Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay 2. Daire Kararı
Karar Tarihi:
2/22/2024
Karar No:
53
Esas No:
35789
KARAR
Gelir vergisi tevkifat oranının hatalı uygulanması.
Serbest meslek kazançlarına ilişkin gelir vergisi tevkifat oranının hatalı uygulandığı görülmüştür.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun “Serbest Meslek Kazancının Tarifi” başlıklı 65’inci maddesinde;
“Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır.
Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır. (…)”
“Serbest Meslek Erbabı” başlıklı 66’ncı maddesinde;
“Serbest meslek faaliyetini mütat meslek halinde ifa edenler, serbest meslek erbabıdır. Serbest meslek faaliyetinin yanında meslekten başka bir iş veya görev ile devamlı olarak uğraşılması bu vasfı değiştirmez.
Bu maddenin uygulanmasında: (…)
4. (Ek: 22/7/1998 - 4369/36 md.,Değişik:9/4/2003-4842/6 md.) Dava vekilleri, müşavirler, kurumlar ve tüccarlarla serbest meslek erbabının ticarî ve meslekî işlerini takip edenler ve konser veren müzik sanatçıları; (…)
Bu işleri dolayısıyla serbest meslek erbabı sayılırlar.”
Hükümleri yer almaktadır.
Aynı Kanun’un “Vergi Tevkifatı” başlıklı 94’üncü maddesinde ise yaptıkları serbest meslek işleri dolayısıyla bu işleri icra edenlere yapılan ödemelerden kamu idarelerinin %25 oranında tevkifat yapma zorunluluğunun bulunduğu ve maddede yer alan tevkifat nispetinin kararnamelerle yeniden düzenlenebileceği ifade edilmiştir. Nitekim 12.1.2009 tarih ve 2009/14592 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile söz konusu tevkifat oranı yeniden belirlenmiş olup Karar’ın ekinde; yaptıkları serbest meslek işleri dolayısıyla bu işleri icra edenlere yapılan ödemelerden Kanun’un 18’inci maddesi kapsamına giren işler için %17, diğerleri için ise %20 oranında tevkifat yapılacağı hüküm altına alınmıştır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca serbest meslek erbabına yapılan ödemeler üzerinden ilgilisine göre %17 veya %20 oranında vergi tevkifatı yapılması gerekmektedir.
Yapılan incelemede, İdare tarafından gerçekleştirilen hizmet alımları kapsamında serbest meslek faaliyeti icra eden sanatçılara yapılan ödemelerden %10 oranında vergi tevkifatı yapıldığı tespit edilmiştir. Dolayısıyla söz konusu vergi tevkifat oranının hatalı uygulanması suretiyle kamu zararına sebebiyet verilmiştir.
Bununla birlikte sorumluların savunmaları ile ekindeki belgelerin incelenmesi sonucunda, söz konusu ... TL kamu zararının; ... tarih ve ... no.lu ödeme emri belgesine ekli gönderme emri ile vergi dairesi banka hesabına yatırıldığı, 193 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun Pişmanlık ve ıslah” başlıklı 371’inci maddesi uyarınca vuku bulan pişmanlık zammının İdare bütçesi ile ilişkilendirilmeden Sorumlu ...’ten tahsil edildiği anlaşılmıştır.
Bu itibarla, serbest meslek faaliyeti icra eden sanatçılara yapılan ödemelerden %20 oranı yerine %10 oranında vergi tevkifatı yapılması sonucu oluşan ... TL kamu zararının tahsil edildiği anlaşıldığından ilişilecek bir husus kalmadığına,
İşbu ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle,
Serbest meslek kazançlarına ilişkin gelir vergisi tevkifat oranının hatalı uygulandığı görülmüştür.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun “Serbest Meslek Kazancının Tarifi” başlıklı 65’inci maddesinde;
“Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır.
Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır. (…)”
“Serbest Meslek Erbabı” başlıklı 66’ncı maddesinde;
“Serbest meslek faaliyetini mütat meslek halinde ifa edenler, serbest meslek erbabıdır. Serbest meslek faaliyetinin yanında meslekten başka bir iş veya görev ile devamlı olarak uğraşılması bu vasfı değiştirmez.
Bu maddenin uygulanmasında: (…)
4. (Ek: 22/7/1998 - 4369/36 md.,Değişik:9/4/2003-4842/6 md.) Dava vekilleri, müşavirler, kurumlar ve tüccarlarla serbest meslek erbabının ticarî ve meslekî işlerini takip edenler ve konser veren müzik sanatçıları; (…)
Bu işleri dolayısıyla serbest meslek erbabı sayılırlar.”
Hükümleri yer almaktadır.
Aynı Kanun’un “Vergi Tevkifatı” başlıklı 94’üncü maddesinde ise yaptıkları serbest meslek işleri dolayısıyla bu işleri icra edenlere yapılan ödemelerden kamu idarelerinin %25 oranında tevkifat yapma zorunluluğunun bulunduğu ve maddede yer alan tevkifat nispetinin kararnamelerle yeniden düzenlenebileceği ifade edilmiştir. Nitekim 12.1.2009 tarih ve 2009/14592 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile söz konusu tevkifat oranı yeniden belirlenmiş olup Karar’ın ekinde; yaptıkları serbest meslek işleri dolayısıyla bu işleri icra edenlere yapılan ödemelerden Kanun’un 18’inci maddesi kapsamına giren işler için %17, diğerleri için ise %20 oranında tevkifat yapılacağı hüküm altına alınmıştır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca serbest meslek erbabına yapılan ödemeler üzerinden ilgilisine göre %17 veya %20 oranında vergi tevkifatı yapılması gerekmektedir.
Yapılan incelemede, İdare tarafından gerçekleştirilen hizmet alımları kapsamında serbest meslek faaliyeti icra eden sanatçılara yapılan ödemelerden %10 oranında vergi tevkifatı yapıldığı tespit edilmiştir. Dolayısıyla söz konusu vergi tevkifat oranının hatalı uygulanması suretiyle kamu zararına sebebiyet verilmiştir.
Bununla birlikte sorumluların savunmaları ile ekindeki belgelerin incelenmesi sonucunda, söz konusu ... TL kamu zararının; ... tarih ve ... no.lu ödeme emri belgesine ekli gönderme emri ile vergi dairesi banka hesabına yatırıldığı, 193 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun Pişmanlık ve ıslah” başlıklı 371’inci maddesi uyarınca vuku bulan pişmanlık zammının İdare bütçesi ile ilişkilendirilmeden Sorumlu ...’ten tahsil edildiği anlaşılmıştır.
Bu itibarla, serbest meslek faaliyeti icra eden sanatçılara yapılan ödemelerden %20 oranı yerine %10 oranında vergi tevkifatı yapılması sonucu oluşan ... TL kamu zararının tahsil edildiği anlaşıldığından ilişilecek bir husus kalmadığına,
İşbu ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle,
Kararla ilgili sorunuz mu var?