KARAR: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1. İdari Şartname’nin 46’ncı maddesinde düzenlenen fiyat farkı hesabında haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılan işçiliklerin ağırlık oranının düzenlenmediği, hâlbuki Teknik Şartname’nin eki servis güzergâh listesinin 94, 169, 238, 239, 240 ve 241 numaralı güzergâhlarda çalıştırılması öngörülen servis araç sürücülerinin, güzergâhların servis saatlerinden görüldüğü üzere 07:30-18:30 saatlerini kapsayacak şekilde idarede bulundurulacağı, ayrıca aynı Şartname’nin 3.4’üncü maddesinde istenilen yüklenici vekili ile altı sürücü personelin haftalık çalışma saatinin tamamını idarede kullanacağı, buna rağmen İdari Şartname’nin 46’ncı maddesi ile Sözleşme Tasarısı’nın 14’üncü maddesinde a1 katsayısının belirlenmediği,

İdarece şikâyete verilen cevapta her ne kadar söz konusu personellerin haftalık çalışma saatlerinin tamamının idarede kullanılmayacağı ifade edilmişse de, 238, 239, 240 ve 241 numaralı güzergâhlardaki shuttle servislerinin programları incelendiğinde günlük ve haftalık çalışma sürelerinin tamamının idarenin yerleşkesi içerisinde ring servisi yapacak şekilde düzenlendiği, Teknik Şartname’nin 3.4.13’üncü maddesinde de shuttle servislerinin elektrikli olacağı, dolum işlemlerinin idarede belirlenen yer ve saatte yapılacağı ve bu araçların sadece yerleşkede görev alacağının açık şekilde dile getirildiği, 94 ve 169 numaralı güzergâhlardaki servisler her ne kadar yerleşke dışına çıkıyor olsalar da sürücülerinin mesai sürelerini idare için harcadıkları göz önüne alındığında, tam zamanlı olarak haftalık çalışma saatlerinin tamamının idarede geçirildiği,

Ayrıca, personele yapılacak ödemeler üzerinden yükleniciye maliyet oluşturan girdilere ilişkin asgari ücret değişikliğinde fiyat farkının sağlıklı olarak hesaplanabilmesi için her işçilik için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı satırlar açılması gerekirken birim fiyat teklif cetvelinde bu girdiler için ayrı satır açılmadığı, ulusal bayram ve genel tatil günleri ile mesai dışında yapılacak çalışma giderleri için de birim fiyat teklif cetvelinde ayrı satır açılmadığı,

2. Teknik Şartname’nin ekinde yer alan servis güzergâh listesinde mesafe (kilometre) bilgilerinde hatalar bulunduğu, 110, 111, 112, 182, 183, 184 ve 231 numaralı hatlarda mesafelerin eksik ve yanlış hesaplandığı, örneğin 110 numaralı hatta toplam mesafenin 309 km olarak belirtildiği ancak taraflarınca yapılan hesaplamada toplam mesafenin 412 km olduğu, yolcu almaya gelirken boş şekilde kat edilen 103 kilometrenin hesaplamaya dahil edilmediği, benzer eksik hesaplamaların bahsi geçen diğer hatlarda da mevcut olduğu, ihalenin süresinin üç yıl olduğu göz önüne alındığında eksik hesaplamaların sağlıklı teklif sunulmasına engel oluşturduğu,

3. Teknik Şartname’nin 3.3.16’ncı maddesinde belirtilen araçlar için yapılan teknik düzenlemelerin Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ile temel ilkelere aykırı olduğu, söz konusu düzenlemede motor hacmi en ez 4000 cc olan ve tork değeri en az 500 nm olan güçlü yakıt tüketimleri maksimum seviyede olan araçların istendiği, bu araçların ağırlıklı olarak 4 km mesafede olan güzergâhlarda kullanılacağı, bu kadar yakın mesafede çalıştırılacak araçların, sadece iki markanın iki modelini tarif eder nitelikte en az 4000 cc ve 500 nm torka sahip yakıt tüketimi en üst düzeyde olan araçların istenmesinin anlaşılabilir olmadığı, düzenlemenin doğrudan Isuzu ve Otokar marka (Isuzu Novo Lüx ve Otokar Sultan Comfort) olmak üzere iki firmanın ürettiği araç markalarına yönelik olduğu iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir. Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

27.06.2013 tarihli ve 2013/5215 sayılı “4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’na Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar” konulu Bakanlar Kurulu kararının “Fiyat farkı hesabı” başlıklı 5’inci maddesinde “(1) Fiyat farkı aşağıdaki formüllere göre hesaplanır: … c) Diğer hizmet alımlarında; F = An x B x ( Pn-1) İn AYn Yn Gn Mn Pn = a1 + a2 —— + b1 —— + b2 —— + b3 —— + c —— İo AYo Yo Go Mo (2) Formüllerde yer alan; a) F: Fiyat farkını (TL), b) B: 0,90 sabit katsayısını, c) An: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hak edişte; birim fiyatlı işlerde uygulama ayında gerçekleşen iş kalemlerinin sözleşme fiyatlarıyla çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL), götürü bedel işlerde ise uygulama ayında gerçekleşen ilerleme yüzdesiyle sözleşme bedelinin çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL), ç) Pn: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hakedişte, fiyat farkı hesabında kullanılan temel endeksler ve güncel endeksler ile a1, a2, b1, b2, b3 ve c değerlerinin ağırlık oranlarını temsil eden katsayıların yukarıdaki formüle uygulanması sonucu bulunan fiyat farkı katsayısını, d) a1: Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılan işçiliklerin ağırlık oranını temsil eden ve 6 ncı maddeye göre fiyat farkı hesaplanan sabit bir katsayıyı, … ifade eder. (3) Ağırlık oranlarına ilişkin sabit katsayıların, işin niteliğine ve işte kullanılan girdilere uygun biçimde toplamı bire (1.00) eşit olacak şekilde belirlenerek ihale dokümanında gösterilmesi ve her sabit katsayı için dördüncü fıkraya göre hesaplamaya esas endeksin belirlenmesi zorunludur. Katsayıların belirlenmesinde öncelikle a2, b1, b2, b3 ve c katsayıları belirlendikten sonra bunların toplamı birden çıkarılarak bulunan sayı a1 katsayısı olarak alınır. …” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dâhil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “…78.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı; ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı, yaklaşık maliyetinin en az %70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dâhil işçilik giderinden oluştuğu ve niteliği gereği süreklilik arz eden hizmet alımlarını ifade eder…” açıklaması,

Anılan Tebliğ’in “Hizmet alımlarında fiyat farkı” başlıklı 81’inci maddesinde “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri ile personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanıldığı hizmet alımlarında işçilik maliyetlerine ilişkin fiyat farkı hesaplanacağının ihale dokümanında belirtilmesi gerekmektedir.” açıklaması,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın; a) Adı: TÜBİTAK Gebze Yerleşkesi Personel Taşıma Servis (3 yıllık) Hizmeti Alımı b) Türü: Hizmet alımı c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır. d) Kodu: e) Miktarı: 13 Adet 45 ve üstü araç, 113 Adet 27 ve üstü araç, 114 Adet 16 ve üstü araç, 4 Adet Shuttle (13 ve üstü) ile personel taşıma hizmet alımıdır. Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır. f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Teknik Şartname içerisinde bulunan Personel Taşıma Servis Güzergahları Tablosunda belirtilmiştir.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri teklif fiyatına dahildir. 25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz. 25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir: 25.3.1. Sözleşme ve taahhüdün tamamının yerine getirilmesine ilişkin; kasko, her türlü sigorta giderleri, akaryakıt, köprü ve otoban ücretleri ile ihale konusu iş için Yüklenici’nin bünyesinde çalışan şoförlerin işçilik giderleri, araç takip sistemine ilişkin giderler ve teknik şartnamede belirtilen diğer giderler teklif fiyata dahildir. 25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir. 25.5. Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesi bulunmaktadır.

Anılan Şartname’nin “Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı maddesi ise şu şekildedir:

“46.1. İhale konusu iş için sözleşmenin uygulanması sırasında aşağıdaki esaslara göre fiyat farkı hesaplanacaktır. 46.1.1.Fiyat farkı aşağıdaki formüle göre hesaplanır: F = An x B x ( Pn-1) Pn=a1+a2 İn/İo+b1 AYn/AYo+b2 Yn/Yo+b3 Gn/Go+c Mn/Mo Formülde yer alan; F: Fiyat farkını (TL), B: 0,90 sabit katsayısını, An: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hak edişte; birim fiyatlı işlerde uygulama ayında gerçekleşen iş kalemlerinin sözleşme fiyatlarıyla çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL), götürü bedel işlerde ise uygulama ayında gerçekleşen ilerleme yüzdesiyle sözleşme bedelinin çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL), Pn: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hakedişte, fiyat farkı hesabında kullanılan temel endeksler ve güncel endeksler ile a1, a2, b1, b2, b3 ve c değerlerinin ağırlık oranlarını temsil eden katsayıların yukarıdaki formüle uygulanması sonucu bulunan fiyat farkı katsayısını, ifade eder. Endeks tablosu: Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan yurt içi üretici fiyat endeksi, 2003=100, CPA 2008 kısım, bölüm ve gruplarına göre tarihsel seri tablosudur. Formüldeki sabit katsayılar ile temel endeksler(o) ve güncel endeksler(n):
Katsayı Endeks
a1 (Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılan işçiliklerin ağırlık oranı) 0

a2 (Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılmayan işçiliklerin ağırlık oranı) 0,45 İo, İn Temel asgari ücret ile güncel asgari ücrettir.
b1 (Akaryakıtın ağırlık oranı) 0,3 AYo, AYn Motorin
b2 (Diğer katı veya sıvı yakıtların ağırlık oranı) 0

b3 (Malzeme veya diğer hizmetlerin ağırlık oranı) 0

c (Makine ve ekipmanın amortismanına ilişkin ağırlık oranı) 0,25 Mo, Mn Endeks tablosunun 28.2 numaralı "Diğer Genel Amaçlı Makineler" sütunundaki sayı
” Teknik Şartname’nin “İşin tanımı” başlıklı 1’inci maddesinde “Bu teknik şartname, TÜBİTAK Gebze Yerleşkesi Personel Taşıma Servis Hizmeti ihtiyacını karşılamak için satın alınacak Personel Taşıma Servis Hizmeti ile ilgili hususları konu eder.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Tanımlar, işin konusu ve süresi” başlıklı 2’nci maddesinde “… Bu tablolarda güzergâhları, kalkış saatleri ve araç kapasiteleri belirtilen personel servisi hizmeti; 14.06.2024 akşam servisi ile başlayacak, 11.06.2027 sabah servisi dâhil sona erecektir. Stajyer servisleri (Tablo-4) ise 17.06.2024 - 04.10.2024, 16.06.2025- 03.10.2025 ve 15.06.2026- 02.10.2026 tarihler arasında çalışacaktır. Aşağıda servis araçların kapasiteleri ve çalışma günleri açıklanmıştır. …” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Hizmetin verilmesi ile ilgili hükümler” başlıklı 3.2’nci maddesinde “… 3.2.16. Yüklenici servis hizmeti sunarken, araçların ön camında TÜBİTAK haricinde herhangi bir firmanın logosunu veya tabelasını bulunduramaz. Yüklenicinin servis araçları ve sürücüleri, belirtilen saatler haricinde serbest olup, İdare ile hiçbir bağlantısı yoktur. …” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Personel servisi araçlarına ilişkin hususlar” başlıklı 3.3’üncü maddesinde “… 3.3.23. Yüklenici Hafta Sonu Servisleri, Marmaray Ring Servisi ve Metro Ring Servisi için sabit bir cep telefonu ve hat numarası bulundurmak zorundadır. Bu telefonun asgari özellikleri, gelen bir çağrıya veya aramaya cevap verebilecek şekilde çalışması yeterlidir. Bu hatlarda çalışan sürücü veya araç değişse de bu sabit numaralar devam edecektir. Bu hatlar servis saatleri içerisinde açık, aktif ve kullanılabilir olmalıdır. Yüklenici bu numaraları işin başlangıcında İdare’ye bildirir. …” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Yüklenici personeline ilişkin hususlar” başlıklı 3.4’üncü maddesinde “3.4.1. Yüklenici, sözleşme süresi boyunca Yüklenici Vekili olarak en az 1 personelini görevlendirecektir. … 3.4.3. Yüklenici Vekili, idarenin izni olmaksızın başka bir yerde görevlendirilemeyecek ve gün boyunca kurumda olacaktır. Yüklenici Vekili yapılacak organizasyon çerçevesinde sabah kuruma giriş yapan ilk araçtan önce kurumda olup, akşam fazla mesai servisleri dâhil en son araç servis alanını terk edene kadar servis alanından ayrılmayacaktır. Servis araçlarının servis alanına girişleri ve çıkışları esnasında ve servis alanındaki her türlü organizasyon yüklenici sorumluluğundadır. Yüklenici Vekili, projedeki tüm evrak işlemlerinin ayarlanması, prefabrik yapının temizliği, araç işlemleri, sürücü işlemleri, güzergâh tebliği, projenin tüm organizasyonu ve kontrolünü sağlamak zorundadır. Söz konusu personelin ihale süresince işten ayrılması veya yeni bir personelin işe başlaması idarenin onayı ile gerçekleşecektir. … 3.4.13.6. Araçlarda koordinasyon ve iletişimi sağlamak için 10 km kapsama alanı bulunan WİFİ/Telsiz veya Android uygulamalı muadil cihaz bulundurmak zorundadır. …” düzenlemesi yer almaktadır.

Başvuruya konu ihalenin Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu tarafından 20.03.2024 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “TÜBİTAK Gebze Yerleşkesi Personel Taşıma Servis (3 Yıllık)” ihalesi olduğu, ihalede 27 adet doküman indirildiği ve toplamda 7 istekli tarafından teklif sunulduğu, inceleme tarihi itibariyle ihale komisyonu kararı alınmadığı, başvuru sahibinin ihalede teklif sunmadığı ve iddialarının ihale dokümanına yönelik olduğu görülmüştür.

Başvuru sahibi tarafından özetle, ihalede haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılan işçiliklerin bulunduğu dolayısıyla a1 fiyat farkı katsayının ihale dokümanında düzenlenmesi gerektiği iddia edilmektedir.

İhalede 13 adet 45 ve üstü araç, 113 adet 27 ve üstü araç, 114 adet 16 ve üstü araç, 4 adet shuttle (13 ve üstü) olmak üzere toplam 244 adet araç ve sürücüsü ile personel taşıma hizmet alımı gerçekleştirileceği, işin süresinin 746 gün olduğu ve birim fiyat teklif cetvelinin işin gerçekleştirileceği bahsi geçen 244 hattın bulunduğu iş kalemi olarak ve 746 gün üzerinden düzenlendiği anlaşılmıştır.

4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın 5’inci maddesindeki formüllerde yer alan a1 katsayısı, haftalık çalışma saatlerinin tamamı idarede kullanılan işçiliklerin ağırlık oranını; a2 katsayısı, haftalık çalışma saatlerinin tamamı idarede kullanılmayan işçiliklerin ağırlık oranını, b1 katsayısı, akaryakıtın ağırlık oranını, b2 katsayısı malzeme veya diğer hizmetlerin ağırlık oranını, c katsayısı ise makine ve ekipmanın amortismanına ilişkin ağırlık oranını temsil etmektedir.

Yapılan incelemede, başvuruya konu ihalenin personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir personel taşıma hizmet işi olduğu, bu doğrultuda ihale konusu iş kapsamında 244 hat için aynı sayıda sürücü personelinin ve ayrıca iş süresince idareyle koordinasyon amacıyla en az bir yüklenici vekilinin çalıştırılacağının düzenlendiği görülmüştür.

Ayrıca İdari Şartname’nin fiyat farkına ilişkin düzenleme yapan 46’ncı maddesi incelendiğinde, ihale konusu iş için sözleşmenin uygulanması sırasında söz konusu maddede belirtilen esaslara göre fiyat farkı hesaplanacağı, formüldeki sabit katsayılar ile temel endeksler ve güncel endekslerin yer aldığı tabloda ise haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılan işçiliklerin ağırlık oranı olan a1 katsayısının belirlenmediği, diğer bir ifadeyle (0) olarak belirlendiği; öte yandan haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılmayan işçiliklerin ağırlık oranı olan a2, akaryakıtın ağırlık oranı olan b1 ve makine ve ekipmanın amortismanına ilişkin ağırlık oranı olan c katsayına ilişkin belirleme yapıldığı görülmüştür.

Yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler çerçevesinde, ihaleye ait dokümanda iş kapsamında çalıştırılacak olan araçların sürücülerine ilişkin olarak haftalık çalışma saatlerinin tamamının idarede kullanılacağına ilişkin bir düzenleme bulunmadığı, dokümanda servis araçları ve sürücülerinin belirtilen saatler haricinde serbest olduğu ve idare ile hiçbir bağlantısının bulunmadığının düzenlendiği, bu doğrultuda servis sürücülerinin yalnızca taşıma işinin gerçekleştirildiği süreler içerisinde çalıştırılacağının anlaşıldığı, ayrıca idarece şikâyete verilen cevapta da söz konusu hizmetlerin sefer olarak istendiği ve güzergâhların bir gün içerisinde yaşanan şoför değişiklikleri nedeniyle çok farklı kişilerce hizmet vermesi durumunun da yaşandığının belirtildiği, dolayısıyla idarece sürücü personel için idarece (a1) katsayısına ilişkin bir belirleme yapılması zorunluluğunun bulunmadığı,

Öte yandan, ihalede sözleşme süresi boyunca yüklenici vekili olarak en az bir personelin görevlendireceğine ilişkin bir düzenleme bulunduğu, söz konusu personelin idare ile yüklenici arasında işin uygun şekilde yerine getirilmesini teminen bir koordinasyon görevi üsteleneceğinin anlaşıldığı, vekilin yükleniciyi temsilen çalıştırılacak olması sebebiyle oluşacak maliyetin genel giderler kapsamında değerlendirilebileceği, dolayısıyla işin yürütülmesinde yükleniciyi temsil etmek üzere iş yerinde bulunacak olan vekili için idarece (a1) katsayısına ilişkin bir belirleme yapılmasının gerekmediği, İdari Şartname’nin 46’ncı maddesinde, ihale konusu iş için sözleşmenin uygulanması sırasında söz konusu maddede belirtilen esaslara göre fiyat farkı hesaplanacağının düzenlendiği ve kısmi zamanlı işçilikler için a2 katsayısının belirlenmesinin mevzuata uygun olduğu anlaşılmıştır.

Sonuç olarak, incelemeye konu ihalenin personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet işi olduğu ve her işçilik için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı satırlar açılmasına gerek bulunmadığı; ayrıca ihale konusu iş kapsamında çalıştırılacak olan personelin haftalık çalışma saatlerinin tamamının idarede kullanılacağına yönelik düzenleme bulunmadığı, dolayısıyla ihale dokümanında a1 fiyat farkı katsayısının düzenlenmesi gerekmediği anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiası uygun bulunmamıştır. Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur. …” hükmü,

Aynı Kanun’un “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde “İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin her türlü özelliğini belirten idari ve teknik şartnamelerin idarelerce hazırlanması esastır. Ancak, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özelliği nedeniyle idarelerce hazırlanmasının mümkün olmadığının ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla, teknik şartnameler bu Kanun hükümlerine göre hazırlattırılabilir. …” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Teknik şartname” başlıklı 16’ncı maddesinde “(1) İşin teknik ayrıntılarını ve şartlarını gösteren bir teknik şartname hazırlanarak ihale dokümanına dahil edilir. Teknik şartnamelerde belirlenecek teknik kriterlerin, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici hususlar içermemesi ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlaması zorunludur. Bu şartnamelerde yerli isteklilerin katılımını engelleyici düzenlemelere yer verilemez. …” hükmü yer almaktadır.

İhale dokümanı kapsamında bulunan Servis Güzergâh Listesi isimli Excel dosyasında iddiaya konu edilen hatlara ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir:
Hat Güzergâh Adı Saatler KM Güzergâh Detayı
110 Hafta Sonu 4 Levent E5 Yenibosna 17.10 14.40 06.00 309 … (06:00 Yerleşkeye Geliş, 14:40 Yerleşkeden Çıkış ve 17:10 Yerleşkeden Çıkış)
111 Hafta Sonu Kuzey 17.10 14.40 06.00 180 … (06:00 Yerleşkeye Geliş, 14:40 Yerleşkeden Çıkış ve 17:10 Yerleşkeden Çıkış)
112 Hafta Sonu Şifa E5 Üsküdar 17.10 14.40 06.00 166 … (06:00 Yerleşkeye Geliş, 14:40 Yerleşkeden Çıkış ve 17:10 Yerleşkeden Çıkış)
182 Hafta Sonu Barış Darıca Ada GYTÜ 17.10 14.40 07.00 66 … (06:00 Yerleşkeye Geliş, 14:40 Yerleşkeden Çıkış ve 17:10 Yerleşkeden Çıkış)
183 Hafta Sonu Kirazpınar Arapçeşme Mutluknt 17.10 14.40 07.00 72 … (06:00 Yerleşkeye Geliş, 14:40 Yerleşkeden Çıkış ve 17:10 Yerleşkeden Çıkış)
184 Hafta Sonu Tatlıkuyu Çarsi Çayirova 17.10 14.40 06.50 67 … (06:00 Yerleşkeye Geliş, 14:40 Yerleşkeden Çıkış ve 17:10 Yerleşkeden Çıkış)
231 Hafta Sonu Dilovası E5 İzmit Yuvam Akarca Kartepe Gölcük 17.10 14.40 06.00 267 … (06:00 Yerleşkeye Geliş, 14:40 Yerleşkeden Çıkış ve 17:10 Yerleşkeden Çıkış)

Başvuru sahibi tarafından söz konusu iddiada yukarıda yer verilen güzergâh listesindeki 110, 111, 112, 182, 183, 184 ve 231 numaralı hatlarda mesafelerin eksik ve yanlış hesaplandığı, güzergâh saatleri dikkate alındığında servislerin yolcu almaya tekrar gelirken boş şekilde kat edeceği mesafelerin hesaplamaya dâhil edilmediği iddia edilmektedir.

Yapılan incelemede, idarece şikâyete verilen cevapta “Hafta sonu servislerinin 3 seferi vardır; 1 kuruma geliş ve 2 kurumdan gidiş şeklindedir. Bu seferleri yapacak araç ve sürücülerin ne kadar boş kilometre yapacağının hesaplanabilmesi mümkün değildir. Sürücüler ilgili güzergâha çok uzakta veya yakında oturabilirler. Ayrıca yıl içinde sürücüler de değişebilir. Bu hatlar sefer ve saat bazlıdır. Firma bu seferlerin her birine başka bir araçta görevlendirebilir. Doküman da söz konusu işlemin sadece 1 araçla yapılması zorunluluğu bulunmamaktadır. Hizmet verecek şoförün adresine göre değişkenlik gösteren bu husus basiretli tacirin organizasyon yeteneği ve kabiliyeti ile doğrudan orantılıdır. Söz konusu maliyetlerin hesaplanması zaten firmanın takdirindedir. Ancak olmayan bir kilometreyi ekleyip sefermiş gibi göstermek kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanılmasını engelleyeceğinden …” denilmek suretiyle bahse konu iddia uygun bulunmamıştır.

Yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler doğrultusunda, idare tarafından ihale dokümanı kapsamında bulunan Servis Güzergâh Listesi isimli belgede güzergâh detayı bilgilerine yer verilerek servis hatlarının belirlendiği ve bu hatların çalışma saatlerinin iş yerinden üç kere sefer yapılacak şekilde düzenlendiği ve ilgili mesafelerin kilometre cinsinden tespitinin yapıldığı, ancak başvuru sahibi tarafından söz konusu ihalede hafta sonu servis güzergâhları olan 110, 111, 112, 182, 183, 184 ve 231 numaralı hatlarda sefer aralarında tekrar servis noktasına gelmek için araçların kat edeceği mesafelerin hesaplamaya dâhil edilmediği ve dolayısıyla eksik hesaplama yapıldığı iddia edilmekte ise de, idarece şikâyete verilen cevapta seferlerde ne kadar boş kilometre yapılacağının hesaplanmasının mümkün olmadığı, sürücülerin veya araçların işin gerçekleştirilmesi esnasında değişkenlik gösterebileceği ve bu durumda sürücünün bulunduğu adresin uzaklığının da değişebileceğinin ifade edildiği, idarenin hizmet alımına konu ihtiyacı doğrultusunda idarece belirlenen mesafe üzerinden isteklilerce teklif hazırlanması ve sunulması gerektiği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde “İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin her türlü özelliğini belirten idari ve teknik şartnamelerin idarelerce hazırlanması esastır. Ancak, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özelliği nedeniyle idarelerce hazırlanmasının mümkün olmadığının ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla, teknik şartnameler bu Kanun hükümlerine göre hazırlattırılabilir. İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır. Teknik şartnamelerde, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamelerde teknik özelliklere ve tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilmeyecektir. Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde "veya dengi" ifadesine yer verilmek şartıyla marka veya model belirtilebilir.” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Teknik şartname” başlıklı 16’ncı maddesinde “(1) İşin teknik ayrıntılarını ve şartlarını gösteren bir teknik şartname hazırlanarak ihale dokümanına dahil edilir. Teknik şartnamelerde belirlenecek teknik kriterlerin, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici hususlar içermemesi ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlaması zorunludur. Bu şartnamelerde yerli isteklilerin katılımını engelleyici düzenlemelere yer verilemez. (2) Teknik şartnamede, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamede teknik özelliklere ve tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilemez. Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde "veya dengi" ifadesine yer verilmek şartıyla marka veya model belirtilebilir. …” hükmü,

Teknik Şartname’nin “Personel Servisi Araçlarına İlişkin Hususlar” başlıklı 3.3’üncü maddesinde “… 3.3.16. Tablo-1, Tablo-2 ve Tablo-3’te yer alan koltuk kapasitesi 27 olan yolcu koltuklarının arkaya yatar, yana açılır vaziyette olması ve hareketli kol dayamasına sahip olması, motor hacimlerinin en az 4000 cc olması ve maksimum tork değerinin en az 500 Nm olması gerekmektedir. …” düzenlemesi bulunmaktadır.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden ihale konusu işin teknik ayrıntılarının belirlendiği teknik şartnamelerin, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması ve rekabeti engelleyici hususlar içermemesi, isteklilere fırsat eşitliği sunarak katılımlarına engel oluşturmaması gerekmektedir. Bu kapsamda düzenlenecek teknik şartnamelerde belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilmemesi, belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilmemesi esastır.

Başvuru sahibi tarafından Teknik Şartname’nin 3.3.16’ncı maddesinde yer alan koltuk kapasitesi 27 olan araçların motor hacimlerinin en az 4000 cc olması ve maksimum tork değerinin en az 500 Nm olması gerektiği yönündeki düzenlemenin iki markada bulunan iki farklı modeli işaret ettiği iddia edilmekte olup, idare tarafından söz konusu iddiaya yönelik verilen cevapta ise Otokar ve Isuzu markanın dokuz farklı modelinin istenilen özellikleri sağladığı ve bu teknik durumun gerekçelerinin detaylı şekilde açıklandığı görülmüştür.

Bu çerçevede yapılan incelemede, ihalede koltuk kapasitesi 27 olan araçların motor hacimlerinin en az 4000 cc olmasının ve maksimum tork değerinin de en az 500 Nm olmasının istenildiği, idarece şikâyete verilen cevapta araçlarda söz konusu teknik özelliklerin aranmasının nedenlerinin açıklandığı, servis ulaşım noktalarında yol eğiminin çok yüksek ve dik yokuş/sapa olan yerlerde hizmet verilecek olması sebebiyle arıza veya kaza durumlarında telafisi mümkün olmayan durumların yaşanabileceğinin ifade edildiği, bu nedenle taşıma işinin gerçekleştirileceği bölgelerin coğrafik yapısına göre zaruri olarak bahse konu özellikteki güçlü araçların istenildiğinin anlaşıldığı, anılan kriterlerin ihalede istenilen tüm araçlar için getirilmediği, ihale konusu işin ifası sırasında karşılaşılabilecek olumsuzlukları önlemek amacıyla hizmet gerekleri ile sınırlı olarak belirli güzergâhlarda çalıştırılacak araçlar için getirildiği ve düzenlemenin mevcut haliyle tek marka ve modele yönelik olmadığının gerek idare tarafından ve gerekse de başvuru sahibi tarafından ifade edildiği tespit edilmiştir.

Bu itibarla, idarece araçların teknik özelliklerine yönelik olarak düzenlenen motor hacmi ve tork değeri kriterlerinin teklif verilmesine engel mahiyette olmadığı ve rekabeti engelleyici bir husus içermediği, düzenlemelerin ihtiyacına binaen takdir yetkisi kapsamında değerlendirilmesi gerektiği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.

Öte yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez. Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin, iddialarında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanun’un öngördüğü şekilde “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması” koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.