KARAR: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1. İhale üzerinde bırakılan Altur Turizm Servis ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan özel sektör iş deneyim belgesinin mevzuata aykırı olduğu, söz konusu istekli tarafından Yeterlik Bilgileri Tablosunda beyan edilen bilgi/belgelerin dışında belgelerin idareye sunulduğu, anılan tabloda beyan edilmeyen belgelerin değerlendirmeye alınmasının mümkün olmadığı, anılan tabloda beyan edilen sözleşme ve fatura bilgileri ile idarece değerlendirmeye alınan belgelerin uyumsuz olduğu,

Bahse konu sözleşmenin 15.07.2015 tarihinde 2 yıl süreli olarak imzalandığı, daha sonra yapılan işlemlerle sözleşmenin neticede 7 yıl 5 ay süreli olacak şekilde uzatılmasının söz konusu olduğu, ana sözleşmede ve mevzuatta bu tür sözleşmelerde sözleşmenin yıllarca uzatılabileceği hakkında hiçbir hüküm bulunmadığı, bu durumda sonsuza kadar sürecek bir döngü yaratarak mevzuatın tüm hükümlerinin yok edilebileceği, 31.07.2015’te başlayan ve 31.12.2022’de tamamlandığı ileri sürülen sözleşme sürecine ait belgelerin mevzuata aykırı olarak sınırsız iş artışı uygulamaları sebebiyle Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 47’nci maddesinde belirtilen “bedel içeren tek bir sözleşme” olarak kabul edilmesinin mümkün olamayacağı,

Ayrıca anılan isteklinin 2018-2019 yıllarına ilişkin olarak Yeterlik Bilgileri Tablosunda herhangi bir beyanı bulunmamasına rağmen idarece buna ilişkin belgelerin bilgi eksikliği kapsamında tamamlatıldığı, bu durumun mevzuata aykırı olduğu,

Söz konusu sözleşmeye ilişkin damga vergilerinin eksik yatırıldığı, 15.07.2015 yılında imzalan sözleşme bedelinin 75.818.774,73 TL olduğu, artışlar sonrasında ise bu bedelin 126.077.775,10 TL olduğu ancak sözleşme damga vergisinin 75.818.774,73 TL üzerinden yatırılmış olduğu, bu durumun süre uzatımı yapılan diğer dönemler için de benzer şekilde gerçekleştiği, damga vergisinin iş artışları öncesindeki sözleşme bedelleri üzerinden eksik şekilde yatırıldığı, 01.09.2018-01.09.2019 dönemine ait damga vergisinin ise ödendiğine ilişkin bir belge sunulmadığı,

Öte yandan mevzuat gereğince sözleşmeye ek olarak sözleşme konusu işte personel çalıştırıldığını gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş ve idarece teyidi yapılabilen belgelerin de sunulması gerektiği, ancak ihale üzerinde bırakılan isteklice bu belgelerin sunulmadığı,

Son olarak, anılan isteklinin sunduğu protokollerin belgelerin sunuluş şekline uygun olmadığı, meslek mensubunun onaylayabileceği belgelerin sadece faturalar olduğu ve meslek mensubunun onayladığı sözleşmenin geçerli kabul edilemeyeceği,

2. 25.04.2024 tarihli ihale komisyonu kararı ile taraflarınca sunulan sözleşme ve sözleşmeye bağlı protokollerin fotokopi olduğu, noter onaylı olmadığı veya meslek mensubunca imzalanmadığı, faturaların meslek mensubunca imzalanmadığı gerekçeleriyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, iş ortaklıklarının pilot ortağı Köker Turizm Taşımacılık ve Ticaret Anonim Şirketi tarafından özel sektör iş deneyim belgesi olarak sunulan sözleşmenin asıl ıslak imzalı şekilde muhafaza eden Türk Hava Yolları A.O.lığının görevlisi tarafından bir nüshasının ıslak imzalı onaylanmış halinin idareye sunulduğu, sunulan belgelerinin mevzuata uygun olduğu, bilgi eksikliği kapsamında esas belgeye ulaşılmasının mümkün olduğu,

3. 14.05.2024 tarihli ihale komisyonu kararı ile Erensoy Turizm Taşımacılık Hizmetleri Limited Şirketinin teklifinin geçerli olduğu kabul edilerek ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği, söz konusu istekli tarafından 02.04.2020 tarihli Teknopark İstanbul A.Ş ile yapılan sözleşmenin sunulduğu, istekli tarafından Yeterlik Bilgileri Tablosunda beyan edilen sözleşme ile idareye teslim edilen sözleşme içeriklerinin birbirinden farklı olduğu, sözleşme tutarının ihalede istenen tutarı karşılamadığı, sözleşmenin belgelerin sunuluş şekline uygun sunulmadığı, sözleşmeyi imzalayan tarafların firmanın yetkili kişileri olmadığı, sözleşme tutarı ile fatura tutarlarının birbiriyle uyumlu olmadığı, sözleşme konusu işte personel çalıştırıldığını gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş ve idarece teyidi yapılabilen belgelerin sunulmadığı, damga vergisinin eksik yatırıldığı iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir. Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde “… d) İş deneyimini gösteren belgeler: İş deneyim belgeleri ve teknolojik ürün deneyim belgesi ile gerçek kişilere veya iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili olmayan her türlü kurum ve kuruluşa gerçekleştirilen işlere ilişkin olarak Yönetmeliğin 47 nci maddesinde belirtilen belgeleri, … ifade eder.” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 39’uncu maddesinde “İş deneyimini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde; teknolojik ürün deneyim belgesinin ve yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak; a) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgelerin, … istenilmesi zorunludur. …” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “İş deneyim belgesi düzenlenemeyen hallerde iş deneyimini gösteren diğer belgeler ve bu belgelerde aranacak kriterler” başlıklı 47’nci maddesinde “(1) Gerçek kişilere veya iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili olmayan her türlü kurum ve kuruluşa bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştirilen işlerde, iş deneyim belgesi düzenlenemez. Bu durumda, bitirilen işlere ilişkin iş deneyiminin belgelendirilmesinde aşağıdaki esaslar uygulanır: (a) Yurtdışında gerçekleştirilen işler hariç bu madde kapsamında yer alan işlerde; sözleşme ve bu sözleşmenin uygulanmasına ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri çerçevesinde düzenlenen; fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri veya serbest meslek makbuzu nüshaları ya da bu nüshaların noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri ile sözleşmeye ait damga vergisinin ihale ilan tarihi itibarıyla ödendiğine ilişkin belgeler, personel çalıştırılan işlerde ise bu belgelere ek olarak o işe ait sözleşme kapsamında personel çalıştırıldığını gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş ve idarece teyidi yapılabilen belgeler, iş deneyimini gösteren belgelerdir. Aday veya istekli, iş deneyimini gösteren bu belgeleri başvuru veya teklifi kapsamında sunar. Bu maddede belirtilen işler için iş deneyim belgesi düzenlenmiş olsa bile, ihale komisyonunca dikkate alınamaz. …” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Değerlendirmeye ilişkin esaslar” başlıklı 48’inci maddesinde “(1) İhale konusu iş veya benzer işlerle ilgili tek sözleşmeye dayalı olarak iş deneyimini gösteren belgeler değerlendirmeye alınır. Birden çok iş deneyimini gösteren belge hiçbir şekilde toplanamaz. (2) İş deneyimini gösteren belgelerde yer alan ancak, ihale konusu iş veya benzer iş kapsamında bulunmayan işlerin tutarları iş deneyiminde değerlendirmeye alınmaz. … (4) Birim fiyat üzerinden bağıtlanan ve toplam sözleşme tutarı bulunmayan süresi belirli bir sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştirilen işlerde, sözleşme süresi ile sınırlı olmak üzere yapılan işin tutarı iş deneyim tutarı olarak kabul edilir. …” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Başvuruların ve tekliflerin alınması, açılması ve belgelerdeki bilgi eksikliklerinin tamamlatılması” başlıklı 56’ncı maddesinde “… (4) Başvuru veya teklif zarfı içinde sunulması istenilen belgeler ve bu belgelere ilgili mevzuat gereğince eklenmesi zorunlu olan belgelerden herhangi birinin, aday veya isteklilerce sunulmaması halinde, bu eksik belgeler idarelerce tamamlatılamaz. (5) Başvuru ve teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, sunulan belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Bu çerçevede, tamamlatılması istenen bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgelerin niteliği dikkate alınarak, idare tarafından iki iş gününden az olmamak üzere makul bir tamamlama süresi verilir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayanların başvuru veya teklifleri değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir. (6) İdarelerce bilgi eksikliklerinin tamamlatılmasına ilişkin olarak verilen süre içinde aday veya isteklilerce sunulan belgelerin, son başvuru veya ihale tarihinden sonraki bir tarihte düzenlenmesi halinde, bu belgeler, aday veya isteklinin son başvuru veya ihale tarihi itibarıyla ihaleye katılım şartlarını sağladığını göstermesi gereklidir. …” hükmü,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın; a) Adı: TÜBİTAK Gebze Yerleşkesi Personel Taşıma Servis (3 yıllık) Hizmeti Alımı b) Türü: Hizmet alımı c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır. d) Kodu: e) Miktarı: 13 Adet 45 ve üstü araç, 113 Adet 27 ve üstü araç, 114 Adet 16 ve üstü araç, 4 Adet Shuttle (13 ve üstü) ile personel taşıma hizmet alımıdır. Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır. f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Teknik Şartname içerisinde bulunan Personel Taşıma Servis Güzergahları Tablosunda belirtilmiştir.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “… 7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler: 7.5.1. İsteklinin teknolojik ürün deneyim belgesi ya da yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak; a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgeleri veya … sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 30’den az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin veya teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulması gerekir. …” düzenlemesi bulunmaktadır.

İhale işlem dosyası kapsamında gönderilen bilgi ve belgelerden, başvuruya konu ihalenin 20.03.2024 tarihinde Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu tarafından açık ihale usulüyle gerçekleştirilen “TÜBİTAK Gebze Yerleşkesi Personel Taşıma Servis (3 Yıllık)” ihalesi olduğu, ihalede 27 adet ihale dokümanı edinildiği ve 7 istekli tarafından teklif sunulduğu, 25.04.2024 tarihinde onaylanan ihale komisyonu kararı ile ihalenin Altur Turizm Servis ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi ise belirlenmediği, daha sonra başvuru sahibi Erensoy Turizm Taşımacılık Hizmetleri Limited Şirketi tarafından idareye yapılan şikâyet başvurusu üzerine iddialarının uygun bulunarak tekliflerinin değerlendirmeye alındığı ve 14.05.2024 tarihli ihale komisyonu kararı ile başvuru sahibinin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği görülmüştür.

Şikâyete konu edilen ihale üzerinde bırakılan istekli Altur Turizm Servis ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan Yeterlik Bilgileri Tablosu incelendiğinde “EKAP’ta Kayıtlı Olmayan İş Deneyim Belgesi” kısmının;

“Belgenin niteliği: İŞ DENEYİM BELGESİ (İŞ BİTİRME ) İşin Adı, Tanımı, (Varsa) İhale Kayıt Numarası ve Sözleşme Kapsamında Yapılan İşler: THY A.O. , TEKNİK A.Ş., TGS İSTANBUL İŞYERLERİ PERSONEL UÇUCU EKİP VE YOLCU TAŞIMA HİZMETİ, PERSONEL TAŞIMA HİZMETİ(İSTANBUL İŞYERLERİ PERSONEL UÇUCU EKİP VE YOLCU TAŞIMA HİZMETİ), PERSONEL TAŞIMA HİZMETİ(İSTANBUL İŞYERLERİ PERSONEL UÇUCU EKİP VE YOLCU TAŞIMA HİZMETİ) Belgenin Düzenlenme Tarihi/Sözleşme Tarihi/ İşin Kabul Tarihi: 02.11.2022, 15.07.2015, 30.09.2022 Belge Tutarı ve Benzer İş Tutarı: 540.986.748,33 TRY (Türk Lirası)” şeklinde,

Anılan Tablonun “İş Deneyim Belgesi Düzenlenemeyen Hallerde İş Deneyimini Gösteren Diğer Belgeler(varsa)” kısmının;

“Sözleşme Tarihi: 15.07.2015 Noterlik adı, Onay Tarihi ve Yevmiye Numarası: T.C. BAKIRKÖY 33. NOTERİ, 04.01.2024, 00570 Sözleşme Tutarı ve Toplam Fatura Tutarı: 540.986.748,33 TRY (Türk Lirası), 231.849.443,34 TRY (Türk Lirası)” şeklinde,

Anılan Tablonun “Diğer Belge” kısmının;

“THY A.O. VE THY TEKNİK A.Ş. İŞ DENEYİM BELGESİ (İŞ BİTİRME), 15.07.2015-30.09.2022 DÖNEMİNE AİT THY A.O., THY TEKNİK A.Ş. TGS İSTANBUL İŞYERLERİ PERSONEL UÇUCU EKİP VE YOLCU TAŞIMA HİZMETİ İLE İLGİLİ THY A.O. İŞ DENEYİM BELGESİ (İŞ BİTİRME ) T.C. BAKIRKÖY 33. NOTERİ TARAFINDAN ONAYLI 04.01.2024 TARİH 00570 YEVMİYE NOLU BELGE, THY TEKNİK A.Ş. İŞ DENEYİM BELGESİ (İŞ BİTİRME ) 04.01.2024 TARİH, 00585 YEVMİYE NOLU T.C. BAKIRKÖY 33. NOTERİ TARAFINDAN ONAYLI 15.07.2015-30.09.2022 DÖNEMİNE AİT İŞ DENEYİM BELGESİ (İŞ BİTİRME),T.C BAKIRKÖY 33. NOTERİ TARAFINDAN ONAYLI 11.03.2024 TARİH,08741 YEVMİYE NO İLE NOTER TARAFINDAN ONAYLI ANA SÖZLEŞME VE 01.01.2020-01.01.2021 YILINA AİT EK PROTOKOL T.C. BAKIRKÖY 33. NOTERİ TARAFINDAN 11.03.2024 TARİH, 08739 YEVMİYE NO İLE ONAYLI EK PROTOKOL VE 01.01.2021 TARİHİNDEN İTİBAREN GEÇERLİ 2 YIL SÜRELİ EK PROTOKOL T.C. BAKIRKÖY 33. NOTERİ TARAFINDAN 11.03.2024 TARİH, 08740 YEVMİYE NO İLE T.C. BAKIRKÖY 33. NOTERİ TARAFINDAN ONAYLI EK PROKOL, FATURALAR E -FATURADIR.)” ve,

“İŞ DENEYİM BELGESİ (İŞ BİTİRME BELGESİ) , THY A.O, THY TEKNİK A.Ş. İŞ BU İHALEDE BEYAN EDİLEN TEK BİR SÖZLEŞMENİN TARAFLARI OLUP, THY TEKNİK A.Ş. İŞ BİTİRME TUTARI: 587.351.758,22 TL (KDV HARİÇ), THY A.O. İŞ BİTİRME BELGE TUTARI: 540.986.748,33TL (KDV HARİÇ) ’DİR. BEYAN EDİLEN İŞ BİTİRME BELGELERİ TEK BİR SÖZLEŞMEYE İLİŞKİNDİR. THY A.O. VE THY TEKNİK A.Ş. FİRMALARININ 2020-2021 BEYAN EDİLEN E FATURA TOPLAM TUTARI: 231.849.443,34 TL (KDV HARİÇ) ’DİR.” şeklinde düzenlendiği görülmüştür.

İdarece EKAP üzerinden 22.03.2024 tarihinde gönderilen Yeterlik Bilgileri Tablosunda beyan edilen bilgileri tevsik eden belgelerin sunulması talebi üzerine, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından anılan tabloda beyan edilen belgelerin sunulduğu, iş deneyiminin tevsikine ilişkin sunulan şikâyete konu edilen belgeler incelendiğinde, Türk Hava Yolları A.O. ile Altur Turizm Servis ve Tic. Ltd. Şti. Şirketi arasında 15.07.2015 tarihinde imzalanan personel taşıma sözleşmesinin sunulduğu, sözleşmenin süresinin 31.07.2015-01.08.2017 tarihleri arasında olduğu; yine Türk Hava Yolları A.O. ile söz konusu 15.07.2015 tarihinde imzalanan sözleşmenin 1 yıl daha uzatılmasına ilişkin bir protokol yazısının sunulduğu, süre uzatımının 01.01.2020 tarihinden itibaren 01.01.2021 tarihine kadar yapıldığı; aynı şekilde Türk Hava Yolları A.O. ile söz konusu 15.07.2015 tarihinde imzalanan sözleşmenin 2 yıl daha uzatılmasına ilişkin bir protokol yazısının sunulduğu, süre uzatımının 01.01.2021 tarihinden itibaren 31.12.2022 tarihine kadar yapıldığı, ayrıca sözleşmelerin uygulanmasına ilişkin olarak düzenlenen faturalar ile sözleşmelere ait damga vergilerinin ödendiğine ilişkin dekontların da sunulduğu tespit edilmiştir.

Yukarıda yer verilen somut olay incelendiğinde, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından Yeterlik Bilgileri Tablosunda iş deneyimini gösteren belgelere ilişkin beyan edilen belgelerin idareye sunulduğu, bu doğrultuda söz konusu istekli tarafından Türk Hava Yolları A.O. ile 15.07.2015 tarihinde imzalanan bir sözleşmenin sunulduğu, sözleşmenin süresinin 31.07.2015-01.08.2017 tarihlerini kapsadığı, ayrıca işbu sözleşmenin uzatıldığını gösteren iki protokol yazısının sunulduğu ve bunların 01.01.2020-01.01.2021 tarihlerini kapsayan bir yıllık uzatım ve 01.01.2021-31.12.2022 tarihlerini kapsayan iki yıllık uzatım yazıları olduğu,

25.04.2024 tarihli kesinleşen ihale komisyonu kararından sunulan belgelerin incelenmesi akabinde idare tarafından 15.07.2015 tarihinde imzalanan sözleşmenin uzatılan protokollerle 31.12.2022 tarihinde sonlandığı, dolayısıyla istekli tarafından sunulan belgelerde 01.08.2017 tarihi ile 01.01.2020 tarihleri arasında bir kopukluk olduğu ve sunulan belgelerin tek sözleşme olarak kabul edilebilmeleri için bilgi eksikliği kapsamında 03.04.2024 tarihli EKAP yazısı ile bu belgelerin talep edildiği,

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından söz konusu bilgi eksikliğini tamamlatma talebi üzerine sunulan belgeler incelendiğinde yukarıda aktarılan belgelerine ek olarak; 15.07.2015 tarihinde imzalanan 31.07.2015-01.08.2017 tarihli ana sözleşmenin bitiminden itibaren işin birer aylık olmak üzere iki adet süre uzatımı yazısı, 01.09.2017 tarihinden itibaren sözleşmenin 1 yıl uzatılmasına ilişkin bir protokol yazısı, (01.09.2017-01.09.2018), 01.09.2018 tarihinden itibaren sözleşmenin 1 yıl daha uzatılmasına ilişkin bir protokol yazısı, (01.09.2018-01.09.2019), birer ve ikişer aylık olmak üzere süre uzatım yazılarının sunulduğu,

Anılan ihale komisyonu kararında Altur Turizm Servis ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan 15.07.2015 tarihli sözleşmenin protokollerle süresinin bir defadan fazla olacak şekilde uzatılmaya çalışılarak sözleşmenin ömrünü yitirdiği, ancak 01.01.2021-31.12.2022 tarihlerini kapsayan protokolün ihalede dikkate alınacağı ve bu protokolün ihalede istenilen yeterlik kriterlerinin karşıladığı dolayısıyla ihalenin üzerinde bırakıldığı tespitinin yapıldığı görülmektedir.

Öte yandan, bahse konu sözleşmelerin ekinde sözleşme kapsamında çalışan personellere ilişkin Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş ve idarece teyidi yapılabilen herhangi bir belgenin sunulmadığı tespit edilmiştir.

Yukarıda aktarılan Yönetmelik’in “İş deneyim belgesi düzenlenemeyen hallerde iş deneyimini gösteren diğer belgeler ve bu belgelerde aranacak kriterler” başlıklı 47’nci maddesinde, sözleşme ve bu sözleşmenin uygulanmasına ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun ilgili hükümleri çerçevesinde düzenlenen; fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri veya serbest meslek makbuzu nüshaları ya da bu nüshaların noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri ile sözleşmeye ait damga vergisinin ihale ilan tarihi itibarıyla ödendiğine ilişkin belgeler, personel çalıştırılan işlerde ise bu belgelere ek olarak o işe ait sözleşme kapsamında personel çalıştırıldığını gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş ve idarece teyidi yapılabilen belgelerin iş deneyimini gösteren belgeler olduğu, isteklilerin, iş deneyimini gösteren bu belgeleri teklifleri kapsamında sunması gerektiği hüküm altına alınmıştır.

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından 15.07.2015 tarihinde imzalanan 31.07.2015-01.08.2017 tarihlerini kapsayan bir sözleşmenin iş deneyimini tevsik etmek amacıyla sunulduğu, söz konusu sözleşmenin süresinin birçok defa protokoller aracılığıyla uzatıldığına ilişkin sözleşmeye ait protokol yazılarının da sözleşmeyle beraber sunulduğu, ihale mevzuatı çerçevesinde iş deneyimine ilişkin olarak sunulan sözleşmenin ihalede istenilen şartları sağlaması gerektiği, ancak 15.07.2015 tarihinde imzalanan incelemeye konu sözleşmenin ilan tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belge olması gerektiği, ancak söz konusu sözleşmenin ihale ilan tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan bir işe ait olmadığı, sözleşmenin süresinin uzatılmasına ilişkin protokollerin de son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan bir işe ait olmayan bu sözleşmeye bağlı belgeler olduğu anlaşıldığından söz konusu isteklinin iş deneyimi tevsikinin mevzuata uygun olmadığı,

Ayrıca başvuru sahibinin “çalışan personelin SGK hizmet dokümanlarının idareye sunulmadığı” hususundaki iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede, bahse konu istekli tarafından sunulan sözleşme konusu işin personel taşıma hizmeti işi olduğu, mevzuatın yukarıda aktarılan hükmünden gerçek kişilere veya iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili olmayan her türlü kurum ve kuruluşa bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştirilen işlerde, sunulan sözleşme kapsamında personel çalıştırılması durumunda, personelin çalıştırılma biçimi olarak kısmi veya tam zamanlı çalışma şeklinde bir ayırıma gidilmeksizin iş deneyiminin tevsiki için personel çalıştırıldığını gösteren SGK internet sayfası üzerinden düzenlenmiş ve idarece teyidi yapılabilen belgelerin sunulması gerektiği, ancak anılan istekli tarafından söz konusu belgelerin sunulmadığı görüldüğünden, anılan isteklinin teklifinin bu yönüyle de mevzuata uygun olmadığı tespit edilmiştir.

Netice itibariyle, ihale üzerinde bırakılan Altur Turizm Servis ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin mevzuata uygun olmadığı anlaşıldığından değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmıştır.

2. Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 31’inci maddesinde “(1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında idareler; belgelerin aslını veya aslına uygunluğu noterce onaylanmış örneklerini isterler. Bu kapsamda sunulan fatura örnekleri de asıl olarak kabul edilir. Adaylar veya istekliler, istenen belgelerin aslı yerine ihale veya son başvuru tarihinden önce idare tarafından “aslı idarece görülmüştür” veya bu anlama gelecek şerh düşülen suretlerini başvuruları veya teklifleri kapsamında sunabilirler. Bu yönde yapılacak başvuruların, ihaleden önce idarenin ilgili birim yetkilisi veya bu hususta görevlendirilmiş personelince karşılanması zorunludur. (2) Noter onaylı belgelerin aslına uygun olduğunu belirten bir şerh taşıması zorunlu olup, sureti veya fotokopisi görülerek onaylanmış olanlar ile “ibraz edilenin aynıdır” veya bu anlama gelecek bir şerh taşıyanlar geçerli kabul edilmez. … (7) İhaleye katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin sunulan belgelerin veya bu belgelerde yer alan bilgilerin EKAP üzerinden veya kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden temin edilebilmesi veya bu bilgilerin teyidinin yapılabilmesi durumunda, bu belgeler için belgelerin sunuluş şekline ilişkin şartlar aranmaz. …” hükmü,

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “… 7.9. Belgelerin sunuluş şekli: 7.9.1. İdarece talep edilmesi halinde istekliler tarafından, e-teklifleri kapsamında beyan edilen bilgi ve belgelerden EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanarak teyit edilemeyenler ekleri ile birlikte bu maddede düzenlenen şekil kurallarına uygun olarak sunulur. 7.9.2. İstekliler, bu madde kapsamında idarece talep edilen belgelerin aslını veya aslına uygunluğu noterce onaylanmış örneklerini vermek zorundadır. … 7.9.3. Noter onaylı belgelerin aslına uygun olduğunu belirten bir şerh taşıması zorunlu olup, sureti veya fotokopisi görülerek onaylanmış olanlar ile “ibraz edilenin aynıdır” veya bu anlama gelecek bir şerh taşıyanlar geçerli kabul edilmeyecektir. 7.9.4. İstekliler, istenen belgelerin aslı yerine belgelerin tesliminden önce İdare tarafından “aslı idarece görülmüştür” veya bu anlama gelecek şekilde şerh düşülen suretlerini sunabilirler. …” düzenlemesi bulunmaktadır.

İhale komisyonu kararında başvuru sahibinin teklifinin “… Sunulan belgelerde İdari Şartnamenin 7.9.2. maddesi “İstekliler, bu madde kapsamında idarece talep edilen belgelerin aslını veya aslına uygunluğu noterce onaylanmış örneklerini vermek zorundadır” hükmü gereğince sunulan sözleşme ve sözleşmeye bağlı protokollerin fotokopi olduğu ayrıca noter onaylı veya meslek mensubunca imzalanmadığı, bunlara ait faturaların ise meslek mensubunca imzalandığı tespit edilmiştir. Yapılan incelemede İstekli tarafından sunulan belgelerdeki bilgiler ile beyan edilen bilgilere göre yeterlik kriterlerine ilişkin şartları sağlayamadığından isteklinin teklifinin Kamu İhale Kanun’un 37’nci maddesi gereğince teklifin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilmiştir. …” ifadelerine yer verilerek iş deneyimini gösteren belge olarak özel sektöre yapılmış işlere ait sözleşmenin ve buna ilişkin faturaların belgelerin sunuluş şekline uygun olarak sunulmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı görülmüştür.

Yapılan incelemede başvuru sahibi İş Ortaklığının pilot ortağı Köker Turizm Taşımacılık ve Ticaret Anonim Şirketi tarafından ihalede iş deneyiminin tevsiki için Türk Hava Yolları A.O. ile 02.05.2019 tarihinde imzalanan personel taşıma sözleşmesinin sunulduğu, sözleşmenin süresinin 02.05.2019-01.05.2021 tarihleri arasında olduğu, bahse konu sözleşmede noter onayı veya idare tarafından “aslı idarece görülmüştür” veya bu anlama gelecek bir şerh bulunmadığı, belgenin Türk Hava Yolları A.O. Genel Satınalma Başkanlığının mührünü taşıdığı, öte yandan başvuru sahibinin dilekçesinde sözleşmenin aslının Türk Hava Yolları A.O. Genel Satınalma Başkanlığı tarafından muhafaza edildiği ve kendilerine sözleşmenin ıslak imzalı bir nüshasının verildiği, söz konusu ihalede de bu nüshanın sunulduğu, ancak idarece bilgi eksikliği kapsamında sözleşmenin aslının taraflarından talep edilebileceğinin ifade edildiği görülmüştür.

Öte yandan, ihalede sunulan sözleşmenin uygulanmasına ilişkin olarak düzenlenen fatura örneklerinin ise Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 47’nci maddesine uygun şekilde meslek mensubunca onaylandığı tespit edilmiştir.

Yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler çerçevesinde, istekliler tarafından sunulan belgelerin aslının veya aslına uygunluğu noterce onaylanmış örneklerinin ihalede sunulması gerektiği, isteklilerce istenen belgelerin aslı yerine ihale tarihinden önce idare tarafından “aslı idarece görülmüştür” veya bu anlama gelecek şekilde şerh düşülen suretlerinin de sunulmasının mümkün olduğu, başvuru sahibi tarafından sözleşme kapsamında sunulan faturaların mevzuata uygun olarak meslek mensubunca onaylı şekilde sunulduğu görülmüşse de, özel sektöre gerçekleştirilen bir iş kapsamında düzenlenen sözleşmenin aslının, aslı noterce onaylı örneğinin ya da idare tarafından “aslı idarece görülmüştür” veya bu anlama gelen şerh düşülen suretlerinin sunulmadığının tespit edildiği, istekli tarafından belgelerin sunuluş şekline aykırı olarak sunulan belgedeki onaya ilişkin hususun başvuru sahibinin iddiasında yer verdiği bilgi eksikliği kapsamında tamamlatılacak bir husus olmadığı anlaşılmış olup, iddianın uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

3. Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinde “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabilirler. Şikayet ve itirazen şikayet başvuruları, dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu idari başvuru yollarıdır. Şikayet başvuruları idareye, itirazen şikayet başvuruları Kuruma hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle yapılır. … Başvurular üzerine ihaleyi yapan idare veya Kurum tarafından gerekçeli olarak; … c) Başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması, usulüne uygun olarak sözleşme imzalanmış olması veya şikayete konu işlemlerde hukuka aykırılığın tespit edilememesi veya itirazen şikayet başvurusuna konu hususun Kurumun görev alanında bulunmaması hallerinde başvurunun reddine, karar verilir. …” hükmü,

Anılan Kanun’un “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde “Şikayet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. … İdare, şikayet başvurusu üzerine gerekli incelemeyi yaparak on gün içinde gerekçeli bir karar alır. Alınan karar, şikayetçi ile diğer aday veya istekliler ile istekli olabileceklere karar tarihini izleyen üç gün içinde bildirilir. İlan ile ihale veya ön yeterlik dokümanına yönelik başvurular dışında istekli olabileceklere bildirim yapılmaz. Belirtilen süre içinde bir karar alınmaması durumunda başvuru sahibi tarafından karar verme süresinin bitimini, süresinde alınan kararın uygun bulunmaması durumunda ise başvuru sahibi dahil aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından idarece alınan kararın bildirimini izleyen on gün içinde Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilir. …” hükmü,

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru süreleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) İdareye şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür. …” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) Süreler; … c) İdarenin işlem veya eylemlerine karşı yapılacak başvurularda şikayete yol açan durumun farkına varıldığı yahut farkına varılmış olması gerektiği tarihi, ç) Şikayet üzerine idare tarafından verilen kararın bildirildiği veya bildirilmiş sayıldığı tarihi, on gün içerisinde karar alınmaması halinde ise bu sürenin bitimini, … izleyen günden itibaren başlar. (2) Tatil günleri sürelere dahildir. Sürenin son gününün tatil gününe rastlaması halinde, süre tatil gününü izleyen ilk iş gününün bitimine kadar uzar. …” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “İtirazen şikayet başvuruları” başlıklı 14’üncü maddesinde “… (1) İdareye yapılan şikayet başvurusu üzerine idare tarafından alınan kararın uygun bulunmaması veya süresi içinde karar alınmaması hallerinde veya şikayet ya da itirazen şikayet üzerine idare tarafından alınan ihalenin iptali kararlarına karşı doğrudan Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilir. …” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Ön inceleme konuları ve ön inceleme üzerine yapılacak işlemler” başlıklı 16’ncı maddesinde “(1) Başvurular öncelikle; a) Başvuru konusunun Kurumun görev alanında bulunup bulunmadığı, b) Başvuru ehliyeti, c) Başvurunun süresinde yapılıp yapılmadığı, ç) Başvuru sahibinin, varsa vekil ya da temsilcisinin; adı, soyadı, unvanı, adresi, imzası ile başvuruda bulunmaya yetkili olunduğuna dair belgelerin ve imza beyannamesinin aslı veya yetkili mercilerce onaylı örneğinin bulunup bulunmadığı, d) İhaleyi yapan idarenin ve ihalenin adı veya ihale kayıt numarasının belirtilip belirtilmediği, e) Başvuruya konu olan durumun farkına varıldığı veya bildirildiği tarihin belirtilip belirtilmediği, f) İdareye başvuru tarihi ile varsa idarenin cevabının başvuru sahibine bildirildiği tarihin belirtilip belirtilmediği, … yönlerinden sırasıyla incelenir. …” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Ön inceleme konularına aykırılık üzerine alınacak kararlar” başlıklı 17’nci maddesinin birinci fıkrasında “16 ncı maddenin birinci fıkrası bakımından bir aykırılığın tespiti üzerine Kurul tarafından başvurunun reddine karar verilir. ...” hükmü bulunmaktadır.

Başvuru sahibi Köker Turizm Taşımacılık ve Ticaret Anonim Şirketi - Global Grup Ulaşım Hizmetleri Limited Şirketi - Özyüce Turizm Seyahat Pazarlama Ticaret Limited Şirketi İş Ortaklığı tarafından 06.05.2024 ve 16.05.2024 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu,

16.05.2024 tarihinde idareye yapılan şikâyet başvurusunda Erensoy Turizm Taşımacılık Hizmetleri Limited Şirketinin teklifinin uygun olmadığına ilişkin hususlara yer verildiği,

Bahse konu Erensoy Turizm Taşımacılık Hizmetleri Limited Şirketinin teklifinin 25.04.2024 tarihli ilk ihale komisyonu kararı ile idarece değerlendirme dışı bırakıldığı, ardından anılan istekli tarafından teklifinin değerlendirmeye alınması gerektiğine yönelik 02.05.2024 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu, idarece bu başvuruya 10.05.2024 tarihinde olumlu cevap verildiği ve şikâyete cevapta isteklinin teklifinin değerlendirmeye alındığının ifade edildiği, 10.05.2024 tarihinde idarece şikâyete verilen cevabın aynı tarihte diğer isteklilerle birlikte Köker Turizm Taşımacılık ve Ticaret Anonim Şirketi - Global Grup Ulaşım Hizmetleri Limited Şirketi - Özyüce Turizm Seyahat Pazarlama Ticaret Limited Şirketi İş Ortaklığına da EKAP üzerinden tebliğ edildiği, şikâyete cevap yazısında “Kamu İhale Kurumu’na işbu kararın bildirimini izleyen tarihten itibaren 10 (on) gün içerisinde Kamu İhale Kurumu’na itirazen şikâyet başvurusunda bulunulabilecektir.” ifadesinin yer aldığı, ancak başvuru sahibi tarafından Erensoy Turizm Taşımacılık Hizmetleri Limited Şirketinin teklifinin uygun olmadığına ilişkin olarak 16.05.2024 tarihinde şikâyet başvurusunda bulunulduğu, 21.05.2024 tarihinde idarece cevap verilmesi üzerine ise 23.05.2024 tarihinde Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu anlaşılmıştır.

4734 sayılı Kanun’un yukarıda yer verilen 55’inci maddesinin birinci fıkrasında, idareye şikâyet süresinin, ihale sürecindeki şikâyete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren anılan Kanun’un 21’inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gün olduğu, İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendindeki düzenlemesinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan hükümleri için şikayet başvuru süresinin dokümanın EKAP üzerinden e-imza kullanılarak indirildiği tarihi izleyen günden itibaren başlayacağı, aynı Yönetmelik’in “İtirazen şikayet başvuruları” başlıklı 14’üncü maddesinin üçüncü fıkrasında şikayet başvurusu üzerine idarece alınan kararla bir hak kaybına veya zarara uğradığını ya da zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia edenlerin bu hususa ilişkin başvuruyu itirazen şikayet başvurusu olarak doğrudan Kuruma yapacakları anlaşılmaktadır.

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Ön inceleme konuları ve ön inceleme üzerine yapılacak işlemler” başlıklı 16’ncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde, başvuruların süresinde yapılıp yapılmadığı yönünden inceleneceği, anılan Yönetmelik’in “Ön inceleme konularına aykırılık üzerine alınacak kararlar” başlıklı 17’nci maddesinin birinci fıkrasında ise, söz konusu Yönetmelik’in 16’ncı maddesinin birinci fıkrası bakımından bir aykırılığın tespiti üzerine Kurul tarafından başvurunun reddine karar verileceği düzenlenmiştir.

Bu itibarla, şikâyet başvurusu üzerine idarece alınan kararla bir hak kaybına veya zarara uğradığını ya da zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia edenlerin bu hususa ilişkin başvuruyu itirazen şikâyet başvurusu olarak doğrudan Kuruma yapacakları, bu bağlamda itirazen şikâyet başvurusunda dile getirilen söz konusu iddiaların farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihin şikâyete idarece verilen cevap yazısının başvuru sahibi istekliye EKAP üzerinden gönderilme tarihi olan 10.05.2024 tarihi olduğu, söz konusu şikâyete cevap yazısında kararın bildiriminden itibaren Kurum’a on gün içerisinde başvuruda bulunulabileceğinin ifade edildiği, söz konusu yazının tebliğ tarihini izleyen on gün içinde doğrudan Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunulması gerekirken, bu süre geçtikten sonra 23.05.2024 tarihinde Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu dikkate alındığında, başvuru sahibinin söz konusu iddialarına ilişkin olarak süresi içerisinde Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmadığı tespit edilmiştir. Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ve tespitler bir arada değerlendirildiğinde, başvuru sahibinin bahse konu iddiasının süre yönünden reddi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Öte yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez. Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin, iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanun’un öngördüğü şekilde “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması” koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.

Diğer taraftan, 17 Mayıs 2024 tarih ve 32549 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan tasarruf tedbirlerine ilişkin 2024/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesinde, “…GENEL İLKELER Kamu kurum ve kuruluşları kendi kuruluş mevzuatında belirtilen faaliyet alanları ile doğrudan ilgili olmayan herhangi bir harcama veya taahhütte bulunmayacak, ihale şartname ve sözleşmelerine idare tarafından kullanılmak üzere araç, makine, ekipman temini gibi alım ya da yapım konusuyla ilgisi olmayan unsurları dâhil etmeyeceklerdir. … TAŞINMAZ EDİNİLMESİ, KİRALANMASI VE KULLANILMASI Kamu kurum ve kuruluşları tarafından 3 yıl süreyle yurt içinde ve yurt dışında hiçbir şekilde yeni hizmet binası alınmayacak, kiralanmayacak, yapılmayacak veya bu amaçla arsa veya arazi satın alınmayacak, kamulaştırılmayacaktır. … RESMÎ TAŞITLARIN EDİNİLMESİ VE KULLANILMASI Kamu kurum ve kuruluşlarınca, 3 yıl süreyle her ne şekilde olursa olsun yeni taşıt edinilmeyecektir. Ancak, savunma ve güvenlik hizmetleri için ihtiyaç duyulan taşıtlar ile ambulans ve itfaiye araçları acil ve zorunlu hallerde edinilebilecektir. Mevcut taşıtlar ihtiyaç analizleri ve tasarruf anlayışı çerçevesinde ivedilikle gözden geçirilecektir. Ekonomik ömrünü tamamlamış taşıtlar tasfiye edilecek, ihtiyaç fazlası taşıtlar ise tasfiye edilmek ya da ihtiyacı olan kurumlara devredilmek üzere Hazine ve Maliye Bakanlığına bildirilecektir. Kamu kurum ve kuruluşlarınca hizmet alımı suretiyle kullanılan mevcut taşıtlar, sözleşme süresi sonunda izin alınmadan yeniden kiralanmayacaktır. … HABERLEŞME GİDERLERİ Kamu kurum ve kuruluşlarının harcama yetkilileri, haberleşme giderlerini hizmet gerekleri ve teknolojik imkânlar çerçevesinde gözden geçirerek kaynakların verimli kullanılması hususunda sayı, tutar veya kullanım kısıtlamaları da dâhil gerekli her türlü tedbiri alacaklardır. … PERSONEL GÖREVLENDİRMELERİ Kamu kurum ve kuruluşlarının hizmet içi eğitim, konferans, seminer, çalıştay, sempozyum, toplantı, organizasyon ve benzeri her türlü faaliyetlerinin uzaktan erişim yöntemleriyle yapılması esastır. Söz konusu faaliyetlerin yüz yüze yapılmasının zorunluluk arz ettiği durumlarda kamu tesisleri kullanılacak, bu faaliyetler mümkün olduğunca kamu personeli tarafından yürütülecek, görev süresi ve görevli sayısı asgari seviyede tutulacaktır. … KIRTASİYE VE DEMİRBAŞ ALIMLARI Kamu kurum ve kuruluşlarınca zorunlu haller hariç olmak üzere 3 yıl süreyle büro malzemesi, makine ve teçhizat, tefrişat, bilgisayar ve donanımı ile benzeri demirbaş alımı yapılmayacaktır. Bu varlıklar, ekonomik ömrü tamamlanmadan hiçbir şekilde elden çıkarılmayacaktır. … TEMSİL, TÖREN, AĞIRLAMA VE TANITIM GİDERLERİ … Uluslararası toplantılar ile millî bayramlar hariç açılış, konferans, seminer, yıl dönümü ve benzeri kutlama ve organizasyonlara ilişkin faaliyetler nedeniyle gezi, kokteyl, yemek ve benzeri davetler düzenlenmeyecek, hediye verilmeyecek ve diğer adlar altında ödeme yapılmayacaktır. … ENERJİ VE SU ALIMLARI Kamu kurum ve kuruluşları, enerji maliyetlerini azaltmak amacıyla Kamu Binalarında Tasarruf Hedefi ve Uygulama Rehberinde yer alan tasarruf önlemlerine uyacaklardır. Ayrıca doğalgaz ve elektrik enerjisi tedarikinde serbest tüketici kriterlerini sağlayan binalarda ihale usulleri uygulanarak enerji giderlerinin azaltılmasına yönelik gerekli tedbirler alınacaktır. Genel aydınlatmada LED dönüşümü ve diğer tasarruf sağlayıcı tedbirler ivedilikle uygulamaya geçirilecektir. Kamu bina ve tesislerinde enerji verimliliğini artıran uygulamalar geliştirilecek, yenilenebilir enerji kaynaklarından faydalanılması hususunda azami gayret gösterilecektir. … PERSONEL SERVİSİ HİZMETİNE İLİŞKİN GİDERLER Savunma ve güvenlik hizmetleri hariç; kamu kurum ve kuruluşlarınca toplu taşıma olan yerlerde personel servisi hizmeti sonlandırılacak, hizmet alımı suretiyle sağlanan personel servisi hizmeti ise sözleşme süresinin bitimine kadar devam edebilecektir. Kamu kurum ve kuruluşları, toplu taşıma olmayan yerlerde ilgili mevzuatına uygun olarak sağlayacakları personel servis hizmetinde en etkin ve ekonomik yöntemleri tercih edecekler; personel servisi temininin hizmet alımı suretiyle sağlanması durumunda aşağıda belirtilen kriterlere uyacaklardır: Yakın yerleşkelerdeki kamu kurum ve kuruluşlarının personel servisi hizmetini birlikte ihale etmeleri esas olacaktır. Personel servisi hizmetinden fiilen yararlanan kişi sayısının araç kapasitesinin yüzde 70’inin altında olması durumunda ilgili hatta servis sunumu yapılmayacaktır. Personel servisi ihale şartnamelerinde araç yaşı kriteri belirlenirken model yılı yeni araçlar yerine maliyet tasarrufu sağlayacak şekilde 6/2/2004 tarihli ve 2004/6801 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Kamu Kurum ve Kuruluşları Personel Servis Hizmet Yönetmeliğine uygun olarak model yılı yeni olmayan araçlara öncelik verilecektir. DİĞER HUSUSLAR … Bu Genelgenin uygulanması ile ilgili olarak tüm kamu kurum ve kuruluşları tarafından gereken tedbirler alınacak, her kademedeki yönetici tasarruf ilkelerinin uygulanmasından sorumlu olacaktır. … Bu Genelgede belirtilen hükümler hilafına ortaya çıkabilecek zorunlu ihtiyaçların karşılanabilmesi veya izin gerektiren durumlar için bakanlıklar, bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşlar ile diğer idareler bakımından Cumhurbaşkanlığından, il özel idareleri bakımından İçişleri Bakanlığından, belediyeler bakımından Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından izin alınacaktır. Ancak kamu idareleri Cumhurbaşkanlığından izin talebinde bulunmadan önce Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Strateji ve Bütçe Başkanlığından görüş alacaktır. Bakanlıkların merkez, taşra ve yurt dışı teşkilatlan, bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşları bakımından istenecek izin talepleri münhasıran bakan veya Genelgenin uygulanmasından sorumlu bakan yardımcısı tarafından hassasiyetle değerlendirildikten sonra gönderilecektir. İl özel idareleri ve belediyeler bakımından izin ilgili bakan veya Genelgenin uygulanmasından sorumlu bakan yardımcısı tarafından verilecektir. Bu Genelgenin yayımlandığı tarih itibarıyla kamu kurum ve kuruluşları tarafından sözleşmesi imzalanmamış tüm mal ve hizmet alımları ile yapım işleri ihaleleri gözden geçirilecek ve bu Genelge hükümlerine uygun olmayan ihaleler iptal edilecektir. Genelgenin yayımından önce yürürlükte bulunan mevzuat çerçevesinde, bu Genelge kapsamına giren hususlarla ilgili münferit olarak izin alınmış iş ve işlemler için bu Genelgenin yayımı tarihinden itibaren 3 ay içerisinde yeniden izin alınacaktır...” düzenlemelerine yer verilmiştir.

Resmi Gazetede 17 Mayıs 2024 tarihinde yayımlanan 2024/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesinde yer verilen düzenlemelerden;

Genelgenin yayımlandığı tarih itibarıyla kamu kurum ve kuruluşları tarafından sözleşmesi imzalanmamış tüm mal ve hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinin gözden geçirileceği ve Genelge hükümlerine uygun olmayan ihalelerin iptal edileceği,

Genelgede belirtilen hükümler hilafına ortaya çıkabilecek zorunlu ihtiyaçların karşılanabilmesi veya izin gerektiren durumlar için bakanlıklar, bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşlar ile diğer idareler bakımından Cumhurbaşkanlığından, il özel idareleri bakımından İçişleri Bakanlığından, belediyeler bakımından Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından izin alınacağı,

Bakanlıkların merkez, taşra ve yurt dışı teşkilatları, bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşları bakımından istenecek izin taleplerinin münhasıran bakan veya Genelgenin uygulanmasından sorumlu bakan yardımcısı tarafından hassasiyetle değerlendirildikten sonra gönderileceği, İl özel idareleri ve belediyeler bakımından ise izin talebinin ilgili bakan veya Genelgenin uygulanmasından sorumlu bakan yardımcısı tarafından verileceği,

Genelgenin uygulanması ile ilgili olarak tüm kamu kurum ve kuruluşları tarafından gereken tedbirlerin alınacağı, her kademedeki yöneticinin tasarruf ilkelerinin uygulanmasından sorumlu olacağı,

Genelge hükümlerinin bakanlıklarda bakan veya bu konuda görevlendirilen bakan yardımcısı, kurumlarda üst yöneticiler, il özel idarelerinde ve illerde valiler, belediyelerde ise belediye başkanları tarafından hassasiyetle izleneceği ve denetleneceği, aksine hareket edenler hakkında ilgili mevzuat hükümlerine göre işlem yapılacağı, bu yöneticilerin Genelgenin uygulanmasından öncelikle sorumlu olacağı anlaşılmaktadır.

İnceleme sürecinde başvuruya konu ihalenin yukarıda aktarılan 2024/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi yönünden idarece değerlendirilmesini teminen 24.05.2024 tarih ve E-84252536-101.01.02-54433 sayılı yazıyla “Kurumumuz, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 56’ncı maddesi gereğince ihalelere ilişkin itirazen şikâyet başvurularını incelemekte ve sonuçlandırmaktadır. Bu çerçevede 2024/78025 İhale Kayıt Numaralı “TÜBİTAK Gebze Yerleşkesi Personel Taşıma Servis (3 yıllık)” ihalesinin Kurumumuzca incelemesi devam etmektedir. Bilindiği üzere, 17 Mayıs 2024 Tarihli ve 32549 Sayılı Resmî Gazete’de Tasarruf Tedbirleri ile İlgili 2024/7 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi yayımlanmış olup anılan Genelge’nin “Genel İlkeler” başlıklı maddesinde “…Kamu kurum ve kuruluşları kendi kuruluş mevzuatında belirtilen faaliyet alanları ile doğrudan ilgili olmayan herhangi bir harcama veya taahhütte bulunmayacak, ihale şartname ve sözleşmelerine idare tarafından kullanılmak üzere araç, makine, ekipman temini gibi alım ya da yapım konusuyla ilgisi olmayan unsurları dâhil etmeyeceklerdir…” açıklaması, “Personel Servisi Hizmetine İlişkin Giderler” başlıklı maddesinde “Savunma ve güvenlik hizmetleri hariç; kamu kurum ve kuruluşlarınca toplu taşıma olan yerlerde personel servisi hizmeti sonlandırılacak, hizmet alımı suretiyle sağlanan personel servisi hizmeti ise sözleşme süresinin bitimine kadar devam edebilecektir...” açıklaması, “Diğer Hususlar” başlıklı maddesinde “… Bu Genelgenin yayımlandığı tarih itibarıyla kamu kurum ve kuruluşları tarafından sözleşmesi imzalanmamış tüm mal ve hizmet alımları ile yapım işleri ihaleleri gözden geçirilecek ve bu Genelge hükümlerine uygun olmayan ihaleler iptal edilecektir...” açıklamasına yer verilmiştir. Bu kapsamda, idareniz tarafından anılan Genelge açıklamalarına ilişkin herhangi bir işlem tesis edilip edilmediği hususu ile yeni bir işlem tesis edilecekse bu hususlar hakkında tarafımıza ivedilikle bilgi verilmesi rica olunur.” ifadelerine yer verilerek bilgi talep edilmiştir.

İhaleyi gerçekleştiren idare tarafından gönderilen cevap yazısında “… 2024/78025 İhale Kayıt Numaralı "TÜBİTAK Gebze Yerleşkesi Personel Taşıma Servis (3 yıllık)" ihalemiz 2024/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesinin (Tasarruf Tedbirleri) kapsamında gözden geçirilmiş ve aşağıdaki gerekçeler ile devamlılığına karar verilmiştir. Kurumumuz ile Tez-Kop İş Sendikası arasında imzalanan ve 01.03.2023-28.02.2025 yılları arasını kapsayan 20. Dönem Toplu İş Sözleşmesi’nin 33. Maddesi " işçinin işe gidiş ve gelişini sağlamak için işveren servis arabası bulundurur..." hükmü doğrultusunda; 4475 yolcuya İstanbul Anadolu Yakası, İstanbul Avrupa Yakası, Kocaeli, dâhil olmak üzere toplam 244 hat ile coğrafi olarak çok geniş bir alanda hizmet vermektedir. Servis hatlarımız ortalama gidiş-geliş 90 kilometre olup en uzun servisimiz gidiş-geliş 250 kilometre Personel Servis Hizmeti verilmektedir. Kurumumuz, Gebze Kampüsünde Savunma Sanayisi ve Güvenlik alanında; Millî Üretim Entegre Su Altı Savaş Yönetim Sistemi - Preveze (MÜREN-PREVEZE), Millî Muharip Uçak (MMU), Millî ATC Ar-Ge Projesi (MİLAT), Gerçek Zamanlı İşletim Sistemi (ÇİS) Uyumlandırma Projeleri, Robota Takılı Mayın Tespit Sistemi (ROTA), Çok Amaçlı Radar Ekranı (ÇARE) Sistemi, Aviyonik TeknoIojiIeri Araştırma Laboratuvarı (ATAL), Elde Taşınabilir Mayın Tespit Sistemi-3 (ETMTS-3), Kamu Sertifikasyon Merkezi (KAMU-SM), Siber Güvenlik Sistem Yazılımları, Türkovac Aşı Geliştirme ve benzeri savunma, güvenlik ve istihbarat hizmetlerine ait çok sayıda projeler yürütülmektedir. Kampüsümüzün özelliği ve bulunduğumuz lokasyon nedeniyle, diğer kamu kurum ve kuruluşlarına kıyasla kampüsümüze doğrudan toplu taşıma bulunmamaktadır. Ayrıca mevcut 82 adet servisimizi kullanan personelin kurumumuza gelmesi için en az 3 ayrı vasıta değiştirmesi ve 34 adet servisimizi kullanan personelin kurumumuza gelmesi için ise en az 4 vasıta değiştirmesi gerekmektedir. Yerleşkemize gelen personelimizin çalışma noktalarına gidebilmesi için ise kampüs içerisinde toplu taşıma araçları bulunmamaktadır. Kampüsümüzün 8000 dönümlük bir alana yayılması ve kampüs içindeki çalışma yerlerinin dağınık olması nedeniyle bu noktalara yürümek ciddi bir problem oluşturmaktadır. Hizmetin devamlılığının sağlanamaması halinde, Savunma Sanayiine AR-GE projeleri geliştiren, kritik ve Milli Gizlilik gerektiren hizmetlerin verildiği, alanında yetişmiş uzman personelleri barındıran, çalışan işten ayrılma oranları ve çalışan birim maliyetlerinin oldukça yüksek kurumumuzda, çalışanlarımızın kampüsümüze erişim sürecinde ortaya çıkabilecek aksaklıkların sebep olduğu kayıpların telafisi mümkün olmayacaktır. Kurumumuzca söz konusu ihalenin yukarıdaki gerekçelerle devam ettirilmesi düşünülmekte olup işlemlerin devam ettirilmesi hususunu arz ederiz.” gerekçeleri belirtilerek ihale sürecine devam edileceği bilgisinin verildiği görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na göre gerçekleştirilen ihalelerde, ihaleye konu edilen ihtiyacın uygunluğu, yerindeliği veya gerekliliği noktasında yetki ve sorumluluğun ihaleyi yapan idarelere ait olduğu açıktır.

Kurum tarafından itirazen şikâyet başvurusuna ilişkin inceleme kapsamında, başvuru konusu ihalenin 2024/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi yönünden değerlendirilmesini teminen ihaleyi gerçekleştiren idareden Genelge kapsamında işlem tesis edilip edilmeyeceği hususunda bilgi talep edilmiş ve idare tarafından gönderilen cevap yazısında ihale sürecine devam edileceği yönünde görüş bildirilmiştir.

Yukarıda aktarıldığı üzere, ihaleye konu edilen ihtiyacın uygunluğu, yerindeliği veya gerekliliği noktasında yetki ve sorumluluğun ihaleyi yapan idarelerde olduğu ve ihaleyi yapan idareden gelen cevap yazısında da ihale sürecine devam edileceği belirtildiği anlaşılmakta ise de 2024/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi hükümlerinin uygulanmasında öncelikli olarak Genelge’de belirtilen yöneticiler sorumlu olacağından, bakanlıklarda bakan veya bu konuda görevlendirilen bakan yardımcısı, kurumlarda üst yöneticiler, il özel idarelerinde ve illerde valiler, belediyelerde ise belediye başkanları tarafından ihale sürecinin gözden geçirileceği ve değerlendirmede bulunulacağı açıktır.

Bu doğrultuda ihalelerin Genelge hükümlerine uygunluk yönünden değerlendirilerek ihalelere ilişkin işlem tesis etme yükümlülüğü ve sorumluluğu ilgili idarelere ait bulunduğundan, Kurul tarafından bu hususa ilişkin ayrıca değerlendirmede bulunulmamış olup itirazen şikâyet başvurusunun esasına ilişkin karar verilmesi başvuruya konu ihalenin 2024/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesine uygun kabul edildiği sonucunu doğurmamaktadır.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, ihale üzerinde bırakılan istekli Altur Turizm Servis ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.