Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay 7. Daire Kararı
Karar Tarihi:
1/26/2023
Karar No:
94
Esas No:
564
KARAR
Hatalı hesaplanan revize birim fiyat:
… ihale kayıt no.lu “… Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü Tarafından Asfalt Yama ve Karla Mücadele Çalışmaları Yapılması İşi”ne ait dosyanın incelenmesinde; işin devamı sırasında iş kalemi miktarlarında %20’yi aşan artışların meydana geldiği, söz konusu artışların sözleşme bedeli içindeki payı nispetinde ilgili iş kalemine ait birim fiyat revize edilirken bu iş kaleminin yüzde yirmisini aşan kısmına hatalı hesaplanan revize birim fiyat üzerinden ödeme yapılarak, ilgili firmaya fazladan ödeme yapıldığı iddiasına ilişkin yapılan incelemede,
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi” başlıklı 24’üncü maddesinde;
“Mal ve hizmet alımlarıyla yapım sözleşmelerinde, öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının zorunlu olması halinde, artışa konu olan iş;
a) Sözleşmeye esas proje içinde kalması,
b) İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması,
Şartlarıyla, anahtar teslimi götürü bedel ihale edilen yapım işlerinde sözleşme bedelinin % 10'una, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilen mal ve hizmet alımlarıyla yapım işleri sözleşmelerinde ise % 20 'sine kadar oran dahilinde, süre hariç sözleşme ve ihale dokümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabilir…” denilmektedir.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Yapım işlerinde iş kalemi miktarının değişmesi” başlıklı 52’nci maddesinde;
“Birim fiyatlı işlerde herhangi bir iş kaleminin (sözleşmede yer alan ya da yeni fiyatla sözleşmeye dahil olan iş kalemi) miktarında, işin devamı sırasında sözleşmesinde yer alan iş kalemi için sözleşmede belirtilen iş kalemi miktarında; yeni fiyatla sözleşmeye dahil edilen iş kalemi için ise yeni fiyat oluşturulurken projesine göre tespit edilip idare tarafından onaylanan iş kalemi miktarında %20’yi aşan artışın meydana gelmesi (örnekteki gibi, bu iş kaleminde %50’lik bir artış olması halinde) ve bu toplam artışın (örnekteki gibi %50) aynı zamanda sözleşme bedelinin yüzde 1’ini (örnekteki gibi %2,5) geçmesi halinde, artışın sözleşme bedeli içindeki payı nispetinde ilgili iş kalemine ait birim fiyat aşağıda gösterildiği şekilde revize edilir ve bu iş kaleminin yüzde yirmi artışı aşan (örnekteki gibi, %50-%20=%30 ‘luk kısmına) kısmına revize birim fiyat üzerinden ödeme yapılır.
R = F x [ 1 – (A x F) / S ]
S = Sözleşme bedeli ( TL),
(Değişik ibare: 30/09/2020-31260 R.G./13. md. yürürlük:20/10/2020) F = İş kaleminin birim fiyatı (TL / ….),
A = İş kaleminde meydana gelen toplam artış miktarı (adet, mt, m2 vb.),
R = Revize birim fiyat (TL / ….)
52.2. (Ek madde: 30/09/2020-31260 R.G./13. md. yürürlük:20/10/2020) 52.1. maddesi uyarınca hesaplanan revize birim fiyat, o iş kalemine ait resmi analiz ve rayiçler de kullanılarak (%25 oranında kar ve genel gider dahil) hesaplanan birim fiyatı geçemez. İş kalemine ait resmi analiz ve rayiçlerin bulunmaması halinde ise, bu fiyat Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 22 nci maddesinin ikinci ve üçüncü fıkraları dikkate alınarak hesaplanır” denilmektedir.
Benzer hükümler Yapım İşlerine Ait Tip Sözleşmede de bulunmaktadır.
Yapım işlerinde iş kalemi miktarlarında %20’yi aşan artışların meydana gelmesi halinde ve bu toplam artışın aynı zamanda sözleşme bedelinin yüzde 1’ini geçmesi halinde, artışın sözleşme bedeli içindeki payı nispetinde ilgili iş kalemine ait birim fiyat yukarıda yer verilen formüle göre revize edilir. Ancak revize birim fiyat, o iş kalemine ait resmi analiz ve rayiçler kullanılarak hesaplanan birim fiyatı aşamayacaktır. Dolayısıyla revize birim fiyat hesabı yapıldıktan sonra o iş kalemine ait resmi birim fiyat dikkate alınacak ve hesaplanan revize birim fiyat, resmi analiz ve rayiçler kullanılarak hesaplanan birim fiyattan yüksekse revize birim fiyat olarak resmi analiz ve rayiçler kullanılarak hesaplanan birim fiyat uygulanacaktır.
Ancak, İdare tarafından 15.120.1001 poz nolu “Makine ile yumuşak ve sert toprak kazılması (serbest kazı)” iş kalemi ile ilgili revize birim fiyat hesaplanırken söz konusu mevzuat hükümlerine aykırı olarak ilgili iş kalemine ait resmi analiz ve rayiçler kullanılarak hesaplanan birim fiyat dikkate alınmayarak kamu zararına sebebiyet verildiği değerlendirilmiştir.
Zaten Üst Yönetici (Belediye Başkanı) … tarafından gönderilen yazıda herhangi bir itiraz bulunmayıp, kamu zararı olarak bildirilen tutarın tahsil edildiği bildirilmiştir.
Yazı eki gönderilen belgelerin incelenmesinden kamu zararı tutarı olan … TL; 09.09.2022 tarihli ve R 5285 sıra no.lu tahsilat makbuzu ile sorumludan tahsil edildiğinden ve 09.09.2022 tarihli ve 10737 no.lu muhasebe işlem fişiyle gelir kaydedildiği görülmektedir. Bu itibarla rapor konusu … TL hakkında ilişilecek bir husus kalmadığına,
6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca işbu İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle,
… ihale kayıt no.lu “… Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü Tarafından Asfalt Yama ve Karla Mücadele Çalışmaları Yapılması İşi”ne ait dosyanın incelenmesinde; işin devamı sırasında iş kalemi miktarlarında %20’yi aşan artışların meydana geldiği, söz konusu artışların sözleşme bedeli içindeki payı nispetinde ilgili iş kalemine ait birim fiyat revize edilirken bu iş kaleminin yüzde yirmisini aşan kısmına hatalı hesaplanan revize birim fiyat üzerinden ödeme yapılarak, ilgili firmaya fazladan ödeme yapıldığı iddiasına ilişkin yapılan incelemede,
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi” başlıklı 24’üncü maddesinde;
“Mal ve hizmet alımlarıyla yapım sözleşmelerinde, öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının zorunlu olması halinde, artışa konu olan iş;
a) Sözleşmeye esas proje içinde kalması,
b) İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması,
Şartlarıyla, anahtar teslimi götürü bedel ihale edilen yapım işlerinde sözleşme bedelinin % 10'una, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilen mal ve hizmet alımlarıyla yapım işleri sözleşmelerinde ise % 20 'sine kadar oran dahilinde, süre hariç sözleşme ve ihale dokümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabilir…” denilmektedir.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Yapım işlerinde iş kalemi miktarının değişmesi” başlıklı 52’nci maddesinde;
“Birim fiyatlı işlerde herhangi bir iş kaleminin (sözleşmede yer alan ya da yeni fiyatla sözleşmeye dahil olan iş kalemi) miktarında, işin devamı sırasında sözleşmesinde yer alan iş kalemi için sözleşmede belirtilen iş kalemi miktarında; yeni fiyatla sözleşmeye dahil edilen iş kalemi için ise yeni fiyat oluşturulurken projesine göre tespit edilip idare tarafından onaylanan iş kalemi miktarında %20’yi aşan artışın meydana gelmesi (örnekteki gibi, bu iş kaleminde %50’lik bir artış olması halinde) ve bu toplam artışın (örnekteki gibi %50) aynı zamanda sözleşme bedelinin yüzde 1’ini (örnekteki gibi %2,5) geçmesi halinde, artışın sözleşme bedeli içindeki payı nispetinde ilgili iş kalemine ait birim fiyat aşağıda gösterildiği şekilde revize edilir ve bu iş kaleminin yüzde yirmi artışı aşan (örnekteki gibi, %50-%20=%30 ‘luk kısmına) kısmına revize birim fiyat üzerinden ödeme yapılır.
R = F x [ 1 – (A x F) / S ]
S = Sözleşme bedeli ( TL),
(Değişik ibare: 30/09/2020-31260 R.G./13. md. yürürlük:20/10/2020) F = İş kaleminin birim fiyatı (TL / ….),
A = İş kaleminde meydana gelen toplam artış miktarı (adet, mt, m2 vb.),
R = Revize birim fiyat (TL / ….)
52.2. (Ek madde: 30/09/2020-31260 R.G./13. md. yürürlük:20/10/2020) 52.1. maddesi uyarınca hesaplanan revize birim fiyat, o iş kalemine ait resmi analiz ve rayiçler de kullanılarak (%25 oranında kar ve genel gider dahil) hesaplanan birim fiyatı geçemez. İş kalemine ait resmi analiz ve rayiçlerin bulunmaması halinde ise, bu fiyat Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 22 nci maddesinin ikinci ve üçüncü fıkraları dikkate alınarak hesaplanır” denilmektedir.
Benzer hükümler Yapım İşlerine Ait Tip Sözleşmede de bulunmaktadır.
Yapım işlerinde iş kalemi miktarlarında %20’yi aşan artışların meydana gelmesi halinde ve bu toplam artışın aynı zamanda sözleşme bedelinin yüzde 1’ini geçmesi halinde, artışın sözleşme bedeli içindeki payı nispetinde ilgili iş kalemine ait birim fiyat yukarıda yer verilen formüle göre revize edilir. Ancak revize birim fiyat, o iş kalemine ait resmi analiz ve rayiçler kullanılarak hesaplanan birim fiyatı aşamayacaktır. Dolayısıyla revize birim fiyat hesabı yapıldıktan sonra o iş kalemine ait resmi birim fiyat dikkate alınacak ve hesaplanan revize birim fiyat, resmi analiz ve rayiçler kullanılarak hesaplanan birim fiyattan yüksekse revize birim fiyat olarak resmi analiz ve rayiçler kullanılarak hesaplanan birim fiyat uygulanacaktır.
Ancak, İdare tarafından 15.120.1001 poz nolu “Makine ile yumuşak ve sert toprak kazılması (serbest kazı)” iş kalemi ile ilgili revize birim fiyat hesaplanırken söz konusu mevzuat hükümlerine aykırı olarak ilgili iş kalemine ait resmi analiz ve rayiçler kullanılarak hesaplanan birim fiyat dikkate alınmayarak kamu zararına sebebiyet verildiği değerlendirilmiştir.
Zaten Üst Yönetici (Belediye Başkanı) … tarafından gönderilen yazıda herhangi bir itiraz bulunmayıp, kamu zararı olarak bildirilen tutarın tahsil edildiği bildirilmiştir.
Yazı eki gönderilen belgelerin incelenmesinden kamu zararı tutarı olan … TL; 09.09.2022 tarihli ve R 5285 sıra no.lu tahsilat makbuzu ile sorumludan tahsil edildiğinden ve 09.09.2022 tarihli ve 10737 no.lu muhasebe işlem fişiyle gelir kaydedildiği görülmektedir. Bu itibarla rapor konusu … TL hakkında ilişilecek bir husus kalmadığına,
6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca işbu İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle,
Kararla ilgili sorunuz mu var?