Hakediş

….. İnş. San.ve Tic. Ltd. Şti Ortak Girişimi yükleniminde bulunan ….. TL sözleşme bedelli “Muhtelif Sokak ve Bulvarlara Trafik İşaret Çizgilerinin Yaptırılması” işi kapsamında kullanılan yol çizgi boyalarının sözleşme eki teknik şartnamede belirtildiği halde standartlara uyguluğunun tespiti amacıyla yapılan laboratuvar testlerinin yapılmadan ve İdarenin bilgisi dışında depodan alınarak yüklenici tarafından kullanılması sonucunda ….. TL kamu zararına sebebiyet verildiği hususu ile ilgili olarak;

Söz konusu işe ait sözleşme eki Teknik Şartnamenin “Kullanılacak malzeme” başlıklı …. maddesinin …..’nci maddesinde;

“Yüklenici bu ihale kapsamında kullanacağı boya ve cam küreciğinin tamamını en fazla üç seferde alacak ve boyaya ilişkin tüm partilerin markası, firma adı, renk ve parti kodları aynı seriden olacaktır. Boya ambalajının üzerindeki bilgilerde; firma adı, markası, renk, parti veya kodları, boyanın emniyetle ısıtılabileceği maksimum sıcaklık, aplikasyon sıcaklığı, kullanılan reçine ve boyanın üretim tarihi ( boya uygulamasının yapıldığı yıl) olacaktır. Her seferde alınan boya ve cam küreciği numuneler T.C. Karayolları Genel Müdürlüğünün en son yayınlanan Teknik Şartnamesinin, Yatay İşaretleme Yapımı bölümünde belirtilen hükümlerdeki şartlara ve ihale Yatay İşaretleme Teknik Şartnamesine göre uygunluk raporu için idarenin uygun göreceği kuruluşta test ettirilecektir. Bu analizlere ait her türlü masraf yüklenici tarafından karşılanacaktır.”

…..’nci maddesinde;

“ İş kapsamında kullanılacak olan malzemeler, boya ve tinerin depolanmasına uygun nitelikte en az …..m2 kapalı ve güvenlikli alan içerisinde depolanacaktır. Depoya erişim yalnızca İdarenin kontrolünde yapılacaktır. Depo alanı için idarenin onayı alınacaktır.”

….’üncü maddesinde;

“ İdare, işin devamı sırasında gerekli gördüğü hal ve durumlarda yüklenicinin kullandığı boya ve cam küreciklerinin 1ci madde de belirtilen numuneler ile aynı olup olmadığını belirlemek amacıyla tekrar analizini isteyecektir. Bu analizler idarenin belirleyeceği laboratuvarlarda yaptırılacaktır. Bu analizlere ait her türlü masraf yüklenici tarafından karşılanacaktır.”

…...ncü maddesinde ise;

“Yüklenici, ….’inci ve ….’nci maddelerde belirtilen numunelerin analiz rapor sonuçları idareye sunulana kadar geçen sürede yapılacak olan imalatlarda kullanılacak olan boya ve cam küreciklerinin uygunluğu hususunda taahhütname verecektir. Analiz sonucunun uygun olmaması durumunda bu süre içerisinde yapılan imalatın bedelsiz olarak uygun malzeme ile yenilenecektir.”

denilmesine rağmen yapılan incelemeler sonucunda yukarıda belirtilen şartname hükümlerine uyulmadan imalatların yapıldığı anlaşılmıştır.

Öncelikle; yüklenici tarafından imalatta kullanılacak boya ve cam küreciklerinin tamamının şartnamenin ….. nci maddesine göre en fazla üç seferde temin edilmesi gerekirken boyalara ait sevk irsaliyelerinin incelenmesi neticesinde …. ayrı seferde depoya getirildiği ve boyaların yine aynı maddeye göre tüm partilerin markası, firma adı, renk ve parti kodları aynı seriden olması gerekirken farklı fabrikalardan ve farklı şirketlere ait boyalar olduğu anlaşılmıştır.

Söz konusu iş kapsamında ….. kg Termoplastik Yol Çizgi Boyası kullanılmış olmasına rağmen sadece …. ve ….. tarihinde …. seferde getirilen ….. kg boya için numune alınarak ……. Büyükşehir Belediyesine gönderilmiştir. Kalan ….. kg boya ….. seferde getirilmiş ve hiç birinde test için numune alınmamış ve teste gönderilmemiştir. Yine Soğuk Yol Çizgisi Boyasından (Sarı) ….. kg ve Soğuk Yol Çizgisi Boyasından ( Beyaz) ….. kg numune alınarak teste gönderilmiş, ancak sarı renkten ….. kg, beyaz renkten …. kg boyalar ile ilgili gerekli testler için numuneler alınmadan sahada kullanılmıştır. Dolayısıyla teknik şartnamenin …. ncü maddesine aykırı olarak kullanılan boyalar için gerekli testler yapılmayarak sahada kullanılmıştır. Bunun yanı sıra idarenin kontrolü altında olması gereken depoya, yüklenici tarafından getirilen boyalar için idarenin kontrolünde numune alınarak teste gönderilmesi gerekirken bu işlemler yapılmadan boyaların sahada kullanılması neticesinde İdarenin bilgisi dışında yüklenici tarafından deponun kullanıldığı, Belediye tarafından gerekli tedbirlerin alınmadan işin yürütüldüğü dolayısı ile teknik şartnamenin …. nci maddesine aykırı hareket edildiği anlaşılmıştır.

Sorumlulardan Harcama Yetkilisi (…..) …. savunmasında, tarafına ulaşan hakediş dosyaları üzerinden kontrol ve onay işlemleri yapıldığını, sahadaki uygulamaların tam ve eksiksiz olduğunu, yüklenici tarafınca idarenin bilgisi ve onayı olmadan yapılan işlemlerle ilgili detaylı açıklamaların sorumlu teknik personel tarafından yapıldığını, sorun tespit edildiğinde belediye bünyesinde mühendislerden oluşan bir bilirkişi heyeti atandığını ve yapılan uygulamalardan örnekler alınarak üniversitede kimyasal incelemeye gönderildiğini ifade etmiştir.

Üniversite raporunun olumlu çıkmış olması, bilirkişi Raporunda “Saha incelemelerinde genel olarak büyük oranda sorun tespit edilmediği ” belirtilmiştir olmasına rağmen, Yüklenici tarafından Yapım İşleri Genel Şartnamesi 5. Maddesi (1) bendi ve 15. Maddesi (2) bendine göre birinci ve ikinci parti arasında farklı zamanlarda idareye bilgi verilmeden ve onay alınmadan uygulamada boyaların kullanılması nedeniyle, sorguda geçen ….. ihale kayıt no.lu "Muhtelif Sokak, Cadde ve Bulvarlara Trafik İşaret Çizgilerinin Yaptırılması" işine ait fesihle ilgili yasal süreç başlatıldığını ve kontrol teşkilatının eksikliğinden dolayı kamu zararının kaynaklandığını beyan etmiştir.

Söz konusu işle ilgili olarak yapılan incelemelerde; İdare tarafından komisyon kurulmuş ve saha incelemeleri yapılarak sahadan alınan örnekler ….. Üniversitesinde teste tabi tutulmuş ve düzenlenen rapora göre kullanılan boyaların için uygunluk raporu verildiği tespit edilmiş olsa da söz konusu raporda ….. Büyükşehir Belediyesinde açıklanan sonuçlar gibi somut veriler bulunmadığı (……Büyükşehir Belediyesinde yüklenicinin ilk iki partide getirdiği ve teste tabi tutulan boyalar olup bunlar A ve B numuneleri olarak adlandırılmıştır) sadece testten geçen (A) ve (B) boya numunelerinin içeriğindeki bileşenlerin, sahadan alınan boya numunelerinde bulunup bulunmadığı konusunda bilgi verdiği, şartnamede belirtilen aralıklara uygun olup olmadığı içeriğindeki kimyasalların hangi oranda bulunduğu konusunda bir bilgi içermediği görülmüştür.

Özetle teste tabi tutulmadan kullanılan boyalar için sahadan alınan numuneler üzerinde yapılan testler sonucunda testi yapan birim tarafından standartlara uygunluğunu gösteren somut rakamlar ve oranlar olmadan A ve B numunelerine benzer olduğu vurgulanmıştır ki bilimsellikten ve objektiflikten uzak olarak nitelendirilebilecek söz konusu test raporunun geçerli olarak kabul edilmesinin mümkün değildir. Kaldı ki yüklenicinin getirdiği ve teste tabi tutmadan kullandığı boyaların teknik şartnameye aykırı olarak İdarenin bilgisi dışında kullandığı İdare içinden kurulan teknik personellerden oluşan komisyon tarafından düzenlenen raporda da belirtilmiş ve bu rapor doğrultusunda sorumlunun savunmasında belirttiği üzere yükleniciye ihtar çekilerek imalatları 10 gün içerisinde şartnameye uygun yapmaması durumunda fesih işleminin yapılacağı belirtilmiştir.

Bunun yanı sıra Harcama Yetkilisi (…..) …. savunmasında sorumlulukla ilgili olarak söz konusu kamu zararının kontrol teşkilatının eksikliğinden kaynaklandığını, dolayısıyla sorumluluğunun olmadığını beyan etmişse de 5018 Sayılı Kanunun 32’nci maddesi gereği bütçelerden harcama yapılabilmesi, harcama yetkilisinin harcama talimatı vermesiyle mümkündür. Harcama talimatlarında hizmet gerekçesi, yapılacak işin konusu ve tutarı, süresi, kullanılabilir ödeneği, gerçekleştirme usulü ile gerçekleştirmeyle görevli olanlara ilişkin bilgiler yer alır. Harcama yetkilileri, harcama talimatlarının bütçe ilke ve esaslarına, kanun, tüzük ve yönetmelikler ile diğer mevzuata uygun olmasından, ödeneklerin etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasından ve bu kanun çerçevesinde yapmaları gereken diğer işlemlerden sorumludur hükmü çerçevesinde sorumlulukla ilgili yaptığı savunması yerinde görülmemiştir.

Gerçekleştirme görevlilerinden ….. savunmasında; söz konusu işte iki aylık bir süre için görev yaptığını, görev yaptığı süre zarfında işe başladığı sürede 1’nci parti boya malzemelerinin gerekli testlerinin yapıldığını ve test sonuçlarının uygun olduğunun tarafınca tespit edildiğini ve bu süre zarfında depoya herhangi bir yeni malzeme girişi yapılacağı bilgisinin kendisine iletilmediğini beyan ederek sorguda belirtilen nedenlerle oluşan kamu zararına itirazdan ziyade sorumluluk noktasında itirazda bulunmuştur. Sorumlu savunmasında özetle 2 ay görev yaptığı dosyada başka bir parti mal olmaması ve 1’nci parti malzemenin uygun yeterlilikte test sonuçlarının olması sebebi ile sahada uygulanmış ve yeni test alınmasına gerek görülmemiştir diyerek sorumlu olmadığını ileri sürmüşse de savunmasından anlaşılacağı üzere depoya getirilen ve teste tabi tutulmayan boyalarla ilgili olarak beyana göre işlem yaptığını ilk parti boyalar için yaptırılan testlere itibar ettiğini beyan ederek aslında kontrollük görevini tam olarak yerine getirmediğini; sözleşme eki teknik şartnameye göre idarenin kontrolünde bulunması gereken deponun tamamen yüklenicinin kontrolünde olduğunu bir nevi kabul etmiştir. Bu şartlar altında sorumlunun savunması yerinde görülmemiştir.

Diğer sorumlular aynı mahiyetteki savunmalarında; söz konusu imalatların sözleşme ve eki şartnameye uygun yapıldığını, en fazla üç parti halinde ve aynı marka ve aynı seriden teslim edilmesi gereken boyaların salgın ve …… de meydana gelen depremden dolayı sözleşme şartlarına uygun olarak teslim edilemediğini, test yapılmadan kullanılan boyalarla ilgili daha sonradan bilirkişi heyeti tarafından alınan numunelerin …. Üniversitesinde teste tabi tutulması sonucu boyaların şartnameye uygun olduğunu beyan etmişlerse de öncelikle yüklenici tarafından imalatta kullanılacak boya ve cam küreciklerinin tamamının şartnamenin ….. nci maddesine göre en fazla üç seferde temin edilmesi gerekirken boyalara ait sevk irsaliyelerinin incelenmesi neticesinde …. ayrı seferde depoya getirildiği ve boyaların yine aynı maddeye göre tüm partilerin markası, firma adı, renk ve parti kodları aynı seriden olması gerekirken farklı fabrikalardan ve farklı şirketlere ait boyalar olduğu anlaşılmıştır.

Ayrıca, yüklenicinin getirdiği ve teste tabi tutmadan kullandığı boyaların teknik şartnameye aykırı olarak idarenin bilgisi dışında kullanıldığı idare içinden kurulan teknik personellerden oluşan komisyon tarafından düzenlenen raporda da belirtilmiş ve bu rapor doğrultusunda sorumlunun savunmasında da belirttiği üzere yükleniciye ihtar çekilerek imalatları ... gün içerisinde şartnameye uygun yapmaması durumunda fesih işleminin yapılacağının belirtilmiş olması yüklenicinin sözleşme ve şartnameye uygun hareket etmediğini açıkça göstermiştir.

Yine savunmalarda yüklenicinin kullandığı boyalarla ilgili olarak sözleşme gereği …. yıl garanti verdiği bunun için silinen veya bozulan yol çizgileri için garanti kapsamında depoya getirdiği beyan edilmişse de, idarenin kurduğu komisyon üyeleri ve kontrol teşkilatı ve denetim ekibi ile birlikte söz konusu depoya gidilmiş; ancak idare tarafından takılan kilitlerin kırılarak değiştirildiği, yüklenici tarafından idare personelenin depoya sokulmadığı, gerek denetim ekibine, gerekse kontrol teşkilatı ve komisyon üyelerine yüklenici tarafından hakaretler edilerek depo sahasından uzaklaştırıldığı idare tarafından tutanak altına alınmıştır.

Denetçi tarafından Yargılamaya Esas Rapor düzenlendikten sonra sorumlular tarafından gönderilen ek savunmalarda; hesap kesme hakedişinin düzenlendiği, söz konusu işe ait kesin teminat, geçici kabul ve hakediş bedelleri toplamı olan …… TL’nin gelir kaydedildiği, ….. TL hesap kesme hakediş bedeli ve ….. TL teminat güncelleme bedeli ve yasal faizleri için dava açıldığını belirtmişlerdir.

Yapılan incelemede; ….. tarihinde hesap kesme hakedişinin düzenlendiği, kesin teminat, geçici kabul ve hakediş bedelleri toplamı olan ….. TL’nin hesap kesme hakedişinden mahsup edildiği ve …. tarih ve ….. no’lu muhasebe işlem fişiyle irat kaydedildiği görülmüştür. Diğer yandan; sorumlular tarafından geriye kalan alacaklarının tahsili için dava açıldığı bildirilmiş olsa da; kamu zararı henüz tahsil edilmemiştir.

Bu itibarla; …… İnş. San.ve Tic. Ltd. Şti Ortak Girişimi yükleniminde bulunan ….. TL sözleşme bedelli “Muhtelif Sokak ve Bulvarlara Trafik İşaret Çizgilerinin Yaptırılması” işi kapsamında kullanılan yol çizgi boyalarının sözleşme eki teknik şartnamede belirtildiği halde standartlara uyguluğunun tespiti amacıyla yapılan laboratuvar testlerinin yapılmadan ve İdarenin bilgisi dışında depodan alınarak yüklenici tarafından kullanılması sonucunda oluşan ve ayrıntılı hesabı aşağıda kamu zararı tablosunda gösterilen …… TL kamu zararının;

-…… TL’sinin ….. tarihli hesap kesme hakedişinden mahsup edildiği ve ….. tarih ve …. no’lu muhasebe işlem fişiyle irat kaydedildiğinden söz konusu tutar ile ilgili ilişilecek husus kalmadığına;

Geriye kalan ve henüz tahsil edilmeyen ….. TL’nin

-….. TL’sinin Harcama Yetkilisi (…..) ….. ile Gerçekleştirme Görevlileri ( ….) ……, (…..) ……, (…..) …., (…..) ……, (…..) ….. ve (…..) …..’a

-….. TL’sinin Harcama Yetkilisi (…..) ….. ile Gerçekleştirme Görevlileri ( ….) ……, (…..) ……, (…..) …., (…..) ……, (…..) ….. ve (…..) …..’a

-….. TL’sinin Harcama Yetkilisi (…..) ….. ile Gerçekleştirme Görevlileri ( ….) ……, (…..) ……, (…..) …., (…..) ……, (…..) ….. ve (…..) …..’a

müştereken ve müteselsilen,

6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 53’üncü maddesi gereği işleyecek faizleri ile birlikte ödettirilmesine,

İş bu ilamın tebliğ tarihinden itibaren aynı Kanunun 55 inci maddesi gereğince altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.

Sorumlular hakkında ….. Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmasına gerek bulunmadığına oybirliğiyle karar verildi.