Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay 7. Daire Kararı
Karar Tarihi:
12/20/2022
Karar No:
23
Esas No:
554
KARAR
Hatalı aile yardımı ödenmesi ve Hatalı asgari geçim indirimi:
A) 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin Ek 8’inci maddesinde; ayın veya haftanın bazı günleri ya da günün belirli saatleri gibi kısmi zamanlı çalışan sözleşmeli personel hariç olmak üzere, kamu kurum ve kuruluşlarının merkez ve taşra teşkilatları ile döner sermaye işletmelerinde sözleşmeli personel pozisyonlarında istihdam edilenlerin aile yardımı ödeneğinden veya başka bir ad altında da olsa aynı amaçla yapılan herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın aynı usul ve esaslar çerçevesinde ödeneceği belirtilmiştir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Aile Yardımı Ödeneği” başlıklı 202’nci maddesinde aile yardımının, evli bulunan devlet memurun her ne şekilde olursa olsun menfaat karşılığı çalışmayan veya herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan aylık almayan eşi için ödeneceği belirtilmiştir.
Yukarıdaki mevzuat hükmünden anlaşılacağı üzere, aynen memurlardaki gibi aile yardımından eşi her ne şekilde olursa olsun menfaat karşılığı çalışmayan veya herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan aylık almayan sözleşmeli personel yararlanacaktır.
Yapılan inceleme sonucunda, aile yardımını alan bazı sözleşmeli personelin eşlerinin Sosyal Güvenlik Kurumunda çalışma kayıtları bulunduğu, dolayısıyla mevzuatta belirtilen “menfaat karşılığı çalışmama” şartı sağlanmadığı halde kendilerine aile yardımı ödendiği tespit edilmiştir.
Bu itibarla, eşleri çalışan veya sosyal güvenlik kuruluşundan aylık alan bazı sözleşmeli personele mevzuata aykırı olarak aile yardımı ödeneği verilmesi suretiyle sebep olunan ve hesabı aşağıda yer verilen tabloda gösterilen toplam … TL kamu zararının 26.08.2022 ve 31.08.2021 tarihli ve 948099-946974 numaralı tahsilat makbuzları ile tahsil edildiği 26.08.2022 ve 31.08.2022 tarihli ve 4273-4333 numaralı muhasebe işlem fişleri ile muhasebe kayıtlarına alındığı anlaşıldığından ilişilecek husus kalmadığına,
B)193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 2021 yılında geçerli olan mülga 32’nci maddesinde ücretin gerçek usulde vergilendirilmesinde asgari geçim indiriminin uygulanacağı ve bu indirimin ücretin elde edildiği takvim yılı başında geçerli olan asgari ücretin yıllık brüt tutarının; mükellefin kendisi için %50’si, çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eşi için %10’u, çocukların her biri için ayrı ayrı olmak üzere; ilk iki çocuk için %7,5, üçüncü çocuk için %5’i olduğu ifade edilmiştir. Yıllık brüt asgari ücrete (kişinin durumuna uygun olarak hesaplanan) söz konusu oranların uygulanması sonrasında bulunan tutarın aynı Kanun’un 103’üncü maddesindeki gelir vergisi tarifesinin birinci gelir dilimine uygulanan oranla(%15) çarpılmasıyla bulunan asgari geçim indirimi tutarı, hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilecektir.
Yukarıdaki mevzuat hükmünden anlaşılacağı üzere, söz konusu indirimin unsurlarının mükellefin kendisi, çalışmayan eşi ve çocukları olduğu belirtilmiş olup işçinin mevcut durumuna göre asgari geçim indirimi oranı belirlenmektedir. Bu durumda eşi çalışmayan bir işçi için %10 oranında ilave asgari geçim indirimi uygulanıyorken, eşi çalışan bir personel %10’luk ilave asgari geçim indiriminden yararlanamayacaktır.
Yapılan inceleme sonucunda, aile yardımını alan sözleşmeli personelin eşlerinin Sosyal Güvenlik Kurumunda çalışma kayıtları bulunduğu, dolayısıyla mevzuatta belirtilen “çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan” şartının sağlanmadığı halde ilave %10’luk asgari geçim indiriminden yararlandığı tespit edilmiştir. Bu hatalı uygulama sonucunda personelin gelir vergisi matrahına olması gerekenden daha fazla indirim uygulanmış ve fazladan uygulanan indirim kadarlık bir kamu zararına sebebiyet verilmiş olmaktadır.
Bu itibarla, eşleri çalışan veya sosyal güvenlik kuruluşundan aylık alan bazı sözleşmeli personele asgari geçim indiriminin fazla ödenmesi suretiyle sebep olunan ve hesabı aşağıda yer verilen tabloda gösterilen toplam … TL kamu zararının 26.08.2022 ve 31.08.2021 tarihli ve 948099-946974 numaralı tahsilat makbuzları ile tahsil edildiği 26.08.2022 ve 31.08.2022 tarihli ve 4273-4333 numaralı muhasebe işlem fişleri ile muhasebe kayıtlarına alındığı anlaşıldığından ilişilecek husus kalmadığına,
6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca İşbu İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.
A) 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin Ek 8’inci maddesinde; ayın veya haftanın bazı günleri ya da günün belirli saatleri gibi kısmi zamanlı çalışan sözleşmeli personel hariç olmak üzere, kamu kurum ve kuruluşlarının merkez ve taşra teşkilatları ile döner sermaye işletmelerinde sözleşmeli personel pozisyonlarında istihdam edilenlerin aile yardımı ödeneğinden veya başka bir ad altında da olsa aynı amaçla yapılan herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın aynı usul ve esaslar çerçevesinde ödeneceği belirtilmiştir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Aile Yardımı Ödeneği” başlıklı 202’nci maddesinde aile yardımının, evli bulunan devlet memurun her ne şekilde olursa olsun menfaat karşılığı çalışmayan veya herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan aylık almayan eşi için ödeneceği belirtilmiştir.
Yukarıdaki mevzuat hükmünden anlaşılacağı üzere, aynen memurlardaki gibi aile yardımından eşi her ne şekilde olursa olsun menfaat karşılığı çalışmayan veya herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan aylık almayan sözleşmeli personel yararlanacaktır.
Yapılan inceleme sonucunda, aile yardımını alan bazı sözleşmeli personelin eşlerinin Sosyal Güvenlik Kurumunda çalışma kayıtları bulunduğu, dolayısıyla mevzuatta belirtilen “menfaat karşılığı çalışmama” şartı sağlanmadığı halde kendilerine aile yardımı ödendiği tespit edilmiştir.
Bu itibarla, eşleri çalışan veya sosyal güvenlik kuruluşundan aylık alan bazı sözleşmeli personele mevzuata aykırı olarak aile yardımı ödeneği verilmesi suretiyle sebep olunan ve hesabı aşağıda yer verilen tabloda gösterilen toplam … TL kamu zararının 26.08.2022 ve 31.08.2021 tarihli ve 948099-946974 numaralı tahsilat makbuzları ile tahsil edildiği 26.08.2022 ve 31.08.2022 tarihli ve 4273-4333 numaralı muhasebe işlem fişleri ile muhasebe kayıtlarına alındığı anlaşıldığından ilişilecek husus kalmadığına,
B)193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 2021 yılında geçerli olan mülga 32’nci maddesinde ücretin gerçek usulde vergilendirilmesinde asgari geçim indiriminin uygulanacağı ve bu indirimin ücretin elde edildiği takvim yılı başında geçerli olan asgari ücretin yıllık brüt tutarının; mükellefin kendisi için %50’si, çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eşi için %10’u, çocukların her biri için ayrı ayrı olmak üzere; ilk iki çocuk için %7,5, üçüncü çocuk için %5’i olduğu ifade edilmiştir. Yıllık brüt asgari ücrete (kişinin durumuna uygun olarak hesaplanan) söz konusu oranların uygulanması sonrasında bulunan tutarın aynı Kanun’un 103’üncü maddesindeki gelir vergisi tarifesinin birinci gelir dilimine uygulanan oranla(%15) çarpılmasıyla bulunan asgari geçim indirimi tutarı, hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilecektir.
Yukarıdaki mevzuat hükmünden anlaşılacağı üzere, söz konusu indirimin unsurlarının mükellefin kendisi, çalışmayan eşi ve çocukları olduğu belirtilmiş olup işçinin mevcut durumuna göre asgari geçim indirimi oranı belirlenmektedir. Bu durumda eşi çalışmayan bir işçi için %10 oranında ilave asgari geçim indirimi uygulanıyorken, eşi çalışan bir personel %10’luk ilave asgari geçim indiriminden yararlanamayacaktır.
Yapılan inceleme sonucunda, aile yardımını alan sözleşmeli personelin eşlerinin Sosyal Güvenlik Kurumunda çalışma kayıtları bulunduğu, dolayısıyla mevzuatta belirtilen “çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan” şartının sağlanmadığı halde ilave %10’luk asgari geçim indiriminden yararlandığı tespit edilmiştir. Bu hatalı uygulama sonucunda personelin gelir vergisi matrahına olması gerekenden daha fazla indirim uygulanmış ve fazladan uygulanan indirim kadarlık bir kamu zararına sebebiyet verilmiş olmaktadır.
Bu itibarla, eşleri çalışan veya sosyal güvenlik kuruluşundan aylık alan bazı sözleşmeli personele asgari geçim indiriminin fazla ödenmesi suretiyle sebep olunan ve hesabı aşağıda yer verilen tabloda gösterilen toplam … TL kamu zararının 26.08.2022 ve 31.08.2021 tarihli ve 948099-946974 numaralı tahsilat makbuzları ile tahsil edildiği 26.08.2022 ve 31.08.2022 tarihli ve 4273-4333 numaralı muhasebe işlem fişleri ile muhasebe kayıtlarına alındığı anlaşıldığından ilişilecek husus kalmadığına,
6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca İşbu İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.
Kararla ilgili sorunuz mu var?