KARAR: Ön inceleme raporu ve ekleri incelendi.

Başvuru dilekçesinde özetle;

1. İdarece gönderilen aşırı düşük teklif açıklama yazısı ekinde sadece ihale dokümanı içindeki boş analiz formatının yer aldığı, açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin belirtilmediği, idarece hazırlanan paçal iş kalemlerine ait girdi miktarlarının ve nakliye mesafelerinin belirtilmediği, bu nedenle aşırı düşük teklif açıklama yazısının düzeltilerek yeniden açıklama istenilmesinin gerektiği,

2. İşçilik ve motorin ücretlerine dair kullandıkları girdilerin Kamu İhale Genel Tebliği’ne aykırı olduğunun belirtilerek değerlendirme dışı bırakılmalarının hukuka aykırı olduğu, zira idarece işçilik ve motorin ücretlerinin açıklama istenilecek girdiler arasında belirtilmediği,

3. İhaledeki diğer isteklilerin puanlamalarının hatalı hesaplandığı, rekabete aykırı şekilde fiyat dışı unsur puanlaması yapıldığı, Tuna Asfalt Taah. San ve Tic. A.Ş., Güvenyol İnş. Pet. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile Ayka Global Enerji A.Ş. tarafından sunulan teklif bedellerinin, kendi teklif ettikleri bedelin yaklaşık iki katı olmasına rağmen fiyat dışı unsurlar gerekçe gösterilerek ve hatalı hesaplanarak bu firmaların puanlarının yüksek olmasının sağlandığı,

4. Söz konusu istekliler tarafından mali kriterlerin sağlanamadığı, idare tarafından bilanço değerlerinin yeterlik kriteri olmadığının ileri sürüldüğü, bu istekliler tarafından yeterlik rasyolarının sağlanamadığı, bilanço bilgileri tablosunda yer alan bilanço rasyolarının yanlış hesaplandığı,

5. Söz konusu istekliler tarafından tevsik edilen gelir tablolarında hizmet işinden elde edilen gelirlerin sunulduğu, yeterliğin bu gelirler dikkate alınmadan değerlendirilmesinin gerektiği, bu istekliler tarafından gelir tablosunun mevzuatta öngörülen şekilde sunulmadığı, yanlış hesaplandığı, yapımla ilgili hizmet işinden elde edilen faturaların yapım gelirini tevsik edici belge olarak kullanılmasının mümkün olmadığı, bu gerekçelerle söz konusu isteklilerin değerlendirme dışı bırakılmaları gerektiği, idare tarafından bilanço değerlerinin yeterlik kriteri olmadığı ileri sürüldüğü,

6. Geçici teminat mektuplarındaki hukuka aykırılıkların dikkate alınmadığı, söz konusu istekliler tarafından sunulan teminat mektuplarının gerekli şartları sağlamadığı, işin adında ve idare adında harf hataları yapıldığı, firma adı ve banka adının yanlış yazıldığı, beyan edilen geçici teminat mektubu ile sunulan teminat mektubu arasında tutarsızlıkların mevcut olduğu,

7. Söz konusu istekliler tarafından şirket ortaklarına ve yetkililerine dair sunulan belgelerdeki hukuka aykırılıkların dikkate alınmadığı, bu isteklilerin Yeterlik Bilgileri Tablosu’nda ortakları konusunda beyan ettikleri bilgiler ile idareye sunmuş oldukları bilgilerin uyumlu olmadığı,

8. Söz konusu istekliler tarafından sunulan iş deneyim belgelerinin teknik yeterliği karşılamadığı, benzer iş tanımına uymadığı, belge tutarlarının teklif bedellerinin % 80’ini karşılamadığı, sunulan iş deneyim belgelerinin ait olduğu kişilerin şirketin temsil ve yönetiminde yetkili olduklarına dair bir beyanda bulunulmadığı, bu bilgilere Ticaret Sicili Gazetelerinden de ulaşılamadığı, dolayısıyla iş deneyim belgesi kullanılan kişilerin bu isteklilerin temsil ve yönetiminde yetkili olma konusunda aranan kriterleri sağlamadığı,

9. Anılan isteklilerin üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin, faaliyet alanı olmamasına rağmen ilgisiz firmalardan teklif alınarak sunulduğu iddialarına yer verilmiştir.

4734 sayılı Kanun’un “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinin birinci fıkrasında “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilirler” hükmü,

Aynı maddenin onbirinci fıkrasının (c) bendinde “Başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması, usulüne uygun olarak sözleşme imzalanmış olması veya şikâyete konu işlemlerde hukuka aykırılığın tespit edilememesi veya itirazen şikâyet başvurusuna konu hususun Kurumun görev alanında bulunmaması hallerinde başvurunun reddine karar verilir.” hükmü,

Aynı Kanun’un 55’inci maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarında; "İdare, şikâyet başvurusu üzerine gerekli incelemeyi yaparak on gün içinde gerekçeli bir karar alır. Alınan karar, şikâyetçi ile diğer aday veya istekliler ile istekli olabileceklere karar tarihini izleyen üç gün içinde bildirilir. İlan ile ihale veya ön yeterlik dokümanına yönelik başvurular dışında istekli olabileceklere bildirim yapılmaz. Belirtilen süre içinde bir karar alınmaması durumunda başvuru sahibi tarafından karar verme süresinin bitimini, süresinde alınan kararın uygun bulunmaması durumunda ise başvuru sahibi dahil aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından idarece alınan kararın bildirimini izleyen on gün içinde Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunulabilir.” hükmü bulunmaktadır.

Anılan Kanun’un “Elektronik Kamu Alımları Platformu” başlıklı Ek-1’inci maddesinde “Bu Kanunun 13 üncü maddesi saklı kalmak üzere bu Kanunda veya diğer kanunlarla bu Kanundan istisna edilenler ile doğrudan teminle yapılanlar da dâhil olmak üzere, her türlü mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin alım, ihale ve sözleşme süreçlerine ilişkin olarak; yaklaşık maliyetin ve dokümanların hazırlanması, ilanların yayımlanması, tekliflerin veya yeterlik başvurularının sunulması ve değerlendirilmesi, ihalelerin sonuçlandırılması, sözleşmelerin imzalanması, sonuç bildirimi, hakedişlerin düzenlenmesi gibi her türlü işlem, onay, bildirim ve tebligatlar ile şikayet ve itirazen şikayet başvuruları kısmen veya tamamen Kurum tarafından kurulan ve işletilen Elektronik Kamu Alımları Platformu (EKAP) üzerinden gerçekleştirilebilir. Kurum, EKAP’ın kurulması ve işletilmesine, birinci fıkra kapsamında yapılacak işlemlere, alım, ihale ve sözleşme süreçlerinde elektronik araçların kullanımına ilişkin usul ve esaslar ile EKAP üzerinden yapılması zorunlu işlemleri belirlemeye yetkilidir...” hükmüne yer verilmiştir.

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru Süreleri” başlıklı 6’ncı maddesinde; “(1) İdareye şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür. (2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayetler, birinci fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.” hükmüne,

Aynı Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) Süreler; … c) İdarenin işlem veya eylemlerine karşı yapılacak başvurularda şikayete yol açan durumun farkına varıldığı yahut farkına varılmış olması gerektiği tarihi, ç) Şikayet üzerine idare tarafından verilen kararın bildirildiği veya bildirilmiş sayıldığı tarihi, on gün içerisinde karar alınmaması halinde ise bu sürenin bitimini, d) İhalenin iptali kararına karşı yapılan itirazen şikayet başvurularında ise iptal kararının bildirildiği veya bildirilmiş sayıldığı tarihi, izleyen günden itibaren başlar.

(2) Tatil günleri sürelere dahildir. Sürenin son gününün tatil gününe rastlaması halinde, süre tatil gününü izleyen ilk iş gününün bitimine kadar uzar. Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayet başvurularının, ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılması zorunludur.” hükmüne,

Anılan Yönetmelik’in “Kurul tarafından alınacak kararlar” başlıklı 21’inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde “Başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması, usulüne uygun olarak sözleşme imzalanmış olması veya şikayete konu işlemlerde ihalenin iptalini veya düzeltici işlem belirlenmesini gerektirecek hukuka aykırılığın tespit edilememesi veya itirazen şikayet başvurusuna konu hususun Kurumun görev alanında bulunmaması hallerinde başvurunun reddine, karar verilir” hükmüne,

Aynı Yönetmelik’in 15.04.2023 tarihi itibariyle yürürlüğe giren “Başvuruların e-şikayet ve e-itirazen şikayet olarak yapılması zorunluluğu” başlıklı Ek-1’inci maddesinde “(1) İhalelere yönelik şikâyet ve itirazen şikâyet başvurularının, bu Yönetmeliğin elektronik ortamda yapılacak şikâyet ve itirazen şikâyet başvurularına ilişkin hükümleri esas alınarak EKAP üzerinden e-imza kullanılarak yapılması zorunludur.” hükmüne,

Bahse konu Yönetmelik’in “Ek 1 inci maddenin uygulanmasına ilişkin geçiş hükmü” başlıklı Geçici 8’inci maddesinde “(1) E-şikayet ve e-itirazen şikayet başvurularına ilişkin gerekli teknik altyapının tamamlandığının tespitine yönelik Kurul tarafından alınan kararın Kurumun resmi internet sayfasında yayımlanmasından önce ilanı veya duyurusu yapılan ihaleler bakımından, Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentleri gereğince pazarlık usulü ile gerçekleştirilen ihalelere yönelik başvurular ile avukat aracılığıyla yapılan başvuruların elden veya posta yoluyla yapılmasına devam edilir. (2) 15/4/2023 tarihinden önce ilanı veya duyurusu yapılmış olan ihalelere yönelik başvurular; bu Yönetmeliğin, ilanın veya duyurunun yapıldığı tarihte yürürlükte olan hükümlerine göre sonuçlandırılır” hükmüne yer verilmiştir.

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “İtirazen şikayet başvurularında süre” başlıklı 10’uncu maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında “İtirazen şikayet başvurusu, ihale sürecinde idareye yapılan şikayet başvuruları üzerine verilen kararların bildirimini izleyen tarihten veya on günlük cevap verme süresi içinde idare tarafından bir karar alınmaması durumunda bu sürenin bitimini izleyen tarihten itibaren şikayet veya itirazen şikayet üzerine ihalenin iptaline ilişkin olarak idare tarafından alınan kararlara karşı yapılacak başvurularda beş gün, diğer hallerde on gün içinde yapılmalıdır. Kuruma itirazen şikayet süresi, on günlük cevap verme süresi içinde idare tarafından bir karar alınmaması durumunda bu sürenin bitimini izleyen tarihten itibaren başlayacağından, on gün içinde kendisine herhangi bir karar ulaşmayan başvuru sahibinin, idarenin karar almamış olabileceği ihtimalini dikkate alarak Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunması önem arz etmektedir” açıklamasına,

Aynı Tebliğ’in “Başvuruların e-şikayet ve e-itirazen şikayet olarak yapılması zorunluluğu” başlıklı Ek Madde 1’inde “(1) İhalelere yönelik şikâyet ve itirazen şikâyet başvurularının, bu Tebliğin elektronik ortamda yapılacak şikâyet ve itirazen şikâyet başvurularına ilişkin hükümleri esas alınarak EKAP üzerinden e-imza kullanılarak yapılması zorunludur” açıklamasına yer verilmiştir.

Kamu İhale Kurumu’nun internet sitesinde ve EKAP’ta 01.04.2023 tarihinde yapılan “İhalelere Yönelik Başvuruların Elektronik Ortamda Yapılması Zorunluluğu Hakkında” başlıklı duyuruda ise “01.04.2023 tarihli ve 32150 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan mevzuat ile İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik ile İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğde değişiklik yapılmıştır. Buna göre;

1. İlanı veya duyurusu 15 Nisan 2023 tarihinden sonraki ihalelere yönelik idarelere yapılacak şikâyet başvuruları ile Kamu İhale Kurumuna yapılacak itirazen şikâyet başvurularının Elektronik Kamu Alımları Platformu üzerinden e-imza kullanılarak yapılması zorunlu hale getirilmiştir. Ancak; a) 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentleri gereğince pazarlık usulü ile gerçekleştirilen ihalelere yönelik başvurular, b) Tüm ihale usulleri ile gerçekleştirilen ihaleler bakımından avukatlar aracılığıyla yapılan başvurular, gerekli teknik altyapının tamamlandığına ilişkin Kurul kararının Kurumun resmi internet sayfasında yayımlanmasına kadar elden veya posta yoluyla yapılmaya devam edilecektir.
2. İlana yönelik başvurular açısından süreler; Kamu İhale Bülteninde yayımlanan ilk ilan tarihini, düzeltme ilanı yapılan hallerde ise düzeltme ilanının Kamu İhale Bülteninde yayımlandığı tarihi izleyen günden itibaren başlayacaktır. Kamuoyuna saygıyla duyurulur” denilmek suretiyle idarelere yapılacak şikâyet başvuruları ile Kamu İhale Kurumu’na yapılacak itirazen şikâyet başvurularına ilişkin EKAP üzerinden e-imza kullanılarak yapılması zorunlu olanların kapsamı kamuoyuna ayrıca duyurulmuştur.

14.06.2023 tarihli ve 2023/DK.D-161 sayılı Kurul kararında; “1) e-şikayet ve e-itirazen şikayet yöntemi kullanılmadan idareye ve Kuruma yapılan başvuruların 4734 sayılı Kanun’un 54, 55 ve 56’ncı maddeleri çerçevesinde “şikayet başvurusu” ve itirazen şikayet başvurusu” olarak değerlendirilemeyeceğine,…” karar verilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun Ek-1’inci maddesinde şikâyet ve itirazen şikâyet başvurularının kısmen veya tamamen Kurum tarafından kurulan ve işletilen Elektronik Kamu Alımları Platformu (EKAP) üzerinden gerçekleştirilebileceği, Kurumun, EKAP’ın kurulması ve işletilmesine, birinci fıkra kapsamında yapılacak işlemlere, alım, ihale ve sözleşme süreçlerinde elektronik araçların kullanımına ilişkin usul ve esaslar ile EKAP üzerinden yapılması zorunlu işlemleri belirlemeye yetkili olduğu hüküm altına alınmıştır.

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 15.04.2023 tarihi itibariyle yürürlüğe giren Ek-1’inci maddesinde yer alan söz konusu düzenleme ile 15.04.2023 tarihinden sonra ilanı veya duyurusu yapılmış olan ihalelere yönelik başvuruların, anılan Yönetmelik’in elektronik ortamda yapılacak şikâyet ve itirazen şikâyet başvurularına ilişkin hükümleri esas alınarak EKAP üzerinden e-imza kullanılarak yapılması zorunlu hale getirilmiştir.

İhale sürecinde hukuka aykırı olduğu iddia edilen işlem ve eylemlerin farkına varıldığı/varılmış olması gereken tarihi izleyen 10 gün içerisinde idareye şikâyet başvurusunda bulunulması, idarenin şikâyet başvurusu üzerine gerekli incelemeyi yaparak on gün içinde bir karar alması, belirtilen süre içinde bir karar alınmaması durumunda başvuru sahibi tarafından karar verme süresinin bitimini, süresinde alınan kararın uygun bulunmaması durumunda ise idarece alınan kararın bildirimini izleyen on gün içinde başvuru sahibi tarafından Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunulması, söz konusu sürelere uyulmaması ve bu sürelerin geçirilmesi halinde ise başvurunun süre yönünden reddedilmesi gerekmektedir.

Yapılan inceleme sonucunda;

Başvuru sahibi tarafından idareye 31.01.2024 tarihinde “aşırı düşük teklife ilişkin açıklama talep yazısının mevzuata aykırı olduğu” hususunda EKAP üzerinden e-imza kullanılarak şikâyet başvurusunda bulunulduğu; idarenin 01.02.2024 tarihinde tebliğ edilen kararında “4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği tarihi izleyen 10 gün içinde Kamu İhale Kurumuna itirazen şikayet yolu açık olmak üzere” şikayet başvurusunun reddedildiği, başvuru sahibi tarafından idarenin cevabının tebliğ edildiği 01.02.2024 tarihini takip eden 10 günlük süreyi izleyen ilk mesai günü 12.02.2024 tarihi Pazartesi günü mesai bitimine kadar Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmadığı,

Daha sonra kesinleşen ihale kararının 13.02.2024 tarihinde tebliği üzerine başvuru sahibinin bu defa fiziki ortamda / elden teslim edilen 21.02.2024 tarihli dilekçe ile hem aşırı düşük teklif sorgulamasının mevzuata uygun olmadığı, hem de diğer istekliler hakkında idarece yapılan değerlendirmelere yönelik olarak kesinleşen ihale kararına karşı ikinci bir şikâyet başvurusunda bulunduğu, idarenin 26.02.2024 tarihinde tebliğ edilen cevabıyla şikâyet başvurusunun reddedildiği, İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğin 10/4 maddesindeki “İdareye yapılan ve ilk başvuru ile aynı mahiyette olan daha sonraki şikayet başvurularına idarece verilen cevaplar başvuru süresini yeniden başlatmaz” düzenlemesi gereğince idarece verilen 26.02.2024 tarihli cevabın; başvuru sahibinin EKAP üzerinden e-imza kullanılarak Kuruma gönderdiği e-itirazen şikayet dilekçesindeki “aşırı düşük teklife ilişkin açıklama talep yazısının mevzuata aykırı olduğu” hususundaki 1’inci iddiası yönünden itirazen şikayet başvuru süresini ihya etmediği, bu itibarla başvuru sahibinin 1’inci iddiası yönünden Kuruma yapılan e-itirazen şikayet başvurusunun süresinde yapılmadığı anlaşılmıştır.

Diğer taraftan, söz konusu ihalenin ilan tarihinin 03.01.2024 olduğu dikkate alındığında, yukarıda ifade edildiği üzere başvuru sahibi tarafından 21.02.2024 tarihinde elden, bir başka ifadeyle fiziki ortamda idareye yapılan başvurunun EKAP üzerinden e-imza kullanılarak “e-şikâyet” yöntemi ile idareye yapılması gerektiği, dolayısıyla idareye fiziki ortamda yapılan başvurunun 15.04.2023 tarihi itibarıyla yürürlüğe giren mevzuat düzenlemesi ile 14.06.2023 tarihli ve 2023/DK.D-161 sayılı Kurul kararı çerçevesinde mevzuatta yer alan usul kuralına uygun olmadığı anlaşılmış olup, bu nedenle idareye yapılan başvurunun “şikayet başvurusu” olarak değerlendirilemeyeceği sonucuna varılmıştır.

Kamu İhale Kurumu tarafından inceleme yapılabilmesinin ön şartı, idareye usulüne uygun başvuruda bulunulmuş olmasıdır.

Bu itibarla, 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince başvuru sahibinin l’inci iddiasına ilişkin olarak başvurunun süre yönünden, diğer iddialarına ilişkin olarak ise başvurunun usul yönünden reddi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Başvurunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.