Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay 7. Daire Kararı
Karar Tarihi:
5/2/2024
Karar No:
72
Esas No:
601
KARAR
Artırımlı fiyat farkı ödenmesi:
22.12.2021 tarihinde pazarlık usulü ile gerçekleştirilen ve sözleşmesi 30.12.2021 tarihinde imzalanan .. ihale kayıt numaralı 122 Adet Sürücüsüz Araç Kiralama İşi ile 22.03.2022 tarihinde pazarlık usulü ile gerçekleştirilen ve sözleşmesi 30.03.2022 tarihinde imzalanan … ihale kayıt numaralı 140 Adet Sürücüsüz Araç Kiralama İşinde, gerekli koşullar sağlanmamasına rağmen 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Ek fiyat farkı ve/veya sözleşmelerin devri” başlıklı geçici 6’ncı maddesi uyarınca artırımlı fiyat farkı ödenmesi suretiyle kamu zararına neden olunduğu iddiası ile ilgili olarak yapılan incelemede;
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Ek fiyat farkı veya sözleşmelerin feshi” başlıklı geçici 6’ncı maddesinde;
“(1) 1/4/2022 tarihinden önce 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa göre ihale edilen mal ve hizmet alımları ile yapım işlerine ilişkin Türk lirası üzerinden yapılan ve bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla devam eden (kabulü/geçici kabulü onaylanmamış olan) sözleşmelerde;
a) 1/1/2022 tarihinden sonra (bu tarih dâhil) gerçekleştirilen kısımlar için; ihale dokümanında fiyat farkı hesaplanmasına ilişkin hüküm bulunanlarda, sözleşmesine göre hesaplanan fiyat farkı tutarı oransal olarak artırılabilir, ihale dokümanında fiyat farkı hesaplanmasına ilişkin hüküm bulunmayanlar ile hüküm bulunmakla birlikte sadece girdilerin bir kısmı için fiyat farkı hesaplananlarda hesaplanmayan kısımlar için de fiyat farkı verilebilir.
(…)
(5) Birinci fıkranın (a) ve (b) bentleri kapsamına girecek alım türleri, ürün ve girdiler ile bu bentlere ilişkin hesaplama yöntemlerini; (a) bendinde belirtilen oranları ve uygulama dönemini; başvuru ve onay süreleri ile fiyat farkı, ek fiyat farkı, süre uzatımı ve sözleşmenin feshine dair diğer hususlar dâhil yukarıdaki fıkraların uygulanmasına ilişkin esas ve usulleri tespite Cumhurbaşkanı yetkilidir.” hükmü yer almaktadır.
Yukarıdaki Kanun maddesine dayalı olarak 13.05.2022 tarih ve 31834 sayılı Resmi Gazetede 5546 sayılı Cumhurbaşkanı Kararının eki olarak “4735 Sayılı Kamu İhaleleri Sözleşmeleri Kanununun Geçici 6’ncı Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Esaslar” yayımlanmıştır.
Esasların ‘Kapsam’ başlıklı 2’nci maddesinin birinci fıkrasında aynen;
“(1) 1/4/2022 tarihinden önce 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa göre ihale edilen mal ve hizmet alımları ile yapım işlerine ilişkin Türk Lirası üzerinden yapılan ve 4735 sayılı Kanunun geçici 6 ncı maddesinin yürürlüğe girdiği 15/4/2022 tarihi itibarıyla devam eden (kabulü/geçici kabulü onaylanmamış olan) sözleşmelerde;
a) 1/1/2022 ile 31/12/2023 tarihleri arasında (bu tarihler dâhil) gerçekleştirilen kısımlar için; ihale dokümanında fiyat farkı hesaplanmasına ilişkin hüküm bulunanlarda, sözleşmesine göre hesaplanan fiyat farkı tutarı bu Esaslara göre artırılır, ihale dokümanında fiyat farkı hesaplanmasına ilişkin hüküm bulunmayanlar ile hüküm bulunmakla birlikte sadece girdilerin bir kısmı için fiyat farkı hesaplananlarda hesaplanmayan kısımlar için de bu Esaslara göre fiyat farkı hesaplanır.” denilmek sureti ile bahsedilen şartları taşıyan işlerde yüklenicilere artırımlı fiyat farkı ödenmesi öngörülmüştür.
Öte yandan, Esasların “Artırımlı fiyat farkına ilişkin uygulama esasları” başlıklı 7’nci maddesinin birinci fıkrasında ise;
“(1) Bu Esaslar kapsamında artırımlı fiyat farkı hesaplanabilmesi için yüklenicinin idareye yazılı olarak başvuruda bulunma şartı aranmaz. Ancak Esasların yürürlüğe girdiği tarihten önce düzenlenen hakedişlere ilişkin olarak artırımlı fiyat farkı hesaplanabilmesi için yüklenicinin idareye 30 gün içinde yazılı olarak başvurması gerekmektedir. Bu kapsamda Esaslarda yer verilen koşulları sağlayan sözleşmelerde artırımlı fiyat farkı verilmesi zorunludur.” denilmiştir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre bir hizmet alımında 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Ek fiyat farkı ve/veya sözleşmelerin devri” başlıklı geçici 6’ncı maddesi uyarınca artırımlı fiyat farkı ödenebilmesi için söz konusu işin 01/04/2022 tarihinden önce ihale edilmiş olması ve 15/4/2022 tarihi itibarıyla da devam ediyor (kabulü/geçici kabulü onaylanmamış olan) olması gerekmektedir. Ayrıca bir işte artırımlı fiyat farkı verilebilmesi için kural olarak yüklenici talebi aranmaz ancak bu Esasların yürürlüğe girdiği tarihten önce düzenlenen hakedişlere ilişkin olarak artırımlı fiyat farkı hesaplanabilmesi için yüklenicinin idareye 30 gün içinde yazılı olarak başvurması gerekmektedir. 4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun Geçici 6’ncı Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Esaslar 13.05.2022 tarihinde yürürlüğe girdiğinden, bu tarihten önce düzenlenen hakedişlere ilişkin olarak artırımlı fiyat farkı verilebilmesi için yüklenicinin idareye 30 gün içinde yazılı olarak başvurması zorunludur.
Söz konusu hususa ilişkin olarak yapılan incelemede;
“A)...Belediyesi Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü tarafından … ihale kayıt numaralı 122 Adet Sürücüsüz Araç Kiralama İşinin, 22.12.2021 tarihinde pazarlık usulü ile gerçekleştirildiği, sözleşmesinin 30.12.2021 tarihinde imzalandığı ve geçici kabulünün de 01/04/2022 tarihinde yapılarak hizmet işleri geçici kabul tutanağına bağlandığı tespit edilmiştir. Bu bağlamda, söz konusu işin 01/04/2022 tarihinde bitmesi ve dolayısıyla 15/4/2022 tarihi itibarıyla devam etmiyor olması hasebiyle 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Ek fiyat farkı ve/veya sözleşmelerin devri” başlıklı geçici 6’ncı maddesi uyarınca artırımlı fiyat farkı verilmemesi gerektiği, Ayrıca söz konusu işe ait hakedişlerin tamamı 13.05.2022 tarihinden önce düzenlendiğinden, artırımlı fiyat farkı verilebilmesi için yüklenicinin idareye 30 gün içinde yazılı olarak başvurması gerekmektedir. Ancak yapılan incelemede yüklenicinin bu yönde herhangi bir başvurusu olmamasına rağmen İdare tarafından artırımlı fiyat farkı hesaplanarak yükleniciye ödendiği,
B) ...Belediyesi Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü tarafından … ihale kayıt numaralı 140 Adet Sürücüsüz Araç Kiralama İşine ait ilk hakedişin 09.05.2022 tarihinde düzenlendiği tespit edilmiştir. Söz konusu işe ait hakediş tarihi 4735 Sayılı Kamu İhaleleri Sözleşmeleri Kanununun Geçici 6’ncı Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Esasların yürürlüğe girdiği 13.05.2022 tarihinden önce düzenlendiğinden, artırımlı fiyat farkı hesaplanabilmesi için yüklenicinin idareye 30 gün içinde yazılı olarak başvurması gerekmektedir. Ancak yapılan incelemede yüklenicinin bu yönde herhangi bir talebi olmamasına rağmen İdare tarafından artırımlı fiyat farkı hesaplanarak yükleniciye ödendiği”
ve söz konusu bu ödemeler neticesinde kamu zararı oluştuğu değerlendirilmektedir. Öte yandan sorumluların göndermiş oldukları savunmalardan fazla ödeme iddiasına itirazlarının olmadığı ve kamu zararı tutarı olan … TL’nin 26.01.2023 tarih ve 336 No’lu muhasebe işlem fişi ile tahsil edildiği anlaşıldığından ilişilecek husus kalmadığına ,
6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca işbu İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle,
22.12.2021 tarihinde pazarlık usulü ile gerçekleştirilen ve sözleşmesi 30.12.2021 tarihinde imzalanan .. ihale kayıt numaralı 122 Adet Sürücüsüz Araç Kiralama İşi ile 22.03.2022 tarihinde pazarlık usulü ile gerçekleştirilen ve sözleşmesi 30.03.2022 tarihinde imzalanan … ihale kayıt numaralı 140 Adet Sürücüsüz Araç Kiralama İşinde, gerekli koşullar sağlanmamasına rağmen 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Ek fiyat farkı ve/veya sözleşmelerin devri” başlıklı geçici 6’ncı maddesi uyarınca artırımlı fiyat farkı ödenmesi suretiyle kamu zararına neden olunduğu iddiası ile ilgili olarak yapılan incelemede;
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Ek fiyat farkı veya sözleşmelerin feshi” başlıklı geçici 6’ncı maddesinde;
“(1) 1/4/2022 tarihinden önce 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa göre ihale edilen mal ve hizmet alımları ile yapım işlerine ilişkin Türk lirası üzerinden yapılan ve bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla devam eden (kabulü/geçici kabulü onaylanmamış olan) sözleşmelerde;
a) 1/1/2022 tarihinden sonra (bu tarih dâhil) gerçekleştirilen kısımlar için; ihale dokümanında fiyat farkı hesaplanmasına ilişkin hüküm bulunanlarda, sözleşmesine göre hesaplanan fiyat farkı tutarı oransal olarak artırılabilir, ihale dokümanında fiyat farkı hesaplanmasına ilişkin hüküm bulunmayanlar ile hüküm bulunmakla birlikte sadece girdilerin bir kısmı için fiyat farkı hesaplananlarda hesaplanmayan kısımlar için de fiyat farkı verilebilir.
(…)
(5) Birinci fıkranın (a) ve (b) bentleri kapsamına girecek alım türleri, ürün ve girdiler ile bu bentlere ilişkin hesaplama yöntemlerini; (a) bendinde belirtilen oranları ve uygulama dönemini; başvuru ve onay süreleri ile fiyat farkı, ek fiyat farkı, süre uzatımı ve sözleşmenin feshine dair diğer hususlar dâhil yukarıdaki fıkraların uygulanmasına ilişkin esas ve usulleri tespite Cumhurbaşkanı yetkilidir.” hükmü yer almaktadır.
Yukarıdaki Kanun maddesine dayalı olarak 13.05.2022 tarih ve 31834 sayılı Resmi Gazetede 5546 sayılı Cumhurbaşkanı Kararının eki olarak “4735 Sayılı Kamu İhaleleri Sözleşmeleri Kanununun Geçici 6’ncı Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Esaslar” yayımlanmıştır.
Esasların ‘Kapsam’ başlıklı 2’nci maddesinin birinci fıkrasında aynen;
“(1) 1/4/2022 tarihinden önce 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa göre ihale edilen mal ve hizmet alımları ile yapım işlerine ilişkin Türk Lirası üzerinden yapılan ve 4735 sayılı Kanunun geçici 6 ncı maddesinin yürürlüğe girdiği 15/4/2022 tarihi itibarıyla devam eden (kabulü/geçici kabulü onaylanmamış olan) sözleşmelerde;
a) 1/1/2022 ile 31/12/2023 tarihleri arasında (bu tarihler dâhil) gerçekleştirilen kısımlar için; ihale dokümanında fiyat farkı hesaplanmasına ilişkin hüküm bulunanlarda, sözleşmesine göre hesaplanan fiyat farkı tutarı bu Esaslara göre artırılır, ihale dokümanında fiyat farkı hesaplanmasına ilişkin hüküm bulunmayanlar ile hüküm bulunmakla birlikte sadece girdilerin bir kısmı için fiyat farkı hesaplananlarda hesaplanmayan kısımlar için de bu Esaslara göre fiyat farkı hesaplanır.” denilmek sureti ile bahsedilen şartları taşıyan işlerde yüklenicilere artırımlı fiyat farkı ödenmesi öngörülmüştür.
Öte yandan, Esasların “Artırımlı fiyat farkına ilişkin uygulama esasları” başlıklı 7’nci maddesinin birinci fıkrasında ise;
“(1) Bu Esaslar kapsamında artırımlı fiyat farkı hesaplanabilmesi için yüklenicinin idareye yazılı olarak başvuruda bulunma şartı aranmaz. Ancak Esasların yürürlüğe girdiği tarihten önce düzenlenen hakedişlere ilişkin olarak artırımlı fiyat farkı hesaplanabilmesi için yüklenicinin idareye 30 gün içinde yazılı olarak başvurması gerekmektedir. Bu kapsamda Esaslarda yer verilen koşulları sağlayan sözleşmelerde artırımlı fiyat farkı verilmesi zorunludur.” denilmiştir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre bir hizmet alımında 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Ek fiyat farkı ve/veya sözleşmelerin devri” başlıklı geçici 6’ncı maddesi uyarınca artırımlı fiyat farkı ödenebilmesi için söz konusu işin 01/04/2022 tarihinden önce ihale edilmiş olması ve 15/4/2022 tarihi itibarıyla da devam ediyor (kabulü/geçici kabulü onaylanmamış olan) olması gerekmektedir. Ayrıca bir işte artırımlı fiyat farkı verilebilmesi için kural olarak yüklenici talebi aranmaz ancak bu Esasların yürürlüğe girdiği tarihten önce düzenlenen hakedişlere ilişkin olarak artırımlı fiyat farkı hesaplanabilmesi için yüklenicinin idareye 30 gün içinde yazılı olarak başvurması gerekmektedir. 4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun Geçici 6’ncı Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Esaslar 13.05.2022 tarihinde yürürlüğe girdiğinden, bu tarihten önce düzenlenen hakedişlere ilişkin olarak artırımlı fiyat farkı verilebilmesi için yüklenicinin idareye 30 gün içinde yazılı olarak başvurması zorunludur.
Söz konusu hususa ilişkin olarak yapılan incelemede;
“A)...Belediyesi Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü tarafından … ihale kayıt numaralı 122 Adet Sürücüsüz Araç Kiralama İşinin, 22.12.2021 tarihinde pazarlık usulü ile gerçekleştirildiği, sözleşmesinin 30.12.2021 tarihinde imzalandığı ve geçici kabulünün de 01/04/2022 tarihinde yapılarak hizmet işleri geçici kabul tutanağına bağlandığı tespit edilmiştir. Bu bağlamda, söz konusu işin 01/04/2022 tarihinde bitmesi ve dolayısıyla 15/4/2022 tarihi itibarıyla devam etmiyor olması hasebiyle 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Ek fiyat farkı ve/veya sözleşmelerin devri” başlıklı geçici 6’ncı maddesi uyarınca artırımlı fiyat farkı verilmemesi gerektiği, Ayrıca söz konusu işe ait hakedişlerin tamamı 13.05.2022 tarihinden önce düzenlendiğinden, artırımlı fiyat farkı verilebilmesi için yüklenicinin idareye 30 gün içinde yazılı olarak başvurması gerekmektedir. Ancak yapılan incelemede yüklenicinin bu yönde herhangi bir başvurusu olmamasına rağmen İdare tarafından artırımlı fiyat farkı hesaplanarak yükleniciye ödendiği,
B) ...Belediyesi Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü tarafından … ihale kayıt numaralı 140 Adet Sürücüsüz Araç Kiralama İşine ait ilk hakedişin 09.05.2022 tarihinde düzenlendiği tespit edilmiştir. Söz konusu işe ait hakediş tarihi 4735 Sayılı Kamu İhaleleri Sözleşmeleri Kanununun Geçici 6’ncı Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Esasların yürürlüğe girdiği 13.05.2022 tarihinden önce düzenlendiğinden, artırımlı fiyat farkı hesaplanabilmesi için yüklenicinin idareye 30 gün içinde yazılı olarak başvurması gerekmektedir. Ancak yapılan incelemede yüklenicinin bu yönde herhangi bir talebi olmamasına rağmen İdare tarafından artırımlı fiyat farkı hesaplanarak yükleniciye ödendiği”
ve söz konusu bu ödemeler neticesinde kamu zararı oluştuğu değerlendirilmektedir. Öte yandan sorumluların göndermiş oldukları savunmalardan fazla ödeme iddiasına itirazlarının olmadığı ve kamu zararı tutarı olan … TL’nin 26.01.2023 tarih ve 336 No’lu muhasebe işlem fişi ile tahsil edildiği anlaşıldığından ilişilecek husus kalmadığına ,
6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca işbu İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle,
Kararla ilgili sorunuz mu var?