Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay Temyiz Kurulu Kararı
Karar Tarihi:
1/3/2024
Karar No:
48932
Esas No:
56278
KARAR
Konu: Mevzuata aykırı atama.
4- 171 sayılı İlamın 8’nci maddesi ile; Belediyede tekniker unvanı ile görev yapmakta olan ... ’in, 04.02.2015 tarihli unvan değişikliği işleminin mevzuata aykırı yapılması nedeniyle oluşan ... TL kamu zararının sorumlulara ödettirilmesine hükmedilmiştir. Karar, 23.03.2022 tarih ve 51385 sayılı Temyiz Kurulu Kararının 4.maddesi söz konusu tazmin hükmünün tasdikine karar verilmiştir.
Söz konusu temyiz Kurulu kararına karşı sorumlular tarafından sunulan karar düzeltme dilekçesi ve Başsavcılık Mütalaası 171 sayılı İlamın 2 inci maddesine belirtildiği gibidir.
Sorumlu Üst Yönetici ... ile Sayıştay Savcısının sözlü açıklamalarının dinlenilmesinden ve dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
İlam hükmü, ilgili dosyalar ve karar düzeltme dilekçelerinin incelenmesi neticesinde;
171 sayılı İlamın 8’nci maddesinde; ... ... Belediyesinde "zabıta memuru unvanı " olarak görev yapmakta iken, 04.02.2015 tarihli unvan değişikliği sınavı yapılmaksızın tekniker kadrosuna atandığı,
4 Temmuz 2009 tarihinde yürürlüğe giren Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik’in 8’nci maddesinde bu yönetmeliğin 5 inci maddesinde belirtilen unvan değişikliğine tabi kadrolara, en az ortaöğretim düzeyinde mesleki veya teknik eğitim sonucu ihraz edilen unvanlara ilişkin kurum personelin atanmaları, bu Yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde eğitime tabi tutulmaksızın yapılacak unvan değişikliği sınavı sonundaki başarısına göre gerçekleştirileceği hükmü yer almakta olduğu,
Ancak mezkûr yönetmeliğin 5’inci maddesinde yer verilen "Tekniker" kadrosuna sınavsız olarak atama yapıldığı tespit edilmekte olup, atama işlemi yapılan kişinin unvan değişikliği işlemi mevzuata aykırı olduğundan, eski kadrosu ile mevcut kadrosu arasındaki, maaş kalemlerinin toplam tutarı arasındaki farkın kamu zararı oluşturduğu esasında hüküm verilmekte olduğu anlaşılmaktadır.
İlama konu atama işlemi incelendiğinde, sorumlular tarafından aksini kanıtlar bilgi ve belge sunulmadığı da dikkate alındığında, ... Belediyesi tarafından belediyede memur unvanı ile görev yapmakta olan ...’in, 04.02.2015 tarihli unvan değişikliği sınavı yapılmaksızın tekniker kadrosuna atanmasının 4 Temmuz 2009 tarihinde yürürlüğe giren Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik’in 8’inci maddesi gereği idarece yapılacak unvan değişikliği sınavında başarılı olmak şartı aranmadan sınavsız olarak atandığı ve bu işlemin hukuka aykırı olduğu anlaşılmaktadır.
Sorumlu ... dilekçesinde, ilgili ilam hükmü gereği düzeltici işlemin yapıldığı belirtilmektedir. Yapılan inceleme neticesinde ilgili personelin eski kadrosuna atamasının yapıldığı anlaşılmaktadır. İlam hükmü ile ilgili atama işleminin hukuka aykırılığına ve hukuka aykırı ataması yapılan personele 2017 yılı içerisinde yapılan maaş farkı ödemelerinin kamu zararına sebebiyet verdiğine hükmedilmektedir. Ancak söz konusu işlem ilama konu 2017 yılı için yapılan ödeme suretiyle sebep olunan kamu zararını giderir mahiyette olmadığından yapılacak işlem bulunmamaktadır.
Sorumluluğuna hükmedilen atama işlemini yapan Belediye Başkanı ... tarafından sunulan karar düzeltme dilekçesinde, ilam hükmüne sorumluluk yönünden itiraz edilmekte olup, 5018 sayılı Kanunu’nun 11’inci maddesi gereği üst yönetici olan Belediye Başkanının, Belediye Meclisine karşı mali ve siyasi bir sorumluluğu olduğu, 5189/1 sayılı Sayıştay Genel Kurulu Kararı gereği asıl sorumluluğun harcama yetkilisine ait olduğundan bahisle, ilama konu hukuka aykırı atama işlemi ile sebep olunan kamu zararından sorumlu tutulmasının hukuka aykırı olduğu belirtilmektedir.
İlam hükmünde tazminine hükmedilen kamu zararı ilgili personelin 04.02.2015 tarihli mevzuat hükümlerine aykırı atama işlemi neticesinde kendisine yapılan eski kadrosu ile mevzuata aykırı ataması yapılan kadro arasındaki ödemeler arasındaki farkın 2017 yılına tekabül eden kısmıdır. Dilekçi tarafında dilekçesinde iddia edilen düzeltici işlem 2017 yılına ilişkin hükmedilen edilen kamu zararı tutarını ortadan kaldırır mahiyette değildir. Dilekçede belirtilen düzeltici işlem ilam hükmünün esasını etkiler nitelikte olmadığından yapılacak işlem bulunmamaktadır.
6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun ‘Sorumlular ve sorumluluk halleri’ başlıklı 7’nci madde hükmü gereği, hesap yargısında sorumluluk halinin belirlenmesinde, 5018 sayılı Kanun ve Sayıştay denetimi ile ilgili diğer kanunlarda belirtilen sorumlular ve sorumluluk hallerinin esas alınacağı hükme bağlanmıştır.
5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu’nun 8’inci maddesinde hesap verme sorumluluğu, “Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur ve yetkili kılınmış mercilere hesap vermek zorundadır.” tanımlanmak suretiyle sorumluluk hali düzenlenmektedir.
Yine 5018 sayılı Kanun’un 11’inci maddesinde belediyelerde üst yöneticinin belediye başkanı olduğu belirtilmekte olup aynı maddede yer verilen “...Üst yöneticiler, idarelerinin stratejik planlarının ve bütçelerinin kalkınma planına, yıllık programlara, kurumun stratejik plan ve performans hedefleri ile hizmet gereklerine uygun olarak hazırlanması ve uygulanmasından, sorumlulukları altındaki kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden, malî yönetim ve kontrol sisteminin işleyişinin gözetilmesi, izlenmesi ve bu Kanunda belirtilen görev ve sorumlulukların yerine getirilmesinden Bakana; mahallî idarelerde ise meclislerine karşı sorumludurlar. (2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 213 üncü maddesiyle bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “müsteşar,” ibaresi “ve” şeklinde, ikinci fıkrasında yer alan “bu Kanunda” ibaresi “kanunlar ile Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde” şeklinde değiştirilmiştir.)
Üst yöneticiler, bu sorumluluğun gereklerini harcama yetkilileri, malî hizmetler birimi ve iç denetçiler aracılığıyla yerine getirirler.” hüküm ile hesap verme sorumluluğu bağlamında üst yöneticinin sorumluluğu belirtilmektedir.
Üst yöneticinin hesap yargısı bağlamında sorumluluğuna ilişkin olarak; 5189/1 sayılı Sayıştay Genel Kurulu Kararında “... Üst yöneticiler işlerin gidişatından harcama yetkililerinin ve diğer görevlilerin bilgilendirmeleri ve raporları ile bilgi sahibi olmaktadırlar. Bununla birlikte üst yöneticilerin özel kanunlardan doğan Sayıştay’a karşı mali sorumlulukları olabileceği gibi, münferit bir olayda sorumluluklarına hükmedilmeleri de gerekebilir. Bu husus, meselenin Sayıştay yargısında görüşülmesi sırasında hükme bağlanacak bir konudur.” denilmek suretiyle, dava konusu hukuki uyuşmazlığın yargılanması aşamasında, somut olay özelinde üst yöneticinin sorumlu olup olmadığının hükme bağlanacağı ifade edilmektedir.
İlam hükmünde, hukuki uyuşmazlık konusu; belediyede memur unvanı ile görev yapmakta olan ... ’in, 04.02.2015 tarihinde, unvan değişikliği sınavı yapılmaksızın mevzuata aykırı olarak tekniker kadrosuna atanması, bu atama neticesinde ilgili personelin eski kadrosu ile mevcut kadrosu arasındaki maaş kalemlerinin arasındaki farkın kamu zararı sebebiyet vermesi hususu hüküm altına alınmakta olup söz konusu kamu zararının tazmininden atama işlemini onaylayan Belediye Başkanı ile atama işlemini onaya sunan Belediye Başkan Yardımcısının sorumlu tutulduğu görülmektedir.
5018 sayılı Kanun’un 71’nci maddesinde kamu zararı; “kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır.” şeklinde tanımlanmaktadır. Bu tanımdan anlaşılacağı üzere, kamu görevlisi tarafından icra edilen işlem, eylem veya alınan kararın mevzuata aykırı olması ayrıca, manevi unsur olan kasıt, kusur veya ihmal unsurlarını barındıran işlem, eylem veya karar fiilinin kamu kaynağında artışa engel veya eksilişe sebep olması gerekmektedir.
Somut olayda; 4 Temmuz 2009 tarihinde yürürlüğe giren Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme Ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik’in 5’inci madde hükmünde görevde yükselme ve unvan değişikliğine tabi kadrolardan birisi olarak belirtilen tekniker kadrosuna aynı Yönetmeliğin 8’inci maddesinde bu kadroya atama yapılabilmesi için aranan unvan değişikliği sınavının yapılmaksızın atama yapılması işlemi neticesinde ilgili personele tekniker kadrosu için yapılan ödeme ile eski kadrosu arasında oluşan fark kaynaklı kamu zararının oluştuğu, ilgili ilam hükmünde bu tespitin yapılması neticesinde doğan kamu zararının tazmininden söz konusu mevzuata aykırı atamaya olur veren Belediye Başkanı ile işlemi olura sunan Belediye Başkan Yardımcısı sorumluluğuna hükmedildiği görülmektedir.
Konu atama işleminin Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik hükümlerine aykırılığı açık olup, bu mevzuata aykırı işlem neticesinde ataması yapılan personele yapılan fazla ödeme suretiyle kamu zararına sebebiyet verildiği ortadadır.
Sorumluluk yönünden değerlendirildiğinde; 5018 sayılı Kanun’un 71’inci madde hükmünde kamu zararının maddi unsuru olarak belirtilen “kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri...”nin; ilgili Yönetmeliğin 5’inci maddesinde belirtilen tekniker kadrosunda aynı Yönetmeliğin 18’inci madde hükmünde aranan unvan değişikliği sınavı yapılmaksızın Belediye Başkanınca atama işlemi yapılması suretiyle tecessüm etmiş olup, tespiti yapılan kamu zararından mevzuat hükmüne aykırı atama işlemine doğrudan dahli olan Belediyenin üst yöneticisi konumunda olan Belediye Başkanı ...’nun sorumluluğuna hükmedilmesi yerindedir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ve açıklamalar çerçevesinde; Belediyede tekniker unvanı ile görev yapmakta olan ... ’in, 04.02.2015 tarihli unvan değişikliği işleminin mevzuata aykırı yapılması nedeniyle ... TL kamu zararına sebebiyet verildiğinden, 171 sayılı İlamın 8 inci maddesi ile verilen tazmin hükmünün tasdikine ilişkin 23.03.2022 tarih ve 51385 sayılı Temyiz Kurulu Kararının DÜZELTİLMESİNE MAHAL OLMADIĞINA, (Temyiz Kurulu Başkanı ve ....Daire Başkanı ... ’in aşağıda yazılı karşı oy gerekçesine karşı) oy çokluğu ile,
Karar verildiği 03.01.2024 tarih 56278 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.
Karşı oy gerekçesi/Azınlık görüşü
Temyiz Kurulu Başkanı ve ....Daire Başkanı ... ’in karşı oy gerekçesi
Karar esas yönünden iştirak edilmekle birlikte, sorumluluk yönünden yapılan inceleme neticesinde;
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun “Harcama Talimatı ve Sorumluluk” başlıklı 32 inci maddesinde; “… Harcama yetkilileri, harcama talimatlarının bütçe ilke ve esaslarına, kanun, tüzük ve yönetmelikler ile diğer mevzuata uygun olmasından, ödeneklerin etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasından ve bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken diğer işlemlerden sorumludur.” hükmü yer almaktadır. Söz konusu hüküm uyarınca ödemeye ilişkin hususlarda bütçe ilke esaslarına ve ödenek durumuna uygun hareket edilmiş olunması sorumluluğu ortadan kaldırmak için yeterli değildir. Sorumluların mali iş ve işlemlerinde diğer ilgili mevzuat hükümlerine de uygun hareket etmesi gerekmektedir.
5018 sayılı Kanunun “Giderin gerçekleştirilmesi” başlıklı 33 üncü maddesinde; “Bütçelerden bir giderin yapılabilmesi için iş, mal veya hizmetin belirlenmiş usul ve esaslara uygun olarak alındığının veya gerçekleştirildiğinin, görevlendirilmiş kişi veya komisyonlarca onaylanması ve gerçekleştirme belgelerinin düzenlenmiş olması gerekir” denilmekte ve gerçekleştirme görevlilerinin, harcama talimatı üzerine; işin yaptırılması, mal veya hizmetin alınması, teslim almaya ilişkin işlemlerin yapılması, belgelendirilmesi ve ödeme için gerekli olan belgelerin hazırlanması görevlerini yürütecekleri hüküm altına alınmıştır. Maddenin devam eden fıkrasında ise gerçekleştirme görevlilerinin bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken iş ve işlemlerden sorumlu oldukları belirtilmiştir.
Bu düzenlemeler bağlamında somut olaya konu hukuka aykırı atamalar çerçevesinde ilgili personele yapılan ödemeler suretiyle sebep olunan kamu zararının tazmininden ilişikli ödeme emirlerinde imzaları bulunan harcama yetkilileri ile gerçekleştirme görevlilerinin de atamayı yapan kişilerle birlikte sorumluluğu bulunmaktadır.
Bu itibarla Daire kararının sorumluluk yönünden bozulmasına karar verilmesi gerekir.
4- 171 sayılı İlamın 8’nci maddesi ile; Belediyede tekniker unvanı ile görev yapmakta olan ... ’in, 04.02.2015 tarihli unvan değişikliği işleminin mevzuata aykırı yapılması nedeniyle oluşan ... TL kamu zararının sorumlulara ödettirilmesine hükmedilmiştir. Karar, 23.03.2022 tarih ve 51385 sayılı Temyiz Kurulu Kararının 4.maddesi söz konusu tazmin hükmünün tasdikine karar verilmiştir.
Söz konusu temyiz Kurulu kararına karşı sorumlular tarafından sunulan karar düzeltme dilekçesi ve Başsavcılık Mütalaası 171 sayılı İlamın 2 inci maddesine belirtildiği gibidir.
Sorumlu Üst Yönetici ... ile Sayıştay Savcısının sözlü açıklamalarının dinlenilmesinden ve dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
İlam hükmü, ilgili dosyalar ve karar düzeltme dilekçelerinin incelenmesi neticesinde;
171 sayılı İlamın 8’nci maddesinde; ... ... Belediyesinde "zabıta memuru unvanı " olarak görev yapmakta iken, 04.02.2015 tarihli unvan değişikliği sınavı yapılmaksızın tekniker kadrosuna atandığı,
4 Temmuz 2009 tarihinde yürürlüğe giren Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik’in 8’nci maddesinde bu yönetmeliğin 5 inci maddesinde belirtilen unvan değişikliğine tabi kadrolara, en az ortaöğretim düzeyinde mesleki veya teknik eğitim sonucu ihraz edilen unvanlara ilişkin kurum personelin atanmaları, bu Yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde eğitime tabi tutulmaksızın yapılacak unvan değişikliği sınavı sonundaki başarısına göre gerçekleştirileceği hükmü yer almakta olduğu,
Ancak mezkûr yönetmeliğin 5’inci maddesinde yer verilen "Tekniker" kadrosuna sınavsız olarak atama yapıldığı tespit edilmekte olup, atama işlemi yapılan kişinin unvan değişikliği işlemi mevzuata aykırı olduğundan, eski kadrosu ile mevcut kadrosu arasındaki, maaş kalemlerinin toplam tutarı arasındaki farkın kamu zararı oluşturduğu esasında hüküm verilmekte olduğu anlaşılmaktadır.
İlama konu atama işlemi incelendiğinde, sorumlular tarafından aksini kanıtlar bilgi ve belge sunulmadığı da dikkate alındığında, ... Belediyesi tarafından belediyede memur unvanı ile görev yapmakta olan ...’in, 04.02.2015 tarihli unvan değişikliği sınavı yapılmaksızın tekniker kadrosuna atanmasının 4 Temmuz 2009 tarihinde yürürlüğe giren Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik’in 8’inci maddesi gereği idarece yapılacak unvan değişikliği sınavında başarılı olmak şartı aranmadan sınavsız olarak atandığı ve bu işlemin hukuka aykırı olduğu anlaşılmaktadır.
Sorumlu ... dilekçesinde, ilgili ilam hükmü gereği düzeltici işlemin yapıldığı belirtilmektedir. Yapılan inceleme neticesinde ilgili personelin eski kadrosuna atamasının yapıldığı anlaşılmaktadır. İlam hükmü ile ilgili atama işleminin hukuka aykırılığına ve hukuka aykırı ataması yapılan personele 2017 yılı içerisinde yapılan maaş farkı ödemelerinin kamu zararına sebebiyet verdiğine hükmedilmektedir. Ancak söz konusu işlem ilama konu 2017 yılı için yapılan ödeme suretiyle sebep olunan kamu zararını giderir mahiyette olmadığından yapılacak işlem bulunmamaktadır.
Sorumluluğuna hükmedilen atama işlemini yapan Belediye Başkanı ... tarafından sunulan karar düzeltme dilekçesinde, ilam hükmüne sorumluluk yönünden itiraz edilmekte olup, 5018 sayılı Kanunu’nun 11’inci maddesi gereği üst yönetici olan Belediye Başkanının, Belediye Meclisine karşı mali ve siyasi bir sorumluluğu olduğu, 5189/1 sayılı Sayıştay Genel Kurulu Kararı gereği asıl sorumluluğun harcama yetkilisine ait olduğundan bahisle, ilama konu hukuka aykırı atama işlemi ile sebep olunan kamu zararından sorumlu tutulmasının hukuka aykırı olduğu belirtilmektedir.
İlam hükmünde tazminine hükmedilen kamu zararı ilgili personelin 04.02.2015 tarihli mevzuat hükümlerine aykırı atama işlemi neticesinde kendisine yapılan eski kadrosu ile mevzuata aykırı ataması yapılan kadro arasındaki ödemeler arasındaki farkın 2017 yılına tekabül eden kısmıdır. Dilekçi tarafında dilekçesinde iddia edilen düzeltici işlem 2017 yılına ilişkin hükmedilen edilen kamu zararı tutarını ortadan kaldırır mahiyette değildir. Dilekçede belirtilen düzeltici işlem ilam hükmünün esasını etkiler nitelikte olmadığından yapılacak işlem bulunmamaktadır.
6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun ‘Sorumlular ve sorumluluk halleri’ başlıklı 7’nci madde hükmü gereği, hesap yargısında sorumluluk halinin belirlenmesinde, 5018 sayılı Kanun ve Sayıştay denetimi ile ilgili diğer kanunlarda belirtilen sorumlular ve sorumluluk hallerinin esas alınacağı hükme bağlanmıştır.
5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu’nun 8’inci maddesinde hesap verme sorumluluğu, “Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur ve yetkili kılınmış mercilere hesap vermek zorundadır.” tanımlanmak suretiyle sorumluluk hali düzenlenmektedir.
Yine 5018 sayılı Kanun’un 11’inci maddesinde belediyelerde üst yöneticinin belediye başkanı olduğu belirtilmekte olup aynı maddede yer verilen “...Üst yöneticiler, idarelerinin stratejik planlarının ve bütçelerinin kalkınma planına, yıllık programlara, kurumun stratejik plan ve performans hedefleri ile hizmet gereklerine uygun olarak hazırlanması ve uygulanmasından, sorumlulukları altındaki kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden, malî yönetim ve kontrol sisteminin işleyişinin gözetilmesi, izlenmesi ve bu Kanunda belirtilen görev ve sorumlulukların yerine getirilmesinden Bakana; mahallî idarelerde ise meclislerine karşı sorumludurlar. (2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 213 üncü maddesiyle bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “müsteşar,” ibaresi “ve” şeklinde, ikinci fıkrasında yer alan “bu Kanunda” ibaresi “kanunlar ile Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde” şeklinde değiştirilmiştir.)
Üst yöneticiler, bu sorumluluğun gereklerini harcama yetkilileri, malî hizmetler birimi ve iç denetçiler aracılığıyla yerine getirirler.” hüküm ile hesap verme sorumluluğu bağlamında üst yöneticinin sorumluluğu belirtilmektedir.
Üst yöneticinin hesap yargısı bağlamında sorumluluğuna ilişkin olarak; 5189/1 sayılı Sayıştay Genel Kurulu Kararında “... Üst yöneticiler işlerin gidişatından harcama yetkililerinin ve diğer görevlilerin bilgilendirmeleri ve raporları ile bilgi sahibi olmaktadırlar. Bununla birlikte üst yöneticilerin özel kanunlardan doğan Sayıştay’a karşı mali sorumlulukları olabileceği gibi, münferit bir olayda sorumluluklarına hükmedilmeleri de gerekebilir. Bu husus, meselenin Sayıştay yargısında görüşülmesi sırasında hükme bağlanacak bir konudur.” denilmek suretiyle, dava konusu hukuki uyuşmazlığın yargılanması aşamasında, somut olay özelinde üst yöneticinin sorumlu olup olmadığının hükme bağlanacağı ifade edilmektedir.
İlam hükmünde, hukuki uyuşmazlık konusu; belediyede memur unvanı ile görev yapmakta olan ... ’in, 04.02.2015 tarihinde, unvan değişikliği sınavı yapılmaksızın mevzuata aykırı olarak tekniker kadrosuna atanması, bu atama neticesinde ilgili personelin eski kadrosu ile mevcut kadrosu arasındaki maaş kalemlerinin arasındaki farkın kamu zararı sebebiyet vermesi hususu hüküm altına alınmakta olup söz konusu kamu zararının tazmininden atama işlemini onaylayan Belediye Başkanı ile atama işlemini onaya sunan Belediye Başkan Yardımcısının sorumlu tutulduğu görülmektedir.
5018 sayılı Kanun’un 71’nci maddesinde kamu zararı; “kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır.” şeklinde tanımlanmaktadır. Bu tanımdan anlaşılacağı üzere, kamu görevlisi tarafından icra edilen işlem, eylem veya alınan kararın mevzuata aykırı olması ayrıca, manevi unsur olan kasıt, kusur veya ihmal unsurlarını barındıran işlem, eylem veya karar fiilinin kamu kaynağında artışa engel veya eksilişe sebep olması gerekmektedir.
Somut olayda; 4 Temmuz 2009 tarihinde yürürlüğe giren Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme Ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik’in 5’inci madde hükmünde görevde yükselme ve unvan değişikliğine tabi kadrolardan birisi olarak belirtilen tekniker kadrosuna aynı Yönetmeliğin 8’inci maddesinde bu kadroya atama yapılabilmesi için aranan unvan değişikliği sınavının yapılmaksızın atama yapılması işlemi neticesinde ilgili personele tekniker kadrosu için yapılan ödeme ile eski kadrosu arasında oluşan fark kaynaklı kamu zararının oluştuğu, ilgili ilam hükmünde bu tespitin yapılması neticesinde doğan kamu zararının tazmininden söz konusu mevzuata aykırı atamaya olur veren Belediye Başkanı ile işlemi olura sunan Belediye Başkan Yardımcısı sorumluluğuna hükmedildiği görülmektedir.
Konu atama işleminin Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik hükümlerine aykırılığı açık olup, bu mevzuata aykırı işlem neticesinde ataması yapılan personele yapılan fazla ödeme suretiyle kamu zararına sebebiyet verildiği ortadadır.
Sorumluluk yönünden değerlendirildiğinde; 5018 sayılı Kanun’un 71’inci madde hükmünde kamu zararının maddi unsuru olarak belirtilen “kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri...”nin; ilgili Yönetmeliğin 5’inci maddesinde belirtilen tekniker kadrosunda aynı Yönetmeliğin 18’inci madde hükmünde aranan unvan değişikliği sınavı yapılmaksızın Belediye Başkanınca atama işlemi yapılması suretiyle tecessüm etmiş olup, tespiti yapılan kamu zararından mevzuat hükmüne aykırı atama işlemine doğrudan dahli olan Belediyenin üst yöneticisi konumunda olan Belediye Başkanı ...’nun sorumluluğuna hükmedilmesi yerindedir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ve açıklamalar çerçevesinde; Belediyede tekniker unvanı ile görev yapmakta olan ... ’in, 04.02.2015 tarihli unvan değişikliği işleminin mevzuata aykırı yapılması nedeniyle ... TL kamu zararına sebebiyet verildiğinden, 171 sayılı İlamın 8 inci maddesi ile verilen tazmin hükmünün tasdikine ilişkin 23.03.2022 tarih ve 51385 sayılı Temyiz Kurulu Kararının DÜZELTİLMESİNE MAHAL OLMADIĞINA, (Temyiz Kurulu Başkanı ve ....Daire Başkanı ... ’in aşağıda yazılı karşı oy gerekçesine karşı) oy çokluğu ile,
Karar verildiği 03.01.2024 tarih 56278 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.
Karşı oy gerekçesi/Azınlık görüşü
Temyiz Kurulu Başkanı ve ....Daire Başkanı ... ’in karşı oy gerekçesi
Karar esas yönünden iştirak edilmekle birlikte, sorumluluk yönünden yapılan inceleme neticesinde;
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun “Harcama Talimatı ve Sorumluluk” başlıklı 32 inci maddesinde; “… Harcama yetkilileri, harcama talimatlarının bütçe ilke ve esaslarına, kanun, tüzük ve yönetmelikler ile diğer mevzuata uygun olmasından, ödeneklerin etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasından ve bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken diğer işlemlerden sorumludur.” hükmü yer almaktadır. Söz konusu hüküm uyarınca ödemeye ilişkin hususlarda bütçe ilke esaslarına ve ödenek durumuna uygun hareket edilmiş olunması sorumluluğu ortadan kaldırmak için yeterli değildir. Sorumluların mali iş ve işlemlerinde diğer ilgili mevzuat hükümlerine de uygun hareket etmesi gerekmektedir.
5018 sayılı Kanunun “Giderin gerçekleştirilmesi” başlıklı 33 üncü maddesinde; “Bütçelerden bir giderin yapılabilmesi için iş, mal veya hizmetin belirlenmiş usul ve esaslara uygun olarak alındığının veya gerçekleştirildiğinin, görevlendirilmiş kişi veya komisyonlarca onaylanması ve gerçekleştirme belgelerinin düzenlenmiş olması gerekir” denilmekte ve gerçekleştirme görevlilerinin, harcama talimatı üzerine; işin yaptırılması, mal veya hizmetin alınması, teslim almaya ilişkin işlemlerin yapılması, belgelendirilmesi ve ödeme için gerekli olan belgelerin hazırlanması görevlerini yürütecekleri hüküm altına alınmıştır. Maddenin devam eden fıkrasında ise gerçekleştirme görevlilerinin bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken iş ve işlemlerden sorumlu oldukları belirtilmiştir.
Bu düzenlemeler bağlamında somut olaya konu hukuka aykırı atamalar çerçevesinde ilgili personele yapılan ödemeler suretiyle sebep olunan kamu zararının tazmininden ilişikli ödeme emirlerinde imzaları bulunan harcama yetkilileri ile gerçekleştirme görevlilerinin de atamayı yapan kişilerle birlikte sorumluluğu bulunmaktadır.
Bu itibarla Daire kararının sorumluluk yönünden bozulmasına karar verilmesi gerekir.
Kararla ilgili sorunuz mu var?