Damga Vergisi

Belediyenin bütçe içi işletmesi olan Akaryakıt İstasyonu İşletmesi tarafından gerçekleştirilen doğalgaz ve akaryakıt alımları ile bunlara ilişkin nakliye bedelleri üzerinden damga vergisi kesilmemesi konusuna ilişkin olarak;

488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun “Konu” başlıklı 1’inci maddesinde, bu Kanun’a ekli “1” sayılı tabloda yazılı kâğıtların damga vergisine tabi olduğu; “Mükellef” başlıklı 3’üncü maddesinde, damga vergisinin mükellefinin kâğıtları imza edenler olduğu ve resmi daireler ile kişiler arasındaki kâğıtların damga vergisinin kişiler tarafından ödeneceği; “Kâğıtların mahiyetlerinin tayini” başlıklı 4’üncü maddesinde, bir kâğıdın tabi olacağı verginin tayini için o kâğıdın mahiyetine bakılacağı ve buna göre tabloda yazılı vergisinin bulunacağı; “Nispet” başlıklı 14’üncü maddesinde kağıtların damga vergisinin Kanun’a ekli (1) sayılı tabloda yazılı nispet veya miktarlarda alınacağı; “Resmi Dairelerin Mecburiyeti” başlıklı 26’ncı maddesinde, ilgili memurların kendilerine ibraz edilen kağıtların damga vergisini aramaya ve vergisi hiç ödenmemiş veya noksan ödenmiş olanları bir tutanakla tespit etmeye veya bunları tutanağı düzenlemek üzere, vergi dairesine göndermeye mecbur olduğu ifade edilmiştir.

Öte yandan, Kanun’un “Resmi daire” başlıklı 8’inci maddesinde; bu Kanun’da yazılı resmi daireden maksadın, genel ve özel bütçeli idarelerle, il özel idareleri, belediyeler ve köyler olduğu, bu dairelere bağlı olup ayrı tüzel kişiliği bulunan iktisadi işletmelerin resmi daire sayılamayacağı belirtilmiştir.

Resmi daireler ile kişiler arasındaki işlemlere ait kâğıtların damga vergisinin kişiler tarafından ödeneceği hüküm altına alındığından, belediyelere ait bütçe içi işletmelerin, resmi daire olup olmadığının tespiti için belediyeden ayrı bir tüzel kişiliğinin mevcut olup olmadığına bakmak gerekmektedir.

Hal böyle iken, 488 sayılı Kanun’a ekli (1) sayılı tablonun “IV. Makbuzlar ve diğer kâğıtlar” başlıklı bölümünün 1/a bendinde yer alan; “Resmî daireler tarafından yapılan mal ve hizmet alımlarına ilişkin ödemeler (avans olarak yapılanlar dahil) nedeniyle kişiler tarafından resmî dairelere verilen ve belli parayı ihtiva eden makbuz ve ibra senetleri ile bu ödemelerin resmî daireler nam ve hesabına, kişiler adına açılmış veya açılacak hesaplara nakledilmesini veya emir ve havalelerine tediyesini temin eden kâğıtlardan binde 9,48 oranında damga vergisi kesileceği” hükmüne istinaden, resmi daire sıfatı taşıyan bütçe içi işletmenin, mal ve hizmet alımı niteliğindeki ödemelerinden binde 9,48 oranında damga vergisi kesilmesi ve vergi dairesine sorumlu sıfatıyla ödenmesi gerekmektedir.

08.03.2011 tarih ve 27868 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Mahalli İdareler Bütçe İçi İşletme Yönetmeliği’nin “İşletmenin mahalli idare teşkilat yapısındaki yeri” başlıklı 4’üncü maddesinde bu işletmelerin, “İşletme Müdürlüğü” veya “İşletme ve İştirakler Müdürlüğü” şeklinde ayrı bir hizmet birimi olarak kurulabileceği gibi, mevcut bir hizmet birimi içinde de kurulabileceği,

“Harcama yetkilisi” başlıklı 5’inci maddesinde işletmenin kurulduğu hizmet biriminin en üst yöneticisinin, işletme açısından harcama yetkilisi olduğu;

“Muhasebe yetkilisi” başlıklı 7’nci maddesinde belediye muhasebe hizmetlerini yürüten muhasebe yetkilisinin işletmenin de muhasebe yetkilisi olduğu ve işletme hesabının belediye kesin hesabına dahil edilerek ilgili mercilere verileceği;

“Bütçe işlemleri” başlıklı 8’inci maddesinde işletmenin bütçe içindeki kurumsal sınıflandırmada yer alacağı, işleri için kullanacağı nakit sermayenin ödenek olarak bütçeye konulacağı ve özel hesabına aktarılacağı; işletmenin ticari işlerine ilişkin giderler dışında kalan personel giderleri, mal ve hizmet alımı giderleri ve sermaye giderleri ile transfer giderlerinin belediye bütçesinden gerçekleştirileceği; işletme ödeneğinden kullanılmayan kısmın yıl sonunda iptal edileceği, işletme faaliyetlerinden sağlanan gelir fazlası veya kârın belediye bütçesine gelir kaydedileceği ifade edilmiştir.

Gelir ve giderleri ile kar ve zararları Belediye bütçesinde izlenen, özel hukuk tüzel kişilerinin aksine kamu gücünden yararlanma yetkisi verilen, tüm mal varlığı Belediye tasarrufunda olan söz konusu bütçe içi işletmenin, vergi mükellefi olmasının ayrı bir tüzel kişiliği haiz olduğu anlamına gelmediği, bu nedenle söz konusu işletmenin resmi daire olarak kabul edilmesi gerektiği görülmektedir.

Ancak, Belediyenin bütçe içi işletmesi olan Akaryakıt İstasyonu İşletmesi tarafından gerçekleştirilen doğalgaz ve akaryakıt alımları ile bunlara ilişkin nakliye bedelleri üzerinden damga vergisi kesintilerinin yapılmamış olması, Belediye bütçesi açısından bir kamu zararı doğurmadığından, .......... TL hakkında ilişilecek bir husus bulunmadığına,

............. oy birliğiyle karar verildi.