KARAR: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan Meras Gıda İnş. Taş. Tur. Tem. Tic. ve San. İth. İhr. Ltd. Şti. tarafından sunulan alt yüklenici iş bitirme belgesinin mevzuata uygun bir belge olmadığı, yanıltıcı yollarla ve hileli davranışlarla mevzuat hükümlerine aykırı olarak elde edildiği, yüklenicinin işi aldıktan hemen sonra işin başlangıcı olan 17.09.2018 tarihinde alt yüklenicinin işe başlatıldığı, iş deneyim belgesine konu ihalede işin %95’inin alt yükleniciye yaptırıldığı görülmekle birlikte, aslında işin tamamının anılan istekliye yaptırıldığı, işin tamamının alt yükleniciye verilmesinin üstü örtülü bir şekilde sözleşmenin devredilmesi anlamına geldiği, iş deneyim belgesine konu ihalede yeterlik kriterini karşılamayan anılan isteklinin dolaylı olarak işi aldığı, bu durumun kamu ihale mevzuatına aykırı olduğu, ayrıca alt yüklenicinin isminin ve yapacağı iş bölümlerinin idarenin onayına sunulmadığı, alt yüklenici tarafından yapılacak işlerin sözleşmede belirtilmediği, alt yüklenicilerin isimleri ve yapacakları iş bölümleri bildirilmeyerek ve idarece onaylanmayarak yasak ve fiili davranışta bulunulduğu, iş deneyim belgesine konu iş sahibi idare ile yüklenici arasında 10.08.2018 tarihinde sözleşme imzalandığı, bu sözleşmeden sonra 03.09.2018 tarihinde ise alt yüklenici sözleşmesinin imzalandığı, alt yüklenici sözleşmesinin idare ile yüklenici arasında yapılan sözleşmeden önce olmasının gerektiği, bu durumun Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin 18’inci maddesine aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyim belgesi ve teknolojik ürün deneyim belgesinin düzenlenme koşulları” başlıklı 45’inci maddesinde “(1) Belgeyi düzenlemeye yetkili kurum veya kuruluş, herhangi bir başvuru olmaksızın iş bitirme belgesi düzenleyebilir. Ancak, yüklenicinin veya alt yüklenicinin iş bitirme belgesi almak amacıyla belgeyi düzenlemeye yetkili kurum veya kuruluşa başvurması halinde, başvuru tarihinden itibaren 20 iş günü içinde iş bitirme belgesinin düzenlenmesi zorunludur. Düzenleme koşullarını taşımayan başvurularda ise, aynı süre içinde başvuru sahibine bu husus gerekçeli bir yazıyla bildirilir. (2) İş bitirme belgesi almak amacıyla yapılacak başvurularda hangi iş için iş bitirme belgesi talep edildiğinin belirtilmesi yeterlidir. (3) Alt yüklenicilerin iş bitirme belgesi almak amacıyla yapacakları başvurularda; yüklenici ile alt yüklenici arasında imzalanan bedel içeren sözleşmenin ve bu sözleşme kapsamında düzenlenen fatura örneklerinin veya bu örneklerin noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretlerinin veya serbest meslek makbuzu nüshalarının ya da bu nüshaların noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretlerinin, personel çalıştırılan işlerde ise bu belgelere ek olarak alt yüklenici ile yüklenici arasında imzalanan sözleşme konusu işte personel çalıştırıldığını gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş ve idarece teyidi yapılabilen belgelerin sunulması zorunludur. (4) Bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştirilen ve kabulü yapılan işlerde gerçekleştirilen işin parasal tutarının sözleşme bedeline oranına bakılmaksızın yüklenici iş bitirme belgesi, ihale dokümanında alt yüklenici çalıştırılabileceği öngörülen işlerde, belgeyi düzenlemeye yetkili kurum veya kuruluşun onayı ile çalıştırılan alt yükleniciler tarafından gerçekleştirilen iş kısımları için ise, alt yüklenici iş bitirme belgesi düzenlenir. …(7) Belge düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara taahhüt edilen işlerin alt yüklenicileri için; sözleşmesinin tamamını bir bütün olarak gerçekleştirip bitirmek ve idare tarafından o işin kısmî kabulü veya esas sözleşmeye konu işin kabulü yapılmak şartıyla, yaptıkları işin esas sözleşme fiyatları ile hesaplanan tutarını geçmemek üzere, kendi sözleşmelerinde yazılı bedel esas alınır. Yüklenici ile alt yüklenici arasında yapılan sözleşmelerde, nevi itibariyle bir işin baştan sona yapılmasının öngörülmesi zorunludur. Birden fazla alt yüklenici olması durumunda, alt yüklenicilere verilecek iş deneyim belgelerinin tutarlarının toplamı asıl işin toplam sözleşme bedelini aşamaz….” hükmü,

Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde Bu Genel Şartnamenin uygulanmasında, 4734 sayılı Kanunda ve diğer ihale mevzuatında yer alan tanımlar geçerlidir. Ayrıca; Alt Yüklenici: İdarenin onayıyla sözleşme konusu işin nev’i itibarıyla bir kısmını yüklenici adına ve ona bağlı olarak gerçekleştiren gerçek veya tüzel kişiyi,,… ifade eder.” hükmü,

Aynı Şartname’nin “Alt yükleniciler” başlıklı 18’inci maddesinde “ 4734 sayılı Kanunun 11 inci maddesi uyarınca ihaleye katılamayacak olanlar, 58 inci maddesi uyarınca ihalelere katılmaktan yasaklı olanlar, 53 üncü maddesinin (b) bendinin (8) numaralı alt bendi gereğince alınacak Bakanlar Kurulu kararında belirtilen yabancı istekliler ile 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 26 ncı maddesi uyarınca yasaklı durumda bulunanlar alt yüklenici olamazlar. İdareler, işin özelliği nedeniyle alt yüklenici çalıştırılmasını öngörmedikleri işlerde, işlerin tamamının yüklenicinin kendisi tarafından yapılmasını isteyebilirler. Alt yüklenici çalıştırılmasının idarenin iznine tabi olduğu işlerde, işin nevi itibariyle idarece izin verilen kısımlarını yapacak alt yüklenicilerin isimleri ve yapacakları iş bölümlerini, işin bütününü, hiçbir suretle alt yükleniciye yaptırmamak kaydıyla, idarenin onayına sunar. İdare, on beş (15) gün içinde alt yükleniciyi onaylayıp onaylamadığını bildirir. Alt yükleniciler, idarenin onayından sonra işe başlayabilecektir, aksi halde alt yükleniciler hiçbir suretle iş yerinde çalışamazlar. İdarece sözleşme imzalanmadan önce onaylanan listede yer alan alt yüklenicilerle bunlar işe başlamadan önce yüklenicinin sözleşme yapması ve bunun bir örneğini idareye vermesi gerekir. İşin başında idarece onaylanmış alt yüklenicilerin ve/veya yaptıkları iş kısımlarının işin devamı sırasında değiştirilerek, işin başka alt yüklenicilere yaptırılması da idarenin iznine ve yukarıdaki şartlara tabidir. Alt yüklenicilerin yaptığı bütün işlerden idareye karşı yüklenici sorumludur. Alt yüklenicilerin idarece kabul edilerek onaylanması bu sorumluluğu hiçbir şekilde kaldırmaz. İdare, alt yüklenici tarafından yapılan işlerin sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olmadığını tespit ederse, alt yüklenicinin değiştirilmesini veya alt yükleniciler tarafından yapılmasını istemediği herhangi bir iş bölümünün bizzat yüklenici tarafından yapılmasını her zaman isteyebilir. Personel taşıma hizmetlerinde kullanılacak mülkiyeti yükleniciye ait olmayan her bir aracın sahibi ile yüklenici arasında ihale konusu personel taşıma işine ilişkin olarak yazılı sözleşme yapılması ve bu sözleşmenin işe başlama tarihinden önce idareye sunulması zorunludur. İşin devamı sırasında araçların değiştirilmesi veya mevcut araç sayısının artırılması halinde bu araçların sahipleri ile de aynı şekilde yazılı sözleşme yapılacak ve söz konusu araçlar taşıma hizmetine başlamadan önce bu sözleşmeler idareye sunulacaktır. Yüklenici ile araç sahibi arasında yapılacak sözleşmede, işin adı, süresi, sözleşme bedeli ve ödeme şartları ile tarafların hak ve yükümlülükleri belirtilecektir. İdarenin, ihale sözleşmesindeki ödeme yeri ve şartları maddesinde yer alan düzenlemeler çerçevesinde yükleniciye hakediş ödemesi yapabilmesi için bir önceki hakediş dönemi içerisinde yüklenici ile kontrol teşkilatının birlikte tuttuğu kayıtlar ve yüklenici ile araç sahibi arasındaki sözleşme hükümleri dikkate alınarak hesaplanacak tutarın araç sahibine ödendiğini gösteren banka dekontunun veya makbuzun ya da yükleniciden bir önceki hakediş dönemine ait herhangi bir alacağının bulunmadığına ilişkin araç sahibince imzalanmış yazılı beyanın idareye verilmesi zorunludur. Personel taşıma hizmetlerinde, yüklenici ile yaptığı sözleşme uyarınca işin bir kısmını üstlenen alt yüklenicinin ihale konusu işte mülkiyeti kendisine ait olmayan araçları kullanması halinde bu araç sahipleri ile alt yüklenici arasında yapılacak sözleşmeler ve yükleniciye ödenecek hakedişler konusunda sekizinci ve dokuzuncu fıkralarda yer alan hükümler uygulanır.” hükmü

İhaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın; a) Adı: Malzemeli Yemek Hazırlama ve Sonrası Hizmet Alımı b) Türü: Hizmet alımı c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır. d) Kodu: e) Miktarı: 137.280 Öğün
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır. f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Ankara Halk Ekmek ve Un Fabrikası A.Ş. Anadolu Bul. No: 13 Yenimahalle / ANKARA” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilgileri e-teklifleri kapsamında beyan etmeleri gerekmektedir. 7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler: 7.5.1. İsteklinin teknolojik ürün deneyim belgesi ya da yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak; a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgeleri veya b) Devredilen işlerde devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80’inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet işlerine ilişkin deneyimini gösteren belgeleri, sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 50’den az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin veya teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulması gerekir. İş ortaklığında pilot ortağın, istenen iş deneyim tutarının en az % 70’ini, diğer ortakların her birinin, istenen iş deneyim tutarının en az % 10’unu sağlaması ve diğer ortak veya ortakların iş deneyim tutarı toplamının ise istenen iş deneyim tutarının % 30’undan az olmaması gerekir. Ancak, ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde edilen iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması halinde, pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz. Konsorsiyumda ise her bir ortağın kendi kısmı için istenen iş deneyim tutarını sağlaması zorunludur. İsteklinin teknolojik ürün deneyim belgesini sunması halinde, iş deneyimine ilişkin yeterlik kriterini sağladığı kabul edilir. İş ortaklığında teknolojik ürün deneyim belgesini sunan ortağın kendisine ait iş deneyim tutarına ilişkin asgari yeterlik kriterini sağladığı kabul edilir. Konsorsiyum ortağının teknolojik ürün deneyim belgesini sunması halinde ise, belgeyi sunduğu kısım veya kısımlar için iş deneyimine ilişkin yeterlik kriterini sağladığı kabul edilir. … 7.6. Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir: İsteklinin yurt içinde Kamu veya özel sektörde yapmış üretmiş olduğu malzemeli veya malzemesiz yemek üretimi ve dağıtımı hizmetleri kabul edilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Ayrıca ihale üzerinde bırakılan Meras Gıda İnşaat Taş. Tur. Tem. Tic. ve San. İth. İhr. Ltd. Şti. tarafından beyan edilen ve sunulan iş deneyim belgesine konu 2018/267380 ihale kayıt numaralı “Taşıma Kapsamındaki Lise Öğrencilerine Sıcak Yemek ve Ambalajlanmış Kumanya verilmesi Hizmet Alımı” işine ait ihale dokümanı EKAP üzerinden incelendiğinde, İdari Şartname’nin “Alt yükleniciler” başlıklı 18’inci maddesinde “18.1. İstekliler, ihale konusu hizmet kapsamında alt yüklenicilere yaptırmayı düşündükleri işlere ait listeyi, teklifleri ekinde vereceklerdir. İhalenin bu şekilde teklif veren isteklinin üzerine kalması durumunda, isteklinin işe ait sözleşme imzalanmadan önce alt yüklenicilerin listesini İdarenin onayına sunması gerekir. Bu durumda, alt yüklenicilerin yaptıkları işlerle ilgili sorumluluğu, yüklenicinin sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.” düzenlemesinin,

Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İşe başlama tarihi 17.09.2018; işi bitirme tarihi 14.06.2019 9.2. Bu sözleşmenin uygulanmasında sürelerin hesabı takvim günü esasına göre yapılmıştır.” düzenlemesinin yer aldığı görülmektedir.

Ankara Halk Ekmek ve Un Fabrikası A.Ş. tarafından “Malzemeli Yemek Hazırlama ve Sonrası Hizmet Alımı” işinin açık ihale usulü ile 06.03.2024 tarihinde ihalesinin yapıldığı, itirazen şikâyete konu ihalede 33 adet ihale dokümanı indirildiği, 14.05.2024 onay tarihli ihale komisyonu kararında, söz konusu ihalenin Meras Gıda İnşaat Taş. Tur. Tem. Tic. ve San. İth. İhr. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklifin başvuru sahibi Eren Grup Kurumsal Hiz. Tarım Ürü. San. ve Tic. Ltd. Şti. olduğu görülmüştür.

Yapılan incelemede, ihale üzerinde bırakılan Meras Gıda İnşaat Taş. Tur. Tem. Tic. ve San. İth. İhr. Ltd. Şti. tarafından iş deneyimini tevsik amacıyla yeterlik bilgileri tablosunda 2018/267380-3378262-1-1 numaralı iş deneyim belgesinin beyan edildiği, EKAP üzerinde yer alan 27.06.2019 tarihli ve 2018/267380-3378262-1-1 numaralı söz konusu belge incelendiğinde, anılan iş deneyim belgesinin alt yüklenici iş bitirme belgesi olduğu, düzenlenme tarihinin “27.06.2019”, iş sahibi idarenin “Erciş İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü”, yüklenicinin “Destan Kurumsal Hizmetler Anonim Şirketi”, esas işin adının “Taşıma Kapsamındaki Lise Öğrencilerine Sıcak Yemek ve Ambalajlanmış Kumanya verilmesi Hizmet Alımı, 2018/267380”, esas işin tanımının “Taşıma Kapsamındaki Lise Öğrencilerine Sıcak Yemek ve Ambalajlanmış Kumanyanın Birlikte Verilmesi Hizmet Alımı İşi”, alt yüklenicinin “Meras Gıda İnşaat Taşımacılık Turizm Temizlik Ticaret Ve Sanayi İthalat İhracat Limited Şirketi”, alt yüklenici tarafından yapılan iş kısmının adının “Taşıma Kapsamındaki Lise Öğrencilerine Sıcak Yemek ve Ambalajlanmış Kumanyanın Birlikte Verilmesi Hizmet Alımı İşi (Sözleşme bedelinin %95’ i yürütülmüştür)”, esas işin sözleşme tarihinin “10.08.2018”, ihale tarihinin “28.06.2018”, esas işin ilk sözleşme bedelinin “4.930.560,00 TRY”, toplam sözleşme tutarının “4.930.560,00 TRY”, alt yüklenicinin yüklenici ile yaptığı sözleşmenin tarihinin “03.09.2018”, alt yüklenicinin yüklenici ile yaptığı sözleşmenin bedelinin “4.684.032,00 TRY”, alt yüklenici tarafından yapılan işin kabul tarihinin “14.06.2019”, belge tutarının “4.684.032,00 TRY” olduğu görülmüştür.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilebilmesi amacıyla 30.05.2024 tarihli yazı ile belgeyi düzenleyen Erciş İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’nden “…İhaleye katılan isteklilerden Meras Gıda İnşaat Taş. Tur. Tem. Tic. ve San. İth. İhr. Ltd. Şti. tarafından tarafınızca düzenlenen 27.06.2019 tarihli ve 2018/267380-3378262-1-1 numaralı alt yüklenici iş bitirme belgesinin sunulduğu, söz konusu belgede işin adının “Taşıma Kapsamındaki Lise Öğrencilerine Sıcak Yemek ve Ambalajlanmış Kumanya verilmesi Hizmet Alımı, 2018/267380”, yüklenicinin “Destan Kurumsal Hizmetler Anonim Şirketi”, alt yüklenicinin ise “Meras Gıda İnşaat Taşımacılık Turizm Temizlik Ticaret Ve Sanayi İthalat İhracat Limited Şirketi” olduğu görülmüştür. Bu kapsamda iş deneyimine konu ihalede Meras Gıda İnşaat Taş. Tur. Tem. Tic. ve San. İth. İhr. Ltd. Şti. haricinde başka bir alt yüklenici çalıştırılıp çalıştırılmadığı, çalıştırıldı ise buna ilişkin idare tarafından onaylanan alt yükleniciler listesi ve alt yükleniciler tarafından ihale konusu işin ne kadarlık kısmının yapıldığı ve söz konusu alt yüklenici iş deneyim belgesinin düzenlemesine dayanak teşkil eden tüm belgeler (yüklenici ile yapılan sözleşme, ek sözleşme yüklenici ile yapılan sözleşmeye ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, SMMM, YMM veya vergi dairesi onaylı suretleri, hakediş ödemeleri belge konusu işte çalıştırılan personelin sosyal güvenlik prim ödemelerini gösteren belgeler)” yönelik bilgi ve belge talep edilmiştir.

Söz konusu idarenin gönderdiği cevap yazısı ve eklerinde, alt yüklenici taahhütnamesi, 03.09.2018 tarihli alt yüklenici sözleşmesi, 07.08.2018 tarihli idare ile yüklenici arasında yapılan sözleşme, söz konusu işte yüklenici Destan Kurumsal Hizmetler A.Ş.nin idareye kestiği faturaların yer aldığı görülmüştür.

03.09.2018 tarihli Alt Yüklenici Sözleşmesi’nin “Sözleşmenin Konusu” başlıklı 2’nci maddesinde “Sözleşme konusu iş, işverenin Erciş İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’nden almış olduğu 2018/267380 ihale kayıt numaralı “Taşıma Kapsamındaki Lise Öğrencilerine Sıcak Yemek ve Ambalajlanmış Kumanya Verilmesi Hizmet Alımı” işini tüm giderler dahil olaraktan alt yükleniciye yaptırmasıdır. Mevcut işe ait sözleşme öncesi ve sonrası tüm işlemler fiyata dahildir.” düzenlemesi,

“İşin süresi” başlıklı 3’üncü maddesinde “İş 17.09.2018 tarihinde başlayacak ve 14.06.2019 tarihinde sona erecektir.” düzenlemesi,

“Sözleşmenin Türü ve Bedeli” başlıklı 4’üncü maddesinde “Bu işte birim yemek fiyatı KDV hariç 4,15 TL’dir. Alt yüklenici firma devam eden öğrenci sayısına göre yemek verecek ve devam etmeyen öğrencilerden dolayı veremediği yemekler için de herhangi bir hak talep etmeyecektir.” düzenlemesi yer almıştır.

Söz konusu sözleşmede yemek birim fiyatının belirlendiği, toplam sözleşme bedelinin ise bulunmadığı, ayrıca alt yüklenici Meras Gıda İnşaat Taş. Tur. Tem. Tic. ve San. İth. İhr. Ltd. Şti. tarafından kesilen herhangi bir faturanın bulunmadığı, idarece alt yüklenicinin onaylayıp onaylamadığına ilişkin ayrıca herhangi bir bilgi ve belgenin de yer almadığı görülmüştür.

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden, idarelerin, işin özelliği nedeniyle alt yüklenici çalıştırılmasını öngörmedikleri işlerde, işlerin tamamının yüklenicinin kendisi tarafından yapılmasını isteyebileceği, alt yüklenici çalıştırılmasının idarenin iznine tabi olduğu işlerde, işin nevi itibariyle idarece izin verilen kısımlarını yapacak alt yüklenicilerin isimleri ve yapacakları iş bölümlerini, işin bütününü, hiçbir suretle alt yükleniciye yaptırmamak kaydıyla, idarenin onayına sunacağı, idare, on beş (15) gün içinde alt yükleniciyi onaylayıp onaylamadığını bildireceği, alt yükleniciler, idarenin onayından sonra işe başlayabileceği, aksi halde alt yükleniciler hiçbir suretle iş yerinde çalışamayacağı, idarece sözleşme imzalanmadan önce onaylanan listede yer alan alt yüklenicilerle bunlar işe başlamadan önce yüklenicinin sözleşme yapması ve bunun bir örneğini idareye vermesinin gerektiği, işin başında idarece onaylanmış alt yüklenicilerin ve/veya yaptıkları iş kısımlarının işin devamı sırasında değiştirilerek, işin başka alt yüklenicilere yaptırılması da idarenin iznine ve mevzuatta belirtilen şartlara tabi olduğu, alt yüklenicilerin yaptığı bütün işlerden idareye karşı yüklenicinin sorumlu olduğu, alt yüklenicilerin idarece kabul edilerek onaylanması bu sorumluluğu hiçbir şekilde kaldırmayacağı, idare, alt yüklenici tarafından yapılan işlerin sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olmadığını tespit ederse, alt yüklenicinin değiştirilmesini veya alt yükleniciler tarafından yapılmasını istemediği herhangi bir iş bölümünün bizzat yüklenici tarafından yapılmasını her zaman isteyebileceği anlaşılmıştır.

Başvuru sahibi tarafından “…iş deneyim belgesine konu iş sahibi idare ile yüklenici arasında 10.08.2018 tarihinde sözleşme imzalandığı, bu sözleşmeden sonra 03.09.2018 tarihinde ise alt yüklenici sözleşmesinin imzalandığı, alt yüklenici sözleşmesinin idare ile yüklenici arasında yapılan sözleşmeden önce olmasının gerektiği, bu durumun Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin 18’inci maddesine aykırı olduğu” iddia edilmekle birlikte, idare ile yüklenici arasında yapılacak sözleşmeden önce, alt yüklenici çalıştırılmasının idarenin iznine tabi olduğu işlerde, işin nevi itibariyle idarece izin verilen kısımlarını yapacak alt yüklenicilerin isimleri ve yapacakları iş bölümlerini, işin bütününü, hiçbir suretle alt yükleniciye yaptırmamak kaydıyla, idarenin onayına sunulacağı, idarece onaylanan listede yer alan alt yüklenicilerin işe başlamadan önce yüklenici ile sözleşme yapması ve bunun bir örneğinin idareye verilmesi gerektiği kuralına yer verilmiş olup, alt yükleniciler ile yüklenici arasında yapılacak sözleşmenin ise idare ile yüklenici arasında yapılacak sözleşmeden önce olması gerektiğine yönelik bir zorunluluğun bulunmadığı, diğer bir ifade ile alt yükleniciler ile yüklenici arasında yapılacak sözleşmenin zamanına ilişkin sadece alt yüklenicilerin işe başlamadan önce yüklenici ile sözleşme yapması gerektiği kuralına yer verilmiş olup, bu sözleşmenin idare ile yüklenici arasında yapılacak sözleşmeden önce olması gerekmediği anlaşıldığından, başvuru sahibinin bahse konu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Bu çerçevede, ihale üzerinde bırakılan Meras Gıda İnşaat Taş. Tur. Tem. Tic. ve San. İth. İhr. Ltd. Şti. tarafından sunulan alt yüklenici iş deneyim belgesinin düzenlemesine dayanak teşkil eden tüm belgelerin iş deneyim belgesini düzenleyen idareden istenildiği, bahse konu idare tarafından gönderilen bilgi ve belgeler incelendiğinde, söz konusu alt yüklenici sözleşmesinin birim fiyat üzerinden bağıtlandığı, sözleşmede yemek birim fiyatının belli olduğu görülmekle birlikte, toplam sözleşme tutarının bulunmadığı, toplam sözleşme tutarının tespitine dayanak teşkil edecek de herhangi bir bilgi ve belgenin bulunmadığı, ayrıca gönderilen belgeler arasında alt yüklenici taahhütnamesi yer almakla birlikte, idare tarafından alt yüklenicinin ve alt yüklenici tarafından yapılan iş kısmının onaylandığına ilişkin ayrıca herhangi bir bilgi ve belgenin bulunmadığı, diğer yandan 03.09.2018 tarihli Alt Yüklenici Sözleşmesi’nin “Sözleşmenin Konusu” başlıklı 2’nci maddesinde “Sözleşme konusu iş, işverenin Erciş İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’nden almış olduğu 2018/267380 ihale kayıt numaralı “Taşıma Kapsamındaki Lise Öğrencilerine Sıcak Yemek ve Ambalajlanmış Kumanya Verilmesi Hizmet Alımı” işini tüm giderler dahil olaraktan alt yükleniciye yaptırmasıdır. Mevcut işe ait sözleşme öncesi ve sonrası tüm işlemler fiyata dahildir.” düzenlemesinin yer aldığı görülmekle birlikte, alt yüklenici Meras Gıda İnşaat Taş. Tur. Tem. Tic. ve San. İth. İhr. Ltd. Şti. tarafından işin tamamının mı yoksa belli bir kısmının mı yapıldığına ilişkin herhangi bir bilgi ve belgenin de bulunmadığı görüldüğünden, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan 27.06.2019 tarihli ve 2018/267380-3378262-1-1 numaralı alt yüklenici iş bitirme belgesinin mevzuata uygun bir belge olmadığı anlaşıldığından iptal edilmesi ve iptal edilmesi hususunun belgeyi düzenleyen Erciş İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bildirilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Diğer yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez. Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin, iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanunun öngördüğü şekilde "başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması" koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, ihale üzerinde bırakılan Meras Gıda İnşaat Taş. Tur. Tem. Tic. ve San. İth. İhr. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

1. 4734 sayılı Kanunun 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

2. Meras Gıda İnşaat Taş. Tur. Tem. Tic. ve San. İth. İhr. Ltd. Şti. tarafından sunulan 2018/267380 ihale kayıt numaralı “Taşıma Kapsamındaki Lise Öğrencilerine Sıcak Yemek ve Ambalajlanmış Kumanya Verilmesi Hizmet Alımı” işine ait 27.06.2019 tarihli ve 2018/267380-3378262-1-1 numaralı alt yüklenici iş bitirme belgesinin iptal edilmesi hususunun belgeyi düzenleyen Erciş İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne bildirilmesine,

   Oybirliği ile karar verildi.