Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay 1. Daire Kararı
Karar Tarihi:
5/25/2023
Karar No:
151
Esas No:
10911
KARAR
İş artışı, proje revizyonu
… San. ve Tic. yüklenimindeki … TL sözleşme bedelli … İşinde;
A) İş programındaki sıralamaya ve İdarenin mutat uygulamalarına göre öncelikle … istasyonunun inşa edilmesi, ardından Tünel Açma Makinesinin (TBM) istasyon içine döşenen raylar üzerinden geçirilmesi gerekirken; … istasyonunun zamanında bitirilememesi nedeniyle, söz konusu istasyon kazısının zaten yapılacağı alanda TBM’nin normal kazısına devam ettiği ve TBM tünel kazısı bedelinin iş artışı kapsamına dâhil edilerek ayrıca ödendiği görülmüştür.
Anılan İşe esas Sözleşmenin “Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasviyesi” başlıklı 27’nci maddesinde;
“Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesine ilişkin hususlarda Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümleri uygulanır.” hükmü ve
Sözleşme eki Yapım İşleri Genel Şartnamesinin “Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi” başlıklı 21’inci maddesinde;
“(1) Yapım sözleşmelerinde, öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının zorunlu olması halinde, artışa konu olan işin;
a) Sözleşmeye esas proje içinde kalması,
b) İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması,
şartlarıyla, anahtar teslimi götürü bedel ihale edilen yapım işlerinde sözleşme bedelinin %10’una, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilen yapım işleri sözleşmelerinde ise %20’sine kadar oran dahilinde, süre hariç sözleşme ve ihale dokümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabilir.
…”
hükmü yer almaktadır.
Bu hükümlere göre; ilave işlerin mevcut Sözleşme kapsamında aynı yükleniciye yaptırılabilmesi için, iş artışının başlangıçta öngörülemeyen nedenlerle ortaya çıkması ve iş artışı yapılmasının zorunluluk arz etmesi gerekmektedir.
Tünel Açma Makinesi (TBM) mevcut … istasyonun devamında oluşturulan TBM Giriş Yapısından metro hat güzergahına giriş yaparak … tarihinde tünel kazısına başlamış olup … metre tünel kazısı yaparak … istasyonun yapılacağı alana ulaşmıştır. Anılan İşin yüklenicisi tarafından İdareye gönderilen … tarihli yazıda, TBM’nin ilerleme hızı göz önüne alındığında en geç 4 gün içinde … istasyonunun yapılacağı alana ulaşacağı ancak TBM istasyon alanına gelinceye kadar … istasyonu yapımının tamamlanamayacağı, bu nedenle TBM’nin tamamlanmamış olan … istasyonun altından geçerek tünel imalatına devam etmesinin işin planlanan sürede bitirilmesi açısından uygun olacağı belirtilmiş; ancak İdare tarafından bu yazıya cevap verilmemiştir. Daha sonra … metre boyundaki … istasyonu için, aynı alanda istasyon yapısı inşa edileceğinden dolayı yapılmayacak olan enjeksiyon, dolgu, drenaj gibi imalatların bedeli düşülerek bulunan … TL/m birim fiyatı üzerinden iş artışı yapılmak suretiyle … tarihinde İdarece onaylanan … no’lu mukayeseli keşif kapsamında ödeme yapılmıştır.
Yüklenici tarafından İdareye sunulan … tarihli yazıdan da anlaşıldığı üzere, TBM’nin günlük ilerleme hızı ve … istasyonuna ulaşacağı tarih öngörülebilir durumdadır. Dolayısıyla iş artışının başlangıçta öngörülmeyen nedenlere dayalı olarak ortaya çıkması şartı gerçekleşmemiştir. Bununla birlikte TBM’nin … istasyonunun yapılacağı alana geldiğinde bekletilmesi veya … istasyonu yapımının tamamlanma durumuna göre iş programının revize edilerek TBM’nin kazı çalışmasına ileri bir tarihte başlaması seçeneklerinin mevcut olması nedeniyle iş artışının zorunluluk arz ettiğinden de söz edilemez. Dolayısıyla anılan iş kapsamında iş artışı yapılabilmesi için öngörülemeyen nedenlerle ortaya çıkması ve iş artışı yapılmasının zorunluluk arz etmesi şartlarından her ikisi de gerçekleşmemiştir.
Bu nedenlerle, … istasyonunun zamanında bitirilememesi nedeniyle, istasyon kazısının zaten yapılacağı alanda TBM’nin normal kazısına devam etmesi ve TBM tünel kazısı bedelinin iş artışı kapsamına dâhil edilmesi mükerrer kazı bedeli ödenmesine neden olduğundan kamu zararı oluşturmuştur.
Bu itibarla, … TL kamu zararının sorumlularına müştereken ve müteselsilen ödettirilmesine karar verilmesi gerekmekte ise de; bu tutar … tarihli ve … sayılı ödeme emri belgesi eki … tarihli ve … numaralı hakedişten kesinti yapılmak suretiyle mahsuben tahsil edildiğinden ilişilecek husus kalmadığına,
6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca işbu ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.
B) Anahtar teslim götürü bedel ile gerçekleştirilen … İşinde hat ve istasyon yapılarına ait proje revizyonu ve bu nitelikteki ek proje işleri sözleşme hükümleri gereğince Yüklenicinin sorumluluğunda olmasına rağmen, söz konusu projelerin mukayeseli keşif kapsamına dahil edildiği ve bu projeler için ayrıca ödeme yapıldığı görülmüştür.
Anılan İşe esas Sözleşmenin “Yüklenicinin Tasarım Çalışmaları” başlıklı 33.3’üncü maddesinde;
“Yüklenici tasarım ve proje çalışmalarına, sözleşmenin imzalanması ile birlikte Yüklenici tesislerinin kurulmasından ve yer tesliminden bağımsız olarak derhal başlayacak ve İdare’nin zaman hedeflerinde aksama ve gecikme yaratmayacak şekilde tamamlayacaktır. Yer teslimi ve/veya Yüklenici tesislerinin kurulması ile ilgili süreçler tasarım ve proje çalışmaları ile malzeme siparişlerinin verilmesi hususunda gecikme sebebi sayılmayacaktır.
Yüklenici, ihale eki projelerinin incelenmesi, uygulama aşamasında gerekebilecek ve/veya İdare tarafından gerekli görülecek ve/veya yapım çalışmaları esnasında ortaya çıkabilecek sebeplerden ötürü gerekebilecek her türlü değişiklik, revizyon, ilave projeler ve iş sonu projelerinin hazırlanmasından sorumludur.
Tasarım çalışmalarının tekliflere dahil olduğu kabul edilecek olup, Yüklenici’ye herhangi bir proje (uygulama, detay, iş sonu vs) bedeli ödenmeyecektir. İlave iş kapsamında yüklenicinin talimatlandırıldığı hususlar için bu husus geçerli olmayıp, ilave işlere ilişkin proje bedeli ayrıca ödenecektir.
……” hükmü yer almaktadır.
Bu hükümlere göre; uygulama aşamasında gerekebilecek, İdare tarafından gerekli görülecek veya yapım çalışmaları esnasında ortaya çıkabilecek sebepler nedeniyle hazırlanması yükleniciden istenilecek olan her türlü proje değişikliği ve revizyonu ile ek projelerin hazırlanma bedelleri Sözleşme bedeli kapsamına dahil olup yüklenici tarafından hazırlanan bu kapsamdaki projeler için herhangi bir ödeme yapılmaması gerekmektedir.
Bu itibarla, … TL kamu zararının sorumlularına müştereken ve müteselsilen ödettirilmesine karar verilmesi gerekmekte ise de; bu tutar … tarihli ve … sayılı ödeme emri belgesi eki … tarihli ve … numaralı hakedişten kesinti yapılmak suretiyle mahsuben tahsil edildiğinden ilişilecek husus kalmadığına,
6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca işbu ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.
… San. ve Tic. yüklenimindeki … TL sözleşme bedelli … İşinde;
A) İş programındaki sıralamaya ve İdarenin mutat uygulamalarına göre öncelikle … istasyonunun inşa edilmesi, ardından Tünel Açma Makinesinin (TBM) istasyon içine döşenen raylar üzerinden geçirilmesi gerekirken; … istasyonunun zamanında bitirilememesi nedeniyle, söz konusu istasyon kazısının zaten yapılacağı alanda TBM’nin normal kazısına devam ettiği ve TBM tünel kazısı bedelinin iş artışı kapsamına dâhil edilerek ayrıca ödendiği görülmüştür.
Anılan İşe esas Sözleşmenin “Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasviyesi” başlıklı 27’nci maddesinde;
“Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesine ilişkin hususlarda Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümleri uygulanır.” hükmü ve
Sözleşme eki Yapım İşleri Genel Şartnamesinin “Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi” başlıklı 21’inci maddesinde;
“(1) Yapım sözleşmelerinde, öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının zorunlu olması halinde, artışa konu olan işin;
a) Sözleşmeye esas proje içinde kalması,
b) İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması,
şartlarıyla, anahtar teslimi götürü bedel ihale edilen yapım işlerinde sözleşme bedelinin %10’una, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilen yapım işleri sözleşmelerinde ise %20’sine kadar oran dahilinde, süre hariç sözleşme ve ihale dokümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabilir.
…”
hükmü yer almaktadır.
Bu hükümlere göre; ilave işlerin mevcut Sözleşme kapsamında aynı yükleniciye yaptırılabilmesi için, iş artışının başlangıçta öngörülemeyen nedenlerle ortaya çıkması ve iş artışı yapılmasının zorunluluk arz etmesi gerekmektedir.
Tünel Açma Makinesi (TBM) mevcut … istasyonun devamında oluşturulan TBM Giriş Yapısından metro hat güzergahına giriş yaparak … tarihinde tünel kazısına başlamış olup … metre tünel kazısı yaparak … istasyonun yapılacağı alana ulaşmıştır. Anılan İşin yüklenicisi tarafından İdareye gönderilen … tarihli yazıda, TBM’nin ilerleme hızı göz önüne alındığında en geç 4 gün içinde … istasyonunun yapılacağı alana ulaşacağı ancak TBM istasyon alanına gelinceye kadar … istasyonu yapımının tamamlanamayacağı, bu nedenle TBM’nin tamamlanmamış olan … istasyonun altından geçerek tünel imalatına devam etmesinin işin planlanan sürede bitirilmesi açısından uygun olacağı belirtilmiş; ancak İdare tarafından bu yazıya cevap verilmemiştir. Daha sonra … metre boyundaki … istasyonu için, aynı alanda istasyon yapısı inşa edileceğinden dolayı yapılmayacak olan enjeksiyon, dolgu, drenaj gibi imalatların bedeli düşülerek bulunan … TL/m birim fiyatı üzerinden iş artışı yapılmak suretiyle … tarihinde İdarece onaylanan … no’lu mukayeseli keşif kapsamında ödeme yapılmıştır.
Yüklenici tarafından İdareye sunulan … tarihli yazıdan da anlaşıldığı üzere, TBM’nin günlük ilerleme hızı ve … istasyonuna ulaşacağı tarih öngörülebilir durumdadır. Dolayısıyla iş artışının başlangıçta öngörülmeyen nedenlere dayalı olarak ortaya çıkması şartı gerçekleşmemiştir. Bununla birlikte TBM’nin … istasyonunun yapılacağı alana geldiğinde bekletilmesi veya … istasyonu yapımının tamamlanma durumuna göre iş programının revize edilerek TBM’nin kazı çalışmasına ileri bir tarihte başlaması seçeneklerinin mevcut olması nedeniyle iş artışının zorunluluk arz ettiğinden de söz edilemez. Dolayısıyla anılan iş kapsamında iş artışı yapılabilmesi için öngörülemeyen nedenlerle ortaya çıkması ve iş artışı yapılmasının zorunluluk arz etmesi şartlarından her ikisi de gerçekleşmemiştir.
Bu nedenlerle, … istasyonunun zamanında bitirilememesi nedeniyle, istasyon kazısının zaten yapılacağı alanda TBM’nin normal kazısına devam etmesi ve TBM tünel kazısı bedelinin iş artışı kapsamına dâhil edilmesi mükerrer kazı bedeli ödenmesine neden olduğundan kamu zararı oluşturmuştur.
Bu itibarla, … TL kamu zararının sorumlularına müştereken ve müteselsilen ödettirilmesine karar verilmesi gerekmekte ise de; bu tutar … tarihli ve … sayılı ödeme emri belgesi eki … tarihli ve … numaralı hakedişten kesinti yapılmak suretiyle mahsuben tahsil edildiğinden ilişilecek husus kalmadığına,
6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca işbu ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.
B) Anahtar teslim götürü bedel ile gerçekleştirilen … İşinde hat ve istasyon yapılarına ait proje revizyonu ve bu nitelikteki ek proje işleri sözleşme hükümleri gereğince Yüklenicinin sorumluluğunda olmasına rağmen, söz konusu projelerin mukayeseli keşif kapsamına dahil edildiği ve bu projeler için ayrıca ödeme yapıldığı görülmüştür.
Anılan İşe esas Sözleşmenin “Yüklenicinin Tasarım Çalışmaları” başlıklı 33.3’üncü maddesinde;
“Yüklenici tasarım ve proje çalışmalarına, sözleşmenin imzalanması ile birlikte Yüklenici tesislerinin kurulmasından ve yer tesliminden bağımsız olarak derhal başlayacak ve İdare’nin zaman hedeflerinde aksama ve gecikme yaratmayacak şekilde tamamlayacaktır. Yer teslimi ve/veya Yüklenici tesislerinin kurulması ile ilgili süreçler tasarım ve proje çalışmaları ile malzeme siparişlerinin verilmesi hususunda gecikme sebebi sayılmayacaktır.
Yüklenici, ihale eki projelerinin incelenmesi, uygulama aşamasında gerekebilecek ve/veya İdare tarafından gerekli görülecek ve/veya yapım çalışmaları esnasında ortaya çıkabilecek sebeplerden ötürü gerekebilecek her türlü değişiklik, revizyon, ilave projeler ve iş sonu projelerinin hazırlanmasından sorumludur.
Tasarım çalışmalarının tekliflere dahil olduğu kabul edilecek olup, Yüklenici’ye herhangi bir proje (uygulama, detay, iş sonu vs) bedeli ödenmeyecektir. İlave iş kapsamında yüklenicinin talimatlandırıldığı hususlar için bu husus geçerli olmayıp, ilave işlere ilişkin proje bedeli ayrıca ödenecektir.
……” hükmü yer almaktadır.
Bu hükümlere göre; uygulama aşamasında gerekebilecek, İdare tarafından gerekli görülecek veya yapım çalışmaları esnasında ortaya çıkabilecek sebepler nedeniyle hazırlanması yükleniciden istenilecek olan her türlü proje değişikliği ve revizyonu ile ek projelerin hazırlanma bedelleri Sözleşme bedeli kapsamına dahil olup yüklenici tarafından hazırlanan bu kapsamdaki projeler için herhangi bir ödeme yapılmaması gerekmektedir.
Bu itibarla, … TL kamu zararının sorumlularına müştereken ve müteselsilen ödettirilmesine karar verilmesi gerekmekte ise de; bu tutar … tarihli ve … sayılı ödeme emri belgesi eki … tarihli ve … numaralı hakedişten kesinti yapılmak suretiyle mahsuben tahsil edildiğinden ilişilecek husus kalmadığına,
6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca işbu ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.
Kararla ilgili sorunuz mu var?