Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay 3. Daire Kararı
Karar Tarihi:
12/26/2023
Karar No:
27
Esas No:
471
KARAR
Katkısı bulunmayan öğretim elemanlarına, döner sermaye gelirlerinden ek ödeme yapılması
… Bilimsel ve Teknolojik Uygulama ve Araştırma Merkezinde, (…) döner sermaye gelirlerine katkısı bulunmayan öğretim elemanlarına, döner sermaye gelirlerinden ek ödeme yapılması sonucu, toplam … TL kamu zararına sebebiyet verildiği iddiasıyla ilgili olarak, dosyada mevcut bilgi ve belgeler değerlendirilmiştir.
04.11.1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun “Döner sermaye” başlıklı 58 inci maddesinin (d) fıkrasında;
“Ziraat ve veteriner fakülteleri, sivil havacılık yüksekokulu ve bünyesinde atölye veya laboratuvar bulunan yükseköğretim kurumları ile sürekli eğitim merkezleri, açık öğretim hizmeti veren yükseköğretim kurumları ile düzenli döner sermaye geliri olan yükseköğretim kurumlarında üretilen mal ve hizmetlerden elde edilen döner sermaye gelirlerine katkısı bulunan öğretim elemanlarına yapılacak ek ödemeler hakkında da (c) fıkrası hükümleri uygulanır.”
denilmektedir.
Anılan Kanunun 58 inci maddesinin (c) fıkrasında ise öğretim elemanları ve diğer personelin ek ödeme tavanıyla ilgili düzenleme yapılmış, ancak hizmete katkı unsurları esas alınarak yapılacak ek ödeme oranları belirlenmemiş, söz konusu belirleme, 2547 sayılı Kanunun 58 inci maddesine dayanılarak çıkarılan ve 18.02.2011 tarih ve 27850 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Yükseköğretim Kurumlarında Döner Sermaye Gelirlerinden Yapılacak Ek Ödemenin Dağıtılmasında Uygulanacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelik ile yapılmıştır.
Anılan Yönetmeliğin;
“Amaç ve kapsam” başlıklı 1 inci maddesinde;
“Bu Yönetmelik, yükseköğretim kurumlarının döner sermaye faaliyetleri çerçevesinde; hizmet sunum şartları ve kriterleri de dikkate alınmak suretiyle personelin unvanı, görevi, çalışma şartları ve süresi, eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetleri ve mesleki uygulamalar ile ilgili performansı ve özellik arz eden riskli bölümlerde çalışma gibi hizmete katkı unsurları esas alınarak yapılacak ek ödeme oranları ile bu ödemelerin usul ve esaslarını belirlemek amacıyla hazırlanmıştır.”,
“Genel ilkeler” başlıklı 4 üncü maddesinin;
Birinci fıkrasında;
“Döner sermaye gelirlerinden öğretim elemanları ve diğer personele dağıtılacak ek ödemeler, bu Yönetmelikte belirtilen esaslara ve oranlara uygun olarak yetkili kurullara tanınan yetki çerçevesinde birimler veya alt birimler bazında yapılır.”,
Dördüncü fıkrasında;
“Yönetim kurullarınca, Kanunun 58 inci maddesi uyarınca belirlenen tavan ek ödeme oranlarını geçmemek üzere ek ödeme oranları belirlenir.”,
Yedinci fıkrasında;
“Yapılacak ek ödemeye esas katkı oranlarının belirlenmesinde 5 inci maddede belirlenen; kurumsal katkı puanı (A puanı), bireysel gelir getirici faaliyet puanı (B puanı), eğitim-öğretim faaliyeti puanı (C puanı), bilimsel faaliyet puanı (D puanı) ve diğer faaliyetler puanı (E puanı) esas alınır. Kanunun 58 inci maddesinin (c) fıkrası kapsamında bulunan birimlerde söz konusu puanların tamamı kullanılır. Anılan fıkra dışındaki birimlerde ise yönetim kurullarınca, yükseköğretim kurumunun yapısı ve mali durumu göz önünde bulundurularak bir veya birden fazlasının kullanılmasına karar verilmek suretiyle belirleme yapılır.”,
“Dağıtım esasları” başlıklı 5 inci maddesinin;
Üçüncü fıkrasında;
“(B) Bireysel gelir getirici faaliyet puanı; Kurum içinde bireysel gelir getirici faaliyetlerden dolayı alınan mesai içi (B1), mesai dışı ilave ücret alınmayan (B2) ve mesai dışı ilave ücret alınan (B3) puanlarının toplamından oluşan puandır. Her bir döner sermaye birimi için Yükseköğretim Kurulu tarafından hazırlanan “Gelir Getirici Faaliyet Cetveli”ne göre kişinin ürettiği hizmetlerden elde edilen puanlar kullanılarak hesaplanır. Bu puan aşağıdaki şekilde hesaplanır.
(B) = “Gelir Getirici Faaliyet Cetveli”ne göre alınan toplam puan.”,
On üçüncü fıkrasında ise;
“Ziraat ve veteriner fakülteleri, sivil havacılık yüksekokulu ve bünyesinde atölye veya laboratuvar bulunan yükseköğretim kurumları ile sürekli eğitim merkezleri, açıköğretim hizmeti veren yükseköğretim kurumları ile düzenli döner sermaye geliri olan yükseköğretim kurumlarında döner sermaye gelirlerine katkısı bulunan öğretim elemanlarına yapılacak ek ödemede, (A), (B), (C), (D) ve (E) puanlarından biri veya birden fazlası kurumun yapısı ve mali durumu göz önünde bulundurularak kullanılabilir.”,
“Alt düzenlemeler” başlıklı 10 uncu maddesinin üçüncü fıkrasında da;
““Gelir Getirici Faaliyet Cetveli” Yükseköğretim Kurulu tarafından tespit edilir. Bu cetveldeki puanları, % 50 oranında artırmaya veya azaltmaya; işlem için ayrılan süre, emek, maliyet ve risk gibi unsurlar dikkate alınmak kaydıyla, üniversite yönetim kurulları yetkilidir. Gelir getirici faaliyet cetvelinde bulunmayan işlemlerin puanları, üniversite yönetim kurulları tarafından belirlenebilir.”
Hükümlerine yer verilmiştir.
Diğer taraftan, … tarih ve … sayılı Karar ile … Üniversitesi Senatosu tarafından kabul edilerek, … tarihinden itibaren yürürlüğe giren, … Üniversitesi Tıp Fakültesi ve Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Dışında Kalan Birimlerde Döner Sermaye Gelirlerinden Yapılacak Ek Ödemenin Dağıtılmasında Uyulacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönerge’nin “Dağıtım Esasları” başlıklı 7 nci maddesinde;
“Kanunun 58’inci maddesinin (d) fıkrası kapsamında bulunan birimlerde yapılan iş ve hizmetler karşılığı elde edilen gelirlerden, kanuni kesintiler ile varsa yapılan iş veya hizmetlerle bağlantılı giderler düşüldükten sonra geri kalan tutar hizmet karşılığı olarak katkı oranları dikkate alınmak suretiyle hizmeti veren öğretim elemanlarına ödenir. Bu kapsamda öğretim elemanlarına yapılacak ek ödemede, Yönetim Kurulunca Yönetmeliğin 5’inci maddesinde belirlenen puanlardan biri ve birden fazlası esas alınır” denilmektedir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre; bünyesinde atölye veya laboratuvar bulunan yükseköğretim kurumları, sürekli eğitim merkezleri ile düzenli döner sermaye geliri olan yükseköğretim kurumlarında üretilen mal ve hizmetlerden elde edilen döner sermaye gelirlerinden yapılacak olan ek ödemelerin dağıtımı da Kanunun 58 inci maddesinin c fıkrasına göre, döner sermaye gelirine katkısı bulunan öğretim elemanlarına, katkı oranları dikkate alınmak suretiyle, Yönetmelikte belirtilen esaslara ve oranlara uygun olarak, yetkili kurullara tanınan yetki çerçevesinde, birimler veya alt birimler bazında yapılacak, ek ödemeye esas katkı oranlarının belirlenmesinde kurumsal katkı puanı (A puanı), bireysel gelir getirici faaliyet puanı (B puanı), eğitim-öğretim faaliyeti puanı (C puanı), bilimsel faaliyet puanı (D puanı) ve diğer faaliyetler puanının (E puanı) esas alınacak, bu puanlardan biri veya birden fazlasının kullanılmasına yönetim kurulunca karar verilecektir.
Yapılan incelemede; …’in elde ettiği gelirlerden %40 Kurum Payı, % 5 Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) payı, % 1 Hazine Payının mevzuata uygun olarak kesildiği, geri kalan %54’lük kısmının ise gelire katkısı olduğu değerlendirilen öğretim elemanlarına dağıtıldığı görülmüştür. Ancak, … tarafından gerçekleştirilen iş ve hizmetler karşılığı elde edilen gelirlerin dağıtımına dayanak teşkil eden formlar incelendiğinde; … Merkez hesabına yatırılan her bir ödemeden, (…) …, (...) …, (...) … ve (...) …’a, gelir getirici katkılarına bakılmaksızın, dağıtıma dayanak teşkil eden formda yazılı, mutat şekilde düzenlenmiş, iş bazında değişiklik göstermeyen oranlar üzerinden ek ödeme yapıldığı görülmüştür.
Personel bazında yapılan dağıtım mevzuata uygun olmamasına rağmen, dağıtımı yapılan kısım kamuya aktarılması gerekmeyen, başka bir ifade ile kamu kaynağı niteliğinde olmayan bir gelir olduğundan, bu işlem sebebiyle, 10.12.2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 71 inci maddesi kapsamında bir kamu zararı oluşmamıştır.
Yukarıda açıklanan gerekçelerle, Rapora konu edilen … TL ile ilgili olarak, kamu zararı açısından ilişilecek herhangi bir husus bulunmadığına,
6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55 inci maddesi uyarınca ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere,
...
Oy birliğiyle karar verildi.
… Bilimsel ve Teknolojik Uygulama ve Araştırma Merkezinde, (…) döner sermaye gelirlerine katkısı bulunmayan öğretim elemanlarına, döner sermaye gelirlerinden ek ödeme yapılması sonucu, toplam … TL kamu zararına sebebiyet verildiği iddiasıyla ilgili olarak, dosyada mevcut bilgi ve belgeler değerlendirilmiştir.
04.11.1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun “Döner sermaye” başlıklı 58 inci maddesinin (d) fıkrasında;
“Ziraat ve veteriner fakülteleri, sivil havacılık yüksekokulu ve bünyesinde atölye veya laboratuvar bulunan yükseköğretim kurumları ile sürekli eğitim merkezleri, açık öğretim hizmeti veren yükseköğretim kurumları ile düzenli döner sermaye geliri olan yükseköğretim kurumlarında üretilen mal ve hizmetlerden elde edilen döner sermaye gelirlerine katkısı bulunan öğretim elemanlarına yapılacak ek ödemeler hakkında da (c) fıkrası hükümleri uygulanır.”
denilmektedir.
Anılan Kanunun 58 inci maddesinin (c) fıkrasında ise öğretim elemanları ve diğer personelin ek ödeme tavanıyla ilgili düzenleme yapılmış, ancak hizmete katkı unsurları esas alınarak yapılacak ek ödeme oranları belirlenmemiş, söz konusu belirleme, 2547 sayılı Kanunun 58 inci maddesine dayanılarak çıkarılan ve 18.02.2011 tarih ve 27850 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Yükseköğretim Kurumlarında Döner Sermaye Gelirlerinden Yapılacak Ek Ödemenin Dağıtılmasında Uygulanacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelik ile yapılmıştır.
Anılan Yönetmeliğin;
“Amaç ve kapsam” başlıklı 1 inci maddesinde;
“Bu Yönetmelik, yükseköğretim kurumlarının döner sermaye faaliyetleri çerçevesinde; hizmet sunum şartları ve kriterleri de dikkate alınmak suretiyle personelin unvanı, görevi, çalışma şartları ve süresi, eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetleri ve mesleki uygulamalar ile ilgili performansı ve özellik arz eden riskli bölümlerde çalışma gibi hizmete katkı unsurları esas alınarak yapılacak ek ödeme oranları ile bu ödemelerin usul ve esaslarını belirlemek amacıyla hazırlanmıştır.”,
“Genel ilkeler” başlıklı 4 üncü maddesinin;
Birinci fıkrasında;
“Döner sermaye gelirlerinden öğretim elemanları ve diğer personele dağıtılacak ek ödemeler, bu Yönetmelikte belirtilen esaslara ve oranlara uygun olarak yetkili kurullara tanınan yetki çerçevesinde birimler veya alt birimler bazında yapılır.”,
Dördüncü fıkrasında;
“Yönetim kurullarınca, Kanunun 58 inci maddesi uyarınca belirlenen tavan ek ödeme oranlarını geçmemek üzere ek ödeme oranları belirlenir.”,
Yedinci fıkrasında;
“Yapılacak ek ödemeye esas katkı oranlarının belirlenmesinde 5 inci maddede belirlenen; kurumsal katkı puanı (A puanı), bireysel gelir getirici faaliyet puanı (B puanı), eğitim-öğretim faaliyeti puanı (C puanı), bilimsel faaliyet puanı (D puanı) ve diğer faaliyetler puanı (E puanı) esas alınır. Kanunun 58 inci maddesinin (c) fıkrası kapsamında bulunan birimlerde söz konusu puanların tamamı kullanılır. Anılan fıkra dışındaki birimlerde ise yönetim kurullarınca, yükseköğretim kurumunun yapısı ve mali durumu göz önünde bulundurularak bir veya birden fazlasının kullanılmasına karar verilmek suretiyle belirleme yapılır.”,
“Dağıtım esasları” başlıklı 5 inci maddesinin;
Üçüncü fıkrasında;
“(B) Bireysel gelir getirici faaliyet puanı; Kurum içinde bireysel gelir getirici faaliyetlerden dolayı alınan mesai içi (B1), mesai dışı ilave ücret alınmayan (B2) ve mesai dışı ilave ücret alınan (B3) puanlarının toplamından oluşan puandır. Her bir döner sermaye birimi için Yükseköğretim Kurulu tarafından hazırlanan “Gelir Getirici Faaliyet Cetveli”ne göre kişinin ürettiği hizmetlerden elde edilen puanlar kullanılarak hesaplanır. Bu puan aşağıdaki şekilde hesaplanır.
(B) = “Gelir Getirici Faaliyet Cetveli”ne göre alınan toplam puan.”,
On üçüncü fıkrasında ise;
“Ziraat ve veteriner fakülteleri, sivil havacılık yüksekokulu ve bünyesinde atölye veya laboratuvar bulunan yükseköğretim kurumları ile sürekli eğitim merkezleri, açıköğretim hizmeti veren yükseköğretim kurumları ile düzenli döner sermaye geliri olan yükseköğretim kurumlarında döner sermaye gelirlerine katkısı bulunan öğretim elemanlarına yapılacak ek ödemede, (A), (B), (C), (D) ve (E) puanlarından biri veya birden fazlası kurumun yapısı ve mali durumu göz önünde bulundurularak kullanılabilir.”,
“Alt düzenlemeler” başlıklı 10 uncu maddesinin üçüncü fıkrasında da;
““Gelir Getirici Faaliyet Cetveli” Yükseköğretim Kurulu tarafından tespit edilir. Bu cetveldeki puanları, % 50 oranında artırmaya veya azaltmaya; işlem için ayrılan süre, emek, maliyet ve risk gibi unsurlar dikkate alınmak kaydıyla, üniversite yönetim kurulları yetkilidir. Gelir getirici faaliyet cetvelinde bulunmayan işlemlerin puanları, üniversite yönetim kurulları tarafından belirlenebilir.”
Hükümlerine yer verilmiştir.
Diğer taraftan, … tarih ve … sayılı Karar ile … Üniversitesi Senatosu tarafından kabul edilerek, … tarihinden itibaren yürürlüğe giren, … Üniversitesi Tıp Fakültesi ve Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Dışında Kalan Birimlerde Döner Sermaye Gelirlerinden Yapılacak Ek Ödemenin Dağıtılmasında Uyulacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönerge’nin “Dağıtım Esasları” başlıklı 7 nci maddesinde;
“Kanunun 58’inci maddesinin (d) fıkrası kapsamında bulunan birimlerde yapılan iş ve hizmetler karşılığı elde edilen gelirlerden, kanuni kesintiler ile varsa yapılan iş veya hizmetlerle bağlantılı giderler düşüldükten sonra geri kalan tutar hizmet karşılığı olarak katkı oranları dikkate alınmak suretiyle hizmeti veren öğretim elemanlarına ödenir. Bu kapsamda öğretim elemanlarına yapılacak ek ödemede, Yönetim Kurulunca Yönetmeliğin 5’inci maddesinde belirlenen puanlardan biri ve birden fazlası esas alınır” denilmektedir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre; bünyesinde atölye veya laboratuvar bulunan yükseköğretim kurumları, sürekli eğitim merkezleri ile düzenli döner sermaye geliri olan yükseköğretim kurumlarında üretilen mal ve hizmetlerden elde edilen döner sermaye gelirlerinden yapılacak olan ek ödemelerin dağıtımı da Kanunun 58 inci maddesinin c fıkrasına göre, döner sermaye gelirine katkısı bulunan öğretim elemanlarına, katkı oranları dikkate alınmak suretiyle, Yönetmelikte belirtilen esaslara ve oranlara uygun olarak, yetkili kurullara tanınan yetki çerçevesinde, birimler veya alt birimler bazında yapılacak, ek ödemeye esas katkı oranlarının belirlenmesinde kurumsal katkı puanı (A puanı), bireysel gelir getirici faaliyet puanı (B puanı), eğitim-öğretim faaliyeti puanı (C puanı), bilimsel faaliyet puanı (D puanı) ve diğer faaliyetler puanının (E puanı) esas alınacak, bu puanlardan biri veya birden fazlasının kullanılmasına yönetim kurulunca karar verilecektir.
Yapılan incelemede; …’in elde ettiği gelirlerden %40 Kurum Payı, % 5 Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) payı, % 1 Hazine Payının mevzuata uygun olarak kesildiği, geri kalan %54’lük kısmının ise gelire katkısı olduğu değerlendirilen öğretim elemanlarına dağıtıldığı görülmüştür. Ancak, … tarafından gerçekleştirilen iş ve hizmetler karşılığı elde edilen gelirlerin dağıtımına dayanak teşkil eden formlar incelendiğinde; … Merkez hesabına yatırılan her bir ödemeden, (…) …, (...) …, (...) … ve (...) …’a, gelir getirici katkılarına bakılmaksızın, dağıtıma dayanak teşkil eden formda yazılı, mutat şekilde düzenlenmiş, iş bazında değişiklik göstermeyen oranlar üzerinden ek ödeme yapıldığı görülmüştür.
Personel bazında yapılan dağıtım mevzuata uygun olmamasına rağmen, dağıtımı yapılan kısım kamuya aktarılması gerekmeyen, başka bir ifade ile kamu kaynağı niteliğinde olmayan bir gelir olduğundan, bu işlem sebebiyle, 10.12.2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 71 inci maddesi kapsamında bir kamu zararı oluşmamıştır.
Yukarıda açıklanan gerekçelerle, Rapora konu edilen … TL ile ilgili olarak, kamu zararı açısından ilişilecek herhangi bir husus bulunmadığına,
6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55 inci maddesi uyarınca ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere,
...
Oy birliğiyle karar verildi.
Kararla ilgili sorunuz mu var?