Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay 4. Daire Kararı
Karar Tarihi:
12/19/2023
Karar No:
29
Esas No:
318
KARAR
HATALI EK FİYAT FARKI ÖDEMESİ
İhalesi 22.09.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen ve 11.10.2021 tarihinde sözleşmesi imzalanan ……………. ihale kayıt numaralı “……………. Malzeme Alım İşi”nde, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Ek fiyat farkı ve/veya sözleşmelerin devri” başlıklı Geçici 5 inci maddesi uyarınca ek fiyat farkı ödenmesi sırasında güncel endeks olarak malların teslim edildiği aya ait endeks yerine hakediş düzenlenme tarihine ait endeksin kullanılması sonucunda kamu zararına sebebiyet verilmesi hususunun sorgu konusu edildiği görülmüştür.
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun Geçici 5 inci maddesinde;
“Ülkemizde ve dünyada hammadde temininde ve tedarik zincirlerinde yaşanan aksaklıklar ile girdi fiyatlarındaki beklenmeyen artışlar nedeniyle 1/12/2021 tarihinden önce 4734 sayılı Kanuna göre ihalesi yapılan ve bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla (22.01.2022) devam eden veya bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce fesih veya tasfiye edilmeksizin kabulü/geçici kabulü yapılan mal ve hizmet alımları ile yapım işlerine ilişkin Türk lirası üzerinden yapılan sözleşmelerde, 1/7/2021 ile 31/12/2021 tarihleri arasında (bu tarihler dâhil) gerçekleştirilen kısımlar için, ihale dokümanında fiyat farkı verilmesine ilişkin hüküm bulunup bulunmadığına bakılmaksızın, 1/7/2021 ile 30/11/2021 tarihleri arasında (bu tarihler dâhil) ihalesi yapılan işlerde ihale tarihinin (son teklif verme tarihi) içinde bulunduğu aya ait endeks, 1/7/2021 tarihinden önce ihale edilen işlerde ise 2021 yılı Haziran ayına ait endeks temel endeks olarak kabul edilerek ve sözleşme fiyatları kullanılarak yüklenicinin başvurusu üzerine sözleşmesine göre hesaplanan fiyat farkına ilave olarak ek fiyat farkı verilebilir.
Bu madde kapsamında ek fiyat farkı verilebilecek alım türlerini, ürün ve girdileri, ek fiyat farkı verilmesi veya sözleşmenin devri için idareye başvuru süreleri ile devir işlemlerinin tamamlanacağı süre dâhil ek fiyat farkı hesaplamalarına ve sözleşmelerin devrine ilişkin esas ve usulleri tespite Cumhurbaşkanı yetkilidir.” hükmü yer almaktadır.
Anılan Kanun maddesine dayanılarak, 24.02.2022 tarih ve 31760 sayılı Resmî Gazete’de 5203 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı eki “4735 Sayılı Kamu İhaleleri Sözleşmeleri Kanununun Geçici 5 inci Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Esaslar” yayımlanmıştır.
Mezkûr Esaslar’ın;
“Kapsam” başlıklı 2 nci maddesinin birinci fıkrasında;
“4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa göre 1/12/2021 tarihinden önce ihalesi yapılan ve 4735 sayılı Kanunun geçici 5 inci maddesinin yürürlüğe girdiği 22/1/2022 tarihi itibarıyla devam eden veya 22/1/2022 tarihinden önce fesih veya tasfiye edilmeksizin kabulü/geçici kabulü yapılan mal ve hizmet alımları ile yapım işlerine ilişkin Türk Lirası üzerinden yapılan sözleşmelerde, 1/7/2021 ile 31/12/2021 tarihleri arasında (bu tarihler dâhil) gerçekleştirilen kısımlar için, ihale dokümanında fiyat farkı hesaplanmasına ilişkin hüküm bulunup bulunmadığına bakılmaksızın verilecek ek fiyat farkı, bu Esaslara göre hesaplanır.” hükmü yer almakta olup,
“Tanımlar” başlıklı 4 üncü maddesinde;
“f) Güncel endeks: Uygulama ayına ait Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan ilgili endeksi,
l) Uygulama ayı: İşlerin gerçekleştirildiği veya malın teslim edildiği ayı” tanımlarına yer verilmiştir.
Anılan Esaslar’ın “Mal alımlarında ek fiyat farkı hesabı” başlıklı 7 nci maddesinde de, mal alım ihalelerinde ek fiyat farkının hesaplanma yöntemi ayrıntılı bir şekilde açıklanmaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca, 01.12.2021 tarihinden önce ihalesi gerçekleştirilen bahsi geçen malzeme alım işinde, 01.07.2021-31.12.2021 tarihleri arasında teslim edilen malzemeler için güncel endeks olarak malın teslim edildiği ayın endeksi esas alınarak ek fiyat farkı hesaplanması gerekmektedir.
Bu itibarla, ek fiyat farkı hesabında, güncel endeks olarak malın fiilen teslim edildiği ayın endeksi yerine hakediş düzenlenme tarihine (teslimattan bir sonraki aya) ait endeksin kullanılması sonucunda toplam ……………. TL kamu zararına sebebiyet verilmiş ise de, söz konusu tutarın ……………. tarih ve ……………. no.lu muhasebe işlem fişi ekindeki ……………. no.lu makbuz ile tahsil edildiği anlaşıldığından, konu hakkında ilişik kalmadığına ve söz konusu tahsilatın İlama dercine,
6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55 inci maddesi uyarınca işbu İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere,
Oy birliğiyle,
Karar verildi.
İhalesi 22.09.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen ve 11.10.2021 tarihinde sözleşmesi imzalanan ……………. ihale kayıt numaralı “……………. Malzeme Alım İşi”nde, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Ek fiyat farkı ve/veya sözleşmelerin devri” başlıklı Geçici 5 inci maddesi uyarınca ek fiyat farkı ödenmesi sırasında güncel endeks olarak malların teslim edildiği aya ait endeks yerine hakediş düzenlenme tarihine ait endeksin kullanılması sonucunda kamu zararına sebebiyet verilmesi hususunun sorgu konusu edildiği görülmüştür.
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun Geçici 5 inci maddesinde;
“Ülkemizde ve dünyada hammadde temininde ve tedarik zincirlerinde yaşanan aksaklıklar ile girdi fiyatlarındaki beklenmeyen artışlar nedeniyle 1/12/2021 tarihinden önce 4734 sayılı Kanuna göre ihalesi yapılan ve bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla (22.01.2022) devam eden veya bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce fesih veya tasfiye edilmeksizin kabulü/geçici kabulü yapılan mal ve hizmet alımları ile yapım işlerine ilişkin Türk lirası üzerinden yapılan sözleşmelerde, 1/7/2021 ile 31/12/2021 tarihleri arasında (bu tarihler dâhil) gerçekleştirilen kısımlar için, ihale dokümanında fiyat farkı verilmesine ilişkin hüküm bulunup bulunmadığına bakılmaksızın, 1/7/2021 ile 30/11/2021 tarihleri arasında (bu tarihler dâhil) ihalesi yapılan işlerde ihale tarihinin (son teklif verme tarihi) içinde bulunduğu aya ait endeks, 1/7/2021 tarihinden önce ihale edilen işlerde ise 2021 yılı Haziran ayına ait endeks temel endeks olarak kabul edilerek ve sözleşme fiyatları kullanılarak yüklenicinin başvurusu üzerine sözleşmesine göre hesaplanan fiyat farkına ilave olarak ek fiyat farkı verilebilir.
Bu madde kapsamında ek fiyat farkı verilebilecek alım türlerini, ürün ve girdileri, ek fiyat farkı verilmesi veya sözleşmenin devri için idareye başvuru süreleri ile devir işlemlerinin tamamlanacağı süre dâhil ek fiyat farkı hesaplamalarına ve sözleşmelerin devrine ilişkin esas ve usulleri tespite Cumhurbaşkanı yetkilidir.” hükmü yer almaktadır.
Anılan Kanun maddesine dayanılarak, 24.02.2022 tarih ve 31760 sayılı Resmî Gazete’de 5203 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı eki “4735 Sayılı Kamu İhaleleri Sözleşmeleri Kanununun Geçici 5 inci Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Esaslar” yayımlanmıştır.
Mezkûr Esaslar’ın;
“Kapsam” başlıklı 2 nci maddesinin birinci fıkrasında;
“4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa göre 1/12/2021 tarihinden önce ihalesi yapılan ve 4735 sayılı Kanunun geçici 5 inci maddesinin yürürlüğe girdiği 22/1/2022 tarihi itibarıyla devam eden veya 22/1/2022 tarihinden önce fesih veya tasfiye edilmeksizin kabulü/geçici kabulü yapılan mal ve hizmet alımları ile yapım işlerine ilişkin Türk Lirası üzerinden yapılan sözleşmelerde, 1/7/2021 ile 31/12/2021 tarihleri arasında (bu tarihler dâhil) gerçekleştirilen kısımlar için, ihale dokümanında fiyat farkı hesaplanmasına ilişkin hüküm bulunup bulunmadığına bakılmaksızın verilecek ek fiyat farkı, bu Esaslara göre hesaplanır.” hükmü yer almakta olup,
“Tanımlar” başlıklı 4 üncü maddesinde;
“f) Güncel endeks: Uygulama ayına ait Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan ilgili endeksi,
l) Uygulama ayı: İşlerin gerçekleştirildiği veya malın teslim edildiği ayı” tanımlarına yer verilmiştir.
Anılan Esaslar’ın “Mal alımlarında ek fiyat farkı hesabı” başlıklı 7 nci maddesinde de, mal alım ihalelerinde ek fiyat farkının hesaplanma yöntemi ayrıntılı bir şekilde açıklanmaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca, 01.12.2021 tarihinden önce ihalesi gerçekleştirilen bahsi geçen malzeme alım işinde, 01.07.2021-31.12.2021 tarihleri arasında teslim edilen malzemeler için güncel endeks olarak malın teslim edildiği ayın endeksi esas alınarak ek fiyat farkı hesaplanması gerekmektedir.
Bu itibarla, ek fiyat farkı hesabında, güncel endeks olarak malın fiilen teslim edildiği ayın endeksi yerine hakediş düzenlenme tarihine (teslimattan bir sonraki aya) ait endeksin kullanılması sonucunda toplam ……………. TL kamu zararına sebebiyet verilmiş ise de, söz konusu tutarın ……………. tarih ve ……………. no.lu muhasebe işlem fişi ekindeki ……………. no.lu makbuz ile tahsil edildiği anlaşıldığından, konu hakkında ilişik kalmadığına ve söz konusu tahsilatın İlama dercine,
6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55 inci maddesi uyarınca işbu İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere,
Oy birliğiyle,
Karar verildi.
Kararla ilgili sorunuz mu var?