Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay 1. Daire Kararı
Karar Tarihi:
11/23/2023
Karar No:
9
Esas No:
10918
KARAR
Geçici görev harcırahı
… Ajansı Yönetim Kurulu üyesi olup İstanbul’da ikamet eden …’a mevzuat hükümlerine aykırı olarak geçici görev harcırahı ödendiği ve harcırah ödenebilecek günler için de gündeliğinin 4’üncü dereceye kadar olan memurlardan herhangi birine verilen gündelik yerine emekli olmadan önceki ek göstergesi olan 6400 ek gösterge rakamı esas alınmak suretiyle belirlendiği görülmüştür.
6245 sayılı Harcırah Kanunu’nun;
“Tarifler” başlıklı 3’üncü maddesinde,
“Bu Kanunda bahsi geçen;
…
g. (Değişik: 10/9/2014-6552/89 md.) Memuriyet mahalli: Memur ve hizmetlinin asıl görevli olduğu veya ikametgâhının bulunduğu şehir ve kasabaların belediye sınırları içinde bulunan mahaller ile bu mahallerin dışında kalmakla birlikte yerleşim özellikleri bakımından bu şehir ve kasabaların devamı niteliğinde bulunup belediye hizmetlerinin götürüldüğü, büyükşehir belediyelerinin olduğu illerde ise il mülki sınırları içinde kalmak kaydıyla memur ve hizmetlinin asıl görevli olduğu veya ikametgâhının bulunduğu ilçe belediye sınırları içinde kalan ve yerleşim özellikleri bakımından bütünlük arz eden yerler ile belediye sınırları dışında kalmakla birlikte yerleşim özellikleri bakımından bu yerlerin devamı niteliğindeki mahaller ve kurumlarınca sağlanan taşıt araçları ile gidilip gelinebilen yerleri;
h. Başka yer: Yukarıda (g) fıkrasında yazılı memuriyet mahalli dışındaki yerleri;
İfade eder.” hükmü,
“Harcırah verilecek kimseler” başlıklı 4’üncü maddesinde,
“Bu Kanunda belirtilen hallerde:
1. Bu Kanun kapsamına giren kurumlarda çalışan memur ve hizmetliler ile aile fertlerine ve aynı kurumlarda fahri olarak çalışanlara;
2. Memur veya hizmetli olmamakla beraber kurumlarca geçici bir vazife ile görevlendirilenlere;
…
Harcırah verilir.” hükmü,
“Memur veya hizmetli olmayanların harcırahı” başlıklı 8’inci maddesinde,
“Memur veya hizmetli olmadıkları halde bu Kanuna tabi kurumlarca geçici bir görev ile görevlendirilenlere verilecek yol masrafı ve gündelik, bunların bilgi seviyeleri ve faaliyet sahaları ile mahalli şartlar dikkate alınarak 4 ncü dereceye kadar olan memurlardan herhangi birine verilen yol masrafı ve gündeliğe kıyasen ilgili kurumca takdir olunur.
…” hükmü,
“Muvakkat vazife harcırahı (Yol masrafı ve yevmiye)” başlıklı 14’üncü maddesinde;
“Aşağıda gösterilen memur ve hizmetlilere muvakkat vazife harcırahı olarak yol masrafı ile yevmiye verilir ve hamal (Cins ve adedi beyannamede gösterilmek suretiyle) bagaj ve ikametgah veya vazife mahalli ile istasyon, iskele veya durak arasındaki nakil vasıtası masrafları da ayrıca tediye olunur:
1. Birinci maddede yazılı kurumlara ait bir vazifenin ifası maksadiyle muvekkaten yurt içinde veya dışında başka bir yere gönderilenlere;
…” hükmü
yer almaktadır.
Bu hükümlere göre memur veya hizmetli olmamakla birlikte Kanun kapsamındaki kurumlarca geçici bir görev ile memuriyet mahalli dışında başka bir yere görevlendirilenlere geçici görev harcırahı ödenebilecektir.
…Ajansı Yönetim Kurulu Üyesi …’a ait görevlendirme olurları incelendiğinde çeşitli tarihlerde Ajans yönetim kurulu toplantılarına katılmak, Ajans ile … Üniversitesi Sürekli Eğitim Merkezi arasındaki faaliyetleri yürütmek ve … Kurumu ile … Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsünde çalışma ziyaretleri gerçekleştirmek amacıyla görevlendirildiği görülmüştür. İstanbul’da ikamet eden adı geçen yönetim kurulu üyesinin çalışma ziyaretleri gerçekleştirmek ya da eğitim faaliyetlerinde bulunmak üzere değişik tarihlerde geçici görevle görevlendirilip kendisine bu günler için harcırah ve konaklama bedeli ödenmesi yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil etmektedir.
Ayrıca 6245 sayılı Kanun’un “Harcırahın sureti tediyesi” başlıklı 57’nci maddesinde yer alan;
“Harcırah hizmetin taallük ettiği kurum bütçesinden ödenir…”
hükmü uyarınca adı geçen kurumlara sunulan hizmetin karşılığının Ajans bütçesinden değil ilgili kurum bütçesinden ödenmesi gerekmektedir.
Öte yandan, … söz konusu görevlendirmelerin bir kısmının hemen öncesinde bir kısmının da hemen sonrasında yönetim kurulu toplantısına katılmak üzere ikametgâhının bulunduğu İstanbul’dan Ankara’ya geldiğinden, 6245 sayılı Kanun’un 3’üncü maddesinin (g) ve (h) bendi ile 14’üncü maddesinin birinci fıkrası hükümleri uyarınca kendisine yol masrafı ile yolculuk günleri için yevmiye ödenebilecektir. Ancak adı geçen yönetim kurulu üyesi geçici görevi ifa ettiği tarihlerde emekli olduğundan ve emekli olmakla artık görevi ile hukuksal ilişkisi kalmadığından 6245 sayılı Kanun’un 3’üncü maddesinde tanımlanan anlamda memur ve hizmetli değildir. Bu nedenle yönetim kurulu toplantılarına katılmak üzere geldiği günler için kendisine emekli olmadan önceki unvanı için öngörülen 6400 ek gösterge rakamı esas alınarak belirlenen gündeliğin değil, 6245 sayılı Kanun’un “Memur ve hizmetli olmayanların harcırahı” başlıklı 8’inci maddesi uyarınca 4’üncü dereceye kadar olan memurlardan herhangi birine verilen gündeliğin ödenmesi gerekir.
Sonuç olarak …’a anılan mevzuat hükümlerine aykırı olarak, kurumlara çalışma ziyaretleri gerçekleştirmek ve eğitim faaliyetlerinde bulunmak amacıyla Ajans bütçesinden harcırah ödenmesi ve ayrıca harcırah ödenebilecek günler için de gündeliğinin 4’üncü derecedeki devlet memurlarına ödenen gündelik yerine emeklilikten önce aldığı ek gösterge olan 6400 ek gösterge rakamı esas alınarak hesaplanıp ödenmesi sonucu kamu zararı oluşmuştur.
Harcama Yetkilisi/Gerçekleştirme Görevlisi (… Ajansı Başkan Yardımcısı) … savunmasında, sorgu konusu tutarın ahizinden tahsil edilmesiyle kamu zararının ortadan kalkmakla birlikte konuyla ilgili asıl sorumluluğun Harcama Yetkilisi ve Görevlendirme Olurunu veren Kurum Başkanına ve söz konusu evrakları hazırlayan, düzenleyen Yönetim Hizmetleri Daire Başkanlığına ait olduğunu, kendisinin sorumlu tutulmaması gerektiğini iddia etmekte ise de 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 32’nci maddesindeki, “Harcama yetkilileri, harcama talimatlarının bütçe ilke ve esaslarına, kanun ve diğer mevzuata uygun olmasından, ödeneklerin etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasından ve bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken diğer işlemlerden sorumludur.” hükmü ile 33’üncü maddesindeki, “Gerçekleştirme görevlileri, bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken iş ve işlemlerden sorumludurlar.” hükmü gereğince, kamu zararından harcama yetkilileri ile gerçekleştirme görevlilerinin tamamı birlikte sorumludurlar. Kaldı ki adı geçen sorumlu … ve … yevmiye numaralı ödeme emri belgelerini Harcama Yetkilisi, … yevmiye numaralı ödeme emri belgesini ise Gerçekleştirme Görevlisi sıfatıyla imzaladığından ve söz konusu ödeme emri belgeleri ekinde yer alan görevlendirme olurlarını da uygun görüşle kurum başkanının onayına sunduğundan bu ödeme emri belgelerinde oluşan kamu zararından diğer sorumlularla birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludur.
Bu itibarla, sorguda kamu zararı olarak hesaplanan …TL’nin;
aritmetik hatadan kaynaklanan … TL’si için ilişilecek husus bulunmadığına,
ayrıntısı aşağıda gösterilen … TL’sinin sorumlularına ödettirilmesine karar verilmesi gerekmekte ise de, bu tutar … tarihli ve … yevmiye numaralı muhasebe işlem fişi ile tahsil edildiğinden ilişilecek husus kalmadığına,
6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca işbu ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere, oy çokluğuyla karar verildi.
Karşı Oy Gerekçesi:
Üye …’ın karşı oy gerekçesi:
Sorguda adı geçen yönetim kurulu üyesine genel ifade içeren görevlendirme olurlarına istinaden harcırah ödenmesi konu edilmiş ise de, yapılan görevlendirmenin özel ya da genel ifade içerip içermemesinden ziyade görevlendirmenin kurumla ilgili olup olmadığına bakılması gerekir. Bu itibarla, konuya ilişkin belgelerin incelenmesinden söz konusu görevlendirmelerin kurum faaliyetleri ile ilgili olduğu anlaşıldığından rapor konusu … TL ile ilgili ilişilecek husus bulunmadığına karar verilmesi gerekir.
… Ajansı Yönetim Kurulu üyesi olup İstanbul’da ikamet eden …’a mevzuat hükümlerine aykırı olarak geçici görev harcırahı ödendiği ve harcırah ödenebilecek günler için de gündeliğinin 4’üncü dereceye kadar olan memurlardan herhangi birine verilen gündelik yerine emekli olmadan önceki ek göstergesi olan 6400 ek gösterge rakamı esas alınmak suretiyle belirlendiği görülmüştür.
6245 sayılı Harcırah Kanunu’nun;
“Tarifler” başlıklı 3’üncü maddesinde,
“Bu Kanunda bahsi geçen;
…
g. (Değişik: 10/9/2014-6552/89 md.) Memuriyet mahalli: Memur ve hizmetlinin asıl görevli olduğu veya ikametgâhının bulunduğu şehir ve kasabaların belediye sınırları içinde bulunan mahaller ile bu mahallerin dışında kalmakla birlikte yerleşim özellikleri bakımından bu şehir ve kasabaların devamı niteliğinde bulunup belediye hizmetlerinin götürüldüğü, büyükşehir belediyelerinin olduğu illerde ise il mülki sınırları içinde kalmak kaydıyla memur ve hizmetlinin asıl görevli olduğu veya ikametgâhının bulunduğu ilçe belediye sınırları içinde kalan ve yerleşim özellikleri bakımından bütünlük arz eden yerler ile belediye sınırları dışında kalmakla birlikte yerleşim özellikleri bakımından bu yerlerin devamı niteliğindeki mahaller ve kurumlarınca sağlanan taşıt araçları ile gidilip gelinebilen yerleri;
h. Başka yer: Yukarıda (g) fıkrasında yazılı memuriyet mahalli dışındaki yerleri;
İfade eder.” hükmü,
“Harcırah verilecek kimseler” başlıklı 4’üncü maddesinde,
“Bu Kanunda belirtilen hallerde:
1. Bu Kanun kapsamına giren kurumlarda çalışan memur ve hizmetliler ile aile fertlerine ve aynı kurumlarda fahri olarak çalışanlara;
2. Memur veya hizmetli olmamakla beraber kurumlarca geçici bir vazife ile görevlendirilenlere;
…
Harcırah verilir.” hükmü,
“Memur veya hizmetli olmayanların harcırahı” başlıklı 8’inci maddesinde,
“Memur veya hizmetli olmadıkları halde bu Kanuna tabi kurumlarca geçici bir görev ile görevlendirilenlere verilecek yol masrafı ve gündelik, bunların bilgi seviyeleri ve faaliyet sahaları ile mahalli şartlar dikkate alınarak 4 ncü dereceye kadar olan memurlardan herhangi birine verilen yol masrafı ve gündeliğe kıyasen ilgili kurumca takdir olunur.
…” hükmü,
“Muvakkat vazife harcırahı (Yol masrafı ve yevmiye)” başlıklı 14’üncü maddesinde;
“Aşağıda gösterilen memur ve hizmetlilere muvakkat vazife harcırahı olarak yol masrafı ile yevmiye verilir ve hamal (Cins ve adedi beyannamede gösterilmek suretiyle) bagaj ve ikametgah veya vazife mahalli ile istasyon, iskele veya durak arasındaki nakil vasıtası masrafları da ayrıca tediye olunur:
1. Birinci maddede yazılı kurumlara ait bir vazifenin ifası maksadiyle muvekkaten yurt içinde veya dışında başka bir yere gönderilenlere;
…” hükmü
yer almaktadır.
Bu hükümlere göre memur veya hizmetli olmamakla birlikte Kanun kapsamındaki kurumlarca geçici bir görev ile memuriyet mahalli dışında başka bir yere görevlendirilenlere geçici görev harcırahı ödenebilecektir.
…Ajansı Yönetim Kurulu Üyesi …’a ait görevlendirme olurları incelendiğinde çeşitli tarihlerde Ajans yönetim kurulu toplantılarına katılmak, Ajans ile … Üniversitesi Sürekli Eğitim Merkezi arasındaki faaliyetleri yürütmek ve … Kurumu ile … Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsünde çalışma ziyaretleri gerçekleştirmek amacıyla görevlendirildiği görülmüştür. İstanbul’da ikamet eden adı geçen yönetim kurulu üyesinin çalışma ziyaretleri gerçekleştirmek ya da eğitim faaliyetlerinde bulunmak üzere değişik tarihlerde geçici görevle görevlendirilip kendisine bu günler için harcırah ve konaklama bedeli ödenmesi yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil etmektedir.
Ayrıca 6245 sayılı Kanun’un “Harcırahın sureti tediyesi” başlıklı 57’nci maddesinde yer alan;
“Harcırah hizmetin taallük ettiği kurum bütçesinden ödenir…”
hükmü uyarınca adı geçen kurumlara sunulan hizmetin karşılığının Ajans bütçesinden değil ilgili kurum bütçesinden ödenmesi gerekmektedir.
Öte yandan, … söz konusu görevlendirmelerin bir kısmının hemen öncesinde bir kısmının da hemen sonrasında yönetim kurulu toplantısına katılmak üzere ikametgâhının bulunduğu İstanbul’dan Ankara’ya geldiğinden, 6245 sayılı Kanun’un 3’üncü maddesinin (g) ve (h) bendi ile 14’üncü maddesinin birinci fıkrası hükümleri uyarınca kendisine yol masrafı ile yolculuk günleri için yevmiye ödenebilecektir. Ancak adı geçen yönetim kurulu üyesi geçici görevi ifa ettiği tarihlerde emekli olduğundan ve emekli olmakla artık görevi ile hukuksal ilişkisi kalmadığından 6245 sayılı Kanun’un 3’üncü maddesinde tanımlanan anlamda memur ve hizmetli değildir. Bu nedenle yönetim kurulu toplantılarına katılmak üzere geldiği günler için kendisine emekli olmadan önceki unvanı için öngörülen 6400 ek gösterge rakamı esas alınarak belirlenen gündeliğin değil, 6245 sayılı Kanun’un “Memur ve hizmetli olmayanların harcırahı” başlıklı 8’inci maddesi uyarınca 4’üncü dereceye kadar olan memurlardan herhangi birine verilen gündeliğin ödenmesi gerekir.
Sonuç olarak …’a anılan mevzuat hükümlerine aykırı olarak, kurumlara çalışma ziyaretleri gerçekleştirmek ve eğitim faaliyetlerinde bulunmak amacıyla Ajans bütçesinden harcırah ödenmesi ve ayrıca harcırah ödenebilecek günler için de gündeliğinin 4’üncü derecedeki devlet memurlarına ödenen gündelik yerine emeklilikten önce aldığı ek gösterge olan 6400 ek gösterge rakamı esas alınarak hesaplanıp ödenmesi sonucu kamu zararı oluşmuştur.
Harcama Yetkilisi/Gerçekleştirme Görevlisi (… Ajansı Başkan Yardımcısı) … savunmasında, sorgu konusu tutarın ahizinden tahsil edilmesiyle kamu zararının ortadan kalkmakla birlikte konuyla ilgili asıl sorumluluğun Harcama Yetkilisi ve Görevlendirme Olurunu veren Kurum Başkanına ve söz konusu evrakları hazırlayan, düzenleyen Yönetim Hizmetleri Daire Başkanlığına ait olduğunu, kendisinin sorumlu tutulmaması gerektiğini iddia etmekte ise de 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 32’nci maddesindeki, “Harcama yetkilileri, harcama talimatlarının bütçe ilke ve esaslarına, kanun ve diğer mevzuata uygun olmasından, ödeneklerin etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasından ve bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken diğer işlemlerden sorumludur.” hükmü ile 33’üncü maddesindeki, “Gerçekleştirme görevlileri, bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken iş ve işlemlerden sorumludurlar.” hükmü gereğince, kamu zararından harcama yetkilileri ile gerçekleştirme görevlilerinin tamamı birlikte sorumludurlar. Kaldı ki adı geçen sorumlu … ve … yevmiye numaralı ödeme emri belgelerini Harcama Yetkilisi, … yevmiye numaralı ödeme emri belgesini ise Gerçekleştirme Görevlisi sıfatıyla imzaladığından ve söz konusu ödeme emri belgeleri ekinde yer alan görevlendirme olurlarını da uygun görüşle kurum başkanının onayına sunduğundan bu ödeme emri belgelerinde oluşan kamu zararından diğer sorumlularla birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludur.
Bu itibarla, sorguda kamu zararı olarak hesaplanan …TL’nin;
aritmetik hatadan kaynaklanan … TL’si için ilişilecek husus bulunmadığına,
ayrıntısı aşağıda gösterilen … TL’sinin sorumlularına ödettirilmesine karar verilmesi gerekmekte ise de, bu tutar … tarihli ve … yevmiye numaralı muhasebe işlem fişi ile tahsil edildiğinden ilişilecek husus kalmadığına,
6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca işbu ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere, oy çokluğuyla karar verildi.
Karşı Oy Gerekçesi:
Üye …’ın karşı oy gerekçesi:
Sorguda adı geçen yönetim kurulu üyesine genel ifade içeren görevlendirme olurlarına istinaden harcırah ödenmesi konu edilmiş ise de, yapılan görevlendirmenin özel ya da genel ifade içerip içermemesinden ziyade görevlendirmenin kurumla ilgili olup olmadığına bakılması gerekir. Bu itibarla, konuya ilişkin belgelerin incelenmesinden söz konusu görevlendirmelerin kurum faaliyetleri ile ilgili olduğu anlaşıldığından rapor konusu … TL ile ilgili ilişilecek husus bulunmadığına karar verilmesi gerekir.
Kararla ilgili sorunuz mu var?