Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay 6. Daire Kararı
Karar Tarihi:
1/12/2023
Karar No:
42
Esas No:
896
KARAR
Damga Vergisi Kesintisi
Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda;
... Belediyesi ile Belediye Şirketi arasında imzalanan personel hizmeti alımına ilişkin sözleşmelerden damga vergisi kesintisinin yapılmadığı görülmüştür.
488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun “Konu” başlıklı 1’inci maddesinde, bu Kanun’a ekli (1) sayılı Tabloda yazılı kâğıtların damga vergisine tabi olduğu, “Mükellef” başlıklı 3’üncü maddesinde, damga vergisinin mükellefinin kâğıtları imza edenler olduğu ve resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kâğıtların damga vergisini kişilerin ödeyeceği, “Kâğıtların mahiyetlerinin tayini” başlıklı 4’üncü maddesinde, bir kâğıdın tabi olacağı verginin tayini için o kâğıdın mahiyetine bakılacağı ve buna göre tabloda yazılı vergisinin bulunacağı belirtilmiş olup, Kanun’a ekli (1) sayılı Tablonun 1 inci bölümünün A/1 kısmında yer alan mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknameler için binde 9,48 oranında damga vergisi öngörülmüştür.
Aynı Kanun’un “Resmi daire” başlıklı 8’inci maddesinde, bu Kanun’da yazılı resmi dairelerin genel ve özel bütçeli idareler, il özel idareleri, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıkları, belediyeler ve köyler olduğu, “Vergileme ölçüleri” başlıklı 10’uncu maddesinde, damga vergisinin nispi veya maktu olarak alındığı nispi vergide, kâğıtların nevi ve mahiyetlerine göre bu kâğıtlarda yazılı belli paranın, maktu vergide ise kâğıtların mahiyetlerinin esas alınacağı ve belli para teriminin, kâğıtların ihtiva ettiği veya bunlarda yazılı rakamların hâsıl edeceği parayı ifade ettiği, “Vergi ve cezada sorumluluk” başlıklı 24’üncü maddesinde, vergiye tabi kâğıtların damga vergisinin ödenmemesinden veya noksan ödenmesinden dolayı alınması gereken vergi ve cezadan, mükelleflere rücu hakkı olmak üzere kâğıtları ibraz edenlerin sorumlu olduğu, damga vergisinden muaf kuruluşlarca kişilerin (1) sayılı tabloda yer alan işlemleriyle ilgili olarak düzenlenen ve sadece bu kurumların imzasını taşıyan kâğıtlara ait verginin tamamının kişiler tarafından ödeneceği ancak bu kâğıtlara ait verginin hiç ödenmemesi veya noksan ödenmesi halinde vergi ve cezanın tamamından kişilerle birlikte kurumların müteselsilen sorumlu oldukları, “Resmi dairelerin mecburiyeti” başlıklı 26’ncı maddesinde ise, resmi dairelerin ilgili memurları kendilerine ibraz edilen kâğıtların damga vergisini aramaya ve vergisi hiç ödenmemiş veya noksan ödenmiş olanları bir tutanakla tespit etmeye veya bunları tutanağı düzenlemek üzere vergi dairesine göndermeye mecbur oldukları belirtilmiştir.
... Belediyesi ile Belediye şirketi ... ... Hizmetleri AŞ arasında imzalanan … yılı personel hizmeti alımı işine ait sözleşmelerin 5’inci maddesinde işin tanımı, 6’ncı maddesinde işin miktarı, “Sözleşme ekleri” başlıklı 8’inci maddesinde birim fiyat cetvelinin sözleşmenin eki olduğu ve “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde ise işlerin başlangıç ve bitiş tarihleri belirtilmiştir. Ancak söz konusu sözleşmelerde, sözleşme bedeli rakamsal olarak ifade edilmemiştir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinde hangi kâğıtların damga vergisine tabi olduğu, verginin mükellefi, vergileme ölçüleri ile vergi ve cezada sorumluluk açıkça belirtildiğinden, Belediye tarafından imzalanan sözleşmeler üzerinden damga vergisi kesintisinin yapılması gerekmektedir.
Dosya kapsamından, ... Belediyesi tarafından Belediye Şirketinden çevre koruma ve kontrol müdürlüğünde çalıştırılmak üzere … kişilik mevsimlik işçi, işletme ve iştirakler müdürlüğü güvenlik amirliği bünyesinde çalıştırılmak üzere … kişilik özel güvenlik personeli, destek hizmetleri müdürlüğü bünyesinde çalıştırılmak üzere … kişilik zabıta destek personeli ile çeşitli müdürlüklerde çalıştırılmak üzere … kişilik genel personel hizmeti satın alındığı ve bu alımlara ilişkin taraflar arasında 4 ayrı sözleşme imzalandığı, sözleşme imzalanması sırasında yılın ilk 6 ayında uygulanacak birim fiyatların, sözleşme imzalandıktan sonra yılın ikinci 6 ayında uygulanacak fiyatların ayrı birim fiyat teklif cetveli ile belirlendiği anlaşılmıştır. Dolayısıyla her ne kadar sözleşme bedeli belirtilmemişse de, bu bilgiler ile sözleşme bedelinin hesaplanması olanaklıdır. Zira sözleşme açık şekilde tutar içermese dahi içeriği itibariyle belli bir bedel hesaplamaya imkan bulunması durumunda nispi damga vergi uygulanmasının gerektiği hususu yerleşik yargı içtihatlarında da açıkça ifade edilmektedir.
Buna göre söz konusu sözleşmelerde yer alan bilgiler ile hesaplanan sözleşme bedelleri üzerinden damga vergisinin tahsil edilmemesi sonucu toplam ... TL kamu zararına neden olunmuştur.
Diğer taraftan, sorumluların savunmalarında, İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından verilen 17.06.2010 tarihli ve B.07.l.GİB.4.34.18.01-002.01-196 sayılı Özelgede konuya ilişkin düzenlemenin bulunduğu ifade edilmişse de, mükelleflerin Özelge talepleri 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun “Mükelleflerin izahat talebi” başlıklı 413’üncü maddesinde düzenlenmiştir. Özelgeler, mükellef veya vergi sorumlularının vergi durumları ile ilgili konularda yazılı olarak açıklama talebinde bulunmaları üzerine yetkili makamlarca kendilerine verilen yazılı görüş olduğundan ve vergi hukukunun yardımcı kaynakları arasında sayıldığından sadece talepte bulunan mükellefi bağlamaktadır.
Oluşan kamu zararında, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 60 ve 61’inci maddeleri gereği Muhasebe Yetkilisi ile birlikte 488 sayılı Kanun’un 24’üncü maddesi gereği, vergiye tabi kâğıtların damga vergisinin ödenmemesinden veya noksan ödenmesinden dolayı alınması gereken vergi ve cezadan, mükelleflere rücu hakkı olmak üzere kâğıtları ibraz edenlerin sorumlu olacağı, aynı zamanda vergi ile cezanın, vergi için mükelleflere rücu hakkı olmak üzere kâğıtları düzenleyenlerden alınacağı ifade edildiğinden sözleşmeyi imzalayan Belediye Başkanı sorumludur.
Bu itibarla, yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri ve açıklamalar doğrultusunda ... Belediyesi ile Belediye Şirketi arasında imzalanan personel çalıştırılması işine ait sözleşmelerden, sözleşme damga vergisinin tahsil edilmemesi sonucu oluşan kamu zararı tutarı ... TL’nin, Muhasebe Yetkilisi (Mali Hizmetler Müdürü) ... ... ile Diğer Sorumlu (Sözleşmeyi İmzalayan-Belediye Başkanı) ... ...’ya müştereken ve müteselsilen 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 53’üncü maddesi gereğince hüküm tarihinden itibaren işleyecek faizi ile ödettirilmesine anılan Kanun’un 55’inci maddesi uyarınca İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.
Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda;
... Belediyesi ile Belediye Şirketi arasında imzalanan personel hizmeti alımına ilişkin sözleşmelerden damga vergisi kesintisinin yapılmadığı görülmüştür.
488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun “Konu” başlıklı 1’inci maddesinde, bu Kanun’a ekli (1) sayılı Tabloda yazılı kâğıtların damga vergisine tabi olduğu, “Mükellef” başlıklı 3’üncü maddesinde, damga vergisinin mükellefinin kâğıtları imza edenler olduğu ve resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kâğıtların damga vergisini kişilerin ödeyeceği, “Kâğıtların mahiyetlerinin tayini” başlıklı 4’üncü maddesinde, bir kâğıdın tabi olacağı verginin tayini için o kâğıdın mahiyetine bakılacağı ve buna göre tabloda yazılı vergisinin bulunacağı belirtilmiş olup, Kanun’a ekli (1) sayılı Tablonun 1 inci bölümünün A/1 kısmında yer alan mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknameler için binde 9,48 oranında damga vergisi öngörülmüştür.
Aynı Kanun’un “Resmi daire” başlıklı 8’inci maddesinde, bu Kanun’da yazılı resmi dairelerin genel ve özel bütçeli idareler, il özel idareleri, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıkları, belediyeler ve köyler olduğu, “Vergileme ölçüleri” başlıklı 10’uncu maddesinde, damga vergisinin nispi veya maktu olarak alındığı nispi vergide, kâğıtların nevi ve mahiyetlerine göre bu kâğıtlarda yazılı belli paranın, maktu vergide ise kâğıtların mahiyetlerinin esas alınacağı ve belli para teriminin, kâğıtların ihtiva ettiği veya bunlarda yazılı rakamların hâsıl edeceği parayı ifade ettiği, “Vergi ve cezada sorumluluk” başlıklı 24’üncü maddesinde, vergiye tabi kâğıtların damga vergisinin ödenmemesinden veya noksan ödenmesinden dolayı alınması gereken vergi ve cezadan, mükelleflere rücu hakkı olmak üzere kâğıtları ibraz edenlerin sorumlu olduğu, damga vergisinden muaf kuruluşlarca kişilerin (1) sayılı tabloda yer alan işlemleriyle ilgili olarak düzenlenen ve sadece bu kurumların imzasını taşıyan kâğıtlara ait verginin tamamının kişiler tarafından ödeneceği ancak bu kâğıtlara ait verginin hiç ödenmemesi veya noksan ödenmesi halinde vergi ve cezanın tamamından kişilerle birlikte kurumların müteselsilen sorumlu oldukları, “Resmi dairelerin mecburiyeti” başlıklı 26’ncı maddesinde ise, resmi dairelerin ilgili memurları kendilerine ibraz edilen kâğıtların damga vergisini aramaya ve vergisi hiç ödenmemiş veya noksan ödenmiş olanları bir tutanakla tespit etmeye veya bunları tutanağı düzenlemek üzere vergi dairesine göndermeye mecbur oldukları belirtilmiştir.
... Belediyesi ile Belediye şirketi ... ... Hizmetleri AŞ arasında imzalanan … yılı personel hizmeti alımı işine ait sözleşmelerin 5’inci maddesinde işin tanımı, 6’ncı maddesinde işin miktarı, “Sözleşme ekleri” başlıklı 8’inci maddesinde birim fiyat cetvelinin sözleşmenin eki olduğu ve “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde ise işlerin başlangıç ve bitiş tarihleri belirtilmiştir. Ancak söz konusu sözleşmelerde, sözleşme bedeli rakamsal olarak ifade edilmemiştir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinde hangi kâğıtların damga vergisine tabi olduğu, verginin mükellefi, vergileme ölçüleri ile vergi ve cezada sorumluluk açıkça belirtildiğinden, Belediye tarafından imzalanan sözleşmeler üzerinden damga vergisi kesintisinin yapılması gerekmektedir.
Dosya kapsamından, ... Belediyesi tarafından Belediye Şirketinden çevre koruma ve kontrol müdürlüğünde çalıştırılmak üzere … kişilik mevsimlik işçi, işletme ve iştirakler müdürlüğü güvenlik amirliği bünyesinde çalıştırılmak üzere … kişilik özel güvenlik personeli, destek hizmetleri müdürlüğü bünyesinde çalıştırılmak üzere … kişilik zabıta destek personeli ile çeşitli müdürlüklerde çalıştırılmak üzere … kişilik genel personel hizmeti satın alındığı ve bu alımlara ilişkin taraflar arasında 4 ayrı sözleşme imzalandığı, sözleşme imzalanması sırasında yılın ilk 6 ayında uygulanacak birim fiyatların, sözleşme imzalandıktan sonra yılın ikinci 6 ayında uygulanacak fiyatların ayrı birim fiyat teklif cetveli ile belirlendiği anlaşılmıştır. Dolayısıyla her ne kadar sözleşme bedeli belirtilmemişse de, bu bilgiler ile sözleşme bedelinin hesaplanması olanaklıdır. Zira sözleşme açık şekilde tutar içermese dahi içeriği itibariyle belli bir bedel hesaplamaya imkan bulunması durumunda nispi damga vergi uygulanmasının gerektiği hususu yerleşik yargı içtihatlarında da açıkça ifade edilmektedir.
Buna göre söz konusu sözleşmelerde yer alan bilgiler ile hesaplanan sözleşme bedelleri üzerinden damga vergisinin tahsil edilmemesi sonucu toplam ... TL kamu zararına neden olunmuştur.
Diğer taraftan, sorumluların savunmalarında, İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından verilen 17.06.2010 tarihli ve B.07.l.GİB.4.34.18.01-002.01-196 sayılı Özelgede konuya ilişkin düzenlemenin bulunduğu ifade edilmişse de, mükelleflerin Özelge talepleri 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun “Mükelleflerin izahat talebi” başlıklı 413’üncü maddesinde düzenlenmiştir. Özelgeler, mükellef veya vergi sorumlularının vergi durumları ile ilgili konularda yazılı olarak açıklama talebinde bulunmaları üzerine yetkili makamlarca kendilerine verilen yazılı görüş olduğundan ve vergi hukukunun yardımcı kaynakları arasında sayıldığından sadece talepte bulunan mükellefi bağlamaktadır.
Oluşan kamu zararında, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 60 ve 61’inci maddeleri gereği Muhasebe Yetkilisi ile birlikte 488 sayılı Kanun’un 24’üncü maddesi gereği, vergiye tabi kâğıtların damga vergisinin ödenmemesinden veya noksan ödenmesinden dolayı alınması gereken vergi ve cezadan, mükelleflere rücu hakkı olmak üzere kâğıtları ibraz edenlerin sorumlu olacağı, aynı zamanda vergi ile cezanın, vergi için mükelleflere rücu hakkı olmak üzere kâğıtları düzenleyenlerden alınacağı ifade edildiğinden sözleşmeyi imzalayan Belediye Başkanı sorumludur.
Bu itibarla, yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri ve açıklamalar doğrultusunda ... Belediyesi ile Belediye Şirketi arasında imzalanan personel çalıştırılması işine ait sözleşmelerden, sözleşme damga vergisinin tahsil edilmemesi sonucu oluşan kamu zararı tutarı ... TL’nin, Muhasebe Yetkilisi (Mali Hizmetler Müdürü) ... ... ile Diğer Sorumlu (Sözleşmeyi İmzalayan-Belediye Başkanı) ... ...’ya müştereken ve müteselsilen 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 53’üncü maddesi gereğince hüküm tarihinden itibaren işleyecek faizi ile ödettirilmesine anılan Kanun’un 55’inci maddesi uyarınca İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.
Kararla ilgili sorunuz mu var?