Karar Künyesi

Karar Türü:

Kamu İhale Kurumu Kararı

Karar Tarihi:

3/20/2024

Karar No:

2024/UH.I-466

Esas No:

Yok

İdare:

Kartal Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi

KARAR: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

Teknik Şartname’nin 9’uncu maddesinde gece kahvaltısının normal kahvaltının aynısı olduğunun ifade edildiği, öte yandan söz konusu Şartname’nin 10’uncu maddesinde düzenlenen tabloda sabah kahvaltısının çay, süt ve ekmek hariç 3 çeşit olacağı belirtilmiş olmasına rağmen gece kahvaltısının çay ve ekmek hariç 3 çeşit olacağının ifade edildiği, dolayısıyla bahse konu Şartname’nin 9 ve 10’uncu maddelerinin birbiriyle çeliştiği, gece kahvaltısında süt verilmesi halinde bunun bir kap ürün olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceği hususunun belirsiz olduğu,
Teknik Şartname’nin 10’uncu maddesinde yer alan tabloda, öğünlerde verilmesi gereken kap sayıları ile bahse konu kap sayılarına dâhil olmayan ürünlerin belirtildiği, ancak söz konusu ürünler arasında bardak suya yer verilmediği, dolayısıyla her öğünde verilmesi gereken 1 adet bardak suyun öğünler için belirtilen kap sayısına dâhil olup olmadığı hususunun belirsiz olduğu,
Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.2’nci maddesinde yüklenicinin kendisine teslim edilen iş yerlerini ve demirbaş malzemelerini üçüncü şahıslara kısmen veya tamamen devretmesi durumunun özel aykırılık halleri arasında sayıldığı, ancak bahse konu aykırılığın 4735 Sayılı Kamu İhaleleri Sözleşmeleri Kanunu’nun 25’inci maddesinde belirtilen “çıkar sağlama” ve “idareyi zarara uğratma” durumları kapsamında değerlendirilerek ağır aykırılık hali olarak düzenlenmesi veya özel aykırılık hali kapsamından çıkarılması, anılan hallerin ortaya çıkması durumunda da sözleşmenin feshedilmesi ve yüklenicinin teminatının gelir kaydedilmesi gerektiği,
Teknik Şartname’nin 10’uncu maddesinin “a) Normal Yemek, Sabah Kahvaltısı, Gece Kahvaltısı Örnek Menüleri” bölümünde öğle ve akşam yemeklerine ilişkin olarak düzenlenen örnek menülerin 9 ve 17’nci günlerinde “haşlama et” yemeğine yer verildiği, ancak söz konusu yemeğe ait gramaj listesinin anılan Şartname’de yer almadığı,
4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 12’nci maddesinde; teknik şartnamelerde belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemeyeceği ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilemeyeceği hususuna ilişkin hüküm bulunmasına karşın; Teknik Şartname’de düzenlenen örnek menülerde, marka tescilli bir yemek olan “Kayseri mantısı”na yer verildiği,
İdari Şartname’nin 25.3.1’inci maddesinde; yüklenici bünyesinde çalışacak olan işçilerin yemek ihtiyaçlarının hastanede çıkan yemekten verilmek suretiyle giderileceğinin, ancak yükleniciye bu gidere ilişkin bir bedel ödenmeyeceğinin, isteklilerin de teklif fiyatlarına işçilerin yemek giderlerini dâhil etmemeleri gerektiğinin belirtildiği, ancak yüklenici bünyesinde çalışacak olan 49 personelin 24 ay süre boyunca 7/24 hizmet verecek olması nedeniyle ihale dokümanında istenilenden daha fazla sayıda öğün çıkartılması gerekeceği ve yüklenicinin zarara uğrayacağı hususlarının açık olduğu, ayrıca Sözleşme Tasarısı’nın 12.1’inci maddesinde yüklenicinin; hastane çalışanları, yatan hastalar ve refakatçiler dışında kimseye yemek vermemesi gerektiğinin ifade edildiği, dolayısıyla yüklenici bünyesinde çalışacak olan personelin hastanede çıkan yemekten faydalanmasının mümkün olmadığı, bu yönüyle de bahse konu Tasarı maddesi ile Şartname maddesinin birbiriyle çeliştiği, işçilerin yemek giderlerinin ne şekilde karşılanacağının belirsiz olduğu,
İdari Şartname’nin 25.1’inci maddesinde sigorta giderlerinin teklif fiyata dâhil olduğunun belirtildiği, Sözleşme Tasarısı’nın 21’inci maddesinde de iş ve iş yerlerinin korunmasına ilişkin sorumluluğun Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin 19’uncu maddesinde düzenlenen esaslar dâhilinde yükleniciye ait olduğunun ifade edildiği, öte yandan yükleniciden yaptırması istenen sigortanın kapsamı, türü ve teminat limitlerine ilişkin ihale dokümanında herhangi bir belirleme yapılmadığı, anılan hususun Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin 19’uncu maddesine aykırılık teşkil ettiği,
Teknik Şartname’nin 7’nci maddesinde yemek üretiminin yapıldığı yerlerde kullanılan suya ilişkin giderlerin yüklenici tarafından karşılanacağının belirtildiği ve aylık tahmini su tüketim miktarını gösteren tabloya yer verildiği, ancak söz konusu tabloda soğuk su ve sıcak su için ayrı ayrı bir belirleme yapılmadığı, oysaki sıcak suyun maliyetinin soğuk suyun maliyetinden yüksek olduğu, dolayısıyla bahse konu ayrımın yapılmamasının isteklilerin tekliflerini sağlıklı bir şekilde hazırlamalarına engel teşkil ettiği,
Personele verilecek eğitimlere ilişkin giderlerin Teknik Şartname’nin 8.b maddesinde net bir şekilde belirlenmediği, söz konusu giderlerin idare tarafından yaklaşık maliyete dâhil edilmesi ve anılan giderler için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı bir satır açılması gerektiği,
İhale dokümanı düzenlemeleri uyarınca; işin süresi olan 24 ay boyunca yüklenici tarafından kesintisiz bir şekilde gece kahvaltısı verileceği ve bu kahvaltının maliyet olarak en az normal kahvaltıya eş değer olduğu, dolayısıyla gece kahvaltısı için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı bir satır açılması gerektiği,
Teknik Şartname’de düzenlenen örnek menülerde “bamya yemeği” ile “etli bamya” yemeğine yer verildiği, öte yandan “bamya yemeği”nde “taze bamya” mı, “dondurulmuş bamya” mı, yoksa “konserve bamya” mı kullanılacağı hususu ile “etli bamya” yemeğinin gramaj listesindeki “dondurulmuş etli bamya” yemeği mi yoksa “etli bamya” yemeği mi olduğu hususunun belirsiz olduğu,
Teknik Şartname’nin 7’nci maddesinde stajyerler ile geçici görevlilerin hastane tarafından verilecek olan geçici kart ile yemek yiyeceklerinin belirtildiği, öte yandan ihale dokümanında stajyerler ile geçici görevlilerin sayısına ilişkin herhangi bir belirleme yapılmadığı,
Kadın Çalışanların Gece Postalarında Çalıştırılma Koşulları Hakkında Yönetmelik’in 6’ncı maddesi gereği işverenlerin, gece vardiyasında çalıştıracakları kadınları uygun araçlarla ikametgâhlarına en yakın merkezden iş yerine götürüp getirmekle yükümlü olduğu, ihale konusu işin ifa yerinin hastane olması nedeniyle hizmetin 7/24 devam ettirilmesi gerektiği, söz konusu hizmet verilirken hizmet yerinin bazı bölümlerinde özelliği gereği kadın işçi çalıştırılması gerekeceği hususunun açık olduğu, ihale dokümanında ise vardiya sayısı ile vardiyalarda çalıştırılacak kadın-erkek sayısının belirtilmediği, kadın işçilerin taşınmasına ilişkin masrafların teklif fiyata dâhil edilmeksizin yüklenici tarafından karşılanmasının uygun olmadığı,
Yemek üretiminin bir sonraki günün personel, hasta ve refakatçi sayıları dikkate alınarak yapıldığı, ancak ihale dokümanında bir sonraki günün öğünleri için hasta ve refakatçi sayılarının idarece bildirilmesi gerektiğine ilişkin herhangi bir düzenlemeye yer verilmediği, anılan hususun ihale konusu işin düzgün şekilde yürütülmesine ve isteklilerin tekliflerini sağlıklı bir şekilde hazırlamalarına engel teşkil ettiği,
Teknik Şartname’nin 7’nci maddesinde yükleniciye; kart okuyuculu elektronik turnike sistemin kurulması, buna ilişkin elektronik kart sistemi, sistemi işler kılan bilgisayar vb. aparatların temin edilmesi ve arıza olması durumunda bu arızaların giderilmesi yükümlülüklerinin getirildiği, söz konusu hususlara ilişkin giderlerin İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde belirtilen teklif fiyata dâhil giderler arasında sayılmadığı gibi sözleşme giderleri ve genel giderler kapsamında değerlendirilmesinin de mümkün olmadığı, dolayısıyla bahse konu giderlere ilişkin birim fiyat teklif cetvelinde ayrı bir satır açılması gerektiği,
Teknik Şartname’nin 7’nci maddesinde yüklenicinin her ay mutfak, kat mutfakları ve yemekhanelerini ilaçlaması gerektiğinin belirtildiği, ihale konusu işin süresinin 24 ay, ilaçlanacak alanın ise 1243 m2 olduğu dikkate alındığında ilaçlama giderleri için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı bir satır açılması gerekliliğinin ortaya çıktığı,
Teknik Şartname’nin 9’uncu maddesinde yüklenici tarafından verilmesi gereken su miktarına ilişkin yapılan düzenlemeler dikkate alındığında ihale konusu işin süresi boyunca en az 18.000 adet 19 litre damacana su ve 1.056.000 adet 200 ml’lik bardak su tüketimi olacağının anlaşıldığı, dolayısıyla su giderleri için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı bir satır açılması gerektiği,
Teknik Şartname’nin 7’nci maddesinde yüklenicinin, yılık izne hak kazanan personellerin izinlerini hizmette bir aksaklığa meydan vermeden iş programına uygun olarak kullandırması gerektiğinin belirtildiği, bahse konu aksaklığın ancak izinli veya raporlu kişilerin yerlerine ikame personel çalıştırılması ile engellenebileceği, anılan durumun ise 4857 sayılı İş Kanunu’nun 55’inci maddesi ile Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.25’inci maddesine aykırılık teşkil ettiği,
Teknik Şartname’nin 6.b maddesinde, yükleniciye her hastanenin ilgili birimlerinde bulunan sabit tesis, soğuk hava odaları, klima, demirbaş malzemeleri ve diğer malzemelerin çalışır durumda teslim edileceğinin ve sözleşme sonunda çalışır durumda teslim alınacağının düzenlendiği, öte yandan bahse konu giderlerin hesaplanabilmesi için anılan malların nitelik ve niceliklerine ilişkin ihale dokümanında bilgi verilmesi gerektiği, ayrıca bakım onarım işleminin kapsamı ve hangi sıklıkta yapılacağına ilişkin de ihale dokümanında herhangi bir belirleme yapılmadığı,
Teknik Şartname’nin 8’inci maddesinde; yemeklerde ayçiçeği yağı, zeytinyağı ve mısır özü yağı gibi sıvı yağların kullanılacağının belirtildiği, ancak gramaj listesinde yer alan “püreli dalyan köfte” ile “püreli kadınbudu köfte” yemeklerinin içerik bilgisinde “5 gr margarin” ibaresine yer verildiği,
Teknik Şartname’nin 9.c.1 maddesinde normal ve diyet sabah kahvaltı servisinin köpük tabaklarda yapılacağının düzenlendiği, birim fiyat teklif cetvelinde de normal kahvaltı ve diyet kahvaltı ihtiyacının toplam 474.000 öğün olarak belirtildiği, bu bağlamda köpük tabak ihtiyacının da 474.000 adet olduğu sonucunun ortaya çıktığı, öte yandan Teknik Şartname’nin 15’inci maddesinde aylık köpük tabak ihtiyacının 20.000 adet olarak ifade edildiği, ihale konusu işin süresinin 24 ay olduğu düşünüldüğünde bu sayısının 480.000 adede tekabül ettiği, dolayısıyla birim fiyat teklif cetvelinde belirtilen kahvaltı öğün sayısı ile Teknik Şartname’de belirtilen köpük tabak sayısının birbiriyle çeliştiği,
Teknik Şartname’nin 7.10’uncu maddesinde, gerekli görüldüğü takdirde yemeklerden ve yemek üretimi ile servisinde kullanılmak üzere idareye getirilen tüm yiyeceklerden (paketli ürünler ve hazır tatlılar dâhil) örnek alınarak söz konusu örneklerin Gıda Kontrol Laboratuvar Müdürlüğüne bağlı laboratuvar veya hastanelerde veya kontrol teşkilatının belirlediği Bakanlık onaylı akredite kurumlarda analiz ettirileceği ile kontrollerin tüm masraflarının yüklenici tarafından karşılanacağının düzenlendiği, ancak yemek üretiminde ve servisinde kullanılmak üzere kuruma getirilen tüm yiyeceklerin (paketli ürünler ve hazır tatlılar dâhil) değil, yüklenici tarafından tüketime sunulan, numunesi alınmış ve 72 saat muhafaza edilmiş olan ürünlerin analize gönderilmesi gerektiği, idareye getirilen tüm yiyeceklerden örmek alınarak analiz ettirilecek olmasının yükleniciyi maddi olarak ağır bir külfet altına sokacağı ve bahse konu maliyetin öngörülebilir olmaması nedeniyle anılan düzenlemenin isteklilerin tekliflerini sağlıklı bir şekilde hazırlamalarına engel teşkil ettiği, ayrıca söz konusu düzenlemede yer alan “gerekli görüldüğü takdirde” ibaresinin belirsizliğe yol açtığı, yemeklere ilişkin hangi tahlillerin hangi sıklıkta yapılacağı hususunun da belirsiz olduğu,
Teknik Şartname’nin 4’üncü maddesinde; toplu yemek sektöründe aşçıbaşının en az 5 yıl, tatlı ustası ve kasabın ise en az 3 yıl deneyiminin olması gerektiğinin belirtildiği, ancak bahse konu personelin MEB onaylı sertifika ya da ustalık belgesine sahip olması hususunun şart koşulmasının tek başına yeterli olduğu, istenen deneyim sürelerinin fazla olduğu,
Teknik Şartname’nin 7.21’inci maddesinde, mutfakta görevi olmayan kişilerin mutfağa girmesi ve mutfakta dolaşmasının yasak olduğunun ifade edildiği, ancak yüklenicinin veya görevlendirdiği kişilerin Sözleşme Tasarısı’nın 22 ve 31’inci maddeleri uyarınca, iş yerini denetlemek, gelen ve giden malzemelerin takibini sağlamak ve işleyişi ilgilendiren diğer konuların takibini yapmak için her an iş yerinde olması ve mutfağa girmesi gerektiği,
Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.3’üncü maddesinde, yüklenici tarafından çıkarılan yemeğin yenmesi sonucunda gıda zehirlenmesi yaşanması durumunda; o öğünde yemek yiyen kişi veya kişilerin besin zehirlenmesi kaynaklı hekim raporu alması ve laboratuvar ortamında şahit numunelerde çıkan patojen mikroorganizmalar ile kişilerin gaitalarında çıkan organizmaların örtüşmesi halinin ağır aykırılık olarak sayıldığı, ancak anılan düzenlemenin; laboratuvar bulguları ve hekim teşhisi ile tespitinin birlikte aynı sonuca ulaşması halinde mi yoksa bunlardan herhangi birine göre yapılan tespit ile mi ağır aykırılık halinin varlığına karar verileceği hususunda tereddüt oluşturduğu,
Teknik Şartname’nin 7.18’inci maddesinde; mutfaklarda, kat mutfaklarında ve yemekhanelerde yangın, su basması, sel, afet vs. gibi durumların ortaya çıkması halinde hizmetin devamlılığının yüklenicinin sorumluluğunda olduğunun ifade edildiği, ancak anılan durumların ortaya çıkması durumunda yüklenicinin kendine ait bir mutfak mı kuracağı yoksa idarece ayrı bir mutfak mı temin edileceği hususunun belirsiz olduğu, yükleniciye mutfak kurdurulmasının ve öngörülmesi/engellenmesi mümkün olmayan doğal afetler nedeni ile ortaya çıkacak ek mali külfetin yükleniciye bırakılmasının uygun olmadığı, nitekim ihale dokümanında da yemek üretiminin idarenin mutfağında gerçekleştirilmesi gerektiğinin ifade edildiği,
Teknik Şartname’de aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere 2 haftalık örnek menüye yer verilmesi gerekirken 30 günlük örnek menüye yer verilmesinin, isteklilerin kendi seçecekleri menüler üzerinden açıklama yapmasına, bunun da eşitlik ilkesinin ihlaline neden olacağı,
Teknik Şartname’nin 9.e maddesinde yer alan “Diyet tedavisi uygulanan hastalara çay, süt ve ekmek hariç 4 çeşit diyet kahvaltı ve 5 çeşit diyet yemek sunulacaktır.” ibaresinden diyet yemek için belirlenen 5 çeşitten birinin ekmek olup olamayacağı hususunun anlaşılamadığı, nitekim Teknik Şartname’nin 10’uncu maddesinde düzenlenen tabloda da yalnızca diyet öğle ve akşam yemeği dışındaki öğünler için “ekmek hariç” açıklamasına yer verildiği,
Teknik Şartname’nin 9.c maddesinde; özel diyet alması gereken çocuk hastalarda (varsa) hastane diyetisyenin hazırladığı diyet listesinin uygulanacağının belirtildiği, söz konusu Şartname’nin 9.e maddesinde de hastane diyetisyeninin diyet hastaları için diyetin içeriği ile ilgili uygun gördüğü tüm değişiklikleri yapabileceğinin ifade edildiği, anılan düzenlemelerin isteklilerin tekliflerini sağlıklı bir şekilde hazırlamalarına engel teşkil ettiği,
Teknik Şartname’nin 9.h maddesinde; hafta içi ve hafta sonunda mutlaka günlük taze ekmek getirilmesi, artan ekmeklerin hiçbir suretle ertesi gün servise sunulmaması ve başka yemeklerin yapımında kullanılmaması gerektiğinin düzenlendiği, ayrıca ekmeklerin 50 gramlık, tek kişilik, poşetlenmiş, paketi sağlam, üretim yeri ve son kullanım tarihi poşet üzerinde yazılı şekilde olması gerektiği ile kişi başı her öğünde 2 adet roll ekmek verilmesi gerektiğinin ifade edildiği; ancak personel, hasta ve refakatçilerin ekmek tüketiminin oldukça sınırlı olduğu ve ekmeklerin son tüketim tarihlerine kadar kullanılmasında bir sakınca bulunmadığı, dolayısıyla söz konusu düzenlemenin kamu zararına neden olacağı,
Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.2’nci maddesinde sayılan özel aykırılık halleri arasında; yüklenicinin işçi maaşlarını eksik ödemesi ve/veya zamanında ödememesi durumunun da yer aldığı, aynı Tasarı’nın 12’nci maddesinde ise yüklenici tarafından işçi ücretlerinin işçiler adına açılmış olan banka hesaplarına idarenin hakediş ödemesini yaptığı gün veya takip eden gün içinde aktarılması gerektiğinin belirtildiği, ancak yükleniciye hakediş ödemelerinin cuma günü saat 17.00’de yapılması halinde araya hafta sonu tatilinin girmesi nedeniyle yüklenici tarafından işçilere ücret ödemesinin ancak haftanın ilk iş günü olan pazartesi günü yapılabileceği, dolayısıyla anılan hallerde işçi ücretlerinin hakediş ödemesinin yapıldığı gün veya takip eden gün içinde işçilerin banka hesaplarına aktarılmasının mümkün olmadığı, söz konusu durumun ise idarenin yükleniciye cezai yaptırım uygulamasına neden olacağı, anılan nedenlerle bahse konu Tasarı’nın 12’nci maddesinde yer alan “takip eden gün” ibaresinin “takip eden ilk iş günü” olarak değiştirilmesi gerektiği,
Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.2’nci maddesinde özel aykırılık halleri sayılırken “üçüncü şahıslara karşı işçilerin verebilecekleri zararlar” ibaresine de yer verildiği, ancak bahse konu ibarenin, işçilerin herhangi bir nedenle ihale konusu işten bağımsız bir şekilde üçüncü kişilere zarar vermesi durumunda da yükleniciye yaptırım uygulanmasını gündeme getirebilecek derecede yoruma açık nitelikte ve belirsizlikte olduğu,
Teknik Şartname’de iftar ve sahur yemeklerinin yalnızca hastane personeli için verileceğinin belirtildiği, ancak yüklenici bünyesinde çalışan personel, hasta refakatçileri ve hastalar arasında da oruç tutan kişilerin olabileceği; ihale dokümanında iftar menüsünün, normal yemek menüsü olduğunun; sahur menüsünün de gece kahvaltısının aynısı olduğunun belirtildiği ve iftar ile sahur için ayrıca örnek yemek menülerinin düzenlenmediği, ancak iftar ve sahurda verilecek yemek miktar ve çeşidinin normal bir öğün içinde verilecek yemek miktar ve çeşidinden fazla olması gerektiği hususunun aşikâr olduğu, gece kahvaltısında ise çay ve ekmek hariç 5 kap yemek verileceği düzenlenmişse de bahse konu 5 kap içinde suyun da olup olmadığı hususunun, dolayısıyla da sahurda ayrıca su verilip verilmeyeceğinin belirsiz olduğu, eğer su verilecek ise ihale dokümanında yüklenici tarafından verileceği belirtilen toplam bardak su miktarının oruç tutacak olan hastalar ile refakatçiler de dikkate alınmak suretiyle hesaplanması gerektiği, yine ihale dokümanında iftar ve sahur yemeklerinin ne şekilde fiyatlandırılacağına ilişkin hiçbir düzenlemenin yapılmadığı, söz konusu öğünlerin maliyetinin gece kahvaltısı ve normal yemek ücretleri üzerinden hesaplanmasının da uygun olmayacağı,
Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.3’üncü maddesinde; herhangi birinin gerçekleşmesi halinde protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşmenin feshedileceği ağır aykırılık hallerinin sayıldığı, aynı Tasarı’nın 16.1.3.1’inci maddesinde ise sözleşmenin feshine yol açan fiil nedeniyle ayrıca ilk sözleşme bedelinin % 2’si oranında ceza uygulanacağının ifade edildiği, öte yandan Hizmet Alımlarına Ait Tip Sözleşme uyarınca; ağır aykırılık hallerinin ortaya çıkması durumunda uygulanabilecek tek yaptırımın sözleşmenin feshedilmesi olduğu, ayrıca bir para cezası verilmesinin mevzuata aykırılık teşkil ettiği,
Teknik Şartname’nin 13’üncü maddesinde “Hastane diyetisyenleri, uygun gördüğü 1. çeşit ana yemeğin yanına, uygun garnitür verilebilir.” düzenlemesinin yer aldığı, ancak Teknik Şartname’de garnitürün çeşit, gramaj ve tarifine yer verilmediği gibi örnek menülerde de garnitürün yer almadığı, söz konusu Şartname’de garnitüre ilişkin hiçbir tanımlama veya belirlemenin de bulunmadığı, dolayısıyla bahse konu düzenlemenin idareye garnitür adı altında menüye her türlü eklemeyi yapabilme yetkisi tanıdığı, anılan hususların isteklilerin teklif fiyatlarını sağlıklı bir şekilde oluşturmalarına engel teşkil ettiği,
Teknik Şartname’nin 6.a maddesinde; yüklenicinin hizmeti aksatmayacak şekilde asgari ekipmanla işe başlayabileceğinin, idare tarafından talep edilen tüm ekipmanları ise bir ay içinde temin etmesi gerektiğinin düzenlendiği, öte yandan aynı Şartname’nin 7.14’üncü maddesinde; yemek hazırlığı, pişirmesi, dağıtımı ile dağıtım sonrası hizmetler için gerekli olan ve söz konusu Şartname’nin 15.a maddesinde düzenlenen tabloda belirtilen her türlü araç-gerecin yüklenici tarafından işin başlangıç tarihinden önce hazır bulundurulması gerektiğinin ifade edildiği, dolayısıyla anılan Şartname’nin 6.a maddesi ile 7.14’üncü maddesinin birbiriyle çeliştiği, ayrıca bahse konu Şartname’nin 15.c maddesinde düzenlenen tabloda temizlik ve sarf malzemelerinin de yer aldığı, dolayısıyla 7.14’üncü madde hükmüne istinaden toplam süresi 24 ay olan bir iş için bu süre boyunca gerekli olan tüm temizlik ve sarf malzemelerinin işin başlangıç tarihinden önce yüklenici tarafından hazır bulundurulmasının talep edildiği, bahse konu talebin maliyetinin oldukça yüksek olduğu, idare tarafından yükleniciye verilecek olan depolama alanlarının da söz konusu temizlik malzemelerinin depolanmasına yetecek büyüklükte olmadığı,
Teknik Şartname’de düzenlenen “Normal Menü-Etli, Kıymalı, Zeytinyağlı, Yumurtalı Sebze ve Kuru Baklagil Yemekleri, Kızartmalar ve Salatalar Gramaj Listesi”nde “biber dolma (yoğurtlu)” yemeğine ve akabinde bahse konu yemeğin içeriği ile çiğ girdi miktarlarına, hemen ardındaki satırda ise “patlıcan, domates dolma ve lahana sarma (yoğurtlu)” ibaresine ve akabinde “Malzemeler biber dolmanın aynısıdır.” açıklamasına yer verildiği, ancak farklı yemeklerin malzemelerinin birebir aynı olmasının mümkün olmadığı, ayrıca “patlıcan, domates dolma ve lahana sarma (yoğurtlu)” ifadesinin tek bir yemeğe mi yoksa “patlıcan dolma”, “domates dolma” ve “lahana sarma” olmak üzere üç farklı yemeğe mi karşılık geldiği hususunun anlaşılamadığı, söz konusu yemeklerin isimlerinden de anlaşıldığı üzere “patlıcan dolma” yemeğinde patlıcan, “domates dolma” yemeğinde yeterli miktarda domates, “lahana sarma” yemeğinde ise lahana olması gerektiği, öte yandan anılan malzemelerin “Malzemeler biber dolmanın aynısıdır.” ifadesi ile işaret edilen “biber dolma” yemeğinde yer almadığı,
Teknik Şartname’nin 12’nci maddesinde düzenlenen gramaj listelerinde yer alan bazı yemeklerin içeriğinde bulunan “limon” girdisi miktarının “adet” bazında belirlendiği, ancak bahse konu belirlemenin farklı büyüklüklerdeki limonlar için farklı miktarlara tekabül edeceği, gramaj listesinde “limon” ürünü için “1/4 adet”, “1/100 adet” şeklinde yer verilen miktar bilgilerinin isteklilerin tekliflerini sağlıklı bir şekilde hazırlamalarını imkânsız kıldığı, ayrıca aynı Şartname’nin “Yiyecek Maddelerinin Evsafı (Nitelikleri)” başlıklı 11’inci maddesinde “limon”a yer verilmediği ancak “limon suyu”na yer verildiği, anılan husus nedeniyle gramaj listesinde yer alan “zeytinyağlı pırasa”, “zeytinyağlı barbunya”, “patates salata” gibi yemeklerde limon mu yoksa limon suyu mu kullanılacağı hususunda belirsizlik oluştuğu, eğer kullanılacak olan “limon suyu” ise anılan ürün için gramaj listelerinde “adet” bazında belirleme yapılmasının uygun olmadığı, kullanılacak olan “limon” ise de bahse konu ürünün niteliğine Teknik Şartname’de yer verilmemiş olmasının mevzuata aykırılık teşkil ettiği,
R2 rejiminin sağlık durumu gereği özel beslenme ihtiyacı olan hastalar için uygulanacağı, dolayısıyla servis edilen ürünlerin mahiyetinin objektif kriterlerle belirlenmiş olması gerektiği, ancak Teknik Şartname’nin 9’uncu maddesinde düzenlenen “Rejim 2 (R2) İçerik ve Miktarları” tablosunda yer alan “açık çay (limonlu)” ürününde kaç gram çay ve limon kullanılacağı ile çayda limonun dilim şeklinde mi yoksa limon suyu şeklinde mi kullanılacağı hususlarına ilişkin ihale dokümanında herhangi bir bilgiye yer verilmediği,
Teknik Şartname’nin 10’uncu maddesinde düzenlenen diyet örnek menülerinin akşam öğünü bölümünde bazı günler için 5’inci kap yemek olarak “yoğurt (paket)” belirlemesi yapıldığı, öte yandan gramaj listesinde, aynı günlerde akşam öğününün 3’üncü kap yemeği olarak belirtilen “ıspanak” yemeğinin gramaj bilgisinde de söz konusu yemeğin içeriğinde 50 gram yoğurt bulunması gerektiğinin belirtildiği, dolayısıyla bahse konu günlerde “ıspanak” yemeğinin yanında, yemeğin içindeki yoğurda ek olarak bir kap yoğurt daha verileceği kabulünün yapılması gerektiği, bu durumun ise yine 10’uncu maddede belirtilen; diyet akşam yemeklerinde 5 çeşit yemek verilmesi gerekliliğine aykırılık teşkil ederek 4 çeşit yemek verilmiş olması sonucunu doğuracağı,
Teknik Şartname’nin 5’inci maddesinde masa örtülerine ilişkin sorumluluğun yüklenicide olduğunun belirtildiği, öte yandan ihale konusu işin ifası için kaç adet masa örtüsü gerektiğine ilişkin ihale dokümanında herhangi bir belirlemenin yapılmadığı, anılan hususun isteklilerin tekliflerini sağlıklı bir şekilde hazırlamalarına engel teşkil ettiği,
Teknik Şartname’nin 9’uncu maddesinde çocuk hastalar için normal sabah kahvaltısı içeriğinin normal kahvaltının aynısı olduğunun belirtildiği, ayrıca kahvaltıda her gün yumurta, peynir ve süt verileceğinin ifade edildiği, öte yandan söz konusu Şartname’de normal kahvaltı için verilen örnek menülerin; her gün yumurta, peynir ve süt içerecek şekilde düzenlenmiş olmadığı, dolayısıyla birim fiyat teklif cetvelinde, çocuklar için her gün verilecek olan yumurta, peynir ve süte ilişkin olarak ayrı bir satır açılması gerektiği, mevcut haliyle bahse konu düzenlemelerin; teklif fiyatlarının oluşturulması ve aşırı düşük teklif açıklaması sunulması aşamasında isteklileri tereddüde düşürecek nitelikte olduğu,
Teknik Şartname’nin 9’uncu maddesinde; örnek diyet kahvaltı, diyet yemek ve ara öğün menülerinde yer alan süt ve yoğurtlardan, öğün sayısının ortalama % 60’ı kadarının yarım yağlı, % 40’ı kadarının ise tam yağlı olduğu kabulünün yapılması gerektiğinin ifade edildiği, bahse konu düzenlemenin teklif fiyatlarının oluşturulması ve aşırı düşük teklif açıklaması sunulması aşamasında isteklileri tereddüde düşürecek nitelikte olduğu iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir. Başvuru sahibinin 1, 2, 28 ve 42’nci iddialarına ilişkin olarak:

Teknik Şartname’nin 1’inci maddesinde yer alan “Öğün Sayıları ve Dağılımı (24 Aylık, Adet)” isimli tablo aşağıdaki gibidir:

Öğün Çeşidi
Normal Kahvaltı 312.000
… …
Diyet Kahvaltı 162.000
… …

Aynı Şartname’nin “Kahvaltı (Normal/Diyet/Gece/Çocuk), Yemek (Öğle ve Akşam), Ara Öğün Servis Saatleri, Şekilleri ve İçerikleri” başlıklı 9’uncu maddesinde “…c) Kahvaltı (Normal, Sabah ve Gece) İle İlgili Hususlar:

Kahvaltının Servis Şekli …Tüm yetişkin, çocuk ve diyet hastaları ve refakatçileri için normal ve diyet sabah kahvaltı servisi…ekmek ve bardak su (bardak su, hasta ve refakatçiye verilecektir) ile birlikte verilecektir… …
Kahvaltının İçeriği Hasta (Yetişkin) ve Refakatçi İçin Normal Sabah Kahvaltısı İçeriği: Normal kahvaltı; çay veya süt (1/5 litrelik tam yağlı kutu süt olacaktır)…ve ekmek dışında 3 (üç) çeşit olarak verilecektir. Kahvaltı menüsünde, haftada 2 kez (örneğin perşembe ve cumartesi günleri) “süt", haftada 5 kez (örneğin pazartesi-salı-çarşamba-cuma-pazar günleri) "çay" verilecektir. Normal kahvaltı menü örneği, Madde 10: Örnek Menüler bölümünde; malzeme evsafı Madde 11’de; gramaj listeleri ise Madde 12’de belirtilmiştir. Personel İçin Gece Kahvaltısı İçeriği: Gece kahvaltısı, normal kahvaltı örnek menüsünün aynısıdır ve normal kahvaltı için geçerli gece kahvaltısı için de geçerlidir. Gece kahvaltı menü örneği, "Madde 10: Örnek Menüler" bölümünde belirtilmiştir. … Çocuk Hasta İçin Normal Sabah Kahvaltısı İçeriği: ...Çocuklarda normal kahvaltının aynısı olup her gün yumurta, peynir ve süt olacak şekilde verilecektir. Özel diyet alması gereken çocuk hastalarda hastane diyetisyenin hazırladığı diyet listesi uygulanacaktır.

KARTAL KOŞUYOLU YÜKSEK İHTİSAS EAH

Kahvaltı Yemek (Öğle ve Akşam) Ara Öğün (3 kez)
Çocuk Hasta (0-18 Yaş) İçin Yemek Sayısı (24 Aylık) 18.000 30.000 48.000

d) Normal Yemekler (Öğle ve Akşam) İle İlgili Hususlar:

Yemeğin Servis Şekli: …Yemek, kat mutfaklarında sabitlenmiş ve öncesinde uygun ısıda ayarlanmış olan yemek arabalarına (ben-marieler) yerleştirilecektir. Sonrasında yemek, ilgili garson/dağıtım elemanı tarafından porselen tabaklara porsiyonlanıp, bu tabakları self-servis tepsilerine yerleştirecek ve üstü kapalı bir şekilde servis edecektir. Yerleştirildikten sonra, tepsiler ısısı muhafaza edilmiş şekilde, ekmek, bardak su (hasta ve refakatçiye verilecektir), paketlenmiş paslanmaz çelikten kaşık-çatal ile birlikte, hijyen kurallarına uyarak hasta odasına kadar götürülecektir ve boşlar yemek sonrası toplanacaktır. Diyet hastaları için diyet yemekleri de aynı şekilde sunulacaktır. … e) Diyet Kahvaltı ve Yemek İle İlgili Hususlar:
Diyet Yemek ve Kahvaltının Servis Şekli: Diyet kahvaltı servis şekli, normal sabah kahvaltısı servis şeklinin aynısıdır…Diyet yemek için servis şekli, hastalar için normal yemek servis şeklinin aynısıdır…
Diyet Yemek ve Kahvaltının İçeriği: … Diyet tedavisi uygulanan hastalara çay, süt ve ekmek hariç 4 (dört) çeşit diyet kahvaltı ve 5 (beş) çeşit diyet yemek sunulacaktır... … h) Ekmek ve Su Servisi:
Ekmek: … Normal yemek alan hasta, refakatçi ve personel için günlük öğün başına 2 (iki) paket roll ekmek (ekmek 50 gramlık paketlerde tek tek poşetlenmiş olacaktır. Diyet yemek alan hastalar için hastane diyetisyeni ekmek miktarını belirleyecektir.
Su: Refakatçiler ve yatan hastalar için günde 3 öğün (kahvaltı, öğle, akşam) olmak üzere 1 adet bardak su (200 ml) verilecektir. Yoğun bakım, palyatif bakım, yenidoğan ve çocuk yoğun bakım servislerinde yatan hastalar için günde 3 öğün (kahvaltı, öğle, akşam) olmak üzere 1 adet 200 ml’lik bardak su servisinin yanı sıra, tedavileri gereği yazılı olarak talep edilirse fazla su verilebilecektir…” düzenlemesi yer almaktadır.

Söz konusu Şartname’nin “Örnek Menüler” başlıklı 10’uncu maddesinde aşağıdaki tabloya yer verilmiştir:

ÖĞÜN KAP SAYISI AÇIKLAMA
Sabah Kahvaltısı 3 Çay/süt, ekmek hariçtir.
Normal Öğle Yemeği ve Akşam Yemeği 3 Ekmek hariçtir.
Diyet Öğle Yemeği ve Akşam Yemeği 5 5 çeşit; ancak hasta diyetinin özelliğine göre değişken olabilir.
Diyet Kahvaltı 4 4 çeşit; ancak hasta diyetinin özelliğine göre değişken olabilir. Çay/süt, ekmek hariçtir.
Ara Öğün (Sadece diyet hastalarına ve çocuk hastalara verilir.) 2 ve 3 Gündüz ara öğünleri 2 çeşit, gece ara öğünü 3 çeşit olacaktır.
Nöbetçi Personel Gece Kahvaltısı 3 Çay ve ekmek hariçtir.

Bahse konu Şartname maddesinin “a) Normal Yemek, Sabah Kahvaltısı, Gece Kahvaltısı Örnek Menüleri” bölümünde ise yaz ve kış dönemi için ayrı ayrı 30 günlük örnek normal/diyet menülere yer verilmiş olup, söz konusu menülerde “Kahvaltı”, “Öğle Yemeği” ve “Akşam Yemeği” sütunlarının bulunduğu, “Gece Kahvaltısı” sütununun ise bulunmadığı, “Kahvaltı” sütununda her gün için 3’er çeşit ürünün yer aldığı, bahse konu ürünler arasında “çay” veya “süt”e yer verilmediği, yine gerek “a) Normal Yemek, Sabah Kahvaltısı, Gece Kahvaltısı Örnek Menüleri” bölümünde gerekse “b) Diyet Yemek, Diyet Kahvaltı Örnek Menüler” bölümünde “su” ve “ekmek” girdilerinin birer ürün çeşidi olarak bulunmadığı görülmüştür.

İhale dokümanının eki olan “KİK015.5B/EKAP-H” numaralı Birim Fiyat Teklif Cetveli Standart Form ise aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir:

A1 B2
Sıra No

İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması3

Miktarı

Teklif Edilen4 Birim Fiyat

Tutarı
Birimi İşçi sayısı ay/gün/saat
1 Diyetisyen/Gıda Mühendisi (Brüt asgari ücretin % 150 fazlası) Ay 1 24

… … … … …

                                                                                       I. ARA TOPLAM (KDV Hariç)5

Sıra No İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması 6 Birimi Miktarı Teklif Edilen4 Birim Fiyat Tutarı
… … … …

13 Normal Kahvaltı öğün 312.000

… … … …

15 Diyet Kahvaltı öğün 162.000

… … … …

                                                                                  II. ARA TOPLAM (KDV Hariç)7

TOPLAM TUTAR (KDV Hariç)

Yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinden; normal kahvaltının çay/süt ve ekmek hariç üç çeşitten oluşmasının zorunlu olduğu, normal kahvaltıda haftada iki kez süt, haftada 5 kez ise çay verilmesi gerektiği, bu bağlamda çay ile sütün kahvaltının yanında verilecek olan ve haftanın belirli günlerinde birbirinin yerine geçen benzer nitelikte ürünler olduğu, nöbetçi hastane personeline verilecek gece kahvaltısının ise hasta ve refakatçilere verilecek olan normal kahvaltının aynısı olduğu, nitekim Teknik Şartname’nin “Örnek Menüler” başlıklı 10’uncu maddesinin “a) Normal Yemek, Sabah Kahvaltısı, Gece Kahvaltısı Örnek Menüleri” bölümünde düzenlenen örnek menülerde yalnızca kahvaltı için sütun açıldığı, gece kahvaltısı için ise bölüm başlığında belirtilmiş olmasına rağmen ayrıca herhangi bir sütun açılmadığı, dolayısıyla anılan Şartname’de nöbetçi hastane personeline verilecek gece kahvaltısının çay ve ekmek hariç 3 kap olması gerektiğine ilişkin olarak yapılan düzenlemede yer alan “çay” ibaresinin, birbirinin ikamesi olarak kabul edilebilecek olan “çay/süt” ürünlerinin her ikisini birden işaret ettiği, ayrıca “Kahvaltı” sütununda her gün için 3’er çeşit ürünün yer aldığı, bahse konu ürünler arasında çay veya süte yer verilmediği, dolayısıyla gece kahvaltısında süt verilmesi halinde bunun bir kap ürün olarak değerlendirilmeyeceği hususunun da açık olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin bu hususa yönelik iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Yine yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinden; sabah kahvaltısı, normal öğle yemeği ve normal akşam yemeği öğünlerinde 3’er, diyet kahvaltı öğününde 4’er, diyet öğle yemeği ve diyet akşam yemeği öğünlerinde 5’er kap yemek verilmesi gerektiği, hastalar ile refakatçiler için normal ve diyet sabah kahvaltısı servisinin ekmek ve bardak su ile birlikte yapılacağı, öğle ve akşam yemeklerinin ise (normal ve diyet) tepsilere yerleştirilerek ekmek ve bardak su ile birlikte hasta odasına götürüleceği, bu bağlamda “ekmek” ile “200 ml bardak su”yun öğünlere dâhil olan değil, öğünlerle birlikte verilen ürünler olduğu, nitekim Teknik Şartname’nin “Örnek Menüler” başlıklı 10’uncu maddesinde yer alan menülerde de “su” ve “ekmek” girdilerine yer verilmediği, dolayısıyla hasta ve refakatçilere verilecek “200 ml bardak su”yun Teknik Şartname’nin 10’uncu maddesinde belirtilen kap sayılarına dâhil olmadığı hususu ile diyet yemekler için belirlenen 5 çeşitten birinin ekmek olmadığı hususunun açık olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin bu hususa yönelik iddialarının da yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Ayrıca yine yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinden; istekliler tarafından teklif fiyatlarının 312.000 adet normal kahvaltı ve 162.000 adet diyet kahvaltı üzerinden oluşturulması gerektiği, 312.000 adet normal kahvaltının 18.000 adedinin çocuk hastaların kahvaltısı olduğu, Teknik Şartname’de; çocuk hastalar için normal sabah kahvaltısı içeriğinin normal kahvaltının aynısı olduğunun belirtildiği, ayrıca kahvaltıda her gün yumurta, peynir ve süt verileceğinin ifade edildiği anlaşılmış olup, yukarıda yapılan değerlendirmeler neticesinde de tespit edildiği üzere normal kahvaltı için 3 olarak belirlenmiş olan çeşit sayısına “süt”ün dâhil olmadığı, dolayısıyla da normal kahvaltı için düzenlenen örnek menülerde “süt”e yer verilmemesinin herhangi bir çelişki oluşturmadığı, ayrıca normal kahvaltı için oluşturulan örnek menülerde “yumurta” ve/veya “peynir”e yer verilmeyen günler olsa da istekliler tarafından teklif fiyatlarının 312.000 adet normal kahvaltının 18.000 adedinin çocuk hastaların kahvaltısı olduğu hususu dikkate alınmak ve bahse konu öğün maliyetlerine “yumurta” ve/veya “peynir” maliyetleri eklenmek suretiyle oluşturulabileceği anlaşıldığından başvuru sahibinin söz konusu hususa yönelik iddiasının da yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Başvuru sahibinin 3 ve 34’üncü iddialarına ilişkin olarak:

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Yasak fiil ve davranışlar” başlıklı 25’inci maddesinde “Sözleşmenin uygulanması sırasında aşağıda belirtilen fiil veya davranışlarda bulunmak yasaktır: a) Hile, vaat, tehdit, nüfuz kullanma, çıkar sağlama, anlaşma, irtikap, rüşvet suretiyle veya başka yollarla sözleşmeye ilişkin işlemlere fesat karıştırmak veya buna teşebbüs etmek. … d) Taahhüdünü yerine getirirken idareye zarar vermek…” hükmü,

Hizmet Alımlarına Ait Tip Sözleşme’nin “Sözleşmeye aykırılık halleri, cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 16’ncı maddesinde “…16.1.3. Aşağıdaki tabloda yer alan ağır aykırılık hallerinden herhangi birinin gerçekleşmesi halinde, 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme feshedilir. Ağır Aykırılık Halleri 26.4
1

….

16.1.3.1. ……………………………………26.5 …” ifadeleri, 26.5 numaralı dipnotta ise “(1) 16.1.3 üncü madde kapsamında belirlenen bir aykırılığın gerçekleşmesi üzerine idarece ceza uygulanmasının da öngörülmesi halinde “Sözleşmenin feshine yol açan fiil nedeniyle ayrıca, ilk sözleşme bedelinin % 2’si oranında ceza uygulanacaktır.” yazılacaktır. (2) 16.1.3 üncü madde kapsamında belirlenen bir aykırılığın gerçekleşmesi üzerine idarece ayrıca ceza uygulanmasının öngörülmemesi halinde “Bu madde boş bırakılmıştır.” yazılacaktır.” açıklaması,

Sözleşme Tasarısı’nın “Sözleşmeye aykırılık halleri, cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 16’ncı maddesinde “…16.1.2. Aşağıdaki tabloda yer alan özel aykırılık hallerinde aynı satırda belirtilen oranda ceza uygulanır. Tabloda yer verilen özel aykırılıklardan herhangi birinin ilgili aykırılık için aynı satırda belirtilen sayıya ve toplam özel aykırılık halinin de 60 sayısına ulaşması koşullarının birlikte gerçekleşmesi durumunda, 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme feshedilir. … 16.1.3. Aşağıdaki tabloda yer alan ağır aykırılık hallerinden herhangi birinin gerçekleşmesi halinde, 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme feshedilir. … 16.1.3.1. Sözleşmenin feshine yol açan fiil nedeniyle ayrıca, ilk sözleşme bedelinin % 2’si oranında ceza uygulanacaktır. 16.4. Sözleşmenin uygulanması sırasında yüklenicinin 4735 sayılı Kanunun 25 inci maddesinde sayılan yasak fiil veya davranışlarda bulunduğunun tespit edilmesi halinde ise ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Bahse konu Tasarı’da “Özel Aykırılık Halleri”ne ilişkin olarak düzenlenen tablo aşağıdadır:

Aykırılık Hali İlk Sözleşme Bedeli Üzerinden Kesilecek Ceza Oranı Aykırılık Sayısı
… … … …
2 Yüklenicinin kendisine teslim edilen iş yerlerini ve demirbaş malzemelerini üçüncü şahıslara kısmen veya tamamen devretmesi On Binde 2 60
… … … …

Anılan Tasarı’nın “İdarenin sözleşmeyi feshetmesi” başlıklı 26’ncı maddesinde “26.1. Aşağıda belirtilen hallerde İdare sözleşmeyi fesheder: … b) Sözleşmenin uygulanması sırasında Yüklenicinin 4735 sayılı Kanunun 25 inci maddesinde belirtilen yasak fiil ve davranışlarda bulunduğunun tespit edilmesi, hallerinde ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri ile ihale dokümanında yer alan düzenlemelerden; hizmet alımı ihalelerine ait sözleşme tasarılarının 16.1.3’üncü maddesinde, herhangi birinin gerçekleşmesi durumunda protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşmenin feshedileceği ağır aykırılık hallerinin sayılması gerektiği, söz konusu madde kapsamında belirlenen bir aykırılığın gerçekleşmesi üzerine sözleşmenin feshedilmesinin yanı sıra idarece ceza uygulanmasının da öngörülmesi halinde sözleşme tasarısının 16.1.3.1’inci maddesine “Sözleşmenin feshine yol açan fiil nedeniyle ayrıca, ilk sözleşme bedelinin % 2’si oranında ceza uygulanacaktır.” yazılacağı, 16.1.3’üncü madde kapsamında belirlenen bir aykırılığın gerçekleşmesi üzerine idarece ayrıca ceza uygulanmasının öngörülmemesi halinde ise 16.1.3.1’inci maddeye “Bu madde boş bırakılmıştır.” yazılacağı anlaşılmış olup, inceleme konusu ihaleye ait Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.3’üncü maddesinde ağır aykırılık hallerine yer verilerek aynı Tasarı’nın 16.1.3.1’inci maddesinde de sözleşmenin feshine yol açan fiil nedeniyle ayrıca, ilk sözleşme bedelinin % 2’si oranında ceza uygulanacağının belirtildiği, Sözleşme Tasarısı’ndaki bahse konu düzenlemelerin Hizmet Alımlarına Ait Tip Sözleşme’de yer alan yönlendirmelere uygun olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin bu hususa yönelik iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Ayrıca; yüklenicinin kendisine teslim edilen iş yerlerini ve demirbaş malzemelerini üçüncü şahıslara kısmen veya tamamen devretmesi durumunun idare tarafından özel aykırılık hali olarak belirlendiği anlaşılmış olup, özel ve ağır aykırılık hallerinin işin niteliği ve özelliğine göre idarelerin takdir yetkisi kapsamında belirlendiği, anılan aykırılık halinin 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Yasak fiil ve davranışlar” başlıklı 25’inci maddesinde bahsi geçen “çıkar sağlama” ve “idareyi zarara uğratma” durumlarını direkt olarak işaret ettiğinden söz edilemeyeceği, nitekim İdari Şartname’nin 16.4’üncü ve 26.1’inci maddelerinde zaten; sözleşmenin uygulanması sırasında yüklenicinin 4735 sayılı Kanun’un 25’inci maddesinde belirtilen yasak fiil ve davranışlarda bulunduğunun tespit edilmesi halinde ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların gelir kaydedilerek sözleşmenin feshedileceğinin belirtildiği hususları bir arada değerlendirildiğinde başvuru sahibinin bu hususa yönelik iddiasının da yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır. Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “…79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir. … 79.2.6. Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları belirtilir…” açıklaması,

11.01.2024 tarihli İhale İlanı’nın “Diğer hususlar” başlıklı 15’inci maddesinde “Aşırı düşük teklif değerlendirme yöntemi: Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir…” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin 10’uncu maddesinin “a) Normal Yemek, Sabah Kahvaltısı, Gece Kahvaltısı Örnek Menüleri” bölümünde yaz ve kış aylarına ilişkin olarak normal öğle yemeği için düzenlenen örnek menülerin 9’uncu gününde ve yine yaz ve kış aylarına ilişkin olarak normal akşam yemeği için düzenlenen örnek menülerin 17’nci günlerinde “haşlama et” yemeği, anılan menülerin 6 ve/veya 22’nci günlerinde ise “terbiyeli haşlama et” yemeği,

Söz konusu Şartname’nin “Normal, Gece, Diyet Kahvaltıların, Ara Öğünlerin ve Örnek Normal ve Diyet Yemeklerin Gramaj Listesi” başlıklı 12’nci maddesinde “…Gramaj Listeleri İle İlgili Önemli Diğer Hususlar

"Örnek Yemek Menüleri ve Gramaj Listeleri”nde bulunmayan yemekler hangi sınıfa giriyor ise söz konusu yemeklerde (büyük ve küçük parça et yemekleri, köfteler, tavuklar, etli sebzeler ve kuru baklagiller, kıymalı sebzeler, pilavlar-makarnalar, çorbalar, tatlılar vs.), yemek teknik şartnamesinin "Örnek Yemek Menüleri ve Gramaj Listeleri” bölümünde yer alan, aynı sınıflandırma ve kategoriye giren diğer benzer yemeklerin mm aynısı kullanılabilmektedir. Yemek ve malzeme ile ilgili olarak Yataklı Tedavi Kurumlan İşletme Yönetmeliği’ndeki kriter ve kurallar esas alınacaktır…” düzenlemesi yer almaktadır.

Anılan Şartname maddesinde “Normal Menü-Et Yemekleri, Tavuk, Balık ve Köfteler Gramaj Listesi” düzenlenmiş olup bahse konu listede “terbiyeli haşlama et” yemeğinin içeriği ile çiğ girdi miktarlarına yer verildiği, ancak söz konusu gramaj listesinde “haşlama et” yemeğinin yer almadığı görülmüştür.

Yukarıda aktarılan mevzuat açıklamalarından; ihale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılacağı, örnek menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarlarının da bahse konu şartnamede belirtilmesi gerektiği anlaşılmıştır.

İhale ilanında ve dokümanında yer alan düzenlemelerden ise; idare tarafından teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması talep edileceği, gramaj listelerinde bulunmayan yemekler için, söz konusu yemek hangi sınıfa giriyor ise (büyük ve küçük parça et yemekleri, köfteler, tavuklar, etli sebzeler ve kuru baklagiller, kıymalı sebzeler, pilavlar-makarnalar, çorbalar, tatlılar vs.) aynı sınıflandırma ve kategoriye giren diğer benzer yemeklerin içerik bilgilerinin aynısının istekliler tarafından kullanılabileceği anlaşılmakta olup, Teknik Şartname’de normal öğle ve akşam yemekleri için düzenlenen örnek menülerde “haşlama et” yemeğine yer verildiği, bahse konu yemeğin içeriği ile çiğ girdi miktarlarına ise gramaj listelerinde yer verilmediği, öte yandan “haşlama et” yemeği ile “terbiyeli haşlama et” yemeğinin benzer yemekler olduğu, bu bağlamda “terbiyeli haşlama et” yemeğinin içerik ve çiğ girdi miktarlarına ilişkin bilgilerin istekliler tarafından “haşlama et” yemeği için de kullanılabileceği, basiretli tacir olması beklenen isteklilerin “terbiyeli haşlama et” yemeğinin içeriğinde belirtilen ve “terbiye” için kullanılacak olan malzemelerin hangileri olduğunu belirleyerek “haşlama et” yemeğine ilişkin hesaplamaları yapabileceği değerlendirildiğinden başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır. Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:

6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun “Coğrafi İşaret ve Geleneksel Ürün Adı” başlıklı İkinci Kitap’ının “Koruma kapsamındaki ürünler” başlıklı 33’üncü maddesinde “(1) Doğal ve beşerî unsurların bir araya gelmesi sonucu gıda, tarım, maden, el sanatları ürünleri ve sanayi ürünlerinden bu Kitapta yer alan şartlara uygun olanlar, tescil edilmesi şartıyla, coğrafi işaret veya geleneksel ürün adı korumasından yararlanır.” hükmü,

Aynı Kanun’un “Menşe adı, mahreç işareti ve geleneksel ürün adı” başlıklı 34’üncü maddesinde “(1) Coğrafi işaret; belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri bakımından kökenin bulunduğu yöre, alan, bölge veya ülke ile özdeşleşmiş ürünü gösteren işarettir. Coğrafi işaretler, aşağıda belirtilen özelliklerine göre menşe adı ya da mahreç işareti olarak tescil edilir: a) Coğrafi sınırları belirlenmiş bir yöre, bölge veya istisnai durumlarda ülkeden kaynaklanan, tüm veya esas özelliklerini bu coğrafi alana özgü doğal ve beşerî unsurlardan alan, üretimi, işlenmesi ve diğer işlemlerin tümü bu coğrafi alanın sınırları içinde gerçekleşen ürünleri tanımlayan adlar menşe adıdır. b) Coğrafi sınırları belirlenmiş bir yöre, bölge veya ülkeden kaynaklanan, belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri bakımından bu coğrafi alan ile özdeşleşen, üretimi, işlenmesi ve diğer işlemlerinden en az biri belirlenmiş coğrafi alanın sınırları içinde yapılan ürünleri tanımlayan adlar mahreç işaretidir…” hükmü,

Söz konusu Kanun’un “Coğrafi işaret korumasının elde edilmesi ve tescilden doğan hakların kapsamı” başlıklı 44’üncü maddesinde “(1) Bir ürüne ilişkin coğrafi işaret koruması bu Kanun çerçevesinde tescil yoluyla elde edilir. (2) Coğrafi işareti tescil ettiren ile tescil edilmiş coğrafi işaretin kullanım hakkına sahip kişiler, üçüncü kişilerin; a) Coğrafi işaret tescilinde belirtilen ürün özelliklerini taşımadığı hâlde coğrafi işaretin ününden yarar sağlayacak şekilde ya da tescil kapsamındaki ürünler veya bunlarla ilişkilendirilebilecek nitelikteki ürünlerle ilgili olarak coğrafi işaretin veya 46 ncı madde uyarınca kullanılması öngörülen amblemin ticari amaçlı olarak doğrudan veya dolaylı kullanımının, b) Ürünün gerçek menşeini veya niteliğini belirten açıklamalar yahut stilinde, tarzında, tipinde, türünde, yöntemiyle, orada üretildiği biçimde gibi terimler içerse veya başka bir dile tercüme edilmiş olsa dahi, tescilli coğrafi işaretin, tescil kapsamındaki özelliklerini taşımayan ya da çağrışım yapacak şekilde benzeri olan ürün üzerindeki yanıltıcı kullanımının veya taklidinin, c) Tescilli coğrafi işareti üzerinde taşıyan ürünün iç veya dış ambalajında, tanıtım ve reklamında veya ürünle ilgili herhangi bir yazılı belgede, ürünün tescil edilmiş doğal veya esas nitelik ve özellikleri ile menşeine ilişkin olarak yanlış veya yanıltıcı herhangi bir açıklama veya belirtiye yer verilmesinin, ç) Tescilli coğrafi işarete ait amblemin tüketiciyi yanıltıcı biçimde kullanımının, önlenmesini talep etme hakkına sahiptir. … (7) Tescil edilen coğrafi işaret tescil ettirene inhisari hak sağlamaz.” hükmü,

Bahse konu Kanun’un “Tescilli coğrafi işaretin ve geleneksel ürün adının kullanımı” başlıklı 46’ncı maddesinde “(1) Tescilli coğrafi işaretler ve geleneksel ürün adları, sicilde belirtilen şartlara uygun olan ürünlerin üretimi veya pazarlamasında faaliyet gösterenler tarafından kullanılır. Bu kişiler, tescil ettirene, coğrafi işaret ve geleneksel ürün adına yönelik üretim ve pazarlama faaliyeti gösterdiklerine dair bildirimde bulunur…” hükmü,

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde “…İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır. Teknik şartnamelerde, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamelerde teknik özelliklere ve tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilmeyecektir. Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde "veya dengi" ifadesine yer verilmek şartıyla marka veya model belirtilebilir.” hükmü yer almaktadır.

Teknik Şartname’nin “Örnek Menüler” başlıklı 10’uncu maddesinde düzenlenen normal öğle yemeği menüsünde 30’uncu gün için belirlenen çeşitler arasında “Kayseri mantısı (yoğurtlu)” yemeğine de yer verildiği görülmüştür.

Türk Patent ve Marka Kurumunun resmi internet sitesi üzerinden yapılan inceleme neticesinde “Kayseri mantısı”nın coğrafi işaretli bir ürün olduğu; coğrafi işaret türünün “mahreç işareti”, başvuru yapan/tescil ettirenin Kayseri Ticaret Odası olduğu tespit edilmiştir. 4734 sayılı Kanun’un yukarıda aktarılan hükmünden; ihale konusu hizmet alımının teknik kriterlerine, ihale dokümanının bir parçası olan Teknik Şartname’de yer verileceği, belirlenen teknik kriterlerin; verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici hususlar içermemesi ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlaması gerektiği, Teknik Şartname’de belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürünün belirtilemeyeceği ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilemeyeceği anlaşılmaktadır.

Coğrafi işarete ilişkin yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden ise coğrafi işaretin; belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri bakımından; kökenin bulunduğu yöre, alan, bölge veya ülke ile özdeşleşmiş ürünleri gösteren bir işaret olduğu; coğrafi işaretlerin, özelliklerine göre menşe adı ya da mahreç işareti olarak tescil edildiği; tüm veya esas özelliklerini, coğrafi sınırları belirlenmiş bir yöreye, bölgeye veya istisnai durumlarda ülkeye özgü doğal ve beşerî unsurlardan alan; üretiminin, işlenmesinin ve diğer işlemlerinin tümünün, bu coğrafi alanın sınırları içinde gerçekleştiği ürünleri tanımlayan adların menşe adı olarak; belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri bakımından, coğrafi sınırları belirlenmiş bir yöre, bölge veya ülke ile özdeşleşen; üretimi, işlenmesi ve diğer işlemlerinden en az birinin, bu coğrafi alanın sınırları içinde yapıldığı ürünleri tanımlayan adların ise mahreç işareti olarak tescil edileceği; tescil edilen coğrafi işaretin tescil ettirene inhisari hak sağlamayacağı anlaşılmakta olup bu bağlamda; tescilli coğrafi işaretlerin, tescil belgesinde belirtilen şartlarda üretim veya pazarlama yapanların tümü tarafından kullanılabileceği, dolayısıyla tescilli coğrafi işaretlerin belirli bir markayı işaret ettiğinden söz edilemeyeceği, dolayısıyla Kayseri Ticaret Odası tarafından Türk Patent ve Marka Kurumuna başvuruda bulunularak mahreç işaretli bir coğrafi işaret olarak tescil ettirilen “Kayseri mantısı” yemeğine idare tarafından Teknik Şartname’de düzenlenen örnek menülerde yer verilmesinin “marka belirtme” olarak nitelendirilemeyeceği, bahse konu düzenlemenin mevzuata aykırılık teşkil etmediği belirlendiğinden başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır. Başvuru sahibinin 6 ve 12’nci iddialarına ilişkin olarak:

Bahse konu Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “…25.3. Teklif fiyata dâhil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir: 25.3.1. Yemek Bedeli: İşçilerin yemek ihtiyaçları yüklenici tarafından karşılanacaktır. Ancak, yükleniciye yemek ihtiyacının karşılanması noktasında bir bedel ödenmeyecek olup, bu bedelin karşılığı olarak, hizmet alımı kapsamında çalıştırdığı işçilerin yemek ihtiyaçlarını karşılaması için hastanede çıkan yemekten bedelsiz olarak faydalanması imkânı verilecektir. İstekliler de tekliflerinde işçilerin yemek ihtiyaçları için bir bedel öngörmeyeceklerdir…” düzenlemesi,

Sözleşme Tasarısı’nın “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12’nci maddesinde “…Öğün Sayısı Belirleme: Yüklenici firma, hastane personeline, yemekhanelerde kurulu olan manyetik kart sistemine göre turnike kurup yemek dağıtımı yapacaktır. Hastane çalışanları, rasyonda belirtilen yatan hasta ve refakatçilerin dışında kimseye yemek vermeyecektir. Firma ödemeleri bilgisayar çıktılarında belirlenen kişi sayısı ile hesaplanıp ödemeler ona göre yapılacaktır. Personel yemek sayısının tespitinde bilgisayar çıktıları baz alınacaktır. Günlük idarede kayıtlı personel sayısından fazla verilen yemeklerin ödemeleri yapılmayacaktır. Stajyer, geçici görevli, rotasyonu 1 (bir) aydan az olanlar, hastane tarafından verilecek olan geçici kart ile yemek yiyeceklerdir. Hastaneye yeni tayin olan kadrolu ve sözleşmeli personel için en geç 5 (beş) gün içinde hastane kartı çıkarılacaktır. O dönem içinde personel, geçici kart karşılığında yemek yiyecektir…Yatan hasta ve refakatçiler için servis sorumlu hemşiresi tarafından belirtilen listeye göre, gece kahvaltısı için İdarenin belirlediği nöbet çizelgesindeki kişi sayısına göre öğün sayısı belirlenecektir. Ödeme; yemek sayısının teklif edilen birim fiyatlarla çarpılması sonucu elde edilen aylık toplam bedel üzerinden yapılır...” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin 1’inci maddesinde “a) İhalenin Konusu ve Kapsamı: Kartal Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesinde 7 gün 24 saat çalışan ve çalışacak olan hastane personelinin öğle ve akşam yemekleri, nöbetçi personelin gece kahvaltısı, hastanede yatan hastaların ve refakatçilerinin sabah kahvaltısı, öğle ve akşam yemekleri ile diyet yemeklerinin her türlü malzeme dâhil hastane mutfaklarında pişirilmesi, dağıtımı ve sonrası temizlik hizmetlerini kapsar…” düzenlemesi yer almaktadır.

Aynı Şartname’nin “Hizmetin Yürütülmesinde Çalıştırılacak Eleman Sayıları ve Nitelikleri” başlıklı 4’üncü maddesinde aşağıdaki tabloya yer verilmiştir:

SIRA PERSONEL TANIM SAYI
1 Diyetisyen/Gıda Mühendisi 1
2 Gıda Teknikeri 1
3 Aşçıbaşı 1
4 Aşçı 2
5 Aşçı Yardımcısı 3
6 Diyet Aşçısı 1
7 Tatlı Ustası 1
8 Kasap 1
9 Depo Sorumlusu 1
10 Garson 28
11 Bulaşıkçı 6
12 Meydancı 3
13 TOPLAM 49

Bahse konu Şartname’nin “Tarafların Yükümlülükleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…22-Yüklenici firma hastane personeline, yemekhanelerde kurulu olan manyetik kart sistemine göre turnike kurup yemek dağıtımını yapacaktır. Hastane çalışanları, rasyonda belirtilen yatan hasta ve refakatçileri, Sağlık Bakanlığı 112 Acil Sağlık Hizmetlerinde görev yapan personel (sözleşmeli personel dâhil), hükümlü servislerinde görev alan Jandarma ve Ceza İnfaz Kurumu personeli dışında kimseye yemek vermeyecektir. Firma ödemeleri bilgisayar çıktılarında belirlenen kişi sayısı ile hesaplanıp ödemeler ona göre yapılacaktır. Personel yemek sayılarının tespitinde bilgisayar çıktıları baz alınacaktır. Günlük idarede kayıtlı personel sayısından fazla verilen yemeklerin ödemeleri yapılmayacaktır. Stajyer, geçici görevli, rotasyonu 1 (bir) aydan az olanlar, hastane tarafından verilecek olan geçici kart ile yemek yiyeceklerdir. Hastaneye yeni tayin olan kadrolu ve sözleşmeli personel için en geç 5 gün içinde hastane kartı çıkarılacaktır. O dönem içinde personel geçici kart karşılığında yemek yiyecektir...” düzenlemesi,

Söz konusu Şartname’nin “Kahvaltı (Normal/Diyet/Gece/Çocuk), Yemek (Öğle ve Akşam), Ara Öğün Servis Saatleri, Şekilleri ve İçerikleri” başlıklı 9’uncu maddesinde “…d) Normal Yemekler (Öğle ve Akşam) İle İlgili Hususlar:

Yemeğin Servis Şekli: Çalışan personel için yemekhanelerde,…verilecektir. … Tüm hastalar (yetişkin, çocuk, diyet) ve refakatçisi için, firma personeli (sorumlu garsonlar) tarafından yemekler, ana mutfaktan kapaklı gastronom yemek küvetleri içerisinde, ağzı streçli ve kapalı bir şekilde, yemek servis arabalarına alınacak ve yatan hasta servislerinde bulunan kat mutfaklarına veya ilgili yemek dağıtılacak birimlerine getirilecektir. Bu süreçte yüklenici firma, yemek hizmetleri için ayrılmış olan servis asansörlerini veya hastane idaresi tarafından kendisine gösterilen asansörleri kullanacaktır. Yemek, kat mutfaklarında sabitlenmiş ve öncesinde uygun ısıda ayarlanmış olan yemek arabalarına (ben-marieler) yerleştirilecektir. Sonrasında yemek, ilgili garson/dağıtım elemanı tarafından porselen tabaklara porsiyonlanıp, bu tabakları self - servis tepsilerine yerleştirecek ve üstü kapalı bir şekilde servis edecektir. Yerleştirildikten sonra, tepsiler ısısı muhafaza edilmiş şekilde, ekmek, bardak su (hasta ve refakatçiye verilecektir), paketlenmiş paslanmaz çelikten kaşık-çatal ile birlikte, hijyen kurallarına uyarak hasta odasına kadar götürülecektir ve boşlar yemek sonrası toplanacaktır. Diyet hastaları için diyet yemekleri de aynı şekilde sunulacaktır…” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinden; yemeklerin çalışan personele yemekhanelerde, hastalara ve refakatçilerine ise odalarında servis edileceği, yüklenici tarafından yemekhaneye turnike sistemi kurulacağı, personel yemek sayısının tespitinde de bilgisayar çıktılarının baz alınacağı ve yemekhanede günlük idarede kayıtlı personel sayısından fazla verilen yemeklerin ödemelerinin yükleniciye yapılmayacağı, hasta ve refakatçilere verilecek öğün sayısının servis sorumlu hemşiresi tarafından belirleneceği, nöbetçi personele verilecek gece kahvaltısı öğün sayısının ise idarenin belirleyeceği nöbet çizelgesinden tespit edileceği anlaşılmış olup, Sözleşme Tasarısı’nın 12’nci maddesi ile Teknik Şartname’nin 7’nci maddesinde yüklenicinin; hastane çalışanları, hastalar, refakatçiler, Sağlık Bakanlığı 112 Acil Sağlık Hizmetlerinde görev yapan personel (sözleşmeli personel dâhil), hükümlü servislerinde görev alan Jandarma ve Ceza İnfaz Kurumu personeli dışında kimseye yemek vermemesi gerektiği ifade edildiği, İdari Şartname’nin 25.3.1’inci maddesi uyarınca, yüklenici bünyesinde çalışacak olan personelin hastanede çıkan yemekten bedelsiz olarak faydalanabileceği, yüklenici tarafından çalıştırılan personel için ayrıca yemek bedeli ödenmeyeceğinden ilgili personelin yemek ihtiyacının çalışma süresince idarede çıkarılan yemekten yüklenici tarafından karşılanacağı, bu personelin yemeğinin öğün sayısına dâhil edilmeyeceği ve Teknik Şartname’nin 12’nci maddesi uyarınca da; yükleniciye yapılacak ödemelerin, yemek sayısının teklif edilen birim fiyatlarla çarpılması sonucu elde edilen aylık toplam bedel üzerinden yapılacağı anlaşıldığından başvuru sahibinin bu hususa yönelik iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Ayrıca Sözleşme Tasarısı’nın 12’nci maddesi ile Teknik Şartname’nin 7’nci maddesinde; stajyerler ile geçici görevlilerin, hastane tarafından verilecek olan geçici kart ile yemekhanede yemek yiyeceklerinin belirtildiği görülmüş olup, bu bağlamda söz konusu kişilerin hastane personeli olarak kabul gördüğü, dolayısıyla bilgisayar çıktıları üzerinden hesaplanacak olan personel yemek sayısına söz konusu kişilerin yemek sayılarının dâhil olacağı ve yükleniciye yapılacak ödemelerin, yenilen yemek sayısının teklif edilen birim fiyatlarla çarpılması sonucu elde edilen aylık toplam bedel üzerinden yapılacağı anlaşıldığından başvuru sahibinin bu hususa yönelik iddiasının da yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır. Başvuru sahibinin 7’nci iddiasına ilişkin olarak:

Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “İş ve iş yerlerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 19’uncu maddesinde “İş yerinde, işin başlamasından kabul belgesinin verilmesine kadar her türlü araç, malzeme, ihzarat, makine ve taşıtlar ile sözleşme konusu hizmet işinin korunmasından yüklenici sorumludur. Yüklenici, kazaların, zarar ve kayıpların meydana gelmesini önlemek amacı ile gereken bütün önlemleri almak ve kontrol teşkilatı tarafından, kaza, zarar ve kayıp ihtimallerini azaltmak için verilecek talimatların hepsine uymak zorundadır. Yüklenici, işin devamı süresince işyerinde yapılacak çalışmalarda her türlü güvenlik önlemini almak zorundadır. İş sahasında veya çevresindeki bölgede, yeterli güvenlik önleminin alınmaması nedeniyle doğabilecek hasar ve zararın ödenmesinden yüklenici sorumludur. Ayrıca yüklenici, işyerinde kullanılan ekipmanın neden olabileceği kazalardan korunma usullerini ve önlemlerini çalışanlara öğretmek zorundadır. Bu konularda gerek kontrol teşkilatı tarafından istenen ve gerekse yüklenicinin kendi arzusu ile uyguladığı güvenlik ve koruma önlemlerine ilişkin giderlerin tümü yükleniciye aittir. Hizmet türüne göre sigorta gerektiği takdirde uygulanacak sigorta türü veya türleri ve teminat limitleri, günün koşullarına uygun olmak şartıyla sözleşmesinde veya eklerinde belirtilir...” hükmü,

Açık İhale Usulü İle İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Tip İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri teklif fiyata dâhildir…” düzenlemesi,

Hizmet Alımlarına Ait Tip Sözleşme’nin “İş ve iş yerlerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 21’inci maddesinde “21.1. İş ve iş yerlerinin korunmasına ilişkin sorumluluk Genel Şartnamenin 19 uncu maddesinde düzenlenen esaslar dâhilinde yükleniciye aittir.34
21.2.Sigorta türleri ile teminat kapsamı ve limitleri:35
21.2.1……………………………………………………………………………” düzenlemesi yer almaktadır.

Aynı Tip Sözleşme maddesine ait 34 ve 35’inci dipnotlarda ise “34. İşin ve/veya iş yerlerinin yüklenici tarafından sigortalattırılması isteniyorsa bu sorumluluğun da yükleniciye ait olduğu hususu burada belirtilecektir. 35. 21.1. maddesinde işin ve/veya iş yerlerinin yüklenici tarafından sigortalattırılacağı belirtilmişse, işin nitelik ve özelliğine göre, sigorta türleri ile teminat kapsam ve limitleri tereddüde yer bırakmayacak şekilde burada belirtilecektir. İdare tarafından 21.1. maddesinde işin ve/veya iş yerlerinin yüklenici tarafından sigortalattırılmasına ilişkin bir düzenleme yapılmaması halinde ise 21.2.1. maddesine “Bu madde boş bırakılmıştır.” yazılacaktır.” açıklamalarına yer verilmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “İş ve iş yerlerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 76’ncı maddesinde “76.1. Hizmet alımı ihalelerinde iş ve iş yerlerinin korunması ve sigortalanmasına ilişkin düzenleme Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin 19 uncu maddesi ile tip idari şartnamelerin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” maddesi ve tip sözleşmenin 21 inci maddesinde yer almaktadır. 76.1.1 Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin 19 uncu maddesinde “İş yerinde, işin başlamasından kabul belgesinin verilmesine kadar her türlü araç, malzeme, ihzarat, makine ve taşıtlar ile sözleşme konusu hizmet işinin korunmasından yüklenicinin sorumlu olduğu, hizmet türüne göre sigorta gerektiği takdirde uygulanacak sigorta türü veya türleri ve teminat limitlerinin günün koşullarına uygun olmak şartıyla sözleşmesinde veya eklerinde belirtileceği” hükme bağlanmıştır. 76.1.2 Tip idari şartnamelerin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” maddesinde “Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek…sigorta…teklif fiyatına dâhildir.” ifadesine yer verilmiştir. … 76.4. İstekliler tarafından ilgili mevzuatı gereğince yapılması gereken sigorta giderleri, tip idari şartnamelerin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” maddesi kapsamında teklif fiyatına dâhil edilecektir. İhale dokümanında iş ve/veya iş yerlerinin sigortalanmasının ayrıca istendiği durumlarda sigorta türü veya türleri ile sigorta teminatının kapsam ve limitinin belirlenmesi gerekmektedir. Sigorta türleri belirtilmesine rağmen sigorta teminatının kapsamı ve limitinin belirlenmediği hallerde iş ve/iş yerlerinin sigortalanmasının asgari limitler dâhilinde istendiği kabul edilecektir. Sigorta türü veya türlerinin belirlenmediği hallerde ise, iş ve/veya iş yerlerinin sigortalanmasının istenmediği kabul edilmek suretiyle teklifler değerlendirilecektir…” açıklaması,

İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri teklif fiyatına dâhildir…” düzenlemesi,

Sözleşme Tasarısı’nın “İş ve işyerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 21’inci maddesinde “21.1. İş ve iş yerlerinin korunmasına ilişkin sorumluluk Genel Şartnamenin 19’uncu maddesinde düzenlenen esaslar dâhilinde yükleniciye aittir. 21.2. Sigorta türleri ile teminat kapsamı ve limitleri: 21.2.1. Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan mevzuat maddelerinden; hizmet alımı ihalelerinde, işin başlamasından kabul belgesinin verilmesine kadar, iş yerinde her türlü araç, malzeme, ihzarat, makine ve taşıtlar ile sözleşme konusu hizmet işinin/iş yerinin korunmasından yüklenicinin sorumlu olduğu, ilgili mevzuatı gereğince yaptırılması gereken sigortalara ait giderlerin ise İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde yer alan teklif fiyata dâhil giderler arasında sayılması gerektiği, bu bağlamda iş ve/veya iş yerinin yüklenici tarafından korunması ve mevzuat uyarınca zorunlu olan sigortaların da yüklenici tarafından yaptırılmasının mecburi olduğu, idare tarafından bunların yanı sıra ayrıca iş ve/veya iş yerinin sigortalanmasının istenilmesi durumunda ise, bu hususun Sözleşme Tasarısı’nın 21.1’inci maddesinde belirtilmesi ve uygulanacak sigorta türü ile limitlerinin de aynı Tasarı’nın 21.2’nci maddesinde ifade edilmesi gerektiği; sigorta türlerinin belirtilmediği hallerde, iş ve/veya iş yerinin sigortalanmasının istenmediği kabulünün yapılacağı anlaşılmaktadır.

İnceleme konusu ihaleye ait İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde; ilgili mevzuat gereğince ödenecek sigorta giderlerinin teklif fiyata dâhil edilmesi gerektiğinin belirtildiği, öte yandan Sözleşme Tasarısı’nın “İş ve iş yerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 21’inci maddesinde, iş ve/veya iş yerinin sigortalanmasının istenildiğine ilişkin herhangi bir düzenlemeye yer verilmediği ve uygulanacak sigorta türü ile limitlerinin de belirtilmediği görülmüş olup, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 76.4’üncü maddesinde yer alan açıklama uyarınca, idare tarafından sigorta türü ve limitlerinin belirtilmediği hallerde iş ve/veya iş yerinin sigortalanmasının istenmemiş olduğu kabulü yapılacağından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır. Başvuru sahibinin 8’inci iddiasına ilişkin olarak:

İdari Şartname’nin “İşin yapılacağı yerin görülmesi” başlıklı 12’nci maddesinde “12.1. İşin yapılacağı yeri ve çevresini görmek, inceleme yapmak, teklifini hazırlamak ve taahhüde girmek için gerekli olabilecek tüm bilgileri temin etmek isteklinin sorumluluğundadır. İşyeri ve çevresinin görülmesiyle ilgili bütün masraflar istekliye aittir. 12.2. İstekli, işin yapılacağı yeri ve çevresini görmekle; işyerinin şekline ve mahiyetine, iklim şartlarına, işin gerçekleştirilebilmesi için yapılması gerekli çalışmaların ve kullanılacak malzemelerin miktar ve türü ile işyerine ulaşım ve şantiye kurmak için gerekli hususlarda maliyet ve zaman bakımından bilgi edinmiş; teklifini etkileyebilecek riskler, olağanüstü durumlar ve benzeri diğer unsurlara ilişkin gerekli her türlü bilgiyi almış sayılır. … 12.4. Tekliflerin değerlendirilmesinde, isteklinin işin yapılacağı yeri incelediği ve teklifini buna göre hazırladığı kabul edilir…” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “…25.3. Teklif fiyata dâhil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir: 25.3.1… Ayrıca;…elektrik, su, doğalgaz gideri…teklif fiyata dâhil edilecektir…” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “Tarafların Yükümlülükleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…16- Yemek üretiminin yapıldığı yerlerde (mutfak, aktif olan kat mutfakları, yemekhaneler vs.) kullanılan doğal gaz, su ve elektriğin bedelleri ilgili firma tarafından ödenecektir. Mutfak, yemekhaneler ve sadece yüklenici firmanın aktif olarak kullandığı kat mutfaklarına doğal gaz, su ve elektrik sarfiyatının tespiti amacıyla yüklenici tarafından doğal gaz, su ve elektrik süzme saatleri takılacak, bu saatlerden tespit edilen aylık tüketim miktarlarının bedelleri o günkü rayiç bedelden hesaplanarak firmanın aylık hak edişlerinden kesilecektir… … Doğalgaz, su, elektrik ve ilaçlanacak alan için aylık tahmini giderler aşağıda belirtilmiştir. “Doğalgaz, Su, Elektrik ve İlaçlanacak Alan için Aylık Tahmini Giderler” tablosunda ek hizmet binaları dâhildir. Su (m3), soğuk su olarak hesaplanacaktır.” düzenlemesi ve akabinde aşağıdaki tablo yer almaktadır:

Aylık Tahmini Gider
Doğalgaz (m3) 2300
Su (m3) 320
Elektrik (kw) 7000
İlaçlanacak Alan (m2) 1243

Yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinden; yemek üretiminin yapıldığı yerlerde kullanılan doğal gaz, su ve elektrik bedellerinin yüklenici tarafından ödeneceği, istekliler tarafından teklif fiyatı oluşturulurken su tüketim miktarına ilişkin olarak yapılacak hesaplamanın soğuk su üzerinden yapılması gerektiği, bunların yanı sıra; idare tarafından doğalgaz, su ve elektriğin aylık tahmini tüketimin miktarlarının hesaplanarak Teknik Şartname’de belirtildiği anlaşılmış olup, basiretli tacir olması beklenen ve işin yapılacağı yeri inceleyerek teklifini hazırlamak için gerekli olabilecek tüm bilgileri temin edebilecek olan istekliler tarafından aylık sıcak ve soğuk su tüketim miktarı ile sıcak su elde edilmesinde kullanılacak olan doğalgaz miktarının hesaplanarak teklif fiyatının söz konusu değerler üzerinden oluşturulabileceği, Teknik Şartname’de idare tarafından verilen tüketim miktarlarının isteklilerin bilgi sahibi olmalarını teminen verilen tahmini değerler olduğu, bahse konu tahmini değerlerin istekliler tarafından teklif fiyatı oluşturulurken kullanılmasının zorunlu olmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır. Başvuru sahibinin 9’uncu iddiasına ilişkin olarak:

İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “…25.3. Teklif fiyata dâhil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir: … Ayrıca;…Teknik Şartname’de tanımlanmış hizmetin sunumu ve personel ile ilgili diğer giderler teklif fiyata dâhil edilecektir. İşin ifasında aksaklık yaşanmaması için gerekli tüm tedbirleri almak yüklenicinin sorumluluğundadır…” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “Yemek Hizmetleri Personel Eğitimleri” başlıklı 8.b maddesinde “Eğitimler ile ilgili olarak, yüklenici firma çalışan tüm personelinin,

Besin, depo, mutfak ve yemekhane hijyen ve sanitasyonu,
Kişisel hijyen kuralları,
İş güvenliği ve sağlığı,
Sağlıklı beslenme, diyet yemekleri, hastanede uygulanan diyetler ve servisi,
Geniş çapta yemek hazırlama, pişirme, servis ilke ve kuralları
İletişim teknikleri, hastaya ve hasta yakınına yaklaşım konulu eğitimlerini yapmakla yükümlüdür. Eğitimler en az 3 ayda bir mesai saatleri içerisinde yapılacaktır. Eğitimlerin tam olarak konusunu, hastane idaresi ve hastane diyetisyeni belirleyecektir. Eğitimler, konusunun uzmanı kişilerce verilecek olup her türlü ayarlama yükleniciye aittir. Eğitimlerin yapıldığına dair tutanak ve eğitime katılım imza föyleri hastane idaresine teslim edilecektir. Eğitim sırasında ortaya çıkacak her türlü gider yüklenici tarafından karşılanacaktır. Eğitimlerin denetimi hastane diyetisyeni ve hastane idaresi tarafından yapılacaktır. İşe yeni başlayan personelin eğitimi için 3 aylık süre beklenmeyecek olup belirlenen eğitim konuları ve oryantasyon eğitimi yüklenici firma eğitmenleri tarafından verilmek zorundadır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinden; yüklenicinin, kendi bünyesinde çalışacak olan tüm personelin besin, depo, mutfak ve yemekhane hijyen ve sanitasyonu, kişisel hijyen kuralları, iş güvenliği ve sağlığı, sağlıklı beslenme, diyet yemekleri, hastanede uygulanan diyetler ve servisi, geniş çapta yemek hazırlama, pişirme, servis ilke ve kuralları, iletişim teknikleri, hastaya ve hasta yakınına yaklaşım konularında eğitimini sağlamakla yükümlü olduğu ve bahse konu eğitimler sırasında ortaya çıkabilecek her türlü giderin teklif fiyata dâhil edilmesi gerektiği anlaşılmış olup, inceleme konusu ihalenin personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalesi olduğu, dolayısıyla işçilerin eğitim giderleri için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı bir satır açılmasına gerek bulunmadığı, söz konusu eğitimlere ilişkin hususların Teknik Şartname’nin 8.b maddesinde açıkça belirtildiği, basiretli tacir olması beklenen istekliler tarafından bahse konu eğitimler sırasında ortaya çıkabilecek giderlerin hesaplanabileceği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Ayrıca ilgili mevzuat hükümlerinden yaklaşık maliyetin ihale tarihinde açıklandığı anlaşılmakta olup başvuru sahibinin anılan iddiasının yaklaşık maliyet hesabına da yönelik olduğu ve idareye şikâyet başvurusunun 13.02.2024 tarihinde yapıldığı, ihalenin ise söz konusu şikâyet başvurusundan sonraki bir tarihte, 19.02.2024 tarihinde gerçekleştirildiği ancak söz konusu dokümana yönelik şikâyet başvuru tarihinde ihalenin henüz gerçekleştirilmediği, bu sebeple yaklaşık maliyetin açıklanmadığı ve gizliliğini koruduğu ve bu aşamada yaklaşık maliyete ilişkin tespit ve değerlendirme yapılmasının mümkün olmadığı belirlendiğinden iddianın anılan kısmının da yerinde olmadığı anlaşılmıştır. Başvuru sahibinin 10’uncu iddiasına ilişkin olarak:

“Öğün Sayıları ve Dağılımı (24 Aylık, Adet)”
Öğün Çeşidi
Normal Kahvaltı 312.000
Normal Yemek (Öğle ve Akşam) 960.000
Diyet Kahvaltı 162.000
Diyet Yemek (Öğle ve Akşam) 324.000
Ara Öğün (3 kez) 252.000
Rejim 1 (R1) 4.800
Rejim 2 (R2) 9.000

Aynı Şartname’nin “Kahvaltı (Normal/Diyet/Gece/Çocuk), Yemek (Öğle ve Akşam), Ara Öğün Servis Saatleri, Şekilleri ve İçerikleri” başlıklı 9’uncu maddesinde “a) Genel Bilgi: Haftanın yedi günü normal ve diyet sabah kahvaltısı, gece kahvaltısı, normal ve diyet öğle yemeği, normal ve diyet akşam yemeği ve ara öğünler pişirilip dağıtım ve servis yapılacaktır… … c) Kahvaltı (Normal, Sabah ve Gece) İle İlgili Hususlar:

Kahvaltının Servis Şekli Sabah kahvaltısı; yatan hasta ve refakatçilerine, gece kahvaltısı ise nöbetçi personele verilecektir. Diyet kahvaltısı, doktorun istemine göre hastane diyetisyeninin hazırladığı diyet programına uygun olarak verilecektir… … Personel İçin Gece Kahvaltısı İçeriği: Gece kahvaltısı, normal kahvaltı örnek menüsünün aynısıdır ve normal kahvaltı için geçerli gece kahvaltısı için de geçerlidir…
KARTAL KOŞUYOLU YÜKSEK İHTİSAS EAH
Personele Verilecek Gece Kahvaltısı Sayısı (Günlük) 40

d) Normal Yemekler (Öğle ve Akşam) İle İlgili Hususlar: …

Yemeğin İçeriği: Hasta (yetişkin), Tüm Refakatçiler ve Personel için Normal Yemek İçeriği: Normal yemek yiyen hasta ve tüm refakatçilere öğle ve akşam 3’er çeşit yemek verilir. Gündüz normal mesai yapan personele ve nöbetçi personele de 3’er çeşit yemek verilir. … f) Ara Öğünler
Ara Öğün İçeriği: Ara öğün, sadece diyet yemek alan yetişkin hastalar ile diyet ve normal fark etmeksizin tüm hasta çocuklar için verilecektir. … g) Rejim 1 ve Rejim 2: … Rejim 1 (R1): Ameliyat sonrası doktorun uygun gördüğü hastalara verilir… … Rejim 2 (R2): Ameliyattan 1-2 gün sonra, katı beslenmeye geçmeden önce, doktorun uygun gördüğü hastalara verilir…” düzenlemesi yer almaktadır.

İhale dokümanının eki olan “KİK015.5B/EKAP-H” numaralı Birim Fiyat Teklif Cetveli Standart Form ise aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir:

A1 B2
Sıra No

İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması3

Miktarı

Teklif Edilen4 Birim Fiyat

Tutarı
Birimi İşçi sayısı ay/gün/saat
1 Diyetisyen/Gıda Mühendisi (Brüt asgari ücretin % 150 fazlası) Ay 1 24

… … … … …

                                                                                       I. ARA TOPLAM (KDV Hariç)5

Sıra No İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması 6 Birimi Miktarı Teklif Edilen4 Birim Fiyat Tutarı
1 Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri Diyetisyen/Gıda Mühendisi (Brüt Asgari Ücretin % 150 Fazlası) (1 Kişi*34,5 Gün) gün 34,5

… … … …

13 Normal Kahvaltı öğün 312.000

14 Normal Yemek (Öğle ve Akşam) öğün 960.000

15 Diyet Kahvaltı öğün 162.000

16 Diyet Yemek (Öğle ve Akşam) öğün 324.000

17 Ara Öğün (3 kez) öğün 252.000

18 Rejim 1 (R1) öğün 4.800

19 Rejim 2 (R2) öğün 9.000

                                                                                    II. ARA TOPLAM (KDV Hariç)7

TOPLAM TUTAR (KDV Hariç)

Aktarılan doküman düzenlemelerine göre yüklenici tarafından haftanın yedi günü nöbetçi hastane personeline günlük 40 adet gece kahvaltısı verilmesi gerektiği, gece kahvaltısı menüsünün normal kahvaltı menüsünün aynısı olduğu anlaşılmış olup, ihale dokümanının eki olan Birim Fiyat Teklif Cetveli Standart Formda idare tarafından normal kahvaltı, normal yemek (öğle ve akşam), diyet kahvaltı, diyet yemek (öğle ve akşam), ara öğün, Rejim 1 ve Rejim 2 öğünleri için ayrı ayrı satır açılarak ihale süresi olan 24 ay için anılan öğünlere ilişkin olarak hesaplanan toplam sayılara yer verildiği, öte yandan bahse konu cetvelde ihale konusu iş kapsamında yer alan “gece kahvaltısı” öğünü için herhangi bir satır açılmadığı ve öğün sayısı belirtilmediği görülmekle birlikte, gece kahvaltısı menüsü ile normal kahvaltı menüsünün aynı olduğu, bu bağlamda Birim Fiyat Teklif Cetveli Standart Formda normal kahvaltı öğün sayısı olarak verilen sayının gece kahvaltısını da ihtiva ettiği kabulünü yaparak istekliler tarafından teklif fiyatının oluşturulması gerektiği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır. Başvuru sahibinin 11’inci iddiasına ilişkin olarak:

Teknik Şartname’nin “Örnek Menüler” başlıklı 10’uncu maddesinin “a) Normal Yemek, Sabah Kahvaltısı, Gece Kahvaltısı Örnek Menüleri” bölümünde yaz ve kış dönemi için ayrı ayrı 30 günlük örnek menülere yer verilmiş olup, söz konusu menülerin “Öğle Yemeği” ve “Akşam Yemeği” sütunlarında bazı günler için “etli bamya” yemeği yer almaktadır.

Aynı Şartname maddesinin “b) Diyet Yemek, Diyet Kahvaltı Örnek Menüler” bölümünde de yaz ve kış dönemi için ayrı ayrı 30 günlük örnek menülere yer verilmiş olup, söz konusu menülerin “Öğle Yemeği” ve “Akşam Yemeği” sütunlarında bazı günler için “bamya yemeği” yer almaktadır.

Bahse konu Şartname’nin “Yiyecek Maddelerinin Evsafı (Nitelikleri)” başlıklı 11’inci maddesinde yer verilen ürünler arasında “taze bamya konservesi”, “taze bamya” ve “dondurulmuş taze bamya” ürünleri de bulunmaktadır.

Anılan Şartname’nin “Normal, Gece, Diyet Kahvaltıların, Ara Öğünlerin ve Örnek Normal ve Diyet Yemeklerin Gramaj Listesi” başlıklı 12’nci maddesinde düzenlenen “Normal Menü-Etli, Kıymalı, Zeytinyağlı, Yumurtalı Sebze ve Kuru Baklagil Yemekleri, Kızartmalar ve Salatalar Gramaj Listesi”nde “dondurulmuş etli bamya” yemeği ile “etli bamya” yemeğine ayrı ayrı yer verilmiş ve bahse konu yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları aşağıdaki şekilde belirtilmiştir:

Dondurulmuş Etli Bamya Bamya 150 gram
Dana Eti (Kemiksiz) 30 gram
Tuz 0,5 gram
Salça 5 gram
Ayçiçek yağı 10 mililitre
Kuru soğan 20 gram

Etli Bamya Bamya 200 gram
Dana Eti (Kemiksiz) 30 gram
Tuz 0,5 gram
Salça 5 gram
Ayçiçeği yağı 10 mililitre
Kuru soğan 20 gram

Aynı Şartname maddesinde düzenlenen “Diyet Menü-Zeytinyağlılar, Pilavlar, Makarnalar Gramaj Listesi”nde ise yalnızca “bamya” yemeğine yer verilmiş ve söz konusu yemeğin içeriği ile çiğ girdi miktarları aşağıdaki şekilde belirtilmiştir:

Bamya Bamya 200 gram
Domates 20 gram
Zeytinyağı 5 mililitre
Kuru soğan 10 gram

Yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinden; normal öğle ve akşam yemeği örnek menülerinde “etli bamya” yemeğinin yer aldığı, normal öğle ve akşam yemeklerine ilişkin gramaj listelerinde ise hem “etli bamya” yemeğine hem de “dondurulmuş etli bamya” yemeğine yer verildiği, bu bağlamda normal öğle ve akşam yemeği örnek menülerinde yer alan “etli bamya” yemeği için anılan gramaj listesindeki “etli bamya” yemeğinin kullanılacağı hususunun açık olduğu anlaşılmıştır.

Diyet öğle ve akşam yemeği örnek menülerinde “bamya yemeği”nin yer aldığı, diyet öğle ve akşam yemeklerine ilişkin gramaj listelerinde bahse konu yemeğin içeriğinde 200 gram “bamya” bulunduğunun belirtildiği, yemeğin isminden anlaşılacağı üzere anılan yemeğin “dondurulmuş bamya” yemeği olmadığı, dolayısıyla “bamya” ürününün “dondurulmuş taze bamya” olmadığı hususunun açık olduğu, bu bağlamda diyet öğle ve akşam yemeği örnek menülerinde yer alan “bamya yemeği”ne ilişkin olarak yapılacak hesaplamalarda istekliler tarafından “taze bamya konservesi” veya “taze bamya”nın göz önünde bulundurulabileceği hususunun da açık olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır. Başvuru sahibinin 13’üncü iddiasına ilişkin olarak:

4857 sayılı İş Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 2’nci maddesinde “…Bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişkiye asıl işveren-alt işveren ilişkisi denir. Bu ilişkide asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur…” hükmü,

Anılan Kanun’un “Gece süresi ve gece çalışmaları” başlıklı 69’uncu maddesinde “Çalışma hayatında "gece" en geç saat 20.00’de başlayarak en erken saat 06.00’ya kadar geçen ve her halde en fazla onbir saat süren dönemdir. … Gece ve gündüz işletilen ve nöbetleşe işçi postaları kullanılan işlerde, bir çalışma haftası gece çalıştırılan işçilerin, ondan sonra gelen ikinci çalışma haftası gündüz çalıştırılmaları suretiyle postalar sıraya konur. Gece ve gündüz postalarında iki haftalık nöbetleşme esası da uygulanabilir. Postası değiştirilecek işçi kesintisiz en az onbir saat dinlendirilmeden diğer postada çalıştırılamaz.” hükmü,

Söz konusu Kanun’un “Gece çalıştırma yasağı” başlıklı 73’üncü maddesinde “…Onsekiz yaşını doldurmuş kadın işçilerin gece postalarında çalıştırılmasına ilişkin usul ve esaslar Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikte gösterilir.” hükmü,

Kadın Çalışanların Gece Postalarında Çalıştırılma Koşulları Hakkında Yönetmelik’in “Dayanak” başlıklı 3’üncü maddesinde “(1) Bu Yönetmelik, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununun 73 üncü ve İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 30 uncu maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “İşyerine ulaşım” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) Belediye sınırları dışındaki her türlü işyeri işverenleri ile belediye sınırları içinde olmakla beraber, posta değişim saatlerinde toplu taşıma araçları ile gidip gelme zorluğu bulunan işyeri işverenleri, gece postalarında çalıştıracakları kadın çalışanları, sağlayacakları uygun araçlarla ikametgâhlarına en yakın merkezden, işyerine götürüp getirmekle yükümlüdür.” hükmü,

Postalar Halinde İşçi Çalıştırılarak Yürütülen İşlerde Çalışmalara İlişkin Özel Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in “Gece Çalıştırılma Yasağı” başlıklı 5’inci maddesinde “4857 sayılı İş Kanununun 69 uncu maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan gece dönemine denk düşen 20.00-06.00 saatleri arasındaki işçi postalarında, 18 yaşını doldurmamış çocuk ve genç işçilerin çalıştırılmaları yasaktır.” hükmü,

Söz konusu Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.3. Teklif fiyata dâhil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir: 25.3.1…Yol Bedeli: İstihdam edilecek personeller için bir (1) günlük (gidiş-dönüş) 41,96-TL brüt yol bedeli öngörülmüş olup, yol bedeli 26 gün üzerinden nakdi olarak tüm personele ödenecek ve maaş bordrosunda gösterilecektir…” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Hizmetin Yürütülmesinde Çalıştırılacak Eleman Sayıları ve Nitelikleri” başlıklı 4’üncü maddesinde düzenlenen “Personel Sayısı ve Dağılımı (Kişi)” tablosu aşağıdaki gibidir:

SIRA PERSONEL TANIMI SAYI
1 Diyetisyen/Gıda Mühendisi 1
2 Gıda Teknikeri 1
3 Aşçıbaşı 1
4 Aşçı
2
5 Aşçı Yardımcısı 3
6 Diyet Aşçısı 1
7 Tatlı Ustası 1
8 Kasap 1
9 Depo Sorumlusu 1
10 Garson 28
11 Bulaşıkçı 6
12 Meydancı 3
13 TOPLAM 49

Aynı Şartname’nin “Tarafların Yükümlülükleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…7- Yüklenici, çalıştığı mekânlarda malzeme ve personelin iş güvenliğini sağlamakla yükümlüdür. Yüklenici çalıştıracağı personeli "4857 sayılı İş Kanunu" çerçevesinde istihdam edecek ve "İş Sağlığı ve Güvenliği" konularında gerekli önlemleri almak ve uygulamakla yükümlüdür.” düzenlemesi,

Söz konusu Şartname’nin “Kahvaltı (Normal/Diyet/Gece/Çocuk), Yemek (Öğle ve Akşam), Ara Öğün Servis Saatleri, Şekilleri ve İçerikleri” başlıklı 9’uncu maddesinde “…b) Servis Saatleri: Yemek saatleri, ilgili hastane yönetiminin uygun gördüğü durumlarda değiştirilebilir (Örneğin; hizmeti kolaylaştırmak amacıyla çalışan personel ile hasta yemek servislerinin saatleri birbiriyle çakışmayacak şekilde hastane yönetimi tarafından değiştirilebilir.). Hasta ara öğün saatleri, hastane yönetiminin uygun gördüğü durumlarda değiştirilebilir.” düzenlemesi ile akabinde aşağıdaki tablo yer almaktadır:

ÖĞÜN SAAT
Sabah Kahvaltısı (hasta ve refakatçi için) 06.30-7.30
Öğle Yemeği (personel, hasta ve refakatçi için) 12.00-4.00
Akşam Yemeği (personel, hasta ve refakatçi için) 18.00-9.00
Ara Öğünler (sadece hastaya verilecektir) 10.00-5.00-22.00
Gece Kahvaltısı (nöbetçi personel için) 23.00-00.00

Bahse konu tablonun devamında “…ı) Ramazan Menüsü: Öğle ve akşam yemek hizmeti belirtilen rutin saatlerde uygulanacak olup çalışan personel için ramazan ayında bu saatler dışında da yemek hizmeti (iftar ve sahur) sunulacaktır…” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden; bir işverenden, iş yerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu iş yerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişkinin asıl işveren-alt işveren ilişkisi olduğu; bu ilişkide asıl işverenin, alt işverenin işçilerine karşı o iş yeri ile ilgili olarak 4857 sayılı İş Kanunu’ndan doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumlu olduğu, Kadın Çalışanların Gece Postalarında Çalıştırılma Koşulları Hakkında Yönetmelik’in 4857 sayılı İş Kanunu’na dayanılarak hazırlandığı, bu bağlamda bahse konu Yönetmelik’te yer alan hükümlerin, 4857 sayılı İş Kanunu’ndan doğan yükümlülükler kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, söz konusu Yönetmelik uyarınca; belediye sınırları dışındaki her türlü iş yeri işverenleri ile belediye sınırları içinde olmakla beraber, posta değişim saatlerinde toplu taşıma araçları ile gidip gelme zorluğu bulunan iş yeri işverenlerinin, gece postalarında çalıştıracakları kadın çalışanları, sağlayacakları uygun araçlarla ikametgâhlarına en yakın merkezden, iş yerine götürüp getirmekle yükümlü oldukları, Postalar Halinde İşçi Çalıştırılarak Yürütülen İşlerde Çalışmalara İlişkin Özel Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in “Gece Çalıştırılma Yasağı” başlıklı 5’inci maddesi uyarınca ise 20.00 ile 06.00 saatleri arasının çalışma hayatında "gece" olarak tanımlandığı anlaşılmaktadır.

Yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinden ise; inceleme konusu ihalenin, Kartal Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesinde 7 gün 24 saat çalışan ve çalışacak olan hastane personelinin öğle ve akşam yemekleri, nöbetçi hastane personelinin gece kahvaltısı, hastanede yatan hastaların ve refakatçilerinin sabah kahvaltısı, öğle ve akşam yemekleri ile diyet yemeklerinin her türlü malzeme dâhil hastane mutfaklarında pişirilmesi, dağıtımı ve sonrası temizlik hizmetlerine ilişkin olduğu, bahse konu işin yürütülmesinde yüklenici tarafından 4857 sayılı İş Kanunu çerçevesinde istihdam edilmek üzere 49 adet personel çalıştırılacağı, söz konusu personellerin gidiş-dönüşü için öngörülen bir günlük 41,96 TL brüt yol bedelinin yüklenici tarafından 26 gün üzerinden nakdi olarak tüm personele ödenmesi ve bahse konu giderin istekliler tarafından teklif fiyata dâhil edilmesi gerektiği,

Öte yandan anılan personelin cinsiyetine, çalışma ve posta saatlerine ilişkin olarak Teknik Şartname’de bir belirleme yapılmadığı, ancak ihale konusu işin; nöbetçi hastane personeline 23.00-00.00 saatleri arasında gece kahvaltısı verilmesi, tüm hastane personeli için ise iftar ve sahur hizmeti sunulması gibi işleri kapsayan, dolayısıyla gece saatlerinde de hizmet verilmesini gerektiren bir iş olduğu hususunun açık olduğu, hizmetin ifasında çalıştırılacak personelin cinsiyeti hakkında idare tarafından önceden dokümanda belirleme yapılmasının beklenemeyeceği, ayrıca başvuru sahibinin iddiasında belirttiği ve özelliği gereği yalnızca kadın işçi çalıştırılmasının zorunlu olduğu herhangi bir hizmet yeri bölümünün de bulunmadığı, yüklenici tarafından gece postalarında kadın personel çalıştırılmasının tercih edilmesi halinde dahi, ihale dokümanında posta saatleri belirtilmediğinden, posta değişim saatleri toplu taşıma araçları ile gidip gelme zorluğu bulunmayan saatlere denk gelmeyecek ve/veya gece postalarında kadın personel çalıştırılmayacak şekilde, 4857 sayılı İş Kanunu’nun emredici hükümleri doğrultusunda vardiya saatlerinin sözleşmenin yürütülmesi aşamasında ayarlanabileceği, bunların yanı sıra posta değişim saatlerinde toplu taşıma araçları ile gidip gelme zorluğu bulunan iş yerlerinde gece postalarında çalıştırılacak kadınlar olması halinde ise; ihale konusu işin asıl işvereninin idare, alt işvereninin ise yüklenici olması, kadın işçilerin taşınmasına ilişkin olarak bahsi geçen yükümlülüğün 4857 sayılı İş Kanunu’ndan doğan bir yükümlülük olması dolayısıyla söz konusu hususta asıl işveren olan idare ile alt işveren olan yüklenicinin birlikte sorumlu olduğu, idarelerin de yükleniciler gibi, ihale ve sözleşme sürecinin her aşamasında Kanun hükümlerine uymak zorunda oldukları, basiretli tacir olması beklenen istekliler tarafından tüm bu hususlar göz önünde bulundurulmak suretiyle tekliflerin oluşturulabileceği tespit edildiğinden başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Başvuru sahibinin 14’üncü iddiasına ilişkin olarak:

Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Yüklenicinin genel sorumlulukları” başlıklı 6’ncı maddesinde “Yüklenici, işleri gereken özen ve ihtimamı göstererek planlayacak, projelendirecek (sözleşmede öngörüldüğü şekilde), yürütecek, tamamlayacak ve işlerde olabilecek kusurları sözleşme hükümlerine uygun olarak giderecektir. Yüklenici, bu sorumluluklarının yerine getirilmesi için, ister kalıcı, ister geçici nitelikte olsun, gereken bütün denetim, muayene ve testleri yaptıracak ve işçilik, malzeme, tesis, ekipman vb. temin edecektir…” hükmü,

Söz konusu tabloda yer alan öğün çeşidi ve sayılarına, ihale dokümanının eki olan “KİK015.5B/EKAP-H” numaralı Birim Fiyat Teklif Cetveli Standart Formda da yer verilmiştir.

İhale konusu işin yürütüleceği yer olan hastanede taburculukların ve ani hasta yatışlarının olması nedeniyle yemek sunulacak hasta ve refakatçi sayısının öngörülebilmesinin mümkün olmadığı, basiretli tacir olması beklenen yüklenici tarafından ihale konusu işin doğası da dikkate alınmak suretiyle işlerin gereken özen ve ihtimam gösterilerek planlanması ve yürütülmesi gerektiği, yükleniciye yapılacak ödemelerin, yenilen yemek sayısının teklif edilen birim fiyatlarla çarpılması sonucu elde edilen aylık toplam bedel üzerinden yapılacağı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır. Başvuru sahibinin 15 ve 16’ncı iddialarına ilişkin olarak:

İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “…25.3. Teklif fiyata dâhil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir: … Ayrıca; Teknik Şartname’de belirtilen personel giyim giderleri, demirbaş malzemenin kullanım bedeli ve diğer giderler elektrik, su doğalgaz gideri, ilaçlama gideri, temizlik ve sarf malzeme gideri, yemeklerin sıcak ve soğuk zincir kurallarına uygun olarak taşınması, analiz giderleri ve Teknik Şartname’de tanımlanmış hizmetin sunumu ve personel ile ilgili diğer giderler teklif fiyata dâhil edilecektir…” düzenlemesi,

Bahse konu Şartname’nin “Diğer hususlar” başlıklı 48’inci maddesinde “…Yüklenici, Teknik Şartname’de geçen ilaçlamayı Halk Sağlığı Alanında Haşerelere Karşı İlaç Uygulama İzin Belgesine sahip olması durumunda ilaçlama kendisi tarafından yapılacak, bu izin belgesine sahip olmaması durumunda ise ilaçlamayı anılan izin belgesine sahip olan firmalara yaptıracaktır…” düzenlemesi,

Sözleşme Tasarısı’nın “Sözleşme bedeline dâhil olan giderler” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. Taahhüdün (ilave işler nedeniyle meydana gelebilecek artışlar dâhil) yerine getirilmesine ilişkin ilgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, vergi, resim ve harç, hizmetin yerine getirilmesine ilişkin; makine, araç, gereç, ekipman, demirbaşlar ile bakım-onarımları,… ilaçlama, …ve benzeri gibi tüm giderler teklif fiyata dâhildir. Sözleşme bedeline dâhildir…” düzenlemesi,

Aynı Tasarının “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12’nci maddesinde “…Öğün Sayısı Belirleme: Yüklenici firma, hastane personeline, yemekhanelerde kurulu olan manyetik kart sistemine göre turnike kurup yemek dağıtımı yapacaktır…Firma ödemeleri bilgisayar çıktılarında belirlenen kişi sayısı ile hesaplanıp ödemeler ona göre yapılacaktır…Personel yemek sayısının tespitinde kullanılan bilgisayar takip sisteminin bozulması durumunda, yüklenici bir sonraki öğüne kadar gerekli onarımı yaptıracaktır…” düzenlemesi,

Bahse konu Tasarı’nın “Alt yüklenicilere ilişkin bilgiler ve sorumluluklar” başlıklı 15’inci maddesinde “15.1. Yüklenici, Teknik Şartname’de geçen ilaçlamayı Halk Sağlığı Alanında Haşerelere Karşı İlaç Uygulama İzin Belgesine sahip olması durumunda ilaçlama kendisi tarafından yapılacak, bu izin belgesine sahip olmaması durumunda ise ilaçlamayı anılan izin belgesine sahip olan firmalara yaptıracaktır.” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “Tarafların Yükümlülükleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…17-Yüklenici firma rutin olarak her ay mutfak, kat mutfakları ve yemekhaneleri haşere mücadelesi için gıda sektörüne uygun ilaçlar ile ilaçlayacaktır (Halk Sağlığı Alanında Haşerelere Karşı İlaç Uygulama İzin Belgesine sahip olması durumunda). Bu ilaçlama izin belgesine sahip olmaması durumunda ise anılan izin belgesine sahip olan firmaya ilaçlatacak ve ilaçlamadan sonra ilaçlanan alanlar, araç ve gereçler deterjanla yıkanacaktır. İlaçlama masraflarından dolayı yüklenici firma hastane idaresinden ücret talep etmeyecektir. Her ay yapılan ilaçlamanın belgesi yüklenici firma tarafından hastane idaresine teslim edilecektir. Aylık hakediş dosyasında olacaktır. … 22-Yüklenici firma hastane personeline, yemekhanelerde kurulu olan manyetik kart sistemine göre turnike kurup yemek dağıtımını yapacaktır…Firma ödemeleri bilgisayar çıktılarında belirlenen kişi sayısı ile hesaplanıp ödemeler ona göre yapılacaktır… 23-Personel yemek sayılarının tespitinde kullanılan bilgisayar takip sisteminin bozulması durumunda, yüklenici bir sonraki öğüne kadar gerekli onarımı yaptıracaktır…” düzenlemesi yer almaktadır.

Bahse konu Şartname’nin “Yüklenici Firmadan Talep Edilen Ekipman, Aylık Sarf ve Temizlik Giderleri ve Hastaneye Ait Demirbaş Listeleri” başlıklı 15’inci maddesinde düzenlenen “Yüklenici Firmadan Talep Edilen Ekipman/Araç-Gereçler” tablosunda, turnike ile kart okuyucuya da yer verilmiştir.

İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde; Teknik Şartname’de tanımlanmış hizmetin sunumu ile ilgili giderlerin teklif fiyata dâhil olduğunun belirtildiği, Teknik Şartname’de ise turnike ile kart okuyucuya yükleniciden talep edilen ekipmanlar arasında yer verildiği, ayrıca söz konusu Şartname’de yüklenicinin hastane personeline turnike kurarak yemek dağıtımı yapması ve personel yemek sayılarının tespitinde kullanılan bilgisayar takip sisteminin bozulması durumunda bir sonraki öğüne kadar gerekli onarımı yaptırması gerektiğinin düzenlendiği görülmüş olup, bahse konu giderlerin öğün maliyetlerine eklenmek suretiyle istekliler tarafından teklif fiyatlarının oluşturulabileceği, anılan giderler için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı satır açılmasına gerek olmadığı tespit edildiğinden başvuru sahibinin bu hususa yönelik iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Ayrıca yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinden; yüklenicinin her ay mutfak, kat mutfakları ve yemekhanelerini, Halk Sağlığı Alanında Haşerelere Karşı İlaç Uygulama İzin Belgesi’ne sahip olması durumunda haşere mücadelesi için gıda sektörüne uygun ilaçlar ile kendisinin ilaçlaması, bu izin belgesine sahip olmaması durumunda ise anılan izin belgesine sahip olan bir firmaya ilaçlatması ve ilaçlamadan sonra ilaçlanan alanları, araç ve gereçleri deterjanla yıkaması gerektiği, ilaçlama giderlerinin teklif fiyata dâhil giderlerden olduğu anlaşılmakta olup, bahse konu giderler öğün maliyetlerine eklenmek suretiyle istekliler tarafından teklif fiyatlarının oluşturulabileceği, anılan giderler için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı satır açılmasına gerek olmadığı tespit edildiğinden başvuru sahibinin bu hususa yönelik iddiasının da yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır. Başvuru sahibinin 17’nci iddiasına ilişkin olarak:

Teknik Şartname’nin “Kahvaltı (Normal/Diyet/Gece/Çocuk), Yemek (Öğle ve Akşam), Ara Öğün Servis Saatleri, Şekilleri ve İçerikleri” başlıklı 9’uncu maddesinde “…c) Kahvaltı (Normal, Sabah ve Gece) İle İlgili Hususlar:

Kahvaltının Servis Şekli …Tüm yetişkin, çocuk ve diyet hastaları ve refakatçileri için normal ve diyet sabah kahvaltı servisi…ekmek ve bardak su (bardak su, hasta ve refakatçiye verilecektir) ile birlikte verilecektir… … d) Normal Yemekler (Öğle ve Akşam) İle İlgili Hususlar:
Yemeğin Servis Şekli: Çalışan personel için yemekhanelerde, ısıtıcılı ve sabitlenmiş yemek servis arabası (ben-marie) kullanılarak, 1.sınıf kalitede, verzalit self-servis tepsilerinde, porselen tabaklarda ve paketlenmiş paslanmaz çelik kaşık, çatal, bıçak ile yemek hizmeti verilecektir. Su servisi, damacana su ile kapaklı cam sürahilerde yapılacak ve cam su bardağı kullanılacaktır. … Yemek, kat mutfaklarında sabitlenmiş ve öncesinde uygun ısıda ayarlanmış olan yemek arabalarına (ben-marieler) yerleştirilecektir. Sonrasında yemek, ilgili garson/dağıtım elemanı tarafından porselen tabaklara porsiyonlanıp, bu tabakları self-servis tepsilerine yerleştirecek ve üstü kapalı bir şekilde servis edecektir. Yerleştirildikten sonra, tepsiler ısısı muhafaza edilmiş şekilde, ekmek, bardak su (hasta ve refakatçiye verilecektir), paketlenmiş paslanmaz çelikten kaşık-çatal ile birlikte, hijyen kurallarına uyarak hasta odasına kadar götürülecektir ve boşlar yemek sonrası toplanacaktır. Diyet hastaları için diyet yemekleri de aynı şekilde sunulacaktır. … h) Ekmek ve Su Servisi: …
Su: Refakatçiler ve yatan hastalar için günde 3 öğün (kahvaltı, öğle, akşam) olmak üzere 1 adet bardak su (200 ml) verilecektir. Yoğun bakım, palyatif bakım, yenidoğan ve çocuk yoğun bakım servislerinde yatan hastalar için günde 3 öğün (kahvaltı, öğle, akşam) olmak üzere 1 adet 200 ml’lik bardak su servisinin yanı sıra, tedavileri gereği yazılı olarak talep edilirse fazla su verilebilecektir. Yemek yiyen personel için içme suyu damacana su olarak (kapaklı cam sürahilerde, cam bardak ile) verilecektir…Hastanenin aylık damacana su ve bardak su giderleri aşağıdaki tabloda belirtilmiştir… ” düzenlemesi ile aşağıdaki tablo yer almaktadır:

Damacana Su (19 Iitre/adet), personel, yoğun bakımlar için 750
Bardak Su (200 mililitre/adet), hasta ve refakatçi için 44.000

Bahse konu Şartname maddesinin devamında “…ı) Ramazan Menüsü: Öğle ve akşam yemek hizmeti belirtilen rutin saatlerde uygulanacak olup çalışan personel için ramazan ayında bu saaatler dışında da yemek hizmeti (iftar ve sahur) sunulacaktır. İftar menüsü, normal yemek menüsünün aynısı olacaktır. Sahur menüsü, personel gece kahvaltısının aynısı olacak ve normal/gece kahvaltısı geçerli olacaktır. Su ihtiyacı nöbetçi personel için damacana su talebinin içerisinde belirtilmiştir…” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinden; tüm hastalar ve refakatçileri için normal ve diyet sabah kahvaltı ile normal ve diyet öğle-akşam yemeği servisinin 1 adet 200 ml bardak su ile birlikte yapılacağı, yemek yiyen personel için ise içme suyunun damacana su olarak kapaklı cam sürahilerde verileceği, bu bağlamda hastanenin aylık 19 litrelik damacana su ihtiyacının 750 adet, 200 ml bardak su ihtiyacının iste 44.000 adet olduğu anlaşılmış olup, suyun öğünler ile birlikte verildiği, dolayısıyla su giderlerinin öğün maliyetlerine eklenmek suretiyle istekliler tarafından teklif fiyatlarının oluşturulabileceği, anılan giderler için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı satır açılmasına gerek olmadığı tespit edildiğinden başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır. Başvuru sahibinin 18’inci iddiasına ilişkin olarak:

4857 sayılı İş Kanunu’nun “Yıllık izin bakımından çalışılmış gibi sayılan haller” başlıklı 55’inci maddesinde “Aşağıdaki süreler yıllık ücretli izin hakkının hesabında çalışılmış gibi sayılır: a) İşçinin uğradığı kaza veya tutulduğu hastalıktan ötürü işine gidemediği günler (Ancak, 25 inci maddenin (I) numaralı bendinin (b) alt bendinde öngörülen süreden fazlası sayılmaz.). … k) Bu Kanunun uygulanması sonucu olarak işçiye verilmiş bulunan yıllık ücretli izin süresi.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dâhil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “78.1. Bu Tebliğde personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları için öngörülen düzenlemeler, 4734 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi gereğince ihale edilebilecek personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerine uygulanır… … 78.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı; ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı, yaklaşık maliyetinin en az % 70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dâhil işçilik giderinden oluştuğu ve niteliği gereği süreklilik arz eden hizmet alımlarını ifade eder. … 78.25. İhale dokümanında günlük olarak belli sayıda personelin idarenin işyerinde bulunması gerektiğine ilişkin düzenleme yapılan ihalelerde, 4857 sayılı Kanunun 55 inci maddesi uyarınca izne hak kazanan işçilerin izin hakları idarenin belirleyeceği takvim çerçevesinde kullandırılacak ve izin kullanan işçiler fiilen çalışan işçi sayısına dâhil kabul edileceğinden, izin kullanan işçilerin yerine başka işçilerin getirilerek sayının tamamlanması talep edilmeyecektir. İdarelerin, ihale konusu işte çalıştırılması istenen personel sayısını bu hususu dikkate alarak belirlemeleri gerekmektedir. Ayrıca idareler ve yükleniciler, işçilerin yıllık ücretli izin haklarını kullanmasına ilişkin olarak 4857 sayılı Kanunun ilgili hükümlerinde öngörülen yükümlülüklere uymak zorundadır…” açıklaması,

Teknik Şartname’nin “Tarafların Yükümlülükleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…5- Yüklenici, yıllık izne hak kazanan personellerin izinlerini hizmette bir aksaklığa meydan vermeden iş programına uygun olarak kullandıracaktır. Yıllık izine ayrılacak personel için doldurulan izin formunun bir sureti ilgili hastane yemek kontrol teşkilatına verilecektir…” düzenlemesi yer almaktadır.

Başvuru sahibinin iddiasına konu olan Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dâhil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde; ihale dokümanında günlük olarak belli sayıda personelin idarenin iş yerinde bulunması gerektiğine ilişkin düzenleme yapılan ihalelerde, izin kullanan işçilerin yerine başka işçilerin getirilerek sayının tamamlanmasının talep edilemeyeceği; idarelerin, ihale konusu işte çalıştırılması istenen personel sayısını bu hususu dikkate alarak belirlemeleri gerektiği belirtilmişse de, söz konusu Tebliğ maddesinin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarına ilişkin olduğu, inceleme konusu ihalenin ise personel çalıştırılmasına dayalı olmadığı, bunların yanı sıra; ihale dokümanında, yıllık iznini kullanan işçilerin yerine başka işçilerin getirilmesi gerektiğine ilişkin herhangi bir düzenlemenin de yer almadığı, Teknik Şartname’nin 7’nci maddesinde; yüklenicinin, yıllık izne hak kazanan personellerin izinlerini, hizmette bir aksaklığa meydan vermeden, iş programına uygun olarak kullandırması gerektiğinin düzenlendiği, bahse konu düzenlemenin, ihtiyaçların uygun şartlarda ve zamanında karşılanması ile kaynakların verimli kullanılmasını amaçladığı, nitekim Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin 6’ncı maddesinde de yüklenicinin, işleri gereken özen ve ihtimamı göstererek planlaması, sözleşmede öngörüldüğü şekilde yürütmesi ve tamamlaması gerektiğinin ifade edildiği tespit edildiğinden başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır. Başvuru sahibinin 19’uncu iddiasına ilişkin olarak:

Anılan Şartname’nin “İşin yapılacağı yerin görülmesi” başlıklı 12’nci maddesinde “12.1. İşin yapılacağı yeri ve çevresini görmek, inceleme yapmak, teklifini hazırlamak ve taahhüde girmek için gerekli olabilecek tüm bilgileri temin etmek isteklinin sorumluluğundadır. İşyeri ve çevresinin görülmesiyle ilgili bütün masraflar istekliye aittir. 12.2. İstekli, işin yapılacağı yeri ve çevresini görmekle; işyerinin şekline ve mahiyetine, iklim şartlarına, işin gerçekleştirilebilmesi için yapılması gerekli çalışmaların ve kullanılacak malzemelerin miktar ve türü ile işyerine ulaşım ve şantiye kurmak için gerekli hususlarda maliyet ve zaman bakımından bilgi edinmiş; teklifini etkileyebilecek riskler, olağanüstü durumlar ve benzeri diğer unsurlara ilişkin gerekli her türlü bilgiyi almış sayılır. … 12.4. Tekliflerin değerlendirilmesinde, isteklinin işin yapılacağı yeri incelediği ve teklifini buna göre hazırladığı kabul edilir…” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Diğer hususlar” başlıklı 48’inci maddesinde “…3) Yer teslimi aşamasında hizmet alımı kapsamında İdareye ait yükleniciye kullanılması için verilecek demirbaş vb. malzemeler tutanakla teslim edilir/geri alınır. Düzenlenen tutanaklar 2 nüsha halinde düzenlenerek 1 nüshası yüklenici firma yetkilisine verilir.” düzenlemesi,

Sözleşme Tasarısı’nın “Sözleşme bedeline dâhil olan giderler” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1…Hizmetin yerine getirilmesine ilişkin; makine, araç, gereç, ekipman, demirbaşlar ile bakım-onarımları teklif fiyata dâhildir. Sözleşme bedeline dâhildir…” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin 6’ncı maddesinde “…b) Araç-Gereç ve Malzeme Konusundaki Diğer Şartlar: İhaleyi alan firmaya, her hastanenin ilgili birimlerinde bulunan sabit tesis, soğuk hava odaları, klima, demirbaş malzemeleri ve diğer malzemelerin listesi Hastane İlgili Taşınır Kayıt ve Kontrol Birimi tarafından zimmetle çalışır durumda teslim edilerek, sözleşme sonunda çalışır durumda teslim alınacaktır. Hastaneye zimmetli demirbaş listesi ise tablo şeklinde Madde 15/a’da belirtilmiştir...” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Tarafların Yükümlülükleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…11- Hastane yönetimi, mutfağını, yer (alan) olarak yüklenici firmaya teslim tutanağı ile teslim edilecektir. Ayrıca hastaneye zimmetli demirbaş listesi, tam, sağlam ve kullanılabilir olarak yüklenici firmaya yine bir teslim tutanağı hazırlanarak teslim edilecektir. Firma kendisine teslim tutanağı ile teslim edilen mutfakta ve yemekhanede gerekli gördüğü takdirde idarenin onayını almak kaydıyla yapacağı tadilat ve tesislerin masrafını kendisi karşılayacaktır. Kullanım sırasında bina sabit tesislerinde ve diğer demirbaş malzemelerde oluşabilecek zarar ziyan ve kayıpların telafisi, teslim tutanağında markası, modeli, kapasitesi, sayısı ve buna benzer özellikler belirtildiği gibi olacaktır. Firma mutfak ve yemekhaneleri sözleşme süresinin bitiminde verilen süre içinde idareye teslim edecektir. Bu süre içinde malzeme ve cihazları eksik ve bozuk olarak teslim ettiği takdirde tüm masraflar sonradan firmanın hak edişinden kesilecektir. 12- Hastaneden yüklenici firmaya teslim edilen araç gereç, demirbaşlar ve cihazlar çalışır durumda teslim edilecektir. Sağlam teslim edilen demirbaşların teslim edildikten sonra bakım-onarım ve ilk montaj giderleri, yüklenici firma tarafından karşılanacaktır...Hastane demirbaş malzemelerinin kullanılması konusunda itinalı davranılması, yersiz ve gereksiz kullanımdan kaçınılması, azami tasarrufa riayet edilmesi zorunlu hususlardır (zimmetli demirbaş tablo şeklinde Madde 15/a’da belirtilmiştir.)…” düzenlemesi yer almaktadır.

Anılan Şartname’nin 15.a maddesinde “Hastaneye Ait Demirbaş Listesi” isimli tabloya yer verilmiştir.

Yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinden; yükleniciye yer teslimi aşamasında, her hastanenin ilgili birimlerinde bulunan sabit tesisin, soğuk hava odalarının, klimanın, demirbaş malzemelerinin ve diğer malzemelerin zimmetle çalışır durumda teslim edileceği ve sözleşme sonunda çalışır durumda teslim alınacağı, demirbaş miktar ve ismine ait listeye Teknik Şartname’nin 15.a maddesinde yer verildiği, diğer malzemelere ait listenin ise Hastane İlgili Taşınır Kayıt ve Kontrol Birimi tarafından yükleniciye verileceği; makine, araç, gereç, ekipman ve demirbaşların bakım-onarım maliyetlerinin teklif fiyata dâhil olduğu, kullanım sırasında bina sabit tesislerinde ve diğer demirbaş malzemelerde oluşabilecek zarar ziyan ve kayıpların telafisinin, teslim tutanağında belirtilen marka, model, kapasite, sayı ve buna benzer özelliklere uygun olarak yapılması gerektiği anlaşılmış olup, işin yapılacağı yeri görmek, inceleme yapmak, teklifini hazırlamak ve taahhüde girmek için gerekli olabilecek tüm bilgileri temin etmek hususlarının isteklilerin sorumluluğunda olduğu, isteklilerin, işin yapılacağı yeri ve çevresini görmekle; iş yerinin şekline ve mahiyetine, işin gerçekleştirilebilmesi için yapılması gerekli çalışmaların ve kullanılacak malzemelerin miktar ve türüne ilişkin bilgi edinmiş sayılacağı, tekliflerin değerlendirilmesinde, isteklilerin işin yapılacağı yeri incelediği ve tekliflerini buna göre hazırladığı kabulünün yapılacağı, bu bağlamda isteklilerin işin yapılacağı yeri inceleyerek hastanenin ilgili birimlerinde bulunan sabit tesis, soğuk hava odaları, klima, demirbaş malzemeleri ve diğer malzemelere ilişkin tüm bilgileri temin edebileceği, Teknik Şartname’nin 15.a maddesinde de demirbaş miktar ve isimlerine ilişkin listeye yer verildiği, basiretli tacir olması beklenen istekliler tarafından söz konusu bakım onarım işlemlerinin kapsamı ve hangi sıklıkta yapılacağına ilişkin öngörüde bulunularak tekliflerin hazırlanabileceği hususları bir arada değerlendirildiğinde başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Başvuru sahibinin 20’nci iddiasına ilişkin olarak:

Teknik Şartname’nin 8’inci maddesinde “a) Mutfak Hizmetleri, Geniş Çapta Hazırlık ve Pişirme, Malzeme Kabulü ve Depolar İle İlgili Genel Kurallar … 21- Yemeklerde içyağı, kuyruk yağı, don yağı vb. kesinlikle kullanmayacaktır. Zeytinyağı, ayçiçeği yağı vb. kullanılacaktır. Diyet yemeklerinde ve tüm salatalarda zeytinyağı kullanılacaktır…” düzenlemesi yer almaktadır.

Anılan Şartname’nin “Örnek Menüler” başlıklı 10’uncu maddesinin “a) Normal Yemek, Sabah Kahvaltısı, Gece Kahvaltısı Örnek Menüleri” bölümünde ise yaz ve kış dönemi için ayrı ayrı 30 günlük örnek normal/diyet menülere yer verilmiş olup, bahse konu menülerde “dalyan köfte (patates püresi)” yemeği ile “kadınbudu köfte (patates püresi)” yemekleri de bulunmaktadır.

Kızartmalarda "ayçiçeği yağı" kullanılacaktır. Tüm salatalarda (normal ve diyet salatalar) ve diyet yemeklerin tamamında ise "zeytinyağı" kullanılacaktır. Patates pürelerinde margarin kullanılacaktır…” düzenlemesi yer almaktadır.

Anılan Şartname maddesinde “Normal Menü-Et Yemekleri, Tavuk, Balık ve Köfteler Gramaj Listesi” düzenlenmiş olup bahse konu listede “püreli dalyan köfte” ve “püreli kadınbudu köfte” yemekleri için belirlenen içerikler ve çiğ girdi miktarları aşağıdaki şekildedir:

Püreli Dalyan Köfte Dana Eti (Kemiksiz) 120 gram

… …

Püre İçin:

Patates 100 gram

Un 10 gram

Süt 20 mililitre

Margarin 5 gram

Tuz 0.5 gram
Püreli Kadınbudu Köfte Dana Eti (Kemiksiz) 120 gram

… …

Ayçiçeği Yağı 20 mililitre

Püre İçin:

Patates 100 gram

Un 10 gram

Süt 20 mililitre

Margarin 5 gram

Tuz 0.5 gram

Yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinden; yemeklerde içyağı, kuyruk yağı, don yağı vb. yağların kullanılmaması gerektiği, bunun yerine zeytinyağı, ayçiçeği yağı vb. yağların kullanılacağı, diyet yemeklerinin tamamında ve ister normal ister diyet olsun tüm salatalarda zeytinyağı kullanılmasının zorunlu olduğu, patates pürelerinde ise margarin kullanılması gerektiği anlaşılmış olup, bu bağlamda; örnek normal yemek menüsünde yer verilen “dalyan köfte (patates püresi)” yemeği ile “kadınbudu köfte (patates püresi)” yemeklerinin pürelerinin yapımında margarin kullanılması gerektiği hususunun açık olduğu, söz konusu Şartname düzenlemelerinin birbiriyle çelişmediği tespit edildiğinden başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Başvuru sahibinin 21’inci iddiasına ilişkin olarak:

Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İşe başlama tarihi 01.04.2024; işi bitirme tarihi 31.03.2026…” düzenlemesi yer almaktadır.

Teknik Şartname’nin 1’inci maddesinde yer verilen “Öğün Sayıları ve Dağılımı (24 Aylık, Adet)” başlıklı tablo aşağıdaki gibidir:

Öğün Çeşidi
Normal Kahvaltı 312.000
Normal Yemek (Öğle ve Akşam) 960.000
Diyet Kahvaltı 162.000
Diyet Yemek (Öğle ve Akşam) 324.000
Ara Öğün (3 kez) 252.000
Rejim 1 (R1) 4.800
Rejim 2 (R2) 9.000

Söz konusu tabloda yer alan öğün çeşidi ve sayılarına, ihale dokümanının eki olan “KİK015.5B/EKAP-H” numaralı Birim Fiyat Teklif Cetveli Standart Formda da yer verilmiştir.

Kahvaltının Servis Şekli …Tüm yetişkin, çocuk ve diyet hastaları ve refakatçileri için normal ve diyet sabah kahvaltı servisi, gıda ile temasa uygun, iyi kalitede 3 gözlü ve kapaklı köpük tabaklarda, iyi kalitede plastik çatal-bıçak kullanılarak ekmek ve bardak su (bardak su, hasta ve refakatçiye verilecektir) ile birlikte verilecektir… … Personel için gece kahvaltısı, 1. sınıf kalite verzalit self-servis tepsilerinde, porselen düz tabaklarda ve paketlenmiş paslanmaz çelik kaşık, çatal, bıçak ile servis edilecektir…” düzenlemesi yer almaktadır.

Bahse konu Şartname’nin “Yüklenici Firmadan Talep Edilen Ekipman, Aylık Sarf ve Temizlik Giderleri ve Hastaneye Ait Demirbaş Listeleri” başlıklı 15’inci maddesinde düzenlenen “Aylık Ortalama Sarf Malzemesi Giderleri” tablosu ise aşağıdaki gibidir:

SIRA NO MALZEME AÇIKLAMASI MİKTAR (AYLIK) BİRİM
… … … …
14 3 Göz Tek Kullanımlık (Köpük) Tabak (kahvaltı servisi için) 20000 Adet
… … … …

Yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinden; inceleme konusu ihalenin süresinin 24 ay olduğu, söz konusu süre içerisinde yüklenici tarafından hastalara ve refakatçilere kahvaltı servisinin 3 gözlü köpük tabaklarda yapılması gerektiği, dolayısıyla yüklenici tarafından en az, hasta ve refakatçiler için belirlenen kahvaltı öğün adedi kadar 3 gözlü köpük tabak temin edilmesi gerektiği, ihale dokümanında belirtilen normal ve diyet kahvaltı öğün adedi toplamının 474.000 olduğu (312.000+162.000), Teknik Şartname’nin 15’inci maddesinde ise kahvaltı servisi için aylık 3 gözlü kapak ihtiyacının ortalama 20.000 adet olarak belirlendiği, ihale konusu işin süresi göz önünde bulundurulduğunda ise söz konusu ihtiyacın toplam ortalama 480.000’e tekabül ettiği (20.000x24 ay) anlaşılmışsa da, bahse konu Şartname maddesinde belirtilen adetlerin yalnızca ortalama gider miktarları olduğu, bahse konu miktarların istekliler tarafından teklif fiyatı oluşturulurken kullanılmasının zorunlu olmadığı, ihale konusu iş süresince ihtiyaç duyulacak olan 3 gözlü köpük tabak sayısının basiretli tacir olması beklenen istekliler tarafından ihale dokümanında yer alan düzenlemeler göz önünde bulundurulmak suretiyle hesaplanabileceği ve teklif fiyatının oluşturulabileceği hususları bir arada değerlendirildiğinde başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Başvuru sahibinin 22’nci iddiasına ilişkin olarak:

Aynı Genel Şartname’nin “Malzeme, tesis ve işçilik kalitesi” başlıklı 17’nci maddesinde “Bütün malzemeler, tesisler ve işçilik; (a) Sözleşmede ve eklerinde belirtilen tip ve türlerde ve kontrol teşkilatının talimatlarına uygun olacak, (b) İmalat, üretim veya hazırlanma yerinde, işyerinde ya da sözleşmede öngörülen başka herhangi bir yerde kontrol teşkilatının talep edeceği zamanlarda denetim ve testlere tabi tutulacaktır. Yüklenici, malzemeleri veya tesisleri incelemek, ölçmek ve test etmek için gereken her türlü desteği, işçiliği, elektriği, yakıtı, cihazları ve aletleri temin edecek ve işte kullanılmadan önce bütün malzeme numunelerini, kontrol teşkilatı tarafından seçilecek ve gerekli görülecek testlerin yapılması amacıyla idareye sunacaktır…” hükmü,

Söz konusu Genel Şartname’nin Dördüncü Bölümünde yer alan “Kontrol teşkilatı ve yetkileri” başlıklı 26’ncı maddede “Sözleşmeye bağlanan her türlü iş, idare tarafından görevlendirilen kontrol teşkilatının denetimi altında, yüklenici tarafından yönetilir ve gerçekleştirilir. Yüklenici, bütün işleri kontrol teşkilatının sözleşme ve eklerindeki hükümlere aykırı olmamak şartı ile vereceği talimata göre yapmak zorundadır. Kontrol teşkilatının yetkileri sözleşmede belirtilir. Sözleşmede aksine bir hüküm yoksa kontrol teşkilatı; işlerin yürütülmesiyle ilgili olarak her türlü denetim, malzeme, işlerin ve sözleşmesinde onaya sunulması gerektiği belirtilen yüklenici personelinin onay veya reddi, ödeme miktarlarının tespiti, işlerin düzeltilmesi ve sözleşmenin gereklerinin yerine getirilmesi konusunda talimat vermeye ve uygulamaya yetkili olup, fesih, tasfiye, süre uzatımı, iş artışı, iş eksilişi, kabul, yüklenici nam ve hesabına iş yaptırma ve alt yüklenicileri onaylama hususlarında ise idareye görüş bildirir. Yüklenici kullanacağı her türlü malzemeyi kontrol teşkilatına gösterip iş için elverişli olduğunu kabul ettirmeden işyerinde kullanamaz. Malzemenin şartnamelere uygun olup olmadığını inceleyip gözden geçirmek için kontrol teşkilatı istediği şekilde deneyler yapabilir ve ister işyerinde, ister özel veya resmi laboratuvarlarda olsun, bu deneylerin giderleri sözleşmesinde başka bir hüküm yoksa yüklenici tarafından karşılanır. Yüklenici, deneylerin işyerinde yapılmasını isterse bunun için gerekli araç ve teçhizatı kendisi sağlamak zorundadır…” hükmü,

İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “…25.3. Teklif fiyata dâhil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir: … Ayrıca; Teknik Şartname’de belirtilen…, analiz giderleri ve Teknik Şartname’de tanımlanmış hizmetin sunumu ve personel ile ilgili diğer giderler teklif fiyata dâhil edilecektir. İşin ifasında aksaklık yaşanmaması için gerekli tüm tedbirleri almak yüklenicinin sorumluluğundadır…” düzenlemesi,

Sözleşme Tasarısı’nın “Sözleşme bedeline dâhil olan giderler” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1...Hizmetin yerine getirilmesine ilişkin;…analiz/tahlil ve benzeri gibi tüm giderler teklif fiyata dâhildir. Sözleşme bedeline dâhildir…” düzenlemesi,

Bahse konu Tasarı’nın “Kontrol Teşkilatı, görev ve yetkileri” başlıklı 18’inci maddesinde “18.1. İşin, sözleşme ve eklerine uygun olarak yürütülüp yürütülmediği İdare tarafından görevlendirilen Kontrol Teşkilatı aracılığıyla denetlenir. Kontrol Teşkilatı, Genel Şartnamenin Dördüncü Bölümünde belirtilen yetkileri kullanır ve görevleri yerine getirir.” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “Tarafların Yükümlülükleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…10- Gerekli görüldüğü takdirde yemeklerden ve yemek üretiminde ve servisinde kullanılmak üzere kuruma getirilen tüm yiyeceklerden (paketli ürünler ve hazır tatlılar dâhil) örnek alınarak Gıda Kontrol Laboratuvar Müdürlüğüne bağlı laboratuvar veya hastane kontrol teşkilatının belirlediği Bakanlık onaylı akredite kurumlarda kontrol/analiz ettirilecektir. Bu kontrol ve değerlerin tüm masrafı, yüklenici firma tarafından karşılanacaktır…” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin 8’inci maddesinde “a) Mutfak Hizmetleri, Geniş Çapta Hazırlık ve Pişirme, Malzeme Kabulü ve Depolar İle İlgili Genel Kurallar … 7- Yüklenici firma, günlük servise çıkan yemeklerin her birinden yemeğin piştiği ana mutfaklarda ve yemek dağıtımı yapılan uygun kaplarda numunelerini almak zorunda olup ve bu kapları da plastik beyaz/şeffaf saklama kaplarına yerleştirerek etiketleyip 4 °C’de, 72 saat saklanmak zorundadır…” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri ile ihale dokümanında yer alan düzenlemelerden; yüklenicinin, günlük servise çıkan yemeklerin her birinden numune alarak 72 saat saklamak zorunda olduğu, idare tarafından gerekli görüldüğü takdirde yemeklerden ve/veya yemek üretiminde ve servisinde kullanılmak üzere idareye getirilen tüm yiyeceklerden örnek alınacağı ve bunların kontrol/analiz ettirileceği, söz konusu kontrol/analiz giderlerinin yüklenici tarafından karşılanması gerektiği anlaşılmakta olup; bu bağlamda idare tarafından analize gönderilecek olan ürünlerin, idareye getirilen tüm yiyecekler değil, idare tarafından analize gönderilmesine gerek olduğu tespit edilen yemek ve/veya yiyecekler olduğu, kontrol teşkilatının ise; işlerin yürütülmesiyle ilgili olarak her türlü denetimi yapma, malzemeleri onaylama veya reddetme, sözleşme gereklerinin yerine getirilmesi konusunda talimat verme ve uygulamaya yetkili olduğu, malzemenin şartnamelere uygun olup olmadığını inceleyip gözden geçirmek için kontrol teşkilatının istediği şekilde deneyler yapabileceği; yüklenicinin, kullanacağı her türlü malzemeyi kontrol teşkilatına gösterip iş için elverişli olduğunu kabul ettirmeden iş yerinde kullanamayacağı, dolayısıyla Teknik Şartname’nin 7.10’uncu maddesinde yer verilen “gerek görüldüğü takdirde” ibaresinin, ihale konusu işin Hizmet İşleri Genel Şartnamesi ve sözleşme hükümlerine uygun olarak herhangi bir aksamaya uğramadan yerine getirilmesini sağlamaya ve yine Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin ilgili hükümleri uyarınca idareye verilmiş olan denetim yetkisinin kullanılmasına yönelik olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin bu hususa yönelik iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Başvuru sahibinin “yemeklere ilişkin hangi tahlilinin hangi sıklıkta yapılacağı hususunun belirsiz olduğu” şeklindeki iddiasının incelenmesi neticesinde ise ihale dokümanında hangi testlerin hangi sıklıkta yapılacağı hususunda açık bir belirleme yapılmadığı görülmüşse de, ihale konusu alanda faaliyet gösteren istekliler tarafından malzemeli yemek hizmeti alımı ihalelerinde hangi analizlerin yaptırılacağının öngörülebileceği ve Birim Fiyat Teklif Cetveli Standart Formda da toplam öğün sayısının belirtildiği hususları bir arada değerlendirildiğinde, basiretli tacir olması beklenen isteklilerin söz konusu analiz giderlerini makul ölçülerde belirleyerek tekliflerini oluşturabilecekleri anlaşıldığından başvuru sahibinin anılan iddiasının da yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Başvuru sahibinin 23’üncü iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Personel durumuna ilişkin belgeler” başlıklı 40’ıncı maddesinde “(1) İhale konusu işin niteliği esas alınarak, çalıştırılması öngörülen personelin sayısı ve nitelikleri dokümanda belirtilir. Ancak, idare tarafından ihaleye katılım ve yeterlik kriteri olarak, personel çalıştırıldığına, çalıştırılacağına veya personelin sayısı ya da niteliklerine ilişkin belge istenemez. (2) Çalıştırılacak personelin nitelikleri ve deneyim süresi ile bunları tevsik edecek belgelere ilişkin düzenleme teknik şartnamede yapılır. Asgari deneyim süresi öngörülmesi halinde, bu süre bir yıldan az beş yıldan fazla olmamak üzere idare tarafından belirlenir. Deneyim süresi mezuniyet tarihi esas alınarak mezuniyete ilişkin belge ile tevsik edilir. Personelin niteliğini ve deneyim süresini gösteren belgeler sözleşmenin imzalanmasının ardından işe başlanmadan önce yüklenici tarafından idareye sunulur.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel durumu” başlıklı 66’ncı maddesinde “66.1. Hizmet alımı ihalelerinde, personele yönelik yeterlik kriteri belirlenemeyecek ve bu kapsamda aday veya isteklilerden personele ilişkin herhangi bir belge sunmaları istenmeyecektir. Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 40 ıncı maddesi uyarınca, idarece ihtiyaç duyulması halinde ihale konusu işin ifası sırasında istihdamı öngörülen personelin sayısı ve nitelikleri dokümanda belirtilecek, yine idarece gerek görülmesi halinde personelin niteliklerine ilişkin ayrıntılı düzenlemeler ile deneyim süresine ilişkin düzenlemeye teknik şartnamede yer verilecektir. Teknik şartnamede yapılan personele ilişkin düzenlemede personelin niteliği ve/veya deneyim süresi ile ilgili bazı belgeler istenmiş ise bu belgeler sözleşmenin imzalanmasının ardından işe başlanmadan önce yüklenici tarafından idareye sunulacaktır.” açıklaması,

Teknik Şartname’nin “Hizmetin Yürütülmesinde Çalıştırılacak Eleman Sayıları ve Nitelikleri” başlıklı 4’üncü maddesinde “…b) Personel Nitelikleri … 4- AŞÇIBAŞI VE AŞÇILARIN NİTELİKLERİ VE ÇALIŞMA ŞARTLARI 1- Aşçıbaşı, aşçılar, aşçı yardımcıları, diyet aşçısı MEB onaylı sertifika ya da ustalık belgesine sahip olacaktır. 2- Aşçıbaşı toplu yemek sektöründe en az 5 (beş) yıl deneyimli olmalıdır. 5- TATLI USTASI NİTELİKLERİ VE ÇALIŞMA ŞARTLARI 1- MEB onaylı sertifika ya da ustalık belgesine sahip olacaktır. 2- Toplu yemek sektöründe en az 3 (üç) yıl deneyimli olmalıdır. 6- KASAP NİTELİKLERİ VE ÇALIŞMA ŞARTLARI 1- MEB onaylı sertifika ya da ustalık belgesine sahip olacaktır. 2- Toplu yemek sektöründe en az 3 (üç) yıl deneyimli olmalıdır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Türkiye Yeterlilik Veri Tabanı üzerinden yapılan inceleme neticesinde; yeterlilik kodu “TR0020001284”, Yeterlilik Adı “Aşçılık Ustalık Belgesi” olan belge için Başarma Şartları’nın “Kalfalık Belgesini almaya hak kazandıktan sonra Ustalık eğitim kursuna kayıt yaptırarak 2 yıllık pratik eğitim süresi içinde 256 saatlik teorik eğitim kursunu bitirenler girecekleri sınavdan başarılı olmaları halinde Ustalık Belgesi alırlar. Kalfalık belgesini almaya hak kazandığı tarihten itibaren en az 5 yıl mesleğinde çalıştığını belgelendirenler girecekleri sınavından başarılı olmaları halinde Ustalık Belgesi alırlar. Meslek Liselerinin 3 yıllık programlarından mezun olanlar, alanları ile ilgili bir daldan ustalık sınavına girip başarılı olmaları halinde Ustalık Belgesi alırlar.” şeklinde,

Yeterlilik kodu “TR0020001325”, Yeterlilik Adı “Et ve Et Ürünleri İşlemeciliği Ustalık Belgesi” olan belge için Başarma Şartları’nın “Eğitim durumu; ilkokul, ortaokul, ilköğretim okulu mezunu veya lise terk olanlar 2 yıllık eğitimden sonra, en az ortaöğretim mezunu olanlar ise 1 yıllık eğitimden sonra girecekleri sınavından başarılı olmaları halinde Kalfalık Belgesi alırlar. Mesleğinde eğitim süresinin en az iki katı kadar çalıştığını belgelendirenler girecekleri sınavdan başarılı olmaları halinde Kalfalık Belgesi alırlar.” şeklinde,

Yeterlilik kodu “TR0020001373”, Yeterlilik Adı “Pastacılık, Tatlıcılık ve Şekerlemecilik Ustalık Belgesi” olan belge için Başarma Şartları’nın “Kalfalık Belgesini almaya hak kazandıktan sonra Ustalık eğitim kursuna kayıt yaptırarak 2 yıllık pratik eğitim süresi içinde 256 saatlik teorik eğitim kursunu bitirenler girecekleri sınavdan başarılı olmaları halinde Ustalık Belgesi alırlar. Kalfalık belgesini almaya hak kazandığı tarihten itibaren en az 5 yıl mesleğinde çalıştığını belgelendirenler girecekleri sınavından başarılı olmaları halinde Ustalık Belgesi alırlar. Meslek Liselerinin 3 yıllık programlarından mezun olanlar, alanları ile ilgili bir daldan ustalık sınavına girip başarılı olmaları halinde Ustalık Belgesi alırlar.” şeklinde tanımlandığı görülmüştür.

Yukarıda aktarılan mevzuat hüküm ve açıklamaları ile ihale dokümanında yer alan düzenlemelerden; idareler tarafından ihtiyaç duyulması halinde, çalıştırılacak personelin nitelikleri ve deneyim süresi ile bunları tevsik edecek belgelere ilişkin düzenlemelerin teknik şartnamelerde yapılacağı, personele ilişkin asgari deneyim süresi öngörülmesi halinde, bu sürenin bir yıldan az beş yıldan fazla olmaması gerektiği; deneyim süresinin, mezuniyet tarihi esas alınarak mezuniyete ilişkin belge ile tevsik edileceği; bu bağlamda mezuniyete ilişkin belge ile ilişkilendirilmiş olan ve mevzuatta bahsi geçen deneyim süresinin, personelin eğitim durumuna ait bir husus olduğu; ihale konusu işle ilgili deneyim sahibi olma/deneyimli olma hususunun ise personelin niteliğine ilişkin bir özellik olduğu anlaşılmış olup, söz konusu düzenlemelerin rekabeti engeller nitelikte olmadığı, aksine ihtiyaçların uygun şartlarda ve zamanında karşılanması ile kaynakların verimli kullanılmasını amaçladığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır. Başvuru sahibinin 24’üncü iddiasına ilişkin olarak:

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın; a) Adı: 24 Ay Süreli Malzeme Dâhil Yemek Pişirme, Hazırlama, Dağıtım ve Sonrası Hizmetleri Alımı … f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: T.C. Sağlık Bakanlığı Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi” düzenlemesi,

Sözleşme Tasarısı’nın “Yüklenicinin sözleşme konusu iş ile ilgili çalıştıracağı personele ilişkin sorumlulukları” başlıklı 22’nci maddesinde “22.1. Yüklenicinin sözleşme konusu iş ile ilgili çalıştıracağı personele ilişkin sorumlulukları, ilgili mevzuatın bu konuyu düzenleyen emredici hükümleri ve Genel Şartnamenin Altıncı Bölümünde belirlenmiş olup, Yüklenici bunları aynen uygulamakla yükümlüdür. 22.2. Yüklenici, tüm giderleri kendisine ait olmak üzere çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede; çalışanların iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve zorunlu olması halinde diğer sağlık personeli tarafından sunulan hizmetlerden yararlanması, çalışanların sağlık gözetiminin yapılması, mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hâle getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi, işyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığının izlenmesi, denetlenmesi ve uygunsuzlukların giderilmesi gibi iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı kapsamında iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin alınması zorunlu tedbirler yüklenicinin sorumluluğundadır.” düzenlemesi,

Aynı Tasarı’nın “Yüklenicinin Tazmin Sorumluluğu” başlıklı 31’inci maddesinde “31.1. Yüklenici, taahhüdü çerçevesinde kusurlu veya standartlara uygun olmayan malzeme seçilmesi, verilmesi veya kullanılması, tasarım hatası, uygulama yanlışlığı, denetim eksikliği, taahhüdün sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirilmemesi ve benzeri nedenlerle ortaya çıkan zarar ve ziyandan doğrudan sorumludur. Bu zarar ve ziyan genel hükümlere göre Yükleniciye ikmal ve tazmin ettirileceği gibi, haklarında 4735 sayılı Kanunun 27 nci maddesi hükümleri de uygulanır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Teknik Şartname’nin “Hizmetin Yürütülmesinde Çalıştırılacak Eleman Sayıları ve Nitelikleri” başlıklı 4’üncü maddesinde personel sayılarına yer verilmiştir:

Akabinde “b) Personel Nitelikleri 1- Diyetisyen veya Gıda Mühendisinin Görevleri: Yemeklerin besin değerlerinin yeterli ve besin maddelerinin dengeli olmasını sağlamak. Mutfak, kat mutfakları ve yemekhanede kendi branşı ile ilgili hizmetlerin düzenli ve verimli bir şekilde yürütülmesini sağlamak ve kontrol etmek. Hazırlanan yiyeceklerin hastalara ve personele kaliteli ve gerekenlerin sıcak bir şekilde getirilmesini sağlamakla yükümlüdür. Hazırlanmış veya çiğ yiyeceklerin saklanmasını sağlamak ve denetlemek. Mutfak, kat mutfakları, personel ve gıda hijyenini sağlamak. Personelin belirli aralıklarla toplu beslenme kuralları, yemeğin sunumu-servisi, hijyen ve sanitasyon konularında eğitimini sağlamakla yükümlüdür. Yüklenici firmanın bu ihale dokümanını oluşturan belgelerde yazılı hizmetlerin eksiksiz olarak yürütülmesinden, personelin kılık kıyafet ve hijyeninden sorumludur, hizmetin hasta ve personele tam olarak götürülmesini sağlayacaktır. Yaptığı işlerle ilgili olarak hastane diyetisyenine ve hastane idaresine bilgi vermekle yükümlüdür. Diyetisyen/gıda mühendisi bu ihale dokümanını oluşturan belgelerde idare tarafından kendisine verilen diğer işlerin yürütülmesinden sorumludur ve yaptığı işlerle ilgili hastane diyetisyenine bilgi verecektir. Bu görevlere ek olarak, görevli olduğu ilgili hastane mutfak ve yemekhanesinin tüm işleyişinden, sevk ve idaresinden sorumludur…” düzenlemesi,

Söz konusu Şartname’nin “Tarafların Yükümlülükleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…21- Firma mensubu olsa dahi, mutfakta görevi olmayan kişilerin mutfağa girmesi ve mutfakta dolaşması yasaktır...” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden ve ihale dokümanında yer alan düzenlemelerden; inceleme konusu ihalenin Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesinde 24 ay süreyle malzeme dâhil yemek pişirme, hazırlama, dağıtım ve sonrası hizmetlere ilişkin olduğu, anılan hizmetlerin yürütülmesinde yüklenici tarafından toplam 49 adet personel çalıştırılacağı, söz konusu personeller arasında diyetisyen/gıda mühendisi, gıda teknikeri, aşçıbaşı gibi mutfakta görevi olan personellerin de bulunduğu, ayrıca iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı kapsamında iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin alınması zorunlu tedbirlerden, taahhüdün sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirilmemesi ve benzeri nedenlerle ortaya çıkan zarar ve ziyandan da sorumlu olduğu anlaşılmış olup, Teknik Şartname’nin 7’nci maddesinde “mutfakta görevi olmayan kişiler”in mutfağa girmesinin yasak olduğu belirtilmişse de bahse konu düzenlemenin hijyen kurallarını vb. kuralları uygulamaya yönelik olarak yapıldığı, işin süresi boyunca iş yerinde bulunması gereken yüklenicinin, Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nde taraflarına yüklenen sorumlulukları yerine getirmek için mutfağa girmesinin gerekli olduğu durumlarda, diğer bir deyişle “mutfakta görevli olduğu” hallerde söz konusu alanda hijyen kurallarına uyarak bulunabileceği hususunun açık olduğu, işin işleyişi gereği mutfağa girmesinin mümkün olmadığı sürelerde ise bünyesinde çalıştırdığı ve “mutfakta görevli olan” personelleri aracılığıyla işi yürütebileceği, nitekim Teknik Şartname’de; yüklenici bünyesinde çalıştırılacak olan diyetisyen/gıda mühendisinin görevleri sayılırken “Yüklenici firmanın bu ihale dokümanını oluşturan belgelerde yazılı hizmetlerin eksiksiz olarak yürütülmesinden…sorumludur.” ifadesine de yer verildiği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır. Başvuru sahibinin 25’inci iddiasına ilişkin olarak:

Sözleşme Tasarısı’nın “Sözleşmeye aykırılık halleri, cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 16’ncı maddesinde “…16.1.3. Aşağıdaki tabloda yer alan ağır aykırılık hallerinden herhangi birinin gerçekleşmesi halinde, 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme feshedilir...” düzenlemesi yer almaktadır.

Bahse konu Tasarı’da “Ağır Aykırılık Halleri”ne ilişkin olarak düzenlenen tablo aşağıdadır:

1 Yüklenici tarafından çıkarılan yemeğin yenilmesi sonucunda gıda zehirlenmesinin meydana gelmesi halinde; o öğünde yemek yiyen kişi veya kişilerden besin zehirlenmesinden kaynaklı hekim raporu alması, Toplu gıda zehirlenmesine neden olan patojen mikroorganizmaların laboratuvar ortamında şahit numunelerde çıkan sonuçlar ile kişilerin gaitalarında çıkan organizmaların örtüşmesi halinde)
… …

Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.3’üncü maddesinde yer alan ve ağır aykırılık hallerinin sayıldığı tabloda “Yüklenici tarafından çıkarılan yemeğin yenilmesi sonucunda gıda zehirlenmesinin meydana gelmesi halinde; o öğünde yemek yiyen kişi veya kişilerden besin zehirlenmesinden kaynaklı hekim raporu alması, Toplu gıda zehirlenmesine neden olan patojen mikroorganizmaların laboratuvar ortamında şahit numunelerde çıkan sonuçlar ile kişilerin gaitalarında çıkan organizmaların örtüşmesi halinde)” ifadesine de yer verildiği görülmüştür.

İdare tarafından şikâyet başvurusuna verilen cevabın söz konusu iddiaya ilişkin kısmında “…Bir kişinin dahi zehirlenmesi ağır aykırılık haline gireceği açık ve nettir...” ifadesine yer verilmişse de, zehirlenme durumunun ağır aykırılık hali sayılması ve yükleniciye yaptırım uygulanmasına neden olmasının ancak, bahse konu zehirlenme halinin yükleniciden kaynaklanması, diğer bir deyişle; yüklenici tarafından çıkarılan yemeğin yenilmesi sonucunda yaşanması halinde mümkün olacağı açıktır.

Sözleşme Tasarısı’nda yer verilen bahse konu ifadenin ilk kısmını oluşturan “Yüklenici tarafından çıkarılan yemeğin yenilmesi sonucunda gıda zehirlenmesinin meydana gelmesi halinde” ibaresinin, tek başına söz konusu ağır aykırılık halini ifade ettiği, anılan ifadenin devamının ise bahse konu durumun ne şekilde ispatlanacağını açıklar nitelikte olduğu; bu bağlamda, noktalı virgülden sonra gelen “o öğünde yemek yiyen kişi veya kişilerden besin zehirlenmesinden kaynaklı hekim raporu alması” ifadesinin, besin zehirlenmesi yaşayan kişi veya kişilerin, zehirlenme durumunu ispat eden bir hekim raporu alması gerektiğini belirttiği, anılan ifadenin devamında da “Toplu gıda zehirlenmesine neden olan patojen mikroorganizmaların laboratuvar ortamında şahit numunelerde çıkan sonuçlar ile kişilerin gaitalarında çıkan organizmaların örtüşmesi halinde)” ifadesine yer verilerek hekim raporu alınarak ispat edilen zehirlenme haline neden olan patojen mikroorganizmaların aynısının hem kişilerin gaitasında hem de yemek numunesinde çıkması gerektiğinin belirtildiği anlaşılmıştır.

Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.3’üncü maddesinde belirtilen bahse konu halin; yüklenici tarafından çıkarılan yemeğin yenilmesi sonucunda gıda zehirlenmesinin meydana gelmesi, bu durumun ise patojen mikroorganizmaların aynısının hem yemek numunesinde hem de zehirlenen kişi/kişilerin gaitasında bulunarak zehirlenmenin hekim raporu ile kanıtlanması neticesinde ağır aykırılık hali olarak nitelendirileceği hususunun basiretli tacir olması beklenen istekliler tarafından anlaşılabileceği değerlendirildiğinden başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır. Başvuru sahibinin 26’ncı iddiasına ilişkin olarak:

Anılan Genel Şartname’nin “İş ve işyerlerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 19’uncu maddesinde “İşyerinde, işin başlamasından kabul belgesinin verilmesine kadar her türlü araç, malzeme, ihzarat, makine ve taşıtlar ile sözleşme konusu hizmet işinin korunmasından yüklenici sorumludur. Yüklenici, kazaların, zarar ve kayıpların meydana gelmesini önlemek amacı ile gereken bütün önlemleri almak ve kontrol teşkilatı tarafından, kaza, zarar ve kayıp ihtimallerini azaltmak için verilecek talimatların hepsine uymak zorundadır. Yüklenici, işin devamı süresince işyerinde yapılacak çalışmalarda her türlü güvenlik önlemini almak zorundadır. İş sahasında veya çevresindeki bölgede, yeterli güvenlik önleminin alınmaması nedeniyle doğabilecek hasar ve zararın ödenmesinden yüklenici sorumludur...” hükmü,

Sözleşme Tasarısı’nın “İş ve işyerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 21’inci maddesinde “21.1. İş ve işyerlerinin korunmasına ilişkin sorumluluk Genel Şartnamenin 19 uncu maddesinde düzenlenen esaslar dâhilinde yükleniciye aittir. 21.2. Sigorta türleri ile teminat kapsamı ve limitleri: 21.2.1. Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Tarafların Yükümlülükleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…18- Yükleniciden kaynaklı sebeplerle mutfaklarda, kat mutfaklarında ve yemekhanelerde oluşabilecek yangın, su basması, vs. gibi olumsuz durumlarda hizmetin devamlılığı yüklenici firmanın sorumluluğundadır…” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri ile ihale dokümanında yer alan düzenlemelerden; inceleme konusu ihalede iş yerinde, işin başlamasından kabul belgesinin verilmesine kadar her türlü aracın, malzemenin, ihzaratın, makine ve taşıtlar ile sözleşme konusu hizmet işinin korunmasından yüklenicinin sorumlu olduğu; yüklenicinin, kazaların, zarar ve kayıpların meydana gelmesini önlemek için gereken bütün önlemleri almak, kontrol teşkilatı tarafından, kaza, zarar ve kayıp ihtimallerini azaltmak için verilecek talimatların hepsine uymak ve işin devamı süresince iş yerinde yapılacak çalışmalarda her türlü güvenlik önlemini almak zorunda olduğu, iş sahasında veya çevresindeki bölgede, yeterli güvenlik önleminin alınmaması nedeniyle doğabilecek hasar ve zararın ödenmesinden de yüklenicinin sorumlu olduğu; bahse konu hususlar kapsamında Teknik Şartname’nin 7.18’inci maddesinde; yükleniciden kaynaklanan sebeplerle mutfaklarda, kat mutfaklarında ve yemekhanelerde ortaya çıkabilecek yangın, su basması, vs. gibi olumsuz durumlarda hizmetin devamlılığının yüklenicinin sorumluluğunda olduğu yönünde düzenleme yapıldığı, söz konusu düzenlemede yüklenicinin iddiasının aksine sel vb. öngörülmesi/engellenmesi mümkün olmayan doğal afetlerin bahis konusu edilmediği, hizmetin ihale dokümanı düzenlemelerine uygun olarak yürütülmesinin ve tamamlanmasının yüklenicinin sorumluluğunda olduğu, yüklenicinin bu sorumluluklarını yerine getirmesi için, ister kalıcı, ister geçici nitelikte olsun, malzeme, tesis, ekipman vb.yi temin etmesi gerektiği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Başvuru sahibinin 27 ve 35’inci iddialarına ilişkin olarak:

Teknik Şartname’nin 8’inci maddesinde “a) Mutfak Hizmetleri, Geniş Çapta Hazırlık ve Pişirme, Malzeme Kabulü ve Depolar İle İlgili Genel Kurallar … 19- Cacık yapımında kullanılan yoğurt, garnitür olarak verilen yoğurtlar vb. "tam yağlı" yoğurt olacaktır…” düzenlemesi yer almaktadır.

Söz konusu Şartname’nin “Örnek Menüler” başlıklı 10’uncu maddesinde yaz dönemi ve kış dönemi için olmak üzere 2 farklı şekilde ve 30’ar günlük normal ve diyet örnek menülere yer verilmiştir.

Aynı Şartname’nin “Normal, Gece, Diyet Kahvaltıların, Ara Öğünlerin ve Örnek Normal ve Diyet Yemeklerin Gramaj Listesi” başlıklı 12’nci maddesinde “Normal Menü-Et Yemekleri, Tavuk, Balık ve Köfteler Gramaj Listesi” düzenlenmiş olup bahse konu listede; “fırın tavuk (sebze garnitürlü)”, “fırın tavuk (patates garnitürlü)” ve “kuru köfte (patates garnitürlü)” yemeklerinin içerikleri ve çiğ girdi miktarları aşağıdaki şekilde belirtilmiştir:

Fırın Tavuk (sebze garnitürlü) Tavuk Eti (Kemikli) 150 gram
Patates 50 gram
Havuç 20 gram
Konserve Bezelye 20 gram
Domates Salça 5 gram
Ayçiçeği Yağı 10 mililitre
Tuz 0,5 gram

Fırın Tavuk (patates garnitürlü) Tavuk Eti (Kemikli) 150 gram
Patates 100 gram
Domates Salça 5 gram
Ayçiçeği Yağı 10 mililitre
Tuz 0,5 gram

Kuru Köfte (patates garnitürlü) Dana Eti (Kemiksiz) 120 gram
Patates 100 gram
Kimyon 0,5 gram
Karabiber 0,5 gram
Kuru Soğan 10 gram
Maydanoz 1/10 demet
Ayçiçeği Yağı 20 mililitre
Tuz 0,5 gram
Yumurta 1/8 adet

Söz konusu Şartname’nin “Verilecek Normal Yemeklerin Grupları ve Önerilen Aylık Sıklıklar” başlıklı 13’üncü maddesinde “1. Kap/Çeşit: Ana yemektir. Birinci gruptaki yemeklerden seçilir (parça et, köfte, tavuk, balık, etli sebze, kıymalı sebze veya etli kurubaklagil vb.). 2. Kap/Çeşit: İkinci grup yemeklerden seçilir (börekler, zeytinyağlılar, pilavlar, çorbalar vb.).

Kap/Çeşit: Üçüncü gruptur. Meyve, salata, ayran, tatlı vb. grup içerisinden verilir. Garnitür: Hastane diyetisyenleri, uygun gördüğü 1. çeşit ana yemeğin yanına, uygun garnitür verilebilir…” düzenlemesi ve akabinde aşağıdaki tablo yer almaktadır:

Sıra

Kap/Çeşit Aylık (Öğle ve Akşam; 60 öğün)
1 Parça etli yemekler (Menüde hem büyük parça et yemekleri (haşlama et, rosto vb.) hem de küçük parça et yemekleri (tas kebap, çiftlik kebap vb.) olacaktır.) 12-14
2 Köfteler 8-12
3 Etli taze-dondurulmuş sebzeler 6-12
4 Tavuk (Parça veya tavuk yemeği şeklinde) 8-12
5 Kıymalı taze-dondurulmuş sebzeler 6-14
6 Etli Kuru baklagiller (Mevsiminde) 4-6
7 Tavuk etli taze-dondurulmuş sebzeler (İsteğe göre) 2-6
8 Balık (Mevsiminde verilecektir) 1-4
9 Hindi (İsteğe göre) 1-4
Sıra
Kap/Çeşit Aylık (Öğle ve Akşam; 60 öğün)
1 Pilavlar (bulgur, pirinç)/Çorbalar 16-26
2 Makarnalar, erişte vs. 10-16
3 Börekler 4-8
4 Zeytinyağlı sebzeler (Taze Dondurulmuş) 4-10
5 Zeytinyağlı Kuru Baklagiller (Mevsiminde) 2-4
6 Kızartmalar 4-8
7 Zeytinyağlı Dolma ve Sarmalar 2-4
Sıra
Kap/Çeşit Aylık (60 öğün)
1 Salatalar 10-15
2 Cacık 4-6
3 Yoğurt 10-15
4 Ayran 8-10
5 Meyveler 10-25
6 Turşular (Mevsiminde) 4-6
7 Hamur tatlıları Sütlü tatlılar Meyve tatlıları (ayva, kabak mevsiminde) Helva Hazır tatlılar Dondurma (isteğe göre) 4-12 4-10 2-6 2-4 2-4 2-4
8 Hoşaf ve Kompostolar 2-4

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde yer alan açıklamalardan; ihale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılması ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarlarının belirtilmesi gerektiği anlaşılmış olup, bahse konu Tebliğ maddesinde, idareler tarafından düzenlenecek olan örnek menülerin asgari olarak iki haftalık olması gerektiğinin belirtildiği, bu bağlamda teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenecek olan inceleme konusu ihaleye ait Teknik Şartname’de örnek menülerin 30 günlük olarak düzenlenmesinin mevzuata aykırı olmadığı ve ilgili Tebliğ açıklamaları çerçevesinde aşırı düşük teklif sorgulaması aşamasında sorgulamaya esas iki haftalık örnek menünün verilebileceği dikkate alındığında söz konusu düzenlemelerin aşırı düşük teklif açıklamalarının eşit şartlar altında hazırlanmasına engel teşkil etmediği anlaşıldığından başvuru sahibinin 27’nci iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Öte yandan; Teknik Şartname’nin 13’üncü maddesinde; hastane diyetisyenlerinin, normal öğle ve akşam yemeği öğünlerinde uygun gördüğü 1. Grup ana yemeğin yanında, uygun garnitürün verilmesini talep edebileceği belirtilmiş olup, normal yemek menülerinde isminde “garnitür” geçen hiçbir yemeğe de yer verilmediği, nitekim Teknik Şartname’nin 13’üncü maddesinde yapılan bahse konu düzenlemede garnitürün bir ana yemek olarak değil, ana yemeğin yanında sunulacak bir ürün olduğunun ifade edildiği, dolayısıyla örnek menülerde isminde “garnitür” geçen herhangi bir yemeğe yer verilmemesinin anılan Şartname’deki bir çelişki veya eksikliği göstermediği, basiretli tacir olması beklenen yemek hizmeti alanında faaliyet gösteren istekliler tarafından yemeklerin yanında verilecek “garnitür” tanımı ve “garnitür” çeşitleri göz önünde bulundurulmak suretiyle ve eşit şartlarda tekliflerin sağlıklı bir şekilde oluşturulabileceği anlaşıldığından başvuru sahibinin 35’inci iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır. Başvuru sahibinin 29’uncu iddiasına ilişkin olarak:

Kahvaltının Servis Şekli …Diyet kahvaltısı doktorun istemine göre hastane diyetisyeninin hazırladığı diyet programına uygun olarak verilecektir. … Çocuk Hasta İçin Normal Sabah Kahvaltısı İçeriği: …Özel diyet alması gereken çocuk hastalarda hastane diyetisyenin hazırladığı diyet listesi uygulanacaktır. … e) Diyet Kahvaltı ve Yemek İle İlgili Hususlar: …
Diyet Yemek ve Kahvaltının İçeriği: Hastalar (Yetişkin ve Çocuk) İçin Diyet Kahvaltı ve Yemek İçeriği: Diyet yemek alan hastalar, diyet tedavisi alıyor demek olup bu tedavi, tıbbi beslenme tedavisi anlamına gelir. … Hastanın beslenme şekli/yöntemi ve tıbbi beslenme tedavisi bireye özgüdür ve tıbbi tedavinin önemli bir parçasını oluşturur. Kanser, kalp-damar hastalıkları, yüksek tansiyon, diyabet, böbrek hastalıkları (böbrek yetmezlikleri vs.) sindirim sistemi hastalıkları (gastrit, kolit vs.) solunum sistemi hastalıkları (tüberküloz, koah vs.), nörolojik hastalıklar, gut, osteoporoz, emilim bozuklukları (çölyak, kistik fibrozis vs.), hormon ve metabolizma bozuklukları (fenilketonüri vs.), yanık ve besin alerjileri gibi kronik hastalıklarda beslenmenin hasta ve hastalığa göre dizayn edilmesi gerekir, bu hastalıkların yemek orderları diyet yemek kapsamında değerlendirilir. Buna bağlı olarak doktorun ve hastane diyetisyeninin isteği doğrultusunda; hastane diyetisyeni, diyet hastaları için diyetin içeriği ile ilgili uygun gördüğü tüm değişiklikleri yapabilir. Bu bağlamda diyetler, tuzsuz diyet, diyabetik diyet, diyabetik tuzsuz diyet, bol proteinli bol enerjili diyet, az yağlı az kolesterollü (kardiyak) diyet, ishal diyeti, protein kısıtlı diyet vb. isimlerle isimlendirilir. Doktorun ve hastane diyetisyeninin isteği doğrultusunda, hastane diyetisyeni, diyet hastaları için diyetin içeriği ile ilgili uygun gördüğü değişiklikleri yazılı olarak belirtmek koşulu ile yapabilir. … Diyeti olan çocuk ve yetişkin tüm hastaların kahvaltı ve diyet yemeği listeleri ve ara öğünleri hastane ilgili diyetisyeninin uygun gördüğü şekilde hazırlanacaktır…” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Örnek Menüler” başlıklı 10’uncu maddesinde “…Yüklenici firma, normal yemeği, "Koşuyolu yüksek İhtisas EAH" görevlendirmesiyle oluşturulan " Normal Yemek Menüsü Planlama Komisyonu" tarafından hazırlanan aylık menüye göre yapacaktır. Diyet yemeğini, diyet kahvaltısını ve ara öğünleri hastanenin ilgili hastane diyetisyeninin hazırladığı ve yazılı olarak verdiği (aylık/15 günlük/haftalık) listelere göre yapacaktır... … b) Diyet Yemek, Diyet Kahvaltı Örnek Menüler Hastanelerin diyet hasta profilleri değişiklik gösterebilir. Diyet çeşidine göre diyet kahvaltılar, diyet yemekleri ve ara öğünler farklılık göstereceği için hastanenin ilgili diyetisyeninin belirlediği şekilde hazırlanacaktır. Hastane diyetisyeni listeleri yükleniciye yazılı olarak öncesinde verecektir…” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinden; diyet tedavisi alan yetişkin hastalar ile diyet tedavisi alan çocuk hastaların, tedavinin önemli bir bölümünü oluşturan tıbbi beslenme tedavisi yani diyet yemek ve diyet kahvaltı alacağı, kronik hastalıklarda beslenmenin hasta ve hastalığa göre dizayn edilmesi gerektiği, buna bağlı olarak doktorun ve hastane diyetisyeninin isteği doğrultusunda; hastane diyetisyeninin, önceden yazılı olarak (haftalık/on beş günlük/aylık) belirtmesi koşuluyla, diyet hastaları için diyetin içeriği ile ilgili uygun gördüğü tüm değişiklikleri yapabileceği, ayrıca özel diyet alması gereken çocuk hastalar için de hastane diyetisyenin hazırladığı diyet listesinin uygulanacağı anlaşılmış olup, ihale konusu işin ifasının hastanede gerçekleştirileceği, hastanelerde hasta profillerinin değişiklik gösterebileceği, dolayısıyla diyet tedavisi alan ve özel diyet alması gereken hasta çeşidine göre menünün değişebileceği, bu bağlamda söz konusu menülerin hastane diyetisyeni tarafından belirlenmesi gerekliliğinin ihtiyaçlar doğrultusunda ve ihale konusu işin ifa edilmesini sağlamaya yönelik olarak hâsıl olduğu hususunun açık olduğu, basiretli tacir olması gereken ve ihale konusu iş veya benzer işlerde deneyim sahibi olması beklenen istekliler tarafından işin özellikleri dikkate alınmak suretiyle ve eşit şartlarda tekliflerin sağlıklı bir şekilde oluşturulabileceği tespit edildiğinden başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır. Başvuru sahibinin 30’uncu iddiasına ilişkin olarak:

Teknik Şartname’nin 8’inci maddesinde “a) Mutfak Hizmetleri, Geniş Çapta Hazırlık ve Pişirme, Malzeme Kabulü ve Depolar İle İlgili Genel Kurallar … 2- Yemekler günlük olarak pişirilecektir. Tekrar ısıtma işlemi kesinlikle yapılmayacaktır. Ekmekler günlük olarak alınacaktır. Artan yemekler ve ekmekler hiçbir suretle ertesi gün servise sunulmayacak ve artan yemekler, başka yemek yapımında kullanılmayacaktır...” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Kahvaltı (Normal/Diyet/Gece/Çocuk), Yemek (Öğle ve Akşam), Ara Öğün Servis Saatleri, Şekilleri ve İçerikleri” başlıklı 9’uncu maddesinde “…h) Ekmek ve Su Servisi:

Ekmek: 50 gram ve tek kişilik poşetlenmiş olacak; paketi sağlam, üretim yeri ve son kullanım tarihi poşet üzerinde yazılı olacaktır. Ekmek normal yemek ve diyet yemekleri için günlük olarak, normal ekmek, tuzsuz ekmek, kepekli ekmek, çavdar ekmek, yulaf ekmek, tam buğday unu ekmek, proteinsiz ekmek, glutensiz ekmek, mısır ekmeği şeklinde talep edildiği miktarda yüklenici firma tarafından verilecektir. Hafta içi ve hafta sonunda mutlaka günlük taze ekmek getirilecektir. Son kullanma tarihi geçmiş ekmekler hiçbir suretle servise sunulmayacak ve artan yemekler başka yemek yapımında kullanılmayacaktır. Normal yemek alan hasta, refakatçi ve personel için günlük öğün başına 2 (iki) paket roll ekmek (Ekmek 50 gramlık paketlerde tek tek poşetlenmiş olacaktır.). Diyet yemek alan hastalar için hastane diyetisyeni ekmek miktarını belirleyecektir…” düzenlemesi,

Söz konusu Şartname’nin “Yiyecek Maddelerinin Evsafı (Nitelikleri)” başlıklı 11’inci maddesinin “Ekmek” bölümünde “…3) Ekmekler 50 gram, (±2 gram) tekli poşetler halinde ambalajlanmış olacaktır. …

Bayat, hamur, çamurlu, ıslak, kirli, yanmış ve bozulmuş olmayıp, fiziki olarak da düzgün görünümlü olacaktır. …
Sabah, öğle, akşam yemek servisinde ekmekler bayat olmayacaktır. Ekmekler günlük ve poşetlenmiş olacaktır; poşet üzerinde üretim yeri ve son kullanma tarihi olacaktır. …
Tüm hasta servisleri ve hastane personeli için 50 gramlık paketlerde, normal, kepekli, tam buğday ekmeği; diyet hastaları için tuzsuz, kepekli ve gerekli durumlarda uygun görülen ekmekler istenecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinden; yüklenici tarafından ekmeklerin 50 gramlık, tekli olarak poşetlenmiş, son kullanım tarihi poşetinin üzerinde yazılı şekilde ve talep edildiği miktarda günlük taze olarak getirileceği, artan ekmeklerin hiçbir suretle ertesi gün servise sunulmayacağı, son kullanma tarihi geçmiş ekmeklerin de hiçbir suretle servis edilmeyeceği anlaşılmış olup, idareler tarafından teknik şartnamelerin kendi ihtiyaçları doğrultusunda hazırlanabileceği, söz konusu şartnamelerde yapılacak belirlemelerin idarelerin tasarrufunda olduğu, ihale konusu işin ifa yerinin hastane olduğu hususları dikkate alındığında idare tarafından Teknik Şartname’de, ekmeklerin günlük olarak tedarik edilmesi gerektiğine yönelik düzenleme yapılmasının ihtiyaçların uygun şartlarda karşılanmasını amaçladığı ve idarenin takdir yetkisi dâhilinde olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır. Başvuru sahibinin 31 ve 32’nci iddialarına ilişkin olarak:

Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Yüklenicinin genel sorumlulukları” başlıklı 6’ncı maddesinde “…Yüklenici, bu Genel Şartnamede öngörülen yükümlülük ve yasakları ihlâl ederek idareye veya üçüncü kişilere verdiği zarardan dolayı bizzat sorumludur.” hükmü,

Sözleşme Tasarısı’nın “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12’nci maddesinde “12.1… İdare tarafından yükleniciye hakediş ödemesinin yapıldığı gün veya takip eden gün içinde yüklenici tarafından işçi ücretleri işçiler adına açılmış olan banka hesaplarına aktarılacaktır…” düzenlemesi,

Aynı Tasarı’nın “Sözleşmeye aykırılık halleri, cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 16’ncı maddesinde “…16.1.2. Aşağıdaki tabloda yer alan özel aykırılık hallerinde aynı satırda belirtilen oranda ceza uygulanır. Tabloda yer verilen özel aykırılıklardan herhangi birinin ilgili aykırılık için aynı satırda belirtilen sayıya ve toplam özel aykırılık halinin de 60 sayısına ulaşması koşullarının birlikte gerçekleşmesi durumunda, 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme feshedilir. … 16.1.5. Bu sözleşmenin 16.1.2 nci ve 16.1.3 üncü maddelerinde yer verilen aykırılıklar kapsamında somut fiillere yer verilmemesi halinde, söz konusu maddelerde yer alan cezalar ve/veya fesih yaptırımları uygulanamaz...” düzenlemesi ve “Özel Aykırılık Halleri” başlıklı aşağıdaki tablo yer almaktadır:

Aykırılık Hali İlk Sözleşme Bedeli Üzerinden Kesilecek Ceza Oranı Aykırılık Sayısı
… … … …
3 3’üncü şahıslara karşı işçilerin verebilecekleri zararlar On Binde 2 60

13 Yüklenicinin çalıştırılan işçi maaşlarını eksik ödemesi ve/veya zamanında ödememesi ve/veya ödememesi On Binde 2 60
… … … …

Yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinden; idare tarafından yükleniciye hakediş ödemesinin yapıldığı gün veya takip eden gün içinde yüklenicinin işçi ücretlerini işçiler adına açılmış olan banka hesaplarına aktarması gerektiği; yüklenicinin, çalıştırılan işçilerin maaşlarını zamanında ödememesi durumunun ve “işçilerin üçüncü şahıslara karşı verebilecekleri zararlar” ibaresinin Sözleşme Tasarısı’nda özel aykırılık halleri arasında sayıldığı, bu kapsamda bahse konu durumların ortaya çıkması halinde yükleniciye ilk sözleşme bedeli üzerinden on binde iki oranında ceza kesileceği, ayrıca özel aykırılık hali olarak belirtilen durumlar kapsamında somut fiillere yer verilmemesi halinde söz konusu aykırılık hallerine ilişkin olarak belirlenen ceza ve/veya fesih yaptırımlarının uygulanamayacağı anlaşılmaktadır.

Anılan Tasarı’da işçilerin maaş ödemelerinin zamanına ilişkin olarak yapılan düzenlemenin, işçi maaş ödemelerinin aksamaması amacını taşıdığı, bunun yanı sıra idare tarafından yükleniciye hakediş ödemesi cuma günü saat 17.00’de yapılsa dahi yüklenicinin bu ödemeye bağlı olmaksızın işçi ücretlerini zamanında ödeme yükümlülüğü bulunduğu ve hafta sonu banka hesaplarına geçmek üzere işçi maaş ödemelerinin yapılmasının mümkün olduğu hususları bir arada değerlendirildiğinde başvuru sahibinin bu hususa yönelik iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Ayrıca Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Yüklenicinin genel sorumlulukları” başlıklı 6’ncı maddesinde; yüklenicinin anılan Şartname’de öngörülen yükümlülük ve yasakları ihlal etmek suretiyle idareye ve üçüncü kişilere verdiği zarardan dolayı bizzat sorumlu olduğu belirtilmiş olup, bu bağlamda Sözleşme Tasarısı’nda özel aykırılık halleri sayılırken “3’üncü şahıslara karşı işçilerin verebilecekleri zararlar” şeklinde yer verilen ibarede belirtilen zararların da Genel Şartname’de bahsi geçen zararlar kapsamında olduğu hususunun açık olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin bu hususa yönelik iddiasının da yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır. Başvuru sahibinin 33’üncü iddiasına ilişkin olarak:

Söz konusu Şartname’nin “Hizmetin Yürütülmesinde Çalıştırılacak Eleman Sayıları ve Nitelikleri” başlıklı 4’üncü maddesinde aşağıdaki tabloya yer verilmiştir:

Kahvaltının Servis Şekli Sabah kahvaltısı; yatan hasta ve refakatçilerine, gece kahvaltısı ise nöbetçi personele verilecektir. Diyet kahvaltısı, doktorun istemine göre hastane diyetisyeninin hazırladığı diyet programına uygun olarak verilecektir. Tüm yetişkin, çocuk ve diyet hastaları ve refakatçileri için normal ve diyet sabah kahvaltı servisi, gıda ile temasa uygun, iyi kalitede 3 gözlü ve kapaklı köpük tabaklarda, iyi kalitede plastik çatal-bıçak kullanılarak ekmek ve bardak su (bardak su, hasta ve refakatçiye verilecektir) ile birlikte verilecektir… …
Kahvaltının İçeriği Hasta (Yetişkin) ve Refakatçi İçin Normal Sabah Kahvaltısı İçeriği: Normal kahvaltı; çay veya süt (1/5 litrelik tam yağlı kutu süt olacaktır)…ve ekmek dışında 3 (üç) çeşit olarak verilecektir…Normal kahvaltı menü örneği, “Madde 10: Örnek Menüler” bölümünde… belirtilmiştir. Personel İçin Gece Kahvaltısı İçeriği: Gece kahvaltısı, normal kahvaltı örnek menüsünün aynısıdır ve normal kahvaltı için geçerli gece kahvaltısı için de geçerlidir. Gece kahvaltı menü örneği, "Madde 10: Örnek Menüler" bölümünde belirtilmiştir. … d) Normal Yemekler (Öğle ve Akşam) İle İlgili Hususlar:
Yemeğin Servis Şekli: Çalışan personel için yemekhanelerde, ısıtıcılı ve sabitlenmiş yemek servis arabası (ben-marie) kullanılarak, 1.sınıf kalitede, verzalit self-servis tepsilerinde, porselen tabaklarda ve paketlenmiş paslanmaz çelik kaşık, çatal, bıçak ile yemek hizmeti verilecektir. Su servisi, damacana su ile kapaklı cam sürahilerde yapılacak ve cam su bardağı kullanılacaktır… …
Yemeğin İçeriği: Hasta (yetişkin), Tüm Refakatçiler ve Personel için Normal Yemek İçeriği: Normal yemek yiyen hasta ve tüm refakatçilere öğle ve akşam 3’er çeşit yemek verilir. Gündüz normal mesai yapan personele ve nöbetçi personele de 3’er çeşit yemek verilir. … f) Ara Öğünler
Ara Öğün İçeriği: Ara öğün, sadece diyet yemek alan yetişkin hastalar ile diyet ve normal fark etmeksizin tüm hasta çocuklar için verilecektir. … g) Rejim 1 ve Rejim 2: … Rejim 1 (R1): Ameliyat sonrası doktorun uygun gördüğü hastalara verilir… … Rejim 2 (R2): Ameliyattan 1-2 gün sonra, katı beslenmeye geçmeden önce, doktorun uygun gördüğü hastalara verilir. … h) Ekmek ve Su Servisi: …
Su: Refakatçiler ve yatan hastalar için günde 3 öğün (kahvaltı, öğle, akşam) olmak üzere 1 adet bardak su (200 ml) verilecektir. Yoğun bakım, palyatif bakım, yenidoğan ve çocuk yoğun bakım servislerinde yatan hastalar için günde 3 öğün (kahvaltı, öğle, akşam) olmak üzere 1 adet 200 ml’lik bardak su servisinin yanı sıra, tedavileri gereği yazılı olarak talep edilirse fazla su verilebilecektir. Yemek yiyen personel için içme suyu damacana su olarak (kapaklı cam sürahilerde, cam bardak ile) verilecektir…Hastanenin aylık damacana su ve bardak su giderleri aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.

Damacana Su (19 Iitre/adet), personel, yoğun bakımlar için 750
Bardak Su (200 mililitre/adet), hasta ve refakatçi için 44.000
… ı) Ramazan Menüsü: Öğle ve akşam yemek hizmeti belirtilen rutin saatlerde uygulanacak olup çalışan personel için ramazan ayında bu saatler dışında da yemek hizmeti (iftar ve sahur) sunulacaktır. İftar menüsü, normal yemek menüsünün aynısı olacaktır. Sahur menüsü, personel gece kahvaltısının aynısı olacak ve normal/gece kahvaltısı geçerli olacaktır. Su ihtiyacı nöbetçi personel için damacana su talebinin içerisinde belirtilmiştir…” düzenlemesi yer almaktadır.

Bahse konu Şartname’nin “Örnek Menüler” başlıklı 10’uncu maddesinde normal ve diyet yemekler/kahvaltılar için yaz dönemi ve kış dönemi için olmak üzere 2 farklı şekilde örnek menüye, ara öğünler için ise 1 adet örnek menüye yer verildiği, söz konusu menülerde “su” girdisinin bir ürün çeşidi olarak bulunmadığı, iftar ve sahur öğünleri için bahse konu Şartname’de ayrıca örnek menü düzenlenmediği görülmüştür.

Anılan Şartname maddesinde öğünlerdeki kap sayılarına ilişkin olarak aşağıdaki tabloya yer verilmiştir:

İhale dokümanının eki olan “KİK015.5B/EKAP-H” numaralı Birim Fiyat Teklif Cetveli Standart Form ise aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir:

A1 B2
Sıra No

İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması3

Miktarı

Teklif Edilen4 Birim Fiyat

Tutarı
Birimi İşçi sayısı ay/gün/saat
1 Diyetisyen/Gıda Mühendisi (Brüt asgari ücretin % 150 fazlası) Ay 1 24

… … … … …

                                                                                     I. ARA TOPLAM (KDV Hariç)5

… … … …

13 Normal Kahvaltı öğün 312.000

14 Normal Yemek (Öğle ve Akşam) öğün 960.000

15 Diyet Kahvaltı öğün 162.000

16 Diyet Yemek (Öğle ve Akşam) öğün 324.000

17 Ara Öğün (3 kez) öğün 252.000

18 Rejim 1 (R1) öğün 4.800

19 Rejim 2 (R2) öğün 9.000

                                                                              II. ARA TOPLAM (KDV Hariç)7

TOPLAM TUTAR (KDV Hariç)

Yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinden; inceleme konusu ihalede Kartal Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesinde çalışan personel için Ramazan ayında iftar ve sahur öğünlerinin verileceği, yüklenici bünyesinde çalışan toplam 49 personele, hasta refakatçilerine ve hastalara ise söz konusu öğünlerin verilmeyeceği anlaşılmış olup; idareler tarafından teknik şartnamelerin kendi ihtiyaçları doğrultusunda hazırlanabileceği ve bahse konu şartnamelerde yapılacak belirlemelerin idarelerin tasarrufunda olduğu hususları göz önünde bulundurulduğunda idare tarafından Teknik Şartname’de iftar ve sahur öğünlerinin yalnızca hastane personeline verileceğine yönelik düzenleme yapılmasının idarenin takdir yetkisi dâhilinde olduğu tespit edildiğinden başvuru sahibinin bu husustaki iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Ayrıca yine yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinden; nöbetçi hastane personeline verilecek gece kahvaltısının, hasta ve refakatçilere verilecek olan normal kahvaltının aynısı olduğu, çalışan personele Ramazan ayında verilecek olan iftar menüsünün normal yemek menüsü ile, sahur menüsünün ise nöbetçi hastane personeline verilecek gece kahvaltısı menüsü ile aynı olacağı, bu bağlamda sahur, normal kahvaltı ve gece kahvaltısı menülerinin birbirinin aynısı olduğu, dolayısıyla istekliler tarafından tekliflerin söz konusu düzenlemeler dikkate alınmak suretiyle ve Birim Fiyat Teklif Cetveli Standart Formda belirtilen öğün sayıları üzerinden oluşturulması gerektiği hususunun açık olduğu, bahse konu menülerin birbirinin aynısı olduğu yönünde belirleme yapılmasının ise idarenin takdir yetkisi kapsamında bulunduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin bu husustaki iddialarının da yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Yine yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinden; hasta ve refakatçilere verilecek olan normal sabah kahvaltısının çay/süt ve ekmek hariç üç çeşitten oluşmasının zorunlu olduğu, normal sabah kahvaltısı servisinin su ile birlikte yapılacağı, dolayısıyla sahur öğünü ile birlikte de su verilmesi gerektiği, Teknik Şartname’nin “Örnek Menüler” başlıklı 10’uncu maddesinin “a) Normal Yemek, Sabah Kahvaltısı, Gece Kahvaltısı Örnek Menüleri” bölümünde düzenlenen örnek menülerde yer alan “Kahvaltı” sütununda her gün için 3’er çeşit ürünün yer aldığı, bahse konu ürünler arasında suya yer verilmediği, bu bağlamda gece kahvaltısında verilecek olan suyun bir kap ürün olarak değerlendirilmeyeceği hususunun da açık olduğu, nitekim Teknik Şartname’de sabah kahvaltısı servisinin su ile birlikte yapılacağı yönünde yapılan düzenlemenin de suyun öğüne dâhil olan değil, öğünle birlikte verilen bir ürün olduğunu işaret ettiği anlaşıldığından başvuru sahibinin bu husustaki iddiasının da yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır. Başvuru sahibinin 36 ve 41’inci iddialarına ilişkin olarak:

Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İşe başlama tarihi 01.04.2024; işi bitirme tarihi 31.03.2026” düzenlemesi,

Bahse konu Tasarı’nın “İşin yapılma yeri, işyeri teslim ve işe başlama tarihi” başlıklı 10’uncu maddesinde “10.1. İşin yapılacağı yer/yerler: Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi 10.2. İşyerinin teslimine ilişkin esaslar ve işe başlama tarihi: Yükleniciye işyeri teslimi yapılarak 9.1. maddesinde belirtilen tarihte işe başlanır. Yüklenici veya vekili ile İdare yetkilisi/yetkilileri arasında düzenlenen işyeri teslim tutanağının imzalanmasıyla yükleniciye işyeri teslimi yapılmış olur…” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin 6’ncı maddesinde “Yüklenici firma, Madde 15/d’de belirtilen araç, gereç ve ekipmanlarını ve Madde 15/c’de belirtilen sarf ve Madde 15/b’de belirtilen temizlik malzemelerini, hizmeti verirken kullanmak üzere hastanede bulunduracaktır...Yüklenici firma hizmeti aksatmayacak şekilde asgari ekipmanla işe başlayabilir ancak talep edilen tüm ekipmanların teminini bir ay içinde yapmalıdır…” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Tarafların Yükümlülükleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…14-Hizmetin yürütülmesi esnasında gerekli olup idarenin teslim ettiği araç-gereç dışında olan, yemek hazırlık, pişirme, dağıtımı ile dağıtım sonrası hizmetler için gerekli her türlü araç-gereç (talep edilen liste tablo şeklinde Madde 15/d’de belirtilmiştir), yüklenici firma tarafından işe başlangıç tarihinden önce hazır bulundurulacaktır. Temin edilmemiş ise yüklenici işe başlatılmayacaktır. Hazırlık-pişirmek için belirtilen kalite ve gramajda mamul ve yarı mamul malzemeler de yüklenici firma tarafından eksiksiz karşılanacaktır. Temin edilmemiş ise yüklenici işe başlatılmayacaktır. Hazırlık-pişirmek için belirtilen kalite ve gramajda mamul ve yarı mamul malzemeler de yüklenici firma tarafından eksiksiz karşılanacaktır…” düzenlemesi yer almaktadır.

Söz konusu Şartname’nin “Yüklenici Firmadan Talep Edilen Ekipman, Aylık Sarf ve Temizlik Giderleri ve Hastaneye Ait Demirbaş Listeleri” başlıklı 15’inci maddesinin “d) Yüklenici Firmadan Talep Edilen Ekipman/Araç-Gereçler” bölümünde ise yükleniciden talep edilen ekipmanın/araç-gerecin adları ve sayıları liste halinde belirtilmiş olup, bahse konu ekipman/araç-gereç arasında 130 adet masa örtüsüne de yer verildiği görülmüştür.

İdare tarafından şikâyet başvurusuna verilen cevapta “…Hasta/refakatçi ve çalışan personele ait yemek hizmeti için sürdürülmesi gereken ekipman ile sarf ve tüm temizlik malzemeleri gibi zaruri ihtiyaçları bulundurmak kaydıyla işe başlama anlamı taşımakta olup bunun dışında kalan ve hizmetin devamını etkilemeyecek olan diğer ekipmanların bir ay içinde temini yapılmalıdır” şeklinde vurgulandığından itirazınız reddedilmiştir…” ifadelerinin yer aldığı görülmüştür.

Teknik Şartname’nin 6’ncı maddesinde; yüklenicinin, hizmeti aksatmayacak şekilde, kendisinden talep edilen ve Teknik Şartname’nin 15.d maddesinde liste halinde sayılan ekipmanın asgarisi ile işe başlayabileceğinin, bahse konu ekipmanın tamamının ise bir ay içinde yüklenici tarafından temin edilerek hastanede bulundurulması gerektiğinin düzenlendiği, öte yandan anılan Şartname’nin 7.14’üncü maddesinde ise ihale konusu işin yürütülmesi esnasında gerekli olup idarenin teslim ettiği araç-gereç dışında kalan ve listesine Şartname’nin 15.d maddesinde yer verilen tüm ekipmanın işe başlangıç tarihinden önce yüklenici tarafından temin edilmesinin zorunlu olduğu, temin edilmemiş ise yüklenicinin işe başlatılmayacağının ifade edildiği, her iki madde birlikte değerlendirildiğinde sayılan ekipmanın asgari düzeyde karşılanması ile işe başlanabileceği ve bir ay içerisinde sayılan tüm ekipmanın hazır bulundurulması gerektiği anlaşılmakta olup idarenin cevabında da bu hususun ifade edildiği belirlendiğinden başvuru sahibinin “Teknik Şartname’nin 6.a maddesi ile 7.14’üncü maddesinin birbiriyle çeliştiği” yönündeki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Teknik Şartname’nin 7.14’üncü maddesinde belirtilenlerin yalnızca anılan Şartname’nin “Yüklenici Firmadan Talep Edilen Ekipman/Araç-Gereçler” başlıklı 15.d maddesinde sayılan araç-gereç/ekipman olduğu, söz konusu Şartname’nin “Aylık Ortalama Temizlik Malzemesi Giderleri” başlıklı 15.b maddesi ile “Aylık Ortalama Sarf Malzemesi Giderleri” başlıklı 15.c maddesinde sayılan ve yüklenici tarafından temin edilmesi gereken temizlik ve sarf malzemelerinin ise anılan Şartname’nin 7.14’üncü maddesine konu edilmediği, dolayısıyla bahse konu temizlik ve sarf malzemelerinin işin başlangıç tarihinden önce yüklenici tarafından hazır bulundurulmasının zorunlu tutulmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin anılan iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Ayrıca söz konusu Şartname’nin 15’inci maddesinin “d) Yüklenici Firmadan Talep Edilen Ekipman/Araç-Gereçler” bölümünde 130 adet masa örtüsüne de yer verildiği görüldüğünden başvuru sahibinin bu hususa yönelik iddiasının da yerinde olmadığı anlaşılmıştır. Başvuru sahibinin 37’nci iddiasına ilişkin olarak:

"Örnek Yemek Menüleri ve Gramaj Listeleri”nde bulunmayan yemekler hangi sınıfa giriyor ise söz konusu yemeklerde (büyük ve küçük parça et yemekleri, köfteler, tavuklar, etli sebzeler ve kuru baklagiller, kıymalı sebzeler, pilavlar-makarnalar, çorbalar, tatlılar vs.), yemek teknik şartnamesinin "Örnek Yemek Menüleri ve Gramaj Listeleri” bölümünde yer alan, aynı sınıflandırma ve kategoriye giren diğer benzer yemeklerin mm aynısı kullanılabilmektedir…” düzenlemesi yer almaktadır.

Anılan Şartname maddesinde düzenlenen “Normal Menü-Etli, Kıymalı, Zeytinyağlı, Yumurtalı Sebze ve Kuru Baklagil Yemekleri, Kızartmalar ve Salatalar Gramaj Listesi”nde “biber dolma (yoğurtlu)” yemeğine ve akabinde bahse konu yemeğin içeriği ile çiğ girdi miktarlarına, hemen ardındaki satırda ise “patlıcan, domates dolma ve lahana sarma (yoğurtlu)” ibaresine ve akabinde “Malzemeler biber dolmanın aynısıdır.” açıklamasına yer verildiği görülmüş olup, anılan listenin ilgili bölümleri aşağıdaki gibidir:

Biber Dolma (Yoğurtlu) Dana Eti (Kemiksiz) 30 gram

Dolma Biber 200 gram

Pirinç 25 gram

Kuru Soğan 25 gram

Salça 5 gram

Domates 25 gram

Ayçiçeği Yağı 10 mililitre

Yoğurt 100 gram

Tuz 0.5 gram

Maydanoz 1/10 demet

Nane 1/10 demet

Patlıcan, domates dolma ve lahana sarma (yoğurtlu): Malzemeler biber dolmanın aynısıdır.

Teknik Şartname’nin “Örnek Menüler” başlıklı 10’uncu maddesinde düzenlenen normal öğle yemeği menüleri ile normal akşam yemeği menülerinde bazı günler için belirlenen çeşitler arasında “biber dolma (yoğurtlu)” ve “lahana sarma (yoğurtlu)” yemeklerine de yer verildiği görülmüş olup, bu bağlamda gramaj listesinde yer alan “Patlıcan, domates dolma ve lahana sarma (yoğurtlu)” ibaresinin “lahana sarma (yoğurtlu)”, “patlıcan dolma” ve “domates dolma” olmak üzere 3 farklı yemeği işaret ettiği anlaşılmıştır.

Ayrıca yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinden; gramaj listelerinde bulunmayan yemekler için, söz konusu yemek hangi sınıfa giriyor ise aynı sınıflandırma ve kategoriye giren diğer benzer yemeklerin içerik ve çiğ girdi miktarı bilgilerinin aynısının istekliler tarafından kullanılabileceği anlaşılmış olup, içerik ve çiğ girdi miktarlarına gramaj listesinde yer verilmeyen “patlıcan dolma” yemeğinde patlıcan, “domates dolma” yemeğinde yeteri kadar domates, “lahana sarma” yemeğinde ise lahana olması gerektiğinden hareketle bahse konu yemeklerin içerik ve çiğ girdi miktarlarının, gramaj listesinde bulunan “biber dolma (yoğurtlu)” yemeğinin içerik ve çiğ girdi miktarlarından uyarlanabileceği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır. Başvuru sahibinin 38’inci iddiasına ilişkin olarak:

Teknik Şartname’nin “Yiyecek Maddelerinin Evsafı (Nitelikleri)” başlıklı 11’inci maddesinde hem “Limon Suyu” hem de “Limon” bölümü yer almaktadır.

Anılan Şartname’nin “Normal, Gece, Diyet Kahvaltıların, Ara Öğünlerin ve Örnek Normal ve Diyet Yemeklerin Gramaj Listesi” başlıklı 12’nci maddesinde, içerik bilgisinde “limon suyu” ibaresine yer verilen herhangi bir yemeğin bulunmadığı, içerik bilgisinde “limon” ibaresine yer verilen birden çok yemeğin bulunduğu, “hünkârbeğendi” yemeği hariç bahse konu yemeklerin içeriğindeki limon miktarının “adet” üzerinden belirlendiği, “hünkârbeğendi” yemeğinin içeriğindeki limon miktarının ise “0,02 gram,” olarak ifade edildiği görülmüştür.

Başvuru sahibinin iddiasına konu olan ve Teknik Şartname’de düzenlenen gramaj listelerinde yer alan “zeytinyağlı pırasa”, “zeytinyağlı barbunya”, “patates salata” gibi yemeklerin içerik bilgisi kısmında “limon” ürününün de bulunduğu, Teknik Şartname’nin “Yiyecek Maddelerinin Evsafı (Nitelikleri)” başlıklı 11’inci maddesinde de “limon”a yer verildiği, “limon”un, boyutları üründen ürüne çok farklılık gösteren bir meyve olmadığı, dolayısıyla yemeklerin içeriğinde bulunan limon miktarının, gramaj listelerinde adet bazında belirlenmiş olmasının isteklilerin teklif fiyatlarını sağlıklı bir şekilde oluşturmalarına engel teşkil etmediği, “limon” ürünü için “1/4 adet”, “1/100 adet” şeklinde yapılan belirlemelerin de istekliler tarafından teklif fiyatı oluşturulurken hesaplama yapılmasını engeller nitelikte olmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır. Başvuru sahibinin 39’uncu iddiasına ilişkin olarak:

Teknik Şartname’nin “Kahvaltı (Normal/Diyet/Gece/Çocuk), Yemek (Öğle ve Akşam), Ara Öğün Servis Saatleri, Şekilleri ve İçerikleri” başlıklı 9’uncu maddesinde “g) Rejim 1 ve Rejim 2: … Rejim 2 (R2): Ameliyattan 1-2 gün sonra, katı beslenmeye geçmeden önce, doktorun uygun gördüğü hastalara verilir. Sıvı-yarı katı/yumuşak diyettir…R2 sabah kahvaltısı çeşit ve ı diyet kahvaltı gramaj listesi ile aynı alınacaktır. "Açık çay (limonlu)" için 1/8 adet limon kullanılacak olup diyabetik diye belirtilmediği sürece 2 adet kâğıt ambalajlı şeker ile verilecektir.” düzenlemesi ve akabinde Rejim 2 (R2) örnek menüsü yer almakta olup, söz konusu örnek menünün “Kahvaltı” sütununda her gün için “açık çay (limonlu)” ürününe yer verilmiştir.

Aynı Şartname’nin “Normal, Gece, Diyet Kahvaltıların, Ara Öğünlerin ve Örnek Normal ve Diyet Yemeklerin Gramaj Listesi” başlıklı 12’nci maddesinde düzenlenen “Diyet Kahvaltı Gramaj Listesi”nin ilgili bölümü ise aşağıdaki gibidir:

Diyet Kahvaltı Malzeme Miktarları
Diyet Kahvaltı Ana Malzeme
Çay (Siyah veya Bitki Çayları) 1,5 gram
Poşet Çay 1 adet (poşet, 1,5 gram)

Yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinden; “Rejim 2” menüsünün, ameliyattan 1-2 gün sonra, katı beslenmeye geçmeden önce, doktorun uygun gördüğü hastalara verilecek olan bir menü olduğu, Rejim 2 menüsü kapsamında verilecek olan sabah kahvaltılarının gramajlarının, diyet kahvaltı için belirtilen gramajlar ile aynı olacağı, Rejim 2 menüsü kapsamında sunulacak olan sabah kahvaltılarında limonlu açık çay verileceği, bahse konu ürünün yapımında limonun 1/8 adet, çayın ise diyet kahvaltı gramaj listesinde belirtildiği üzere 1,5 gram kullanılması gerektiği anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır. Başvuru sahibinin 40’ıncı iddiasına ilişkin olarak:

Teknik Şartname’nin “Örnek Menüler” başlıklı 10’uncu maddesinde aşağıdaki tabloya yer verilmiştir:

ÖĞÜN KAP SAYISI AÇIKLAMA
Diyet Öğle Yemeği ve Akşam Yemeği 5 5 çeşit; ancak hasta diyetinin özelliğine göre değişken olabilir.

Bahse konu Şartname maddesinin “b) Diyet Yemek, Diyet Kahvaltı Örnek Menüler” bölümünde kış dönemine ilişkin olarak düzenlenen örnek diyet menülerin 5, 12, 19 ve 26’ncı günleri için akşam yemeği menüleri aşağıdaki gibi oluşturulmuştur:

GÜNLER AKŞAM YEMEĞİ

GÜN Mantar Çorba
Elbasan Tava
Ispanak Yemeği
Soslu Makarna
Yoğurt (paket)
GÜN Ezogelin Çorba
Elbasan Tava
Ispanak Yemeği
Soslu Makarna
Yoğurt (paket)
GÜN Ezogelin Çorba
Elbasan Tava
Ispanak Yemeği
Soslu Makarna
Yoğurt (paket)
GÜN Ezogelin Çorba
Elbasan Tava
Ispanak Yemeği
Soslu Makarna
Yoğurt (paket)

Anılan Şartname’nin “Yiyecek Maddelerinin Evsafı (Nitelikleri)” başlıklı 11’inci maddesinin “Paketli Yoğurt” bölümünde “1) Miktarı 200 gram olacaktır… 2) 200 gramlık ambalajlarda bulunan yoğurtların ağız kısmı sağlığa zarar vermeyecek nitelikte alüminyum folyo kapak ile vakumlanarak kapatılmış olmalı ve bu şekilde teslim edilmelidir…” düzenlemesi,

Söz konusu Şartname’nin “Normal, Gece, Diyet Kahvaltıların, Ara Öğünlerin ve Örnek Normal ve Diyet Yemeklerin Gramaj Listesi” başlıklı 12’nci maddesinde yer verilen “Diyet Menü-Zeytinyağlılar, Pilavlar, Makarnalar Gramaj Listesi”nde “ıspanak” yemeğinin içeriği ve çiğ girdi miktarları aşağıdaki şekilde belirtilmiştir:

Ispanak Ispanak 200 gram
Zeytinyağı 5 mililitre
Kuru soğan 10 gram
Salça 5 gram
Pirinç 5 gram
Yoğurt 50 gram

Yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinden; diyet akşam yemeklerinde 5 çeşit/kap ürün verilmesi gerektiği, Teknik Şartname’de diyet akşam yemekleri için düzenlenen örnek menüde bazı günler için hem “ıspanak yemeği”ne hem de “yoğurt (paket)”e yer verildiği, ayrıca diyet yemeklere ilişkin olarak düzenlenen gramaj listesinde “ıspanak” yemeğinin içeriğinde 50 gram yoğurt bulunduğunun ifade edildiği tespit edilmiş olup, bir ürüne yemek içerisinde bir miktar yer verilmesinin, o ürünün yemek/kap çeşidi olarak sayılmasına olanak tanımayacağı, nitekim “ıspanak” yemeğinin içerik bilgisinde yer verilen yoğurdun 50 gram, 5. kap/çeşit ürün olarak menüde yer verilen “yoğurt (paket)” ürününün ise 200 gram olduğu, ıspanak yemeğinin içerik bilgisinde bahsi geçen “yoğurt” ürününün bir çeşit/kap yemek olarak nitelendirilemeyeceği veyahut da söz konusu ürünün “ıspanak” yemeği içerisinde yer almasının, yemeğin ana ürününün “ıspanak” olduğu hususunu değiştirmeyeceği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır. Başvuru sahibinin 43’üncü iddiasına ilişkin olarak:

Teknik Şartname’nin 8’inci maddesinde “a) Mutfak Hizmetleri, Geniş Çapta Hazırlık ve Pişirme, Malzeme Kabulü ve Depolar İle İlgili Genel Kurallar … 17- Personel, normal yemek alan hasta ve tüm refakatçilere öğünlerde verilecek olan yoğurt ve süt "tam yağlı" olacaktır. Diyet hastaları için ‘yarım yağlı’ yoğurt verilebilecektir…” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Kahvaltı (Normal/Diyet/Gece/Çocuk), Yemek (Öğle ve Akşam), Ara Öğün Servis Saatleri, Şekilleri ve İçerikleri” başlıklı 9’uncu maddesinde “…Diyet Kahvaltı, Diyet Yemek ve Ara Öğünler İle İlgili Diğer Hususlar Örnek diyet kahvaltı, diyet yemek ve ara öğün menülerinde yazılmış olan süt ve yoğurt çeşitleri (yarım, tam yağlı...) belirlenirken diyet kahvaltı, diyet yemek ve ara öğün sayısının ortalama % 60’ı yarım yağlı, % 40’ı tam yağlı olarak hesaplanacaktır…” düzenlemesi,

Bahse konu Şartname’nin “Örnek Menüler” başlıklı 10’uncu maddesinde “…b) Diyet Yemek, Diyet Kahvaltı Örnek Menüler …Diyet kahvaltı ve yemek içeriğinde normal veya tuzsuz veya kepekli veya glutensiz ekmek, makarna, bisküvi vs, diyabetik reçel; tuzlu veya tuzsuz zeytin; tam yağlı, yarım yağlı, laktozsuz veya zenginleştirilmiş (protein, kalsiyum vb.) süt, peynir ve yoğurt; krem, üçgen peynir vb. olarak istenebilecektir… … c) Ara Öğün Örnek Menü Aşağıdaki ara öğün örnek menüsünde belirtilen peynir; tam yağlı beyaz peynir olarak alınacaktır. Süt ve yoğurt hastane diyetisyeni seçimine bırakılmıştır, hastalığın durumuna göre tam yağlı veya yarım yağlı seçilebilir…” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinden; diyet kahvaltı ve diyet yemeklerin içeriğinde yer alan süt ve yoğurtlar ile ara öğünler için düzenlenen örnek menüde yer verilen süt ve yoğurtların diyetisyen tarafından tam yağlı veya yarım yağlı olarak talep edilebileceği, bu bağlamda Teknik Şartname’nin 9’uncu maddesinde yer verilen bahse konu düzenlemenin; istekliler tarafından diyet kahvaltı, diyet yemek ve ara öğün maliyetleri hesaplanırken, söz konusu öğün sayılarının ortalama % 60’ında süt ve yoğurdun tam yağlı olarak talep edileceği, ortalama % 40’ında ise süt ve yoğurdun yarım yağlı olarak talep edileceği kabulünü yapmak suretiyle teklif fiyatlarının oluşturulmasına yönelik olarak yapıldığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Ayrıca, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez. Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin, iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanun’un öngördüğü şekilde "başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması" koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.

Kararla ilgili sorunuz mu var?

2024/UH.I-466 - 2023/1592482 İhale Kayıt Numaralı “24 Ay Süreli Malzeme Dâhil Yemek Pişirme, Hazırlama, Dağıtım ve Sonrası Hizmet Alımı” İhalesi

Karar Metni

Karar Açıklaması

Karar Künyesi