KARAR: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale dokümanına yönelik 17.01.2024 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunmaları üzerine 25.01.2024 tarihinde idarece bildirilen zeyilnamede şikâyet konusu olmayan sadece Teknik Şartname’nin 5’inci maddesinin (g) fıkrasının 4’üncü bendinin 1.4 alt bendinde (günde 2 defa yerine ayda 2 defa şeklinde) değişiklik yapıldığı, ancak idarece Teknik Şartname üzerinde çok fazla değişiklik yapılmasına rağmen bu değişikliklerin anılan zeyilnamede yer almadığının görüldüğü, şöyle ki;

a) İlk Teknik Şartname’de “Her bir modül günde 6 defa LoRa haberleşmesi yapmak üzere en az 10 yıl yetecek kadar dahili bir bataryaya sahip olacaktır.” şeklinde yer alan ifadenin zeyilname sonrası “Her bir modül ayda 2 defa LoRa haberleşmesi yapmak üzere en az (5+5) yıl yetecek kadar dahili bataryaya sahip olacaktır” şeklinde değiştirildiği, idare aleyhine gerçekleşen bahse konu değişikliğin amacının tek bir firmanın ürününe yönelik olduğu,

b) İlk Teknik Şartname’de ve zeyilnamede bulunmayan Teknik Şartname’nin 4’üncü maddesinin standartlar kısmına “LoRa Alliance uluslararası federasyonuna güncel olarak üyeliği olacaktır” ifadesinin eklendiği, cihazlar arasında haberleşme sağlamak için kullanılan LoRa teknolojisinin kimsenin tekelinde olmadığı, herkese açık bir protokol içerdiği, dolayısıyla eklenen bu madde ile yerel üreticilerin önünü kesmenin amaçlandığı,

c) İlk Teknik Şartname’de ve zeyilnamede bulunmayan Teknik Şartname’nin 5’inci maddesinin (b) fıkrasının 4’üncü maddesine “Sayaçlardan görüntü teknolojisiyle okuma verisini alıp merkeze iletecektir.” ifadesinin eklendiği, bahse konu değişikliğin amacının tek bir firmanın ürününe yönelik olduğu, bu bağlamda sayaçların uzaktan okunmasını sağlayan optik okuma sisteminin de mevcut olduğu dikkate alındığında optik okuma sistemi üreten firmaların ihaleye teklif vermesinin engellendiği,

d) İlk Teknik Şartname’nin 5’inci maddesinin (b) fıkrasında yer alan “Ana ünite IP68 koruma sınıfında olmalıdır.” ifadesinin zeyilnamede yer almamakla birlikte kaldırıldığı, elektronik aksam içeren bir kitin sudan- çamurdan yağmurdan vs. dış etkenlerden korumasını sağlayan IP68 koruma sınıfının şartnameden kaldırılmasının amacının görüntülü okuma kiti üreten tek bir firma için yapıldığı,

e) İlk Teknik Şartname’nin 5’inci maddesinde “Tanım: Teklif edilecek cihazlar hız esaslı veya volümetrik, kuru tip çalışmalı ve aktarma düzeni manyetik olmalıdır. Takılacak haberleşme modülü cihazlar endeksin okunmasına engel teşkil etmemelidir. Ölçme birimi ile hesaplanan tüketim değerini hafızasına kaydeder ve merkez komuta kontrol bürosuna gönderir” şeklinde yer alan ifadenin idarece “Tanım: Şehirlerde mevcut kullanılan sayaçların üzerine kolaylıkla entegre olan, kullanılan su sayaçlarının üzerimdeki tüketim verilerinin okumaya haiz olacaktır. Ölçme birimi ile hesaplanan tüketim değerini hafızasına kaydeder ve merkez komuta kontrol bürosuna gönderir.” şeklinde değiştirildiği, bu değişiklik zeyilnamede yer almamakla birlikte “Takılacak haberleşme modülü cihazlar endeksin okunmasına engel teşkil etmemelidir.” ifadesinin Teknik Şartname’den çıkarılması ile görüntülü okuma kiti üreticisi olan tek bir firmanın ürününe özel avantaj sağladığı, ayrıca TSE EN ISO-4064-1 Su Sayaçları Standardına göre sayaçların işaretlemelerinin açıkça görünmesi gerektiği, aksi takdirde okuma kitinden elde edilen değer ile mekanik sayaç üzerindeki endeks farklılıkları ileride abonenin veya idarenin aleyhine telafi edilemeyecek sonuçlar doğurabileceği,

f) İlk Teknik Şartname’nin “Özel Şartlar” başlıklı 6’ncı maddesinde “Okuma Sistemi damga tarihten başlamak üzere garanti süresi asgari (3) yıldır...” şeklinde yer alan ifadenin zeyilname sonrası “Okuma Sistemi damga tarihten başlamak üzere garanti süresi asgari (2) yıldır…” şeklinde değiştirildiği, idare aleyhine gerçekleşen bahse konu değişikliğin amacının Görüntülü Okuma Kiti üreten tek bir firmanın ürününe yönelik olduğu iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1. Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,

Aynı Kanun’un “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde “İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin her türlü özelliğini belirten idari ve teknik şartnamelerin idarelerce hazırlanması esastır. Ancak, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özelliği nedeniyle idarelerce hazırlanmasının mümkün olmadığının ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla, teknik şartnameler bu Kanun hükümlerine göre hazırlattırılabilir. İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır. Teknik şartnamelerde, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamelerde teknik özelliklere ve tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilmeyecektir. Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde "veya dengi" ifadesine yer verilmek şartıyla marka veya model belirtilebilir.” hükmü,

Anılan Kanun’un “İhale saatinden önce ihalenin iptal edilmesi” başlıklı 16’ncı maddesinde “İdarenin gerekli gördüğü veya ihale dokümanında yer alan belgelerde ihalenin yapılmasına engel olan ve düzeltilmesi mümkün bulunmayan hususların bulunduğunun tespit edildiği hallerde ihale saatinden önce ihale iptal edilebilir. Bu durumda, iptal nedeni belirtilmek suretiyle ihalenin iptal edildiği isteklilere hemen ilân edilerek duyurulur. Bu aşamaya kadar teklif vermiş olanlara ihalenin iptal edildiği ayrıca tebliğ edilir. İhalenin iptal edilmesi halinde, verilmiş olan bütün teklifler reddedilmiş sayılır ve bu teklifler açılmaksızın isteklilere iade edilir. İhalenin iptal edilmesi nedeniyle isteklilerce idareden herhangi bir hak talebinde bulunulamaz. İhalenin iptal edilmesi durumunda, iptal nedenleri gözden geçirilerek yeniden ihaleye çıkılabilir.” hükmü,

Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Teknik Şartname” başlıklı 14’üncü maddesinde “(1) Alınacak malın teknik kriterleri ve özellikleri, ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamede düzenlenir. Teknik kriterlerin ve özelliklerin, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici hususlar içermemesi ve fırsat eşitliğini sağlaması zorunludur… (2) Teknik şartnamede, varsa ulusal standart ve dengi uluslararası standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik düzenleme yapılabilir. Ancak ulusal standardın bulunmaması durumunda sadece uluslararası standart esas alınarak düzenleme yapılabilir. (3) Teknik şartnamede, belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilemez. Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmadığı veya teknik özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmadığı hallerde, ‘veya dengi’ ifadesine yer verilmek şartıyla marka veya model belirtilebilir. …

8. Teknik şartnamedeki düzenlemelerin; ihale komisyonu ile muayene ve kabul komisyonunca yapılacak inceleme ve değerlendirmelerde tereddüt oluşturmayacak şekilde açık olması gerekir…” hükmü yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “1. İhale konusu işin/alımın; a) Adı: Uzaktan Okumalı Haberleşme Modüllü Okuma Sistemi Alımı b) Türü: Mal alımı c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır. d) Kodu: e) Miktarı: 40.000 adet Uzaktan Okumalı Haberleşme Modüllü Okuma Sistemi Alımı Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır. f) İşin yapılacağı/teslim edileceği yer: Abone İşleri Dairesi Başkanlığı Efeler/Aydın” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “İhale saatinden önce ihalenin iptal edilmesi” başlıklı 15’nci maddesinde “15.1. İdare tarafından gerekli görülen veya ihale dokümanında yer alan belgelerde ihalenin yapılmasına engel olan ve düzeltilmesi mümkün bulunmayan hususların tespit edildiği hallerde, ihale saatinden önce ihale iptal edilebilir. 15.2. Bu durumda, iptal nedeni belirtilmek suretiyle ihalenin iptal edildiği ilan edilerek duyurulur. Bu aşamaya kadar teklif vermiş olanlara ihalenin iptal edildiği ayrıca tebliğ edilir. 15.3. İhalenin iptal edilmesi halinde, verilmiş olan bütün teklifler reddedilmiş sayılır ve e-teklifler açılmaksızın bunlara ilişkin e-anahtarlar ile birlikte, idare tafından EKAP üzerinden silinir. 15.4. İhalenin iptal edilmesi nedeniyle isteklilerce İdareden herhangi bir hak talebinde bulunulamaz.” düzenlemesi,

19.01.2024 tarihli zeyilname sonrası yayımlanan Uzaktan Okumalı Haberleşme Modüllü Okuma Sistemi Alımı Teknik Şartnamesinde “…4. Standartlar Bu şartname; (Uzaktan LoRa/RF okumalı Soğuk Su Sayaçlarının (Akıllı Şehir Sayacı) teknik özelliklerini kapsar. (Lora Alliance uluslararası federasyonuna güncel olarak üyeliği olacaktır.)

5. Kablosuz Mekanik Soğuk Su Sayacı Görüntülü Okuma Sistemi a. LoRa/RF Mekanik Sayaç Uyumlu Görüntülü Okuma Sistemi

1. Tanım Şehirlerde mevcut kullanılan sayaçların üzerine kolaylıkla entegre olan, kullanılan su sayaçlarının üzerimdeki tüketim verilerinin okumaya haiz olacaktır. Ölçme birimi ile hesaplanan tüketim değerini hafızasına kaydeder ve merkez komuta kontrol bürosuna gönderir. b. LoRaWAN Mekanik Soğuk Su Sayacı Görüntülü Okuma Sistemi Teknik Özellikler Uzaktan Okumalı Haberleşme Modüllü Okuma Sistemi Teknik Özellikler
2. En az 85% bağıl nem ortamında uyum içinde çalışabilmelidir.
3. (Okuma Sisteminin) yapımında kullanılan malzemeler iç ve dış korozyonlara, suyun fiziki ve kimyevi tesirlerine dayanıklı olmalıdır. Çalışma sıcaklığı aralığı -10 °C ile +50 °C’ye kadar dayanıklı durumunda olacaktır.
4. Marka bağımsız sayaçlara tam uyumlu olacak ve montaj esnasında sorun çıkarmayacaktır,
5. Sayaçlardan görüntü teknolojisiyle okuma verisini alıp merkeze iletecektir.
6. (Piller ancak yetkili elemanlarca, sayaç tesisattan sökülmeden, yerinde değiştirilmesini sağlayacak şekilde dizayn edilmeli; pillere müdahale edildiğinde uyarı vermelidir.)
7. .(Pillerin bulunduğu kısım toz, nem, su gibi dış etkenlere karşı tamamen yalıtılmış olmalıdır.)
8. Elektronik devre bölümleri, ait olduğu bölümlerinden tamamen yalıtılmış olmalı ve herhangi bir kontak veya kısa devreye izin vermeyecek bir yapıda olmalıdır.
9. Akıllı Şehir Sayacı Uzaktan Haberleşme Teknik Özellikleri … 1.4 Her bir modül ayda (2) defa LoRa haberleşmesi yapmak üzere en az (5+5) yıl yetecek kadar dahili bir bataryaya sahip olacaktır. …

6. Özel Şartlar a) Okuma Sistemi damga tarihten başlamak üzere garanti süresi asgari (2) yıldır. Bu süre zarfında garanti kapsamında arızalanan (Sayaçlar) firma tarafından bedelsiz olarak tamir edilecek tamiri mümkün olmayan okuma sistemi ise yenileri ile değiştirilecektir. …” düzenlemeleri yer almaktadır. İhalenin ihale tarihinden önce idarece Teknik şartnamenin düzeltilmesinin mümkün olmamasından dolayı 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 16’ıncı maddesine istinaden iptal edildiği tespit edilmiş olup, yapılan incelemede ihalenin 09.02.2024 tarihli iptal gerekçenin “2023/1551668 İhale Kayıt Numaralı Uzaktan Okumalı Haberleşme Modüllü Okuma Sistemi Alımı işine yapılan itirazlar da göz önüne alınarak yapılan incelemeler neticesinde; 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 16’ıncı maddesine istinaden, ihale dokümanında yer alan belgelerde ihalenin yapılmasına engel olan ve düzeltilmesi mümkün bulunmayan hususların bulunduğu tespit edildiğinden, Kamu İhale Kanununun 5’inci maddesindeki “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur” ilkesi de dikkate alınarak söz konusu ihalenin iptal edilmesine karar verilmiştir” şeklinde olduğu anlaşılmıştır. İptale gerekçe olarak ise başvuru sahibi Baylan Ölçü Aletleri San. ve Tic. A.Ş.nin 26.01.2024 tarihli idareye şikayet dilekçesinin ilgi tutulduğu görülmüştür. Başvuru sahibinin 26.01.2024 tarihli idareye şikâyet dilekçesi ile ihalenin iptal gerekçesine yönelik olmadığı anlaşılan 06.02.2024 tarihli itirazen şikâyet dilekçesi karşılaştırıldığında bahse konu dilekçelerin aynı hususları içerdiği ve ihale dokümanında yer alan düzenlemelere yönelik olduğu görülmüştür. Bu itibarla, başvuru sahibi isteklinin itirazen şikâyet dilekçesinde yer alan iddialarının idare tarafından iptale gerekçe gösterildiği anlaşıldığından uyuşmazlığa konu hususların ortadan kalktığı neticesine ulaşılmış, gelinen aşamada idarece ihale gerçekleşmeden ihalenin iptal edildiği de dikkate alındığında, söz konusu iddialara yönelik karar verilmesine gerek olmadığından itirazen şikâyet başvurusunun reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Diğer yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez. Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

Başvuru sahibi tarafından 118.286,00 TL başvuru bedelinin Kurum şikâyet gelirleri hesabına yatırıldığı görülmüştür. Yapılan incelemede anılan isteklinin itirazen şikâyete konu iddiasında haklı olduğu tespit edilmiş olup, Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumuna yazılı talebi halinde 118.286,00 TL’lik başvuru bedelinin iadesinin gerektiği anlaşılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

1. Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

2. Başvuru bedelinin Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumuna yazılı talebi halinde iadesine,

   Oybirliği ile karar verildi.