Hacettepe Üniversitesi Yapı İşleri Ve Teknik Daire Başkanlığıtarafından 26.11.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Hacettepe Üniversitesi Beytepe Kampüsü Eğitim Fakültesi İkmal İnşaatı” ihalesine ilişkin olarak Somut Soğutma Mutfak Tur. İnş. Tic. Ve San. Ltd. Şti.nin 16.11.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 22.11.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 25.11.2021 tarih ve 55303 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 25.11.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2021/1955 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

İdari Şartname’de bakım-onarım, tadilat-tamirat işlerinin benzer iş olarak kabul edilmeyeceğinin düzenlendiği söz konusu hususun mevzuata aykırı olduğu zira söz konusu işin “ikmal” ihalesi olduğu,

Sözleşme Tasarısı’nın 33.1’inci maddesinde 1 adet arazi ve 4 adet binek aracın bedelsiz, her türlü masrafı yükleniciye ait olacak şekilde idareye tesliminin öngörüldüğü ancak işin yapılacağı yerle kontrol teşkilatının birbirine yakın mesafede yer aldığı, bu haliyle söz konusu düzenlemenin kamu kaynaklarının verimli kullanılması ilkesine aykırılık teşkil ettiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1. Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinin birinci fıkrasında “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilirler.” hükmü, 

Anılan Kanun’un "İdareye şikâyet başvurusu" başlıklı 55’inci maddesinde ise “Şikâyet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21’inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar.

İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikâyetler birinci fıkradaki süreleri aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir. Bu yöndeki başvuruların idarelerce ihale veya son başvuru tarihinden önce sonuçlandırılması esastır.” hükmü, 

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru süreleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) İdareye şikâyet süresi; ihale sürecindeki şikâyete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanun’un 21’inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.

 (2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikâyetler, birinci fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir…” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) Süreler;

a) İlana yönelik başvurularda ilk ilan tarihini, … izleyen günden itibaren başlar…” hükmü yer almaktadır.

İhale İlanı’nın “Bu ihalede benzer iş olarak kabul edilecek işler ve benzer işlere denk sayılacak mühendislik ve mimarlık bölümleri” başlıklı 4.4’üncü maddesinde “4.4.1. Bu ihalede benzer iş olarak kabul edilecek işler:

Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği'nde belirtilen "(B) Üst Yapı (Bina) İşleri/III. Grup: Bina İşleri" benzer iş olarak kabul edilecektir. Bu iş için, bakım-onarım, tadilat-tamirat işleri benzer iş olarak kabul edilmeyecektir.” düzenlemesi,

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir:

...

7.6. Bu ihalede benzer iş olarak kabul edilecek işler:

Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği'nde belirtilen "(B) Üst Yapı (Bina) İşleri/III. Grup: Bina İşleri" benzer iş olarak kabul edilecektir. Bu iş için, bakım-onarım, tadilat-tamirat işleri benzer iş olarak kabul edilmeyecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.

28.10.2021 günü yayımlanan ihale ilanında söz konusu ihale kapsamında, bakım-onarım, tadilat-tamirat işleri benzer iş olarak kabul edilmeyeceğinin düzenlendiği  görülmüştür.

Başvuru sahibi isteklinin benzer iş kapsamına yönelik iddiasının ihale dokümanının ilana yansıyan hükümlerine yönelik olduğu, ilana yansıyan hususlarla ilgili olarak şikâyet başvurularında sürenin ilk ilan tarihinden itibaren başlayacağı, incelenen ihalede şikâyete yol açan durumun farkına varılması gereken tarihin ihalenin ilan tarihi olan 28.10.2021 tarihi olduğu,  başvuru sahibi istekli tarafından ise bu tarihi izleyen 10 gün içinde idareye şikâyet başvurusunda bulunulması gerekirken, bu süre geçtikten sonra 16.11.2021 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu  dolayısıyla ilana yansıyan hususlara yönelik şikâyet başvuru süresi sona erdiğinden başvuru sahibinin anılan iddiasının süre yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

2. Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Yapım işinin yürütülmesinde ihtiyaç duyulan araç, gereç ve malzemelerin yüklenicilere aldırılması” başlıklı 49’uncu maddesinde “49.1. İdareler tarafından, ihale dokümanında ihale konusu işin yürütülmesi sırasında kontrol aracı, bilgisayar, telefon, faks v.b. araç, gereç ve malzemelerin yüklenici tarafından temin edileceği yönünde düzenlemeler yapıldığı görülmektedir. İhale konusu iş kapsamında yer almayan hususların yerine getirilmesi yükleniciden istenilemez. Ancak ihale konusu işin yürütülmesi ile doğrudan ilgili olması, kullanım süre ve şekillerinin ihale dokümanında belirtilmesi kaydıyla, ihale dokümanında araç, gereç ve malzemelerin yüklenici tarafından temin edileceğine ilişkin düzenleme yapılması mümkündür.” açıklaması,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin

a) Adı: Hacettepe Üniversitesi Beytepe Kampüsü Eğitim Fakültesi İkmal İnşaatı

b) Yatırım proje no'su/kodu:2005H03-736-68212 (2005H031340-0003 - Eğitim Fakültesi)

c) Miktarı ve türü:

Eğitim Fakültesi Binası, Bodrum, Zemin ve 4 Kat İkmal İnşaatı

Eğitim Fakültesi Binası, Bodrum, Zemin ve 4 Kat İkmal İnşaatı

ç) Yapılacağı yer: Hacettepe Üniversitesi Beytepe Yerleşkesi Çankaya-Ankara

d) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,

Sözleşme Tasarısı’nın “Diğer hususlar” başlıklı 33’üncü maddesinde “Hizmet Otoları:

İhale konusu işin denetimi amacıyla, yüklenici sözleşmenin imzalanmasından itibaren on gün içinde geçici kabul yapılıncaya kadar işte kullanılmak üzere idarenin emrine 4 (Dört) adet binek araç ve 1 adet 4*4 kasa tipi suv olmak üzere 5(Beş) adet araç tahsis edecektir. Araçlar, en az 2019 model, üzerine yakıt için taşıt tanıma sistemi takılmış, C segmenti, araç motor hacmi olarak en az 1400 cc, airbag, klima, otomatik vites ve ABS Fren Sistemine sahip olacaktır. Belirtilen süre içinde tahsis edilmeyen araç için günlük 300.-TL (üç yüz Türk Lirası) ceza kesilir ve kesinlikle iade olunmaz. İdare, tahsis edilen bu aracın her türlü kullanım hakkına sahiptir. Yüklenici tarafından tahsis olunan araçların bakım, yakıt ve diğer tüm masrafları işin devamı süresince yükleniciye aittir. Cumartesi, Pazar vs. dahil 5 (Beş) adet araç idarenin emrinde çalışacak ve yine her türlü masrafı yükleniciye ait olacaktır. İşin devamı süresince araçlar arıza, kaza vs. nedenlerle işe çıkmazsa yüklenici bu araç yerine yeni araç tahsis edecektir. Bu işlem yapılmadığı takdirde yine her bir gün için 300.00.-TL. ceza kesilir ve iade olunmaz. Aracın yakıtını yüklenici vermez veya ihmalkâr davranırsa idare yakıtı kendisi verip bedelini de o günkü piyasa fiyatları üzerinden yüklenicinin hakedişinden tahsil eder.” düzenlemesi bulunmaktadır.

İlgili Tebliğ açıklamasından, ihale konusu işin yürütülmesi ile doğrudan ilgili olması, kullanım süre ve şekillerinin ihale dokümanında belirtilmesi kaydıyla, ihale dokümanında araç, gereç ve malzemelerin yüklenici tarafından temin edileceğine ilişkin düzenleme yapılmasının mümkün olduğu anlaşılmıştır.

İlgili Sözleşme Tasarısı hükmünden ise ihale konusu işin denetimi amacıyla, yükleniciden; sözleşmenin imzalanmasından itibaren on gün içinde geçici kabul yapılıncaya kadar kullanılmak üzere idarenin emrine  4 adet binek araç ve 1 adet 4*4 kasa tipi suv olmak üzere 5 adet araç tahsis etmesinin istenildiği anlaşılmıştır.

İdarece şikayet başvurusu üzerine alınan kararda “İdaremiz Sıhhiye ve Beytepe olmak üzere iki ayrı yerleşkede hizmet vermekte olup, kontrollük ve iş yönetim hizmetleri işin büyüklüğü ve niteliği göz önünde bulundurularak her iki yerleşkede bulunan personel ve birimlerimiz eliyle yürütülmektedir. İhale konusu işin büyüklüğü açısından her iki yerleşkede bulunan birimlerimiz eliyle yürütüleceği göz önüne alındığında, yerleşkeler arasındaki mesafe de değerlendirildiğinde işin yürütülmesi ile doğrudan ilgili bu araçların yüklenici tarafından temin edilmesine yönelik sözleşme tasarısında bu hususa yer verilmiştir.” ifadelerine yer verilmiştir.

İlgili mevzuat hükümleri doğrultusunda, idarelere ihale dokümanında yüklenicilerden araç talep edileceğine ilişkin düzenleme yapılmasına izin verildiği görülmekle birlikte, araç maliyetlerinin isteklilerce teklif fiyatına yansıtılacağı ve bu doğrultuda  kamuya olan maliyetin artacağı açık olduğundan söz konusu düzenlemelerin işin niteliği ve büyüklüğü ile uyumlu olması gerektiği hususu açıktır.

Bu doğrultuda, işin niteliği ve büyüklüğü dikkate alındığında mevcut ihalede yüklenicilerden istenilen 4 adet binek araç ve 1 adet 4*4 kasa tipi suv aracın işin niteliği ve büyüklüğü ile uyumlu olmadığı, ilgili araçların toplam maliyete yüklediği ek maliyetin söz konusu araçların ayrı bir ihale ile temin edilmesini gerektirebilecek ölçüde büyük olduğu, bu bağlamda mezkur ihalede araç teminine ilişkin yapılan düzenlemenin kamu ihale mevzuatında belirlenen sınırlar içinde kalmadığı sonucuna varıldığından başvuru sahibi isteklinin iddiası yerinde bulunmuştur.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerektiği anlaşılmakla birlikte söz konusu ihalenin 29.11.2021 tarihli ihale komisyonu kararıyla iptal edildiği anlaşıldığından bu doğrultuda başka bir işlem tesis edilmesine gerek olmadığı sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere, 

Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.