Vakıf arsası üzerine yurt yapılması

Belediye tarafından … Vakfına ait arsa üzerine söz konusu vakıf için yurt inşaatı yapıldığı görülmüştür.

5393 sayılı Belediye Kanununun “Belediyenin görev ve sorumlulukları” başlıklı 14 üncü maddesine göre, Belediyeler, mahallî müşterek nitelikte olmak şartıyla, konut ile gençlik ve spor hizmetlerini yapar veya yaptırır; sporu teşvik etmek amacıyla gençlere spor malzemesi verir, gerekli desteği sağlar.

Aynı Kanunun "Diğer kuruluşlarla ilişkiler" başlıklı 75 inci maddesinde;

"Belediye, belediye meclisinin kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun olarak görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda;

…

c) Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kamu yararına çalışan dernekler, Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınmış vakıflar ve 7/6/2005 tarihli ve 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu kapsamına giren meslek odaları ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilir. Diğer dernek ve vakıflar ile gerçekleştirilecek ortak hizmet projeleri için mahallin en büyük mülki idare amirinin izninin alınması gerekir. …"

Hükmü yer almaktadır.

Söz konusu hükme göre Belediyeler, belediye meclisinin kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun olarak görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda kamu yararına çalışan dernekler ve Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınmış vakıflar ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilir.

Yapılan incelemede; … tarih ve … no.lu Belediye Meclisi kararı ile … Vakfına ait arsa üzerine yurt inşaatı yapılmakta olduğu; Belediye ile söz konusu vakıf arasında 5393 sayılı Kanunun 75/1-c kapsamında işbirliği protokolü imzalandığı ve belediyenin, özel vakfın yurt inşaatı yapımını … TL+KDV bedelle üstlendiği anlaşılmaktadır.

Sorumlular savunmalarında, her ne kadar vergi muafiyeti tanınmış vakıf ile belediye arasında gerçekleştirilen iş birliğinin kar amacı gütmeksizin, ekonomik durumu elverişli olmayan öğrencilere barınma, yemek ve burs gibi imkânlar sağlamak üzere mahalli müşterek hizmet niteliğinde, 5393 sayılı Kanunun “Belediyenin görev ve sorumlulukları” başlıklı 14 üncü ve “Belediyenin yetkileri ve imtiyazları” başlıklı 15 inci maddelerinde yer alan amaç yetki ve görevleri dahilinde olduğunu belirtseler de; yurt binası ihtiyacı müşterek nitelikli bir ihtiyaç olmakla beraber mahalli bir ihtiyaç olmayıp, genel bir ihtiyaçtır; bu nedenle yurt binası inşaatı Belediye Kanunun 14 üncü maddesindeki konut kapsamında değildir. Belediyenin gençlik ve spor hizmeti kavramı daha ziyade gençliğe spor hizmetlerinde destek olmak, malzeme ve tesisler kurmak yönüyle gerçekleştirilir.

Belediyeler, kanunda açık şekilde düzenlenmiş olan görev ve sorumluluklarını yerine getirirken aynı Kanunun “Belediyenin giderleri” başlıklı 60 ıncı maddesinde sayılan giderleri yapabileceklerdir. Buna göre, belediye bütçesinden yapılan harcamanın, öncelikle mahallî müşterek bir ihtiyacın karşılanmasına yönelik olması, 5393 sayılı Belediye Kanununun 14 üncü maddesinde belirtilen görev ve sorumluluklar arasında bulunması ve aynı Kanunun 60 ıncı maddesinde sayılan giderler arasında yer alması gerekir. Oysa 5393 sayılı Belediye Kanununda, bir vakfa ait arsa üzerine söz konusu vakıf için yurt inşaatı yapmak, belediyenin görevleri arasında gösterilmediği gibi, bu yurtlar için yapılacak giderler de belediyelerin yapabileceği giderler arasında yer almamaktadır.

Diğer taraftan, söz konusu protokol incelendiğinde, protokolün yurt inşaat yapımını ve iki tarafın yurt inşaatı yapımındaki sorumluluklarını düzenlemekte olduğu, herhangi bir ortak hizmet projesinden bahsedilmediği, bu nedenle ortak bir hizmet projesinin varlığından söz etmenin mümkün olmadığı anlaşıldığından ve 5393 sayılı Kanununa göre işin mahiyeti itibariyle belediyenin görev ve sorumlulukları ile yetki ve imtiyazları arasında yer almaması nedeniyle, belediye bütçesinden bu tür ödemelerin gerçekleşmesi mevzuata aykırılık oluşturmaktadır.

5018 sayılı Kanunun 31 inci maddesinin üçüncü fıkrasında, “Kanunların verdiği yetkiye istinaden yönetim kurulu, icra komitesi, komisyon ve benzeri kurul veya komite kararıyla yapılan harcamalarda, harcama yetkisinden doğan sorumluluk kurul, komite veya komisyona ait olur” denilmektedir. 14.06.2007 tarih ve 5189/1 karar no.lu 5018 sayılı Kanun Çerçevesinde Sorumlu Tutulacak Görevli ve Yetkililerin Belirlenmesi Hakkında Sayıştay Genel Kurul Kararı gereği, söz konusu yurt inşaatına karar verilen … tarih … sayılı meclis kararında, kabul oyu kullanan Belediye Meclis Üyeleri ile söz konusu kararda Belediye Meclis Başkanı olması nedeniyle Üst Yönetici (Bel. Bşk.) … da ödeme evrakı üzerinde imzası bulunan gerçekleştirme görevlileri ve harcama yetkilileri ile birlikte sorumludur.

Bu itibarla; Belediye tarafından … Vakfına ait arsa üzerine söz konusu vakıf için yurt inşaatı yapılması sonucu oluşan toplam … TL kamu zararının;

… TL'sinin Üst Yönetici …, Harcama Yetkilisi …, Gerçekleştirme Görevlisi … ile Diğer Gerçekleştirme Görevlileri Belediye Meclis Üyeleri; …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, … ve …’e,

… TL'sinin Üst Yönetici …, Harcama Yetkilisi …, Gerçekleştirme Görevlisi … ile Diğer Gerçekleştirme Görevlileri Belediye Meclis Üyeleri; …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, … ve …’e,

Müştereken ve müteselsilen, 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 53 üncü maddesi gereği işleyecek faizleriyle birlikte ödettirilmesine,

İşbu ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55 inci maddesi uyarınca Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliği ile,

İlave Görüşü:

Üye … ve Üye …’ın sorumluluğa ilişkin ilave görüş gerekçesi:

“5018 sayılı Kanunun 31 inci maddesinin üçüncü fıkrasında,

“Kanunların veya Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin verdiği yetkiye istinaden yönetim kurulu, icra komitesi, komisyon ve benzeri kurul veya komite kararıyla yapılan harcamalarda, harcama yetkisinden doğan sorumluluk kurul, komite veya komisyona ait olur.” hükmü ile 14.06.2007 tarih ve 5189/1 karar numaralı 5018 sayılı Kanun Çerçevesinde Sorumlu Tutulacak Görevli ve Yetkililerin Belirlenmesi Hakkında Sayıştay Genel Kurul Kararı gereğince, yapılan ödemelerden Meclis Kararında kabul oyu kullanan Belediye Meclis Üyeleri sorumludur. Kiralamanın uygun olduğuna karar verilen Meclis toplantısına Belediye Başkan başkanlık yapması sebebiyle Kararda da imzası bulunmaktadır. Ancak 5018 sayılı Kanunun 11 inci maddesinde;

“Bakanlıklarda ve diğer kamu idarelerinde en üst yönetici, il özel idarelerinde vali ve belediyelerde belediye başkanı üst yöneticidir.

…

Üst yöneticiler, idarelerinin stratejik planlarının ve bütçelerinin kalkınma planına, yıllık programlara, kurumun stratejik plan ve performans hedefleri ile hizmet gereklerine uygun olarak hazırlanması ve uygulanmasından, sorumlulukları altındaki kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden, malî yönetim ve kontrol sisteminin işleyişinin gözetilmesi, izlenmesi ve kanunlar ile Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde belirtilen görev ve sorumlulukların yerine getirilmesinden Bakana; mahallî idarelerde ise meclislerine karşı sorumludurlar.”

Hükmü yer aldığından, Üst Yönetici Belediye Başkanının, Meclis Kararında imzası bulunması yanında alınan Meclis Kararı bir idari karar niteliğinde olduğundan, hem Üst Yönetici sıfatıyla hem de meclis kararında imzası bulunması sebebiyle sorumluluğu bulunmaktadır.”