KARAR: Ön inceleme raporu ve ekleri incelendi.

Başvuru dilekçesinde özetle; İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in 2’nci maddesinin üçüncü fıkrasında ihalede rekabetin oluşmadığı ve/veya kaynakların etkin kullanımının gerçekleşmediği gerekçesiyle ihalenin idare tarafından iptal edildiği durumda başvuruların öncelikle idareye yapılması, idareye yapılan şikâyet başvurusu üzerine idare tarafından alınan kararın uygun bulunmaması veya on günlük süre içerisinde idare tarafından bir karar alınmaması hallerinde Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunulması gerektiğinin belirtildiği, bu kapsamda önce idareye sonrasında da Kuruma başvuru yapıldığı, ihalenin iptali kararının ve ihalenin iptaline gerekçe yapılan hususların mevzuata aykırı olduğu, ihalenin iptali kararının keyfi olduğu gibi, somut ihale gerçeklerine de uymadığı, söz konusu ihalede rekabet koşullarının oluştuğu, yeterli kırımın yapıldığı ve kamu yararı sağlandığı, kendi tekliflerinin yaklaşık maliyetin altında olduğu, bu nedenle ihalenin sonuçlandırılmasında kamu yararı bulunduğu, mevzuat gereği yaklaşık maliyetin üzerinde teklif sunan isteklinin üzerine dahi ihalenin bırakılabilmesi mümkün iken, somut durumda yaklaşık maliyetin altında teklif sundukları ihalenin kendi üzerlerinde bırakılmayarak ihalenin iptal edilmesinin haksızlık olduğu, fiyatların artma eğiliminde olmasından dolayı yeni yapılacak ihalede kamu zararının doğacağı, ihalenin iptali kararının mahkeme ve Kamu İhale Kurulu kararlarına uygun olmadığı, ayrıca aynı dönemde yapılan ihalelerin aynı mahiyette olduğu ifade edilse de her ihalenin kendi şartlarına göre değerlendirilmesi gerektiği, bu nedenle diğer ihalelerle kıyaslama yoluyla verilen iptal kararının kamu ihale mevzuatına ve genel hukuk kurullarına aykırı olduğu, öte yandan mahiyeti aynı denilen 5 grup yapım işlerinin her birinde nihai olarak yapılacak yapıların aynı nitelikte hafif çelik konut olsa da başvuruya konu edilen ihalede işin yapılacağı yerlerin coğrafi özellikleri ve yapım şartlarının diğer işlerden farklılık arz ettiği, bu nedenle işin kendine özgü şartları göz önünde bulundurularak mevcut ihalenin yapılması gerektiği, başvuruda bulundukları ihale dışında diğer 2 ihalede de indirim oranları aynı olmasına rağmen idarenin aynı kararın aksine hareket ettiği, bu nedenle söz konusu iptal gerekçesinin geçerli, tutarlı ve idari istikrara uygun bir sebebinin bulunmadığı, diğer 2 ihalede yüksek indirim oranı bulunmasının bu ihalenin iptaline gerekçe olamayacağı, sonuç olarak ihalenin iptali kararının iptal edilerek ihalenin kendi üzerlerinde bırakılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 54’üncü maddesinin birinci fıkrasında; “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilirler” hükmü,

Aynı maddenin onbirinci fıkrasının (c) bendinde “Başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması, usulüne uygun olarak sözleşme imzalanmış olması veya şikâyete konu işlemlerde hukuka aykırılığın tespit edilememesi veya itirazen şikâyet başvurusuna konu hususun Kurumun görev alanında bulunmaması hallerinde başvurunun reddine karar verilir.” hükmü,

Anılan Kanun’un 56’ncı maddesinin birinci fıkrasında da; “İdareye şikayet başvurusunda bulunan veya idarece alınan kararı uygun bulmayan aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından 55 inci maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen hallerde ve sürede, sözleşme imzalanmadan önce itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilir. İhalenin iptaline ilişkin işlem ve kararlardan, sadece şikayet ve itirazen şikayet üzerine alınanlar itirazen şikayete konu edilebilir ve bu kararlara karşı beş gün içinde doğrudan Kuruma başvuruda bulunulabilir…” hükmü yer almaktadır.

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru yolları” başlıklı 4’üncü maddesinin üçüncü fıkrasında “İtirazen şikayet: a) Şikayet başvurusu üzerine idare tarafından alınan kararın uygun bulunmaması veya süresi içinde karar alınmaması halinde, b) Şikayet başvurusu üzerine idare tarafından şikayet dilekçesinin kayıtlara alındığı tarih veya sonrasında herhangi bir nedenle alınan ihalenin iptali kararına karşı, c) İtirazen şikayet üzerine Kurul tarafından başvurunun reddine veya düzeltici işlem belirlenmesine karar verildikten sonra idare tarafından verilen ihalenin iptali kararına karşı, Kuruma yapılan başvurudur.” hükmüne,

Anılan Yönetmelik’in “Ön inceleme konuları ve ön inceleme üzerine yapılacak işlemler” başlıklı 16’ncı maddesinde “(1) Başvurular öncelikle;

a) Başvuru konusunun Kurumun görev alanında bulunup bulunmadığı, … yönlerinden sırasıyla incelenir. … (4) Yapılan ön inceleme sonucunda, bir aykırılığın tespit edilmesi halinde bu hususa ilişkin ön inceleme raporu düzenlenir.” hükmüne,

Aynı Yönetmelik’in “Ön inceleme konularına aykırılık üzerine alınacak kararlar” başlıklı 17’nci maddesinde ise “(1) 16’ncı maddenin birinci fıkrası bakımından bir aykırılığın tespiti üzerine Kurul tarafından başvurunun reddine karar verilir.” hükmüne yer verilmiştir.

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “İtirazen şikayet başvurusu” başlıklı 8’inci maddesinde “(1) İdareye yapılan şikayet başvurusu üzerine idare tarafından alınan kararın uygun bulunmaması veya on günlük süre içersinde idare tarafından bir karar alınmaması hallerinde veya şikayet ya da itirazen şikayet üzerine idare tarafından alınan ihalenin iptali kararlarına karşı doğrudan Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilir. (2) İhalenin iptali kararlarından sadece aşağıda belirtilenler itirazen şikayete konu edilebilir: a) Şikayet başvurusu üzerine idare tarafından şikayet dilekçesinin kayıtlara alındığı tarih veya sonrasında herhangi bir nedenle idare tarafından alınan iptal kararları. b) İtirazen şikayet üzerine Kurul tarafından başvurunun reddine veya düzeltici işlem belirlenmesine karar verildikten sonra idare tarafından alınan iptal kararları. (3) Herhangi bir şikayet veya itirazen şikayet başvurusu olmaksızın idare tarafından alınan ihalenin iptali kararlarına karşı Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulamayacağından, bu kararlar ancak idari yargı mercilerinde dava konusu edilebilir.” açıklaması yer almaktadır.

Öte yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Elektronik Kamu Alımları Platformu” başlıklı Ek-1’inci maddesinde “Bu Kanunun 13 üncü maddesi saklı kalmak üzere bu Kanunda veya diğer kanunlarla bu Kanundan istisna edilenler ile doğrudan teminle yapılanlar da dâhil olmak üzere, her türlü mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin alım, ihale ve sözleşme süreçlerine ilişkin olarak; yaklaşık maliyetin ve dokümanların hazırlanması, ilanların yayımlanması, tekliflerin veya yeterlik başvurularının sunulması ve değerlendirilmesi, ihalelerin sonuçlandırılması, sözleşmelerin imzalanması, sonuç bildirimi, hakedişlerin düzenlenmesi gibi her türlü işlem, onay, bildirim ve tebligatlar ile şikayet ve itirazen şikayet başvuruları kısmen veya tamamen Kurum tarafından kurulan ve işletilen Elektronik Kamu Alımları Platformu (EKAP) üzerinden gerçekleştirilebilir. Kurum, EKAP’ın kurulması ve işletilmesine, birinci fıkra kapsamında yapılacak işlemlere, alım, ihale ve sözleşme süreçlerinde elektronik araçların kullanımına ilişkin usul ve esaslar ile EKAP üzerinden yapılması zorunlu işlemleri belirlemeye yetkilidir...” hükmü yer almaktadır.

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 15.04.2023 tarihi itibariyle yürürlüğe giren “Başvuruların e-şikayet ve e-itirazen şikayet olarak yapılması zorunluluğu” başlıklı Ek-1’inci maddesinde “İhalelere yönelik şikâyet ve itirazen şikâyet başvurularının, bu Yönetmeliğin elektronik ortamda yapılacak şikâyet ve itirazen şikâyet başvurularına ilişkin hükümleri esas alınarak EKAP üzerinden e-imza kullanılarak yapılması zorunludur.” hükmüne,

Anılan Yönetmelik’in “Ek 1 inci maddenin uygulanmasına ilişkin geçiş hükmü” başlıklı Geçici 8’inci maddesinde “(1) E-şikayet ve e-itirazen şikayet başvurularına ilişkin gerekli teknik altyapının tamamlandığının tespitine yönelik Kurul tarafından alınan kararın Kurumun resmi internet sayfasında yayımlanmasından önce ilanı veya duyurusu yapılan ihaleler bakımından, Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentleri gereğince pazarlık usulü ile gerçekleştirilen ihalelere yönelik başvurular ile avukat aracılığıyla yapılan başvuruların elden veya posta yoluyla yapılmasına devam edilir. (2) 15/4/2023 tarihinden önce ilanı veya duyurusu yapılmış olan ihalelere yönelik başvurular; bu Yönetmeliğin, ilanın veya duyurunun yapıldığı tarihte yürürlükte olan hükümlerine göre sonuçlandırılır.” hükmüne yer verilmiştir.

04.04.2024 tarihli ve 2024/DK.D-72 sayılı Kurul kararında ise “1) 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentleri gereğince pazarlık usulü ile gerçekleştirilen ve ilan veya duyuru tarihi 15/4/2024 ve bu tarihten sonra olan ihalelere yönelik idarelere yapılacak şikâyet başvuruları ile Kamu İhale Kurumuna yapılacak itirazen şikâyet başvurularının Elektronik Kamu Alımları Platformu üzerinden e-imza kullanılarak yapılmasının zorunlu hale getirilmesine, 2) 4734 sayılı Kanun kapsamında yapılan ve ilan veya duyuru tarihi 15/4/2024 ve bu tarihten sonra olan tüm ihalelere yönelik avukatlar aracılığıyla idarelere yapılacak şikâyet başvuruları ile Kamu İhale Kurumuna yapılacak itirazen şikâyet başvurularının Elektronik Kamu Alımları Platformu üzerinden e-imza kullanılarak yapılmasının zorunlu hale getirilmesine,” karar verilmiştir.

Yapılan inceleme neticesinde, söz konusu ihalenin ihale yetkilisi tarafından 24.05.2024 tarihinde “Müdürlüğümüzce 21-23 Mayıs 2024 tarihlerinde yapılan 5 grup aynı mahiyetteki yapım işleri ihalelerindeki tekliflerin indirim oranlarında çok ciddi ölçüde fark olduğu ve bu ihalede tekliflerin birbirine çok yakın olduğu, yeterli rekabetin oluşmadığı kanaati hasıl olduğundan kamu yararı gözetilerek ihalenin iptal edilmesi uygun görülmüştür.” gerekçesi ile iptal edildiği ve ihale iptal kararının 24.05.2024 tarihinde EKAP üzerinden isteklilere tebliğ edildiği tespit edilmiştir.

EKAP üzerinden yapılacak e-şikayet ve e-itirazen şikâyet başvuru yönteminin 15.04.2024 tarihi itibarıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 21’inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentleri kapsamında gerçekleştirilen pazarlık usulü ihaleler ve avukatlar açısından da zorunlu hale getirildiği ve e-şikayet ve e-itirazen şikayet yöntemine iliişkin istisna olabilecek bir durumun kalmadığı anlaşılmıştır. Bu çerçevede başvuruya konu ihalenin iptali kararının Kurumun görev alanında bulunup bulunmadığının anlaşılabilmesi amacıyla ihalenin iptali kararı öncesinde idareye yapılmış herhangi bir şikâyet başvurusu olup olmadığı konusunda EKAP üzerinden yapılan sorgulama yapıldığı, yapılan sorgulama neticesinde ise ihalenin iptali işleminden önce idareye herhangi bir şikâyet başvurusunda bulunulmadığı tespit edildiğinden başvuru konusu hususun Kurumun görev alanında bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Diğer taraftan başvuru sahibi istekli itirazen şikâyet dilekçesinde İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in 2’nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca başvurunun öncelikle idareye yapıldığını ifade etmektedir.

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in 2’nci maddesinin üçüncü fıkrasında “İhalede geçerli teklif kalmaması nedeniyle veya ihalede geçerli teklif olmakla birlikte bazı tekliflerin değerlendirme dışı bırakılması nedeniyle ihalede rekabetin oluşmadığı ve/veya kaynakların etkin kullanımının gerçekleşmediği gerekçesiyle ihalenin idare tarafından iptal edildiği durumlarda, aday veya istekliler tarafından başvuru veya teklifin değerlendirme dışı bırakılmasına veya ihalenin iptali ile birlikte başvuru veya teklifin değerlendirme dışı bırakılmasına karşı yapılan başvurular, ihalenin iptal edilmesi işlemine karşı yapılan başvuru olarak değerlendirilmez. Bu başvurular ihalenin iptaline yönelik bir başvuru olarak değerlendirilmediğinden, başvuruların öncelikle idareye yapılması, idareye yapılan şikayet başvurusu üzerine idare tarafından alınan kararın uygun bulunmaması veya on günlük süre içerisinde idare tarafından bir karar alınmaması hallerinde Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulması gerekmektedir…” açıklaması bulunmaktadır.

Anılan Tebliğ açıklamasının uygulama alanı bulabilmesi için; a) İhalede geçerli teklif kalmaması nedeniyle veya ihalede geçerli teklif olmakla birlikte bazı tekliflerin değerlendirme dışı bırakılması nedeniyle ihalede rekabetin oluşmadığı ve/veya kaynakların etkin kullanımının gerçekleşmediği gerekçesiyle ihalenin idare tarafından iptal edilmesi, ve b) İdareye veya Kuruma başvuru yapan aday veya isteklinin değerlendirme dışı bırakılmış durumunda olması, şartlarının bir arada bulunması gerekmektedir.

24.05.2024 tarihli ihale komisyonu kararından da anlaşılacağı üzere söz konusu ihaleye 3 isteklinin teklif verdiği, başvuru sahibi ve diğer iki isteklinin teklifinin de geçerli olduğu, teklifi değerlendirme dışı bırakılan herhangi bir isteklinin bulunmadığı tespit edilmiştir. Bu çerçevede, ihale yetkilisi tarafından iptale dayanak teşkil eden gerekçenin anılan Tebliğ’in 2’nci maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan gerekçe ile uyumlu olmadığı, ayrıca başvuru sahibinin Tebliğ’in 2’nci maddesinin üçüncü fıkrasında öngörülen haktan faydalanabilmesi için değerlendirme dışı bırakılan istekli olması gerekirken somut ihalede bu durumda olmadığı anlaşılmıştır.

Bu itibarla, 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince başvurunun görev yönünden reddi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Başvurunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.