Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay 3. Daire Kararı
Karar Tarihi:
4/27/2023
Karar No:
145
Esas No:
449
KARAR
Yeni Birim Fiyat İçin Rayiçlere Mevzuatın Öngördüğü İndirim Oranının Uygulanmaması ve Revize Birim Fiyat İçin Rayiçlerin Dikkate Alınmaması
… Belediyesince ihale edilmiş olup … AŞ yüklenimindeki … ihale kayıt numaralı “… Yapım İşi” kapsamında;
A)Yeni birim fiyat yapmak suretiyle yaptırılan iş kalemleri için belirlenen rayiçlere mevzuatın öngördüğü indirim oranının uygulanmaması sonucu … TL kamu zararına sebebiyet verildiği iddiasıyla ilgili olarak dosyada mevcut bilgi ve belgeler değerlendirilmiştir.
İhale ilan tarihi itibarıyla geçerli olan Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Sözleşmede Bulunmayan İşlerin Fiyatının Tespiti” başlıklı 22 nci maddesinde;
“…
(2) Yeni fiyatın tespitinde iş kalemi veya iş grubunun niteliğine göre aşağıdaki sıralamaya uyularak oluşturulan analizlerden biri kullanılır:
a) Yüklenicinin birim fiyatlarının/teklifinin tespitinde kullanarak teklifi ekinde idareye sunduğu ve yeni iş kalemi/grubu ile benzerlik gösteren iş kalemlerine/gruplarına ait analizlerle kıyaslanarak bulunacak analizler.
b) İdarede veya diğer idarelerde mevcut olan ve yeni iş kalemine/grubuna benzerlik gösteren analizlerle kıyaslanarak bulunacak analizler.
c) İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği ve ihale konusu işe benzer nitelikteki yapım işlerinin sözleşmelerinde ortaya çıkan iş kalemleri/gruplarına ait maliyet analizleriyle kıyaslanarak bulunacak analizler.
ç) Yeni iş kaleminin/grubunun yapılması sırasında tutulacak puantajla tespit edilecek malzeme miktarları, işçi ve makinelerin çalışma saatleri ile diğer tüm girdiler esas alınarak oluşturulacak analizler.
(3) İş kalemi veya iş grubunun niteliğine uygun olarak yukarıdaki analizlere, kaynakların verimli kullanılması gözetilerek aşağıdaki rayiçlerden biri, birkaçı veya tamamı uygulanabilir:
a) Varsa yüklenicinin teklifinin ekinde (Ek ibare: 08/08/2019-30856 R.G./28. md., yürürlük: 18/08/2019) veya aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında idareye verdiği teklif rayiçler.
b) İdarede veya diğer idarelerde mevcut rayiçler.
c) İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği ve ihale konusu işe benzer nitelikteki yapım işlerinin sözleşmelerinde ortaya çıkan fiyatlar.
ç) İdarece kabul edilmek şartıyla, ticaret ve/veya sanayi odasınca onaylanmış uygulama ayına ait yerel rayiçleri.
(4) Yeni fiyat yüklenici ile birlikte yukarıda belirtilen usullerden biri ile tespit edilerek düzenlenen tutanak idarenin onayına sunulur ve otuz gün zarfında idarece onaylanarak geçerli olur.
…
(5) (Değişik fıkra: 08/08/2019-30856 R.G./28. md., yürürlük: 18/08/2019) İkinci fıkraya göre yeni fiyatın hesabında, yeni tespit edilecek iş kaleminin analizinde yer alan girdilere ait miktarların varsa rayiçlere ve genel giderlere tesiri dikkate alınır. Bu itibarla, sözleşmede yeni birim fiyat analizleri için önceden belirlenmiş bir kâr ve genel gider oranı var ise bu oran dikkate alınarak yeni birim fiyat hesabı sonuçlandırılır. Sözleşmede bu konuda bir oran belirlenmemiş ise, oluşturulan kâr ve genel gider hariç analiz tutarına %10 oranındaki yüklenici karına ilave olarak %15 oranına kadar idare ve yüklenicinin anlaştığı oranda genel gider eklenir. Ayrıca, yüklenicinin teklifi kapsamında yeni iş kalemi ile benzerlik gösteren iş kaleminin bulunması halinde, bu madde kapsamında hesaplanan yeni birim fiyat; yüklenici tarafından benzerlik gösteren iş kalemi için teklif edilen birim fiyatın, idarece aynı iş kalemi için resmi analiz ve rayiçler de kullanılarak hesaplanan birim fiyata oranı (0,90’ı aşmamak üzere) ile yeni iş kalemine ait resmi analiz ve rayiçler de kullanılarak hesaplanan birim fiyatın çarpılması sonucunda elde edilen tutarı geçemez. Yüklenicinin teklifi kapsamında yeni iş kalemi ile benzerlik gösteren iş kaleminin bulunmaması halinde ise, yeni birim fiyat; yeni iş kalemine ait resmi analiz ve rayiçler de kullanılarak hesaplanan birim fiyatın %90’ını geçemez.”
hükümleri yer almaktadır.
Buna göre sözleşme eki teklif birim fiyat cetvelinde olmayan ve uygulama sırasında yapılmasına ihtiyaç duyulan yeni iş kalemlerinin bedellerinin tespiti için; iş kalemlerinin niteliğine göre Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 22 nci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca oluşturulacak analizlere, kaynakların verimli kullanılması ilkesi gözetilerek aynı maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen rayiçlerden herhangi biri uygulanabilecektir. Bunun yanında ilgili maddede açıklanan usullerle tespiti yapılan yeni birim fiyat, yeni iş kalemine ait resmi analiz ve rayiçler de kullanılarak hesaplanan birim fiyatın %90’ını geçemeyecektir. Yüklenicinin teklifinde benzer iş kalemleri için daha yüksek oranda bir tenzilat uygulandı ise bu indirim oranı uygulanarak yeni birim fiyat belirlenecektir.
… Belediyesi tarafından ihalesi gerçekleştirilen ve … AŞ yüklenimindeki … ihale kayıt numaralı “… İşi”nin sözleşmesi … tarihinde imzalanmış olup söz konusu işe daha sonraki tarihlerde 35 yeni iş kalemi eklenmiştir. Söz konusu yeni iş kalemlerinin 23 tanesine ilişkin yeni birim fiyatın Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 22 nci maddesine göre bulunan rayiçlerine % 10 oranının altında tenzilat uygulanarak, 2 tanesine ilişkin birim fiyatın ise benzer işler için teklifte yapılan tenzilatın altında tenzilat uygulanmak suretiyle tespit edildiği görülmüştür.
Yukarıda da bahsedildiği üzere Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 22 nci maddesine göre oluşturulan yeni birim, fiyat yeni iş kalemine ait resmi analiz ve rayiçler de kullanılarak hesaplanan birim fiyatın %90’ını geçemeyecek olup söz konusu iş kapsamında oluşturulan yeni iş kalemlerine daha düşük tenzilat uygulanarak ödemede bulunulması ve benzer iş kalemleri için yüklenici tarafından yapılan tenzilat oranından daha düşük bir tenzilat oranı uygulanarak yeni fiyat yapılması sonucu 10.12.2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 71 inci maddesinin birinci fıkrasında; “kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması” şeklinde tanımlanan kamu zararına sebebiyet verilmiştir.
Bununla birlikte, rapora konu edilen … TL kamu zararı … tarihli ve … sayılı Muhasebe İşlem Fişi ile Yüklenicinin hakedişinden kesilmek suretiyle tahsil edilmiş olduğundan ilişilecek husus kalmadığına, 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55 inci maddesi uyarınca ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.
B) Yeni fiyat yapmak suretiyle oluşturulan iş kalemleri de dâhil olmak üzere şartları oluştuğu halde revize birim fiyat hesaplaması yapılmadan ve hesaplanan revize birim fiyatın da resmi analiz ve rayiçler kullanılarak hesaplanan birim fiyattan yüksek olması sonucu … TL kamu zararına sebebiyet verildiği iddiasıyla ilgili olarak dosyada mevcut bilgi ve belgeler değerlendirilmiştir.
30 Eylül 2020 tarih 31260 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 24 üncü maddesi ile Yapım İşlerine Ait Tip Sözleşmenin “İş kalemi miktarının değişmesi” başlıklı 28.2 nci maddesinde değişiklikler yapılmış olup söz konusu maddede:
“28.2.İş kalemi miktarının değişmesi
28.2.1. Herhangi bir iş kaleminin (sözleşmede yer alan ya da yeni fiyatla sözleşmeye dahil olan iş kalemi) miktarında, işin devamı sırasında sözleşmesinde yer alan iş kalemi için sözleşmede belirtilen iş kalemi miktarında; yeni fiyatla sözleşmeye dahil edilen iş kalemi için ise yeni fiyat oluşturulurken projesine göre tespit edilip idare tarafından onaylanan iş kalemi miktarında % 20’yi aşan artışın meydana gelmesi ve toplam artışın aynı zamanda sözleşme bedelinin yüzde 1’ini geçmesi halinde, artışın sözleşme bedeli içindeki payı nispetinde ilgili iş kalemine ait birim fiyat aşağıda gösterildiği şekilde revize edilir ve bu iş kaleminin yüzde yirmi artışı aşan kısmına revize birim fiyat üzerinden ödeme yapılır.
R = F x [ 1 – (A x F) / S ]
S = Sözleşme bedeli (TL),
F = İş kaleminin birim fiyatı (TL / ….),
A = İş kaleminde meydana gelen artış miktarı (Adet, mt, m² vb.),
R = Revize birim fiyat (TL / ….).
28.2.2. (28.2.1) maddesi uyarınca hesaplanan revize birim fiyat, o iş kalemine ait resmi analiz ve rayiçler de kullanılarak (%25 oranında kâr ve genel gider dahil) hesaplanan birim fiyatı geçemez. İş kalemine ait resmi analiz ve rayiçlerin bulunmaması halinde ise, bu fiyat Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 22 nci maddesinin ikinci ve üçüncü fıkraları dikkate alınarak hesaplanır.”
hükümleri yer almaktadır.
Maddenin güncel haline göre, birim fiyatlı sözleşmelerde; sözleşme eki birim fiyat teklif cetvelinde yer alan herhangi bir iş kaleminin miktarında, işin devamı sırasında %20’yi aşan artışın meydana gelmesi ve toplam artışın tutarının aynı zamanda sözleşme bedelinin %1’ini geçmesi halinde, artışın sözleşme bedeli içindeki payı nispetinde ilgili iş kalemine ait birim fiyatın, maddede gösterilen revize birim fiyat formülü uygulanmak suretiyle revize edilmesi; bu iş kaleminin %20 artışı aşan kısmı için revize birim fiyat üzerinden ödeme yapılması gerekmektedir. Hesaplanan revize birim fiyat ise o iş kalemine ait resmi analiz ve rayiçler de kullanılarak hesaplanan birim fiyatı geçemeyecektir. Söz konusu uygulama sözleşmeye dahil imalatların yanında yeni birim fiyat yapmak suretiyle sözleşmeye eklenen yeni iş kalemleri için de geçerli olup yeni fiyatla sözleşmeye dahil edilen iş kalemleri için yeni fiyat oluşturulurken projesine göre miktarlarının da belirlenmesi, idare tarafından onaylanan iş kalemi miktarında % 20’yi aşan artışın meydana gelmesi ve toplam artışın aynı zamanda sözleşme bedelinin yüzde 1’ini geçmesi halinde, artışın sözleşme bedeli içindeki payı nispetinde ilgili iş kalemine ait birim fiyatların revize edilmesi gerekmektedir.
Yapılan incelemede; yeni fiyat yapmak suretiyle sözleşmeye eklenen iş kalemlerinin miktarının 1 (bir) birim olarak belirlendiği, bu iş kalemleri için gerçekleştirilen imalatların miktarının ise anlaşma tutanağında belirlenen miktarın %20 fazlasının üzerinde gerçekleştiği görülmüştür. Dolayısı ile revize birim fiyat hesaplanmasının şartları oluşmuş buna rağmen revize birim fiyat hesaplaması yapılmamıştır. Bunun yanında bir iş kaleminde (Ø 8- Ø 12 mm nervürlü beton çelik çubuğu, çubukların kesilmesi, bükülmesi ve yerine konulması) hesaplanan revize birim fiyatın o iş kalemine ait resmi analiz ve rayiçler de kullanılarak hesaplanan birim fiyatı geçemeyeceği maddesine aykırı olarak, revize birim fiyatın yüksek belirlendiği tespit edilmiştir. Buna göre; revize birim fiyat hesaplaması yapılmaması ve hesaplanan revize fiyatın da resmi analiz ve rayiçler kullanılarak hesaplanan birim fiyattan yüksek olması sonucu 10.12.2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 71 inci maddesinin birinci fıkrasında; “kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması” şeklinde tanımlanan kamu zararına sebebiyet verilmiştir.
Sonuç olarak yeni fiyat yapmak suretiyle oluşturulan iş kalemleri de dâhil olmak üzere mevzuatta yer alan şartlar oluştuğu halde revize birim fiyat hesaplaması yapılmadan ve hesaplanan revize birim fiyatın da resmi analiz ve rayiçler kullanılarak hesaplanan birim fiyattan yüksek olması nedeniyle Raporda iddia edilen … TL kamu zararının yeniden hesaplanması sonucu … TL olan kamu zararı … tarihli ve … numaralı Muhasebe İşlem Fişi ile ahizin alacaklarından kesilmek suretiyle tahsil edilmiş olduğundan ilişilecek husus kalmadığına, 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55 inci maddesi uyarınca ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.
… Belediyesince ihale edilmiş olup … AŞ yüklenimindeki … ihale kayıt numaralı “… Yapım İşi” kapsamında;
A)Yeni birim fiyat yapmak suretiyle yaptırılan iş kalemleri için belirlenen rayiçlere mevzuatın öngördüğü indirim oranının uygulanmaması sonucu … TL kamu zararına sebebiyet verildiği iddiasıyla ilgili olarak dosyada mevcut bilgi ve belgeler değerlendirilmiştir.
İhale ilan tarihi itibarıyla geçerli olan Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Sözleşmede Bulunmayan İşlerin Fiyatının Tespiti” başlıklı 22 nci maddesinde;
“…
(2) Yeni fiyatın tespitinde iş kalemi veya iş grubunun niteliğine göre aşağıdaki sıralamaya uyularak oluşturulan analizlerden biri kullanılır:
a) Yüklenicinin birim fiyatlarının/teklifinin tespitinde kullanarak teklifi ekinde idareye sunduğu ve yeni iş kalemi/grubu ile benzerlik gösteren iş kalemlerine/gruplarına ait analizlerle kıyaslanarak bulunacak analizler.
b) İdarede veya diğer idarelerde mevcut olan ve yeni iş kalemine/grubuna benzerlik gösteren analizlerle kıyaslanarak bulunacak analizler.
c) İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği ve ihale konusu işe benzer nitelikteki yapım işlerinin sözleşmelerinde ortaya çıkan iş kalemleri/gruplarına ait maliyet analizleriyle kıyaslanarak bulunacak analizler.
ç) Yeni iş kaleminin/grubunun yapılması sırasında tutulacak puantajla tespit edilecek malzeme miktarları, işçi ve makinelerin çalışma saatleri ile diğer tüm girdiler esas alınarak oluşturulacak analizler.
(3) İş kalemi veya iş grubunun niteliğine uygun olarak yukarıdaki analizlere, kaynakların verimli kullanılması gözetilerek aşağıdaki rayiçlerden biri, birkaçı veya tamamı uygulanabilir:
a) Varsa yüklenicinin teklifinin ekinde (Ek ibare: 08/08/2019-30856 R.G./28. md., yürürlük: 18/08/2019) veya aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında idareye verdiği teklif rayiçler.
b) İdarede veya diğer idarelerde mevcut rayiçler.
c) İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği ve ihale konusu işe benzer nitelikteki yapım işlerinin sözleşmelerinde ortaya çıkan fiyatlar.
ç) İdarece kabul edilmek şartıyla, ticaret ve/veya sanayi odasınca onaylanmış uygulama ayına ait yerel rayiçleri.
(4) Yeni fiyat yüklenici ile birlikte yukarıda belirtilen usullerden biri ile tespit edilerek düzenlenen tutanak idarenin onayına sunulur ve otuz gün zarfında idarece onaylanarak geçerli olur.
…
(5) (Değişik fıkra: 08/08/2019-30856 R.G./28. md., yürürlük: 18/08/2019) İkinci fıkraya göre yeni fiyatın hesabında, yeni tespit edilecek iş kaleminin analizinde yer alan girdilere ait miktarların varsa rayiçlere ve genel giderlere tesiri dikkate alınır. Bu itibarla, sözleşmede yeni birim fiyat analizleri için önceden belirlenmiş bir kâr ve genel gider oranı var ise bu oran dikkate alınarak yeni birim fiyat hesabı sonuçlandırılır. Sözleşmede bu konuda bir oran belirlenmemiş ise, oluşturulan kâr ve genel gider hariç analiz tutarına %10 oranındaki yüklenici karına ilave olarak %15 oranına kadar idare ve yüklenicinin anlaştığı oranda genel gider eklenir. Ayrıca, yüklenicinin teklifi kapsamında yeni iş kalemi ile benzerlik gösteren iş kaleminin bulunması halinde, bu madde kapsamında hesaplanan yeni birim fiyat; yüklenici tarafından benzerlik gösteren iş kalemi için teklif edilen birim fiyatın, idarece aynı iş kalemi için resmi analiz ve rayiçler de kullanılarak hesaplanan birim fiyata oranı (0,90’ı aşmamak üzere) ile yeni iş kalemine ait resmi analiz ve rayiçler de kullanılarak hesaplanan birim fiyatın çarpılması sonucunda elde edilen tutarı geçemez. Yüklenicinin teklifi kapsamında yeni iş kalemi ile benzerlik gösteren iş kaleminin bulunmaması halinde ise, yeni birim fiyat; yeni iş kalemine ait resmi analiz ve rayiçler de kullanılarak hesaplanan birim fiyatın %90’ını geçemez.”
hükümleri yer almaktadır.
Buna göre sözleşme eki teklif birim fiyat cetvelinde olmayan ve uygulama sırasında yapılmasına ihtiyaç duyulan yeni iş kalemlerinin bedellerinin tespiti için; iş kalemlerinin niteliğine göre Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 22 nci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca oluşturulacak analizlere, kaynakların verimli kullanılması ilkesi gözetilerek aynı maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen rayiçlerden herhangi biri uygulanabilecektir. Bunun yanında ilgili maddede açıklanan usullerle tespiti yapılan yeni birim fiyat, yeni iş kalemine ait resmi analiz ve rayiçler de kullanılarak hesaplanan birim fiyatın %90’ını geçemeyecektir. Yüklenicinin teklifinde benzer iş kalemleri için daha yüksek oranda bir tenzilat uygulandı ise bu indirim oranı uygulanarak yeni birim fiyat belirlenecektir.
… Belediyesi tarafından ihalesi gerçekleştirilen ve … AŞ yüklenimindeki … ihale kayıt numaralı “… İşi”nin sözleşmesi … tarihinde imzalanmış olup söz konusu işe daha sonraki tarihlerde 35 yeni iş kalemi eklenmiştir. Söz konusu yeni iş kalemlerinin 23 tanesine ilişkin yeni birim fiyatın Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 22 nci maddesine göre bulunan rayiçlerine % 10 oranının altında tenzilat uygulanarak, 2 tanesine ilişkin birim fiyatın ise benzer işler için teklifte yapılan tenzilatın altında tenzilat uygulanmak suretiyle tespit edildiği görülmüştür.
Yukarıda da bahsedildiği üzere Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 22 nci maddesine göre oluşturulan yeni birim, fiyat yeni iş kalemine ait resmi analiz ve rayiçler de kullanılarak hesaplanan birim fiyatın %90’ını geçemeyecek olup söz konusu iş kapsamında oluşturulan yeni iş kalemlerine daha düşük tenzilat uygulanarak ödemede bulunulması ve benzer iş kalemleri için yüklenici tarafından yapılan tenzilat oranından daha düşük bir tenzilat oranı uygulanarak yeni fiyat yapılması sonucu 10.12.2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 71 inci maddesinin birinci fıkrasında; “kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması” şeklinde tanımlanan kamu zararına sebebiyet verilmiştir.
Bununla birlikte, rapora konu edilen … TL kamu zararı … tarihli ve … sayılı Muhasebe İşlem Fişi ile Yüklenicinin hakedişinden kesilmek suretiyle tahsil edilmiş olduğundan ilişilecek husus kalmadığına, 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55 inci maddesi uyarınca ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.
B) Yeni fiyat yapmak suretiyle oluşturulan iş kalemleri de dâhil olmak üzere şartları oluştuğu halde revize birim fiyat hesaplaması yapılmadan ve hesaplanan revize birim fiyatın da resmi analiz ve rayiçler kullanılarak hesaplanan birim fiyattan yüksek olması sonucu … TL kamu zararına sebebiyet verildiği iddiasıyla ilgili olarak dosyada mevcut bilgi ve belgeler değerlendirilmiştir.
30 Eylül 2020 tarih 31260 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 24 üncü maddesi ile Yapım İşlerine Ait Tip Sözleşmenin “İş kalemi miktarının değişmesi” başlıklı 28.2 nci maddesinde değişiklikler yapılmış olup söz konusu maddede:
“28.2.İş kalemi miktarının değişmesi
28.2.1. Herhangi bir iş kaleminin (sözleşmede yer alan ya da yeni fiyatla sözleşmeye dahil olan iş kalemi) miktarında, işin devamı sırasında sözleşmesinde yer alan iş kalemi için sözleşmede belirtilen iş kalemi miktarında; yeni fiyatla sözleşmeye dahil edilen iş kalemi için ise yeni fiyat oluşturulurken projesine göre tespit edilip idare tarafından onaylanan iş kalemi miktarında % 20’yi aşan artışın meydana gelmesi ve toplam artışın aynı zamanda sözleşme bedelinin yüzde 1’ini geçmesi halinde, artışın sözleşme bedeli içindeki payı nispetinde ilgili iş kalemine ait birim fiyat aşağıda gösterildiği şekilde revize edilir ve bu iş kaleminin yüzde yirmi artışı aşan kısmına revize birim fiyat üzerinden ödeme yapılır.
R = F x [ 1 – (A x F) / S ]
S = Sözleşme bedeli (TL),
F = İş kaleminin birim fiyatı (TL / ….),
A = İş kaleminde meydana gelen artış miktarı (Adet, mt, m² vb.),
R = Revize birim fiyat (TL / ….).
28.2.2. (28.2.1) maddesi uyarınca hesaplanan revize birim fiyat, o iş kalemine ait resmi analiz ve rayiçler de kullanılarak (%25 oranında kâr ve genel gider dahil) hesaplanan birim fiyatı geçemez. İş kalemine ait resmi analiz ve rayiçlerin bulunmaması halinde ise, bu fiyat Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 22 nci maddesinin ikinci ve üçüncü fıkraları dikkate alınarak hesaplanır.”
hükümleri yer almaktadır.
Maddenin güncel haline göre, birim fiyatlı sözleşmelerde; sözleşme eki birim fiyat teklif cetvelinde yer alan herhangi bir iş kaleminin miktarında, işin devamı sırasında %20’yi aşan artışın meydana gelmesi ve toplam artışın tutarının aynı zamanda sözleşme bedelinin %1’ini geçmesi halinde, artışın sözleşme bedeli içindeki payı nispetinde ilgili iş kalemine ait birim fiyatın, maddede gösterilen revize birim fiyat formülü uygulanmak suretiyle revize edilmesi; bu iş kaleminin %20 artışı aşan kısmı için revize birim fiyat üzerinden ödeme yapılması gerekmektedir. Hesaplanan revize birim fiyat ise o iş kalemine ait resmi analiz ve rayiçler de kullanılarak hesaplanan birim fiyatı geçemeyecektir. Söz konusu uygulama sözleşmeye dahil imalatların yanında yeni birim fiyat yapmak suretiyle sözleşmeye eklenen yeni iş kalemleri için de geçerli olup yeni fiyatla sözleşmeye dahil edilen iş kalemleri için yeni fiyat oluşturulurken projesine göre miktarlarının da belirlenmesi, idare tarafından onaylanan iş kalemi miktarında % 20’yi aşan artışın meydana gelmesi ve toplam artışın aynı zamanda sözleşme bedelinin yüzde 1’ini geçmesi halinde, artışın sözleşme bedeli içindeki payı nispetinde ilgili iş kalemine ait birim fiyatların revize edilmesi gerekmektedir.
Yapılan incelemede; yeni fiyat yapmak suretiyle sözleşmeye eklenen iş kalemlerinin miktarının 1 (bir) birim olarak belirlendiği, bu iş kalemleri için gerçekleştirilen imalatların miktarının ise anlaşma tutanağında belirlenen miktarın %20 fazlasının üzerinde gerçekleştiği görülmüştür. Dolayısı ile revize birim fiyat hesaplanmasının şartları oluşmuş buna rağmen revize birim fiyat hesaplaması yapılmamıştır. Bunun yanında bir iş kaleminde (Ø 8- Ø 12 mm nervürlü beton çelik çubuğu, çubukların kesilmesi, bükülmesi ve yerine konulması) hesaplanan revize birim fiyatın o iş kalemine ait resmi analiz ve rayiçler de kullanılarak hesaplanan birim fiyatı geçemeyeceği maddesine aykırı olarak, revize birim fiyatın yüksek belirlendiği tespit edilmiştir. Buna göre; revize birim fiyat hesaplaması yapılmaması ve hesaplanan revize fiyatın da resmi analiz ve rayiçler kullanılarak hesaplanan birim fiyattan yüksek olması sonucu 10.12.2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 71 inci maddesinin birinci fıkrasında; “kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması” şeklinde tanımlanan kamu zararına sebebiyet verilmiştir.
Sonuç olarak yeni fiyat yapmak suretiyle oluşturulan iş kalemleri de dâhil olmak üzere mevzuatta yer alan şartlar oluştuğu halde revize birim fiyat hesaplaması yapılmadan ve hesaplanan revize birim fiyatın da resmi analiz ve rayiçler kullanılarak hesaplanan birim fiyattan yüksek olması nedeniyle Raporda iddia edilen … TL kamu zararının yeniden hesaplanması sonucu … TL olan kamu zararı … tarihli ve … numaralı Muhasebe İşlem Fişi ile ahizin alacaklarından kesilmek suretiyle tahsil edilmiş olduğundan ilişilecek husus kalmadığına, 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55 inci maddesi uyarınca ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.
Kararla ilgili sorunuz mu var?