d 3 ), greyder ( 190-209 hp), yükleyici lastikli tekerlekli ( 100 hp) ( max 2 m3), paletli delgi makinesi (160 hp) iş makineleri için kendi malı olduğuna dair belgeler ile teknik özelliklerini tevsik eden belgelerin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulmadığı,

  • Kendi malı olduğuna dair açıklama yapılan ekskavatör (paletli) (260 - 299 HP) gücünde ve kova kapasitesinin de 2,5 m3 olmadığı, yükleyici lastikli tekerlekli (100 hp) ve ( max 2 m3) gücünde ve greyderin 190 -209 hp özelliğinde olmadığı,

  • Kamu ihale Genel Tebliğinin 45.1.13.17’nci maddesinde yer alan açıklama gereği, kendi malı makine ile amortisman bedelinin düşürüldüğü ve makine hesabının yanlış yapıldığı, kendi malı edinim bedeli üzerinden yapılan açıklamalarda edinim bedeline sadece amortisman kısmının yazılabileceği, yedek parça, sermaye faizi sigorta gideri, montaj ve demontaj kısmı için birim fiyat ve rayiçlerin kullanılması gerektiği, bu nedenle yapılan açıklamaların Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.17’nci maddesinde yer alan açıklamalara aykırı olduğu, Poz No 19.100.1008 Eski Poz No : 03.505(Y) Tanım Ekskavatör (paletli) (260 - 299 hp) (maksimum 2,5 m3) 1 saatlik ücreti 03.505(Y) Pozu Analizi

Amortisman - 0,000083 Yedek Parça - 0,000044 Tamir Bakım - 0,000011 Sermaye Faizi, Sigorta - 0,000023 Nakil, Montaj, Demontaj - 0,000010 Toplam - 0,000171 Toplam tutar içerisindeki amortisman oranı = 0,000083 / 0,000171= 0,485380 Amortisman oranı düşüldükten sonra kalan oran = 1,00 - 0,485380= 0,51462 olduğu, dolayısıyla hesaplamada bu oranın kullanılması gerektiği,

c) Akaryakıt Girdisi (motorin) ile ilgili olarak, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.14’üncü maddesinde yer alan açıklama gereği, akaryakıt giderine yönelik kullanılan fiyatların EPDK tarafından yayımlanan, ihale ilan tarihi ile ihale tarihi (ihale tarihi hariç) arasında geçerli olan fiyatların % 90’ının altında olduğundan açıklamanın mevzuata aykırı olduğu, EPDK tarafından yayımlanan akaryakıt fiyatının TL/lt cinsinden hesaplanmasında mazotun litre’den kg’ye dönüşümündeki yoğunluk katsayısının 0,820-0,845 kg/lt aralığında belirlenmediği,

d) İşçilik girdisi ile ilgili olarak; Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.9’uncu maddesinde yer alan açıklama gereği, istekli tarafından sunulan analizlerde yer alan işçilik bedellerinin ihale tarihi olan 07.02.2024 tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında belirlendiği, ayrıca bazı fiyat tekliflerinde “işçilik dahildir” ibaresine yer verilmek suretiyle mevzuata aykırı açıklama yapıldığı,

e) Nakliyeler ile ilgili olarak; aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında yer alan stabilize malzemenin nakli, kil nakli ve taş nakli ne ait iş kalemlerinin yürürlükte olan taşımalara ilişkin formül ve katsayılar kullanılarak açıklanmasının istenildiği, stabilize malzeme nakli ile ilgili olarak ihale dokümanında belirtilen mesafenin 30 km olduğu, ancak daha düşük bir mesafe kullanılarak hesaplama yapıldığı,

  • Ayrıca formülde yer alan G; 1,8 olup, hesaplamalarda G katsayısının işleme dahil edilmediği, taş nakli ve kil naklinde yer alan formüldeki mesafe ve yoğunluk katsayısının değiştirildiği, bu nedenle nakiller ile ilgili olarak yapılan açıklamaların mevzuata uygun olmadığı,

  • Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.15’inci maddesinde yer alan açıklama gereğince idarece taş, kum, çakıl, gravye, balast, stabilize vb. yapı malzemelerinin idarenin belirlediği ocaklardan teminin öngörüldüğü haller dışında, isteklilerce kullanılacak olan ocağın aşırı düşük açıklamasına esas tutulabilmesi için kamu kurum ve kuruluşları tarafından düzenlenen veya onaylanan belgeler ile mesafelerin tevsik edilmesi gerektiği, ancak mevcut durumda idare tarafından gerek ihale dokümanında gerekse teklifi aşırı düşük bulunan isteklilere gönderilen sorgu yazısı ekinde stabilize nakli mesafesi 30 km, kil nakil mesafesi 15 km, taş nakil mesafesi ise 20 km olup, söz konusu firmanın belirtilen mesafeden daha az bir ocaktan malzeme alarak açıklama yapmasının mevzuata uygun olmadığı,

f) İhalenin ilan tarihinde yürürlükte olan birim fiyatlar yerine bir önceki birim fiyatlar kullanılarak açıklama yapıldığı, sunulmuş olan analizlerde idarece verilen analiz girdileri ve miktarlarının değiştirildiği, bazılarına hiç yer verilmediği, analizlerde yuvarlama ve aritmetik hatadan kaynaklı hesaplama hatası yapıldığı, düzeltilmesi durumunda, anılan isteklinin düzeltilmiş analiz fiyatının o iş kalemine ait teklif edilen birim fiyatın üzerinde kaldığı, ayrıca çeşitli imalat kalemlerine ilişkin analiz girdi miktarlarının emsal kamu idarelerine ait analiz girdi miktarlarının altında gösterildiği,

  1. İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan iş deneyim belgesinin teklif edilen bedelin % 80’ini karşılamadığı, ayrıca belgenin A-XX sınıfı işlerin dışında imalatlar da içerdiği, bu nedenle ilgili hakedişlerin istenerek belge tutarının tespit edilmesi gerektiği,

  2. İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan bilanço oranları ve iş hacmine ilişkin olarak yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgilerin idareye sunulan belgeler ile uyumlu olmadığı, 2022 yılına ilişkin bilanço oranları ile iş hacmi tutarlarının İdari Şartname’de istenilen sağlanmadığı, bilanço bilgileri tablosunun Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 35’inci maddesi hükümlerine uygun olarak düzenlenmediği, cari oran hesaplanırken yıllara yaygın inşaat maliyetlerinin dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakkediş gelirlerinin ise kısa vadeli borçlardan düşülmediği, öz kaynak oranı hesaplanırken yıllara yaygın inşaat maliyetlerinin toplam aktiflerden düşülmediği, bilanço oranlarında mevzuata aykırı olarak yuvarlama yapıldığı, belgelerde Serbest Muhasebeci ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin Kaşe Kullanma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik çerçevesinde temin edilen özel kaşe kullanılmadığı, yapım işleri ciro bilgileri tablosunun Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 36’ncı maddesi hükümlerine aykırı şekilde düzenlendiği, ortak girişim olarak gerçekleştirilmiş olan işlerde, ortak girişim olarak yapılan işlere ilişkin ciro bilgilerini içeren standart forma uygun belge sunulmadığı, yapım işleri ciro bilgileri tablosunun her bir sayfasının meslek mensubunca imzalanıp kaşelenmediği,

  3. Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği’nin “Gerçek ve tüzel kişilerin EKAP’a kaydı” başlıklı 7’nci maddesinin 5’inci fıkrası gereği, ihale üzerinde bırakılan isteklinin EKAP’ta yer alan bilgileri, ortaklık oranı, yönetimdeki görevlerini gösterir bilgilerinin güncel olmadığı ve teklif vermeye yetkisi olmadığından dolayı, teklifinin geçersiz olması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

  1. Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu; a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması, b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar, c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü, Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir. 45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir. Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır. 45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir. Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir. Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir. Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir. Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir. İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir. … 45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında; … b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir. … 45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında; a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği, … (Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir. İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır. Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir. 45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır. … İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur. İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir. 45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır. 45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir. 45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir. 45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz. 45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini; a) Yapım yönteminin ekonomik olması, b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar, c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü, gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır. 45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının açıklanması gereklidir. 45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet avantajı açıklanmalıdır. 45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir. İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler; a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri, b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri, c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri, ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar, d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları, e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları, f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir. İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır. Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması yeterlidir. … 45.1.13.3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin açıklamalarında çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir. 45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.) 45.1.13.4.1. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir. (Örnek: Karayolları Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl, kırmataş vb. mallara ilişkin verdikleri fiyat teklifleri.) 45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir. … 45.1.13.15. Sözleşme veya eklerinde, taş, kum, çakıl, gravye, balast, stabilize vb. yapı malzemelerinin idarenin belirlediği ocaklardan temininin öngörüldüğü haller dışında, bu Tebliğin 45.1.2 maddesi gereğince nakliye girdilerine ilişkin idarece belirtilen mesafelerden daha düşük mesafe kullanarak açıklama yapan isteklilerin, ihale konusu işe özgü alanlara ilişkin açıklamalarını kamu kurum ve kuruluşları tarafından düzenlenen veya onaylanan belgeler ile tevsik etmeleri gerekmektedir. 45.1.13.16. Niteliği gereği üretiminden sonra belirli bir süre içerisinde imalata dönüştürülmesi gereken hazır betona ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçler ile açıklama yapılması esastır. İdarece, TS 13515 Standardında belirlenen süreler ile Karayolu Trafik Yönetmeliğinde düzenlenen azami hız sınırları dikkate alınarak, hazır beton üretim tesisi ile işin yapılacağı yer arasındaki azami mesafenin tespit edilmesi ve aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda bu mesafeye yer verilmesi zorunludur. Fiyat teklifi ile açıklama yapılması halinde, idarece belirlenen mesafeden daha uzak mesafe kullanılamaz. 45.1.13.17. Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman (İş makinesi) analiz girdilerine ilişkin açıklamalar; resmi rayiçler veya isteklinin kendi malı olan iş makineleri için satın alma bedeli üzerinden yapılabilir. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi ancak resmi rayici bulunmayan iş makineleri için kullanılabilir. İsteklilerin kendi malı olan iş makinesinin satın alma bedeli üzerinden yapacağı açıklamalarda, bu hususları tevsik eden belgelerin açıklama kapsamında sunulması zorunludur. Ayrıca, bu açıklamada iş makinesine ilişkin tutar olarak; a) İş makinesinin satın alma tarihinden sonra amortisman süresinin dolmuş olması halinde, amortisman maliyeti katsayısı dışında kalan maliyet katsayıları (yedek parça, tamir-bakım, sermaye faizi-sigorta, nakil-montaj-demontaj) toplamı (ilgili analizde miktar kısmına yazılarak) ile resmi rayicin çarpılması sonucu bulunacak tutar, b) İş makinesinin satın alma tarihinden sonra amortisman süresinin dolmamış olması halinde ise, (a) bendinde hesaplanan tutarın altında olmamak koşuluyla, iş makinesinin satın alma bedeli ile analiz girdi miktarının çarpılması sonucu bulunacak tutar, kullanılabilecektir. 45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir. … 45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur. … 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca, yukarıda yer alan açıklamalar çerçevesinde değerlendirilmesi gerekir.” açıklaması yer almaktadır. İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın; a) Adı: EDİRNE İPSALA, ENEZ İLÇELERİ ÇELTİK SAHALARI YOL VE EKSİK İMALATLARIN YAPIMI b) Türü: Yapım işleri c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): 2010A02-1188 (2010A020100 - Arazi Toplulaştırma ve TİGH) d) Kodu: 24 63 165 10221 0076 0065 02 06 05 70 90 e) Miktarı: Edirne İli, İpsala ve Enez İlçeleri sınırları çeltik sahalarındaki muhtelif yolların ve 40 adet farklı tip ve kesitteki menfez imalatlarının yapımı Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır. f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Edirne İli İpsala ve Enez ilçeleri” düzenlemesi, Anılan Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu; a) Yapım yönteminin ekonomik olması, b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar, c) Teklif edilen işin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Başvuruya konu ihalenin Devlet Su İşleri 11.Bölge Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen “Edirne İpsala, Enez İlçeleri Çeltik Sahaları Yol ve Eksik İmalatların Yapımı” işi olduğu, bahse konu ihalenin 07.02.2024 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirildiği, ihalede 51 adet ihale dokümanının EKAP üzerinden indirildiği, ihaleye 17 isteklinin katıldığı, 19.04.2024 tarihli kesinleşen ihale komisyonu kararına göre, idare tarafından belirlenen sınır değer tutarının altında teklif veren HCA İnş. A.Ş., Ensar İnş. Tic. Ltd. Şti.-Alpyol İnş. Enerji Maden. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı, Dirgün İnş. Tic. Ltd. Şti ve Mehmet Alptekin’den aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği, Mehmet Alptekin dışındaki üç isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında bulunmadıkları için tekliflerinin reddedildiği, süresinde açıklama sunan Mehmet Alptekin’in aşırı düşük teklif açıklamasının idare tarafından uygun görüldüğü, ihalenin aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunan ve en düşük geçerli teklif sahibi olan Mehmet Alptekin üzerinde bırakıldığı, başvuru sahibi Neova İnşaat Anonim Şirketi-Metrıc Yapı Limited Şirketi İş Ortaklığı’nın ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

İhale sürecinde, idarece Mehmet Alptekin’e 22.03.2024 tarihinde EKAP üzerinden aşırı düşük teklif açıklaması sunulmasına yönelik yazının gönderildiği, söz konusu yazı ekinde ise, açıklama istenilen ve açıklama istenmeyen analiz girdileri listesinin, TPL-İPS-01, TPL- İPS-02, TPL- İPS-03, TPL- İPS-05 ve TPL- İPS-017 poz numaralı iş kalemlerine ilişkin analiz girdi ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ayrıca bu 5 iş kaleminin açıklama istenecek iş kalemleri olarak belirlendiğini gösteren sıralı iş kalemleri listesinin yer aldığı görülmüştür.

İdarece ihale işlem dosyası içerisinde, ihale üzerinde bırakılan Mehmet Alptekin’e ait olarak gönderilen aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde,

Anılan istekli tarafından, açıklanması istenilen iş kalemlerine ilişkin birim fiyatların/rayiçlerin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yayımlanan ve ihale tarihinde yürürlükte olan 2023/2 İnşaat ve Tesisat Birim fiyatlarının esas alındığı ve söz konusu rayiçlerin poz numaralarının da belirtmek suretiyle liste halinde sunulduğu, açıklama istenilen analiz girdilerinden biri olan ekskavatör (paletli) (260-299 hp)(maxsimum 2,5m³) için ise isteklinin kendi malı olduğuna yönelik belgelerin sunulduğu görülmüştür.

Başvuru sahibinin 1’inci iddiasının (a) bölümünde yer alan iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede;

Anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında, teklifini oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alarak açıklama yapmadığı tespit edilmiş olup, başvuru sahibinin bu husustaki iddialarının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Başvuru sahibinin 1’inci iddiasının (b) bölümünde yer alan iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede;

İhale üzerinde bırakılan isteklinin sunmuş olduğu aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında, meslek mensubu tarafından düzenlenip onaylanan Özel Amaçlı Tespit Raporu Tutanağında; “Ekskavatör (paletli) (260-299 hp) (max 2,5 m³)” girdisi için 2008 model Hitachi marka 260 kw kapasiteli ekskavatörün şirketin aktifine ve demirbaş defterinde kayıtlı olduğu ifade edilmiş olup, anılan istekli tarafından ekskavatörün kendi malı iş makinesiyle açıklandığı anlaşılmıştır.

Söz konusu tutanağın ekinde; 2008 model Hitachi marka HCM1J00L00021871 seri nolu ekskavatöre ilişkin, noter onaylı Ankara Ticaret Odası tarafından düzenlenen ve 19.10.2009 tarihinde tescil olduğu anlaşılan iş makinesi tescil belgesinin, 30.06.2009 tarihinde düzenlenen 427.576,00TL tutarındaki satın alma faturasının ve meslek mensubunun faaliyet belgesinin sunulduğu görülmüş olup, söz konusu belgelerde aracın 260 kw olduğu bilgisinin yer aldığı, ancak aracın (260-299 hp) aralığında olması gerektiği dikkate alındığında, söz konusu ekskavatörün (260kw=348,66hp) gücünde ve (260-299 hp) aralığında olmadığı tespit edilmiştir. Açıklanan nedenlerle, bahse konu belgelerde söz konusu aracın analizlerde belirtilen teknik özelliklerde olmadığı sonucuna varılmıştır.

İsteklinin kendi malı olan amortisman ömrünü tamamlamış söz konusu iş makinası birim fiyatının tespiti için anılan istekli tarafında yapılan açıklamada;

“Ekskavatör (paletli) (260-299 HP) (max 2,5 m³)” girdisinin açıklanmasında kullanılan ve 19.10.2009 tarihinde tescil olunan 2008 model Hitachi marka 260 kw kapasiteli ekskavatörün amortisman süresinin dolduğu, bahse konu iş makinesi rayicinin amortisman birim fiyat analizinde, amortisman (0,000083); yedek parça (0,000044); tamir, bakım (0,000011); sermaye faizi, sigorta (0,000023); nakil, montaj, demontaj (0,000010) giderlerine ilişkin katsayıların toplamından oluşan yükleyicinin toplam maliyet katsayısının 0,000171 olduğu, anılan iş makinasının amortisman değeri hariç toplam maliyet katsayısının 0,000088 ve amortisman değeri hariç analiz toplamının 0,000171-0,000088=0,0000830, anılan iş makinasının toplam bedeli içinde amortisman bedelinin düşülmesi sonucu bulunan ve iş makinasının rayiç fiyatı içindeki yedek parça, tamir, bakım, sermaye faizi, sigorta, nakil, montaj, demontaj giderlerinin oransal yüzdesinin 0,000083/0,000171= 0,4853800, 10.120.1007 poz numaralı iş makinesinin ihale ilan tarihinde geçerli olan 2023/2 yılı resmi rayiç fiyatının 4.600.000,00TL olduğu, bulunan oran ile resmi rayicin çarpılması sonucu bulunan tutarın 4.600.000,00TLx(0,000083/0,000171)=2.232.748,00TL olarak hesaplandığı, analizlerde de bu birim fiyatın kullanıldığı görülmüştür.

Yapılan incelemede, “Ekskavatör (paletli) (260-299 HP) (max 2,5 m³)” girdisinin açıklanmasında kullanılan ve 19.10.2009 tarihinde tescil olunan 2008 model ekskavatörün amortisman süresinin (6 yıl) dolduğu, bahse konu iş makinesi rayicinin amortisman birim fiyat analizinde, amortisman (0,000083); yedek parça (0,000044); tamir, bakım (0,000011); sermaye faizi, sigorta (0,000023); nakil, montaj, demontaj (0,000010) giderlerine ilişkin katsayıların toplamından oluşan yükleyicinin toplam maliyet katsayısının 0,000171, toplam tutar içerisindeki amortisman oranının (0,000083/0,000171=) 0,485380 olduğu, bahse konu makinanın amortisman süresi geçtiği için amortisman oranı düşüldükten sonra kalan oranın (1,00-0,485380=) 0,51462 olduğu, ihale ilan tarihinde geçerli olan 2023/2 yılı resmi rayiç fiyatı 4.600.000,00TL olan makinenin edinim bedelinin 427.576,00TL olduğu ve bu bedelin resmi rayicin altında kaldığı tespit edilmiştir.

Yapılan hesaplamalarda Tebliğ açıklamalarına uygun olarak resmi rayiç bedelinin kullanılması ve amortisman maliyeti katsayısı hariç makine katsayısının üzerinden amortisman değerinin (4.600.000,00x[1-(0,000083/0,000171)=] 2.367.252TL) hesaplanmasının gerektiği, ancak anılan istekli tarafından amortisman oranı düşülmeden hesaplama yapıldığı ve birim fiyatın 2.232.748,00TL olarak hesaplandığı tespit edilmiş olup, anılan isteklinin analizlerde bu tutardan (2.367.252TL ) az olacak şekilde 2.232.748,00TL birim fiyatın kullanıldığı görülmüş olup, açıklamanın bu şekliyle uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

Başvuru sahibinin 1’inci iddiasının (c) bölümünde yer alan iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede;

Anılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında, mazot (motorin) analiz girdisi için 10.160.1026 poz numaralı kamu kurumu birim fiyatının kullanıldığı ve açıklamanın bu haliyle istenilen kriterleri karşıladığı görüldüğünden, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Başvuru sahibinin 1’inci iddiasının (d) bölümünde yer alan iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede;

Anılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında, ihale tarihi itibariyle yürürlükte bulunan saatlik asgari ücretin “88,90 TL” olduğu, söz konusu istekli tarafından sunulan açıklamalar incelendiğinde, işçilik kalemlerinde söz konusu tutarın altında işçilik bedeli öngörülmediği ve sunulan açıklamaların bu haliyle kamu ihale mevzuatında istenilen kriterleri karşılama noktasında yeterli olduğu anlaşıldığından, başvuru sahibinin bu yöndeki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Başvuru sahibinin 1’inci iddiasının (e) bölümünde yer alan iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede;

İdare tarafından açıklanması istenilen “Kazı ve Moloz Nakli” iş kaleminin analiz girdilerinde “F=A x 0,00017 x K x ?M x G” formülüne, Taş Nakli için “F=A x K x (0,0007 x M+0,01) x G” formülüne yer verildiği, anılan istekli tarafından K katsayısının Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yayınlanan ve ihale tarihinde yürürlükte olan 10.110.1003 rayicinin alındığı görülmüştür.

Yapılan incelemede, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif sorgulama yazısında verilen formül ve belirtilen mesafeler kullanılarak açıklama yapıldığı tespit edilmiş olup, ayrıca “stabilize malzeme nakli” ve kil nakli iş kalemlerinin idare tarafından açıklanması istenilen iş kalemi olarak belirlenmediği, dolayısıyla anılan isteklinin söz konusu iş kalemlerini açıklaması gerekmediği anlaşılmıştır. Açıklanan nedenlerle, başvuru sahibi isteklinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Başvuru sahibinin 1’inci iddiasının (f) bölümünde yer alan iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede;

Anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında idarece açıklama istenilen analiz formatlarında yer alan analiz girdileri ve miktarlarının esas alındığı, analizlerde yuvarlama ve aritmetik hata bulunmadığı, ayrıca kamu kurum ve kuruluşlarına ait ihale ilan tarihi itibariyle yürürlükte bulunan birim fiyatların kullanıldığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler çerçevesinde, anılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığı ve teklifinin reddedilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

  1. Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 39’uncu maddesinde “(1) Aday veya isteklilerden, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt ettikleri, ihale konusu iş veya benzer işlerdeki deneyimlerini tevsik etmeleri için iş deneyim belgesi istenilmesi zorunludur. … (6) İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 80’ini, diğer ortakların her birinin ise, istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 20’sini sağlaması zorunludur. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde ettiği iş deneyim belgesi sunulması halinde pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz. Konsorsiyumda ise, her bir ortağın kendi kısmı için istenen asgari iş deneyim tutarını sağlaması zorunludur. (7) İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının tamamını sağlaması halinde; diğer ortaklar, istenen asgari iş deneyim tutarının % 40’ından az olmamak üzere, benzer işe ait olmayan bir yapım işine ilişkin belge sunabilirler…” hükmü, Anılan Yönetmelik’in “Değerlendirmeye ilişkin esaslar” başlıklı 48’inci maddesinde “(1) Aday ve isteklilerin ihale konusu iş veya benzer işlerle ilgili iş deneyimlerinin değerlendirilmesinde; tek sözleşmeye dayalı olarak alınmış iş deneyim belgeleri dikkate alınır. Birden fazla iş deneyimi toplanarak değerlendirilemez. (2) İhale konusu iş veya benzer iş kapsamında bulunmayan işlerin tutarları iş deneyiminde değerlendirmeye alınmaz. Ancak, iş deneyim belgesine konu işin esaslı unsurunun ihale konusu iş veya benzer işe uygun olması halinde iş deneyim belgesi tutarının tamamı değerlendirilir. (3) İş ortaklığı tarafından gerçekleştirilen işlerden edinilen iş deneyim belgelerindeki tutarlar, aday veya isteklinin belge sahibi iş ortaklığındaki hisse oranları esas alınarak değerlendirilir. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde ettiği iş deneyim belgesi sunulması halinde, iş ortaklığının iş deneyiminin değerlendirilmesinde ortakların hisse oranlarına bakılmaksızın sunduğu belge üzerindeki tutar esas alınır. … (6) İş deneyim belge tutarlarının değerlendirilmesinde; a) İş bitirme ve iş durum belge tutarları tam olarak, b) Denetim veya yönetim faaliyetleri nedeniyle alınan belge tutarları beşte bir oranında, dikkate alınır.” hükmü,

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilgileri e-teklifleri kapsamında beyan etmeleri gerekmektedir. … 7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler: 7.5.1. İsteklinin, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak; a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan, b) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işlerde, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen, c) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen, ç) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen işlerde; ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen, d) Devredilen işlerde, devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80’inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan, işlere ilişkin deneyimini gösteren belgeleri sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 80’inden az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir. … 7.6. Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir: Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliğinde yer alan A (Altyapı İşleri) XX. Grup Tarımsal Altyapı İşleri benzer iş olarak kabul edilecektir. 7.6.1 Mezuniyet belgeleri/diplomalar: İnşaat Mühendisi, Harita Mühendisi” düzenlemesi yer almaktadır.

Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği eki Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları listesinde yer alan A-XX grubu işlerin “XX. Grup: Tarımsal Altyapı İşleri …

  1. AIX Grubu İşler
  2. Arazi toplulaştırmasına ilişkin yapım işleri
  3. Tarla içi geliştirme hizmetlerine ilişkin yapım işleri” olduğu,

Bu grupta yer alan AIX grubu işlerin “Su Yapıları

  1. AVIII. Grup işler
  2. Sulama ve drenaj tesisleri
  3. Regülatörler, bentler, rezervuarlar
  4. Akarsu düzenleme işleri
  5. Nehir ıslahı işleri
  6. Taşkın koruma tesisleri
  7. Sel kapanları” olduğu,

AVIII Grup İşlerin ise “VIII. Grup: Barajlar

  1. Dolgu barajlar
  2. Beton barajlar
  3. Kemer barajlar
  4. Göletler” olduğu görülmüştür.

İhale konusu işin kapsamının “Edirne İpsala, Enez İlçeleri Çeltik Sahaları Yol ve Eksik İmalatların Yapımı” olduğu, İdari Şartname’nin 7.6’ncı maddesinde benzer işlerin ise “Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği" eki Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları listesinde yer alan A-XX grubu işler” olarak belirlendiği görülmüştür.

İhale üzerinde bırakılan Mehmet Alptekin tarafından sunulan yeterlik bilgileri tablosunda “25469-Y-KK-67-1” sayılı iş deneyim belgesinin beyan edildiği, söz konusu iş deneyim belgesi (Yüklenici-iş bitirme) EKAP üzerinden incelendiğinde; belgenin “11. Bölge Edirne Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü” tarafından “Mehmet Alptekin” adına düzenlendiği, belgeye konu işin adı ve İKN’sinin “Edirne Meriç Çakmak 1. Kısım Projesi Çakmak Barajı İnşaatı 2007/151981”, uygulanan yapı tekniğinin “Kil Çekirdekli Zonlu Toprak Dolgu, Belgeye konu işin esaslı unsuru: AVIII”, belgeye konu işe ait ilk sözleşme bedelinin “24.749.968,64 TRY”, toplam sözleşme bedelinin “24.749.968,64 TRY”, gerçekleştirilen iş tutarının “24.631.332,53 TRY”, sözleşme tarihinin “14.03.2008”, İşin geçici kabul/tasfiye veya iskan tarihinin “04.12.2012” belge tutarının ise “24.631.332,53 Belge tutarının iş grupları itibariyle dağılımı: AVIII ” olduğu görülmüştür. Güncellenmiş belge tutarının ise 486.840.393,17 TL olduğu tespit edilmiştir.

İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklif tutarının 311.020.823,41 TL olduğu dikkate alındığında, söz konusu isteklinin ihalede karşılaması gereken asgari iş deneyim tutarının “311.020.823,41x%80=248.816.658,728”, olduğu tespit edilmiştir.

Yapılan incelemede, anılan istekli tarafından sunulan iş deneyim belgesine konu işin esaslı unsurunun benzer işlere uygun olduğu, bu nedenle belge tutarının tamamının dikkate alınması gerektiği, bu kapsamda söz konusu iş deneyim belgesindeki belge tutarının güncellenmesi durumunda bulunan tutarın ihalede karşılaması gereken asgari iş deneyim tutarını karşıladığı anlaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan iş deneyim belgesinin ihalede istenilen kriterleri karşıladığı ve başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

  1. Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Bilanço veya eşdeğer belgeler” başlıklı 35’inci maddesinde “(1) Bilançonun veya eşdeğer belgelerin istenildiği ihalelerde ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait;
    a) Yayınlanması zorunlu olan yıl sonu bilançosunun veya gerekli bölümlerinin, b) (a) bendinde belirtilen belgelere eşdeğer belgelerin, her ikisinin de idarece istenilmesi zorunludur. (2) Bilanço veya eşdeğer belgeler kapsamında; a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan aday ve istekliler yıl sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini, b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan aday ve istekliler yıl sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerini ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere (Ek ibare: 12/06/2015-29384 R.G./1. md.; Mülga ibare: 13/06/2019-30800 RG/ 1. md., yürürlük: 23/06/2019) yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi, sunar. (3) Adayın veya isteklinin ikinci fıkra uyarınca sunduğu belgelerde; a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli borçlardan düşülecektir), b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir), c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması, ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir. (4) Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son üç yıla kadar olan yılların belgelerini sunabilirler. Bu takdirde belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır. (5) İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait belgelerini sunmayanlar, iki önceki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu belgelerde, yeterlik kriterini sağlayamayanlar ise iki önceki yılın belgeleri ile üç önceki ve dört önceki yılın belgelerini sunabilirler. Bu durumda, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır. (6) 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 174 üncü maddesine göre takvim yılından farklı hesap dönemi belirlenen aday ve isteklinin bilançoları için bu hesap dönemi esas alınır. (7) Bilanço veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve (Ek ibare: 12/06/2015-29384 R.G./1.md.; Mülga ibare: 13/06/2019-30800 RG/ 1. md., yürürlük: 23/06/2019) yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen bilanço veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ise o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir. (8) Yabancı ülkede düzenlenen yayımlanması zorunlu olmayan bilançoların veya bunların bölümlerinin ibraz edilmemesi durumunda, yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığı o ülke mevzuatına göre bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış belge ile tevsik edilebilir. (9) Aday veya isteklinin ortak girişim olması halinde, ortakların her birinin istenen belgeleri ayrı ayrı sunması ve üçüncü fıkrada belirtilen kriterleri sağlaması zorunludur.” hükmü, Aynı Yönetmelik’in “İsteklinin iş hacmini gösteren belgeler” başlıklı 36’ncı maddesinde “(1) (Değişik: RG-16/7/2011-27996) İş hacmini gösteren belgeler, aday veya isteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait;
    a) Toplam cirosunu gösteren gelir tablosu, b) (Değişik: 13/06/2019-30800 RG/ 2. md., yürürlük: 23/06/2019) Yapım işleri cirosunu gösteren belgedir. (2) (Değişik: RG-16/7/2011-27996; Değişik fıkra: 13/06/2019-30800 RG/2. md., yürürlük: 23/06/2019) Yaklaşık maliyeti eşik değerin üç katına kadar olan ve iş hacmini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde belirtilen her iki belgenin idarece istenilmesi zorunludur. Bu durumda aday veya isteklinin üçüncü fıkradaki yeterlik kriterini sağladığını göstermek üzere ihaleden önceki yıla ait bu iki belgeden birini sunması yeterlidir. Yaklaşık maliyeti eşik değerin üç katına eşit ve bu değerin üzerinde olan ihalelerde ise yalnızca birinci fıkranın (b) bendinde belirtilen belgenin sunulması gerektiğine yönelik düzenleme yapılabilir. Bu durumda aday veya isteklinin idarece istenilen ilgili belgeyi sunması gereklidir. (3) (Değişik: RG-16/7/2011-27996) Birinci fıkrada sayılan belgelerin istenildiği durumlarda; a) Açık ihale usulüyle yapılan ihaleler ile Kanunun 21 inci maddesinin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde; isteklinin, (Ek ibare: 13/06/2019-30800 RG/ 2. md., yürürlük: 23/06/2019)toplam cirosunun, teklif ettiği bedelin % 25’inden,(Değişik ibare: 13/06/2019-30800 RG/ 2. md., yürürlük: 23/06/2019) yapım işleri cirosunun ise teklif ettiği bedelin % 15’inden az olmaması, b) Belli istekliler arasında ihale usulüyle yapılan ihalelerin ön yeterlik aşaması ile Kanunun 21 inci maddesinin (a), (d) ve (e) bentlerine göre yapılan ihalelerin yeterlik aşamasında; aday veya isteklinin (Ek ibare: 13/06/2019-30800 RG/ 2. md., yürürlük: 23/06/2019)toplam cirosunun, yaklaşık maliyetin % 25’i ile % 35’i aralığında idarece belirlenen tutardan, (Değişik ibare: 13/06/2019-30800 RG/ 2. md., yürürlük: 23/06/2019) yapım işleri cirosunun ise yaklaşık maliyetin % 15’i ile % 25’i aralığında idarece belirlenen tutardan az olmaması, gerekir. (Değişik ibare: 13/06/2019-30800 RG/ 2. md., yürürlük: 23/06/2019) İdarece yalnızca birinci fıkranın (b) bendinde belirtilen belgenin istenildiği ihaleler hariç olmak üzere, yeterlik kriteri olarak bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan aday veya istekli yeterli kabul edilir. (4) (Değişik: RG-16/7/2011-27996) Üçüncü fıkradaki kriterleri ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıl için sağlayamayanlar, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden son altı yıla kadarki belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır. (5) (Değişik: RG-16/7/2011-27996) İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait gelir tablosunu sunmayanlar bakımından iki önceki yıl, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edilir. Bu gelir tablosu itibariyle yeterlik şartının sağlanamaması halinde ise, iki önceki yıl, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edilmek üzere son altı yıla kadarki gelir tabloları sunulabilir ve bu durumda gelir tabloları sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır. (Ek cümleler: 13/06/2019-30800 RG/ 2. md., yürürlük: 23/06/2019) İdarece yalnızca birinci fıkranın (b) bendinde belirtilen belgenin istenildiği ihalelerde, üçüncü fıkradaki kriterleri sağlayamayan aday veya isteklinin yapım işleri cirosuna ilişkin asgari tutarın yarısını sağlaması ve toplam ciro tutarının üçüncü fıkranın (a) bendinde sayılan ihalelerde teklif ettiği bedelin %40’ından veya üçüncü fıkranın (b) bendinde sayılan ihalelerde yaklaşık maliyetin % 15’i ile % 25’i aralığında idarece belirlenen tutarın iki katından az olmaması durumunda, yapım işleri ile ilgili ciro kriterinin sağlandığı kabul edilir. Bu durumda, aday veya isteklinin toplam cirosunu gösteren gelir tablosunu da teklif veya başvuru kapsamında sunması gereklidir (6) (Değişik fıkra: 13/06/2019-30800 RG/ 2. md., yürürlük: 23/06/2019) Yapım işleri cirosunu tevsik etmek üzere; yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak düzenlenen belge sunulur. (7) Toplam ciro; gelir tablosundaki brüt satışlar tutarından, satıştan iadeler, satış iskontoları ve diğer indirimlerin tutarları düşülmek suretiyle ulaşılan net satışlar tutarıdır. (8) (Değişik fıkra: 13/06/2019-30800 RG/ 2. md., yürürlük: 23/06/2019) Yapım işleri ciro tutarının hesabında, yurt içinde ve yurt dışında, taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmından veya bitirilen yapım işlerinden elde edilen gelirlerin toplamı dikkate alınır. (9) 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 174 üncü maddesine göre takvim yılından farklı hesap dönemi belirlenen aday ve isteklinin gelir tablosu için bu hesap dönemi esas alınır. (10) Gelir tablosunun, (Ek ibare: 12/06/2015-29384 R.G./1.md.: Mülga ibare: 13/06/2019-30800 RG/2. md., yürürlük: 23/06/2019) yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen gelir tablosunun o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeyi düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir. (11) İş ortaklığı olarak ihaleye katılan aday ve isteklilerde; iş hacmine ilişkin kriterlerin, her bir ortak tarafından iş ortaklığındaki hissesi oranında sağlanması zorunludur. (12) Konsorsiyum olarak ihaleye katılan aday ve isteklilerde; iş hacmine ilişkin kriterlerin, her bir ortak tarafından kendi kısmı için sağlanması zorunludur. (13) Aday veya isteklinin, ortak girişimin ortağı olarak taahhüdü altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirdiği yapım işlerinin parasal tutarı, iş ortaklığındaki hissesi oranında, konsorsiyumda ise taahhüt edilen iş kısmı üzerinden hesaplanır. (14) (Ek fıkra: 25/01/2017-29959 R.G./3. md.) Aday veya isteklinin iş hacmi tutarının değerlendirilmesinde, kendi iş hacmi tutarı ile birlikte ortak olduğu ortak girişime/girişimlere ait iş hacmi tutarı da hissesi oranında dikkate alınarak toplanmak suretiyle toplam iş hacmi tutarı belirlenir. Bu durumda aday veya isteklinin iş hacmi tutarı kullanılan ortak girişimdeki/girişimlerdeki hisse oranını gösteren belgelerin de teklif kapsamında sunulması gerekmektedir.” hükmü yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale dokümanının kapsamı” başlıklı 5’inci maddesinde “5.1. İhale dokümanı aşağıdaki belgelerden oluşmaktadır: … Standart Form-KİK024.1/Y: Bilanço Bilgileri Tablosu, Standart Form-KİK024.2/Y: Yapım İşleri Ciro Bilgileri Tablosu, Standart Form-KİK024.3/Y: Yapım İşleri Ciro Bilgileri Tablosu (Ortak Girişim Olarak Yapılan İşler)…” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilgileri e-teklifleri kapsamında beyan etmeleri gerekmektedir. … 7.4. Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler: … 7.4.2. İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yıl sonu bilançosu veya eşdeğer belgeleri. a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan isteklilerin, yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağlandığını gösteren bölümlerini, b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan isteklilerin, yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir tarafından standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi (Standart Form: KİK024.1/Y) sunmaları gerekmektedir. Sunulan bilanço veya eşdeğer belgelerde; a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması, (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli borçlardan düşülecektir), b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması, (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir), c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması, ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir. Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son üç yıla kadar olan yılların belgelerini sunabilirler. Bu takdirde belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır. İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait belgelerini sunmayanlar, iki önceki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu belgelerde, yeterlik kriterini sağlayamayanlar ise iki önceki yılın belgeleri ile üç önceki ve dört önceki yılın belgelerini sunabilirler. Bu durumda, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır. Bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ise o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir. Yabancı ülkede düzenlenen yayımlanması zorunlu olmayan bilançoların veya bunların bölümlerinin ibraz edilmemesi durumunda, yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığı o ülke mevzuatına göre bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış belge ile tevsik edilebilir. İsteklinin ortak girişim olması halinde, ortakların her birinin istenen belgeleri ayrı ayrı sunması ve yukarıda belirtilen kriterleri sağlaması zorunludur. 7.4.3. İş hacmini gösteren belgeler İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait, aşağıda belirtilen belgelerden birini sunması yeterlidir; a) Toplam cirosunu gösteren gelir tablosu, b) Yapım işleri cirosunu gösteren belgeler, İsteklinin toplam cirosunun teklif ettiği bedelin % 25’inden, yapım işleri cirosunun ise teklif ettiği bedelin % 15’inden az olmaması gerekir. Bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan istekli yeterli kabul edilir. Bu kriterleri ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıl için sağlayamayanlar, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden son altı yıla kadarki belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır. İhale tarihi yılın ilk dört ayında olduğundan, bir önceki yıla ait gelir tablosunu sunmayanlar bakımından iki önceki yıl, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edilir. Bu gelir tablosu itibariyle yeterlik şartının sağlanamaması halinde ise, iki önceki yıl, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edilmek üzere son altı yıla kadarki gelir tabloları sunulabilir ve bu durumda gelir tabloları sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır. Yapım işleri cirosunu tevsik etmek üzere; yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak düzenlenen belge sunulur. Yapım işleri ciro tutarının hesabında, yurt içinde ve yurt dışında, taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmından veya bitirilen yapım işlerinden elde edilen gelirlerin toplamı dikkate alınır. Gelir tablosunun, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen gelir tablosunun o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeyi düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir. İş ortaklığı olarak ihaleye katılan isteklilerde; iş hacmine ilişkin kriterlerin, her bir ortak tarafından iş ortaklığındaki hissesi oranında sağlanması zorunludur. İsteklinin iş hacmi tutarının değerlendirilmesinde, kendi iş hacmi tutarı ile birlikte ortak olduğu ortak girişime/girişimlere ait iş hacmi tutarı da hissesi oranında dikkate alınarak toplanmak suretiyle toplam iş hacmi tutarı belirlenir. Bu durumda isteklinin iş hacmi tutarı kullanılan ortak girişimdeki/girişimlerdeki hisse oranını gösteren belgelerin de teklif kapsamında sunulması gerekmektedir. ” düzenlemesi yer almaktadır.

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan yeterlik bilgileri tablosunun, “Ekonomik ve Mali Yeterliğe İlişkin Bilgiler” sütununun, “Bilanço Bilgileri (Yeterlik Değerlendirmesinde Esas Alınan Yıllar)” satırının, “Cari Oran (Dönen Varlıklar/Kısa Vadeli Borçlar)” kısmında “0.761668397027521” beyanının; “Öz Kaynak Oranı (Öz Kaynaklar/Toplam Aktif)” kısmında “0,222219366226659” beyanının; “Kısa Vadeli Banka Borçlarının Öz Kaynaklara Oranı” kısmında “0,0010594868633205” beyanının; “Yeterlik Değerlendirmesinde Esas Alınan Yıllar” kısmında “2022” beyanının yer aldığı görülmüştür. Söz konusu istekli tarafından yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilanço bilgilerinin EKAP üzerinden sorgulanması neticesinde; bahse konu bilgilerin birbiriyle uyumlu ve 2022, yılına ilişkin olduğu, ilgili mevzuat hükümlerine göre cari oranın 0,75’ten az olmaması, öz kaynak oranının en az 0,15 olması, kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklarına oranının ise 0,50’den küçük olması gerektiği, bu bağlamda anılan istekli tarafından beyan edilen bilanço bilgilerindeki oranların mevzuattaki oranları karşıladığı ve Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Bilanço veya eşdeğer belgeler” başlıklı 35’inci maddesine uygun olduğu tespit edilmiştir.

Diğer taraftan anılan belgelerin EKAP üzerinden idarece sorgulanabildiği ve teyit edilebildiği dikkate alındığında, bu belgelerin ayrıca fiziki olarak sunulmasına ve buna yönelik sunulacak belgelerin kriterlerine yönelik şartların aranmasına gerek bulunmadığı anlaşılmıştır.

Anılan istekli tarafından sunulan yeterlik bilgileri tablosunda iş hacmi bilgilerine ilişkin, İş Hacmi Bilgileri” satırında “Yeterlik Değerlendirmesine Esas Alınması İstenen Yıllar ve Bu Yıllara Ait Toplam Ciro/Fatura Tutarı: “2022 toplam ciro tutarı ****8.655 TRY, 2021 toplam ciro tutarı ****5.715 TRY, 2020 toplam ciro tutarı *****740.9 TRY, Toplam ciro tutarıdır.” beyanının yer aldığı görülmüştür.

İhale işlem dosyası kapsamında yer alan belgelerden, istekli tarafından beyan edilen bilgiler ile beyan edilen bilgileri tevsik etmek üzere sunulan belgelerde yer alan verilerin uyumlu olduğu, beyan edilen yılların güncellenmiş ciro ortalamasının anılan istekli tarafından ihalede sağlanması gereken asgari ciro tutarını (311.020.823,41x%25=77.755.205,85 TL ) karşıladığı anlaşılmıştır.

Yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler doğrultusunda, anılan isteklinin İdari Şartname’nin 7.4.2’nci ve 7.4.3’üncü maddelerinde düzenlenen yeterlik kriterlerini sağladığı, istekli tarafından sunulan toplam ciro tutarının, ihale dokümanında belirtilen ve istekliler tarafından sağlanması gereken asgari ciro tutarını ve bilanço oranını karşıladığı, hesaplamalarda yuvarlama yapılmadığı tespit edilmiş olup, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

  1. Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:

Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği’nin “Gerçek ve tüzel kişilerin EKAP’a kaydı” başlıklı 7’nci maddesinde “…(5) EKAP’a kayıtlı olan; gerçek kişilerin kendileri ile vekil veya temsilcilerine; tüzel kişilerin kendileri, ilgisine göre, ortakları ve ortaklık oranları (halka arz edilen hisseler hariç)/üyeleri/kurucuları, teklif veya başvuru mektubu ya da sözleşme imzalamaya ve sözleşmenin yürütülmesi konusunda tüzel kişiliği temsile yetkili yönetimindeki görevliler ile vekil veya temsilcilerine ilişkin aşağıda yer alan bilgileri EKAP’a kaydetmeleri ve son başvuru veya ihale tarihinden ve sözleşme imzalamadan önce güncellemeleri zorunludur. Bu kişilerin; a) Gerçek kişi olması halinde adı, soyadı ve T.C. kimlik numarası ile varsa işletme adı ve ticaret unvanı, b) Tüzel kişi olması halinde ticaret unvanı, vergi kimlik numarası ile varsa işletme adı. Tüzel kişilerde; yönetimdeki görevliler ile ilgisine göre, ortaklar ve ortaklık oranlarına (halka arz edilen hisseler hariç)/üyelere/kuruculara ilişkin kayıt kapsamında ticaret sicil verileri esas alınır. Ayrıca anonim şirketlerde (tek ortaklı şirketler hariç) ortaklar ve ortaklık oranlarının kaydı kapsamında, beyan edilen kişilere ilişkin pay defteri ile dayanağı yönetim kurulu karar defterinin ilgili kısımları; şirket niteliğinde olmayan tüzel kişilerde ise üyelerin veya kurucuların kaydı kapsamında Türkiye Ticaret Sicili Gazetelerinde yer almayan bilgileri içeren belgelerin ilgili kısımları da taranarak EKAP’a yüklenir. Yabancı aday/istekliler tarafından bu fıkrada istenen bilgi ve belgelerin beyan edilmesi/yüklenmesi bakımından, ilgili ülke mevzuatındaki karşılıkları esas alınır. (6) Bu madde kapsamında EKAP’a kaydedilen bilgilerin eksiksiz, doğru ve güncel olması gerekmektedir. EKAP’a kayıtlı gerçek veya tüzel kişiler tarafından, beşinci fıkrada belirtilen bilgilerde değişiklik yapılmasının gerektiği hallerde bu değişikliklerin, en geç değişiklik tarihini izleyen 7 (yedi) gün içerisinde ancak her durumda son başvuru veya ihale tarihinden önce, son başvuru veya ihale tarihinden sonra gerçekleşen değişikliklerin sözleşme imzalanmadan önce güncellenerek EKAP’a kaydedilmesi zorunludur…” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “EKAP’a kayıt işlemleri” başlıklı 31’inci maddesinde “… 31.3 Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliğinin 7 nci maddesinde istenen bilgilerin EKAP üzerinde eksiksiz, doğru ve güncel tutulması gerekmektedir. EKAP’a kayıtlı gerçek veya tüzel kişiler tarafından anılan maddenin beşinci fıkrasında belirtilen bilgilerde değişiklik yapılmasının gerektiği hallerde bu değişikliklerin, en geç değişiklik tarihini izleyen 7 (yedi) gün içinde ancak her durumda son başvuru veya ihale tarihinden önce, son başvuru veya ihale tarihinden sonra gerçekleşen değişikliklerin sözleşme imzalanmadan önce güncellenerek EKAP’a kaydedilmesi zorunludur. Bilgilerin doğrudan EKAP’taki kayıtlardan temin edildiği hallerde, bu bilgilerin güncel olmadığının anlaşılması durumunda teklifler değerlendirme dışı bırakılır. Ayrıca ticaret sicilinde kayıtlı bilgiler ile EKAP’ta yer alan bilgiler arasında çelişki olması halinde, ticaret sicilindeki bilgiler esas alınacaktır.” açıklaması yer almaktadır. İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilgileri e-teklifleri kapsamında beyan etmeleri gerekmektedir. a) Teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren bilgiler;

  1. (Mülga: 20/06/2021-31517 R.G./5.md.; yürürlük: 19/08/2021)
  2. Tüzel kişilerde; isteklilerin yönetimindeki görevliler ile, ilgisine göre, ortaklar ve ortaklık oranlarına (halka arz edilen hisseler hariç)/üyelerine/kurucularına ilişkin bilgiler idarece EKAP’tan alınır. …” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen mevzuata göre, EKAP’a kayıtlı olan; gerçek kişilerin kendileri ile vekil veya temsilcilerine; tüzel kişilerin kendileri, ilgisine göre, ortakları ve ortaklık oranları (halka arz edilen hisseler hariç)/üyeleri/kurucuları, teklif veya başvuru mektubu ya da sözleşme imzalamaya ve sözleşmenin yürütülmesi konusunda tüzel kişiliği temsile yetkili yönetimindeki görevliler ile vekil veya temsilcilerine ilişkin ilgili bilgileri EKAP’a kaydetmeleri ve son başvuru veya ihale tarihinden ve sözleşme imzalamadan önce güncellemelerinin zorunlu olduğu anlaşılmaktadır.

Bu çerçevede, ihale üzerinde bırakılan Mehmet Alptekin’in gerçek kişi olduğu, kendisine ait adı, soyadı ve T.C. kimlik numarasının EKAP’ta yer aldığı, söz konusu kişinin ihaleye teklif vermeye yetkisi olduğu tespit edilmiş olup, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Ayrıca, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez. Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin, iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanunun öngördüğü şekilde “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması” koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.

Diğer taraftan, 17 Mayıs 2024 tarih ve 32549 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan tasarruf tedbirlerine ilişkin 2024/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesinde “…GENEL İLKELER Kamu kurum ve kuruluşları kendi kuruluş mevzuatında belirtilen faaliyet alanları ile doğrudan ilgili olmayan herhangi bir harcama veya taahhütte bulunmayacak, ihale şartname ve sözleşmelerine idare tarafından kullanılmak üzere araç, makine, ekipman temini gibi alım ya da yapım konusuyla ilgisi olmayan unsurları dâhil etmeyeceklerdir. … TAŞINMAZ EDİNİLMESİ, KİRALANMASI VE KULLANILMASI Kamu kurum ve kuruluşları tarafından 3 yıl süreyle yurt içinde ve yurt dışında hiçbir şekilde yeni hizmet binası alınmayacak, kiralanmayacak, yapılmayacak veya bu amaçla arsa veya arazi satın alınmayacak, kamulaştırılmayacaktır. … RESMÎ TAŞITLARIN EDİNİLMESİ VE KULLANILMASI Kamu kurum ve kuruluşlarınca, 3 yıl süreyle her ne şekilde olursa olsun yeni taşıt edinilmeyecektir. Ancak, savunma ve güvenlik hizmetleri için ihtiyaç duyulan taşıtlar ile ambulans ve itfaiye araçları acil ve zorunlu hallerde edinilebilecektir. Mevcut taşıtlar ihtiyaç analizleri ve tasarruf anlayışı çerçevesinde ivedilikle gözden geçirilecektir. Ekonomik ömrünü tamamlamış taşıtlar tasfiye edilecek, ihtiyaç fazlası taşıtlar ise tasfiye edilmek ya da ihtiyacı olan kurumlara devredilmek üzere Hazine ve Maliye Bakanlığına bildirilecektir. Kamu kurum ve kuruluşlarınca hizmet alımı suretiyle kullanılan mevcut taşıtlar, sözleşme süresi sonunda izin alınmadan yeniden kiralanmayacaktır. … HABERLEŞME GİDERLERİ Kamu kurum ve kuruluşlarının harcama yetkilileri, haberleşme giderlerini hizmet gerekleri ve teknolojik imkânlar çerçevesinde gözden geçirerek kaynakların verimli kullanılması hususunda sayı, tutar veya kullanım kısıtlamaları da dâhil gerekli her türlü tedbiri alacaklardır. … PERSONEL GÖREVLENDİRMELERİ Kamu kurum ve kuruluşlarının hizmet içi eğitim, konferans, seminer, çalıştay, sempozyum, toplantı, organizasyon ve benzeri her türlü faaliyetlerinin uzaktan erişim yöntemleriyle yapılması esastır. Söz konusu faaliyetlerin yüz yüze yapılmasının zorunluluk arz ettiği durumlarda kamu tesisleri kullanılacak, bu faaliyetler mümkün olduğunca kamu personeli tarafından yürütülecek, görev süresi ve görevli sayısı asgari seviyede tutulacaktır. … KIRTASİYE VE DEMİRBAŞ ALIMLARI Kamu kurum ve kuruluşlarınca zorunlu haller hariç olmak üzere 3 yıl süreyle büro malzemesi, makine ve teçhizat, tefrişat, bilgisayar ve donanımı ile benzeri demirbaş alımı yapılmayacaktır. Bu varlıklar, ekonomik ömrü tamamlanmadan hiçbir şekilde elden çıkarılmayacaktır. … TEMSİL, TÖREN, AĞIRLAMA VE TANITIM GİDERLERİ … Uluslararası toplantılar ile millî bayramlar hariç açılış, konferans, seminer, yıl dönümü ve benzeri kutlama ve organizasyonlara ilişkin faaliyetler nedeniyle gezi, kokteyl, yemek ve benzeri davetler düzenlenmeyecek, hediye verilmeyecek ve diğer adlar altında ödeme yapılmayacaktır. … ENERJİ VE SU ALIMLARI Kamu kurum ve kuruluşları, enerji maliyetlerini azaltmak amacıyla Kamu Binalarında Tasarruf Hedefi ve Uygulama Rehberinde yer alan tasarruf önlemlerine uyacaklardır. Ayrıca doğalgaz ve elektrik enerjisi tedarikinde serbest tüketici kriterlerini sağlayan binalarda ihale usulleri uygulanarak enerji giderlerinin azaltılmasına yönelik gerekli tedbirler alınacaktır. Genel aydınlatmada LED dönüşümü ve diğer tasarruf sağlayıcı tedbirler ivedilikle uygulamaya geçirilecektir. Kamu bina ve tesislerinde enerji verimliliğini artıran uygulamalar geliştirilecek, yenilenebilir enerji kaynaklarından faydalanılması hususunda azami gayret gösterilecektir. … PERSONEL SERVİSİ HİZMETİNE İLİŞKİN GİDERLER Savunma ve güvenlik hizmetleri hariç; kamu kurum ve kuruluşlarınca toplu taşıma olan yerlerde personel servisi hizmeti sonlandırılacak, hizmet alımı suretiyle sağlanan personel servisi hizmeti ise sözleşme süresinin bitimine kadar devam edebilecektir. Kamu kurum ve kuruluşları, toplu taşıma olmayan yerlerde ilgili mevzuatına uygun olarak sağlayacakları personel servis hizmetinde en etkin ve ekonomik yöntemleri tercih edecekler; personel servisi temininin hizmet alımı suretiyle sağlanması durumunda aşağıda belirtilen kriterlere uyacaklardır: Yakın yerleşkelerdeki kamu kurum ve kuruluşlarının personel servisi hizmetini birlikte ihale etmeleri esas olacaktır. Personel servisi hizmetinden fiilen yararlanan kişi sayısının araç kapasitesinin yüzde 70’inin altında olması durumunda ilgili hatta servis sunumu yapılmayacaktır. Personel servisi ihale şartnamelerinde araç yaşı kriteri belirlenirken model yılı yeni araçlar yerine maliyet tasarrufu sağlayacak şekilde 6/2/2004 tarihli ve 2004/6801 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Kamu Kurum ve Kuruluşları Personel Servis Hizmet Yönetmeliğine uygun olarak model yılı yeni olmayan araçlara öncelik verilecektir.

DİĞER HUSUSLAR … Bu Genelgenin uygulanması ile ilgili olarak tüm kamu kurum ve kuruluşları tarafından gereken tedbirler alınacak, her kademedeki yönetici tasarruf ilkelerinin uygulanmasından sorumlu olacaktır. … Bu Genelgede belirtilen hükümler hilafına ortaya çıkabilecek zorunlu ihtiyaçların karşılanabilmesi veya izin gerektiren durumlar için bakanlıklar, bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşlar ile diğer idareler bakımından Cumhurbaşkanlığından, il özel idareleri bakımından İçişleri Bakanlığından, belediyeler bakımından Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından izin alınacaktır. Ancak kamu idareleri Cumhurbaşkanlığından izin talebinde bulunmadan önce Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Strateji ve Bütçe Başkanlığından görüş alacaktır. Bakanlıkların merkez, taşra ve yurt dışı teşkilatlan, bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşları bakımından istenecek izin talepleri münhasıran bakan veya Genelgenin uygulanmasından sorumlu bakan yardımcısı tarafından hassasiyetle değerlendirildikten sonra gönderilecektir. İl özel idareleri ve belediyeler bakımından izin ilgili bakan veya Genelgenin uygulanmasından sorumlu bakan yardımcısı tarafından verilecektir. Bu Genelgenin yayımlandığı tarih itibarıyla kamu kurum ve kuruluşları tarafından sözleşmesi imzalanmamış tüm mal ve hizmet alımları ile yapım işleri ihaleleri gözden geçirilecek ve bu Genelge hükümlerine uygun olmayan ihaleler iptal edilecektir. Genelgenin yayımından önce yürürlükte bulunan mevzuat çerçevesinde, bu Genelge kapsamına giren hususlarla ilgili münferit olarak izin alınmış iş ve işlemler için bu Genelgenin yayımı tarihinden itibaren 3 ay içerisinde yeniden izin alınacaktır...” düzenlemelerine yer verilmiştir.

Resmi Gazetede 17 Mayıs 2024 tarihinde yayımlanan 2024/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesinde yer verilen düzenlemelerden;

Genelgenin yayımlandığı tarih itibarıyla kamu kurum ve kuruluşları tarafından sözleşmesi imzalanmamış tüm mal ve hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinin gözden geçirileceği ve Genelge hükümlerine uygun olmayan ihalelerin iptal edileceği,

Genelgede belirtilen hükümler hilafına ortaya çıkabilecek zorunlu ihtiyaçların karşılanabilmesi veya izin gerektiren durumlar için bakanlıklar, bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşlar ile diğer idareler bakımından Cumhurbaşkanlığından, il özel idareleri bakımından İçişleri Bakanlığından, belediyeler bakımından Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından izin alınacağı,

Bakanlıkların merkez, taşra ve yurt dışı teşkilatları, bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşları bakımından istenecek izin taleplerinin münhasıran bakan veya Genelgenin uygulanmasından sorumlu bakan yardımcısı tarafından hassasiyetle değerlendirildikten sonra gönderileceği, İl özel idareleri ve belediyeler bakımından ise izin talebinin ilgili bakan veya Genelgenin uygulanmasından sorumlu bakan yardımcısı tarafından verileceği,

Genelgenin uygulanması ile ilgili olarak tüm kamu kurum ve kuruluşları tarafından gereken tedbirlerin alınacağı, her kademedeki yöneticinin tasarruf ilkelerinin uygulanmasından sorumlu olacağı,

Genelge hükümlerinin bakanlıklarda bakan veya bu konuda görevlendirilen bakan yardımcısı, kurumlarda üst yöneticiler, il özel idarelerinde ve illerde valiler, belediyelerde ise belediye başkanları tarafından hassasiyetle izleneceği ve denetleneceği, aksine hareket edenler hakkında ilgili mevzuat hükümlerine göre işlem yapılacağı, bu yöneticilerin Genelgenin uygulanmasından öncelikle sorumlu olacağı anlaşılmaktadır.

İnceleme sürecinde başvuruya konu ihalenin yukarıda aktarılan 2024/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi yönünden idarece değerlendirilmesini teminen 24/05/2024 tarihli ve E-84252536-101.01.02-54425 sayılı Kurum yazısıyla “Kurumumuz, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 56’ncı maddesi gereğince ihalelere ilişkin itirazen şikâyet başvurularını incelemekte ve sonuçlandırmaktadır. Bu çerçevede 2023/1595380 İhale Kayıt Numaralı "Edirne İpsala, Enez İlçeleri Çeltik Sahaları Yol ve Eksik İmalatların Yapımı" ihalesine yönelik olarak Neova İnşaat Anonim Şirketi-Metrıc Yapı Limited Şirketi İş Ortaklığı tarafından yapılan itirazen şikayet başvurusunun Kurumumuzca incelemesi devam etmektedir. Bilindiği üzere, 17 Mayıs 2024 Tarihli ve 32549 Sayılı Resmî Gazete’de Tasarruf Tedbirleri ile İlgili 2024/7 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi yayımlanmış olup anılan Genelge’nin "Genel İlkeler" başlıklı maddesinde "Kamu kurum ve kuruluşları kendi kuruluş mevzuatında belirtilen faaliyet alanları ile doğrudan ilgili olmayan herhangi bir harcama veya taahhütte bulunmayacak, ihale şartname ve sözleşmelerine idare tarafından kullanılmak üzere araç, makine, ekipman temini gibi alım ya da yapım konusuyla ilgisi olmayan unsurları dâhil etmeyeceklerdir...” açıklaması, “Resmî Taşıtların Edinilmesi ve Kullanılması” başlıklı maddesinde "5/1/1961 tarihli ve 237 sayılı Taşıt Kanununa ekli (1) ve (2) sayılı cetvel kapsamındaki hizmetlere ve koruma altına alınanlara tahsis edilen taşıtlar dışında hiçbir makama taşıt tahsis edilmeyecektir.” açıklaması, “Diğer Hususlar” başlıklı maddesinde "...Bu Genelgenin yayımlandığı tarih itibarıyla kamu kurum ve kuruluşları tarafından sözleşmesi imzalanmamış tüm mal ve hizmet alımları ile yapım işleri ihaleleri gözden geçirilecek ve bu Genelge hükümlerine uygun olmayan ihaleler iptal edilecektir...” açıklamasına yer verilmiştir. Bu kapsamda, idareniz tarafından anılan Genelge açıklamalarına ilişkin herhangi bir işlem tesis edilip edilmediği hususu ile yeni bir işlem tesis edilecekse bu hususlar hakkında tarafımıza ivedilikle bilgi verilmesi rica olunur.” ifadelerine yer verilerek bilgi talep edilmiştir.

İhaleyi gerçekleştiren idare tarafından gönderilen cevap yazısında “17 Mart 2024 tarihli ve 32549 Sayılı Resmi Gazete’de Tasarruf Tedbirleri ile ilgili 2024/7 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi yayımlanmıştır. Bölge Müdürlüğümüzce yapılan ihalelerle ilgili olarak Genel Müdürlüğümüze gerekli görüş sorulmuş olup; konu Genel Müdürlüğümüzce değerlendirilmiştir. Genel Müdürlüğümüzce yapılan değerlendirme sonucunda “henüz ihale ilanında olan ancak zeyilname için yeterli süresi olmayan veya ihalesi gerçekleştirilmiş ancak henüz sözleşmeye bağlanmamış ekli listede bulunan işlerde sözleşme konusu işlerin kontrolü takibi vb amaçlarla idarenin kullanımı için alım ya da yapım konusu ile ilgili olmayan araç makina ve ekipmanın (kontrollük, makam hizmetleri gibi yerlerde kullanılacak araçlar, bilgisayar, telefon, tablet vb.) bedelinin sözleşme tatbikatı aşamasında yükleniciden kesilmesi şartıyla ihale sürecinin devam ettirilmesi ve sonrasında imzalanması” hususunda Ek-1 de bulunan 07.06.2024 tarihli Tasarruf Tedbirleri konulu ‘OLUR’ alınmıştır.” gerekçeleri belirtilerek ihale sürecinin devam edilmesi bilgisinin verildiği görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na göre gerçekleştirilen ihalelerde, ihaleye konu edilen ihtiyacın uygunluğu, yerindeliği veya gerekliliği noktasında yetki ve sorumluluğun ihaleyi yapan idarelere ait olduğu açıktır.

Kurum tarafından itirazen şikâyet başvurusuna ilişkin inceleme kapsamında, başvuru konusu ihalenin 2024/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi yönünden değerlendirilmesini teminen ihaleyi gerçekleştiren idareden Genelge kapsamında işlem tesis edilip edilmeyeceği hususunda bilgi talep edilmiş ve idare tarafından gönderilen cevap yazısında ihale sürecinin devam edilmesi yönünde görüş bildirilmiştir.

Yukarıda aktarıldığı üzere, ihaleye konu edilen ihtiyacın uygunluğu, yerindeliği veya gerekliliği noktasında yetki ve sorumluluğun ihaleyi yapan idarelerde olduğu ve ihaleyi yapan idareden gelen cevap yazısında da ihale sürecinin devam edileceğinin belirtildiği anlaşılmakta ise de 2024/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi hükümlerinin uygulanmasında öncelikli olarak Genelge’de belirtilen yöneticiler sorumlu olacağından, bakanlıklarda bakan veya bu konuda görevlendirilen bakan yardımcısı, kurumlarda üst yöneticiler, il özel idarelerinde ve illerde valiler, belediyelerde ise belediye başkanları tarafından ihale sürecinin gözden geçirileceği ve değerlendirmede bulunulacağı açıktır.

Bu doğrultuda ihalelerin Genelge hükümlerine uygunluk yönünden değerlendirilerek ihalelere ilişkin işlem tesis etme yükümlülüğü ve sorumluluğu ilgili idarelere ait bulunduğundan, Kurul tarafından bu hususa ilişkin ayrıca değerlendirmede bulunulmamış olup itirazen şikâyet başvurusunun esasına ilişkin karar verilmesi başvuruya konu ihalenin 2024/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesine uygun kabul edildiği sonucunu doğurmamaktadır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunmayan Mehmet Alptekin’in teklifinin reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.

Kararla ilgili sorunuz mu var?