Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay Temyiz Kurulu Kararı
Karar Tarihi:
11/22/2023
Karar No:
53198
Esas No:
56115
KARAR
1- Sorumlular tarafından 4 sayılı İlamın 1.,2.,3.,4.,9. ve 10. maddelerine karşı ortak dilekçe ile 53198 sayılı dosya kapsamında temyiz başvurusunda bulunulmuştur. Daire Kararına karşı ortak imza ile temyiz başvurusunda bulunan kişilerden ...’ın dilekçede ismi bulunmakta ancak imzası bulunmamaktadır.
6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun “Kanun yollarına başvurma” başlıklı 54. maddesinde;
“Temyiz, yargılamanın iadesi ve karar düzeltilmesi talepleri, Sayıştay Başkanlığına hitaben yazılmış imzalı dilekçe ile yapılır. Dilekçeler Sayıştay Başkanlığına verilir veya gönderilir. İlgililer isterlerse evrakın alındığına dair kendilerine bir alındı verilir.
(2) Dilekçelerde aşağıdaki hususlar bulunur:
a) Başvuruda bulunan kişinin ve varsa kanuni temsilcisinin veya vekilinin adı, soyadı, unvanı ve adresi.
b) İlamın tarihi, numarası.
c) İlgili hesabın adı ve yılı.
ç) Başvurunun konusu.
d) Hangi kanun yoluna başvurulduğu ve başvurunun hukuki sebepleri.
e) Varsa duruşma talebi.
(3) Dilekçelere ilgililer tarafından itirazlarını ispat edecek belgeler eklenir. Dilekçeler ve bunlara ekli belgelerin örnekleri karşı taraf sayısından bir fazla olur.
(4) Dilekçelerin yukarıda belirtilen hususları ihtiva etmediğine, ilgisine göre Temyiz Kurulu veya dairece karar verilirse, eksikliklerin on beş gün içinde tamamlatılması dilekçe sahibine tebliğ olunur. Bu süre içinde eksiklikler tamamlanmazsa, ilgisine göre Temyiz Kurulunca veya dairece başvurunun reddine karar verilir. Şu kadar ki, başvuru sahibinin kimliğini, imzasını, başvuru konusu ilam hükmünü ve hangi kanun yoluna hangi sebeple başvurulduğunu yeteri kadar belli edecek kayıtları ihtiva eden dilekçeler, diğer hususlar gösterilmemiş olsa bile kabul edilir.”
hükmü bulunmaktadır.
Yapılan incelemede, ortak temyiz dilekçesinde ...’ın isminin bulunduğu ancak imzasının bulunmadığı görülmüştür. Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre temyiz talebinin imzalı dilekçe ile yapılması gerekmektedir.
Bu itibarla, adı belirtilen kişinin imzasının bulunmaması dolayısıyla bu kişinin temyiz başvurusunun usul yönünden TALEBİN REDDİNE, oybirliğiyle,
Konu: Eğlence vergisi.
2- 4 sayılı İlamın 1. maddesiyle; belediye sınırları içinde eğlence vergisine tabi işyerlerinin eğlence vergisini süresinde ödememesi, idare tarafından eğlence vergisine tabi işletmelerle ilgili gerekli takibin yapılmayarak alacakların zamanaşımına uğratılması suretiyle oluşan ... TL kamu zararının tazminine hükmedilmiştir.
TEMYİZ DİLEKÇESİ
İlamda Üst Yönetici olarak sorumlu tutulan ... ve diğer 6 kişi sunmuş oldukları ortak temyiz dilekçesinde;
Belediye sınırları içinde play-station, bilardo, go-kart ve eğlence vergisine tabi oyun salonu olarak faaliyette bulunan işletmeler ile canlı müzik yapan yerlerle ilgili 2017-2021 yılları için eğlence vergisi tahakkuku yapılmadığının görüldüğü, söz konusu işletmelerin geçmiş yıllara ve mevcut yıla yönelik eğlence vergisi tahakkuklarının yapılmasının Kanun gereği olduğu,
Eğlence vergisi tahakkuku yapılmayan işletmelerle ilgili olarak belirlenen tarifeye göre eğlence vergisi tahakkuk ve tahsilatının yapılmasının sağlanmasının gerekmekte olduğu, ancak; spor salonu faaliyeti olan uygulama örneklerinden; 1981 yılından bu yana; bilardonun bir spor olarak kabul edildiği, federasyonunun kurulduğu, Gençlik ve Spor İl Müdürlüklerinin gözetim ve denetiminde Özel Beden Eğitimi ve Spor Tesisleri Yönetmeliğine uygun olarak bilardo spor salonlarının faaliyetlerine başlamış olduğunu, bu gelişimin ve mevzuattaki yansımasının son derece isabetli şekilde tespit eden, İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü'nün valiliklere gönderdiği 28.12.2005 tarih ve 46613 sayılı yazısında; eğlence işletmelerinin 2559 sayılı Polis Vazife ve Selahiyet Kanunu'nun 7. maddesinde belirtildiği, 05.10.1999 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Özel Beden Eğitimi ve Spor Tesisleri Yönetmeliği hükümlerine uygun bir şekilde izin belgeli olarak açılan ve bu Yönetmelik hükümlerine göre tescil edilen ayrıca Gençlik Spor Genel Müdürlüğünün gözetiminde bulunan bilardo spor salonlarından Eğlence Vergisi alınamayacağının belirtildiği,
Ne var ki, Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığının 15/08/2006 tarih ve B.07.1.GİB.0.66/6624-165/63637 sayılı özelgesinde bilardo spor salonlarından eğlence vergisi alınması gerektiği yönünde görüş ortaya atıldığı, bu görüşün geçerli ve güncel yasama iradesini ortaya koymaktan uzak olduğu,
Uyuşmazlık konusu bir olayda; belediyece, eğlence vergisi için doğrudan ödeme emri tebliğ edildiği, ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve Esas:..., Karar:... no.lu Kararında; tarhiyatın ihbarname ile tebliğinin sağlanıp tahakkuk etmeden ödeme emri düzenlenemeyeceği gerekçesiyle, yani usul yönünden ödeme emirlerinin iptal edildiği,
Bu karar üzerine belediyece, eğlence vergisi için ihbarname tebliğ edildiği, ... Vergi Mahkemesinin … tarih ve Esas:…, Karar:… no.lu kararında;
“Davacının işlettiği bilardo salonunun, eğlence işletmesi niteliğinde faaliyette bulunması veya bilardo spor salonu olarak faaliyette bulunması, davanın çözümünde önem arz etmekte olup, davacıya ait bilardo salonunda sadece bilardo sporuna yönelik faaliyetlerde bulunulması halinde eğlence vergisi söz konusu olmayacaktır.
Bu durumda, Yardımcı Antrenör Belgesi’ne sahip olan davacının Özel Beden Eğitimi ve Spor Tesisi Çalışma İzin Belgesi ile faaliyette bulunması, ... Valiliği Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü’nün … tarih ve ... sayılı yazısında, davacının Özel Beden Eğitimi ve Spor Tesisleri Yönetmeliği kapsamında spor salonu olarak faaliyet gösterdiğinin belirtilmesi ve davalı idare tarafından, davacıya ait bilardo salonunda eğlence vergisini gerektirir bilardo sporu dışında başka bir faaliyette bulunulduğuna dair bir tespitin yapılmamış olması dikkate alındığında, davacının bilardo salonunda eğlence amaçlı değil sportif amaçla faaliyette bulunduğu ve davacıya ait bilardo salonunun, 2464 sayılı Kanun’un 20.maddesinde eğlence yeri olarak belirtilen bilardo salonlarından farklı kapsamda olduğu anlaşıldığından” gerekçeleriyle eğlence vergisi tarhiyatının kaldırılmasına karar verildiği,
Kamu görevi yapmakta olan vergi uzmanı vb. unvanlı kamu görevlilerinin yaptıkları yayınlarda ekseriyetle aşağıdaki görüş ve önerileri tüm yerel yönetim kademelerine ifade etmekte oldukları,
1) Yasal veya idari düzenlemelerle, kahvehane ve internet kafelerden alınmayan eğlence vergisinin bütün bilardo salonlarından da alınmamasının, spora ve gençleri koruyan sosyal faaliyetlere destek anlamına geleceğini,
2) Yasal veya idari düzenlemelerle, spor salonu hüviyetindeki bilardo salonlarından bu verginin alınmayacağının açıkça ortaya konulmasının, gereksiz davalaşmaların da önüne geçeceğini,
3) Belediyelerce, ödeme emri gönderilmeden önce, fiili tespit yapılmasının, spor salonu hüviyeti taşımayan eğlence işletmeleri hakkında tarhiyat yapılması ve ihbarname tebliğ edilmesinin, hem mükelleflerin yargıya başvuru hakkını sağlamış olacağını, hem de belediyelerin usul yönünden hukuka aykırı işlem yapmalarını engelleyeceğini,
4) Bilardo, kahvehane- internet kafe kıskacındaki gençlerimizin önemli bir çıkış yolu olduğunu, tıpkı satranç ve masa tenisi faaliyetleri gibi, eğitim kurumları bünyesinde gençlerle tanıştırmak, dünyada söz sahibi olduğumuz bir spor dalında herkesin üzerine düşeni yapması gerektiğini,
Bu yaşanan karmaşa üzerine Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığından görüş sorulduğunu (EK-1), gelen cevap sonrası belediye Zabıta Müdürlüğü ile resmi olarak paylaşılarak (EK-2) gerekli tespitlerin yapılmasının talep edildiği,
Ayrıca 20 Aralık 2022 tarih ve 6584 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile bazı alanlarda alınması gereken eğlence vergisi sıfırlandığını ve bu kararın 21 Aralık 2022 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdiğini,
Yapılacak çalışmalar sonrasında tahakkuklar oluşturularak TBMM gündeminde bulunan borçların yeniden yapılandırılmasının mükelleflerin de faydalanmasının sağlanacağını,
Eğlence vergisinin Gelir İdaresi Başkanlığı yazısından da anlaşılacağı üzere; biletle girilmesi zorunlu olmayan eğlence yerlerinin niteliklerini taşıyan canlı müzik yapılan işletmeler, eğlence mahiyetinde olan play station ve esports ünvanlı bilgisayar oyunlarının oynatıldığı oyun salonları vb. işletmelerin beyan vermesi esas olmakla birlikte, tebligata çıkılarak beyan davetinin yapılacak olduğunu, ayrıca Belediye Zabıta Müdürlüğünce yapılan tespitlerle de resen tahakkuklar oluşturularak tahsil edilmeye başlanılacağını ifade ederek, tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmektedirler.
BAŞSAVCILIK MÜTALAASI
Başsavcılık mütalaasında özetle;
“Temyiz dilekçesinde, sorumlunun ileri sürdüğü ve açıkladığı hususların 04 No'lu ilamın 1 inci maddesinde karşılandığı görülmüş olmakla birlikte, Savcılığımız görüşüne aşağıda yer verilmiştir. Temyiz dilekçesinin son bölümünde "Eğlence vergisi kısım kısım olmakta ekte sunulan Gelir İdaresi Başkanlığı yazısından da anlaşılacağı üzere; Biletle girilmesi zorunlu olmayan eğlence yerlerinin niteliklerini taşıyan canlı müzik yapılan işletmeler, Eğlence mahiyetinde olan playstation ve esports Unvanlı bilgisayar oyunlarının oynatıldığı oyun salonları vb işletmelerin beyan vermesi esas olmakla birlikte, tebligata çıkılarak beyan daveti yapılacaktır. Ayrıca Belediyemiz Zabıta Müdürlüğünce yapılan tespitlerle de Resen tahakkuklar oluşturularak tahsil edilmeye başlanılacaktır." denilmektedir. Bu ifadeden anlaşılacağı üzere Belediyenin ilam üzerine Gelir İdaresi Başkanlığından görüş talep ettiği ve Gelir İdaresi Başkanlığınca verilen temyiz dilekçesi ekinde yer alan 19.01.2023 tarihli ve 5584 sayılı görüş yazısı ile 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununda yer alan eğlence vergisine ilişkin tereddüt edilen hususların açıklığa kavuşturulduğu anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, temyiz talebinin reddedilerek tazmin hükmünün tasdikine karar verilmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir.” denilmektedir.
Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
4 sayılı İlamın 1. maddesiyle; belediye sınırları içinde eğlence vergisine tabi işyerlerinin eğlence vergisini süresinde ödememesi, idare tarafından eğlence vergisine tabi işletmelerle ilgili gerekli takibin yapılmayarak alacakların zamanaşımına uğratılması suretiyle oluşan ... TL kamu zararının tazminine hükmedilmiştir.
Bu defa İlamda Üst Yönetici olarak sorumlu tutulan ... ve diğer 6 kişi tarafından temyiz başvurusunda bulunularak tazmin hükmünün kaldırılması talep edilmektedir.
2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'nun 17 nci maddesinde, bu Kanunun 21 inci maddesinde belirtilen ve belediye sınırları ile mücavir alanlar içinde yer alan eğlence işletmelerinin faaliyetlerinin eğlence vergisine tabi olduğu; 18 inci maddesinde eğlence yerlerini işleten gerçek veya tüzel kişilerin verginin mükellefi olduğu; 19 uncu maddesinde bira, alkollü içki içilmeyen, satılmayan ve ruhsatnamelerde kahvehane, kıraathane, çayhane ve çay ocakları olduğu belirtilen yerlerden vergi alınmayacağı; 20 nci maddesinin üçüncü fıkrasında matrahın, biletle girilmesi zorunlu olmayan bar, pavyon, gazino, gece kulübü, taverna, diskotek, kabare, dansing, bilardo ve masa futbolu salonları gibi eğlence yerlerinde işin mahiyetine göre çalışılan her gün için bu Kanunun 96 ncı maddesine göre tespit edilen miktar olduğu; 21 inci maddesinde biletle girilmesi zorunlu olmayan eğlence yerlerinden günlük ... TL ile ... TL arasında vergi alınacağı; 22 nci maddesinin üçüncü fıkrasında biletle girilmesi zorunlu olmayan eğlence yerlerinde her aya ait vergi o ayı takip eden ayın 20 nci günü akşamına kadar ilgili belediyeye yatırılacağı düzenlenmektedir.
Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerden, belediye sınırları içinde play-station, bilardo, go-kart ve eğlence vergisine tabi oyun salonu olarak faaliyette bulunan işletmeler ile canlı müzik yapan yerlerle ilgili 2017-2021 yılları için eğlence vergisi tahakkunun yapılmayarak, idare tarafından alacağın zamanaşımına uğratılması sonucu kamu zararına sebebiyet verildiği anlaşılmaktadır.
Temyiz dilekçesiyle, eğlence vergisi tahakkuku yapılmayan işletmelerle ilgili olarak belirlenen tarifeye göre eğlence vergisi tahakkuk ve tahsilatının yapılmasının gerektiği ifade edildiğinden, temyiz konusu edilen hususla ilgili tereddüt bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Öte yandan, temyiz dilekçesiyle belediyece eğlence vergisi tahakkuku yapılmayan bilardo salonları ile ilgili olarak; bilardonun bir spor olarak kabul edildiği ve federasyonun olduğu, bilardo salonlarının spor salonu olarak faaliyette bulundukları ve bu konuda İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü’nün 28.12.2005 tarih ve 46613 sayılı yazısıyla; 05.10.1999 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Özel Beden Eğitimi ve Spor Tesisleri Yönetmeliği hükümlerine uygun bir şekilde izin belgeli olarak açılan ve bu Yönetmelik hükümlerine göre tescil edilen ayrıca Gençlik Spor Genel Müdürlüğünün gözetiminde bulunan bilardo spor salonlarından eğlence vergisi alınamayacağının belirtildiği ifade edilmişse de ; gerek yukarıda yer verilen 2464 sayılı Kanunu’nun 20 nci maddesi üçüncü fıkrasında yer alan düzenleme, gerekse bu konuda ... Belediye Başkanlığı’nca Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’na görüş sorulması üzerine, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 19.01.2023 tarihli cevabında yer alan “ ... Biletle girilmesi zorunlu olmayan yerlerden olan bilardo salonlarından, ... anılan Kanunda belirtilen usul ve esaslara göre eğlence vergisi alınması gerekmektedir. ...” ifadesi ve ayrıca belediye meclis kararıyla “bilardo ve langırt salonlarından” masa başı günlük eğlence vergisi tarifesinin belirlendiği de dikkate alındığında , bilardo salonlarının eğlence vergisi ile yükümlü bulundukları anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, 4 sayılı İlamın 1. maddesiyle verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE (…. Daire Başkanı ... ile Üye ...’un aşağıda yazılı karşı oy gerekçesine karşı) oyçokluğuyla,
6085 sayılı Kanunun 57 nci maddesi gereği bu kararın yazılı bildirim tarihinden itibaren on beş gün içerisinde Sayıştay’da karar düzeltilmesi yolu açık olmak üzere,
Karar verildiği 22.11.2023 tarih ve 56115 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.
Karşı oy gerekçeleri
.... Daire Başkanı ... ile Üye ...’un karşı oy gerekçesi;
Esas yönünden Kurul kararına katılmakla birlikte, sorumluluk yönünden;
5018 sayılı Kanunun “Bakanların ve Üst Yöneticilerin Hesap Verme Sorumluluğu” başlıklı dördüncü bölümün 11 inci maddesine göre üst yöneticiler, idarelerinin stratejik planlarının ve bütçelerinin kalkınma planına, yıllık programlara, kurumun stratejik plan ve performans hedefleri ile hizmet gereklerine uygun olarak hazırlanması ve uygulanmasından; sorumlulukları altındaki kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden; mali yönetim ve kontrol sisteminin işleyişinin gözetilmesi, izlenmesi ve Kanunda belirtilen görev ve sorumlulukların yerine getirilmesinden belediyelerde, meclislerine karşı idari ve siyasi yönden sorumlu tutulmuşlardır.
5018 sayılı Kanun’un 11 inci maddesinde üst yöneticilerin sorumlulukları belirtilmiş ve “Üst yöneticiler bu sorumluluklarının gereklerini harcama yetkilileri, mali hizmetler birimi ve iç denetçiler aracılığıyla yerine getirirler.” denilmek suretiyle fiilin icra, yani yerine getirme sorumluluğu alt kademedeki kamu görevlilerine bırakılmıştır.
5393 sayılı Kanun’un 38 inci maddesinin (f) işaretli bendi ile belediye başkanlarına belediyenin gelir ve alacaklarını takip ve tahsil etmek görevi verilmiş ise de, burada belediye başkanları belediye idaresinin başı ve üst yöneticisi olarak belediyenin gelirlerini mevzuat hükümlerine göre tarh, tahakkuk, tahsil edilmesinden mali yönden değil, idari ve siyasi yönden sorumlu tutulmuştur.
Kanunda sayılan bu görevler bizzat belediye başkanı tarafından değil; oluşturulan birimler ve birim amirleri tarafından yerine getirilmektedir. Somut olayda da, belediye başkanı ilgili birimleri kurarak ve görevlendirerek kendi sorumluluğunu yerine getirmiş olmaktadır.
Bu bağlamda, üst yönetici olan Belediye Başkanının idare gelirlerinin takip ve tahsili ile ilgili işlem süreçlerine doğrudan etki edecek bir karar ve talimatı olmadığı sürece, zamanaşımına uğramış vergi alacağından kaynaklı kamu zararıyla ilgili mali sorumluluğa dâhil edilmesi mümkün değildir. Bu itibarla, belediye başkanının oluşan kamu zararından sorumluluğunun kaldırılmasını teminen Daire kararının sorumluluk yönünden BOZULMASI uygun olur.
6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun “Kanun yollarına başvurma” başlıklı 54. maddesinde;
“Temyiz, yargılamanın iadesi ve karar düzeltilmesi talepleri, Sayıştay Başkanlığına hitaben yazılmış imzalı dilekçe ile yapılır. Dilekçeler Sayıştay Başkanlığına verilir veya gönderilir. İlgililer isterlerse evrakın alındığına dair kendilerine bir alındı verilir.
(2) Dilekçelerde aşağıdaki hususlar bulunur:
a) Başvuruda bulunan kişinin ve varsa kanuni temsilcisinin veya vekilinin adı, soyadı, unvanı ve adresi.
b) İlamın tarihi, numarası.
c) İlgili hesabın adı ve yılı.
ç) Başvurunun konusu.
d) Hangi kanun yoluna başvurulduğu ve başvurunun hukuki sebepleri.
e) Varsa duruşma talebi.
(3) Dilekçelere ilgililer tarafından itirazlarını ispat edecek belgeler eklenir. Dilekçeler ve bunlara ekli belgelerin örnekleri karşı taraf sayısından bir fazla olur.
(4) Dilekçelerin yukarıda belirtilen hususları ihtiva etmediğine, ilgisine göre Temyiz Kurulu veya dairece karar verilirse, eksikliklerin on beş gün içinde tamamlatılması dilekçe sahibine tebliğ olunur. Bu süre içinde eksiklikler tamamlanmazsa, ilgisine göre Temyiz Kurulunca veya dairece başvurunun reddine karar verilir. Şu kadar ki, başvuru sahibinin kimliğini, imzasını, başvuru konusu ilam hükmünü ve hangi kanun yoluna hangi sebeple başvurulduğunu yeteri kadar belli edecek kayıtları ihtiva eden dilekçeler, diğer hususlar gösterilmemiş olsa bile kabul edilir.”
hükmü bulunmaktadır.
Yapılan incelemede, ortak temyiz dilekçesinde ...’ın isminin bulunduğu ancak imzasının bulunmadığı görülmüştür. Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre temyiz talebinin imzalı dilekçe ile yapılması gerekmektedir.
Bu itibarla, adı belirtilen kişinin imzasının bulunmaması dolayısıyla bu kişinin temyiz başvurusunun usul yönünden TALEBİN REDDİNE, oybirliğiyle,
Konu: Eğlence vergisi.
2- 4 sayılı İlamın 1. maddesiyle; belediye sınırları içinde eğlence vergisine tabi işyerlerinin eğlence vergisini süresinde ödememesi, idare tarafından eğlence vergisine tabi işletmelerle ilgili gerekli takibin yapılmayarak alacakların zamanaşımına uğratılması suretiyle oluşan ... TL kamu zararının tazminine hükmedilmiştir.
TEMYİZ DİLEKÇESİ
İlamda Üst Yönetici olarak sorumlu tutulan ... ve diğer 6 kişi sunmuş oldukları ortak temyiz dilekçesinde;
Belediye sınırları içinde play-station, bilardo, go-kart ve eğlence vergisine tabi oyun salonu olarak faaliyette bulunan işletmeler ile canlı müzik yapan yerlerle ilgili 2017-2021 yılları için eğlence vergisi tahakkuku yapılmadığının görüldüğü, söz konusu işletmelerin geçmiş yıllara ve mevcut yıla yönelik eğlence vergisi tahakkuklarının yapılmasının Kanun gereği olduğu,
Eğlence vergisi tahakkuku yapılmayan işletmelerle ilgili olarak belirlenen tarifeye göre eğlence vergisi tahakkuk ve tahsilatının yapılmasının sağlanmasının gerekmekte olduğu, ancak; spor salonu faaliyeti olan uygulama örneklerinden; 1981 yılından bu yana; bilardonun bir spor olarak kabul edildiği, federasyonunun kurulduğu, Gençlik ve Spor İl Müdürlüklerinin gözetim ve denetiminde Özel Beden Eğitimi ve Spor Tesisleri Yönetmeliğine uygun olarak bilardo spor salonlarının faaliyetlerine başlamış olduğunu, bu gelişimin ve mevzuattaki yansımasının son derece isabetli şekilde tespit eden, İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü'nün valiliklere gönderdiği 28.12.2005 tarih ve 46613 sayılı yazısında; eğlence işletmelerinin 2559 sayılı Polis Vazife ve Selahiyet Kanunu'nun 7. maddesinde belirtildiği, 05.10.1999 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Özel Beden Eğitimi ve Spor Tesisleri Yönetmeliği hükümlerine uygun bir şekilde izin belgeli olarak açılan ve bu Yönetmelik hükümlerine göre tescil edilen ayrıca Gençlik Spor Genel Müdürlüğünün gözetiminde bulunan bilardo spor salonlarından Eğlence Vergisi alınamayacağının belirtildiği,
Ne var ki, Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığının 15/08/2006 tarih ve B.07.1.GİB.0.66/6624-165/63637 sayılı özelgesinde bilardo spor salonlarından eğlence vergisi alınması gerektiği yönünde görüş ortaya atıldığı, bu görüşün geçerli ve güncel yasama iradesini ortaya koymaktan uzak olduğu,
Uyuşmazlık konusu bir olayda; belediyece, eğlence vergisi için doğrudan ödeme emri tebliğ edildiği, ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve Esas:..., Karar:... no.lu Kararında; tarhiyatın ihbarname ile tebliğinin sağlanıp tahakkuk etmeden ödeme emri düzenlenemeyeceği gerekçesiyle, yani usul yönünden ödeme emirlerinin iptal edildiği,
Bu karar üzerine belediyece, eğlence vergisi için ihbarname tebliğ edildiği, ... Vergi Mahkemesinin … tarih ve Esas:…, Karar:… no.lu kararında;
“Davacının işlettiği bilardo salonunun, eğlence işletmesi niteliğinde faaliyette bulunması veya bilardo spor salonu olarak faaliyette bulunması, davanın çözümünde önem arz etmekte olup, davacıya ait bilardo salonunda sadece bilardo sporuna yönelik faaliyetlerde bulunulması halinde eğlence vergisi söz konusu olmayacaktır.
Bu durumda, Yardımcı Antrenör Belgesi’ne sahip olan davacının Özel Beden Eğitimi ve Spor Tesisi Çalışma İzin Belgesi ile faaliyette bulunması, ... Valiliği Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü’nün … tarih ve ... sayılı yazısında, davacının Özel Beden Eğitimi ve Spor Tesisleri Yönetmeliği kapsamında spor salonu olarak faaliyet gösterdiğinin belirtilmesi ve davalı idare tarafından, davacıya ait bilardo salonunda eğlence vergisini gerektirir bilardo sporu dışında başka bir faaliyette bulunulduğuna dair bir tespitin yapılmamış olması dikkate alındığında, davacının bilardo salonunda eğlence amaçlı değil sportif amaçla faaliyette bulunduğu ve davacıya ait bilardo salonunun, 2464 sayılı Kanun’un 20.maddesinde eğlence yeri olarak belirtilen bilardo salonlarından farklı kapsamda olduğu anlaşıldığından” gerekçeleriyle eğlence vergisi tarhiyatının kaldırılmasına karar verildiği,
Kamu görevi yapmakta olan vergi uzmanı vb. unvanlı kamu görevlilerinin yaptıkları yayınlarda ekseriyetle aşağıdaki görüş ve önerileri tüm yerel yönetim kademelerine ifade etmekte oldukları,
1) Yasal veya idari düzenlemelerle, kahvehane ve internet kafelerden alınmayan eğlence vergisinin bütün bilardo salonlarından da alınmamasının, spora ve gençleri koruyan sosyal faaliyetlere destek anlamına geleceğini,
2) Yasal veya idari düzenlemelerle, spor salonu hüviyetindeki bilardo salonlarından bu verginin alınmayacağının açıkça ortaya konulmasının, gereksiz davalaşmaların da önüne geçeceğini,
3) Belediyelerce, ödeme emri gönderilmeden önce, fiili tespit yapılmasının, spor salonu hüviyeti taşımayan eğlence işletmeleri hakkında tarhiyat yapılması ve ihbarname tebliğ edilmesinin, hem mükelleflerin yargıya başvuru hakkını sağlamış olacağını, hem de belediyelerin usul yönünden hukuka aykırı işlem yapmalarını engelleyeceğini,
4) Bilardo, kahvehane- internet kafe kıskacındaki gençlerimizin önemli bir çıkış yolu olduğunu, tıpkı satranç ve masa tenisi faaliyetleri gibi, eğitim kurumları bünyesinde gençlerle tanıştırmak, dünyada söz sahibi olduğumuz bir spor dalında herkesin üzerine düşeni yapması gerektiğini,
Bu yaşanan karmaşa üzerine Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığından görüş sorulduğunu (EK-1), gelen cevap sonrası belediye Zabıta Müdürlüğü ile resmi olarak paylaşılarak (EK-2) gerekli tespitlerin yapılmasının talep edildiği,
Ayrıca 20 Aralık 2022 tarih ve 6584 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile bazı alanlarda alınması gereken eğlence vergisi sıfırlandığını ve bu kararın 21 Aralık 2022 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdiğini,
Yapılacak çalışmalar sonrasında tahakkuklar oluşturularak TBMM gündeminde bulunan borçların yeniden yapılandırılmasının mükelleflerin de faydalanmasının sağlanacağını,
Eğlence vergisinin Gelir İdaresi Başkanlığı yazısından da anlaşılacağı üzere; biletle girilmesi zorunlu olmayan eğlence yerlerinin niteliklerini taşıyan canlı müzik yapılan işletmeler, eğlence mahiyetinde olan play station ve esports ünvanlı bilgisayar oyunlarının oynatıldığı oyun salonları vb. işletmelerin beyan vermesi esas olmakla birlikte, tebligata çıkılarak beyan davetinin yapılacak olduğunu, ayrıca Belediye Zabıta Müdürlüğünce yapılan tespitlerle de resen tahakkuklar oluşturularak tahsil edilmeye başlanılacağını ifade ederek, tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmektedirler.
BAŞSAVCILIK MÜTALAASI
Başsavcılık mütalaasında özetle;
“Temyiz dilekçesinde, sorumlunun ileri sürdüğü ve açıkladığı hususların 04 No'lu ilamın 1 inci maddesinde karşılandığı görülmüş olmakla birlikte, Savcılığımız görüşüne aşağıda yer verilmiştir. Temyiz dilekçesinin son bölümünde "Eğlence vergisi kısım kısım olmakta ekte sunulan Gelir İdaresi Başkanlığı yazısından da anlaşılacağı üzere; Biletle girilmesi zorunlu olmayan eğlence yerlerinin niteliklerini taşıyan canlı müzik yapılan işletmeler, Eğlence mahiyetinde olan playstation ve esports Unvanlı bilgisayar oyunlarının oynatıldığı oyun salonları vb işletmelerin beyan vermesi esas olmakla birlikte, tebligata çıkılarak beyan daveti yapılacaktır. Ayrıca Belediyemiz Zabıta Müdürlüğünce yapılan tespitlerle de Resen tahakkuklar oluşturularak tahsil edilmeye başlanılacaktır." denilmektedir. Bu ifadeden anlaşılacağı üzere Belediyenin ilam üzerine Gelir İdaresi Başkanlığından görüş talep ettiği ve Gelir İdaresi Başkanlığınca verilen temyiz dilekçesi ekinde yer alan 19.01.2023 tarihli ve 5584 sayılı görüş yazısı ile 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununda yer alan eğlence vergisine ilişkin tereddüt edilen hususların açıklığa kavuşturulduğu anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, temyiz talebinin reddedilerek tazmin hükmünün tasdikine karar verilmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir.” denilmektedir.
Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
4 sayılı İlamın 1. maddesiyle; belediye sınırları içinde eğlence vergisine tabi işyerlerinin eğlence vergisini süresinde ödememesi, idare tarafından eğlence vergisine tabi işletmelerle ilgili gerekli takibin yapılmayarak alacakların zamanaşımına uğratılması suretiyle oluşan ... TL kamu zararının tazminine hükmedilmiştir.
Bu defa İlamda Üst Yönetici olarak sorumlu tutulan ... ve diğer 6 kişi tarafından temyiz başvurusunda bulunularak tazmin hükmünün kaldırılması talep edilmektedir.
2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'nun 17 nci maddesinde, bu Kanunun 21 inci maddesinde belirtilen ve belediye sınırları ile mücavir alanlar içinde yer alan eğlence işletmelerinin faaliyetlerinin eğlence vergisine tabi olduğu; 18 inci maddesinde eğlence yerlerini işleten gerçek veya tüzel kişilerin verginin mükellefi olduğu; 19 uncu maddesinde bira, alkollü içki içilmeyen, satılmayan ve ruhsatnamelerde kahvehane, kıraathane, çayhane ve çay ocakları olduğu belirtilen yerlerden vergi alınmayacağı; 20 nci maddesinin üçüncü fıkrasında matrahın, biletle girilmesi zorunlu olmayan bar, pavyon, gazino, gece kulübü, taverna, diskotek, kabare, dansing, bilardo ve masa futbolu salonları gibi eğlence yerlerinde işin mahiyetine göre çalışılan her gün için bu Kanunun 96 ncı maddesine göre tespit edilen miktar olduğu; 21 inci maddesinde biletle girilmesi zorunlu olmayan eğlence yerlerinden günlük ... TL ile ... TL arasında vergi alınacağı; 22 nci maddesinin üçüncü fıkrasında biletle girilmesi zorunlu olmayan eğlence yerlerinde her aya ait vergi o ayı takip eden ayın 20 nci günü akşamına kadar ilgili belediyeye yatırılacağı düzenlenmektedir.
Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerden, belediye sınırları içinde play-station, bilardo, go-kart ve eğlence vergisine tabi oyun salonu olarak faaliyette bulunan işletmeler ile canlı müzik yapan yerlerle ilgili 2017-2021 yılları için eğlence vergisi tahakkunun yapılmayarak, idare tarafından alacağın zamanaşımına uğratılması sonucu kamu zararına sebebiyet verildiği anlaşılmaktadır.
Temyiz dilekçesiyle, eğlence vergisi tahakkuku yapılmayan işletmelerle ilgili olarak belirlenen tarifeye göre eğlence vergisi tahakkuk ve tahsilatının yapılmasının gerektiği ifade edildiğinden, temyiz konusu edilen hususla ilgili tereddüt bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Öte yandan, temyiz dilekçesiyle belediyece eğlence vergisi tahakkuku yapılmayan bilardo salonları ile ilgili olarak; bilardonun bir spor olarak kabul edildiği ve federasyonun olduğu, bilardo salonlarının spor salonu olarak faaliyette bulundukları ve bu konuda İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü’nün 28.12.2005 tarih ve 46613 sayılı yazısıyla; 05.10.1999 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Özel Beden Eğitimi ve Spor Tesisleri Yönetmeliği hükümlerine uygun bir şekilde izin belgeli olarak açılan ve bu Yönetmelik hükümlerine göre tescil edilen ayrıca Gençlik Spor Genel Müdürlüğünün gözetiminde bulunan bilardo spor salonlarından eğlence vergisi alınamayacağının belirtildiği ifade edilmişse de ; gerek yukarıda yer verilen 2464 sayılı Kanunu’nun 20 nci maddesi üçüncü fıkrasında yer alan düzenleme, gerekse bu konuda ... Belediye Başkanlığı’nca Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’na görüş sorulması üzerine, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 19.01.2023 tarihli cevabında yer alan “ ... Biletle girilmesi zorunlu olmayan yerlerden olan bilardo salonlarından, ... anılan Kanunda belirtilen usul ve esaslara göre eğlence vergisi alınması gerekmektedir. ...” ifadesi ve ayrıca belediye meclis kararıyla “bilardo ve langırt salonlarından” masa başı günlük eğlence vergisi tarifesinin belirlendiği de dikkate alındığında , bilardo salonlarının eğlence vergisi ile yükümlü bulundukları anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, 4 sayılı İlamın 1. maddesiyle verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE (…. Daire Başkanı ... ile Üye ...’un aşağıda yazılı karşı oy gerekçesine karşı) oyçokluğuyla,
6085 sayılı Kanunun 57 nci maddesi gereği bu kararın yazılı bildirim tarihinden itibaren on beş gün içerisinde Sayıştay’da karar düzeltilmesi yolu açık olmak üzere,
Karar verildiği 22.11.2023 tarih ve 56115 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.
Karşı oy gerekçeleri
.... Daire Başkanı ... ile Üye ...’un karşı oy gerekçesi;
Esas yönünden Kurul kararına katılmakla birlikte, sorumluluk yönünden;
5018 sayılı Kanunun “Bakanların ve Üst Yöneticilerin Hesap Verme Sorumluluğu” başlıklı dördüncü bölümün 11 inci maddesine göre üst yöneticiler, idarelerinin stratejik planlarının ve bütçelerinin kalkınma planına, yıllık programlara, kurumun stratejik plan ve performans hedefleri ile hizmet gereklerine uygun olarak hazırlanması ve uygulanmasından; sorumlulukları altındaki kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden; mali yönetim ve kontrol sisteminin işleyişinin gözetilmesi, izlenmesi ve Kanunda belirtilen görev ve sorumlulukların yerine getirilmesinden belediyelerde, meclislerine karşı idari ve siyasi yönden sorumlu tutulmuşlardır.
5018 sayılı Kanun’un 11 inci maddesinde üst yöneticilerin sorumlulukları belirtilmiş ve “Üst yöneticiler bu sorumluluklarının gereklerini harcama yetkilileri, mali hizmetler birimi ve iç denetçiler aracılığıyla yerine getirirler.” denilmek suretiyle fiilin icra, yani yerine getirme sorumluluğu alt kademedeki kamu görevlilerine bırakılmıştır.
5393 sayılı Kanun’un 38 inci maddesinin (f) işaretli bendi ile belediye başkanlarına belediyenin gelir ve alacaklarını takip ve tahsil etmek görevi verilmiş ise de, burada belediye başkanları belediye idaresinin başı ve üst yöneticisi olarak belediyenin gelirlerini mevzuat hükümlerine göre tarh, tahakkuk, tahsil edilmesinden mali yönden değil, idari ve siyasi yönden sorumlu tutulmuştur.
Kanunda sayılan bu görevler bizzat belediye başkanı tarafından değil; oluşturulan birimler ve birim amirleri tarafından yerine getirilmektedir. Somut olayda da, belediye başkanı ilgili birimleri kurarak ve görevlendirerek kendi sorumluluğunu yerine getirmiş olmaktadır.
Bu bağlamda, üst yönetici olan Belediye Başkanının idare gelirlerinin takip ve tahsili ile ilgili işlem süreçlerine doğrudan etki edecek bir karar ve talimatı olmadığı sürece, zamanaşımına uğramış vergi alacağından kaynaklı kamu zararıyla ilgili mali sorumluluğa dâhil edilmesi mümkün değildir. Bu itibarla, belediye başkanının oluşan kamu zararından sorumluluğunun kaldırılmasını teminen Daire kararının sorumluluk yönünden BOZULMASI uygun olur.
Kararla ilgili sorunuz mu var?