KARAR: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, itirazen şikayete konu ihalede idare tarafından alınan 26.07.2023 tarihli 1 nolu ihale komisyon kararında, 20.09.2023 tarihli 2 nolu ihale komisyon kararında ve 06.11.2023 tarihli 3 nolu ihale komisyon kararında yer verilmeyen farklı bir gerekçe ile tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, bu durumun ihale sürecinde Kanunda öngörülen idarenin güvenirlilik ve istekliler arasında eşit muamele ilkelerini ihlal ettiği ve aynı zamanda kamu kaynağını zarara uğratan bir işlem olduğu, idare tarafından ileri sürülen gerekçelerin 2 ve 3 nolu ihale komisyon kararında tespit edilebilecek olmasına rağmen belgelerdeki bilgi eksikliğinin hali hazırda gündeme getirilerek ileri sürülmesinin ihalenin saydamlığı ilkesine aykırılık teşkil etmekle birlikte idarenin güvenilirliğine de gölge düşürdüğü, ihalenin 21.06.02023 tarihinde yapılmış olmasına rağmen tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına gerekçe olarak ileri sürülen eksikliklerin idare tarafından 25.03.2024 tarihinde gündeme getirildiği, anılan eksikliklerin ihalenin esasına etkisi olmayan tamamlatılabilecek ve hatta teyit edilebilecek bilgi noksanlıkları olduğu, şöyle ki;

a) İdare tarafından 26.03.2024 tarihinde kendilerine tebliğ olunan 25.03.2024 tarihli 4 nolu ihale komisyon kararında aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında kendi malı olan “ÖZEL-002” poz numaralı özel donanımlı recyele tipi kombine aracın satış sözleşmesi, fatura, ruhsat ve aracın özelliklerini gösterir belgelerin tasdik işlemini yapan YMM tarafından kaşe imza kullanılmak suretiyle kaşelendiği, söz konusu imza ve kaşenin geçerli olmadığı, gerekçesiyle aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedildiği ve tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı,

Aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında kendi malı olan özel donanımlı recyele tipi kombine aracın kendi malı olduğu YMM tarafından tanzim edilen ve aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunulan amortisman tespit tutanağı ile beyan edildiği, esasen amortisman tespit tutanağı haricinde söz konusu aracın kendi malı olduğunu tevsik edici başka bir (ruhsat, alış faturası, noter satış sözleşmesi vb.) belge sunulmasına gerek bulunmadığı, kaldı ki amortisman tespit tutanağı ekinde sunulmasına gerek bulunmadığı halde sunulan ruhsat ve alış faturasının QR kodlu belge olduğu, belgeler üzerindeki QR kodların belge doğrulama sistemi ile okutulmak suretiyle belgenin doğruluğunun ortaya çıkarılabileceği, sunulmasına gerek bulunmayan belgelerin teyidinin mümkün olduğu,

Diğer taraftan kendi malı olan aracın teknik özelliklerini gösterir görsel resminin ve teknik özelliklerini gösterir beyanın YMM tarafından kaşe imza kullanarak onaylandığı doğru olmakla birlikte, söz konusu eksikliğin teklifin esasına etkisi olmayan bir noksanlık olduğu, sorumluluğun belgeyi düzenleyen kişiden kaynaklı olup teyit edilebilecek ve tamamlatılabilecek bir noksanlık olarak değerlendirilmesi gerektiği, aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunulan amortisman tespit tutanağının kendi malı olması hususunu teyit edici belge olarak tek başına yeterli olmasına rağmen fazladan sunulan fatura, ruhsat, noter satış senedi ve aracın teknik özelliklerini gösteren belgelerin ıslak imza yerine kaşe imza ile imzalanmış olmasının belgenin geçerliğine bir halel getirmediği gibi sunulmasına gerek olmayan belgelerin, belgelerin sunuluş şekline uygun olarak sunulmadığı gerekçesiyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasının yasal düzenlemelere de aykırı olduğu,

b) İş deneyiminin tevsiki amacıyla mezuniyet belgesi kullanılan ortağın ortaklık durumunu gösterir KİK031.3/Y ortaklık durum belgesinin de aynı şekilde ıslak imza yerine kaşe imza kullanılmak suretiyle onaylanmış olması nedeniyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, mezuniyet belgesi kullanılan ortağın şirkette belgenin düzenlenme tarihinden geriye doğru 5 yıldır en az % 51 hisseye sahip olduğu hususu YMM tarafından her ne kadar ıslak imza yerine kaşe imza kullanarak onaylanmış olsa da geçerli bir belge olduğu ve belgedeki bilgilerin ticaret sicil gazetesinden teyit edilmesinin mümkün olduğu, mezuniyet belgesi kullanılan ortak Veli Oflaz’ın 22.11.2004 tarihinden beri kesintisiz olarak tüzel kişiliğin % 53 hissesine sahip olduğu, bu durumun 23 Aralık 2004 tarihli 6204 sayılı Ticaret Sicil Gazetesinin 290 ve 291 nolu sayfalarından teyidinin mümkün olduğu, zaten EKAP sisteminde kayıtlı olan ortaklık ve yöneticilere ait bilgiler kısmında da bu durumun aynı olup teyit edilebilecek bilgi kapsamında olduğu iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir. 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinde “… İş bitirme, yönetim veya denetim suretiyle elde edilecek belgeler, belge sahibi kişi veya kuruluşların dışındaki istekliler tarafından kullanılamaz, belgeler devredilemez, kiraya verilemez ve satılamaz. Bu belge sahiplerinin kuracakları veya ortak olacakları tüzel kişilerin ihaleye girebilmesinde en az bir yıldır tüzel kişiliğin yarısından fazla hissesine sahip olması ve bu sürede bu Kanuna göre yapılacak ihalelere ilişkin sözleşmelerin yürütülmesi konusunda temsile ve yönetime yetkili olması, bu şartların her ihalede aranması ve teminat süresi sonuna kadar muhafaza edilmesi zorunludur. …” hükmü,

Anılan Kanun’un “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu; a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması, b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar, c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü,

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 39’uncu maddesinde “…(11) Tüzel kişi tarafından iş deneyimini göstermek üzere, en az beş yıldır % 51 veya daha fazla hissesine sahip mimar veya mühendis ortağının mezuniyet belgesinin sunulması durumunda; ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicil memurlukları veya yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavir tarafından, ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenen ve düzenlendiği tarihten geriye doğru son beş yıldır kesintisiz olarak bu şartın korunduğunu gösteren belgenin sunulması zorunludur…” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Elektronik ihale” başlıklı 60/A maddesinde “…(9) İhale dokümanında belirtilen geçici teminat mektubu, katılım belgeleri ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin değerlendirme, istekliler tarafından beyan edilen bilgi ve belgelerden; EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanarak temin veya teyit edilebilenler için, sorgulama sonucunda elde edilen bilgiler; belirtilen yöntemle temin veya teyit edilemeyenler için ise yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgiler esas alınarak yapılır. Bu değerlendirme sonucunda ihalede öngörülen şartları sağlamadığı anlaşılan teklifler değerlendirme dışı bırakılır. … (10) İhale komisyonu tarafından 60 ıncı madde kapsamında seçilen yönteme bağlı olarak ekonomik açıdan en avantajlı teklifin tespitinde aşağıdaki esaslar dikkate alınır: … c) Yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgi ve belgelerden EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanamayanlara ilişkin sunulan tevsik edici belgelerin, belgenin geçerliğine ilişkin taşıması zorunlu tüm asli unsurları sağlaması kaydıyla, belgelerde bulunan bilgi eksiklikleri Kanunun 37 nci maddesi kapsamında tamamlatılabilir. Ancak asli unsurlarda eksiklik bulunması durumunda, bu belgeler sunulmamış kabul edilir. (a) ve (b) bentlerinde belirtilen işlemlere, ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve belirlenecek ise ikinci teklif sahibi tespit edilinceye kadar devam edilir…” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in ekinde yer alan KİK031.3/Y nolu Ortaklık Durum Belgesi standart formunun 4’üncü dipnotunda “Bu belge, ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicil memurlukları veya yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavir tarafından düzenlenecektir. Bu belgenin serbest muhasebeci mali müşavir tarafından düzenlenmesi halinde 15/11/2002 tarihli ve 24937 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Serbest Muhasebeci ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin Kaşe Kullanma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik çerçevesinde temin edilen özel kaşenin kullanılması gerekmektedir…” açıklaması,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Ortaklık durum belgesi ve ortaklık tespit belgesi” başlıklı 11’inci maddesinde “11.1. İhaleye katılan tüzel kişinin, ilgili İhale Uygulama Yönetmeliğine göre ortağına ait iş deneyimini gösteren belgeyi sunması halinde, bu belgeyle birlikte ortaklık durum belgesi veya ortaklık tespit belgesinin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur. 11.2. Ortaklık durum belgesi veya ortaklık tespit belgesinin kimin tarafından düzenleneceği ve hangi durumlarda aday veya isteklilerce sunulmasının zorunlu olduğu hususlarına İhale Uygulama Yönetmeliklerinin “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı maddesinde yer verilmiştir. Sunulacak belgenin İhale Uygulama Yönetmeliklerinin ekinde yer alan ilgili standart forma uygun şekilde ve ihalenin ilk ilan veya ihaleye davet tarihinden sonra YMM, SMMM ya da ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicili müdürlükleri tarafından düzenlenmiş olması zorunludur.” açıklaması,

Anılan Tebliğ’in “İdarelerce belgelerdeki eksik bilgilerin tamamlatılması” başlıklı 16.6’ncı maddesinde “16.6.1 İhale dokümanında başvuru veya teklif zarfı içinde sunulması istenilen belgeler ve bu belgelere ilgili mevzuat gereğince eklenmesi zorunlu olan eklerinden herhangi birinin, aday veya isteklilerce sunulmaması halinde, bu eksik belgeler ve ekleri idarelerce tamamlatılmayacaktır. Ancak, a) Geçici teminat ve teklif mektuplarının Kanunen taşıması zorunlu hususlar hariç olmak üzere, sunulan belgelerde ihale sonucu açısından teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmayan bilgi eksikliklerinin bulunması halinde, bu tür bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgeler, b) Aday ve isteklilerce sunulan ve başka kurum, kuruluş ve kişilerce düzenlenen belgelerde, belgenin taşıması zorunlu asli unsurlar dışında, belgenin içeriğine ilişkin tereddüt yaratacak nitelikte olan ve belgeyi düzenleyen kurum, kuruluş veya kişilerden kaynaklanan bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgeler idarelerce tamamlatılacaktır. Bu çerçevede, bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgeler, idarece ilgili kurum veya kuruluştan re’sen istenebilir. Söz konusu belgelerin aday veya istekliler tarafından tamamlatılmasının istenilmesi halinde ise bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgelerin niteliği dikkate alınarak idarelerce aday veya isteklilere iki iş gününden az olmamak üzere makul bir tamamlama süresi verilecektir. 16.6.2. İdarelerce bilgi eksikliklerinin tamamlatılmasına ilişkin olarak verilen süre içinde aday veya isteklilerce sunulan belgelerin, başvuru veya ihale tarihinden sonraki bir tarihte düzenlenmesi halinde, bu belgeler, aday veya isteklinin başvuru veya ihale tarihi itibarıyla ihaleye katılım şartlarını sağladığını tevsik etmesi halinde kabul edilecektir. 16.6.3. Bilgi eksikliklerinin tamamlatılmasına ilişkin belgelerin yazılı olarak istenilmesi ve aday ve isteklilerce bir dilekçe ekinde sunulması gerekmektedir. İdarece belirlenen sürede eksik bilgileri tamamlamayan aday ve isteklilerin başvuruları veya teklifleri değerlendirme dışı bırakılır ve isteklilerin geçici teminatları gelir kaydedilir. 16.6.4. İlgili mevzuatına göre ihaleye katılma şartı olarak istenmesi gereken belge veya bilgilerin idarece istenmediği ve bu durumun tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında tespit edildiği hallerde, idarelerce bu tür belge veya bilgiler başvuruların ya da tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aday veya isteklilerden talep edilemeyecek ve tamamlatılamayacaktır.” açıklaması,

Söz konusu Tebliğ’in “Yapım işlerinde ortaklık durum belgesi ve ortaklık tespit belgesi” başlıklı 44’üncü maddesinde “44.1. Tüzel kişi aday veya isteklilerin, ortaklarına ait iş deneyimini gösteren belgeleri sunmaları durumunda; Uygulama Yönetmeliğinin 39 uncu maddesinin dokuz, ve onbirinci fıkralarında yer alan hükümler uyarınca, ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicili müdürlükleri veya YMM ya da SMMM tarafından düzenlenen belgeleri sunmaları zorunludur. Bu kapsamda; … c) Tüzel kişiliğin en az beş yıldır % 51 veya daha fazla hissesine sahip ortağının mezuniyet belgesi ile ihaleye katılım durumunda; ortaklık hisse oranları ve sürelerine ilişkin olarak (KİK031.3/Y) nolu standart formun düzenlenerek başvuru veya teklif kapsamında sunulması gereklidir.” açıklaması,

Aynı Tebliğ’in “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “… 45.1.13.17. Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman (İş makinesi) analiz girdilerine ilişkin açıklamalar; resmi rayiçler veya isteklinin kendi malı olan iş makineleri için satın alma bedeli üzerinden yapılabilir. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi ancak resmi rayici bulunmayan iş makineleri için kullanılabilir. İsteklilerin kendi malı olan iş makinesinin satın alma bedeli üzerinden yapacağı açıklamalarda, bu hususları tevsik eden belgelerin açıklama kapsamında sunulması zorunludur. Ayrıca, bu açıklamada iş makinesine ilişkin tutar olarak; a) İş makinesinin satın alma tarihinden sonra amortisman süresinin dolmuş olması halinde, amortisman maliyeti katsayısı dışında kalan maliyet katsayıları (yedek parça, tamir-bakım, sermaye faizi-sigorta, nakil-montaj-demontaj) toplamı (ilgili analizde miktar kısmına yazılarak) ile resmi rayicin çarpılması sonucu bulunacak tutar, b) İş makinesinin satın alma tarihinden sonra amortisman süresinin dolmamış olması halinde ise, (a) bendinde hesaplanan tutarın altında olmamak koşuluyla, iş makinesinin satın alma bedeli ile analiz girdi miktarının çarpılması sonucu bulunacak tutar kullanılabilecektir. 45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir. … 45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur…” açıklaması,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın; a) Adı: Karayolları 1. Bölge Müdürlüğü Sorumluluğundaki Anadolu Otoyolu Çamlıca Gişeler - Düzce (Gümüşova) Arasındaki Otoyol (O-4) ve Bağlantı Yollarındaki Sanat Yapıları, Drenaj Sistemleri İle Sahalarının Temizlik, Bakım Onarım İşlerinin Yapılması b) Türü: Yapım işleri c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): 2023E04-207622 (- Otoyollarda Trafik Güvenliği) d) Kodu:
e) Miktarı: Takriben 247 kilometre uzunluğundaki otoyol ve bağlantı yollarında sanat yapıları, drenaj sistemleri ile sahalarının temizlik, bakım onarım işlerinin yapılması yapım işidir. Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır. f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Anadolu Otoyolu Çamlıca Gişeler - Düzce (Gümüşova) Arasındaki Otoyol (O-4) ve Bağlantı Yolları - İSTANBUL, KOCAELİ, SAKARYA, DÜZCE” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu; a) Yapım yönteminin ekonomik olması, b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar, c) Teklif edilen işin özgünlüğü gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesi yer almaktadır.

İtirazen şikâyete konu ihalenin Karayolları 1. Bölge Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen “Karayolları 1. Bölge Müdürlüğü Sorumluluğundaki Anadolu Otoyolu Çamlıca Gişeler - Düzce (Gümüşova) Arasındaki Otoyol (O-4) ve Bağlantı Yollarındaki Sanat Yapıları, Drenaj Sistemleri İle Sahalarının Temizlik, Bakım Onarım İşlerinin Yapılması” işi olduğu ve açık ihale usulü ile ihaleye çıkarıldığı, bahse konu ihalede 48 adet ihale dokümanı indirildiği, 21.06.2023 tarihinde yapılan ihaleye 34 isteklinin katıldığı, 26.07.2023 tarihli ihale komisyon kararı ile ihalenin Karfen İnş. San. Tur. Ene. ve Tic. A.Ş.-Stan. Ener. İnş. A.Ş. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı, Ceta İnş. Taah. Pro. Nak. Akar. Mad. Tur. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin yeterlilik bilgileri tablosunda yer alan beyanlar çerçevesinde ticaret sicil bilgilerine EKAP ortamında ulaşılmak istenildiğinde MERSİS’te kaydının bulunmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı,

Ceta İnş. Taah. Pro. Nak. Akar. Mad. Tur. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 18.08.2023 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan dilekçesi ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu, Kamu İhale Kurulunun 06.09.2023 tarihli ve 2023/UY.II-1176 sayılı kararı ile Ceta İnş. Taah. Pro. Nak. Akar. Mad. Tur. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirmeye alınması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesine karar verildiği, 20.09.2023 tarihli ihale komisyonu kararıyla ihalenin Ceta İnş. Taah. Pro. Nak. Akar. Mad. Tur. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, Karfen İnş. San. Tur. Ene. ve Tic. A.Ş.-Stan. Ener. İnş. A.Ş. İş Ortaklığının ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli olarak belirlendiği,

Karfen İnş. San. Tur. Ene. ve Tic. A.Ş.-Stan. Ener. İnş. A.Ş. İş Ortaklığının 25.09.2023 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunduğu, idarenin 26.09.2023 tarihli işlemi ile şikâyeti uygun bulmadığı, anılan isteklinin 05.10.2023 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan dilekçesi ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu, Kurul tarafından alınan 25.10.2023 tarihli ve 2023/UY.II-1362 sayılı karar ile “İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde, fiyat teklifine konu edilen “C 30/37 Beton Harcı”nın dayanağı olarak sunulan satış tutarı tespit tutanağında yer alan fatura bilgileri tablosunda belirtilen faturaların tarih bilgilerine yer verilmediği anlaşıldığından, faturaların tutanakta belirtilen geçici vergi beyanname dönemi ile uyumlu olup olmadığının tespitinin yapılamayacağı görülmüş olup, isteklinin açıklamasının bu yönüyle mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.” gerekçesiyle düzeltici işlem belirlenmesine karar verildiği,

Ceta Taah. Proje Nak. Akar. Mad. Tur. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından anılan Kurul kararının iptali istemiyle açılan davada, Ankara 27. İdare Mahkemesinin 04.01.2024 tarihli ve E:2023/1179, K:2024/10 sayılı kararında “…“C 30/37 Beton Harcı”nın dayanağı olarak sunulan (EK-O6) Satış Tutarı Tespit Tutanağı incelendiğinde ağırlıklı ortalama birim satış tutarının tespitinde esas alınan faturalara ilişkin fatura bilgileri tablosunun excel formatında düzenlendiği, “Fatura Tarihi” kısmında 542 adet faturanın tarih kısmının “44839, 44845, 44851, 44856 vb...” şeklinde doldurulduğu, bahse konu excel formatında düzenlenen Satış Tutarı Tespit Tutanağının fatura bilgileri kısmında fatura yer alan tarihi kısmı incelendiğinde, tablonun excel ayarları kısmında tablo biçimlendirmesinin tarih olarak ayarlanmadığı, tarih sütunu tablo ayarları tarih şeklinde biçimlendirildiğinde “44839” ibaresinin tarih olarak “05.10.2022”, “44845” ibaresinin tarih olarak “11.10.2022”, “44851” ibaresinin tarih olarak “17.10.2022”, “44856” ibaresinin tarih olarak 22.10.2022” olarak göründüğü, buna göre tabloda faturanın tarihi yerine yer alan ibarenin excel ortamında sütunlara ilişkin biçimlendirme hatasından kaynaklandığı anlaşılmakla söz konusu eksikliğin teknik olarak excel ortamında düzenlenen tablonun fatura tarihi sütununun biçimlendirmesinin yapılmamış olmasından kaynaklandığı ve bu hususun doğrudan teklifin esasını değiştirecek nitelikte bir eksiklik olmadığı ve yukarıdan anılan mevzuat hükümleri kapsamında bilgi eksikliği kapsamında tamamlatılabilecek nitelikte bir eksiklik olduğu, söz konusu hatanın bilgi eksikliği kapsamında tamamlatılmaksızın satış tutarı tespit tutanağında yer alan fatura bilgileri tablosunda belirtilen 542 adet faturanın tarih bilgilerine yer verilmediği gerekçesiyle ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının uygun bulunmayarak teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına ilişkin dava konusu işlemin hukuka uygun olmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır. Öte yandan, hukuka uygun olmadığı ortaya konulan dava konusu işlemin doğrudan davacı şirket üzerinde dava konusu ihalenin kalmasını sağlamayacağı açık olmakla 4734 sayılı Kanunun 37. maddesi uyarınca davacının anılan mevzuat gereği excel formatında düzenlenen söz konusu tabloda tarih sütunun tarih olarak biçimlendirilmiş şeklinin bilgi eksikliği kapsamında istenilerek, söz konusu faturaların tarihlerinin ve düzenlenme tarihi itibarı ile geçici vergi beyanname dönemi ile uyumlu olup olmadığının karşılaştırılarak ihale komisyonunca yeniden değerlendirilerek karar verilmesi gerekmektedir.” gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verildiği,

Ankara 27. İdare Mahkemesi kararının uygulanması amacıyla alınan Kamu İhale Kurulunun 28.02.2024 tarihli ve 2024/MK-21 sayılı kararı ile “1) 25.10.2023 tarihli ve 2023/UY.II-1362 sayılı kararının “Başvuru sahibinin j, k ve l bendinde yer verilen iddialar ile ilgili yukarıda aktarılan mevzuat hüküm ve açıklamaları ile ihale dokümanında yer alan düzenlemelerden; aşırı düşük teklif sahibi istekliler tarafından Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2’nci maddesinde sayılan yöntemler kullanılarak açıklama yapılabileceği, bu kapsamda istekliler tarafından üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılması durumunda, fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenen maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanaklarının (Ek-O.6) da aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında isteklilerce sunulması gerektiği, tutanakta yapılan tespitlerde esas alınan faturalara ilişkin bilgilerin yine tutanakta düzenlenen fatura bilgileri tablosunda belirtilmesi gerektiği anlaşılmaktadır. Bu kapsamda anılan istekli tarafından fiyat teklifine konu edilen “C 30/37 Beton Harcı”nın dayanağı olarak sunulan satış tutarı tespit tutanağı incelendiğinde ağırlıklı ortalama birim satış tutarının tespitinde esas alınan faturalara ilişkin fatura bilgileri tablosunun “Fatura Tarihi” kısmının “44839, 44845, 44851, 44856 vb…” şeklinde doldurulduğu, anılan kısımda faturaların tarih bilgilerine yer verilmediği, kamu ihale mevzuatında Ek-O.6 Satış Tutarı Tespit Tutanağının son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesinin zorunlu olduğunun belirtildiği, anılan istekli tarafından sunulan satış tutarı tespit tutanağında yer alan fatura bilgileri tablosunda belirtilen 542 adet faturanın tarih bilgilerine yer verilmediği anlaşıldığından faturaların tutanakta belirtilen geçici vergi beyanname dönemi ile uyumlu olup olmadığının tespitinin yapılamayacağı görülmüş olup, fiyat teklifine dayanak satış tutarı tespit tutanağının mevzuata uygun olarak düzenlenmediği ve isteklinin açıklamasının bu yönüyle mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır. Ayrıca, söz konusu faturaların tutanakta belirtilen geçici vergi beyanname dönemi ile uyumlu olup olmadığının tespitinin yapılamadığı dikkate alındığında bu kapsamda anılan faturaların ve faturaya konu satışların miktar, nevi ve tutarı yönünden de sağlıklı bir değerlendirme yapmanın mümkün olamayacağı sonucuna varılmıştır.” ile ilgili kısmının iptaline, 2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince mevzuat gereği excel formatında düzenlenen söz konusu tabloda tarih sütununun tarih olarak biçimlendirilmiş şeklinin bilgi eksikliği kapsamında istenilerek, söz konusu faturaların tarihlerinin ve düzenlenme tarihi itibarı ile geçici vergi beyanname dönemi ile uyumlu olup olmadığının karşılaştırılarak ihale komisyonunca yeniden değerlendirilerek karar verilmesi gerekmektedir” şeklinde düzeltici işlem belirlenmesine karar verildiği,

Anılan Kurul kararının gereğini yerine getirmek üzere ihale komisyonu tarafından 11.03.2024 tarihinde bildirimi gerçekleştirilen 11.03.2024 tarih ve 1479220 sayılı yazı ile Ceta Taah. Proje Nak. Akar. Mad. Tur. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.nden "C30/37 Beton Harcı"nın dayanağı olan 542 adet faturaya ait tablodaki tarih sütununun tarih olarak biçimlendirilmiş şeklinin 18.03.2024 tarihi mesai bitimine kadar idareye teslim edilmesinin istenildiği, bahse konu belgelerin Ceta Taah. Proje Nak. Akar. Mad. Tur. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından 13.03.2024 tarihinde idareye teslim edildiği görülmüştür.

25.03.2024 tarihli ve 4 nolu ihale komisyonu kararı incelendiğinde ise “Ceta Taah. Proje Nak. Akar. Mad. Tur. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 10.130.1506- C 30/37 beton harcı gri renkte, normal 2023/515125-4 hazır beton harçları (TS EN 206-l+Al)(Taze Betonun Taşıma Mesafesi 180 kilometreden fazla olamaz) analiz girdisi için açıklaması Komisyonumuzca kabul edilmiştir. Ancak; Ceta Taah. Proje Nak. Akar. Mad. Tur. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif savunmasına ait “İsteklinin kendi malı olan Özel Donanımlı Recycle tipi Kombine aracının araç satış sözleşmesi, fatura, ruhsatı ve aracın özellikleri ile ilgili bilgilerin tasdik işlemi Yeminli Mali Müşavir tarafından kaşe imza kullanılmak sureti ile yapılmış olup; kaşe imzanın geçerliliği bulunmamaktadır. Yapılan açıklamalar doğrultusunda ÖZEL 002 - Özel Donanımlı Recycle tipi Kombine (Aracın vakumlama ya da yüksek basınçlı kanal açma özellikleri hem birlikte hem de ayrı ayrı çalıştırılabilir özellikte olacaktır. Araç üstyapısı sayesinde 0300,0800 mm çapta (beton borular dahil) kanal ve boru hatlarının temizliği, yağmur suyu kanalarının temizliği, yüksek basınçlı yüzey temizliği, pis su temizliği, foseptik kuyuların temizliği vb. işleri yapabilecek özellik ve fonksiyonlara sahip olacaktır.) analiz girdisi için yapılan açıklamalar kabul edilmemiştir.” gerekçesiyle anılan isteklinin teklifinin farklı gerekçelerle değerlendirme dışı bırakılmasına karar verildiği ve söz konusu ihalenin Karfen İnş. San. Tur. Ene. ve Tic. A.Ş.-Stan. Ener. İnş. A.Ş. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli olarak ise Akdemir Nak. İnş. Taah. Petrol Ürün. Mad. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti.nin belirlendiği görülmüştür.

Başvuru sahibinin şikayet başvurusuna ilişkin idarece verilen cevap yazısında da “…Buna göre 4 no.lu kararda Yeminli Mali Müşavir tarafından kaşe imza kullanılmak sureti düzenlendiği tespit edilen belgelerin dışında bir belgenin daha kaşe imza kullanılmak sureti ile düzenlendiği tespit edilmiştir. Bu belge yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen Mezuniyet Belgesinin Kullanılmasına İlişkin Ortaklık Durum Belgesi olup; geçerli belge değildir.” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.

25.03.2024 tarihli ve 4 nolu ihale komisyonu kararı incelendiğinde “Ceta Taah. Proje Nak. Akar. Mad. Tur. İth.İhr. San. ve Tic. Ltd.Şti. tarafından “10.130.1506- C 30/37 beton harcı gri renkte, normal 2023/515125-4 hazır beton harçları (TS EN 206-l+Al) (Taze Betonun Taşıma Mesafesi 180 kilometreden fazla olamaz)” analiz girdisi için yapılan açıklamanın uygun kabul edildiği, fakat söz konusu istekliye ait aşırı düşük teklif açıklamasının başvuru sahibinin itirazen şikayete konu dilekçesinde yer verilen farklı bir gerekçe ile uygun bulunmadığına karar verildiği anlaşılmıştır.

Diğer yandan, Kamu İhale Kurulunun 28.02.2024 tarihli ve 2024/MK-21 sayılı kararının tesisine ve idarece sonrasında gerçekleştirilen değerlendirmelere dayanak teşkil eden Ankara 27. İdare Mahkemesinin 04.01.2024 tarih ve E:2023/1179, K:2024/10 sayılı kararının temyizi üzerine, Danıştay Onüçüncü Dairesinin 19.03.2024 tarihli ve E:2024/471, K:2024/1330 sayılı kararında “Aktarılan mevzuat kurallarının birlikte değerlendirilmesinden; aşırı düşük teklif sahibi istekliler tarafından Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2. maddesinde sayılan yöntemler kullanılarak açıklama yapılabileceği, bu kapsamda istekliler tarafından üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılması durumunda, fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenen maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanaklarının (Ek-O.6) da aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında isteklilerce sunulması gerektiği, tutanakta yapılan tespitlerde esas alınan faturalara ilişkin bilgilerin yine tutanakta düzenlenen fatura bilgileri tablosunda belirtilmesi gerektiği anlaşılmaktadır. Bu kapsamda davacı şirket tarafından fiyat teklifine konu edilen “C 30/37 Beton Harcı”nın dayanağı olarak sunulan satış tutarı tespit tutanağı incelendiğinde ağırlıklı ortalama birim satış tutarının tespitinde esas alınan faturalara ilişkin "Fatura Bilgileri Tablosu"nun “Fatura Tarihi” kısmının “44839, 44845, 44851, 44856, ... vb.” şeklinde doldurulduğu, anılan kısımda faturaların tarih bilgilerine yer verilmediği, kamu ihale mevzuatında Ek-O.6 Satış Tutarı Tespit Tutanağı’nın son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesinin zorunlu olduğunun belirtildiği, anılan istekli tarafından sunulan satış tutarı tespit tutanağında yer alan "Fatura Bilgileri Tablosu"nda belirtilen 542 adet faturanın tarih bilgilerine yer verilmediği, faturaların tutanakta belirtilen geçici vergi beyanname dönemi ile uyumlu olup olmadığının tespitinin yapılamayacağı, fiyat teklifine dayanak satış tutarı tespit tutanağının mevzuata uygun olarak düzenlenmediği ve davacının açıklamasının bu yönüyle mevzuata uygun olmadığı anlaşıldığından, davacının teklifinin değerlendirme dışı bırakılması yönünde düzeltici işlem belirlenmesine ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmadığı; Ayrıca, söz konusu faturaların tutanakta belirtilen geçici vergi beyanname dönemi ile uyumlu olup olmadığının tespitinin yapılamadığı dikkate alındığında, bu kapsamda anılan faturaların ve faturaya konu satışların miktar, nevi ve tutarı yönünden de sağlıklı bir değerlendirme yapmanın mümkün olamayacağı, dolayısıyla belgede "bilgi eksikliği" olarak nitelendirilemeyecek bu eksikliğin tamamlatılmasının da mümkün olmadığı sonucuna varılmıştır. Bu itibarla, dava konusu işlemin iptali yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.” gerekçesiyle mahkeme kararının bozulmasına, davanın reddine karar verilmiştir.

Anılan kararın üzerine Kamu İhale Kurulunun 05.06.2024 tarihli ve 2024/MK-59 sayılı kararı ile 1- Kamu İhale Kurulunun 28.02.2024 tarihli ve 2024/MK-21 sayılı kararının iptaline, 2- Kamu İhale Kurulunun 25.10.2023 tarihli ve 2023/UY.II-1362 sayılı kararının hukuken geçerliliğini koruduğuna,” karar verildiği görülmüştür.

Konuya ilişkin yargılama sürecinin sonucunda Kamu İhale Kurulunun 25.10.2023 tarihli ve 2023/UY.II-1362 sayılı kararında yer alan başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmamasına yönelik hukuki değerlendirmeler Danıştay Onüçüncü Dairesinin kararı ile kesinlik kazanmıştır. Bu durumda idarenin Kurul’un 28.02.2024 tarihli ve 2024/MK-21 sayılı kararı üzerine yeniden yaptığı değerlendirmeler ile bu değerlendirme sonucunda başvuru sahibinin teklifine ve açıklamalarına yönelik ortaya konulan yeni aykırılık gerekçelerinin dayanağı ortadan kalkmıştır.

Gelinen aşamada, başvuru sahibi istekli Ceta Taah. Proje Nak. Akar. Mad. Tur. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan fiyat teklifine konu edilen “C 30/37 Beton Harcı”nın dayanağı olarak sunulan satış tutarı tespit tutanağında yer alan fatura bilgileri tablosunda belirtilen faturaların tarih bilgilerine yer verilmediği ve faturaların tutanakta belirtilen geçici vergi beyanname dönemi ile uyumlu olup olmadığının tespitinin yapılamayacağı gerekçesiyle aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığı açık olduğundan, başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının uygun bulunmamasına ilişkin 25.03.2024 tarihli ve 4 nolu ihale komisyonu kararında ve idarenin şikayete cevap yazısında belirtilen mevzuata aykırılık gerekçelerinin dayanağı ortadan kalktığından, incelenmesine gerek bulunmadığı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin anılan iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.