Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay Temyiz Kurulu Kararı
Karar Tarihi:
2/14/2024
Karar No:
49209
Esas No:
56481
KARAR
Konu: Hizmet aracına mevzuata aykırı olarak kasko sigortası yaptırılması.
2) 3. Maddesi ile, ... Belediyesine ait olan ... plakalı hizmet aracına mevzuata aykırı olarak kasko sigortası yaptırılması ve kasko sigortası poliçe bedelinin belediye bütçesinden ödenmesi sonucu sebebiyet verilen ...-TL kamu zararının sorumlularca tazminine hükmedilmiştir.
Bu karar, 26.10.2022 tarih ve 52400 sayılı Temyiz Kurulu Kararı ile tasdik edilmiştir.
Sorumluların ortak karar düzeltme dilekçesinde özetle:
Devlete ve kamu kuruluşlarına ait araçların mali sorumluluk sigortası yaptırmasının zorunlu olduğu, kasko sigortasının ise ancak bütçe kanununda öngörülen belirli şartlarda yaptırılabileceği, kasko sigortası bedelinin belediye bütçesinden ödenmesinin kamu zararına sebebiyet verdiğinden temyiz başvurusunun reddedildiği,
5393 sayılı Belediye Kanunun 60. Maddesinin H bendinde sigorta giderlerinin belediyenin giderleri arasında sayıldığı, Kasko sigortası yapılan araçlarla ilgili olan riskler gerçekleştiğinde belediyenin ya da araç kullanıcılarının görevle ilgili istenilmeyen bir durum sonucunda zarara uğramasını engellemek amacıyla kasko yaptırması nedeniyle kamu zararına sebebiyet verilmediği,
Ayrıntılı olarak savunma dilekçesinde itiraz edildiği üzere, sürekli olarak şehir dışına, uzun yola bu araç ile çıkılmakta olduğu, Bazı günler gece yolculuğu yapıldığı, Ayrıca, ilçenin kırsal bölgede olması münasebetiyle stabileze yol, bozuk yol, ayrıca üç senedir ilçe içerisinde alt yapı çalışması devam ettiğinden araçta hasar oluşma riskinin büyük olduğu, Şehirlerarası yollarda lastik patlaması, jant yarılması, mucurlu ve kaygan zeminde yol dışına çıkma ve bunun sonucunda oluşabilecek tek taraflı hasarlarda hasarı karşılamadığı, Bundan dolayı sık kullanılan araçta kasko bedelinden daha fazla hasar bedelleri ödenme ihtimalinin yüksek olduğu için kaskoyla garanti altına alındığı,
Anlatılan nedenlerle kamu zararı oluşmadığı, ifade edilmiş olup; Temyiz Kurulu Kararının düzeltilerek kaldırılması talep edilmiştir.
Başsavcılık Mütalaasında;
“İlamın 3’üncü maddesine ilişkin olarak temyiz talebinde özetle;
18.06.2021 tarih ve 62 no.lu İlamın 3 üncü maddesindeki ... Belediyesine ait olan ... plakalı hizmet aracına mevzuata aykırı olarak kasko sigortası yaptırılması ve kasko sigortası poliçe bedelinin belediye bütçesinden ödenmesi sonucu sebebiyet verilen ... TL kamu zararının tazmin kararının tasdikine ilişkin kararın düzeltilmesini talep etmektedir.
Dilekçi belediye işlerinin yoğunluğu nedeniyle hizmet aracının sık olarak kullanıldığı; sürekli olarak şehir dışına, uzun yola bu araç ile çıkıldığı; ilçenin kırsal bölgede olması münasebetiyle stabilize yol, bozuk yolların bulunduğu, ayrıca üç senedir ilçe içerisinde alt yapı çalışması devam ettiğinden araçta hasar oluşma riskinin büyük olduğu; şehirlerarası yollarda lastik patlaması, jant yarılması, mucurlu ve kaygan zeminde yol dışına çıkma ve bunun sonucunda oluşabilecek tek taraflı hasarlarda trafik sigortasının hasarı karşılamadığı; sıklıkla kullanılan araçta kasko bedelinden daha fazla hasar bedelleri ödenebileceği ve Belediyeye yük olacağı düşüncesiyle kaskoyla garanti altına alındığından bahisle kamu zararı oluşmadığından tazmin hükmünün tasdikine ilişkin kararın düzeltilmesini talep etmektedir.
Dosya üzerinde yapılan inceleme neticesinde;
Sorumluların karar düzeltme dilekçesinde dile getirdiği hususlar savunmaları ile temyiz dilekçelerinde dile getirdikleri hususlarla benzer olup, bunlar temyiz kurulu kararında yasal gerekçeleriyle tümüyle karşılandığından karar düzeltme talebinin reddedilerek karar düzeltilmesine mahal bulunmadığına karar verilmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir.”
Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediye giderleri” başlıklı 60’ıncı maddesinin (h) bendinde;
“Belediyenin giderleri şunlardır:
…
h) Faiz, borçlanmaya ilişkin diğer ödemeler ile sigorta giderleri…” denilmektedir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “Devlete ve kamu kuruluşlarına ait araçlar” başlıklı 106 ncı maddesinde;
“Genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelere, il özel idarelerine ve belediyelere, kamu iktisadi teşebbüslerine ve kamu kuruluşlarına ait motorlu araçların sebep oldukları zararlardan dolayı, bu Kanunun işletenin hukuki sorumluluğuna ilişkin hükümleri uygulanır. Bu kuruluşlar, 85 inci maddenin birinci fıkrasına göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere 101 inci maddedeki şartları haiz milli sigorta şirketlerine mali sorumluluk sigortası yaptırmakla yükümlüdürler.” hükmü yer almaktadır.
2019 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’na ekli (E) Cetvelinin 27 sıra no.lu hükmünde;
“Bütçelerin diğer tertiplerinin esas giderlerine ilişkin olarak ödenen sigorta giderleri dışında Devlet mallarının sigorta edilmemesi esastır.
Ancak;
…
d) Belediyelere ait itfaiye ve ambulans araçlarının kasko sigortası giderleri,
…
bütçelerinin ilgili tertiplerinden … ödenir.
… 237 sayılı Taşıt Kanunu’na ekli (1) sayılı cetvelde yer alanların emir ve zatlarına tahsis edilen taşıtların kasko sigortası giderleri taşıtın ait olduğu idare bütçesinin ilgili tertiplerinden ödenir. Ayrıca, yakın korumada kullanılan taşıtlardan, söz konusu cetvelin 1 ve 3 üncü sırasında yer alanlara hizmet edenlerin tamamı, 5 inci sırasında yer alanlara hizmet edenlerin en fazla 4 adedi ve diğerlerine hizmet edenlerin en fazla 2 adedinin kasko sigortası giderleri taşıtın ait olduğu idare bütçesinin ilgili tertibinden ödenir. Aynı Kanuna ekli (2) sayılı cetvelin 3 ve 6 ncı sırasında yer alanlar, 8 nci sırasında yer alan Genelkurmay 2 nci Başkanı, 10 uncu sırasında yer alan Ordu ve Donanma Komutanlıkları ile 12 nci sırasında yer alanların makamlarına tahsis edilen araçların kasko giderleri ise taşıtın ait olduğu idare bütçesinin ilgili tertiplerinden ödenir.” denilmektedir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, Devlete ve kamu kuruluşlarına ait araçların mali sorumluluk sigortası yaptırmasının zorunlu olduğu, kasko sigortasının ise ancak Bütçe Kanunu’nda öngörülen belirli şartlarda yaptırılabileceği anlaşılmaktadır.
Buna göre, belediyelerde ancak itfaiye ve ambulans araçlarının kasko sigortası bütçelerinin ilgili tertiplerinden ödenebilecektir. Öte yandan, Bütçe Kanunu’nun (E) Cetvelinin 27 sıra no.lu hükmünde belirtilen 237 sayılı Taşıt Kanunu’na ekli cetvellerde sayılanlar arasında belediye başkanı veya belediyeden herhangi bir birim yer almamaktadır.
Sorumlular temyiz dilekçelerinde, belediye işlerinin yoğunluğu nedeniyle hizmet aracının sık olarak kullanıldığını, sürekli olarak şehir dışına, uzun yola bu araçla çıkıldığını, ilçenin kırsal bölgede olması nedeniyle bozuk yolların bulunduğunu, ayrıca üç senedir ilçe içerisinde alt yapı çalışması devam ettiğinden araçta hasar oluşma riskinin büyük olduğunu, sıklıkla kullanılan araçta kasko bedelinden daha fazla hasar bedelleri ödenebileceği ve belediyeye yük olacağı düşüncesiyle kasko yaptırıldığını söylemişlerse de;
Belediye bütçesinden kasko sigortası bedeli ödenebilmesi hususu, ancak yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinde belirtilen istisnalar kapsamında söz konusu olmaktadır. Sorumluların dilekçelerinde belirttikleri hususlar, tüm kamu kurumlarına ait araçlar ve hatta trafiğe çıkan tüm araçlar için yaşanması muhtemel riskler olup, araca yaptırılan kasko sigortasının belediye bütçesinden ödenmesine gerekçe olarak gösterilmesi mümkün değildir.
Bu itibarla, sorumluların karar düzeltilmesine ilişkin talebinin reddi ile 62 sayılı ilamın 3. Maddesi ile verilen tazmin hükmünün tasdikine ilişkin 26.10.2022 tarih ve 52400 sayılı Temyiz Kurulu Kararının DÜZELTİLMESİNE MAHAL OLMADIĞINA, oybirliği ile,
2) 3. Maddesi ile, ... Belediyesine ait olan ... plakalı hizmet aracına mevzuata aykırı olarak kasko sigortası yaptırılması ve kasko sigortası poliçe bedelinin belediye bütçesinden ödenmesi sonucu sebebiyet verilen ...-TL kamu zararının sorumlularca tazminine hükmedilmiştir.
Bu karar, 26.10.2022 tarih ve 52400 sayılı Temyiz Kurulu Kararı ile tasdik edilmiştir.
Sorumluların ortak karar düzeltme dilekçesinde özetle:
Devlete ve kamu kuruluşlarına ait araçların mali sorumluluk sigortası yaptırmasının zorunlu olduğu, kasko sigortasının ise ancak bütçe kanununda öngörülen belirli şartlarda yaptırılabileceği, kasko sigortası bedelinin belediye bütçesinden ödenmesinin kamu zararına sebebiyet verdiğinden temyiz başvurusunun reddedildiği,
5393 sayılı Belediye Kanunun 60. Maddesinin H bendinde sigorta giderlerinin belediyenin giderleri arasında sayıldığı, Kasko sigortası yapılan araçlarla ilgili olan riskler gerçekleştiğinde belediyenin ya da araç kullanıcılarının görevle ilgili istenilmeyen bir durum sonucunda zarara uğramasını engellemek amacıyla kasko yaptırması nedeniyle kamu zararına sebebiyet verilmediği,
Ayrıntılı olarak savunma dilekçesinde itiraz edildiği üzere, sürekli olarak şehir dışına, uzun yola bu araç ile çıkılmakta olduğu, Bazı günler gece yolculuğu yapıldığı, Ayrıca, ilçenin kırsal bölgede olması münasebetiyle stabileze yol, bozuk yol, ayrıca üç senedir ilçe içerisinde alt yapı çalışması devam ettiğinden araçta hasar oluşma riskinin büyük olduğu, Şehirlerarası yollarda lastik patlaması, jant yarılması, mucurlu ve kaygan zeminde yol dışına çıkma ve bunun sonucunda oluşabilecek tek taraflı hasarlarda hasarı karşılamadığı, Bundan dolayı sık kullanılan araçta kasko bedelinden daha fazla hasar bedelleri ödenme ihtimalinin yüksek olduğu için kaskoyla garanti altına alındığı,
Anlatılan nedenlerle kamu zararı oluşmadığı, ifade edilmiş olup; Temyiz Kurulu Kararının düzeltilerek kaldırılması talep edilmiştir.
Başsavcılık Mütalaasında;
“İlamın 3’üncü maddesine ilişkin olarak temyiz talebinde özetle;
18.06.2021 tarih ve 62 no.lu İlamın 3 üncü maddesindeki ... Belediyesine ait olan ... plakalı hizmet aracına mevzuata aykırı olarak kasko sigortası yaptırılması ve kasko sigortası poliçe bedelinin belediye bütçesinden ödenmesi sonucu sebebiyet verilen ... TL kamu zararının tazmin kararının tasdikine ilişkin kararın düzeltilmesini talep etmektedir.
Dilekçi belediye işlerinin yoğunluğu nedeniyle hizmet aracının sık olarak kullanıldığı; sürekli olarak şehir dışına, uzun yola bu araç ile çıkıldığı; ilçenin kırsal bölgede olması münasebetiyle stabilize yol, bozuk yolların bulunduğu, ayrıca üç senedir ilçe içerisinde alt yapı çalışması devam ettiğinden araçta hasar oluşma riskinin büyük olduğu; şehirlerarası yollarda lastik patlaması, jant yarılması, mucurlu ve kaygan zeminde yol dışına çıkma ve bunun sonucunda oluşabilecek tek taraflı hasarlarda trafik sigortasının hasarı karşılamadığı; sıklıkla kullanılan araçta kasko bedelinden daha fazla hasar bedelleri ödenebileceği ve Belediyeye yük olacağı düşüncesiyle kaskoyla garanti altına alındığından bahisle kamu zararı oluşmadığından tazmin hükmünün tasdikine ilişkin kararın düzeltilmesini talep etmektedir.
Dosya üzerinde yapılan inceleme neticesinde;
Sorumluların karar düzeltme dilekçesinde dile getirdiği hususlar savunmaları ile temyiz dilekçelerinde dile getirdikleri hususlarla benzer olup, bunlar temyiz kurulu kararında yasal gerekçeleriyle tümüyle karşılandığından karar düzeltme talebinin reddedilerek karar düzeltilmesine mahal bulunmadığına karar verilmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir.”
Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediye giderleri” başlıklı 60’ıncı maddesinin (h) bendinde;
“Belediyenin giderleri şunlardır:
…
h) Faiz, borçlanmaya ilişkin diğer ödemeler ile sigorta giderleri…” denilmektedir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “Devlete ve kamu kuruluşlarına ait araçlar” başlıklı 106 ncı maddesinde;
“Genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelere, il özel idarelerine ve belediyelere, kamu iktisadi teşebbüslerine ve kamu kuruluşlarına ait motorlu araçların sebep oldukları zararlardan dolayı, bu Kanunun işletenin hukuki sorumluluğuna ilişkin hükümleri uygulanır. Bu kuruluşlar, 85 inci maddenin birinci fıkrasına göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere 101 inci maddedeki şartları haiz milli sigorta şirketlerine mali sorumluluk sigortası yaptırmakla yükümlüdürler.” hükmü yer almaktadır.
2019 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’na ekli (E) Cetvelinin 27 sıra no.lu hükmünde;
“Bütçelerin diğer tertiplerinin esas giderlerine ilişkin olarak ödenen sigorta giderleri dışında Devlet mallarının sigorta edilmemesi esastır.
Ancak;
…
d) Belediyelere ait itfaiye ve ambulans araçlarının kasko sigortası giderleri,
…
bütçelerinin ilgili tertiplerinden … ödenir.
… 237 sayılı Taşıt Kanunu’na ekli (1) sayılı cetvelde yer alanların emir ve zatlarına tahsis edilen taşıtların kasko sigortası giderleri taşıtın ait olduğu idare bütçesinin ilgili tertiplerinden ödenir. Ayrıca, yakın korumada kullanılan taşıtlardan, söz konusu cetvelin 1 ve 3 üncü sırasında yer alanlara hizmet edenlerin tamamı, 5 inci sırasında yer alanlara hizmet edenlerin en fazla 4 adedi ve diğerlerine hizmet edenlerin en fazla 2 adedinin kasko sigortası giderleri taşıtın ait olduğu idare bütçesinin ilgili tertibinden ödenir. Aynı Kanuna ekli (2) sayılı cetvelin 3 ve 6 ncı sırasında yer alanlar, 8 nci sırasında yer alan Genelkurmay 2 nci Başkanı, 10 uncu sırasında yer alan Ordu ve Donanma Komutanlıkları ile 12 nci sırasında yer alanların makamlarına tahsis edilen araçların kasko giderleri ise taşıtın ait olduğu idare bütçesinin ilgili tertiplerinden ödenir.” denilmektedir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, Devlete ve kamu kuruluşlarına ait araçların mali sorumluluk sigortası yaptırmasının zorunlu olduğu, kasko sigortasının ise ancak Bütçe Kanunu’nda öngörülen belirli şartlarda yaptırılabileceği anlaşılmaktadır.
Buna göre, belediyelerde ancak itfaiye ve ambulans araçlarının kasko sigortası bütçelerinin ilgili tertiplerinden ödenebilecektir. Öte yandan, Bütçe Kanunu’nun (E) Cetvelinin 27 sıra no.lu hükmünde belirtilen 237 sayılı Taşıt Kanunu’na ekli cetvellerde sayılanlar arasında belediye başkanı veya belediyeden herhangi bir birim yer almamaktadır.
Sorumlular temyiz dilekçelerinde, belediye işlerinin yoğunluğu nedeniyle hizmet aracının sık olarak kullanıldığını, sürekli olarak şehir dışına, uzun yola bu araçla çıkıldığını, ilçenin kırsal bölgede olması nedeniyle bozuk yolların bulunduğunu, ayrıca üç senedir ilçe içerisinde alt yapı çalışması devam ettiğinden araçta hasar oluşma riskinin büyük olduğunu, sıklıkla kullanılan araçta kasko bedelinden daha fazla hasar bedelleri ödenebileceği ve belediyeye yük olacağı düşüncesiyle kasko yaptırıldığını söylemişlerse de;
Belediye bütçesinden kasko sigortası bedeli ödenebilmesi hususu, ancak yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinde belirtilen istisnalar kapsamında söz konusu olmaktadır. Sorumluların dilekçelerinde belirttikleri hususlar, tüm kamu kurumlarına ait araçlar ve hatta trafiğe çıkan tüm araçlar için yaşanması muhtemel riskler olup, araca yaptırılan kasko sigortasının belediye bütçesinden ödenmesine gerekçe olarak gösterilmesi mümkün değildir.
Bu itibarla, sorumluların karar düzeltilmesine ilişkin talebinin reddi ile 62 sayılı ilamın 3. Maddesi ile verilen tazmin hükmünün tasdikine ilişkin 26.10.2022 tarih ve 52400 sayılı Temyiz Kurulu Kararının DÜZELTİLMESİNE MAHAL OLMADIĞINA, oybirliği ile,
Kararla ilgili sorunuz mu var?