Karar Künyesi
KARAR: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihalenin 3’üncü kısmı üzerinde bırakılan istekli Vizyon Turizm Taşıma İnş. Gıd. Tek. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olmadığı, şöyle ki;
Akaryakıt maliyeti için eksik kilometreler üzerinden açıklama yapıldığı, iş kapsamında çalıştırılacak olan araç tipleri dikkate alınmadan akaryakıt maliyetinin hesaplandığı, araçların şehir içi trafikte ortalama olarak 100 kilometrede ne kadar akaryakıt sarfiyatlarının bulunduğuna yönelik yetkili servis beyanı sunulmadığı, bazı araçlar yönünden sunulan beyan yazısının ise şehir içi tüketim değerlerini göstermediği, beyan yazılarının ekinde firmaların söz konusu aracın yetkili satıcı ya da yetkili servisi olduğunu gösterir hiçbir belge sunulmadığı, bazı yazılarda araçların marka, model, taşıma kapasitesi ve motor gücüne yer verilmediği, ayrıca katalog üzerinden yapılan açıklamaların kabul edilemeyeceği, katalogda yer alan değerlerden farklı değerler üzerinden akaryakıt tüketimi hesaplanamayacağı, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.7’nci maddesine aykırı olarak eksik akaryakıt değerleri üzerinden açıklama yapıldığı, 07.10.2023 tarihli bültende yer alan 37,29250 TL litre motorin fiyatının KDV hariç tutarı olan 31,08 TL’nin 0,90’ının (27,97 TL) altında yapılan açıklamanın uygun olmayacağı,
İhale dokümanında belirtilen koltuk sayılarına aykırı araçlar üzerinden kiralama maliyeti açıklandığı, araçların Teknik Şartname’de belirtilen model yılı ve taşıma kapasitesi yönünden istenilen kriterleri sağlamadığı, kiralama fiyat teklifinde yer verilen kiralama süreleri ile araçların iş süresince çalışacakları toplam sürelere ilişkin verilerin uyuşmadığı, araçların bekleme süreleri ve trafiğin durumu da göz önüne alınarak yapılan hizmet süresi hesabının altında kalan kiralama sürelerinin uygun olamayacağı, tek bir araç yönünden bir gün ve bir adet üzerinden alınan kiralama fiyat tekliflerinin işin tamamı yönünden bir maliyet tevsik edemeyeceği, fiyat tekliflerinde akaryakıt, bakım onarım, sigorta, MTV, akü ve lastik gibi bazı maliyet bileşenlerinin kiralama maliyetinin içerisine dahil edilmek suretiyle fiyat teklifi alındığı, fiyat teklifi verenin ilgili alanda faaliyet gösterenlerden alınmadığı, ayrıca kiralanacak araçlar için sunulan fiyat tekliflerinde mevzuat gereğince bulunması gereken ibarelerin bulunmadığı, meslek mensubu olarak SMMM ve YMM tarafından imzalanması ve kaşelenmesi gerekirken serbest muhasebeci tarafından yapıldığı,
İş kapsamında kullanılacak araçların özelliklerinin (marka-model-kapasite) ve bakım onarım adetlerinin fiyat teklifinde tam olarak yer almadığı, işin gerçekleştirileceği araçlar ile bakım onarımı yapılacak araçların farklı olduğu, bakım onarım tevsiki için periyodik bakım onarım aralığını tevsik eden hiçbir belge sunulmadığı, eksik adetler üzerinden açıklama sunulduğu, ihale dokümanında bulunan günlük taşıma mesafeleri dikkate alınarak hesaplanacak olan bakım onarım adedinden daha düşük adette açıklama yapıldığı, belgenin yetkili servis ya da satıcılarından alınması gerektiği, fiyat teklifi verenin ilgili alanda faaliyet gösterenlerden alınmadığı, fiyat teklifinde bakım, onarım ve yedek parça maliyet kalemlerinin tek bir satırda fiyatlandırıldığı, her bir girdi kalemine yönelik ayrıştırma yapılarak ayrı ayrı fiyatlandırılmadığı, ayrıca bakım onarım için sunulan fiyat tekliflerinde mevzuat gereğince bulunması gereken ibarelerin bulunmadığı, meslek mensubu olarak SMMM ve YMM tarafından imzalanması ve kaşelenmesi gerekirken serbest muhasebeci tarafından yapıldığı,
Öte yandan, araçların kiralaması ile bakım-onarımına ilişkin sunulan fiyat tekliflerinin ekinde tespit tutanağı sunulmamasına rağmen açıklamaların kabul edilmesinin mevzuata aykırı olduğu, sunulan tespit tutanaklarının tarih ve sayılarının fiyat teklifi ile uyuşmaması durumunda tespit tutanaklarının sunulmamış kabul edileceği, tutanakların yevmiye, işletme ve envanter defterlerinin tasdik makamı, tarih ve sayısına yer verilmemesinin tespit tutanağını hukuka aykırı hale getireceği, envanter defterlerinin “e-defter” olduğunun beyan edilemeyeceği, fiyat teklifleri ve tespit tutanaklarının fiyat teklifi sunan şirketi temsile yetkisi bulunmayan kişilerce imzalanması mevzuata aykırı olduğu gibi müşterek imza ile şirketin temsil edildiği durumlarda tek imza ile verilen fiyat teklifi ve tespit tutanaklarının reddi gerektiği, isteklinin yetkilisi tarafından imzalanması gereken kısmın vekil tarafından imzalandığı, fiyat teklifleri ve tespit tutanaklarında ekte sunulan vekaletnamelerde teklif sunmaya yetki bulunmadığı gibi vekaletnamesi sunulan vekillerin imza beyannamelerine de yer verilmemiş olduğu, fiyat teklifine dayanak olan tutanak ve faturalarda geçici beyanname dönemlerinin uygun olmadığı, tutanakların ekinde “fatura bilgileri tablosu” bulunmadığı, tutanağa konu edilen mal/hizmetlerin ortalama satış tutarının hesaplandığı toplam tutar ve toplam miktar bilgileri ile tutanağın son kısmında yer alan “Fatura Bilgileri Tablosunda” yer alan tutar ve miktar toplamlarının uyuşmadığı, faturanın konusunu oluşturan malın/hizmetin fiyat teklifi içerisinde fiyatı teklif edilen mal ile idare tarafından sorgulamaya konu edilen iş kaleminin içeriğinde yer alan mal/hizmet ile aynı olması gerekirken olmadığı, faturalarda tutanakta adı geçenler dışında bir mal/hizmetin bulunmaması gerektiği, fiyat tekliflerinde tespit tutanağında hesaplanan ortalama tutarların %80’inden daha düşük değerde fiyatların teklif edildiği, tutanaklar ile faturaların beyanname dönemlerinin uyumlu olmadığı,
İş kapsamında kullanılacak olan lastik giderlerine ilişkin açıklamaların uygun olmadığı, araçların marka ve model özelliklerine göre uygun ebadın kullanılmadığı, araçların türüne uygun lastik adedi üzerinden açıklama sunulmadığı, lastik maliyetinin lastik fiyat teklifinin yapılacak taşıma mesafesi ile oranlanması suretiyle gerçekleştirilen maliyet açıklamasının kabul edilemeyeceği, ayrıca kiralanacak araçlar için sunulan fiyat tekliflerinde mevzuat gereğince bulunması gereken ibarelerin bulunmadığı, meslek mensubu olarak SMMM ve YMM tarafından imzalanması ve kaşelenmesi gerekirken serbest muhasebeci tarafından yapıldığı,
Teknik Şartname’nin 16 ve 17’nci maddesinde araç takip sistemi ve araç takip cihazına ilişkin düzenlemelere yer verildiği, bu çerçevede 155 adet araç için araç takip sistem hesaplanarak maliyetlere yansıtılması gerektiği, araç takip sistemi fiyat teklifinde araç takip cihazı ve aylık hat-lisans kalemlerinin tek bir satırda birlikte fiyatlandırıldığı, her bir girdi kalemine yönelik ayrıştırma yapılarak ayrı ayrı fiyatlandırılmadığı,
Teknik Şartname’de kasko, trafik ve ferdi kaza koltuk sigortası yaptırılması gerektiğine ilişkin hüküm bulunduğu, sunulan sigorta fiyat teklifinde Genel Müdürlük veya Bölge Müdürlüğü teyidinin bulunmadığı, daha önceki tarihlerde kesilmiş poliçeler ile işin süresini kapsamayan sigorta süreleri üzerinden yapılan açıklamaların reddedilmesi gerektiği, sigorta fiyat teklifinde istekli tarafından teklif edilen araçların marka, model ve adetlerinin tam olarak yer almadığı, bazı araçlarda farklılıklar olduğu,
İhale konusu iş kapsamında verilecek hizmetin 2024 yılında gerçekleştirilecek olduğundan motorlu taşıtlar vergisi, muayene ve egzoz emisyon ölçümü maliyetlerin 2024 yılı artış öngörülerek maliyet hesaplanması gerektiği, ancak hesaplamaların eksik yapıldığı, gerek öz mal gerek kiralama olan araçların tamamı yönünden ayrı ayrı hesaplama yapılması gerekirken eksik adetler üzerinden hesaplama yapıldığı, ayrıca eksik koltuk adetleri baz alınarak motorlu taşıtlar vergisi hesaplandığı,
İstekli tarafından işveren maliyeti hariç tutularak yapılan işçilik maliyeti hesaplamasının mevzuata aykırı olduğu, taraflarınca yapılan hesaplamada her bir seferin ortalama dört saat olması gerektiği ve buradan hareketle 158.100 saatten eksik miktarlar üzerinden hesaplanan işçilik maliyeti açıklamalarının uygun olamayacağı, 2024 yılı için işçilik maliyeti hesaplarken artırım öngörülmediği iddialarına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu; a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması, b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar, c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar. (2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır. a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;
- Verilen hizmetin ekonomik olması,
- Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
- Teklif edilen hizmetin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. b) Aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilerin teklifi açıklama istenmeksizin reddedilir…” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer aşağıdaki kurallara göre tespit edilir. 79.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı sınır değer olarak kabul edilir. 79.1.2. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde sınır değer; SD: Sınır değeri, YM: Yaklaşık maliyeti, n: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif sayısını, T1, T2, T3….Tn: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif bedellerini, R: Sınır Değer Tespit Katsayısını 79.1.3. 79.1.2 nci maddede yer alan R değeri her yıl 1 Şubat tarihinden geçerli olmak üzere Kurum tarafından belirlenir ve ilan edilir. İhalenin konusu veya işin niteliğine göre Kurum tarafından farklı R değerleri belirlenebilir. 79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir. 79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler. 79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulacaktır. Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir. Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir. Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir. Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir. 79.2.2.2. Merkezi Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Ülke Çapında Sunulan Mal ve Hizmetlere İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin merkezi kamu kurum ve kuruluşları tarafından ülke çapında sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu yöntemle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur. 79.2.2.3. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur. … 79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır” 79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır. Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür. 79.2.5. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenir. … 79.2.7. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak, EPDK tarafından yayımlanan, İstanbul İli, Avrupa Yakasında bulunan bayiler adına beyan edilmiş fiyatların ortalamasını yansıtan En Yüksek İşlem Hacimli 8 Firmanın Akaryakıt Fiyatlarına İlişkin Raporda yer alan fiyatların % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmez. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır. 79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir. 79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez. 79.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir. 79.3.3. Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü” ne (www.ihale.gov.tr) adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur. 79.3.4. Hizmet alım ihalelerinde herhangi bir sigorta giderinin aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilmesi durumunda, isteklilerce sigorta acentelerinden alınan poliçe, fiyat teklifi veya sözleşmelerin ekine ihale dokümanında yer alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla sigorta hizmetini gerçekleştirebileceklerine ilişkin, ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu yazının yetkili kişilerin imzasını taşıması gereklidir. Ancak sigorta şirketlerinin genel müdürlük veya bölge müdürlükleri tarafından imzalanmış poliçe veya fiyat teklifleri için teyit alınması zorunlu değildir. Sigorta giderinin tevsiki için sunulan belgenin işin süresinin tamamını kapsaması gerekmektedir. Ancak birden fazla yılı kapsayan ya da ihale tarihi ile işin başlangıç tarihinin farklı yıllara ait olduğu işlerde ilk yıl için alınan sigorta teklifinin ihale tarihi itibarıyla en son açıklanmış olan Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksi “On iki aylık ortalamalara göre değişim oranı (%)” tablosundaki oran esas alınmak suretiyle güncellenerek diğer yıllar için kullanılması mümkündür. Örneğin; sözleşme süresi 3 yıl, ihale tarihi 1/11/2019, işe başlama tarihi 1/1/2020 olan bir ihalede, ihale tarihi itibarıyla yıllık 100 TL olan sigorta prim tutarı maliyet kalemi, Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksi on iki aylık ortalamalara göre değişim oranı tablosunda en son açıklanmış olan 2019 yılı Eylül ayı değişim oranı (%26,44) üzerinden; 2020 yılı için (100 TL1,2644) 126,44 TL; 2021 yılı için (126,44 TL1,2644) 159,87 TL; 2022 yılı için (159,87 TL1,2644) 202,14 TL olarak hesaplanacaktır. 79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklama yapılacaktır. 79.3.6. İhale dokümanında fiyat farkı verileceğine ilişkin düzenleme bulunmayan ve birden fazla yılı kapsayan ya da ihale tarihi ile işin başlangıç tarihinin farklı yıllara ait olduğu işlere ilişkin aşırı düşük teklif sorgulaması yazısında idarece önemli bir bileşen olarak belirtilen ve istekliler tarafından ihale tarihi itibarıyla artış oranı ve/veya tutarı tespit edilemeyen motorlu taşıtlar vergisi, araç muayene işlemleri gibi giderler ile mali yükümlülükler ve/veya tarife bedellerinin, sonraki yıllara ilişkin bedelleri, ilk yıl için öngörülen bedelin, ihale tarihi itibarıyla en son açıklanmış olan Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksi “On iki aylık ortalamalara göre değişim oranı (%)” tablosundaki oran üzerinden güncellenerek hesaplanır. Örneğin; sözleşme süresi 3 yıl, ihale tarihi 15/11/2019, işe başlama tarihi 1/1/2020 olan bir ihalede, motorlu taşıtlar vergisi tutarı ihale tarihi itibarıyla yıllık 100 TL olan maliyet kalemiz Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksi on iki aylık ortalamalara göre değişim oranı tablosunda en son açıklanmış olan 2019 yılı Ekim ayı değişim oranı (%22,58) üzerinden; 2020 yılı için (100 TL1,2258) 122,58 TL; 2021 yılı için (122,58 TL1,2258) 150,26 TL; 2022 yılı için (150,26 TL1,2258) 184,19 TL olarak hesaplanacaktır.” açıklaması,
İncelenmekte olan ihaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın; a) Adı: İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı, Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı ve İstanbul Defterdarlığı 2024 Yılı Personel Taşıma İşi İhalesi b) Türü: Hizmet alımı c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır. d) Kodu: e) Miktarı:
- Kısım 118 araçla 5.251,8 km ve 2.980 kapasite
- Kısım 177 araçla 6.525,6 km ve 4.179 kapasite
- Kısım 155 araçla 5.384,3 km ve 3.735 kapasite Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır. f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: İstanbul İl sınırları dahilinde ekli listelerde belirtilen güzergahlar” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Kısmi teklif verilmesi” başlıklı 20’nci maddesinde “20.1. Bu ihalede kısmi teklif verilebilir. 20.2. Bu ihaledeki kısım sayısı 3 dir. İhale kısımlarına ilişkin koşullar altta düzenlenmiştir; 1- Avrupa 1 (Vatan Hizmet Binası birimleri, Defterdarlık Hizmet Birimleri, Karaköy VDK) 2- Avrupa 2 (Ataköy VDK, Avcılar Kompleksi, Bahçelievler Kompleksi, Bayrampaşa VDK, Beylikdüzü VDK, Bomonti VDK, Büyükçekmece Vergi Dairesi, Güneşli VDK, Esenler Kompleksi, Esenyurt Vergi Dairesi, İkitelli, Kağıthane Kompleksi, Levent VDK, Mecidiyeköy Kompleksi, Sarıyer Vergi Dairesi, Silivri Vergi Dairesi, Yenibosna VDK) 3- Anadolu (Anadolu yakasında bulunan hizmet birimleri)” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri teklif fiyatına dahildir. 25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz. 25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir: 25.3.1. İşin gerçekleştirilmesi için gerekli olan tüm ekipman, malzeme vs ait tüm giderler teklif edilen fiyata dahildir. Bu ihale kapsamında çalıştırılacak olan araçların temini, sürücü, akaryakıt, bakım-onarım, sigorta, kaza, ceza, üçüncü şahıslara verilecek zararlar, köprü, otoyol ve tünel geçişli araçlarda HGS giderleri ve teknik şartnamede ayrıntıları belirtilen tüm giderler teklif edilen fiyata dahildir. 25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir. 25.5. Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu; a) Verilen hizmetin ekonomik olması, b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar, c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Diğer hususlar” başlıklı 48’inci maddesinde “48.1. İhalede uygulanacak sınır değer katsayısı (R): Diğer Hizmetler/0,71 Servis Aracı Günlük Hizmet Bedeli: Her bir araç tipi için sabah ve akşam seferini yapmak üzere zamanında idarece belirlenmiş ilk hareket noktasına gelen araç için talep edilen günlük fiyatı (sabah-akşam) Günlük km (Sabah - Akşam Mesafe): İdarece belirlenen güzergahlarda hizmet verecek aracın sabah ve akşam seferini tamamlaması durumunda yapacağı (gidiş - geliş) toplam km. Km Birim Fiyatı: her bir araç tipi için sabah ve akşam seferini tamamlaması durumunda servisini tamamlayan aracın yapacağı her bir km için talep edilen fiyatı, Günlük Servis Ücreti: İdarece belirlenen hareket noktalarına (sabah-akşam) zamanında gelen araçlar için talep edilen servis aracı günlük hizmet bedeli ile aracın idarece belirlenmiş güzergahını tamamlaması durumunda (gidiş-geliş) yapacağı günlük km ile her bir km için talep edilen km birim fiyatı ile çarpılması sonucu bulunan bedel ile toplamı. Servis aracı günlük servis hizmet bedeli + (günlük km X km birim fiyatı) ifade eder. Yukarıdaki tanımlamalar birim fiyat teklif cetvelin düzenlenmesinde kullanılacaktır.” düzenlemesi,
Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İşe başlama tarihi 02.01.2024; işi bitirme tarihi 31.12.2024 9.2. Bu sözleşmenin uygulanmasında sürelerin hesabı takvim günü esasına göre yapılmıştır.” düzenlemesi,
Teknik Şartname’nin “Servis Araçlarında Aranan Özellikler ve Servis Araçlarının Sayısı” başlıklı maddesinde “… 2- Servis araçlarının modeli, a. 46 kişilik servis araçları 2007 model ve üzeri (2007 model dâhil), b. 16, 22 ve 27 kişilik servis araçları 2011 model ve üzeri olacaktır (2011 model dâhil) …” düzenlemesi yer almaktadır.
İhale dokümanı ekinde yer alan “Birim Fiyat Teklif Cetveli” standart formunun ilgili kısmı aşağıda yer almaktadır.
| Sıra No | İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması | Birimi | Miktarı | Teklif Edilen Birim Fiyat | Tutarı |
| 1 | En Az 16 Yolcu Taşıma Kapasiteli 2011 Model ve Üstü Servis Aracı Günlük Hizmet Bedeli (61 Adet Araç x 255 Gün = 15.555,00) | adet | 15.555,000 | ||
| 2 | En Az 16 Yolcu Taşıma Kapasiteli 2011 Model ve Üstü Servis Aracı Km Birim Fiyatı (2.538,10 KM x 255 Gün = 647.215,50 KM) | km | 647.215,500 | ||
| 3 | En Az 22 Yolcu Taşıma Kapasiteli 2011 Model ve Üstü Servis Aracı Günlük Hizmet Bedeli (9 Adet Araç x 255 Gün = 2.295,00) | adet | 2.295,000 | ||
| 4 | En Az 22 Yolcu Taşıma Kapasiteli 2011 Model ve Üstü Servis Aracı Km Birim Fiyatı (226,1 KM x 255 Gün = 57.655,50 KM) | km | 57.655,500 | ||
| 5 | En Az 27 Yolcu Taşıma Kapasiteli 2011 Model ve Üstü Servis Aracı Günlük Hizmet Bedeli (71 Adet Araç x 255 Gün = 18.105,00) | adet | 18.105,000 | ||
| 6 | En Az 27 Yolcu Taşıma Kapasiteli 2011 Model ve Üstü Servis Aracı Km Birim Fiyatı (1.986,4 KM x 255 Gün = 506.532,00 KM) | km | 506.532,000 | ||
| 7 | En Az 46 Yolcu Taşıma Kapasiteli 2007 Model ve Üstü Servis Aracı Günlük Hizmet Bedeli (14 Adet Araç x 255 Gün = 3.570,00) | adet | 3.570,000 | ||
| 8 | En Az 46 Yolcu Taşıma Kapasiteli 2007 Model ve Üstü Servis Aracı Km Birim Fiyatı (633,7 KM x 255 Gün = 161.593,50 KM) | km | 161.593,500 | ||
| KISIM TOPLAM TUTARI(K.D.V Hariç) |
Başvuruya konu ihalenin Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı Destek Hizmetleri Grup Müdürlüğü İdari ve Mali İşler Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen “İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı, Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı ve İstanbul Defterdarlığı 2024 Yılı Personel Taşıma İşi İhalesi” olduğu, kısmi teklife açık bahse konu ihalenin 31.10.2023 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirildiği, 15.11.2023 tarihli kesinleşen ihale komisyonu kararına göre ihalede 26 ihale dokümanının EKAP üzerinden indirildiği, ihalenin itirazen şikâyete konu edilen 3’üncü kısmına 11 isteklinin teklif verdiği, Vizyon Turizm Taşıma İnş. Gıda Tek. San. ve Tic. Ltd. Şti.ye ait teklifin sınır değerin altında kaldığı ve anılan istekliden aşırı düşük teklif açıklamasının istenildiği, ihalenin 3’üncü kısmının aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunan Vizyon Turizm Taşıma İnş. Gıda Tek. San. ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, teklifi sınır değerin üzerinde olan başvuru sahibi istekli Yakoss Turizm Anonim Şirketinin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği,
Ardından, Yakoss Turizm Anonim Şirketi tarafından Kuruma yapılan itirazen şikayet başvurusu üzerine 27.12.2023 tarihli ve 2023/UH.II-1599 sayılı Kurul kararının alındığı, anılan kararda “… ihalenin itirazen şikâyete konu 3’üncü kısmına ilişkin olarak ihale üzerinde bırakılan istekliye yönelik yapılan aşırı düşük teklif sorgulamasının yenilenmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir. …” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.
Bunun üzerine, idare tarafından Vizyon Turizm Taşıma İnş. Gıda Tek. San. ve Tic. Ltd. Şti.ye 17.01.2024 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısında “31.10.2023 tarihinde yapılan 2023/1004084 İKN’li İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı, Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı ve İstanbul Defterdarlığı 2024 Yılı Personel Taşıma İşi İdari Şartnamenin 33. Maddesi gereğince vermiş olduğunuz teklifiniz aşırı düşük teklif kapsamında değerlendirildiğinden; İhalenin Anadolu Kısmı için; 25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir: 25.3.1. İşin gerçekleştirilmesi için gerekli olan tüm ekipman, malzeme vs ait tüm giderler teklif edilen fiyata dahildir. Bu ihale kapsamında çalıştırılacak olan araçların temini, sürücü, akaryakıt, bakım-onarım, sigorta, kaza, ceza, üçüncü şahıslara verilecek zararlar, köprü, otoyol ve tünel geçişli araçlarda HGS giderleri ve teknik şartnamede ayrıntıları belirtilen tüm giderler teklif edilen fiyata dahildir; hükmü kapsamında ayrıntılı yazılı açıklama istenilmesine karar verilmiştir. Bu nedenle yukarıda belirtilen önemli teklif bileşenlerinin hangi avantajlı koşullar veya yöntemlerle gerçekleştirileceği hususunun 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 38. maddesinin (a), (b) ve (c) bentleri, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 59. maddesi ile Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79. maddesi doğrultusunda ayrıntılı ve yazılı olarak açıklanması ve açıklamalarınızın tebliğ tarihinden itibaren üç (3) iş günü içerisinde İdaremize bildirilmesi, yazılı açıklamada bulunmadığınız takdirde veya açıklamalarınızın yeterli bulunmaması halinde teklifinizin değerlendirme dışı bırakılacağı hususunda bilginizi rica ederim. ” şeklinde ifadelere yer verilerek aşırı düşük teklif açıklamasının istenildiği tespit edilmiştir.
İdarece gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısından, açıklama istenen iş kalemlerinin “araçların temini, sürücü, akaryakıt, bakım-onarım, sigorta, kaza, ceza, üçüncü şahıslara verilecek zararlar, köprü, otoyol ve tünel geçişli araçlarda HGS giderleri ve teknik şartnamede ayrıntıları belirtilen tüm giderler” olarak belirlendiği anlaşılmaktadır.
Yapılan incelemede, ihale konusu işin personel taşıma hizmet ihalesi olduğu, ihalenin şikâyete konu “Anadolu” isimli 3’üncü kısmında en az 16 yolcu taşıma kapasiteli 2011 model ve üzeri 61 adet, en az 22 yolcu taşıma kapasiteli 2011 model ve üzeri 9 adet, en az 27 yolcu taşıma kapasiteli 2011 model ve üzeri 71 adet ve en az 46 yolcu taşıma kapasiteli 2007 model ve üzeri 14 adet olmak üzere toplam 155 adet araç kiralanacağı, işin süresinin 255 gün olduğu görülmüştür.
Yukarıda yer verilen mevzuat hüküm ve açıklamalarından, idareler tarafından sınır değerin altında teklif veren isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenileceği ve sınır değerin altında teklif veren isteklilerce sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının değerlendirildikten sonra ihalenin sonuçlandırılacağına ilişkin düzenleme yapılması halinde, sınır değerin altında teklif veren isteklilere gönderilecek olan aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısında, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde yer alan hükümler ile Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde yer alan açıklamalar uyarınca, teklifte önemli olduğu tespit edilen maliyet bileşenlerine yer verilmesinin ve isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olan bahse konu önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesinin zorunlu olduğu anlaşılmaktadır.
Bu çerçevede, idarece 17.01.2024 tarihinde ihale üzerinde bırakılan istekliye gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısı incelendiğinde, İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesine yer verildiği, söz konusu yazıda İdari Şartname’nin 25.3.1’inci maddesi doğrultusunda açıklama istenen iş kalemlerinin “araçların temini, sürücü, akaryakıt, bakım-onarım, sigorta, kaza, ceza, üçüncü şahıslara verilecek zararlar, köprü, otoyol ve tünel geçişli araçlarda HGS giderleri ve teknik şartnamede ayrıntıları belirtilen tüm giderler” olarak belirlendiği, ancak bahsi geçen yazıda “teknik şartnamede ayrıntıları belirtilen tüm giderler” şeklindeki ifadenin genel nitelikte olduğu ve belirsizlik yarattığı, ayrıca anılan ifade ile aşırı düşük teklif açıklaması talep edilmesinin ihale konusu işin gerçekleştirilmesi için gerekli tüm giderlerin açıklanmasının istenilmesi anlamını doğuracağı, aşırı düşük teklif sorgulamalarında idarelerce tüm gider kalemleri yerine yalnızca teklifte önemli olarak görülen gider kalemlerinin açıklanmasının talep edilmesi gerektiği, bu itibarla idarece teklifte önemli kabul edilen maliyet bileşenlerinin açık ve tereddüde mahal vermeyecek şekilde belirlenerek teklifi sınır değerin altında olan istekliye yönelik aşırı düşük teklif sorgulamasının gerçekleştirilmesi gerektiği, bu bağlamda şikayete konu ihalenin 3’üncü kısmına ilişkin aşırı düşük teklif açıklamasının yeniden gerçekleştirilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Öte yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez. Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.
Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin, iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanun’un öngördüğü şekilde “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması” koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin tamamının iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.
Ancak, İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in 11’inci maddesinin altıncı fıkrasında “…Kısmi teklife açık ihalelerde ise tekliflerin verilmesi ile bu aşamadan sonraki işlemlere ilişkin başvurularda, başvuru bedeli toplam yaklaşık maliyet üzerinden yatırılır. Başvuruya konu kısmın yaklaşık maliyetine göre fazla yatırıldığı tespit edilen tutar Kurum tarafından başvuru sahibine iade edilir.” açıklaması yer almaktadır.
İnceleme konusu ihalenin kısmi teklife açık olduğu ve 3 kısımdan oluştuğu, ihale konusu işin yaklaşık maliyetinin toplam 411.977.004,85 TL olduğu, ihalenin itirazen şikâyete konu 3’üncü kısmına ilişkin yaklaşık maliyet (138.314.140,76 TL) dikkate alındığında, ilgili kısma ilişkin başvuru bedelinin 4734 sayılı Kanun’un 53’üncü maddesi uyarınca 118.286,00 TL olduğu tespit edilmiştir. Başvuru sahibi tarafından yatırılan başvuru bedelinin 157.733,00 TL olduğu göz önünde bulundurulduğunda, fazla yatırılan 39.447,00 TL başvuru bedelinin, başvuru sahibinin yazılı talebi halinde iade edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, ihalenin 3’üncü kısmına ilişkin aşırı düşük teklif sorgulamasının önemli maliyet bileşenleri açık ve net bir şekilde belirtilerek yeniden yapılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Fazla yatırılan başvuru bedelinin başvuru sahibinin yazılı talebi halinde iadesine,
Oybirliği ile karar verildi.