KARAR

REVİZE BİRİM FİYAT

...Belediyesi tarafından ihalesi gerçekleştirilen ve “…Mühendislik Peysaj Müteahhitlik Hizmetleri - …” yükleniminde bulunan … ihale kayıt numaralı “2022 Yılı Belediyemiz Sorumluluğundaki Hizmet Binaları Ve Tesislerin Bakım Ve Onarımının Yapılması İşi” kapsamında söz konusu işe daha sonraki tarihlerde 10 yeni iş kalemi eklenmesi ancak bu iş kalemlerinden 4’ünde şartlar oluştuğu halde, revize birim fiyat uygulaması yapılmadan ödemelerin gerçekleştirilmesi suretiyle kamu zararına neden olduğu iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede;

30 Eylül 2020 tarih 31260 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’in 24’üncü maddesi ile yapım işlerine ait tip sözleşmenin “İş kalemi miktarının değişmesi” başlıklı 28.2’nci maddesinde değişiklikler yapılmış olup söz konusu maddede:

“28.2.İş kalemi miktarının değişmesi

28.2.1. Herhangi bir iş kaleminin (sözleşmede yer alan ya da yeni fiyatla sözleşmeye dahil olan iş kalemi) miktarında, işin devamı sırasında sözleşmesinde yer alan iş kalemi için sözleşmede belirtilen iş kalemi miktarında; yeni fiyatla sözleşmeye dahil edilen iş kalemi için ise yeni fiyat oluşturulurken projesine göre tespit edilip idare tarafından onaylanan iş kalemi miktarında % 20’yi aşan artışın meydana gelmesi ve toplam artışın aynı zamanda sözleşme bedelinin yüzde 1’ini geçmesi halinde, artışın sözleşme bedeli içindeki payı nispetinde ilgili iş kalemine ait birim fiyat aşağıda gösterildiği şekilde revize edilir ve bu iş kaleminin yüzde yirmi artışı aşan kısmına revize birim fiyat üzerinden ödeme yapılır.

R = F x [ 1 – (A x F) / S ]

S = Sözleşme bedeli (TL),

F = İş kaleminin birim fiyatı (TL / ….),

A = İş kaleminde meydana gelen artış miktarı (Adet, mt, m² vb.),

R = Revize birim fiyat (TL / ….).

28.2.2. (28.2.1) maddesi uyarınca hesaplanan revize birim fiyat, o iş kalemine ait resmi analiz ve rayiçler de kullanılarak (%25 oranında kâr ve genel gider dahil) hesaplanan birim fiyatı geçemez. İş kalemine ait resmi analiz ve rayiçlerin bulunmaması halinde ise, bu fiyat Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 22 nci maddesinin ikinci ve üçüncü fıkraları dikkate alınarak hesaplanır.”

Hükümleri yer almaktadır.

Maddenin güncel haline göre, birim fiyatlı sözleşmelerde; sözleşme eki birim fiyat teklif cetvelinde yer alan herhangi bir iş kaleminin miktarında, işin devamı sırasında %20’yi aşan artışın meydana gelmesi ve toplam artışın tutarının aynı zamanda sözleşme bedelinin %1’ini geçmesi halinde, artışın sözleşme bedeli içindeki payı nispetinde ilgili iş kalemine ait birim fiyatın, maddede gösterilen revize birim fiyat formülü uygulanmak suretiyle revize edilmesi; bu iş kaleminin %20 artışı aşan kısmı için revize birim fiyat üzerinden ödeme yapılması gerekmektedir. Hesaplanan revize birim fiyat ise o iş kalemine ait resmi analiz ve rayiçler de kullanılarak hesaplanan birim fiyatı geçemeyecektir. Söz konusu uygulama sözleşmeye dahil imalatların yanında yeni birim fiyat yapmak suretiyle sözleşmeye eklenen iş kalemleri için de geçerli olup yeni fiyatla sözleşmeye dahil edilen iş kalemleri için yeni fiyat oluşturulurken projesine göre miktarlarının da belirlenmesi idare tarafından onaylanan iş kalemi miktarında % 20’yi aşan artışın meydana gelmesi ve toplam artışın aynı zamanda sözleşme bedelinin yüzde 1’ini geçmesi halinde, artışın sözleşme bedeli içindeki payı nispetinde ilgili iş kalemine ait birim fiyatların revize edilmesi gerekmektedir.

Yapılan incelemede; yeni fiyat yapmak suretiyle sözleşmeye eklenen iş kalemlerinin miktarının 1 (bir) birim olarak belirlendiği, bu iş kalemleri için gerçekleştirilen imalatların miktarının ise anlaşma tutanağında belirlenen miktarın %20 fazlasının üzerinde gerçekleştiği görülmüştür. Dolayısı ile revize birim fiyat hesaplanmasının şartları oluşmuş buna rağmen revize birim fiyat hesaplaması yapılmamıştır.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun “Kamu Zararı” başlıklı 71’inci maddesinde, Kamu zararı; “Kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır.” şeklinde tanımlanmış ve “İş, mal veya hizmet karşılığı olarak belirlenen tutardan fazla ödeme yapılması” hususu da kamu zararının belirlenmesinde esas alınacak kriterler arasında sayılmıştır.

Yukarıda açıklandığı üzere Tip Sözleşmenin 28.2’nci maddesine göre yeni fiyat yapmak suretiyle sözleşmeye eklenen iş kalemleri de dâhil olmak üzere şartları oluştuğu halde revize birim fiyat hesaplaması yapılması gerekmekte olup bu iş kalemleri için revize birim fiyat yapılmadan ödemede bulunulması “İş, mal veya hizmet karşılığı olarak belirlenen tutardan fazla ödeme yapılması” halini meydana getirmekte dolayısıyla kamu zararı oluşturmaktadır.

Sorumlular göndermiş oldukları aynı nitelikli savunmalarında özetle;

-İmalatların işin doğası gereği 1 birim olarak yaptırılmasının mümkün olmadığı, dolayısı ile yeni fiyat ile tespit edilen iş kalemlerinin başlangıç miktarının hakedişe giren miktar olması gerektiği ve böylelikle revize birim fiyat uygulamasına dahil edilmemesi gerektiği,

-Sorgu konusu edilen iş kalemlerinin miktarlarının tamamının tek bir hakedişte yaptırıldığı, örneğin 485.502.001 Poz Nolu Paslanmaz Çelik Merdiven Korkuluğu ve Küpeştesi Yapılması 273,887 Kg olarak 5 numaralı hakedişte, YFZ-06 Poz Nolu Mevcut Çelik Çatı Üzerindeki Kaplamaların Sökülerek Poliüretan Dolgulu Galvaniz Saç Çatı Paneli İle Kaplama Yapılması İşinin ise 96,54 m2 olarak yalnızca 4 nolu hakedişte yaptırıldığı,

-Başlangıç imalat miktarı, söz konusu hakedişlerde geçerli olan miktarlar olarak dikkate alındığı ve daha sonraki hakedişlerde bu miktarlarda revize oluşturacak artışlar oluşmadığını,

-Yapılan işlemlerin sözleşmeye, teknik şartnameye ve Kamu İhale Genel Tebliğine uygun olduğundan; kamu zararı kararının kaldırılması gerektiğini,

İfade etmişlerdir.

Sorumluların bu iddialarına aşağıda yer verilen açıklamalar çerçevesinde iştirak etmek mümkün değildir. Şöyle ki:

-Yapım işlerine ait tip sözleşmenin revize birim fiyat ile ilgili düzenlemelerin yer aldığı 28.2.1 maddesinde 30 Eylül 2020 tarihinde yapılan değişiklik ile “Herhangi bir iş kaleminin miktarında” olarak yer alan ifade, “Herhangi bir iş kaleminin (sözleşmede yer alan ya da yeni fiyatla sözleşmeye dahil olan iş kalemi) miktarında” şeklinde yeniden düzenlenmiştir. Bu değişikle birlikte başlangıçta sözleşmede yer almayan ancak yeni birim fiyat yapmak suretiyle sözleşmeye sonradan dahil edilen iş kalemlerine de revize birim fiyat uygulama imkanı getirilmiştir.

Ayrıca madde metninde yeni fiyatla sözleşmeye dahil edilen iş kalemi için yeni fiyat oluşturulurken projesine göre tespit edilip idare tarafından onaylanan iş kalemi miktarında % 20’yi aşan artışın meydana gelmesi ve toplam artışın aynı zamanda sözleşme bedelinin yüzde 1’ini geçmesi halinde revize birim fiyat üzerinden ödeme yapılacağı açık bir şekilde düzenlenmiştir.

Dolayısıyla sorumluların iddia ettiği gibi hakedişe giren miktarın başlangıç miktarı olarak değerlendirilmesi mümkün değildir. İş kaleminin başlangıç miktarı yukarıda yer verilen mevzuat hükmünde de açıkça belirtildiği üzere işin projesine göre tespit edilip anlaşma tutanağında yer alan miktardır. Kaldı ki sorumluların iddia ettiği gibi iş kaleminin başlangıç miktarı olarak hakedişe giren miktarın kabul edildiği durumda yeni birim fiyat ile tespit edilen iş kalemlerine revize birim fiyat uygulaması yapılması mümkün olmayacak ve yukarıda bahsedilen mevzuat değişikliği ile elde edilmek istenen amacın gerçekleşmesi imkansız hale gelecektir.

Sorguda da belirtildiği üzere İdare tarafından yeni fiyata ilişkin olarak onaylanan anlaşma tutanağında iş kalemi miktarları 1 birim olarak yer almaktadır. Dolasıyısıyla İdare tarafından onaylanan bu iş kalemi miktarında %20'yi aşan, aynı zamanda bu artışın sözleşme bedelinin %1'ini geçtiği durumda revize birim birim fiyat uygulaması yapılması gerektiği açıktır.

Sonuç olarak; “2022 Yılı Belediyemiz Sorumluluğundaki Hizmet Binaları ve Tesislerin Bakım ve Onarımının Yapılması İşi” kapsamında sözleşmeye sonradan dahil edilen 10 adet yeni iş kaleminden 4’ünde şartları oluştuğu halde, revize birim fiyat uygulaması yapılmadan ödemelerin gerçekleştirilmesi nedeniyle oluşan … TL kamu zararının;

Harcama Yetkilisi … (Destek Hizmetleri Müdürü / Fen İşleri Müdürü V.), Gerçekleştirme Görevlisi … (İnşaat Mühendisi /Kontrol Mühendisi) ve Diğer Gerçekleştirme Görevlileri … (İnşaat Mühendisi /Kontrol Mühendisi), … (Kontrol Mühendisi) ile …(Kontrol Mühendisi)’a

müştereken ve mütelsilen 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 53’üncü maddesi gereğince hüküm tarihinden itibaren işleyecek faizleri ile ödettirilmesine, anılan Kanun’un 55’inci maddesi uyarınca İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy çokluğuyla,

Azınlık Görüşleri:

Daire Başkanı …’ün karşı oy gerekçesi: Sorguda, yapılması uygun görülen yeni işler kapsamında belirlenen yeni iş kalemlerinden, şartları oluşanlara, revize birim fiyat uygulaması yapılmadan ödeme yapıldığı gerekçesiyle kamu zararına sebebiyet verildiği ileri sürülmektedir.

Yapım İşlerine Ait Tip Sözleşmenin 28/2’nci maddesi gereğince, yeni fiyatla sözleşmeye dahil edilen iş kalemleri için de “revize fiyat” uygulaması öngörülmüş bulunmaktadır. Bilindiği üzere, Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 22 nci maddesi gereğince, Sözleşmede bulunmayan veya fiyatı belirli olmayan işlerin fiyatı, maddede öngörülen usullerle analizler yapılmak ve maddenin 3üncü bendi gereğince yüklenicinin teklif fiyat rayiçleri, kamu kurum ve kuruluşlarınca uygulanan birim fiyat rayiçleri esas alınmak suretiyle belirlenebileceği gibi, İdarece kabul edilmek şartıyla, ticaret ve/veya sanayi odasınca onaylanmış uygulama ayına ait yerel rayiçlerde esas alınmak suretiyle yeni birim fiyatlar belirlenebilmektedir.

Yüklenicinin teklif birim fiyat rayiçleri veya Kamu kurum ve kuruluşlarınca uygulanmakta olan birim fiyat rayiçleri esas alınmak suretiyle belirlenecek yeni birim fiyatlara, Revize Birim Fiyat uygulanmasında herhangi bir tereddüt bulunmamaktadır. Ancak “ticaret ve/veya sanayi odasınca onaylanmış uygulama ayına ait yerel rayiçler” esas alınmak suretiyle belirlenecek yeni birim fiyatlar, normal şartlar altında güncel rayici içermesi ve idareyle yapılan mutabakatla belirlendiği dikkate alındığında, teorik olarak uygulanabilecek en düşük fiyat olacağından, bu fiyata ayrıca Revize Birim Fiyat uygulanmasının çok hakkaniyete uygun olmayacağı, idarelerin bu durumlarda revize birim fiyat uygulamasına zorlanılması durumunda ise yeni birim fiyat belirlenirken bundan doğacak maliyetinde dikkate alınmak suretiyle birim fiyata farkın ilavesi gibi anlamsız bir uygulamaya sebep olunacağı açıktır.

Dolayısıyla, Kamu kurum ve kuruluşlarının uyguladığı birim fiyat rayiçleri esas alınmak suretiyle belirlenenler dışında, idare ile yüklenicinin pazarlığıyla piyasa rayiçleri esas alınmak suretiyle belirlenen yeni birim fiyatlar ayıklanmak suretiyle kamu zararının yeniden hesaplanması gerektiği gerekçesiyle çoğunluk görüşüne katılmamaktayım.


Kararla ilgili sorunuz mu var?