Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay Temyiz Kurulu Kararı
Karar Tarihi:
11/22/2023
Karar No:
52984
Esas No:
56119
KARAR
Konu: İtfaiye teşkilatında destek personeli olarak çalışan kişilere maktu fazla çalışma ücreti ödenmesi.
4 sayılı İlamın 7. maddesiyle; sorgu konusu yapılan itfaiye teşkilatında destek personeli olarak çalışan kişilere maktu fazla çalışma ücreti ödenmesi suretiyle ... TL kamu zararına sebebiyet verildiği ileri sürülen konu hakkında, sorumluların savunmaları yerinde görülmüş ve kişilerin verilen görevlerini fiilen yerine getirdikleri de anlaşıldığından ... TL ile ilgili olarak kamu zararı oluşmadığı kanaatine varılarak ilişilecek husus bulunmadığına karar verilmiştir.
TEMYİZ DİLEKÇESİ
Sayıştay Savcısı ... tarafından temyiz talebinde bulunularak, temyiz dilekçesinde özetle;
Daire İlamının son bölümünde;
"Rapora konu edilen görevliler itfaiye santrali ve 112 Acil Çağrı merkezinde 24/48 esasına göre çalışan itfaiye eri kadrosunda bulunan kişilerdir. Bu kişilerin destek personeli olarak kabul edilmesi mümkün değildir. Bütçe kanunundaki destek hizmeti yürüten personel hariç ifadesindeki destek hizmeti personelini normal mesai saati usulüne göre çalışan büro personeli olarak algılamak gerekmektedir. Bu kapsamda, normal mesai düzeninin dışında itfaiye hizmetlerinde çalışan santral ve acil çağrı personeline maktu fazla çalışma ücreti ödenmesinde mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.
Bu itibarla, İtfaiye teşkilatında destek personeli olarak çalışan kişilere maktu fazla çalışma ücreti ödenmesi iddiası ile ilgili olarak sorumluların savunmaları ve yukarıda açıklanan gerekçelerle kişilerin verilen görevlerini fiilen yerine getirdikleri de anlaşıldığından kamu zararı oluşmayan ... TL ile ilgili olarak ilişilecek husus bulunmadığına," karar verilmiştir denilmektedir.
Konu, 657 sayılı Kanunda belirtilen çalışma süre ve saatlerine bağlı olmaksızın zabıta ve itfaiye hizmetlerinde fiilen çalışan personel (destek hizmeti yürüten personel hariç) için öngörülmüş olan maktu fazla çalışma ücretinin, itfaiye santrali ve 112 Acil Çağrı merkezinde 24/48 esasına göre çalışan personele ödenip ödenmeyeceğidir.
Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununa bağlı (K) Cetvelinde, "Belediyeler ile bunlara bağlı müstakil bütçeli kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlarda (iktisadi işletmeler hariç), görevlerinin niteliği gereği 657 sayılı Kanunda belirtilen çalışma süre ve saatlerine bağlı olmaksızın zabıta ve itfaiye hizmetlerinde fiilen çalışan personele (destek hizmeti yürüten personel hariç), belediye meclisi kararı ile tespit edilen tutar, fazla çalışma ücreti olarak maktuen ödenir. " denilmektedir.
21.10.2006 gün ve 26326 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Belediye İtfaiye Yönetmeliğinde; belediye itfaiye teşkilâtının kuruluş, görev, yetki ve sorumlulukları, itfaiye memurlarının nitelikleri, görevde yükselme ve mesleki eğitimleri, giyecekleri kıyafetleri, kullanacakları araç, teçhizat ve malzeme ile denetim usul ve esasları ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir. Mezkur Yönetmeliğin konumuz itibarıyla;
a) 8 inci maddesinin birinci fıkrasında " Belediye itfaiye teşkilatı personel kadro ve unvanları, Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına İlişkin Esaslara göre; daire başkanı, itfaiye müdürü, itfaiye şube müdürü, itfaiye amiri, itfaiye çavuşu ve itfaiye eri kadroları ile diğer kadrolardan oluşur." hükmüne,
b) 9 uncu maddesinin birinci fıkrasında "Belediye itfaiye teşkilatında çalışan itfaiye eri, itfaiye çavuşu, itfaiye amiri, itfaiye şube müdürü, itfaiye müdürü ve itfaiye daire başkanı yangın personelidir. Bu personel, bizzat yangın yerinde bulunmak ve yangına müdahale etmekle sorumlu ve görevlidir." hükmüne,
c) 13 üncü maddesinin birinci fıkrasında "İtfaiye eri; yangın söndürme, araç kullanma ve arama-kurtarma, çalışmalarını yerine getirir; itfaiye hizmet binası ve müştemilatının güvenliğini, temizliğini, araç-gereç ve teçhizatın bakım ve onarımı ile haberleşme ve yazışma gibi yürütülmesi gereken diğer iş ve işlemleri yapar. " hükmüne,
d) 14 üncü maddesinin birinci fıkrasında "İtfaiye teşkilatında, hizmetlerin yürütülmesine yardımcı ve destek olmak üzere norm kadroya uygun olarak, itfaiye yangın personeli dışında personel çalıştırılabilir." Hükmüne yer verilmiştir. Bu düzenlemelerden, itfaiye yangın personelinin itfaiye eri, itfaiye çavuşu, itfaiye amiri, itfaiye şube müdürü, itfaiye müdürü ve itfaiye daire başkanı kadro unvanlarında bulunan personelden oluştuğu, itfaiye yangın personeli dışındaki diğer kadro unvanlarında bulunan personelin ise destek personeli olduğu açıkça anlaşılmaktadır.
Bu kapsamda, yılı merkezi yönetim bütçe kanununda öngörülen fazla çalışma ücretinin, Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına İlişkin Esaslara göre itfaiye yangın personeli olarak belirlenmiş olan itfaiye eri, itfaiye çavuşu, itfaiye amiri, itfaiye şube müdürü, itfaiye müdürü ve itfaiye daire başkanı kadro unvanlarında bulunan ve fiilen itfaiye yangın personeli olarak görev yapan personele ödenmesi mümkün bulunmaktadır.
112 Acil Çağrı Merkezleri Kuruluş, Görev ve Çalışma Yönetmeliğinin 1 inci maddesinde, Yönetmeliğin amacının, büyükşehir belediyesi bulunan illerde valiliğe bağlı olarak kurulan yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığı bünyesinde, diğer illerde ise valilikler bünyesinde kurulan acil çağrı merkezlerinin işleyişine dair usul ve esasları düzenlemek olduğu, 13 üncü maddesinin birinci fıkrasında ise İl genelinde; il jandarma komutanlığı, il emniyet müdürlüğü, varsa sahil güvenlik bölge veya grup komutanlığı, büyükşehir veya il belediye başkanlığı, orman bölge veya işletme müdürlüğü, doğa koruma ve milli parklar bölge veya şube müdürlüğü, il sağlık müdürlüğü, il afet ve acil durum müdürlüğü ile valilikçe belirlenen diğer acil yardım hizmeti veren kurumların sorumlu birimleri acil çağrı merkezinde yer alırlar. Her türlü acil yardım hizmetini ilgili mevzuata uygun şekilde, gerekli hallerde ilgili diğer kurumlarla işbirliği ve koordinasyon içerisinde, valiliğin talimatlarına uygun olarak yerine getirirler." denilmek suretiyle acil yardım hizmeti veren kurumların görev ve sorumlulukları belirtilmiştir.
Kanun koyucu, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun "İtfaiye" başlıklı 52 nci maddesinde;
İtfaiye hizmetleri kesintisiz olarak yürütülür. İtfaiye personelinin çalışma süresi ve saatleri 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda belirtilen çalışma süre ve saatlerine bağlı olmaksızın, hizmetin aksatılmadan yürütülmesini sağlayacak şekilde düzenlenir. Belediye itfaiye teşkilâtında fiilen çalışanlara fazla mesai ücreti olarak yılı bütçe kanununda belirlenen üst sınırı aşmamak kaydıyla belediye meclisi kararı ile tespit edilen maktu tutar ödenir." hükmünü öngörmek suretiyle sadece itfaiye teşkilâtında fiilen çalışanlara fazla mesai ücreti ödenmesini hükme bağlamıştır. İtfaiye teşkilatının çalışma usul ve esasları ile kimlerden oluştuğu yukarıda belirtilmiştir.
Santral ve 112 Acil Çağrı merkezinde görev yapmayı, itfaiye hizmetlerinde fiilen çalışan personele kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir. Santral ve 112 Acil Çağrı merkezinde görev yapmayı itfaiye hizmetlerinde fiilen çalışma kapsamında değerlendirilmek, Kanun koyucunun Santral ve 112 Acil Çağrı merkezinde görev yapan sadece belediye personeli için fazla çalışma ücreti öngördüğü anlamına gelecektir ki böyle bir anlam çıkarmak haksızlık olacaktır. Kanun koyucu sadece belediyelerin itfaiye teşkilâtında fiilen çalışan itfaiye personelini diğer personelde ayrı tutarak bunlar için fazla çalışma ücreti öngörmüştür.
Bir kez daha ifade edecek olursak, fazla çalışma ücreti itfaiye hizmetlerinde fiilen çalışan personele ödenmesi gerekmektedir. İtfaiye teşkilatında çalışmakla birlikte destek hizmeti yürüten personele bu ödeme yapılmasına hukuken imkan bulunmamaktadır. Santral görevlisi olarak çalışan kişilerin görevi gelen çağrılara bakarak ilgili yerlere iletmektir. Bu kişilerin yaptıkları iş destek hizmetidir. Bu kişilerin vardiya sisteminde santral görevlisi olarak çalışmaları yaptıkları işin destek hizmeti olma özelliğini değiştirmemektedir. Santral hizmetlerinde görev yapmayı fiilen itfaiye hizmetlerinde çalışma olarak kabul edilmesi ilgili mevzuat hükümlerine göre mümkün değildir. Ayrıca bu kişilerin itfaiye eri kadrosunda olmaları bu durumu değiştirmemektedir.
SONUÇ VE TALEP
-Belediye itfaiye teşkilatında çalışan itfaiye eri, itfaiye çavuşu, itfaiye amiri, itfaiye şube müdürü, itfaiye müdürü ve itfaiye daire başkanı yangın personeli olduğu, bu personel, bizzat yangın yerinde bulunmak ve yangına müdahale etmekle sorumlu ve görevli olduğu,
-Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu K cetvelinde yer alan hükme istinaden fazla çalışma ücretinin itfaiye hizmetlerinde fiilen çalışan itfaiye personeline ödenmesi gerektiği,
- Belediyenin santralde/çağrı merkezinde vardiya sisteminde çalışılmasının, aynı kapsamda görev yapan diğer kurum personelinden farklı olmadığı gibi yapılan işin niteliğini de değiştirmediği,
- Dolayısıyla, itfaiye santrali ve 112 Acil Çağrı merkezinde çalışan personelin yangın personeli olarak değerlendirilmesinin mümkün olmadığı, aksi taktirde yangına müdahalede görev alan ve riski üstlenen itfaiye eri, itfaiye çavuşu, itfaiye amiri, itfaiye şube müdürü ve itfaiye müdürüne haksızlık yapılmış olacağı,
Bu nedenle, itfaiye müdürlüğünde çalışmakla birlikte destek hizmeti yürüten personele fazla çalışma ücreti ödenmesine imkan bulunmadığı değerlendirildiğinden, 5 inci Dairenin 29.11.2022 tarihli ve 04 numaralı ilamının 7 nci maddesiyle verilen "İtfaiye teşkilatında destek personeli olarak çalışan kişilere maktu fazla çalışma ücreti ödenmesi iddiası ile ilgili olarak sorumluların savunmaları ve yukarıda açıklanan gerekçelerle kişilerin verilen görevlerini fiilen yerine getirdikleri de anlaşıldığından kamu zararı oluşmayan ... TL ile ilgili olarak ilişilecek husus bulunmadığına," ilişkin kararın, 6085 sayılı Kanunun 55 inci maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendi uyarınca "Kanuna aykırılık" nedeniyle bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
Arz ederim.”
denilmektedir.
Başsavcılığın temyiz talebine karşı ilgililer cevap vermemişlerdir.
Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ
4 sayılı İlamın 7. maddesiyle; itfaiye teşkilatında destek personeli olarak çalışan kişilere maktu fazla çalışma ücreti ödenmesi suretiyle ... TL kamu zararına sebebiyet verildiği ileri sürülen konu hakkında, sorumluların savunmaları yerinde görülmüş ve kişilerin verilen görevlerini fiilen yerine getirdikleri de anlaşıldığından ... TL ile ilgili olarak kamu zararı oluşmadığı kanaatine varılarak ilişilecek husus bulunmadığına karar verilmiştir.
Bu defa Sayıştay Savcısı ... tarafından temyiz talebinde bulunularak Daire İlamıyla verilen ilişilecek husus bulunmadığına ilişkin kararın, bozulmasına karar verilmesi talep edilmektedir.
Daire İlamıyla, 2021 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’na ekli Ek Ders, Konferans ve Fazla Çalışma Ücretleri ile Diğer Ücret Ödemelerinin Tutarlarını gösteren “K” Cetvelinde aylık maktu fazla çalışma ücretinin kimlere ve nasıl ödeneceğine ilişkin düzenlemeye yer vermek suretiyle, itfaiye santrali ve 112 Acil Çağrı merkezinde 24/48 esasına göre çalışan itfaiye eri kadrosunda bulunan kişilerin destek personeli olarak kabul edilmesinin mümkün olmadığı ve bu kapsamda normal mesai düzeninin dışında itfaiye hizmetlerinde çalışan santral ve acil çağrı personeline maktu fazla çalışma ücreti ödenmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı ifade edilerek kişilerin verilen görevleri fiilen yerine getirdikleri de anlaşıldığından rapor konusu edilen tutarla ilgili ilişilecek bir husus bulunmadığına karar verilmiştir.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “İtfaiye” başlıklı 52 nci maddesinde;
“İtfaiye teşkilâtının çalışma usul ve esasları, çalışanların görev ve yetkileri, memurluğa alınması için taşımaları gereken nitelikler, alacakları meslek içi eğitim, görevde yükselme, meslekten çıkarılma, giyecekleri kıyafet ve savunma amaçlı olarak kullanacakları aletler ile itfaiye teşkilâtında hizmet gereklerine göre oluşturulacak birimler, İçişleri Bakanlığının görüşü alınarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. Belediye bu yönetmeliğe aykırı olmamak üzere ek düzenlemeler yapabilir.
İtfaiye hizmetleri kesintisiz olarak yürütülür. İtfaiye personelinin çalışma süresi ve saatleri 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda belirtilen çalışma süre ve saatlerine bağlı olmaksızın, hizmetin aksatılmadan yürütülmesini sağlayacak şekilde düzenlenir. Belediye itfaiye teşkilâtında fiilen çalışanlara fazla mesai ücreti olarak yılı bütçe kanununda belirlenen üst sınırı aşmamak kaydıyla belediye meclisi kararı ile tespit edilen maktu tutar ödenir.” hükmü yer almaktadır.
21.10.2006 gün ve 26326 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Belediye İtfaiye Yönetmeliği’nin “Kadro ve unvanlar” başlıklı 8 inci maddesi birinci fıkrasında, “Belediye itfaiye teşkilatı personel kadro ve unvanları, Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına İlişkin Esaslara göre; daire başkanı, itfaiye müdürü, itfaiye şube müdürü, itfaiye amiri, itfaiye çavuşu ve itfaiye eri kadroları ile diğer kadrolardan oluşur.” hükmü,
“Belediye itfaiye yangın personeli” başlıklı 9 uncu maddesinde, “Belediye itfaiye teşkilatında çalışan itfaiye eri, itfaiye çavuşu, itfaiye amiri, itfaiye şube müdürü, itfaiye müdürü ve itfaiye daire başkanı yangın personelidir. Bu personel, bizzat yangın yerinde bulunmak ve yangına müdahale etmekle sorumlu ve görevlidir.” hükmü,
“Diğer personel” başlıklı 14 üncü maddesinde, “İtfaiye teşkilatında, hizmetlerin yürütülmesine yardımcı ve destek olmak üzere norm kadroya uygun olarak, itfaiye yangın personeli dışında personel çalıştırılabilir.” hükmü bulunmaktadır.
31.12.2020 tarih ve 31351 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7258 sayılı 2021 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’na ekli Ek Ders, Konferans ve Fazla Çalışma Ücretleri ile Diğer Ücret Ödemelerinin Tutarlarını gösteren “K” Cetvelinin III. Fazla Çalışma Ücretinin (B) Aylık Maktu Fazla Çalışma Ücreti kısmında ise;
“Belediyeler ile bunlara bağlı müstakil bütçeli kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlarda (iktisadi işletmeler hariç), görevlerinin niteliği gereği 657 sayılı Kanunda belirtilen çalışma süre ve saatlerine bağlı olmaksızın zabıta ve itfaiye hizmetlerinde fiilen çalışan personele (destek hizmeti yürüten personel hariç), belediye meclisi kararı ile tespit edilen tutar, fazla çalışma ücreti olarak maktuen ödenir.” denilmektedir.
Bu mevzuat hükümleri doğrultusunda, itfaiye hizmetlerinin kesintisiz olarak yürütüleceği ve itfaiye eri kadrosunun da içinde yer aldığı itfaiye teşkilatında fiilen çalışan personele üst sınırı bütçe kanununda belirtilen tutarı aşmamak kaydıyla fazla mesai ücreti ödeneceği anlaşılmaktadır.
Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerden, belediyenin itfaiye eri kadrosunda bulunan kişilerin itfaiye santrali ve 112 Acil Çağrı merkezinde 24/48 saat esasına göre görev yaptıkları ve bu suretle kendilerine maktu fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılmaktadır.
Savcılık temyiz dilekçesiyle ise, itfaiye eri kadrosunda bulunan söz konusu kişilerin Belediye İtfaiye Yönetmeliği hükümleri uyarınca itfaiye yangın personeli kapsamında olmadıkları ve bu suretle itfaiye hizmetlerinde fiilen çalışan personel kapsamında değerlendirilmesinin mümkün olmadığı , bu personelin diğer personel kapsamında destek personeli olduğu, santral ve 112 Acil Çağrı merkezinde görev yapmanın itfaiye hizmetlerinde fiilen çalışma kapsamında değerlendirilmesinin de mümkün olmaması sebepleriyle bu personele fazla çalışma ücreti ödenmesine imkan bulunmadığı ifade edilmekte ise de, belediye itfaiye teşkilatı kadroları arasında sayılan ve Belediye İtfaiye Yönetmeliği’nin 13 üncü maddesiyle, “İtfaiye eri; yangın söndürme, araç kullanma ve arama-kurtarma, çalışmalarını yerine getirir; itfaiye hizmet binası ve müştemilatının güvenliğini, temizliğini, araç-gereç ve teçhizatın bakım ve onarımı ile haberleşme ve yazışma gibi yürütülmesi gereken diğer iş ve işlemleri yapar.” denilmek suretiyle, görevleri belirtilen itfaiye erinin görev tanımları içerisinde yer alan haberleşme ve yazışma gibi görevleri, santral ve çağrı merkezinde 24/48 saat esasına çalışmak suretiyle yürüttükleri, bütçe kanununun maktu fazla mesai ödenmesi ile ilgili bölümde yer alan destek hizmeti yürüten personel hariç ifadesinden normal mesai saati usulüne göre çalışan büro personelin anlaşılmasının gerektiği, dolayısı ile bu kapsamda normal mesai düzeninin dışında itfaiye hizmetlerinde çalışan santral ve acil çağrı personeline maktu fazla çalışma ücreti ödenmesinde mevzuat aykırılık bulunmamaktadır.
Bu itibarla, Savcılık temyiz talebinin reddedilerek, 4 sayılı İlamın 7. maddesiyle ilişilecek bir husus bulunmadığına ilişkin verilen Daire kararının TASDİKİNE, (Üye ...’un aşağıda yazılı ilave tasdik gerekçesi ile Üyeler ... ve ...’ın ayrışık görüşlerine karşı) oyçokluğuyla,
6085 sayılı Kanunun 57 nci maddesi gereği bu kararın yazılı bildirim tarihinden itibaren on beş gün içerisinde Sayıştay’da karar düzeltilmesi yolu açık olmak üzere,
Karar verildiği 22.11.2023 tarih ve 56119 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.
Üye ...’un ilave tasdik gerekçesi:
Çoğunluk görüşüne iştirak etmekle birlikte, aşağıda belirttiğim nedenle de Daire Kararının tasdik edilmesi gerekmektedir:
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Zabıtanın görev ve yetkileri“ başlıklı 51’inci maddesinde, “Belediye zabıta ve özel güvenlik hizmetlerinde fiilen çalışanlara, fazla mesai ücreti olarak yılı bütçe kanununda belirlenen üst sınırı aşmamak kaydıyla belediye meclisi kararı ile tespit edilen maktu tutar ödenir.” hükmü yer alırken, aynı Kanun’un “İtfaiye” başlıklı 52’nci maddesinde, “Belediye itfaiye teşkilâtında fiilen çalışanlara fazla mesai ücreti olarak yılı bütçe kanununda belirlenen üst sınırı aşmamak kaydıyla belediye meclisi kararı ile tespit edilen maktu tutar ödenir.” hükmüne yer verilmiştir.
Her iki madde incelendiğinde görüleceği üzere, zabıta biriminde çalışanlara yılı merkezi yönetim bütçe kanununda belirlenen maktu fazla mesai ücretinin ödenebilmesi için “zabıta hizmetlerinde fiilen çalışma” şartı öngörülmüş iken, itfaiye biriminde çalışanlara mezkûr ücretin ödenebilmesi için “itfaiye teşkilatında fiilen çalışma” şartı yeterli görülmüştür. Bu bağlamda, maktu fazla mesai ücreti ödenmesinde; zabıta biriminde fiilen yürütülen zabıta hizmetleri ve destek hizmetleri ayrımı mümkün iken, itfaiye teşkilatında bahsedilen şekilde bir ayrım yapılması isabetli olmayacaktır.
21.10.2006 tarihli ve 26326 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Belediye İtfaiye Yönetmeliği’nin 7’nci maddesinde de, “(2) İtfaiye personelinin çalışma saatleri vardiyalar şeklinde düzenlenir. Fazla çalışma ücretleri ile ilgili olarak 5393 sayılı Kanunda yer alan hükümler uygulanır.” hükmü yer almaktadır.
Her ne kadar 2021 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’na ekli "K" Cetvelinin "Aylık Maktu Fazla Çalışma Ücreti" başlıklı bölümünün "III. Aylık Maktu Fazla Çalışma Ücreti" alt başlığında yer alan;
"Belediyeler ile bunlara bağlı müstakil bütçeli kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlarda (iktisadi işletmeler hariç), görevlerinin niteliği gereği 657 sayılı Kanunda belirtilen çalışma süre ve saatlerine bağlı olmaksızın zabıta ve itfaiye hizmetlerinde fiilen çalışan personele (destek hizmeti yürüten personel hariç), belediye meclisi kararı ile tespit edilen tutar, fazla çalışma ücreti olarak maktuen ödenir." hükmünde, itfaiye hizmetlerinde de fiilen çalışma şartı öngörülmüşse de; 5393 sayılı Kanun’unda maktu fazla mesai ücretinin ödenmesine ilişkin esas ve usuller açısından değil, sadece ücretin maktu tutarı konusunda bütçe kanuna atıf yapılmış olduğundan mezkûr Kanun’da sağlanan hak ve menfaatin merkezi yönetim bütçe kanunları ile sınırlandırılamayacağı düşünülmektedir.
Bu durumda 5393 sayılı Kanun’da düzenlendiği şekliyle zabıta hizmetlerinde fiilen çalışanlara maktu fazla mesai ücreti ödenebilecek iken, itfaiye teşkilatında fiilen çalışıp fazla mesai yapan tüm personele merkezi yönetim bütçe kanununda belirlenen maktu fazla mesai ücreti ödenebilecektir.
Karşı oy gerekçeleri:
Üyeler ... ve ...’ın karşı oy gerekçesi;
İlgili yıl Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu K cetvelinde, “Belediyeler ile bunlara bağlı müstakil bütçeli kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlarda (iktisadi işletmeler hariç), görevlerinin niteliği gereği 657 sayılı Kanunda belirtilen çalışma süre ve saatlerine bağlı olmaksızın zabıta ve itfaiye hizmetlerinde fiilen çalışan personele (destek hizmeti yürüten personel hariç), belediye meclisi kararı ile tespit edilen tutar, fazla çalışma ücreti olarak maktuen ödenir.” denilmektedir. Bu hükme istinaden fazla çalışma ücreti itfaiye hizmetlerinde fiilen çalışan personele ödenmektedir. İtfaiye Müdürlüğünde çalışmakla birlikte destek hizmeti yürüten personele bu ödeme yapılmamaktadır.
21.10.2006 gün ve 26326 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Belediye İtfaiye Yönetmeliği’nin; "Kadro ve unvanlar" başlıklı 8 inci maddesi, "Belediye itfaiye yangın personeli" başlıklı 9 uncu maddesi, “İtfaiye erinin görevleri’’ başlıklı 13 üncü maddesi ile "Diğer personel" başlıklı 14 üncü maddesi hükümlerinde yer alan düzenlemelerden itfaiye yangın personelinin kimlerden oluştuğu belirtilmekle birlikte santral ve acil çağrı merkezi personellerinin, hizmetlerin yürütülmesine yardımcı ve destek personeli olduğu anlaşılmaktadır.
Bu kapsamda, santral ve acil çağrı görevlisi olarak çalışan personellerin, gelen çağrılara bakarak ilgili yerlere ilettiği, bu kişilerin vardiya sisteminde santral görevlisi olarak çalışmalarının yaptıkları işin destek hizmeti olma özelliğini değiştirmediği, bu kapsamda da Bütçe Kanunu gereği maktu fazla çalışma ücreti ödenmemesi gerektiği değerlendirildiğinden, Daire Kararının BOZULMASINA karar verilmesi uygun olacaktır.
4 sayılı İlamın 7. maddesiyle; sorgu konusu yapılan itfaiye teşkilatında destek personeli olarak çalışan kişilere maktu fazla çalışma ücreti ödenmesi suretiyle ... TL kamu zararına sebebiyet verildiği ileri sürülen konu hakkında, sorumluların savunmaları yerinde görülmüş ve kişilerin verilen görevlerini fiilen yerine getirdikleri de anlaşıldığından ... TL ile ilgili olarak kamu zararı oluşmadığı kanaatine varılarak ilişilecek husus bulunmadığına karar verilmiştir.
TEMYİZ DİLEKÇESİ
Sayıştay Savcısı ... tarafından temyiz talebinde bulunularak, temyiz dilekçesinde özetle;
Daire İlamının son bölümünde;
"Rapora konu edilen görevliler itfaiye santrali ve 112 Acil Çağrı merkezinde 24/48 esasına göre çalışan itfaiye eri kadrosunda bulunan kişilerdir. Bu kişilerin destek personeli olarak kabul edilmesi mümkün değildir. Bütçe kanunundaki destek hizmeti yürüten personel hariç ifadesindeki destek hizmeti personelini normal mesai saati usulüne göre çalışan büro personeli olarak algılamak gerekmektedir. Bu kapsamda, normal mesai düzeninin dışında itfaiye hizmetlerinde çalışan santral ve acil çağrı personeline maktu fazla çalışma ücreti ödenmesinde mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.
Bu itibarla, İtfaiye teşkilatında destek personeli olarak çalışan kişilere maktu fazla çalışma ücreti ödenmesi iddiası ile ilgili olarak sorumluların savunmaları ve yukarıda açıklanan gerekçelerle kişilerin verilen görevlerini fiilen yerine getirdikleri de anlaşıldığından kamu zararı oluşmayan ... TL ile ilgili olarak ilişilecek husus bulunmadığına," karar verilmiştir denilmektedir.
Konu, 657 sayılı Kanunda belirtilen çalışma süre ve saatlerine bağlı olmaksızın zabıta ve itfaiye hizmetlerinde fiilen çalışan personel (destek hizmeti yürüten personel hariç) için öngörülmüş olan maktu fazla çalışma ücretinin, itfaiye santrali ve 112 Acil Çağrı merkezinde 24/48 esasına göre çalışan personele ödenip ödenmeyeceğidir.
Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununa bağlı (K) Cetvelinde, "Belediyeler ile bunlara bağlı müstakil bütçeli kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlarda (iktisadi işletmeler hariç), görevlerinin niteliği gereği 657 sayılı Kanunda belirtilen çalışma süre ve saatlerine bağlı olmaksızın zabıta ve itfaiye hizmetlerinde fiilen çalışan personele (destek hizmeti yürüten personel hariç), belediye meclisi kararı ile tespit edilen tutar, fazla çalışma ücreti olarak maktuen ödenir. " denilmektedir.
21.10.2006 gün ve 26326 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Belediye İtfaiye Yönetmeliğinde; belediye itfaiye teşkilâtının kuruluş, görev, yetki ve sorumlulukları, itfaiye memurlarının nitelikleri, görevde yükselme ve mesleki eğitimleri, giyecekleri kıyafetleri, kullanacakları araç, teçhizat ve malzeme ile denetim usul ve esasları ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir. Mezkur Yönetmeliğin konumuz itibarıyla;
a) 8 inci maddesinin birinci fıkrasında " Belediye itfaiye teşkilatı personel kadro ve unvanları, Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına İlişkin Esaslara göre; daire başkanı, itfaiye müdürü, itfaiye şube müdürü, itfaiye amiri, itfaiye çavuşu ve itfaiye eri kadroları ile diğer kadrolardan oluşur." hükmüne,
b) 9 uncu maddesinin birinci fıkrasında "Belediye itfaiye teşkilatında çalışan itfaiye eri, itfaiye çavuşu, itfaiye amiri, itfaiye şube müdürü, itfaiye müdürü ve itfaiye daire başkanı yangın personelidir. Bu personel, bizzat yangın yerinde bulunmak ve yangına müdahale etmekle sorumlu ve görevlidir." hükmüne,
c) 13 üncü maddesinin birinci fıkrasında "İtfaiye eri; yangın söndürme, araç kullanma ve arama-kurtarma, çalışmalarını yerine getirir; itfaiye hizmet binası ve müştemilatının güvenliğini, temizliğini, araç-gereç ve teçhizatın bakım ve onarımı ile haberleşme ve yazışma gibi yürütülmesi gereken diğer iş ve işlemleri yapar. " hükmüne,
d) 14 üncü maddesinin birinci fıkrasında "İtfaiye teşkilatında, hizmetlerin yürütülmesine yardımcı ve destek olmak üzere norm kadroya uygun olarak, itfaiye yangın personeli dışında personel çalıştırılabilir." Hükmüne yer verilmiştir. Bu düzenlemelerden, itfaiye yangın personelinin itfaiye eri, itfaiye çavuşu, itfaiye amiri, itfaiye şube müdürü, itfaiye müdürü ve itfaiye daire başkanı kadro unvanlarında bulunan personelden oluştuğu, itfaiye yangın personeli dışındaki diğer kadro unvanlarında bulunan personelin ise destek personeli olduğu açıkça anlaşılmaktadır.
Bu kapsamda, yılı merkezi yönetim bütçe kanununda öngörülen fazla çalışma ücretinin, Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına İlişkin Esaslara göre itfaiye yangın personeli olarak belirlenmiş olan itfaiye eri, itfaiye çavuşu, itfaiye amiri, itfaiye şube müdürü, itfaiye müdürü ve itfaiye daire başkanı kadro unvanlarında bulunan ve fiilen itfaiye yangın personeli olarak görev yapan personele ödenmesi mümkün bulunmaktadır.
112 Acil Çağrı Merkezleri Kuruluş, Görev ve Çalışma Yönetmeliğinin 1 inci maddesinde, Yönetmeliğin amacının, büyükşehir belediyesi bulunan illerde valiliğe bağlı olarak kurulan yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığı bünyesinde, diğer illerde ise valilikler bünyesinde kurulan acil çağrı merkezlerinin işleyişine dair usul ve esasları düzenlemek olduğu, 13 üncü maddesinin birinci fıkrasında ise İl genelinde; il jandarma komutanlığı, il emniyet müdürlüğü, varsa sahil güvenlik bölge veya grup komutanlığı, büyükşehir veya il belediye başkanlığı, orman bölge veya işletme müdürlüğü, doğa koruma ve milli parklar bölge veya şube müdürlüğü, il sağlık müdürlüğü, il afet ve acil durum müdürlüğü ile valilikçe belirlenen diğer acil yardım hizmeti veren kurumların sorumlu birimleri acil çağrı merkezinde yer alırlar. Her türlü acil yardım hizmetini ilgili mevzuata uygun şekilde, gerekli hallerde ilgili diğer kurumlarla işbirliği ve koordinasyon içerisinde, valiliğin talimatlarına uygun olarak yerine getirirler." denilmek suretiyle acil yardım hizmeti veren kurumların görev ve sorumlulukları belirtilmiştir.
Kanun koyucu, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun "İtfaiye" başlıklı 52 nci maddesinde;
İtfaiye hizmetleri kesintisiz olarak yürütülür. İtfaiye personelinin çalışma süresi ve saatleri 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda belirtilen çalışma süre ve saatlerine bağlı olmaksızın, hizmetin aksatılmadan yürütülmesini sağlayacak şekilde düzenlenir. Belediye itfaiye teşkilâtında fiilen çalışanlara fazla mesai ücreti olarak yılı bütçe kanununda belirlenen üst sınırı aşmamak kaydıyla belediye meclisi kararı ile tespit edilen maktu tutar ödenir." hükmünü öngörmek suretiyle sadece itfaiye teşkilâtında fiilen çalışanlara fazla mesai ücreti ödenmesini hükme bağlamıştır. İtfaiye teşkilatının çalışma usul ve esasları ile kimlerden oluştuğu yukarıda belirtilmiştir.
Santral ve 112 Acil Çağrı merkezinde görev yapmayı, itfaiye hizmetlerinde fiilen çalışan personele kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir. Santral ve 112 Acil Çağrı merkezinde görev yapmayı itfaiye hizmetlerinde fiilen çalışma kapsamında değerlendirilmek, Kanun koyucunun Santral ve 112 Acil Çağrı merkezinde görev yapan sadece belediye personeli için fazla çalışma ücreti öngördüğü anlamına gelecektir ki böyle bir anlam çıkarmak haksızlık olacaktır. Kanun koyucu sadece belediyelerin itfaiye teşkilâtında fiilen çalışan itfaiye personelini diğer personelde ayrı tutarak bunlar için fazla çalışma ücreti öngörmüştür.
Bir kez daha ifade edecek olursak, fazla çalışma ücreti itfaiye hizmetlerinde fiilen çalışan personele ödenmesi gerekmektedir. İtfaiye teşkilatında çalışmakla birlikte destek hizmeti yürüten personele bu ödeme yapılmasına hukuken imkan bulunmamaktadır. Santral görevlisi olarak çalışan kişilerin görevi gelen çağrılara bakarak ilgili yerlere iletmektir. Bu kişilerin yaptıkları iş destek hizmetidir. Bu kişilerin vardiya sisteminde santral görevlisi olarak çalışmaları yaptıkları işin destek hizmeti olma özelliğini değiştirmemektedir. Santral hizmetlerinde görev yapmayı fiilen itfaiye hizmetlerinde çalışma olarak kabul edilmesi ilgili mevzuat hükümlerine göre mümkün değildir. Ayrıca bu kişilerin itfaiye eri kadrosunda olmaları bu durumu değiştirmemektedir.
SONUÇ VE TALEP
-Belediye itfaiye teşkilatında çalışan itfaiye eri, itfaiye çavuşu, itfaiye amiri, itfaiye şube müdürü, itfaiye müdürü ve itfaiye daire başkanı yangın personeli olduğu, bu personel, bizzat yangın yerinde bulunmak ve yangına müdahale etmekle sorumlu ve görevli olduğu,
-Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu K cetvelinde yer alan hükme istinaden fazla çalışma ücretinin itfaiye hizmetlerinde fiilen çalışan itfaiye personeline ödenmesi gerektiği,
- Belediyenin santralde/çağrı merkezinde vardiya sisteminde çalışılmasının, aynı kapsamda görev yapan diğer kurum personelinden farklı olmadığı gibi yapılan işin niteliğini de değiştirmediği,
- Dolayısıyla, itfaiye santrali ve 112 Acil Çağrı merkezinde çalışan personelin yangın personeli olarak değerlendirilmesinin mümkün olmadığı, aksi taktirde yangına müdahalede görev alan ve riski üstlenen itfaiye eri, itfaiye çavuşu, itfaiye amiri, itfaiye şube müdürü ve itfaiye müdürüne haksızlık yapılmış olacağı,
Bu nedenle, itfaiye müdürlüğünde çalışmakla birlikte destek hizmeti yürüten personele fazla çalışma ücreti ödenmesine imkan bulunmadığı değerlendirildiğinden, 5 inci Dairenin 29.11.2022 tarihli ve 04 numaralı ilamının 7 nci maddesiyle verilen "İtfaiye teşkilatında destek personeli olarak çalışan kişilere maktu fazla çalışma ücreti ödenmesi iddiası ile ilgili olarak sorumluların savunmaları ve yukarıda açıklanan gerekçelerle kişilerin verilen görevlerini fiilen yerine getirdikleri de anlaşıldığından kamu zararı oluşmayan ... TL ile ilgili olarak ilişilecek husus bulunmadığına," ilişkin kararın, 6085 sayılı Kanunun 55 inci maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendi uyarınca "Kanuna aykırılık" nedeniyle bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
Arz ederim.”
denilmektedir.
Başsavcılığın temyiz talebine karşı ilgililer cevap vermemişlerdir.
Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ
4 sayılı İlamın 7. maddesiyle; itfaiye teşkilatında destek personeli olarak çalışan kişilere maktu fazla çalışma ücreti ödenmesi suretiyle ... TL kamu zararına sebebiyet verildiği ileri sürülen konu hakkında, sorumluların savunmaları yerinde görülmüş ve kişilerin verilen görevlerini fiilen yerine getirdikleri de anlaşıldığından ... TL ile ilgili olarak kamu zararı oluşmadığı kanaatine varılarak ilişilecek husus bulunmadığına karar verilmiştir.
Bu defa Sayıştay Savcısı ... tarafından temyiz talebinde bulunularak Daire İlamıyla verilen ilişilecek husus bulunmadığına ilişkin kararın, bozulmasına karar verilmesi talep edilmektedir.
Daire İlamıyla, 2021 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’na ekli Ek Ders, Konferans ve Fazla Çalışma Ücretleri ile Diğer Ücret Ödemelerinin Tutarlarını gösteren “K” Cetvelinde aylık maktu fazla çalışma ücretinin kimlere ve nasıl ödeneceğine ilişkin düzenlemeye yer vermek suretiyle, itfaiye santrali ve 112 Acil Çağrı merkezinde 24/48 esasına göre çalışan itfaiye eri kadrosunda bulunan kişilerin destek personeli olarak kabul edilmesinin mümkün olmadığı ve bu kapsamda normal mesai düzeninin dışında itfaiye hizmetlerinde çalışan santral ve acil çağrı personeline maktu fazla çalışma ücreti ödenmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı ifade edilerek kişilerin verilen görevleri fiilen yerine getirdikleri de anlaşıldığından rapor konusu edilen tutarla ilgili ilişilecek bir husus bulunmadığına karar verilmiştir.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “İtfaiye” başlıklı 52 nci maddesinde;
“İtfaiye teşkilâtının çalışma usul ve esasları, çalışanların görev ve yetkileri, memurluğa alınması için taşımaları gereken nitelikler, alacakları meslek içi eğitim, görevde yükselme, meslekten çıkarılma, giyecekleri kıyafet ve savunma amaçlı olarak kullanacakları aletler ile itfaiye teşkilâtında hizmet gereklerine göre oluşturulacak birimler, İçişleri Bakanlığının görüşü alınarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. Belediye bu yönetmeliğe aykırı olmamak üzere ek düzenlemeler yapabilir.
İtfaiye hizmetleri kesintisiz olarak yürütülür. İtfaiye personelinin çalışma süresi ve saatleri 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda belirtilen çalışma süre ve saatlerine bağlı olmaksızın, hizmetin aksatılmadan yürütülmesini sağlayacak şekilde düzenlenir. Belediye itfaiye teşkilâtında fiilen çalışanlara fazla mesai ücreti olarak yılı bütçe kanununda belirlenen üst sınırı aşmamak kaydıyla belediye meclisi kararı ile tespit edilen maktu tutar ödenir.” hükmü yer almaktadır.
21.10.2006 gün ve 26326 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Belediye İtfaiye Yönetmeliği’nin “Kadro ve unvanlar” başlıklı 8 inci maddesi birinci fıkrasında, “Belediye itfaiye teşkilatı personel kadro ve unvanları, Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına İlişkin Esaslara göre; daire başkanı, itfaiye müdürü, itfaiye şube müdürü, itfaiye amiri, itfaiye çavuşu ve itfaiye eri kadroları ile diğer kadrolardan oluşur.” hükmü,
“Belediye itfaiye yangın personeli” başlıklı 9 uncu maddesinde, “Belediye itfaiye teşkilatında çalışan itfaiye eri, itfaiye çavuşu, itfaiye amiri, itfaiye şube müdürü, itfaiye müdürü ve itfaiye daire başkanı yangın personelidir. Bu personel, bizzat yangın yerinde bulunmak ve yangına müdahale etmekle sorumlu ve görevlidir.” hükmü,
“Diğer personel” başlıklı 14 üncü maddesinde, “İtfaiye teşkilatında, hizmetlerin yürütülmesine yardımcı ve destek olmak üzere norm kadroya uygun olarak, itfaiye yangın personeli dışında personel çalıştırılabilir.” hükmü bulunmaktadır.
31.12.2020 tarih ve 31351 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7258 sayılı 2021 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’na ekli Ek Ders, Konferans ve Fazla Çalışma Ücretleri ile Diğer Ücret Ödemelerinin Tutarlarını gösteren “K” Cetvelinin III. Fazla Çalışma Ücretinin (B) Aylık Maktu Fazla Çalışma Ücreti kısmında ise;
“Belediyeler ile bunlara bağlı müstakil bütçeli kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlarda (iktisadi işletmeler hariç), görevlerinin niteliği gereği 657 sayılı Kanunda belirtilen çalışma süre ve saatlerine bağlı olmaksızın zabıta ve itfaiye hizmetlerinde fiilen çalışan personele (destek hizmeti yürüten personel hariç), belediye meclisi kararı ile tespit edilen tutar, fazla çalışma ücreti olarak maktuen ödenir.” denilmektedir.
Bu mevzuat hükümleri doğrultusunda, itfaiye hizmetlerinin kesintisiz olarak yürütüleceği ve itfaiye eri kadrosunun da içinde yer aldığı itfaiye teşkilatında fiilen çalışan personele üst sınırı bütçe kanununda belirtilen tutarı aşmamak kaydıyla fazla mesai ücreti ödeneceği anlaşılmaktadır.
Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerden, belediyenin itfaiye eri kadrosunda bulunan kişilerin itfaiye santrali ve 112 Acil Çağrı merkezinde 24/48 saat esasına göre görev yaptıkları ve bu suretle kendilerine maktu fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılmaktadır.
Savcılık temyiz dilekçesiyle ise, itfaiye eri kadrosunda bulunan söz konusu kişilerin Belediye İtfaiye Yönetmeliği hükümleri uyarınca itfaiye yangın personeli kapsamında olmadıkları ve bu suretle itfaiye hizmetlerinde fiilen çalışan personel kapsamında değerlendirilmesinin mümkün olmadığı , bu personelin diğer personel kapsamında destek personeli olduğu, santral ve 112 Acil Çağrı merkezinde görev yapmanın itfaiye hizmetlerinde fiilen çalışma kapsamında değerlendirilmesinin de mümkün olmaması sebepleriyle bu personele fazla çalışma ücreti ödenmesine imkan bulunmadığı ifade edilmekte ise de, belediye itfaiye teşkilatı kadroları arasında sayılan ve Belediye İtfaiye Yönetmeliği’nin 13 üncü maddesiyle, “İtfaiye eri; yangın söndürme, araç kullanma ve arama-kurtarma, çalışmalarını yerine getirir; itfaiye hizmet binası ve müştemilatının güvenliğini, temizliğini, araç-gereç ve teçhizatın bakım ve onarımı ile haberleşme ve yazışma gibi yürütülmesi gereken diğer iş ve işlemleri yapar.” denilmek suretiyle, görevleri belirtilen itfaiye erinin görev tanımları içerisinde yer alan haberleşme ve yazışma gibi görevleri, santral ve çağrı merkezinde 24/48 saat esasına çalışmak suretiyle yürüttükleri, bütçe kanununun maktu fazla mesai ödenmesi ile ilgili bölümde yer alan destek hizmeti yürüten personel hariç ifadesinden normal mesai saati usulüne göre çalışan büro personelin anlaşılmasının gerektiği, dolayısı ile bu kapsamda normal mesai düzeninin dışında itfaiye hizmetlerinde çalışan santral ve acil çağrı personeline maktu fazla çalışma ücreti ödenmesinde mevzuat aykırılık bulunmamaktadır.
Bu itibarla, Savcılık temyiz talebinin reddedilerek, 4 sayılı İlamın 7. maddesiyle ilişilecek bir husus bulunmadığına ilişkin verilen Daire kararının TASDİKİNE, (Üye ...’un aşağıda yazılı ilave tasdik gerekçesi ile Üyeler ... ve ...’ın ayrışık görüşlerine karşı) oyçokluğuyla,
6085 sayılı Kanunun 57 nci maddesi gereği bu kararın yazılı bildirim tarihinden itibaren on beş gün içerisinde Sayıştay’da karar düzeltilmesi yolu açık olmak üzere,
Karar verildiği 22.11.2023 tarih ve 56119 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.
Üye ...’un ilave tasdik gerekçesi:
Çoğunluk görüşüne iştirak etmekle birlikte, aşağıda belirttiğim nedenle de Daire Kararının tasdik edilmesi gerekmektedir:
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Zabıtanın görev ve yetkileri“ başlıklı 51’inci maddesinde, “Belediye zabıta ve özel güvenlik hizmetlerinde fiilen çalışanlara, fazla mesai ücreti olarak yılı bütçe kanununda belirlenen üst sınırı aşmamak kaydıyla belediye meclisi kararı ile tespit edilen maktu tutar ödenir.” hükmü yer alırken, aynı Kanun’un “İtfaiye” başlıklı 52’nci maddesinde, “Belediye itfaiye teşkilâtında fiilen çalışanlara fazla mesai ücreti olarak yılı bütçe kanununda belirlenen üst sınırı aşmamak kaydıyla belediye meclisi kararı ile tespit edilen maktu tutar ödenir.” hükmüne yer verilmiştir.
Her iki madde incelendiğinde görüleceği üzere, zabıta biriminde çalışanlara yılı merkezi yönetim bütçe kanununda belirlenen maktu fazla mesai ücretinin ödenebilmesi için “zabıta hizmetlerinde fiilen çalışma” şartı öngörülmüş iken, itfaiye biriminde çalışanlara mezkûr ücretin ödenebilmesi için “itfaiye teşkilatında fiilen çalışma” şartı yeterli görülmüştür. Bu bağlamda, maktu fazla mesai ücreti ödenmesinde; zabıta biriminde fiilen yürütülen zabıta hizmetleri ve destek hizmetleri ayrımı mümkün iken, itfaiye teşkilatında bahsedilen şekilde bir ayrım yapılması isabetli olmayacaktır.
21.10.2006 tarihli ve 26326 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Belediye İtfaiye Yönetmeliği’nin 7’nci maddesinde de, “(2) İtfaiye personelinin çalışma saatleri vardiyalar şeklinde düzenlenir. Fazla çalışma ücretleri ile ilgili olarak 5393 sayılı Kanunda yer alan hükümler uygulanır.” hükmü yer almaktadır.
Her ne kadar 2021 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’na ekli "K" Cetvelinin "Aylık Maktu Fazla Çalışma Ücreti" başlıklı bölümünün "III. Aylık Maktu Fazla Çalışma Ücreti" alt başlığında yer alan;
"Belediyeler ile bunlara bağlı müstakil bütçeli kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlarda (iktisadi işletmeler hariç), görevlerinin niteliği gereği 657 sayılı Kanunda belirtilen çalışma süre ve saatlerine bağlı olmaksızın zabıta ve itfaiye hizmetlerinde fiilen çalışan personele (destek hizmeti yürüten personel hariç), belediye meclisi kararı ile tespit edilen tutar, fazla çalışma ücreti olarak maktuen ödenir." hükmünde, itfaiye hizmetlerinde de fiilen çalışma şartı öngörülmüşse de; 5393 sayılı Kanun’unda maktu fazla mesai ücretinin ödenmesine ilişkin esas ve usuller açısından değil, sadece ücretin maktu tutarı konusunda bütçe kanuna atıf yapılmış olduğundan mezkûr Kanun’da sağlanan hak ve menfaatin merkezi yönetim bütçe kanunları ile sınırlandırılamayacağı düşünülmektedir.
Bu durumda 5393 sayılı Kanun’da düzenlendiği şekliyle zabıta hizmetlerinde fiilen çalışanlara maktu fazla mesai ücreti ödenebilecek iken, itfaiye teşkilatında fiilen çalışıp fazla mesai yapan tüm personele merkezi yönetim bütçe kanununda belirlenen maktu fazla mesai ücreti ödenebilecektir.
Karşı oy gerekçeleri:
Üyeler ... ve ...’ın karşı oy gerekçesi;
İlgili yıl Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu K cetvelinde, “Belediyeler ile bunlara bağlı müstakil bütçeli kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlarda (iktisadi işletmeler hariç), görevlerinin niteliği gereği 657 sayılı Kanunda belirtilen çalışma süre ve saatlerine bağlı olmaksızın zabıta ve itfaiye hizmetlerinde fiilen çalışan personele (destek hizmeti yürüten personel hariç), belediye meclisi kararı ile tespit edilen tutar, fazla çalışma ücreti olarak maktuen ödenir.” denilmektedir. Bu hükme istinaden fazla çalışma ücreti itfaiye hizmetlerinde fiilen çalışan personele ödenmektedir. İtfaiye Müdürlüğünde çalışmakla birlikte destek hizmeti yürüten personele bu ödeme yapılmamaktadır.
21.10.2006 gün ve 26326 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Belediye İtfaiye Yönetmeliği’nin; "Kadro ve unvanlar" başlıklı 8 inci maddesi, "Belediye itfaiye yangın personeli" başlıklı 9 uncu maddesi, “İtfaiye erinin görevleri’’ başlıklı 13 üncü maddesi ile "Diğer personel" başlıklı 14 üncü maddesi hükümlerinde yer alan düzenlemelerden itfaiye yangın personelinin kimlerden oluştuğu belirtilmekle birlikte santral ve acil çağrı merkezi personellerinin, hizmetlerin yürütülmesine yardımcı ve destek personeli olduğu anlaşılmaktadır.
Bu kapsamda, santral ve acil çağrı görevlisi olarak çalışan personellerin, gelen çağrılara bakarak ilgili yerlere ilettiği, bu kişilerin vardiya sisteminde santral görevlisi olarak çalışmalarının yaptıkları işin destek hizmeti olma özelliğini değiştirmediği, bu kapsamda da Bütçe Kanunu gereği maktu fazla çalışma ücreti ödenmemesi gerektiği değerlendirildiğinden, Daire Kararının BOZULMASINA karar verilmesi uygun olacaktır.
Kararla ilgili sorunuz mu var?