Mülkiyeti Belediyeye Ait Gayrimenkulün Kiraya Verilmesi.

106-2 ilam sayılı Daire Kararı ile; mülkiyeti ... Belediyesine ait kreş binasının 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu kapsamında kiraya verilmesinden sonra, apartman yönetimince talep edilen ortak alanları kullanım bedelinin Belediye tarafından ödenmesi nedeniyle oluşan ... TL kamu zararının sorumlulara ödettirilmesine hükmedilmiştir.

Sorumlu Harcama Yetkilileri ... (dosya no:53515) ve ... (dosya no:53511), Gerçekleştirme Görevlileri ... (dosya no:53513) ve ... (dosya no:53512) ile Diğer Sorumlu ... (dosya no:53514) tarafından gönderilen aynı mahiyetteki temyiz dilekçelerinde özetle;

…. tarihinde tebliğ edilen … numaralı sorgu kağıdının 2’nci maddesinde “... Mahallesi ... ... Blok No: ... ... ... adresinde bulanan kreşin ... Belediye Başkanlığı tarafından 2886 sayılı Devlet İhale Kanununda yer alan maddelere istinaden kiralandığı, ancak kiracının siteye ait ortak alanları kullanması karşılığında ...-... tarihleri arasında ihale şartnamesi ve yükleniciyle imzalanan sözleşmede belirtilmediği halde site yönetimi tarafından talep edilen toplam ... TL. bedelin Belediyece ödenmesi neticesinde kamu zararı meydana geldiği belirtilerek'' konu hakkında tarafımızdan açıklama yapılması talep edilmiş olup, yapılan açıklamalar neticesinde Sayıştay 4’üncü Dairesi 14.02.2023 tarih ve İlam No: 106-2 İlam Karar No: D4-299/2 sayılı kararıyla "mülkiyeti Belediyeye ait kiraya verilen kreş amaçlı bağımsız bölümün bulunduğu sitede yer alan ortak alanların kullanılması için site yönetimince talep edilen bedelin yükümlü kiracı tarafından karşılanması gerekmekte iken Belediye tarafından ödenmesi sonucunda oluşan toplam ... TL kamu zararının, zarara sebebiyet veren ilgili personele ortaklaşa ve zincirleme şekilde 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 53’üncü maddesi gereği işleyecek faizleriyle birlikte ödettirilmesine" karar verildiği, Daire kararının usul ve mevzuata aykırı olduğu kanaatinde olunduğundan bozularak kaldırılması gerektiği,

Şöyle ki, ... İli, ... İlçesi, ... -İmar Mahallesi ... ada ... numaralı parsel üzerinde bulunan … Bloktaki ... numaralı bağımsız bölümün mülkiyeti ... Belediye Başkanlığına ait olduğu, plan, proje ve tapu kaydına göre taşınmazın kullanım amacının “Kreş” olduğu, ... Belediye Meclisi ... tarih ve ... sayılı kararıyla taşınmazın 10 yıl süreli olarak kiralanmasına karar verdiğinden, karar doğrultusunda 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 45’inci maddesine göre ihale düzenlendiği, ihale sonucunda Belediye Encümeninin ... tarih ve ... sayılı kararıyla taşınmaz 10 yıl süreli olarak ... Tic. Ltd. Şirketi’ne kiralandığı ve ... …’inci Noterliğinde ... tarih ve ... yevmiye numaralı kira sözleşmesi imzalandığı, kiracının ... tarihli devir talebi ve Başkanlık Makamının ... tarih ve ... sayılı Oluru üzerine aynı şartlarla bu defa ...A.Ş. ile kalan 9 yıl süre için ... …. Noterliğinde ... tarih ve ... yevmiye numaralı kira sözleşmesi imzalandığı,

2-... …’inci Noterliğinde imzalanan ... tarih ve ... yevmiye numaralı kira sözleşmesinin 1’inci maddesinde “Mülkiyeti Belediyemize ait ... Mahallesi ... Sokak imarın ... ada ... nolu parselindeki ... ada ... nolu … Sitesi … Blokta bulunan … kapı nolu kreş amaçlı bağımsız bölüm kiracısı ... Ltd. Şti.'nin talebi ve Başkanlık Makamının ... tarih ve ... sayılı Olurları ile sözleşmenin tüm yasal hakları ile birlikte ...Anonim Şirketi'ne devir edilmiş olup sözleşme süresi 9 (dokuz) yıl süreli olarak kiraya verilmiştir.", 16. maddesinde "Kiralanan Kreş binası ile ilgili olarak her türlü sağlık, hijyenik ve diğer koşulların sağlanması ile kreş binası içerisine yapılacak her türlü tefrişat tadilat ve onarımlar ile imalatlar, değişiklikler ve ihtiyaç malzemeleri, kiracı tarafından karşılanacaktır. Faaliyete geçirilecek olan kreş binasından, Belediyemiz personeli (memur, işçi, sözleşmeli personel ve şirket personeli) ile Belediyemiz Meclis üyesi vb. çalışanların çocukları için toplam kreş kontenjanının %20’ sini geçmemek üzere ve kreş hizmetlerinden %25 indirimli faydalandırılacak olup yükümlü tarafından Belediyeye ödenecek olan kira bedelinin %20 kadar bedel ise bina yönetimi hesabına ayrıca yatırılacaktır" hükümlerinin yer aldığı, her iki kiracıyla imzalanan kira sözleşmesinin benzer hükümler içerdiği,

3- Kiracının, ... Blok … numarada bulunan kreşi kullanıp işletirken mimari projeden kaynaklanan zorunluluklardan dolayı işyerine girişi … Blok yerine … Bloktan yapmak zorunda kaldığı ve bu sebeple B Blok içerisinde yer alan bazı ortak alanları zorunlu olarak kullanmış olup halen kullanmaya devam ettiği, Belediyenin ise C Bloktaki kendisine ait diğer mülkiyetlerin tamamını kanın hizmetlerine tahsis etmiş olduğundan güvenlik vb. sebeplerden dolayı … Blok girişini tamamen kendisi kullandığı, kısacası blokta bulunan ... numaralı bağımsız bölümü oluşturan kreşin kiracısının, C blok girişini kullanarak kiraladığı taşınmaza giriş yapamadığı, bağımsız bölümü kullanamadığı,

Türk Borçlar Kanunu madde 299’da "Kira sözleşmesinin, kiraya verenin bir şeyin kullanılmasını veya kullanmayla birlikte ondan yararlanılmasını kiracıya bırakmayı, kiracının da buna karşılık kararlaştırılan kira bedelini ödemeyi üstlendiği sözleşme” olarak tanımlandığı, kira sözleşmesinin rızai, tam iki tarafa borç yükleyen, sürekli borç doğuran, ivazlı bir sözleşme olduğu, kira sözleşmesinin unsurlarının, kiraya verenin bir şeyin kullanılmasını veya ondan yararlanılmasını kiracıya bırakmak ve bunun karşılığında kiracının da kira bedelini ödemek hususunda tarafların anlaşması olduğu, TBK uyarınca, kira sözleşmesinde kiraya verenin borçlarının; kiralananı kiracıya teslim, kiracının güvenliğini sağlama, vergi ve benzeri yükümlülüklere katlanma, yan giderlere katlanma, ayıptan sorumluluk ve zapttan doğan sorumluluk olduğu, kiracının borçlarının ise kira bedelini ödeme, temizlik ve bakım giderlerini ödeme, kiralananı özenle kullanma ve komşulara saygı gösterme, ayıpların giderilmesine ve kiralananın gösterilmesine katlanma borçlarından oluştuğu, kiraya veren, kiralananı elverişli şekilde teslim etmek ve bu halde bulundurmak borcunu ayıp nedeniyle yerine getiremezse, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu madde 304-308 uyarınca sorumluluğu doğacağı,

İdarenin kiraya verdiği ... ada … Sitesi … Bloktaki “kreş” kullanım amaçlı bağımsız bölümün girişinin … Bloktan yapılmasını, … Blok tarafında kreşin oyun bahçesinin bulunmamasını, kreşlerin açılabilmesi için Milli Eğitim Bakanlığının 2015-2016 yılı Özel Öğretim Kurumlan Standartlar Yönergesi İkinci Bölüm 14. /7. Maddesinde yer alan "Oyun Bahçesi: Okullarda binaya verilecek toplam öğrenci kontenjanı ile orantılı büyüklükte bahçe bulunmalıdır. Bahçe alanı her bir öğrenci için en az 1,5 m2 alan olacak şekilde olmalıdır.” hükmünü ve Türk Borçlar Kanunu’nda yer alan kira sözleşmesine dair maddeleri dikkate alarak, ... ada ... nolu … Sitesi … Blok girişinin sol tarafında kalan ortak kullanımlı bahçenin bedeli karşılığında kullanılması için site yönetimiyle ... tarihinde protokol imzaladığı,

protokolün ve kira sözleşmesinin imzalanmasıyla birlikte yıllarca atıl durumda olan kreşin amacı doğrultusunda kullanılabilir hale geldiği,

Şayet kiracının kiralamış olduğu taşınmaza bağımsız bölümün bulunduğu C bloktan giriş yapıp bu şekilde kullanabilseydi, İdare ile site yönetimi arasındaki sorguya konu olan ... tarihli Protokolü imzalamak durumunda kalmayacağı, kreşin bahçe kısmının C Blok tarafında kaldığı ve bu kısmın ... Belediyesi tarafından kullanıldığı, Kiracı tarafından kreşe B Bloktan giriş yapılınca ... Belediyesi kiralayan olarak kreşin mevzuat gereği zorunlu olan bahçe ihtiyacını karşılamak durumunda kaldığı, bu sebeple B Blok girişinin sol tarafında kalan ortak kullanımlı bahçenin bedeli karşılığında kullanılması için ... ada ... nolu … Sitesi Yönetimiyle ... tarihinde protokol imzalandığı, site yönetimiyle protokol imzalanmasının sebebinin kiraya veren olarak kiralananı kiracıya sözleşmede amaçlanan (kreş) kullanıma elverişli bir şekilde teslim etmek ve sözleşme süresince bu halde bulundurulması borcunun uzantısı niteliğinde olduğu, aksi halde kiracı Türk Borçlar Kanunu’nda yer alan 304,305, 306,307 ve 308’inci maddelerde belirtilen haklarını ... Belediyesine karşı kullanacağı,

4- ... Belediyesi Emlak ve İstimlak Müdürlüğü 2021 yılı hesaplarının denetlenmesi üzerine ... ada ... nolu … Sitesi Yönetimine ... tarihli Protokol sebebiyle 2021 yılı ve öncesinde ödemiş olduğu toplam ... TL’yi kiracı ...Anonim Şirketinden ... tarihinde tahsil edildiği, Kiracının bu bedeli ... Belediyesinin Türkiye Vakıflar Bankasında bulunan ... IBAN nolu hesabına ... numaralı dekont ile temyize konu ilamdan önce ödediği, ödemeleri gösterir 12.12.2022 tarihli Muhasebe İşlem Fişi, ... IBAN nolu hesaba ait hesap dökümü, ... Belediye Başkanlığı Emlak ve İstimlak Müdürlüğünün ... gün ve ... sayılı yazısı ve ... gün ve ... sayılı banka dekontu ile liste, ...A.Ş.’nin ... gün ve ... sayılı yazısı dilekçe ekinde sunulduğu, dolayısıyla ilamın karar tarihinden önce ilamda belirtilen kamu zararının kiracı tarafından alacaklı ... Belediyesine ait banka hesabına ödenmiş olduğundan, gelinen aşamada ortada kamu zararı bulunmadığı, açıklanan ve resen gözetilecek nedenlerden dolayı, Sayıştay 4. Dairesinin 14.02.2023 tarih ve İlam No: 106-2 sayılı kararının bozulmasına karar verilmesinin gerektiği belirtilmektedir.



Başsavcılık mütalaasında; (Başvuran tüm sorumlular için geçerli olmak üzere)

“…

Sorumlunun temyiz dilekçesine eklediği belgelerden, mevzuata aykırı bir şekilde 2021 yılı ve öncesinde belediye tarafından ödemiş olan toplam ...TL' nin kiracı tarafından, Daire kararından önce ... tarihinde Belediyenin banka hesabına yatırıldığı, anlaşılmaktadır.

Daire kararında belirtilen kamu zararı tutarının Daire kararından önce belediye hesaplarına yatırılmış olması nedeniyle Daire kararının Yargılamanın İadesi yoluyla kaldırılması gerekmektedir.

Bu itibarla, dosyanın Dairesine tevdiine karar verilmesi uygun olur.

Arz olunur.”

Denilmektedir.

Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

Mülkiyeti ... Belediyesine ait kreş binasının 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu kapsamında kiraya verilmesinden sonra apartman yönetimince talep edilen ortak alanları kullanım bedelinin Belediye tarafından ödenmesi nedeniyle oluşan ... TL kamu zararına sebebiyet verilmesine ilişkin olarak,

... ... ada ... nolu … Kreş Binası Kiralama dosyası incelendiğinde, söz konusu kreşin 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 45’inci maddesine göre ... tarihinde, açık ihale usulü ile 10 yıllığına ... Şirketine kiraya verildiği, 2017 yılında da İdarenin izni ile sözleşmenin devredildiği görülmektedir. Kiralamaya ilişkin İhale Şartnamesinin 12’nci maddesinde “Kiracı tarafından Belediyeye ödenecek olan kira bedelinin %10’una kadar olan bedelin bina yönetim hesabına aktarılacağı” hükmü yer almaktadır. Buna göre, ihaleye katılan istekliler, en baştan kira bedelinin belli bir oranındaki tutarı bina yönetim hesabına ayrıca aktaracaklarını bilerek ihaleye katılım sağlamışlardır.

Öte yandan Kira Sözleşmesinin 16’ncı maddesinde, (hem ilk imzalanan hem de ... itibariyle devredilen sözleşmede aynı hüküm olmak üzere), kiralanan kreş binası ile ilgili her türlü sağlık, hijyen ve diğer koşulların sağlanması ve kreş binası içerisinde yapılacak her türlü tefrişat, tadilat ve imalatların, değişiklikler ile ihtiyaç malzemelerinin kiracı tarafından karşılanacağı; faaliyete geçirilecek kreş hizmetinde Belediye personeli ile Belediye meclis üyesi çalışanlarının çocuklarına belli bir oranda indirim yapılacağı; Belediyeye ödenen kira tutarının %20’sine kadar olan bedelin bina yönetimi hesabına kiracı tarafından ayrıca yatırılacağı, ifade edilmektedir.

Anılan sözleşme hükümleri çerçevesinde, kiracının kira bedelinin belli bir oranındaki tutarı bina yönetimi hesabına ayrıca yatırması gerektiği açıktır. Ancak, kira sözleşmesi ile şartnamesinde herhangi bir düzenleme bulunmamasına rağmen, Belediye ile site yönetimi arasında kira sözleşmesi sonrası protokol imzalanarak ortak kullanım bedeli altında Belediye tarafından site yönetimine ödeme yapılmıştır.

Kiracının söz konusu kiralama ihalesine, yapıda bahçe alanı olup olmadığını bilerek katıldığı; İdare tarafından kiracıya taşınmazın yanında ayrıca bir bahçe alanı sağlanacağına dair taahhüt verilmediği; dolayısıyla söz konusu alanın kreş olarak kullanılması için ilgili mevzuat çerçevesinde yapılması gereken düzenlemelerin kiracının sorumluluğunda olduğu; ayrıca ihaleye katılacak olanlara sözleşme sonrası ortak alan aidat ödemelerinin Belediye tarafından karşılanacağı hususunda yazılı taahhüt verilmediği ve ihale dokümanında bu doğrultuda bir düzenleme yer almadığı ayrıca, kamu zararına neden olan İdare uygulamasının ihaledeki şeffaflığı ve rekabeti engellediği hususları birlikte değerlendirildiğinde, kamu zararı kararının yerinde olduğu anlaşılmaktadır.

Diğer yandan, sorumlular tarafından gönderilen temyiz dilekçesinde, Daire Kararında tazmine konu edilen ... TL’lik tutarın kiracı tarafından ... tarihinde Belediyeye yatırıldığı ifade edilmiş ve dilekçe ekinde tahsilata ilişkin belgeler sunulmuştur.

Temyiz dosyası incelendiğinde, ... tarihinde kiracıdan ... TL’lik tutarın tahsil edildiğine ilişkin ... sayılı banka dekontu ve ilgili tahsilatın Belediye bütçesine gelir olarak kaydedildiğini gösteren 12.12.2022 tarihli ve 16544 yevmiye numaralı muhasebe işlem fişinin mevcut olduğu olduğu görülmektedir. Bu durumda, söz konusu tahsilatın Dairenin karar tarihinden (14.02.2023 tarihinden) önce yapıldığı anlaşılmaktadır.

Bu itibarla, temyiz isteminin reddi ile 106-2 ilam sayılı Daire Kararı ile ... TL’ye verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE,

Hüküm tarihinden önce tahsil edilen toplam ... TL’ye ait belgelerin, Dairesince yargılamanın iadesini gerektiren nitelikte görüldüğü takdirde bu yolda işlem ifasını teminen hükmü veren DAİREYE GÖNDERİLMESİNE, oybirliğiyle,

6085 sayılı Kanun’un 57’nci maddesi gereği bu Kararın yazılı bildirim tarihinden itibaren onbeş gün içerisinde Sayıştay’da karar düzeltilmesi yolu açık olmak üzere,

Karar verildiği 28.02.2024 tarih ve 56516 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.