Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay 4. Daire Kararı
Karar Tarihi:
1/3/2023
Karar No:
38
Esas No:
291
KARAR
HUZUR HAKKI ÖDEMESİ
…. Belediyesi meclis üyelerinden aynı zamanda … Büyükşehir Belediyesi meclis üyesi olanlara, … Belediyesi bünyesinde görevli oldukları ihtisas komisyon çalışmaları ile büyükşehir belediye meclis çalışmalarından aynı güne denk gelen toplantılar için hem … Büyükşehir Belediyesince hem de …. Belediyesince huzur hakkı ödenmesi suretiyle kamu zararına sebebiyet verilmesi hususunun sorgu konusu edildiği görülmüştür.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Meclis toplantısı” başlıklı 20 nci maddesinde;
“Belediye meclisi, her ayın ilk haftası, önceden kararlaştırdığı günde toplanır. Meclis, resmî tatile rastlayan günlerde çalışmasına ara verebilir. Belediye meclisi her yıl bir ay tatil kararı alabilir. Bütçe görüşmesine rastlayan toplantı süresi en çok yirmi gün, diğer toplantıların süresi en çok beş gündür.
….
Belediye başkanı, acil durumlarda lüzum görmesi halinde belediye meclisini bir yılda üç defadan fazla olmamak ve her toplantı bir birleşimi geçmemek üzere toplantıya çağırır.”,
“İhtisas komisyonları” başlıklı 24 üncü maddesinde;
“Belediye meclisi, üyeleri arasından en az üç en fazla beş kişiden oluşan ihtisas komisyonları kurabilir. Komisyonların bir yılı geçmemek üzere ne kadar süre için kurulacağı aynı meclis kararında belirtilir.
İhtisas komisyonları, her siyasî parti grubunun ve bağımsız üyelerin meclisteki üye sayısının meclis üye tam sayısına oranlanması suretiyle oluşturulur. İl ve ilçe belediyeleri ile nüfusu 10.000'in üzerindeki belediyelerde plân ve bütçe ile imar komisyonlarının kurulması zorunludur.
…”,
“Denetim komisyonu” başlıklı 25 inci maddesinde;
“İl ve ilçe belediyeleri ile nüfusu 10.000'in üzerindeki belediyelerde, belediye meclisi, her ocak ayı toplantısında belediyenin bir önceki yıl gelir ve giderleri ile bunlara ilişkin hesap kayıt ve işlemlerinin denetimi için kendi üyeleri arasından gizli oyla ve üye sayısı üçten az beşten çok olmamak üzere bir denetim komisyonu oluşturur. Komisyon, her siyasî parti grubunun ve bağımsız üyelerin meclisteki üye sayısının meclis üye tam sayısına oranlanması suretiyle oluşur. Komisyon, belediye başkanı tarafından belediye binası içinde belirlenen yerde çalışır ve çalışmalarında kamu personelinden ve gerektiğinde diğer uzman kişilerden yararlanabilir. Denetim komisyonu toplantılarına, belediye ve bağlı kuruluşları dışındaki kamu kurum ve kuruluşlarından görevlendirilenlere (1.000); kamu personeli dışındaki diğer uzman kişilere büyükşehir belediyelerinde (3.000), diğer belediyelerde (2.000) gösterge rakamının Devlet memurlarına uygulanan aylık katsayıyla çarpımı sonucu bulunacak miktarı geçmemek üzere, belediye meclisince belirlenecek miktarda günlük ödeme yapılır.”,
“Huzur ve izin hakkı” başlıklı 32 nci maddesinde ise;
“Meclis başkan ve üyelerine, meclis ve komisyon toplantılarına katıldıkları her gün için, 39 uncu madde uyarınca belediye başkanına ödenmekte olan aylık brüt ödeneğin günlük tutarının üçte birini geçmemek üzere meclis tarafından belirlenecek miktarda huzur hakkı ödenir. Huzur hakkı ödenecek gün sayısı, 20, 24 ve 25 inci maddelerde belirtilen toplantı günü sayısından fazla olamaz ve meclis üyelerine aynı gün için birden fazla huzur hakkı ödenemez.
Meclis üyeleri hastalıkları süresince izinli sayılır. Ayrıca mazeretleri durumunda, bir yıl içindeki toplantı süresinin yarısını aşmamak şartıyla istekleri üzerine meclis tarafından izin verilebilir.”
Denilmiştir.
Öte yandan, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun “Diğer hükümler” başlıklı 28 inci maddesinde;
“Belediye Kanunu ve diğer ilgili Kanunların bu kanuna aykırı olmayan hükümleri ilgisine göre büyükşehir ve ilçe belediyeleri hakkında da uygulanır.” denilerek bu Kanun’da hüküm bulunmayan hallerde 5393 sayılı Belediye Kanunu hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu, meclis ve ihtisas komisyonu toplantılarına katılacak meclis üyelerine ödenecek huzur hakkı konusunda bir düzenleme içermediğinden, bu hususta adı geçen Kanunun yukarıda yer verilen 28 inci maddesi hükmü gereğince 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun ilgili hükümlerinin uygulanması gerekecektir.
Görüldüğü üzere, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 32 nci maddesinde belirtilen, 20 nci madde meclis toplantılarına, 24 üncü madde ihtisas komisyonlarına, 25 inci madde denetim komisyonlarına; 32 nci madde ise meclis ve komisyon toplantılarına katılanlara ödenecek huzur hakkına ilişkin esasları düzenlemektedir.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun huzur hakkı ödemesini düzenleyen tüm bu hükümleri, madde bütünlüğü içinde birlikte değerlendirildiğinde; meclis ve komisyon toplantılarına katılan meclis üyelerine, belediye bünyesinde katıldıkları bu toplantılar nedeniyle aynı gün için birden fazla huzur hakkı ödenemeyeceği anlaşılmaktadır.
Ayrıca, Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünce 162 seri nolu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliği’nde “Memurlar ve diğer kamu görevlilerinden kamu kurum ve kuruluşların yönetim ve denetim kurulu, tasfiye kurulu, danışma kurulu üyelikleri ve komisyon, heyet, komite ile benzeri organlarda görev alanlara, kurum içi ve kurum dışı ayrımı yapmaksızın bu görevlerden sadece biri için ücret ödenebilir.” şeklindeki düzenleme nedeniyle oluşan tereddütleri gidermek üzere verilen 08.08.2012 tarihli görüş yazısında; “631 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 12 inci maddesinin, büyükşehir belediye meclisi ile belediye meclisinin seçilmiş üyelerini kapsamadığı” belirtilmektedir.
Özetle, 5393 sayılı Kanun’da aynı gün yapılan toplantılar için tek ücretin ödenmesi prensip olarak kabul edilmekle birlikte, söz konusu hükmün aynı gün içinde aynı mahalli idareye ait meclis veya komisyon çalışmaları için geçerli olduğu, aynı gün içinde farklı tüzel kişiliğe sahip mahalli idare meclis, komisyon veya genel kurul toplantısına katılma halinde ise sadece bir defa huzur hakkı ödenmesinin öngörülmediği, dolayısıyla aynı gün için ikinci bir huzur hakkı ödenememesi gerektiği hükmünün farklı kurum ve bütçelerden gerçekleştirilen ödemeleri kapsamayacağı anlaşılmaktadır. Bu doğrultuda, belediye meclis üyesine bir başka tüzel kişilik bünyesindeki faaliyetleri kapsamında katıldığı toplantı için huzur hakkı ödemesi yapılması “aynı gün için birden fazla huzur hakkı ödenmesi” olarak değerlendirilmemesi gerekmektedir.
Diğer taraftan, … Belediyesince meclis ve komisyon toplantılarına katılan meclis üyelerine yapılan huzur hakkı ödemelerinde; 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 32 nci maddesinde düzenlenen sınırlamalara uyularak mevzuatta belirtilen aylık gün sayısı kadar huzur hakkı ücreti ödemesi yapıldığı tespit edilmiştir.
Tüm bu açıklamalar neticesinde; … Belediyesi meclis üyelerinden aynı zamanda …. Büyükşehir Belediyesi meclis üyesi olanlara, …. Belediyesi bünyesinde görevli oldukları ihtisas komisyon çalışmaları ile Büyükşehir Belediye meclis çalışmalarından aynı güne denk gelenleri için, hem …. Büyükşehir Belediyesince hem de …. Belediyesince huzur hakkı ödenmesi mevzuata aykırılık teşkil etmediğinden farklı tüzel kişiliklerce yapılan …. TL huzur hakkı ödemesinin kamu zararı oluşturmadığına, konuda ilişilecek bir husus bulunmadığına,
6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55 inci maddesi uyarınca işbu İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere,
Oy çokluğuyla,
Karar verildi.
Azınlık Görüşü:
Üye … ve Üye …’in karşı oy gerekçesi;
“5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 28 inci maddesi ile bu Kanun’da hüküm bulunmayan hallerde 5393 sayılı Belediye Kanunu hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 32 nci maddesinde de büyükşehir ve büyükşehir ilçe ve ilk kademe belediyelerinin çakışan meclis ve ihtisas komisyonu toplantıları bakımından bir ayrım yapılmaksızın “meclis üyelerine aynı gün için birden fazla huzur hakkı ödenemez.” denilerek aynı gün yapılan toplantılar için tek ücretin ödenmesi temel prensip olarak kabul edilmiştir.
5393 sayılı Kanun huzur hakkı ödenmesinde; gün kavramını esas almış olup, aynı gün için birden fazla huzur hakkı ödenemeyeceği kuralını belirlemiştir. Bu nedenle, aynı gün içinde aynı mahalli idareye ait meclis veya komisyon toplantısına katılma durumunda veya aynı gün içinde farklı mahalli idare meclis, komisyon veya genel kurul toplantısına katılma halinde sadece bir defa huzur hakkı ödenmesi mümkündür. Aynı gün için ikinci bir huzur hakkı ödenememesi esası aynı mahalli idare içerisinde olduğu gibi farklı mahalli idareler için de geçerlidir.
Bu nedenle, … Belediyesi bünyesinde kurulan ihtisas komisyonlarında görevli meclis üyelerinden, … Büyükşehir meclisi toplantılarına katılanlara, aynı gün için hem … Büyükşehir Belediyesince hem de …. Belediyesince huzur hakkı ödenmesi, 5393 sayılı Kanun’un 32 nci maddesinde belirtilen; “meclis üyelerine aynı gün için birden fazla huzur hakkı ödenemez.” hükmüne aykırı olduğundan, …. Belediyesince yapılan huzur hakkı ödemesinin kamu zararı oluşturduğuna ve sorumlulardan tazminine karar verilmesi gerekir.”
…. Belediyesi meclis üyelerinden aynı zamanda … Büyükşehir Belediyesi meclis üyesi olanlara, … Belediyesi bünyesinde görevli oldukları ihtisas komisyon çalışmaları ile büyükşehir belediye meclis çalışmalarından aynı güne denk gelen toplantılar için hem … Büyükşehir Belediyesince hem de …. Belediyesince huzur hakkı ödenmesi suretiyle kamu zararına sebebiyet verilmesi hususunun sorgu konusu edildiği görülmüştür.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Meclis toplantısı” başlıklı 20 nci maddesinde;
“Belediye meclisi, her ayın ilk haftası, önceden kararlaştırdığı günde toplanır. Meclis, resmî tatile rastlayan günlerde çalışmasına ara verebilir. Belediye meclisi her yıl bir ay tatil kararı alabilir. Bütçe görüşmesine rastlayan toplantı süresi en çok yirmi gün, diğer toplantıların süresi en çok beş gündür.
….
Belediye başkanı, acil durumlarda lüzum görmesi halinde belediye meclisini bir yılda üç defadan fazla olmamak ve her toplantı bir birleşimi geçmemek üzere toplantıya çağırır.”,
“İhtisas komisyonları” başlıklı 24 üncü maddesinde;
“Belediye meclisi, üyeleri arasından en az üç en fazla beş kişiden oluşan ihtisas komisyonları kurabilir. Komisyonların bir yılı geçmemek üzere ne kadar süre için kurulacağı aynı meclis kararında belirtilir.
İhtisas komisyonları, her siyasî parti grubunun ve bağımsız üyelerin meclisteki üye sayısının meclis üye tam sayısına oranlanması suretiyle oluşturulur. İl ve ilçe belediyeleri ile nüfusu 10.000'in üzerindeki belediyelerde plân ve bütçe ile imar komisyonlarının kurulması zorunludur.
…”,
“Denetim komisyonu” başlıklı 25 inci maddesinde;
“İl ve ilçe belediyeleri ile nüfusu 10.000'in üzerindeki belediyelerde, belediye meclisi, her ocak ayı toplantısında belediyenin bir önceki yıl gelir ve giderleri ile bunlara ilişkin hesap kayıt ve işlemlerinin denetimi için kendi üyeleri arasından gizli oyla ve üye sayısı üçten az beşten çok olmamak üzere bir denetim komisyonu oluşturur. Komisyon, her siyasî parti grubunun ve bağımsız üyelerin meclisteki üye sayısının meclis üye tam sayısına oranlanması suretiyle oluşur. Komisyon, belediye başkanı tarafından belediye binası içinde belirlenen yerde çalışır ve çalışmalarında kamu personelinden ve gerektiğinde diğer uzman kişilerden yararlanabilir. Denetim komisyonu toplantılarına, belediye ve bağlı kuruluşları dışındaki kamu kurum ve kuruluşlarından görevlendirilenlere (1.000); kamu personeli dışındaki diğer uzman kişilere büyükşehir belediyelerinde (3.000), diğer belediyelerde (2.000) gösterge rakamının Devlet memurlarına uygulanan aylık katsayıyla çarpımı sonucu bulunacak miktarı geçmemek üzere, belediye meclisince belirlenecek miktarda günlük ödeme yapılır.”,
“Huzur ve izin hakkı” başlıklı 32 nci maddesinde ise;
“Meclis başkan ve üyelerine, meclis ve komisyon toplantılarına katıldıkları her gün için, 39 uncu madde uyarınca belediye başkanına ödenmekte olan aylık brüt ödeneğin günlük tutarının üçte birini geçmemek üzere meclis tarafından belirlenecek miktarda huzur hakkı ödenir. Huzur hakkı ödenecek gün sayısı, 20, 24 ve 25 inci maddelerde belirtilen toplantı günü sayısından fazla olamaz ve meclis üyelerine aynı gün için birden fazla huzur hakkı ödenemez.
Meclis üyeleri hastalıkları süresince izinli sayılır. Ayrıca mazeretleri durumunda, bir yıl içindeki toplantı süresinin yarısını aşmamak şartıyla istekleri üzerine meclis tarafından izin verilebilir.”
Denilmiştir.
Öte yandan, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun “Diğer hükümler” başlıklı 28 inci maddesinde;
“Belediye Kanunu ve diğer ilgili Kanunların bu kanuna aykırı olmayan hükümleri ilgisine göre büyükşehir ve ilçe belediyeleri hakkında da uygulanır.” denilerek bu Kanun’da hüküm bulunmayan hallerde 5393 sayılı Belediye Kanunu hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu, meclis ve ihtisas komisyonu toplantılarına katılacak meclis üyelerine ödenecek huzur hakkı konusunda bir düzenleme içermediğinden, bu hususta adı geçen Kanunun yukarıda yer verilen 28 inci maddesi hükmü gereğince 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun ilgili hükümlerinin uygulanması gerekecektir.
Görüldüğü üzere, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 32 nci maddesinde belirtilen, 20 nci madde meclis toplantılarına, 24 üncü madde ihtisas komisyonlarına, 25 inci madde denetim komisyonlarına; 32 nci madde ise meclis ve komisyon toplantılarına katılanlara ödenecek huzur hakkına ilişkin esasları düzenlemektedir.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun huzur hakkı ödemesini düzenleyen tüm bu hükümleri, madde bütünlüğü içinde birlikte değerlendirildiğinde; meclis ve komisyon toplantılarına katılan meclis üyelerine, belediye bünyesinde katıldıkları bu toplantılar nedeniyle aynı gün için birden fazla huzur hakkı ödenemeyeceği anlaşılmaktadır.
Ayrıca, Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünce 162 seri nolu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliği’nde “Memurlar ve diğer kamu görevlilerinden kamu kurum ve kuruluşların yönetim ve denetim kurulu, tasfiye kurulu, danışma kurulu üyelikleri ve komisyon, heyet, komite ile benzeri organlarda görev alanlara, kurum içi ve kurum dışı ayrımı yapmaksızın bu görevlerden sadece biri için ücret ödenebilir.” şeklindeki düzenleme nedeniyle oluşan tereddütleri gidermek üzere verilen 08.08.2012 tarihli görüş yazısında; “631 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 12 inci maddesinin, büyükşehir belediye meclisi ile belediye meclisinin seçilmiş üyelerini kapsamadığı” belirtilmektedir.
Özetle, 5393 sayılı Kanun’da aynı gün yapılan toplantılar için tek ücretin ödenmesi prensip olarak kabul edilmekle birlikte, söz konusu hükmün aynı gün içinde aynı mahalli idareye ait meclis veya komisyon çalışmaları için geçerli olduğu, aynı gün içinde farklı tüzel kişiliğe sahip mahalli idare meclis, komisyon veya genel kurul toplantısına katılma halinde ise sadece bir defa huzur hakkı ödenmesinin öngörülmediği, dolayısıyla aynı gün için ikinci bir huzur hakkı ödenememesi gerektiği hükmünün farklı kurum ve bütçelerden gerçekleştirilen ödemeleri kapsamayacağı anlaşılmaktadır. Bu doğrultuda, belediye meclis üyesine bir başka tüzel kişilik bünyesindeki faaliyetleri kapsamında katıldığı toplantı için huzur hakkı ödemesi yapılması “aynı gün için birden fazla huzur hakkı ödenmesi” olarak değerlendirilmemesi gerekmektedir.
Diğer taraftan, … Belediyesince meclis ve komisyon toplantılarına katılan meclis üyelerine yapılan huzur hakkı ödemelerinde; 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 32 nci maddesinde düzenlenen sınırlamalara uyularak mevzuatta belirtilen aylık gün sayısı kadar huzur hakkı ücreti ödemesi yapıldığı tespit edilmiştir.
Tüm bu açıklamalar neticesinde; … Belediyesi meclis üyelerinden aynı zamanda …. Büyükşehir Belediyesi meclis üyesi olanlara, …. Belediyesi bünyesinde görevli oldukları ihtisas komisyon çalışmaları ile Büyükşehir Belediye meclis çalışmalarından aynı güne denk gelenleri için, hem …. Büyükşehir Belediyesince hem de …. Belediyesince huzur hakkı ödenmesi mevzuata aykırılık teşkil etmediğinden farklı tüzel kişiliklerce yapılan …. TL huzur hakkı ödemesinin kamu zararı oluşturmadığına, konuda ilişilecek bir husus bulunmadığına,
6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55 inci maddesi uyarınca işbu İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere,
Oy çokluğuyla,
Karar verildi.
Azınlık Görüşü:
Üye … ve Üye …’in karşı oy gerekçesi;
“5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 28 inci maddesi ile bu Kanun’da hüküm bulunmayan hallerde 5393 sayılı Belediye Kanunu hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 32 nci maddesinde de büyükşehir ve büyükşehir ilçe ve ilk kademe belediyelerinin çakışan meclis ve ihtisas komisyonu toplantıları bakımından bir ayrım yapılmaksızın “meclis üyelerine aynı gün için birden fazla huzur hakkı ödenemez.” denilerek aynı gün yapılan toplantılar için tek ücretin ödenmesi temel prensip olarak kabul edilmiştir.
5393 sayılı Kanun huzur hakkı ödenmesinde; gün kavramını esas almış olup, aynı gün için birden fazla huzur hakkı ödenemeyeceği kuralını belirlemiştir. Bu nedenle, aynı gün içinde aynı mahalli idareye ait meclis veya komisyon toplantısına katılma durumunda veya aynı gün içinde farklı mahalli idare meclis, komisyon veya genel kurul toplantısına katılma halinde sadece bir defa huzur hakkı ödenmesi mümkündür. Aynı gün için ikinci bir huzur hakkı ödenememesi esası aynı mahalli idare içerisinde olduğu gibi farklı mahalli idareler için de geçerlidir.
Bu nedenle, … Belediyesi bünyesinde kurulan ihtisas komisyonlarında görevli meclis üyelerinden, … Büyükşehir meclisi toplantılarına katılanlara, aynı gün için hem … Büyükşehir Belediyesince hem de …. Belediyesince huzur hakkı ödenmesi, 5393 sayılı Kanun’un 32 nci maddesinde belirtilen; “meclis üyelerine aynı gün için birden fazla huzur hakkı ödenemez.” hükmüne aykırı olduğundan, …. Belediyesince yapılan huzur hakkı ödemesinin kamu zararı oluşturduğuna ve sorumlulardan tazminine karar verilmesi gerekir.”
Kararla ilgili sorunuz mu var?