Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay Temyiz Kurulu Kararı
Karar Tarihi:
12/13/2023
Karar No:
53346
Esas No:
56218
KARAR
Araç Kiralamaları İçin Yapılan Ödemelerde Kasko Değerinin Üzerinde Ödeme Yapılması
186 sayılı Ek İlamın 1’inci maddesiyle;
... Büyükşehir Belediyesince, ... Şti.' ne ihale edilen “Araç Kiralama Hizmet Alımı İşi” nde, mevzuatta yer alan sınırlamalara uyulmaksızın bazı yerli araçlar için harcama talimatının verildiği yılın Ocak ayı itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko değerinin %2'sinin, yabancı menşeili araçlar için ise kiralanabilecek en pahalı aracın kasko değerinin %2'sinin üzerinde ödeme yapılmak suretiyle oluştuğu iddia edilen ... TL'ye ilişkin olarak kamu zararı tutarının yeniden hesaplanmasını teminen, 159 sayılı İlamın 15’inci maddesiyle konunun hüküm dışı bırakılarak Denetçisine iadesi, kararı verilmesi üzerine, Denetçi tarafından yeniden hesaplanan kamu zararı tutarının ek sorgu metni düzenlenerek sorumlulara tebliği ve sonrasında yazılan Ek Yargı Raporunun 4. Daire’de görüşülmesi sonucunda;
159 no.lu İlamın 15’inci maddesi ile verilen hüküm dışı kararının kaldırılmasına, söz konusu tutarın ... TL'sinin fiilen arazide kullanılan araçlar için ödenen taşıt kira bedeli olması sebebiyle hukuka uygun olduğu anlaşıldığından ... TL ile ilgili olarak ilişik bulunmadığına, kalan ve ayrıntısı kamu zararı tablosunda gösterilen toplam ... TL kamu zararının sorumlularına müştereken ve müteselsilen ödettirilmesi, kararı verilmiştir.
YAPILAN DURUŞMADA;
Duruşma talep eden ve duruşmaya katılan sorumlulardan (Harcama Yetkilisi) … temyiz dilekçesindeki diğer hususları tekrarlayarak, (ayrıca) yabancı menşe ’li araçlar ve arazi tipi araçlar ile ilgili kamu zararı tespiti yapıldığını, bu nevi araçların tamamının arazide görev yaptığını, bunlarla alakalı olarak 1600 cc sınırı olmadığını, aylık kira ödemesi üst sınırının ... TL olduğunu, gerçekleşen ödemenin ... TL olduğunu ve aradaki farkın tahsil edildiğini, güvenlik gerekçeleri ve talepleri üzerine araç tahsisi yapıldığını, araç kiralama işi ile ilgili mevzuat hükümlerine uyulduğunu belirtmiş ve tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmiştir. (Bahsedilen tahsilatlara ilişkin belgeler, Kurul’a elden sunulmuştur)
Duruşma talep eden ve duruşmaya katılan sorumlulardan (Harcama Yetkilisi) … ise, araç kiralama işi ile ilgili olarak, hak edişlerden sadece birindeki ödeme belgesinde imzası olduğunu, bu durumun da asıl yetkilinin iş başında olmamasından kaynaklandığını, konuyla alakalı detaylı bir bilgisinin olmadığını belirtmiştir.
Duruşma talep eden ve duruşmaya katılan sorumlulardan (Harcama Yetkilileri) …, … ile (Gerçekleştirme Görevlisi) … ise, …’ nun ifadelerine katıldıklarını belirtmişlerdir.
Duruşmaya katılan Sayıştay Savcısı, yazılı mütalaalarındaki görüşlerden farklı olarak; Dairenin ilk aşamadaki hüküm dışı kararı sonrasında kamu zararı tutarının yeniden hesaplandığını ve bu hesaplamanın binek otomobil araçlar için yapıldığını, araçların tümünün arazide görev yapmasının fiilen imkansız olduğunu, bu bağlamda sözlü savunma ve açıklamaların kabulünün mümkün olmadığını, bu gerekçelerle de Daire Ek İlamındaki tazmin hükmünün onanması ve bununla birlikte tahsilatlara ilişkin belgelerin, Daireye tevdi edilmesi gerektiği, yönünde görüş belirtmiştir.
Duruşma talebinde bulunan …, …, …, … ve … ile Sayıştay Savcısının sözlü açıklamalarının dinlenmesinden ve dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
186 sayılı Ek İlamın 1’inci maddesiyle;
... Büyükşehir Belediyesince, ... Şti.' ne ihale edilen “Araç Kiralama Hizmet Alımı İşi” nde, mevzuatta yer alan sınırlamalara uyulmaksızın bazı yerli menşeli (yerli muhteva oranı % 50'nin üstünde olan) araçlar için harcama talimatının verildiği yılın Ocak ayı itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko değerinin %2'sinin; yabancı menşeli araçlar için ise, kiralanabilecek yerli menşeli en pahalı aracın kasko değerinin %2'sinin üzerinde ödeme yapılmak suretiyle oluştuğu iddia edilen ... TL'ye ilişkin olarak kamu zararı tutarının yeniden hesaplanmasını teminen, 159 sayılı İlamın 15’inci maddesiyle konunun hüküm dışı bırakılarak Denetçisine iadesine karar verilmesi üzerine, Denetçi tarafından yeniden hesaplanan kamu zararı tutarının ek sorgu metni düzenlenerek sorumlulara tebliği ve sonrasında yazılan Ek Yargı Raporunun 4. Dairede görüşülmesi sonucunda;
159 no.lu İlamın 15’inci maddesi ile verilen hüküm dışı kararının kaldırılmasına, söz konusu tutarın ... TL'sinin fiilen arazide kullanılan araçlar için ödenen taşıt kira bedeli olması sebebiyle hukuka uygun olduğu anlaşıldığından ... TL ile ilgili olarak ilişik bulunmadığına, kalan ve ayrıntısı kamu zararı tablosunda gösterilen toplam ... TL kamu zararının sorumlularına müştereken ve müteselsilen ödettirilmesi, kararı verilmiştir.
Esas yönünden inceleme
237 sayılı Taşıt Kanunu’nun “Kanunun şümulü” başlıklı 1’inci maddesinde;
“a) Genel bütçeye dahil dairelerle katma ve özel bütçeli idareler ve bunlara bağlı sabit ve döner sermayeli müesseseler, il özel idareleri, belediyeler ve bunların bağlı kuruluşları ile mahalli idare birlikleri,
b) İktisadi Devlet Teşekkülleri ve özel kanun veya Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle kurulan her çeşit banka ve teşekküller,
c) Yukardaki (a) ve (b) fıkralarında yazılı daire, idare, banka, teşekkül ve müesseselerin sermayesinin yarısından fazlasına sahip bulundukları teşekkül ve müesseseler,
d) (Değişik: 7/2/1990-3612/46 md.) Kamuya yararlı derneklerden Cumhurbaşkanlığınca lüzumlu görülenler tarafından kullanılacak taşıtlar bu Kanun hükümlerine tabidir. …” hükmü,
Aynı Kanun’un 12’nci maddesinde de;
“(Değişik birinci fıkra: 15/6/1965-631/3 md.) Bu kanunla kullanılmasına cevaz verilen taşıtların işletme ve onarma masraflarıyla vasıtayı kullanacak personelin her türlü istihkakları, taşıtın satın alındığı kurumlar bütçelerine konulacak ödeneklerle karşılanır. Ancak, bu kanuna bağlı (1) sayılı cetvelde yazılı "İl Valileri" taşıtları ile (2) sayılı cetvelde yazılı "kaymakamlıklar" taşıtlarının onarma ve işletme masrafları, genel bütçeye konulan ödeneği tükendiği takdirde, özel idare bütçelerinden de karşılanabilir.
…
f) (Ek: 21/4/2005-5335/6 md.) Hizmet alımı suretiyle edinilecek taşıtların cinsi, adedi, yaşı, hangi hizmetlerde kullanılacağı, kaynağı, yabancı menşeli olup olmayacağı ve diğer hususlar,
(Ek: 21/4/2005-5335/6 md.) için gerekli esas ve usuller Cumhurbaşkanınca saptanır.” hükmü yer almaktadır.
237 sayılı Taşıt Kanunu hükümlerine göre Cumhurbaşkanı, Kanun kapsamında edinilecek taşıtların; menşei, motor güçleri ile diğer niteliklerini belirlemeye ve kısıtlamalar getirmeye, yetkili kılınmıştır.
17/03/2006 tarih ve 2006/10193 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller Yönetmeliği’nin “Genel Esaslar” başlıklı 6’ncı maddesinin 1’inci fıkrasında;
“Temel amaç çerçevesinde hizmet alımı suretiyle taşıt edinilebilmesinin genel esasları şunlardır:
…
b) Hizmet alımı suretiyle yabancı menşeli binek ve station-wagon cinsi taşıt edinilmesini Kanunun 10 uncu maddesinin beşinci fıkrasında öngörülen makam ve hizmetler ile sınırlı olacaktır.
c) Kanuna ekli (1) ve (2) sayılı cetvellerde yer alanlar ile güvenlik önlemli (zırhlı) araçlar ve koruma altına alınanlarla ilgili yönetmelik hükümlerine göre tahsis olunan araçlar dışında kullanılacak binek ve station-wagon cinsi taşıtların motor hacmi 1600 cc'yi geçmeyecektir.
…” hükmü,
Aynı maddenin 2’nci fıkrasında ise;
“(Ek: 15/09/2014-2014/6814-BKK/2. md.) Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile bu idarelere bağlı döner sermayelerin (Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği ile TBMM Genel Sekreterliği ve Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı hariç) hizmetleri için ihtiyaç duyulan ve yılı merkezi yönetim bütçe kanununa bağlı azami satın alma bedellerini gösterir (T) işaretli cetvelde belirtilen taşıtlardan binek, station-wagon, arazi binek, kaptı kaçtı, panel ve pick-up tipi taşıtların (fiilen arazi üzerinde çalışan arazi binek ve pick-up'lar hariç) hizmet alımı yöntemiyle ediniminde.
a) Şoför giderleri hariç yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dahil), taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği ay itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2'sini aşmayacaktır. …” hükmü yer almaktadır.
İş’le ilgili (İdare ile Yüklenici arasında .../.../... tarihinde imzalanan) Sözleşme metninin “Fiyat farkı ödenmesi ve hesaplanması şartları” başlıklı 14’üncü maddesinde;
“14.1 Yüklenici gerek sözleşme süresi gerekse uzatılan süre içinde, sözleşmenin tamamen ifasına kadar, vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerde artışa gidilmesi veya yeni mali yükümlülüklerin ihdası gibi nedenlerle fiyat farkı verilmesi talebinde bulunamaz.
14.2 Bu sözleşme kapsamında yapılan işler için fiyat farkı hesaplanacaktır. Sözleşmenin uygulanması sırasında, şoför hizmetine yönelik fiyat farkı, 31.08.2013 tarih ve 28751 sayılı Resmî Gazete’ de yayınlanan 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na göre İhalesi Yapılacak Olan Hizmet Alımlarına İlişkin Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esaslar’ a göre fiyat farkı hesaplanacaktır/ödenecektir.” hükmü,
İş’le ilgili (ihale dokümanları dahilindeki) İdari Şartname metninin, 7.5.2 maddesinde ise;
“İstekliler teklif edecekleri araçların, %20’sini (yüzdeotuzbeşini), yani en az 30 herhangi aracın öz malı olduğunu gösterir araç ruhsatlarını Yeterlilik Bilgi Tablosu ekinde sunacaklardır.
7 binek oto (1550 cc), 25 binek oto (1450 cc), 15 binek oto (1350 cc) ve 4 binek tip panel... için teklif edilecek aylık kiralama bedeli (KDV hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dahil), taşıtın Türkiye Reasurans ve Emeklilik Sigorta Şirketleri Birliği tarafından yayınlanan ve harcama talimatlarının verildiği yılın Ocak ayı itibariyle uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2’sini aşmayacaktır. (Not: Aynı grup fakat kasko değeri farklı teklif edilen araçların, toplam kasko değerinin, grup araç sayısına bölünmesiyle bulunan ortalama değerin %2’si oranında olacaktır.” hükmü yer almaktadır.
Ayrıca, İdari Şartname’ nin 46’ncı maddesi hükmünde “Fiyat farkı” başlığı altında, Sözleşmenin 14.2 maddesindeki metnin aynısı yazılıdır.
Bu hükümlerden, (T) işaretli cetvelde belirtilen taşıtlardan binek, station-wagon, arazi binek, kaptı kaçtı, panel ve pick-up tipi taşıtların (fiilen arazi üzerinde çalışan arazi binek ve pick-up'lar hariç) hizmet alımı yöntemiyle ediniminde, şoför giderleri hariç yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedelinin (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dahil), taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği ay itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2'sini aşmaması gerektiği, açıkça anlaşılmaktadır.
Sorumluluk yönünden inceleme
i) İlgili Mevzuat
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun, “Harcama talimatı ve sorumluluk” başlıklı 32’nci maddesinde;
“Bütçelerden harcama yapılabilmesi, harcama yetkilisinin harcama talimatı vermesiyle mümkündür. Harcama talimatlarında hizmet gerekçesi, yapılacak işin konusu ve tutarı, süresi, kullanılabilir ödeneği, gerçekleştirme usulü ile gerçekleştirmeyle görevli olanlara ilişkin bilgiler yer alır.
Harcama yetkilileri, harcama talimatlarının bütçe ilke ve esaslarına, kanun ve diğer mevzuata uygun olmasından, ödeneklerin etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasından ve bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken diğer işlemlerden sorumludur.” hükmü,
Aynı Kanun’un “Giderin gerçekleştirilmesi” başlıklı 33’üncü maddesinde de;
“Bütçelerden bir giderin yapılabilmesi için iş, mal veya hizmetin belirlenmiş usul ve esaslara uygun olarak alındığının veya gerçekleştirildiğinin, görevlendirilmiş kişi veya komisyonlarca onaylanması ve gerçekleştirme belgelerinin düzenlenmiş olması gerekir. (Değişik son cümle: 22/12/2005-5436/10 md.) Giderlerin gerçekleştirilmesi; harcama yetkililerince belirlenen görevli tarafından düzenlenen ödeme emri belgesinin harcama yetkilisince imzalanması ve tutarın hak sahibine ödenmesiyle tamamlanır.
Gerçekleştirme görevlileri, harcama talimatı üzerine; işin yaptırılması, mal veya hizmetin alınması, teslim almaya ilişkin işlemlerin yapılması, belgelendirilmesi ve ödeme için gerekli belgelerin hazırlanması görevlerini yürütürler.
…” hükmü yer almaktadır.
ii) Daire Ek İlamında sorumlu tutulanlardan Garaj Amiri ... adına vekili olan Avukat ... tarafından gönderilen dilekçede yer verilen “sorumluluğa itiraz” konusu:
Sorumlunun, “Araç Kiralama Hizmet Alımı İşi” nin; ihalenin hazırlanması, yapılması, hak edişlerin hazırlanması ve onaylanması ile ödeme aşamalarında yer almadığı, bu nevi konularda bilgisi olmadığı tezlerine dayandırılmakta olup, adı geçenin sorumluluk kapsamı dışına çıkarılması talep edilmekte ise de,
Diğer tüm sorumlular da (harcama yetkilileri ve gerçekleştirme görevlileri de) ihalenin hazırlanması aşamasında görev almamış olup, bununla birlikte; hak edişlerin hazırlanması ve onaylanması ile evrakın ödemeye gönderilme aşamalarında görevli ve yetkili olduğundan ve ayrıca bu görev kapsamında imza yetkisi kullanımı adı geçen sorumlu tarafından birkaç defa tekrar ettiğinden, ihale sonrasındaki aşamalarda yetki kullanıp imzasını atan bir kamu görevlisinin, söz konusu belgelerin içeriğinin mevzuata uygunluğunu inceleme, araştırma ve sorgulama yapma iradesini (5018 sayılı Kanun ve bu Kanun’a dayanılarak oluşturulan ikincil mevzuattaki sorumluluğa dair hükümler uyarınca) göstermesi beklendiğinden, sorumluluğa yapılan itirazın reddedilmesi gerekmektedir.
Sorumlularca gönderilen temyiz dilekçesi ve ekleri ile Yargı Raporu dosyaları (Rapor Dosyası) dahilindeki belgelerin incelenmesi
Sorumlularca gönderilen temyiz dilekçesi ve ekleri ile Yargı Raporu dosyaları dahilindeki belgelerin incelenmesi sonucunda;
a) Kamu zararının hesabına esas alınan araçların tamamının arazi üzerinde çalışan pick-up tip araçlar olduğu ve bu araçların, adı geçen birimlerin (Daire Başkanlıklarının) kırsalda ve ilçelerde bulunan şantiyelerine tahsis edildiği, arazide görevli araçlar olmasına rağmen pick-up tip araçlar için hazırlanan kamu zararı hesaplama tablosunda … TL kamu zararı tespitinin yapıldığı, ilgili birimlerinin “görevlendirme talep yazılarının” ve de “araç görevlendirme yazılarının” temyiz dilekçesi ekinde ibraz edildiği, ifade edilmekte ise de;
Araç kiralama ihalesinin .../.../... tarihinde gerçekleştiği, İhale Komisyonu’nun ihaleyi .../.../... tarihinde onayladığı ve işle ilgili Sözleşmenin yüklenici ile Büyükşehir Belediyesi arasında .../.../... tarihinde imzalanmış olması karşısında,
Sorumlularca gönderilen temyiz dilekçeleri ekinde yer alan (tamamı aynı Kurum içi yazışmalardan müteşekkil) belgelerin, aynı yıl Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında yani ihale sürecinden önce, Büyükşehir Belediyesi birimlerinin hangi tip ve sayıda (binek, arazi, pick-up, kamyonet vs) araca ihtiyaç duydukları, hangi işler için ve günün hangi saatlerinde kullanacakları hususlarında, beyanatta bulundukları ve bu bağlamda, yapılması planlanan araç kiralama ihalesi sürecine ön hazırlık (fizibilite çalışması) içeriğinde olduğu, açıkça anlaşılmaktadır.
Sorumlularca özellikle itiraz edilen arazi veya pick-up ya da kamyonet gibi araçların, kırsalda ve ilçelerde bulunan şantiyelere tahsis edildiğini açıklayan ya da arazide veya arazi hizmeti sayılabilecek mahallerde fiilen çalıştırıldığını gösteren resmi nitelikli (belirli tarih ve sayılı) bir görevlendirme/talimat yazısı veya bu minvalde kabul edilebilecek araçların resmi görevli olarak gönderildiği yerlerin de yazılı olduğu tutanak, imzalı çizelge/mesai cetveli veya bunlara benzer bir belge ibraz etmemişlerdir.
Bu nedenle de, Ek İlamda mezkur kamu zararının hesabında esas alınan “araçların tamamının arazi üzerinde çalışan pick-up tip araçlar olduğu ve bu araçların, adı geçen birimlerin (Daire Başkanlıklarının) arazide, kırsalda ve ilçelerde bulunan şantiyelerine tahsis edildiği, arazide görevli araçlar olmasına rağmen pick-up tip araçlara ödenen aylık kira tutarının kamu zararı, şeklinde nitelenmemesi gerektiği” bağlamındaki karşı görüş doğrultusunda, kamu zararı tutarının … TL kısmı ile ilgili olarak sorumlularca yapılan itirazın reddi gerekmektedir.
b) Ayrıca, “kiralanan binek araçlardan Fiat marka binek otomobiller için yüklenici firma tarafından teklif edilen birim fiyatların ... TL olmasına rağmen kamu zararı hesaplama tablosunda ... TL olarak hesaplandığı” şeklindeki iddia gerçeği yansıtmamaktadır. Çünkü ihale belgeleri dahilindeki birim fiyat teklifleri ile ödeme emri belgeleri eki olan hak ediş belgeleri ve diğer kanıtlayıcı belgelerin incelenmesi sonucunda;
1600 cc motor gücündeki araçlar için teklif edilen birim fiyatların, yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerindeki fiyat limitlerini (kasko değerinin %2’sini) aşıp aşmadığı kontrol edilerek sonuçta ... TL teklif birim fiyatın ve bu fiyata göre gerçekleşen ödemelerin (her bir araç için) kasko değerinin %2’sini aştığı, anlaşılmıştır. (Bu tespit ve değerlendirmelere göre hesaplanan tutar da kamu zararı olarak değerlendirilerek, Daire Ek İlamında da sorumlularına ödettirilmesi hükmü verilmiştir)
Ancak, yine aynı belgelerde; ... TL teklif birim fiyatın 1500 cc motor gücündeki araçlar için geçerli olduğu, bu tutarın esas alınarak hesaplanan aylık araç kiralama bedelinin de, söz konusu araçların kasko değerinin %2’sinin altında olduğu, bu nedenle de ihale kapsamında kiralanan bu grup araçlar için gerçekleşen ödemelerde herhangi bir kamu zararı oluşmadığı, görülmüştür.
Dolayısıyla sorumlular tarafından temyiz dilekçelerinde belirtilen “kamu zararı hesabında birim fiyatın ... TL yerine, ... TL olarak esas alınmasının hatalı olduğu” yönündeki karşı iddianın, kabulü mümkün olmayıp, sorumlularca (kamu zararı tutarının bu kısmı ile ilgili olarak) yapılan itirazın reddi gerekmektedir.
Yapılan duruşmada sözlü ifade edilen ve belgeleri elden teslim edilen tahsilata ilişkin belgeler temyiz sebebi sayılmadığından, bu hususta Kurulumuzca yapılacak bir işlem bulunmamaktadır. Bu tahsilat belgelerinin, temyiz talebinde bulunanlar tarafından kararı veren yargılama Dairesine bildirilmesi gerekir.
Bu itibarla;
186 no.lu Ek İlamın 1’inci maddesinde;
... Büyükşehir Belediyesince, ... Şti.' ne ihale edilen "Araç Kiralama Hizmet Alımı İşinde, mevzuatta yer alan sınırlamalara uyulmaksızın bazı yerli araçlar için harcama talimatının verildiği yılın Ocak ayı itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko değerinin %2'sinin, yabancı menşeli araçlar için ise kiralanabilecek en pahalı yerli menşeli (yerli muhteva oranı % 50'nin üstünde olan) aracın kasko değerinin %2'sinin üzerinde ödeme yapılmak suretiyle oluşan ve fakat hüküm dışı süreci sonrasında yeniden hesaplanan toplam ... TL kamu zararının sorumlularına müştereken ve müteselsilen ödettirilmesi, yönündeki Daire Kararının esas ve de sorumluluk yönünden mevzuata uygun olup,
Yukarıda açıklanan gerekçelerle, Daire Ek İlam hükmünün TASDİKİNE (... Daire Başkanı …, … Daire Başkanı … ile Üyeler; …, …, …, … ve …’ in aşağıda yazılı azınlık görüşlerine karşı) oyçokluğuyla,
6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 57’nci maddesi hükmü gereği bu Kararın yazılı bildirim (tebliğ) tarihinden itibaren onbeş gün içerisinde Sayıştay’da karar düzeltilmesi yolu açık olmak üzere,
Karar verildiği 13.12.2023 tarih ve 56218 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.
AZINLIK GÖRÜŞLERİ
... Daire Başkanı … ile Üye …
5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Yüklenmeye Girişilmesi” başlıklı 26’ncı maddesinde;
Madde 26- “Yüklenme, usulüne uygun olarak düzenlenmiş sözleşme esaslarına veya kanun veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükmüne dayanılarak iş yaptırılması, mal veya hizmet alınması karşılığında geleceğe yönelik bir ödeme yükümlülüğüne girilmesidir. Bütçede yeterli ödeneği bulunmayan işler için yüklenmeye girişilemez. Yüklenme süresi malî yılla sınırlıdır. Harcama yetkilileri, tahsis edilen ödenekler dahilinde yüklenmeye girebilirler. Yüklenmeye girişilen tutara ait ödenekler saklı tutulur; başka iş yaptırılması, mal veya hizmet alınması için kullanılamaz.”, hükmü,
“Harcama talimatı ve sorumluluk” başlıklı 32’nci maddesinde;
“Bütçelerden harcama yapılabilmesi, harcama yetkilisinin harcama talimatı vermesiyle mümkündür. Harcama talimatlarında hizmet gerekçesi, yapılacak işin konusu ve tutarı, süresi, kullanılabilir ödeneği, gerçekleştirme usulü ile gerçekleştirmeyle görevli olanlara ilişkin bilgiler yer alır.
Harcama yetkilileri, harcama talimatlarının bütçe ilke ve esaslarına, kanun ve diğer mevzuata uygun olmasından, ödeneklerin etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasından ve bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken diğer işlemlerden sorumludur.”, hükmü yer almaktadır.
17/3/2006 tarih ve 2006/10193 sayılı Bakanlar Kurulu’nca kararlaştırılarak, 01.04.2006 tarih ve 26126 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanan Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller ’in “Genel Esaslar” başlıklı 6’ncı maddesi 2’nci fıkrasında:
“(2) (Ek:15/09/2014-2014/6814-BKK/2. md.) Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile bu idarelere bağlı döner sermayelerin (Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği ile TBMM Genel Sekreterliği ve Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı hariç) hizmetleri için ihtiyaç duyulan ve yılı merkezi yönetim bütçe kanununa bağlı azami satın alma bedellerini gösterir (T) işaretli cetvelde belirtilen taşıtlardan binek, station-wagon, arazi binek, kaptı kaçtı, panel ve pick-up tipi taşıtların (fiilen arazi üzerinde çalışan arazi binek ve pick-up'lar hariç) hizmet alımı yöntemiyle ediniminde;
a) Şoför giderleri hariç yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dahil), taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği yılın ocak ayı itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2'sini aşmayacaktır.
…”
21/4/2022 tarihli ve 31816 sayılı Resmî Gazete ’de yayımlanan 5474 sayılı Cumhurbaşkanı Kararının 2’nci maddesiyle bu bentte yer alan “harcama talimatının verildiği yılın ocak ayı” ibaresi “harcama talimatının verildiği ay” şeklinde değiştirilmiştir.
... Büyükşehir Belediyesi’nce Araç Kiralama ve Şoför Hizmeti Alım İşi nedeniyle düzenlenen ödemelerle ilgili olarak ... yılı Ocak Ayı kasko değerleri üzerinden 2019 yılı araç kira hizmet bedeli ödemeleri üzerinden kamu zararı hesaplamalarının uygun olmadığı değerlendirilmektedir.
5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 26’ncı maddesinde “Yüklenme”; “Usulüne uygun olarak düzenlenmiş sözleşme esaslarına veya kanun veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükmüne dayanılarak iş yaptırılması, mal veya hizmet alınması karşılığında geleceğe yönelik bir ödeme yükümlülüğüne girilmesidir.” şeklinde tanımlanmış yüklenme süresinin de mali yılla sınırlı olduğu belirtilmiştir.
5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nda; “harcama talimatı” da bu bağlamda tanımlanmıştır. 5393 sayılı Kanun’un 67’nci maddesinde açıklanan; Gelecek Yıllara Yaygın Hizmet Yüklenmeleri, istisnai yapım, mal ve hizmet alımlardır.
Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller ’in Genel esaslar başlıklı 6’ncı maddesinin 2’nci fıkrasının (a) bendinde belirtilen “harcama talimatının verildiği yılın ocak ayı” ibaresinden 2019 yılı yapılacak ödemelerle ilgili olarak ... yılının Ocak Ayı kasko değerleri değil, 2019 yılı ocak ayı kasko değerlerinin anlaşılması gerekir. Bütçelerin yıllık hazırlanıp uygulanması nedeniyle buradaki “Harcama talimatı” ifadesini ilgili bütçe yılı bağlamında değerlendirilmelidir.
Buna göre kamu zararı tablosunun, ... yılı kasko değerleri ile değil, 2019 yılı kasko değerleri üzerinden bir hesaplama ile yapılması gerektiğinden, Daire kararının esastan bozulması gerekir.
... Daire Başkanı … ile Üyeler; …, …, … ve …
186 sayılı Ek İlamın 1’inci maddesiyle;
159 sayılı İlamın 15’inci maddesi ile verilen hüküm dışı kararının kaldırılmasına, söz konusu tutarın ... TL'sinin fiilen arazide kullanılan araçlar için ödenen taşıt kira bedeli olması sebebiyle hukuka uygun olduğu anlaşıldığından, harcama talimatının verildiği yılın Ocak ayı itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko değerinin %2'sinin, yabancı menşeili araçlar için ise kiralanabilecek en pahalı aracın kasko değerinin %2'sinin üzerinde ödeme yapılmak suretiyle oluştuğu iddia edilen ... TL'ye ilişkin olarak kamu zararı tutarının ... TL’si ile ilgili olarak ilişik bulunmadığına, kalan ve ayrıntısı kamu zararı tablosunda gösterilen ... TL kamu zararının sorumlularına müştereken ve müteselsilen ödettirilmesine,
Karar verilmiştir.
Ek savunmalardaki bilgilere göre düzenlenen ek raporda arazide kullanıldığı anlaşılan pick-up araçların daha önceki kamu zararı tutarından minha edildiği, geriye kalan araçlar üzerinden ... TL tutarında kamu zararı hesaplandığı anlaşılmaktadır. Ancak hem ek raporda hem de ek ilamda ayrıntılı açıklama yapılmamıştır. Yani, ek savunmaya göre yeniden hesaplanan kamu zararının tespitinde araç tasnifi ve elemesinin nasıl yapıldığı anlaşılamamaktadır. Zira, temyiz dilekçelerinde tazmine konu olan araçların tümünün koruma araçları ya da arazi fiilen kullanılan araçlar olduğu ifade edilmiş, temyiz dilekçesi ekinde de söz konusu araçların kullanım şekline ilişkin kurum içi talep yazıları gönderilmiştir.
Temyiz dilekçeleri ve eklerinden;
-İçişleri Bakanlığının 16.11.2016 tarihli onayı ile ... Büyükşehir Belediye Başkanlığına Belediye Başkan Vekili olarak Valilik makamının görevlendirildiği ve görevlendirmelere ilişkin yazıların dilekçe ekinde sunulduğu (Ek-I Valilik görevlendirme yazıları),
-Belediye Genel Sekreterliği ve Genel Sekreterlik Yardımcılığı kadrolarında Kaymakamların görevlendirildiği,
-Arazi binek araçların ... Büyükşehir Belediye Başkan Vekili olarak görevlendirilen Valilik makamına, Genel Sekreter ve koruma altında olan daire başkanlarına tahsis edildiği,
-Genel Sekreterlik Yardımcıları ve bazı Daire Başkanlarına da koruma tahsis edildiği,
-Çift/tek kabinli kamyonetlere ait kamu zararı listesinde belirtilen araçların tamamının fiili arazi üzerinde çalışan pick-up araçlar olduğu,
-Belirtilen araçların ilgili daire başkanlıklarına (Yol Yapım Bakım ve Onarım Daire Başkanlığı, Tarımsal Hizmetler Daire Başkanlığı, Fen İşleri Daire Başkanlığı, Sağlık İşleri Daire Başkanlığı, Makine ikmal Bakım Daire Başkanlığı ve Başkanlıklara) bağlı kırsallarda ve ilçelerde bulunan şantiyelere tahsis edildiği ve talep yazılarının dilekçe ekinde sunulduğu (Ek:2 Birimlerden gelen talep yazıları),
17/03/2006 tarih ve 2006/10193 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller’ in “Genel esaslar” başlıklı 6’ncı maddesinde;
“(1) Temel amaç çerçevesinde hizmet alımı suretiyle taşıt edinilebilmesinin genel esasları şunlardır:
(…)
c) Kanuna ekli (1) ve (2) sayılı cetvellerde yer alanlar ile güvenlik önlemli (zırhlı) araçlar ve koruma altına alınanlarla ilgili yönetmelik hükümlerine göre tahsis olunan araçlar dışında kullanılacak binek ve station-wagon cinsi taşıtların motor hacmi 1600 cc'yi geçmeyecektir.
(…)
(2) (Ek:15/09/2014-2014/6814-BKK/2. md.) Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile bu idarelere bağlı döner sermayelerin (Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği ile TBMM Genel Sekreterliği ve Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı hariç) hizmetleri için ihtiyaç duyulan ve yılı merkezi yönetim bütçe kanununa bağlı azami satın alma bedellerini gösterir (T) işaretli cetvelde belirtilen taşıtlardan binek, station-wagon, arazi binek, kaptı kaçtı, panel ve pick-up tipi taşıtların (fiilen arazi üzerinde çalışan arazi binek ve pick-up'lar hariç) hizmet alımı yöntemiyle ediniminde;
(…)” hükümlerinin yer aldığı,
-Yukarıda belirtilen hükümler gereği, koruma altına alınanlara tahsis edilen arazi binek ve fiilen arazide görevlendirilen pick-up (çift/tek kabinli kamyonet) araçların Esaslar’ ın sınırlama hükümlerine tabi olmadığı,
İfade edilmiştir.
Temyiz dilekçesi ekinde gönderilen talep çizelgelerinde, arazi binek araçları ile pick-up araçların arazi ve saha çalışmaları için istenildiği görülmektedir. Diğer yandan, koruma amaçlı araçların ihtiyaca binaen ilgili birimin talebi üzerine verildiği anlaşılmaktadır. Bu durumda, söz konusu araçların Esaslar’ da yer alan sınırlamaya tabi olmadığı sonucuna ulaşılmaktadır.
Yukarıda belirtilen nedenlerle, sorumluların temyiz taleplerinin kabulü ile Tazmin Hükmünün Kaldırılmasına karar verilmesi gerekmektedir.
186 sayılı Ek İlamın 1’inci maddesiyle;
... Büyükşehir Belediyesince, ... Şti.' ne ihale edilen “Araç Kiralama Hizmet Alımı İşi” nde, mevzuatta yer alan sınırlamalara uyulmaksızın bazı yerli araçlar için harcama talimatının verildiği yılın Ocak ayı itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko değerinin %2'sinin, yabancı menşeili araçlar için ise kiralanabilecek en pahalı aracın kasko değerinin %2'sinin üzerinde ödeme yapılmak suretiyle oluştuğu iddia edilen ... TL'ye ilişkin olarak kamu zararı tutarının yeniden hesaplanmasını teminen, 159 sayılı İlamın 15’inci maddesiyle konunun hüküm dışı bırakılarak Denetçisine iadesi, kararı verilmesi üzerine, Denetçi tarafından yeniden hesaplanan kamu zararı tutarının ek sorgu metni düzenlenerek sorumlulara tebliği ve sonrasında yazılan Ek Yargı Raporunun 4. Daire’de görüşülmesi sonucunda;
159 no.lu İlamın 15’inci maddesi ile verilen hüküm dışı kararının kaldırılmasına, söz konusu tutarın ... TL'sinin fiilen arazide kullanılan araçlar için ödenen taşıt kira bedeli olması sebebiyle hukuka uygun olduğu anlaşıldığından ... TL ile ilgili olarak ilişik bulunmadığına, kalan ve ayrıntısı kamu zararı tablosunda gösterilen toplam ... TL kamu zararının sorumlularına müştereken ve müteselsilen ödettirilmesi, kararı verilmiştir.
YAPILAN DURUŞMADA;
Duruşma talep eden ve duruşmaya katılan sorumlulardan (Harcama Yetkilisi) … temyiz dilekçesindeki diğer hususları tekrarlayarak, (ayrıca) yabancı menşe ’li araçlar ve arazi tipi araçlar ile ilgili kamu zararı tespiti yapıldığını, bu nevi araçların tamamının arazide görev yaptığını, bunlarla alakalı olarak 1600 cc sınırı olmadığını, aylık kira ödemesi üst sınırının ... TL olduğunu, gerçekleşen ödemenin ... TL olduğunu ve aradaki farkın tahsil edildiğini, güvenlik gerekçeleri ve talepleri üzerine araç tahsisi yapıldığını, araç kiralama işi ile ilgili mevzuat hükümlerine uyulduğunu belirtmiş ve tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmiştir. (Bahsedilen tahsilatlara ilişkin belgeler, Kurul’a elden sunulmuştur)
Duruşma talep eden ve duruşmaya katılan sorumlulardan (Harcama Yetkilisi) … ise, araç kiralama işi ile ilgili olarak, hak edişlerden sadece birindeki ödeme belgesinde imzası olduğunu, bu durumun da asıl yetkilinin iş başında olmamasından kaynaklandığını, konuyla alakalı detaylı bir bilgisinin olmadığını belirtmiştir.
Duruşma talep eden ve duruşmaya katılan sorumlulardan (Harcama Yetkilileri) …, … ile (Gerçekleştirme Görevlisi) … ise, …’ nun ifadelerine katıldıklarını belirtmişlerdir.
Duruşmaya katılan Sayıştay Savcısı, yazılı mütalaalarındaki görüşlerden farklı olarak; Dairenin ilk aşamadaki hüküm dışı kararı sonrasında kamu zararı tutarının yeniden hesaplandığını ve bu hesaplamanın binek otomobil araçlar için yapıldığını, araçların tümünün arazide görev yapmasının fiilen imkansız olduğunu, bu bağlamda sözlü savunma ve açıklamaların kabulünün mümkün olmadığını, bu gerekçelerle de Daire Ek İlamındaki tazmin hükmünün onanması ve bununla birlikte tahsilatlara ilişkin belgelerin, Daireye tevdi edilmesi gerektiği, yönünde görüş belirtmiştir.
Duruşma talebinde bulunan …, …, …, … ve … ile Sayıştay Savcısının sözlü açıklamalarının dinlenmesinden ve dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
186 sayılı Ek İlamın 1’inci maddesiyle;
... Büyükşehir Belediyesince, ... Şti.' ne ihale edilen “Araç Kiralama Hizmet Alımı İşi” nde, mevzuatta yer alan sınırlamalara uyulmaksızın bazı yerli menşeli (yerli muhteva oranı % 50'nin üstünde olan) araçlar için harcama talimatının verildiği yılın Ocak ayı itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko değerinin %2'sinin; yabancı menşeli araçlar için ise, kiralanabilecek yerli menşeli en pahalı aracın kasko değerinin %2'sinin üzerinde ödeme yapılmak suretiyle oluştuğu iddia edilen ... TL'ye ilişkin olarak kamu zararı tutarının yeniden hesaplanmasını teminen, 159 sayılı İlamın 15’inci maddesiyle konunun hüküm dışı bırakılarak Denetçisine iadesine karar verilmesi üzerine, Denetçi tarafından yeniden hesaplanan kamu zararı tutarının ek sorgu metni düzenlenerek sorumlulara tebliği ve sonrasında yazılan Ek Yargı Raporunun 4. Dairede görüşülmesi sonucunda;
159 no.lu İlamın 15’inci maddesi ile verilen hüküm dışı kararının kaldırılmasına, söz konusu tutarın ... TL'sinin fiilen arazide kullanılan araçlar için ödenen taşıt kira bedeli olması sebebiyle hukuka uygun olduğu anlaşıldığından ... TL ile ilgili olarak ilişik bulunmadığına, kalan ve ayrıntısı kamu zararı tablosunda gösterilen toplam ... TL kamu zararının sorumlularına müştereken ve müteselsilen ödettirilmesi, kararı verilmiştir.
Esas yönünden inceleme
237 sayılı Taşıt Kanunu’nun “Kanunun şümulü” başlıklı 1’inci maddesinde;
“a) Genel bütçeye dahil dairelerle katma ve özel bütçeli idareler ve bunlara bağlı sabit ve döner sermayeli müesseseler, il özel idareleri, belediyeler ve bunların bağlı kuruluşları ile mahalli idare birlikleri,
b) İktisadi Devlet Teşekkülleri ve özel kanun veya Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle kurulan her çeşit banka ve teşekküller,
c) Yukardaki (a) ve (b) fıkralarında yazılı daire, idare, banka, teşekkül ve müesseselerin sermayesinin yarısından fazlasına sahip bulundukları teşekkül ve müesseseler,
d) (Değişik: 7/2/1990-3612/46 md.) Kamuya yararlı derneklerden Cumhurbaşkanlığınca lüzumlu görülenler tarafından kullanılacak taşıtlar bu Kanun hükümlerine tabidir. …” hükmü,
Aynı Kanun’un 12’nci maddesinde de;
“(Değişik birinci fıkra: 15/6/1965-631/3 md.) Bu kanunla kullanılmasına cevaz verilen taşıtların işletme ve onarma masraflarıyla vasıtayı kullanacak personelin her türlü istihkakları, taşıtın satın alındığı kurumlar bütçelerine konulacak ödeneklerle karşılanır. Ancak, bu kanuna bağlı (1) sayılı cetvelde yazılı "İl Valileri" taşıtları ile (2) sayılı cetvelde yazılı "kaymakamlıklar" taşıtlarının onarma ve işletme masrafları, genel bütçeye konulan ödeneği tükendiği takdirde, özel idare bütçelerinden de karşılanabilir.
…
f) (Ek: 21/4/2005-5335/6 md.) Hizmet alımı suretiyle edinilecek taşıtların cinsi, adedi, yaşı, hangi hizmetlerde kullanılacağı, kaynağı, yabancı menşeli olup olmayacağı ve diğer hususlar,
(Ek: 21/4/2005-5335/6 md.) için gerekli esas ve usuller Cumhurbaşkanınca saptanır.” hükmü yer almaktadır.
237 sayılı Taşıt Kanunu hükümlerine göre Cumhurbaşkanı, Kanun kapsamında edinilecek taşıtların; menşei, motor güçleri ile diğer niteliklerini belirlemeye ve kısıtlamalar getirmeye, yetkili kılınmıştır.
17/03/2006 tarih ve 2006/10193 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller Yönetmeliği’nin “Genel Esaslar” başlıklı 6’ncı maddesinin 1’inci fıkrasında;
“Temel amaç çerçevesinde hizmet alımı suretiyle taşıt edinilebilmesinin genel esasları şunlardır:
…
b) Hizmet alımı suretiyle yabancı menşeli binek ve station-wagon cinsi taşıt edinilmesini Kanunun 10 uncu maddesinin beşinci fıkrasında öngörülen makam ve hizmetler ile sınırlı olacaktır.
c) Kanuna ekli (1) ve (2) sayılı cetvellerde yer alanlar ile güvenlik önlemli (zırhlı) araçlar ve koruma altına alınanlarla ilgili yönetmelik hükümlerine göre tahsis olunan araçlar dışında kullanılacak binek ve station-wagon cinsi taşıtların motor hacmi 1600 cc'yi geçmeyecektir.
…” hükmü,
Aynı maddenin 2’nci fıkrasında ise;
“(Ek: 15/09/2014-2014/6814-BKK/2. md.) Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile bu idarelere bağlı döner sermayelerin (Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği ile TBMM Genel Sekreterliği ve Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı hariç) hizmetleri için ihtiyaç duyulan ve yılı merkezi yönetim bütçe kanununa bağlı azami satın alma bedellerini gösterir (T) işaretli cetvelde belirtilen taşıtlardan binek, station-wagon, arazi binek, kaptı kaçtı, panel ve pick-up tipi taşıtların (fiilen arazi üzerinde çalışan arazi binek ve pick-up'lar hariç) hizmet alımı yöntemiyle ediniminde.
a) Şoför giderleri hariç yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dahil), taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği ay itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2'sini aşmayacaktır. …” hükmü yer almaktadır.
İş’le ilgili (İdare ile Yüklenici arasında .../.../... tarihinde imzalanan) Sözleşme metninin “Fiyat farkı ödenmesi ve hesaplanması şartları” başlıklı 14’üncü maddesinde;
“14.1 Yüklenici gerek sözleşme süresi gerekse uzatılan süre içinde, sözleşmenin tamamen ifasına kadar, vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerde artışa gidilmesi veya yeni mali yükümlülüklerin ihdası gibi nedenlerle fiyat farkı verilmesi talebinde bulunamaz.
14.2 Bu sözleşme kapsamında yapılan işler için fiyat farkı hesaplanacaktır. Sözleşmenin uygulanması sırasında, şoför hizmetine yönelik fiyat farkı, 31.08.2013 tarih ve 28751 sayılı Resmî Gazete’ de yayınlanan 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na göre İhalesi Yapılacak Olan Hizmet Alımlarına İlişkin Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esaslar’ a göre fiyat farkı hesaplanacaktır/ödenecektir.” hükmü,
İş’le ilgili (ihale dokümanları dahilindeki) İdari Şartname metninin, 7.5.2 maddesinde ise;
“İstekliler teklif edecekleri araçların, %20’sini (yüzdeotuzbeşini), yani en az 30 herhangi aracın öz malı olduğunu gösterir araç ruhsatlarını Yeterlilik Bilgi Tablosu ekinde sunacaklardır.
7 binek oto (1550 cc), 25 binek oto (1450 cc), 15 binek oto (1350 cc) ve 4 binek tip panel... için teklif edilecek aylık kiralama bedeli (KDV hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dahil), taşıtın Türkiye Reasurans ve Emeklilik Sigorta Şirketleri Birliği tarafından yayınlanan ve harcama talimatlarının verildiği yılın Ocak ayı itibariyle uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2’sini aşmayacaktır. (Not: Aynı grup fakat kasko değeri farklı teklif edilen araçların, toplam kasko değerinin, grup araç sayısına bölünmesiyle bulunan ortalama değerin %2’si oranında olacaktır.” hükmü yer almaktadır.
Ayrıca, İdari Şartname’ nin 46’ncı maddesi hükmünde “Fiyat farkı” başlığı altında, Sözleşmenin 14.2 maddesindeki metnin aynısı yazılıdır.
Bu hükümlerden, (T) işaretli cetvelde belirtilen taşıtlardan binek, station-wagon, arazi binek, kaptı kaçtı, panel ve pick-up tipi taşıtların (fiilen arazi üzerinde çalışan arazi binek ve pick-up'lar hariç) hizmet alımı yöntemiyle ediniminde, şoför giderleri hariç yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedelinin (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dahil), taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği ay itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2'sini aşmaması gerektiği, açıkça anlaşılmaktadır.
Sorumluluk yönünden inceleme
i) İlgili Mevzuat
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun, “Harcama talimatı ve sorumluluk” başlıklı 32’nci maddesinde;
“Bütçelerden harcama yapılabilmesi, harcama yetkilisinin harcama talimatı vermesiyle mümkündür. Harcama talimatlarında hizmet gerekçesi, yapılacak işin konusu ve tutarı, süresi, kullanılabilir ödeneği, gerçekleştirme usulü ile gerçekleştirmeyle görevli olanlara ilişkin bilgiler yer alır.
Harcama yetkilileri, harcama talimatlarının bütçe ilke ve esaslarına, kanun ve diğer mevzuata uygun olmasından, ödeneklerin etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasından ve bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken diğer işlemlerden sorumludur.” hükmü,
Aynı Kanun’un “Giderin gerçekleştirilmesi” başlıklı 33’üncü maddesinde de;
“Bütçelerden bir giderin yapılabilmesi için iş, mal veya hizmetin belirlenmiş usul ve esaslara uygun olarak alındığının veya gerçekleştirildiğinin, görevlendirilmiş kişi veya komisyonlarca onaylanması ve gerçekleştirme belgelerinin düzenlenmiş olması gerekir. (Değişik son cümle: 22/12/2005-5436/10 md.) Giderlerin gerçekleştirilmesi; harcama yetkililerince belirlenen görevli tarafından düzenlenen ödeme emri belgesinin harcama yetkilisince imzalanması ve tutarın hak sahibine ödenmesiyle tamamlanır.
Gerçekleştirme görevlileri, harcama talimatı üzerine; işin yaptırılması, mal veya hizmetin alınması, teslim almaya ilişkin işlemlerin yapılması, belgelendirilmesi ve ödeme için gerekli belgelerin hazırlanması görevlerini yürütürler.
…” hükmü yer almaktadır.
ii) Daire Ek İlamında sorumlu tutulanlardan Garaj Amiri ... adına vekili olan Avukat ... tarafından gönderilen dilekçede yer verilen “sorumluluğa itiraz” konusu:
Sorumlunun, “Araç Kiralama Hizmet Alımı İşi” nin; ihalenin hazırlanması, yapılması, hak edişlerin hazırlanması ve onaylanması ile ödeme aşamalarında yer almadığı, bu nevi konularda bilgisi olmadığı tezlerine dayandırılmakta olup, adı geçenin sorumluluk kapsamı dışına çıkarılması talep edilmekte ise de,
Diğer tüm sorumlular da (harcama yetkilileri ve gerçekleştirme görevlileri de) ihalenin hazırlanması aşamasında görev almamış olup, bununla birlikte; hak edişlerin hazırlanması ve onaylanması ile evrakın ödemeye gönderilme aşamalarında görevli ve yetkili olduğundan ve ayrıca bu görev kapsamında imza yetkisi kullanımı adı geçen sorumlu tarafından birkaç defa tekrar ettiğinden, ihale sonrasındaki aşamalarda yetki kullanıp imzasını atan bir kamu görevlisinin, söz konusu belgelerin içeriğinin mevzuata uygunluğunu inceleme, araştırma ve sorgulama yapma iradesini (5018 sayılı Kanun ve bu Kanun’a dayanılarak oluşturulan ikincil mevzuattaki sorumluluğa dair hükümler uyarınca) göstermesi beklendiğinden, sorumluluğa yapılan itirazın reddedilmesi gerekmektedir.
Sorumlularca gönderilen temyiz dilekçesi ve ekleri ile Yargı Raporu dosyaları (Rapor Dosyası) dahilindeki belgelerin incelenmesi
Sorumlularca gönderilen temyiz dilekçesi ve ekleri ile Yargı Raporu dosyaları dahilindeki belgelerin incelenmesi sonucunda;
a) Kamu zararının hesabına esas alınan araçların tamamının arazi üzerinde çalışan pick-up tip araçlar olduğu ve bu araçların, adı geçen birimlerin (Daire Başkanlıklarının) kırsalda ve ilçelerde bulunan şantiyelerine tahsis edildiği, arazide görevli araçlar olmasına rağmen pick-up tip araçlar için hazırlanan kamu zararı hesaplama tablosunda … TL kamu zararı tespitinin yapıldığı, ilgili birimlerinin “görevlendirme talep yazılarının” ve de “araç görevlendirme yazılarının” temyiz dilekçesi ekinde ibraz edildiği, ifade edilmekte ise de;
Araç kiralama ihalesinin .../.../... tarihinde gerçekleştiği, İhale Komisyonu’nun ihaleyi .../.../... tarihinde onayladığı ve işle ilgili Sözleşmenin yüklenici ile Büyükşehir Belediyesi arasında .../.../... tarihinde imzalanmış olması karşısında,
Sorumlularca gönderilen temyiz dilekçeleri ekinde yer alan (tamamı aynı Kurum içi yazışmalardan müteşekkil) belgelerin, aynı yıl Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında yani ihale sürecinden önce, Büyükşehir Belediyesi birimlerinin hangi tip ve sayıda (binek, arazi, pick-up, kamyonet vs) araca ihtiyaç duydukları, hangi işler için ve günün hangi saatlerinde kullanacakları hususlarında, beyanatta bulundukları ve bu bağlamda, yapılması planlanan araç kiralama ihalesi sürecine ön hazırlık (fizibilite çalışması) içeriğinde olduğu, açıkça anlaşılmaktadır.
Sorumlularca özellikle itiraz edilen arazi veya pick-up ya da kamyonet gibi araçların, kırsalda ve ilçelerde bulunan şantiyelere tahsis edildiğini açıklayan ya da arazide veya arazi hizmeti sayılabilecek mahallerde fiilen çalıştırıldığını gösteren resmi nitelikli (belirli tarih ve sayılı) bir görevlendirme/talimat yazısı veya bu minvalde kabul edilebilecek araçların resmi görevli olarak gönderildiği yerlerin de yazılı olduğu tutanak, imzalı çizelge/mesai cetveli veya bunlara benzer bir belge ibraz etmemişlerdir.
Bu nedenle de, Ek İlamda mezkur kamu zararının hesabında esas alınan “araçların tamamının arazi üzerinde çalışan pick-up tip araçlar olduğu ve bu araçların, adı geçen birimlerin (Daire Başkanlıklarının) arazide, kırsalda ve ilçelerde bulunan şantiyelerine tahsis edildiği, arazide görevli araçlar olmasına rağmen pick-up tip araçlara ödenen aylık kira tutarının kamu zararı, şeklinde nitelenmemesi gerektiği” bağlamındaki karşı görüş doğrultusunda, kamu zararı tutarının … TL kısmı ile ilgili olarak sorumlularca yapılan itirazın reddi gerekmektedir.
b) Ayrıca, “kiralanan binek araçlardan Fiat marka binek otomobiller için yüklenici firma tarafından teklif edilen birim fiyatların ... TL olmasına rağmen kamu zararı hesaplama tablosunda ... TL olarak hesaplandığı” şeklindeki iddia gerçeği yansıtmamaktadır. Çünkü ihale belgeleri dahilindeki birim fiyat teklifleri ile ödeme emri belgeleri eki olan hak ediş belgeleri ve diğer kanıtlayıcı belgelerin incelenmesi sonucunda;
1600 cc motor gücündeki araçlar için teklif edilen birim fiyatların, yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerindeki fiyat limitlerini (kasko değerinin %2’sini) aşıp aşmadığı kontrol edilerek sonuçta ... TL teklif birim fiyatın ve bu fiyata göre gerçekleşen ödemelerin (her bir araç için) kasko değerinin %2’sini aştığı, anlaşılmıştır. (Bu tespit ve değerlendirmelere göre hesaplanan tutar da kamu zararı olarak değerlendirilerek, Daire Ek İlamında da sorumlularına ödettirilmesi hükmü verilmiştir)
Ancak, yine aynı belgelerde; ... TL teklif birim fiyatın 1500 cc motor gücündeki araçlar için geçerli olduğu, bu tutarın esas alınarak hesaplanan aylık araç kiralama bedelinin de, söz konusu araçların kasko değerinin %2’sinin altında olduğu, bu nedenle de ihale kapsamında kiralanan bu grup araçlar için gerçekleşen ödemelerde herhangi bir kamu zararı oluşmadığı, görülmüştür.
Dolayısıyla sorumlular tarafından temyiz dilekçelerinde belirtilen “kamu zararı hesabında birim fiyatın ... TL yerine, ... TL olarak esas alınmasının hatalı olduğu” yönündeki karşı iddianın, kabulü mümkün olmayıp, sorumlularca (kamu zararı tutarının bu kısmı ile ilgili olarak) yapılan itirazın reddi gerekmektedir.
Yapılan duruşmada sözlü ifade edilen ve belgeleri elden teslim edilen tahsilata ilişkin belgeler temyiz sebebi sayılmadığından, bu hususta Kurulumuzca yapılacak bir işlem bulunmamaktadır. Bu tahsilat belgelerinin, temyiz talebinde bulunanlar tarafından kararı veren yargılama Dairesine bildirilmesi gerekir.
Bu itibarla;
186 no.lu Ek İlamın 1’inci maddesinde;
... Büyükşehir Belediyesince, ... Şti.' ne ihale edilen "Araç Kiralama Hizmet Alımı İşinde, mevzuatta yer alan sınırlamalara uyulmaksızın bazı yerli araçlar için harcama talimatının verildiği yılın Ocak ayı itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko değerinin %2'sinin, yabancı menşeli araçlar için ise kiralanabilecek en pahalı yerli menşeli (yerli muhteva oranı % 50'nin üstünde olan) aracın kasko değerinin %2'sinin üzerinde ödeme yapılmak suretiyle oluşan ve fakat hüküm dışı süreci sonrasında yeniden hesaplanan toplam ... TL kamu zararının sorumlularına müştereken ve müteselsilen ödettirilmesi, yönündeki Daire Kararının esas ve de sorumluluk yönünden mevzuata uygun olup,
Yukarıda açıklanan gerekçelerle, Daire Ek İlam hükmünün TASDİKİNE (... Daire Başkanı …, … Daire Başkanı … ile Üyeler; …, …, …, … ve …’ in aşağıda yazılı azınlık görüşlerine karşı) oyçokluğuyla,
6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 57’nci maddesi hükmü gereği bu Kararın yazılı bildirim (tebliğ) tarihinden itibaren onbeş gün içerisinde Sayıştay’da karar düzeltilmesi yolu açık olmak üzere,
Karar verildiği 13.12.2023 tarih ve 56218 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.
AZINLIK GÖRÜŞLERİ
... Daire Başkanı … ile Üye …
5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Yüklenmeye Girişilmesi” başlıklı 26’ncı maddesinde;
Madde 26- “Yüklenme, usulüne uygun olarak düzenlenmiş sözleşme esaslarına veya kanun veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükmüne dayanılarak iş yaptırılması, mal veya hizmet alınması karşılığında geleceğe yönelik bir ödeme yükümlülüğüne girilmesidir. Bütçede yeterli ödeneği bulunmayan işler için yüklenmeye girişilemez. Yüklenme süresi malî yılla sınırlıdır. Harcama yetkilileri, tahsis edilen ödenekler dahilinde yüklenmeye girebilirler. Yüklenmeye girişilen tutara ait ödenekler saklı tutulur; başka iş yaptırılması, mal veya hizmet alınması için kullanılamaz.”, hükmü,
“Harcama talimatı ve sorumluluk” başlıklı 32’nci maddesinde;
“Bütçelerden harcama yapılabilmesi, harcama yetkilisinin harcama talimatı vermesiyle mümkündür. Harcama talimatlarında hizmet gerekçesi, yapılacak işin konusu ve tutarı, süresi, kullanılabilir ödeneği, gerçekleştirme usulü ile gerçekleştirmeyle görevli olanlara ilişkin bilgiler yer alır.
Harcama yetkilileri, harcama talimatlarının bütçe ilke ve esaslarına, kanun ve diğer mevzuata uygun olmasından, ödeneklerin etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasından ve bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken diğer işlemlerden sorumludur.”, hükmü yer almaktadır.
17/3/2006 tarih ve 2006/10193 sayılı Bakanlar Kurulu’nca kararlaştırılarak, 01.04.2006 tarih ve 26126 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanan Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller ’in “Genel Esaslar” başlıklı 6’ncı maddesi 2’nci fıkrasında:
“(2) (Ek:15/09/2014-2014/6814-BKK/2. md.) Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile bu idarelere bağlı döner sermayelerin (Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği ile TBMM Genel Sekreterliği ve Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı hariç) hizmetleri için ihtiyaç duyulan ve yılı merkezi yönetim bütçe kanununa bağlı azami satın alma bedellerini gösterir (T) işaretli cetvelde belirtilen taşıtlardan binek, station-wagon, arazi binek, kaptı kaçtı, panel ve pick-up tipi taşıtların (fiilen arazi üzerinde çalışan arazi binek ve pick-up'lar hariç) hizmet alımı yöntemiyle ediniminde;
a) Şoför giderleri hariç yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dahil), taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği yılın ocak ayı itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2'sini aşmayacaktır.
…”
21/4/2022 tarihli ve 31816 sayılı Resmî Gazete ’de yayımlanan 5474 sayılı Cumhurbaşkanı Kararının 2’nci maddesiyle bu bentte yer alan “harcama talimatının verildiği yılın ocak ayı” ibaresi “harcama talimatının verildiği ay” şeklinde değiştirilmiştir.
... Büyükşehir Belediyesi’nce Araç Kiralama ve Şoför Hizmeti Alım İşi nedeniyle düzenlenen ödemelerle ilgili olarak ... yılı Ocak Ayı kasko değerleri üzerinden 2019 yılı araç kira hizmet bedeli ödemeleri üzerinden kamu zararı hesaplamalarının uygun olmadığı değerlendirilmektedir.
5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 26’ncı maddesinde “Yüklenme”; “Usulüne uygun olarak düzenlenmiş sözleşme esaslarına veya kanun veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükmüne dayanılarak iş yaptırılması, mal veya hizmet alınması karşılığında geleceğe yönelik bir ödeme yükümlülüğüne girilmesidir.” şeklinde tanımlanmış yüklenme süresinin de mali yılla sınırlı olduğu belirtilmiştir.
5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nda; “harcama talimatı” da bu bağlamda tanımlanmıştır. 5393 sayılı Kanun’un 67’nci maddesinde açıklanan; Gelecek Yıllara Yaygın Hizmet Yüklenmeleri, istisnai yapım, mal ve hizmet alımlardır.
Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller ’in Genel esaslar başlıklı 6’ncı maddesinin 2’nci fıkrasının (a) bendinde belirtilen “harcama talimatının verildiği yılın ocak ayı” ibaresinden 2019 yılı yapılacak ödemelerle ilgili olarak ... yılının Ocak Ayı kasko değerleri değil, 2019 yılı ocak ayı kasko değerlerinin anlaşılması gerekir. Bütçelerin yıllık hazırlanıp uygulanması nedeniyle buradaki “Harcama talimatı” ifadesini ilgili bütçe yılı bağlamında değerlendirilmelidir.
Buna göre kamu zararı tablosunun, ... yılı kasko değerleri ile değil, 2019 yılı kasko değerleri üzerinden bir hesaplama ile yapılması gerektiğinden, Daire kararının esastan bozulması gerekir.
... Daire Başkanı … ile Üyeler; …, …, … ve …
186 sayılı Ek İlamın 1’inci maddesiyle;
159 sayılı İlamın 15’inci maddesi ile verilen hüküm dışı kararının kaldırılmasına, söz konusu tutarın ... TL'sinin fiilen arazide kullanılan araçlar için ödenen taşıt kira bedeli olması sebebiyle hukuka uygun olduğu anlaşıldığından, harcama talimatının verildiği yılın Ocak ayı itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko değerinin %2'sinin, yabancı menşeili araçlar için ise kiralanabilecek en pahalı aracın kasko değerinin %2'sinin üzerinde ödeme yapılmak suretiyle oluştuğu iddia edilen ... TL'ye ilişkin olarak kamu zararı tutarının ... TL’si ile ilgili olarak ilişik bulunmadığına, kalan ve ayrıntısı kamu zararı tablosunda gösterilen ... TL kamu zararının sorumlularına müştereken ve müteselsilen ödettirilmesine,
Karar verilmiştir.
Ek savunmalardaki bilgilere göre düzenlenen ek raporda arazide kullanıldığı anlaşılan pick-up araçların daha önceki kamu zararı tutarından minha edildiği, geriye kalan araçlar üzerinden ... TL tutarında kamu zararı hesaplandığı anlaşılmaktadır. Ancak hem ek raporda hem de ek ilamda ayrıntılı açıklama yapılmamıştır. Yani, ek savunmaya göre yeniden hesaplanan kamu zararının tespitinde araç tasnifi ve elemesinin nasıl yapıldığı anlaşılamamaktadır. Zira, temyiz dilekçelerinde tazmine konu olan araçların tümünün koruma araçları ya da arazi fiilen kullanılan araçlar olduğu ifade edilmiş, temyiz dilekçesi ekinde de söz konusu araçların kullanım şekline ilişkin kurum içi talep yazıları gönderilmiştir.
Temyiz dilekçeleri ve eklerinden;
-İçişleri Bakanlığının 16.11.2016 tarihli onayı ile ... Büyükşehir Belediye Başkanlığına Belediye Başkan Vekili olarak Valilik makamının görevlendirildiği ve görevlendirmelere ilişkin yazıların dilekçe ekinde sunulduğu (Ek-I Valilik görevlendirme yazıları),
-Belediye Genel Sekreterliği ve Genel Sekreterlik Yardımcılığı kadrolarında Kaymakamların görevlendirildiği,
-Arazi binek araçların ... Büyükşehir Belediye Başkan Vekili olarak görevlendirilen Valilik makamına, Genel Sekreter ve koruma altında olan daire başkanlarına tahsis edildiği,
-Genel Sekreterlik Yardımcıları ve bazı Daire Başkanlarına da koruma tahsis edildiği,
-Çift/tek kabinli kamyonetlere ait kamu zararı listesinde belirtilen araçların tamamının fiili arazi üzerinde çalışan pick-up araçlar olduğu,
-Belirtilen araçların ilgili daire başkanlıklarına (Yol Yapım Bakım ve Onarım Daire Başkanlığı, Tarımsal Hizmetler Daire Başkanlığı, Fen İşleri Daire Başkanlığı, Sağlık İşleri Daire Başkanlığı, Makine ikmal Bakım Daire Başkanlığı ve Başkanlıklara) bağlı kırsallarda ve ilçelerde bulunan şantiyelere tahsis edildiği ve talep yazılarının dilekçe ekinde sunulduğu (Ek:2 Birimlerden gelen talep yazıları),
17/03/2006 tarih ve 2006/10193 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller’ in “Genel esaslar” başlıklı 6’ncı maddesinde;
“(1) Temel amaç çerçevesinde hizmet alımı suretiyle taşıt edinilebilmesinin genel esasları şunlardır:
(…)
c) Kanuna ekli (1) ve (2) sayılı cetvellerde yer alanlar ile güvenlik önlemli (zırhlı) araçlar ve koruma altına alınanlarla ilgili yönetmelik hükümlerine göre tahsis olunan araçlar dışında kullanılacak binek ve station-wagon cinsi taşıtların motor hacmi 1600 cc'yi geçmeyecektir.
(…)
(2) (Ek:15/09/2014-2014/6814-BKK/2. md.) Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile bu idarelere bağlı döner sermayelerin (Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği ile TBMM Genel Sekreterliği ve Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı hariç) hizmetleri için ihtiyaç duyulan ve yılı merkezi yönetim bütçe kanununa bağlı azami satın alma bedellerini gösterir (T) işaretli cetvelde belirtilen taşıtlardan binek, station-wagon, arazi binek, kaptı kaçtı, panel ve pick-up tipi taşıtların (fiilen arazi üzerinde çalışan arazi binek ve pick-up'lar hariç) hizmet alımı yöntemiyle ediniminde;
(…)” hükümlerinin yer aldığı,
-Yukarıda belirtilen hükümler gereği, koruma altına alınanlara tahsis edilen arazi binek ve fiilen arazide görevlendirilen pick-up (çift/tek kabinli kamyonet) araçların Esaslar’ ın sınırlama hükümlerine tabi olmadığı,
İfade edilmiştir.
Temyiz dilekçesi ekinde gönderilen talep çizelgelerinde, arazi binek araçları ile pick-up araçların arazi ve saha çalışmaları için istenildiği görülmektedir. Diğer yandan, koruma amaçlı araçların ihtiyaca binaen ilgili birimin talebi üzerine verildiği anlaşılmaktadır. Bu durumda, söz konusu araçların Esaslar’ da yer alan sınırlamaya tabi olmadığı sonucuna ulaşılmaktadır.
Yukarıda belirtilen nedenlerle, sorumluların temyiz taleplerinin kabulü ile Tazmin Hükmünün Kaldırılmasına karar verilmesi gerekmektedir.
Kararla ilgili sorunuz mu var?