İhale Karar Damga Vergisi

Belediye tarafından 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 19’uncu maddesine göre açık ihale usulü ile … Sigorta Aracılık Hiz. Ltd. Şti.’ne … TL ve … TL bedellerle ihale edilen “Resmi Plakalı Araç ve İş Makinelerinin Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigorta Poliçelerinin Yaptırılması Hizmet Alım İşi”ne ait ihale dosyalarının incelenmesi sonucunda ihale kararlarına ilişkin damga vergisinin aranmaması neticesinde … TL kamu zararına neden olunduğu iddiası ile ilgili olarak;

488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun “Konu” başlıklı 1’inci maddesinde;

“Bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtlar Damga Vergisine tabidir. Bu kanundaki kağıtlar terimi, yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade eder.’’,

Aynı Kanun’un ‘‘Mükellef’’ başlıklı 3’üncü maddesinde;

“Damga Vergisinin mükellefi kağıtları imza edenlerdir. Resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların Damga Vergisini kişiler öder.”,

Aynı Kanun’un ‘‘Resmi daire’’ başlıklı 8’inci maddesinde;

“Bu Kanunda yazılı resmi daireden maksat, genel ve özel bütçeli idarelerle, il özel idareleri, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıkları, belediyeler ve köylerdir.”,

Aynı Kanun’un ‘‘Kağıtların mahiyetlerinin tayini’’ başlıklı 4’üncü maddesinde;

‘‘Bir kağıdın tabi olacağı verginin tayini için o kağıdın mahiyetine bakılır ve buna göre tabloda yazılı vergisi bulunur. Kağıtların mahiyetlerinin tayininde, şekli kanunlarda belirtilmiş olanlarda kanunlardaki adlarına, belirtilmemiş olanlarda üzerlerindeki yazının tazammun ettiği hüküm ve manaya bakılır.’’,

Aynı Kanun’un “Nispet” başlıklı 14’üncü maddesinde;

“Kağıtların Damga Vergisi bu kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı nispet veya miktarlarda alınır.”,

Aynı Kanun’un “Resmi dairelerin mecburiyeti” başlıklı 26’ncı maddesinde;

“Resmi dairelerin ilgili memurları kendilerine ibraz edilen kağıtların Damga Vergisini aramaya ve vergisi hiç ödenmemiş veya noksan ödenmiş olanları bir tutanakla tespit etmeye veya bunları tutanağı düzenlemek üzere, vergi dairesine göndermeye mecburdurlar.” hükümlerine yer verilmiştir.

Anılan Kanun’a ekli (1) sayılı tablonun ‘‘II. Kararlar ve mazbatalar’’ başlıklı bölümünün 2’nci fıkrasında, ihale kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararlarının binde 5,69 damga vergisine tabi olduğu hüküm altına alınmıştır.

Anılan mevzuat hükümlerinden ihale kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğine haiz kurumların her türlü ihale kararlarının binde 5,69 oranında damga vergisine tabi olduğu, belediyenin ihale kanunu gereğince aldığı ihale kararlarından damga vergisi alınmasını sağlaması gerektiği anlaşılmaktadır.

Yapılan incelemede, Belediyenin gerçekleştirdiği … ve … ihale kayıt numaralı ihalelere ilişkin alınan ihale kararlarında damga vergisinin aranmadığı tespit edilmiştir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Muhasebe hizmeti ve muhasebe yetkilisinin yetki ve sorumlulukları” başlıklı 61’inci maddesinde,

“Muhasebe hizmeti; gelirlerin ve alacakların tahsili, giderlerin hak sahiplerine ödenmesi, para ve parayla ifade edilebilen değerler ile emanetlerin alınması, saklanması, ilgililere verilmesi, gönderilmesi ve diğer tüm malî işlemlerin kayıtlarının yapılması ve raporlanması işlemleridir. Bu işlemleri yürütenler muhasebe yetkilisidir.”,

Denilmektedir.

Anılan mevzuat hükümleri gereğince ihale kararlarından damga vergisi alınmaması sonucu verginin eksik tahsil edilmesinden, ihale kararını veren ihale komisyonu üyeleri ile gelirlerin ve alacakların tahsili, para ve parayla ifade edilebilen değerler ile emanetlerin alınması, saklanması, ilgililere verilmesi işlemlerini yürüten muhasebe yetkilisinin sorumluluğu bulunmaktadır.

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri ve yapılan açıklamalar çerçevesinde, … Sigorta Aracılık Hiz. Ltd. Şti.’ne … TL ve … TL bedellerle ihale edilen “Resmi Plakalı Araç ve İş Makinelerinin Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigorta Poliçelerinin Yaptırılması Hizmet Alım İşi”ne ait ihale kararlarından alınması gereken … TL damga vergisinin sorgu üzerine … tarih ve … numaralı ödeme emri belgesiyle yüklenicinin hakedişinden kesinti yapılmak suretiyle ahiz … Sigorta Aracılık Hiz. Ltd. Şti.’den mahsuben tahsil edildiği anlaşıldığından, uyuşmazlık konusu … TL hakkında ilişilecek bir husus kalmadığına, tahsilatın ilamda gösterilmesine,

Daire Başkanı …’ın sorumluluğa ilişkin karşı oyu ile ve oy çokluğuyla karar verildi.

Daire Başkanı …’ın karşı oy gerekçesi;

“Her ne kadar konunun esası yönünden çoğunluk görüşüne katılmakla birlikte sorumluluk açısından;

Diğer Sorumlu … (…) göndermiş olduğu savunmada özetle; İhale komisyon kararının ihale yetkilisi tarafından onaylanması işleminden sonra ihale ile ilgili 4734 sayılı Kanun’da sayılan tüm işlemlerin idare (Destek Hizmetleri Müdürlüğü) tarafından yürütüldüğünü, Şöyle ki; ihale komisyon kararının ihaleye teklif veren isteklilere bildirilmesi, sözleşme öncesi yasaklılık teyidinin alınması, sözleşme öncesi yatırılması gereken kesin teminat, damga vergisi, karar pulu, KİK katılım payı vb. ile ilgili hesaplamaların ve sözleşme imzalanması için gerekli diğer belgelerin yer aldığı sözleşmeye davet formunun hazırlaması, sözleşmenin imzalanması, sonuç formunun EKAP üzerinden KİK’e bildirilmesi gibi tüm işlemlerin, sorumluluğu gereği idare (Destek Hizmetleri Müdürlüğü) tarafından gerçekleştirildiğini,

Buna bağlı olarak sorgu konusu ihale ve diğer tüm ihalelerde olduğu gibi yüklenicinin sözleşme imzalamak için sunmuş olduğu tüm belgelerin uygunluk kontrolünün de idare (Destek Hizmetleri Müdürlüğü) tarafından gerçekleştirildiğini, bahse konu bu belgelerin uygun olması durumunda, 4734 sayılı Kanun’un 46’ncı maddesinde belirtildiği üzere, sözleşmenin ihale yetkilisi ve yüklenici arasında imzalandığını,

Anılan iş ile ilgili olarak ihalenin birinci ve ikinci oturumu gerçekleştirilip komisyon kararının onaylanmasından sonra yukarıda sayılan sözleşmenin hazırlanması, imzalanması ve diğer işlemlerin hiçbirisinde imzası bulunmadığını, aynı şekilde görevlendirilmiş olduğu ihale komisyonu mali üye sıfatının, ihale yetkilisi ve idarenin sorumluluk alanında sayılan iş ve işlemleri denetlemeye yetkili bir makam olmadığını,

Açıklanan bu sebeplerle sorgu konusu edilen hususla ilgili sorumluluğunun bulunmadığını belirtmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 40’ıncı maddesinde, İhale komisyonunun gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunacağı, kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin tarihi ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenlerinin belirtileceği belirtilmiştir. İhale Komisyonu tarafından karar verildikten sonra gerçekleşen; kesinleşen ihale kararının bildirilmesi, sözleşmeye davet, kesin teminatın alınması ve ihalenin sözleşmeye bağlanması gibi aşamaları düzenleyen Kanun’un 41, 42, 43, 44, 45 ve 46’ncı maddeleri incelendiğinde:, ihale komisyonuna verilen bir görev ve yetki bulunmadığı anlaşıldığından, sorgu konusu edilen husustan, ihale komisyon üyeleri olan Diğer Sorumlular … (…), … (…), … (…), … (…) ve … (…)’ın (…) sorumluluğunun bulunmadığı düşünülmektedir.”