KARAR

Revize Birim Fiyat ve Gelir Vergisi Tevkifatı

…… Limited Şirketi’nin yükleniminde bulunan …… TL bedelli “…..Restorasyon ve Restitüsyon Proje Uygulama Yapım İşi”ne ilişkin hakediş ödemesinde;

A) İş artışı yapılan V.0243/02 poz numaralı imalat kalemine revize birim fiyat uygulanması sırasında resmi rayicin dikkate alınmaması sonucu ….. TL kamu zararına sebebiyet verildiği iddiasına ilişkin olarak;

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 3’üncü maddesinin (i) bendi ile geçici 4’üncü maddesine dayanılarak çıkarılan ve uygulama yılında yürürlükte bulunan Kültür Varlıkları İhale Yönetmeliği’nin “İş miktarının artma veya eksilmesi” başlıklı 33’üncü maddesinin birinci fıkrasında; sözleşmenin uygulanması sırasında taahhüt edilen işte, projede, malzemede, detayda, imalat veya imalat miktarlarında öngörülemeyen durumlar nedeniyle zorunlu olarak revizyon yapılması halinde bu değişikliklerle ilgili işin bedelinde artma veya eksilme meydana geldiği takdirde, artışa konu olan işin, sözleşmeye esas proje içinde kalması ve idareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması halinde yüklenicinin sözleşme bedelinin %50’si (yüzde ellisi) içinde kalan fazlasını veya eksiğini aynı sözleşme hükümleri çerçevesinde yapmaya mecbur olduğu; değiştirilen veya ilave edilen iş oranında ek teminat almak kaydıyla artırılacak işe gerekli sürenin verilmesi gerektiği ve yüklenicinin bu suretle işin artmış veya eksilmiş olmasından dolayı süre hariç hiçbir istek ve iddiada bulunamayacağı belirtilmiştir.

Söz konusu işe ait Sözleşmenin “Sözleşmede Bulunmayan İşlere Ait Birim Fiyat Tespiti” başlıklı 29’uncu maddesinin 29.2’nci fıkrasında ise; herhangi bir iş kaleminin miktarında, işin devamı sırasında %50’yi aşan artışın meydana gelmesi ve toplam artışın aynı zamanda sözleşme bedelinin yüzde 1’ini geçmesi halinde, artışın sözleşme bedeli içindeki payı nispetinde ilgili iş kalemine ait birim fiyatın aşağıda gösterildiği şekilde revize edileceği ve bu iş kaleminin yüzde elli artışı aşan kısmına revize birim fiyat üzerinden ödeme yapılacağı belirtilmiştir.

R = F x [ 1 - (A x F) / S ]

S = Sözleşme bedeli ( TL),

F = İş kaleminin birim fiyatı (TL / ...),

A = İş kaleminde meydana gelen artış miktarı (Adet, mt, m2 vb.),

R = Revize birim fiyat (TL / ...).

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Yapım işlerinde iş kalemi miktarının değişmesi” başlıklı 52’nci maddesinin 52.2’nci fıkrasında ise; hesaplanan revize birim fiyatın, o iş kalemine ait resmi analiz ve rayiçler de kullanılarak (%25 oranında kar ve genel gider dahil) hesaplanan birim fiyatı geçemeyeceği hüküm altına alınmıştır.

Anılan hükümler uyarınca incelenen ödeme emri ve eki hakediş belgelerinde; işin devamı sırasında V.0243/02 poz numaralı imalat kaleminin gerçekleşme miktarında %361,83 oranında bir artış olduğu ve bu artışın sözleşme bedeline oranının %2,25 olduğu anlaşılmıştır. Dolayısıyla da, revize birim fiyatın uygulanması için mevzuatta öngörülen şartlar gerçekleştiğinden, Belediye tarafından revize birim fiyat uygulaması yapıldığı görülmüştür. Ancak, revize birim fiyat uygulaması sırasında ortaya çıkan fiyatın, söz konusu imalat kalemine ait Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan resmi rayiç ile mukayese edilmemesi sonucu, ödemelerin 1,54 TL/adet şeklinde belirlenen resmi birim fiyat üzerinden yapılması yerine 5,67 TL/adet üzerinden yapılması sonucu kamu zararına sebebiyet verildiği anlaşılmıştır.

Oluşan kamu zararı nedeniyle 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 32 ve 33’üncü maddeleri gereğince, ödeme emri ve eki belgelerinde imzası bulunan harcama yetkilisi ve gerçekleştirme görevlisi ile hakediş raporunu düzenleyen ve onaylayan kişilerin sorumluluğu bulunmaktadır.

Bu itibarla, hakediş ödemesinde iş artışı yapılan imalat kalemine revize birim fiyat uygulanması sırasında resmi rayicin dikkate alınmamasından kaynaklanan toplam ….. TL kamu zararının,

Harcama Yetkilisi (….) …., Gerçekleştirme Görevlisi (……) ……. ve Diğer Sorumlular (…..) ……. ile (……) ……’ya müştereken ve müteselsilen,

6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 53’üncü maddesi gereğince işleyecek faizleri ile ödettirilmesine oybirliğiyle karar verildi.

B) İş artışı yapılan V.1674 poz numaralı imalat kalemi için hesaplanması gereken revize birim fiyatın uygulanmaması sonucu ….. TL kamu zararına sebebiyet verildiği iddiasına ilişkin olarak,

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 3’üncü maddesinin (i) bendi ile geçici 4’üncü maddesine dayanılarak çıkarılan ve uygulama yılında yürürlükte bulunan Kültür Varlıkları İhale Yönetmeliği’nin “İş miktarının artma veya eksilmesi” başlıklı 33’üncü maddesinin birinci fıkrasında; sözleşmenin uygulanması sırasında taahhüt edilen işte, projede, malzemede, detayda, imalat veya imalat miktarlarında öngörülemeyen durumlar nedeniyle zorunlu olarak revizyon yapılması halinde bu değişikliklerle ilgili işin bedelinde artma veya eksilme meydana geldiği takdirde, artışa konu olan işin, sözleşmeye esas proje içinde kalması ve idareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması halinde yüklenicinin sözleşme bedelinin %50’si (yüzde ellisi) içinde kalan fazlasını veya eksiğini aynı sözleşme hükümleri çerçevesinde yapmaya mecbur olduğu; değiştirilen veya ilave edilen iş oranında ek teminat almak kaydıyla artırılacak işe gerekli süre verilmesi gerektiği ve yüklenicinin bu suretle işin artmış veya eksilmiş olmasından dolayı süre hariç hiçbir istek ve iddiada bulunamayacağı belirtilmiştir.

Söz konusu işe ait Sözleşmenin “Sözleşmede Bulunmayan İşlere Ait Birim Fiyat Tespiti” başlıklı 29’uncu maddesinin 29.2’nci fıkrasında ise; herhangi bir iş kaleminin miktarında, işin devamı sırasında %50’yi aşan artışın meydana gelmesi ve toplam artışın aynı zamanda sözleşme bedelinin yüzde 1’ini geçmesi halinde, artışın sözleşme bedeli içindeki payı nispetinde ilgili iş kalemine ait birim fiyatın aşağıda gösterildiği şekilde revize edileceği ve bu iş kaleminin yüzde elli artışı aşan kısmına revize birim fiyat üzerinden ödeme yapılacağı belirtilmiştir.

R = F x [ 1 - (A x F) / S ]

S = Sözleşme bedeli ( TL),

F = İş kaleminin birim fiyatı (TL / ...),

A = İş kaleminde meydana gelen artış miktarı (Adet, mt, m2 vb.),

R = Revize birim fiyat (TL / ...).

Söz konusu yapım işine ilişkin hakedişlerin incelenmesinde; işin devamı sırasında V.1674 poz numaralı iş kaleminin gerçekleşme miktarında %410,71 oranında bir artış olduğu ve bu artışın sözleşme bedeline oranının %2,67 olduğu anlaşılmıştır. Dolayısıyla, revize birim fiyatın uygulanması için mevzuatta belirtilen şartlar gerçekleştiği halde V.1674 poz numaralı iş kalemi için revize birim fiyatın hesaplanmaması sonucu kamu zararına sebebiyet verildiği tespit edilmiştir.

Oluşan kamu zararı nedeniyle 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 32’nci ve 33’üncü maddeleri gereğince, ödeme emri ve eki belgelerde imzası bulunan harcama yetkilisi ve gerçekleştirme görevlisi ile hakediş raporunu düzenleyen ve onaylayan kişilerin de sorumluluğu bulunmaktadır.

Konu ile ilgili olarak sorumlular tarafından gönderilen savunmalarda, V.1674 poz numaralı iş kalemine ait hesaplanması gereken revize birim fiyatın kesin hakediş aşamasında yükleniciden kesileceği belirtilmişse de, hüküm tarihi itibarıyla herhangi bir tahsilat bildirilmemiştir.

Bu itibarla, iş artışı yapılan V.1674 poz numaralı imalat kalemi için revize birim fiyat uygulanmamasından kaynaklanan ….. TL kamu zararının;

Harcama Yetkilisi (….) …., Gerçekleştirme Görevlisi (……) ……. ve Diğer Sorumlular (…..) ……. ile (……) ……’ya müştereken ve müteselsilen,

6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 53’üncü maddesi gereğince işleyecek faizleri ile ödettirilmesine oybirliğiyle karar verildi.

C) …. tarihli süre uzatımı kararı sonrası yıllara sari hale gelen iş için gelir vergisi tevkifatının yapılmaması sonucu ….. TL kamu zararına sebebiyet verildiği iddiasına ilişkin olarak;

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun “Birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarma işleri” başlıklı 42’nci maddesinde, birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarma işlerinde kâr ve zararın işin bittiği yıl kesin olarak tespit edileceği ve tamamının o yılın geliri sayılacağı hükme bağlanmıştır.

Aynı Kanun’un “Vergi tevkifatı” başlıklı 94’üncü maddesinin birinci fıkrasında ise; kamu idare ve müesseselerinin bahse konu fıkranın bentlerinde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmak zorunda oldukları hüküm altına alınmıştır. Maddede tevkifata konu ödemeler tek tek sayma yoluyla belirlenmiş olup, söz konusu 94’üncü maddenin birinci fıkrasının (3) no.lu bendinde ise 42’nci madde kapsamına giren işler dolayısıyla bu işleri yapanlara (kurumlar dahil) ödenen istihkak bedellerinin vergi tevkifatına tabi olduğu ifade edilmiştir.

Diğer taraftan, 03.02.2021 tarihli ve 3491 sayılı Cumhurbaşkanı Kararının Eki Kararın birinci maddesi ile 193 sayılı Kanun’un 42’nci maddesi kapsamına giren işler dolayısıyla bu işleri yapanlara 1 Mart 2021’den sonra ödenen istihkak bedelleri üzerinden yapılacak kesinti oranı %5 olarak belirlenmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere, 193 sayılı Kanun’un 42’nci maddesi kapsamına giren işler dolayısıyla vergi tevkifatı yapılması zorunludur. Bahse konu edilen inşaat ve onarım işlerinde, işin yıllara sarilik niteliği kazanmasında ise işe başlama tarihinden itibaren 12 aylık dönemlere değil, işin müteakip takvim yılına devredip devretmediğine bakılmaktadır. İşin yıllara sari olması durumunda her hakediş tutarı üzerinden %5 oranında tevkifat yapılması gerekmektedir.

Yapılan incelemede, “……. Restorasyon ve Restitüsyon Proje Uygulama Yapım İşi”ne ilişkin sözleşmenin, 11.05.2021 tarihinde imzalandığı ve 12.05.2021 tarihinde iş yeri teslimi yapılarak işe başlandığı görülmüştür. Sözleşmeye göre işin süresi 150 gün olduğundan işin bitim tarihi 08.10.2021’dir. Ancak, yüklenicinin 12.10.2021 tarih ve …. sayılı dilekçesine istinaden verilen 90 günlük süre uzatımı kararı sonrasında söz konusu yapım işi yıllara sari hale gelmiştir. Bu durumda süre uzatımı kararı sonrasında yıllara sari hale gelen iş için yükleniciye yapılacak hakediş ödemelerinden KDV hariç %5 oranında vergi tevkifatı yapılması gerekirken buna uyulmaması sonucu ….. TL verginin eksik tahsil edildiği görülmüşse de,

Sorumluların savunmalarının ekinde gönderilen belgelerden, bu tutarın … tarih ve …. yevmiye numaralı Ödeme Emri Belgesi ekindeki 5 no.lu Hakedişten kesinti yapılmak suretiyle yüklenici ….. Limited Şirketi’nden mahsuben tahsil edildiği anlaşıldığından, konu hakkında ilişilecek bir husus kalmadığına, yapılan tahsilatın İlamda gösterilmesine oy birliğiyle karar verildi.




Kararla ilgili sorunuz mu var?