Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay 3. Daire Kararı
Karar Tarihi:
3/21/2023
Karar No:
141
Esas No:
445
KARAR
Kıdem Tazminatı
1475 sayılı İş Kanunu ve bu Kanunun “kıdem tazminatı” ile ilgili maddesinde atıf yapılan 4857 sayılı İş Kanunu hükümlerine aykırı olarak, “işçinin haklı nedenle derhal fesih hakkı” şartları oluşmadığı halde, sağlık gerekçesiyle istifa eden personele bu kapsamda kıdem tazminatı ödenmesi sonucu ……….. TL kamu zararına sebebiyet verildiği iddiasına ilişkin dosyada mevcut bilgi ve belgeler incelenmiştir.
25.08.1971 tarihli ve 1475 sayılı İş Kanununun “Kıdem tazminatı” başlıklı 14 üncü maddesinde;
“Bu Kanuna tabi işçilerin hizmet akitlerinin:
1. İşveren tarafından bu Kanunun 17 nci maddesinin II numaralı bendinde gösterilen sebepler dışında,
2. İşçi tarafından bu Kanunun 16 ncı maddesi uyarınca,
…
Feshedilmesi veya kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi arzusu ile sona erdirmesi veya işçinin ölümü sebebiyle son bulması hallerinde işçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet akdinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılır.” hükmüne,
4857 sayılı İş Kanununun geçici 1 inci maddesinde ise;
“Diğer mevzuatta 1475 sayılı İş Kanununa yapılan atıflar bu Kanuna yapılmış sayılır.
Bu Kanunun 120 nci maddesi ile yürürlükte bırakılan 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesinin birinci fıkrasının 1 inci ve 2 nci bendi ile on birinci fıkrasında, anılan Kanunun 16, 17 ve 26 ncı maddelerine yapılan atıflar, bu Kanunun 24, 25 ve 32 nci maddelerine yapılmış sayılır.” hükmüne,
yer verilmiştir.
Anılan hükümlerden hareketle, 1475 sayılı Kanunun 14 üncü maddesinde, 16 maddeye yapılan atfın, 4857 sayılı İş Kanununun, aşağıda yer verilen “İşçinin haklı nedenle derhal fesih hakkı” başlıklı 24 üncü maddesine yapılmış sayılacağı anlaşılmaktadır.
“İşçinin haklı nedenle derhal fesih hakkı
Madde 24 - Süresi belirli olsun veya olmasın işçi, aşağıda yazılı hallerde iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir:
I. Sağlık sebepleri:
a) İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa.
b) İşçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işveren yahut başka bir işçi bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulursa.
…”
Yukarıda anılan madde hükmü uyarınca, işçi, “haklı nedenle derhal fesih” hakkını, iki durumda kullanabilecektir. Bu durumlardan ilki, iş sözleşmesinin konusu olan işin yapılmasının, işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olması ve ikincisi ise, işçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işverenin yahut başka bir işçinin bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulmasıdır.
Rapora konu kıdem tazminatı ödemesinde de, Belediye bünyesinde bulunan ……….. Ltd. Şti.’de işçi olarak çalışan ve sağlık nedeniyle istifa eden ………..’a 1475 sayılı İş Kanununun “Kıdem tazminatı” başlıklı 14 üncü maddesinde atıf yapılan “işçinin haklı nedenle derhal fesih hakkı” dayanak gösterilerek kıdem tazminatı ödendiği tespit edilmiştir.
Ancak, anılan işçi tarafından Kuruma verilen ……….. tarihli istifa dilekçesinde sağlık sorunlarının gerekçe gösterildiği görülmekle birlikte, dilekçe ekinde sunulan sağlık kurulu raporunun istifadan yaklaşık 2 yıl önce ……….. tarihinde alındığı ve içeriğinin “2 ay süre ile geçici iş göremezlik raporu” olduğu, söz konusu raporda 4857 sayılı İş Kanununun 24 üncü maddesinde sayılan ve “işçinin haklı nedenle derhal fesih hakkı”nı kullanmasına sebep olacak durumlar oluştuğuna ilişkin herhangi bir kanaat bulunmadığı,
Dolayısıyla, yetkili mercilerce düzenlenmiş yasal bir belgeyi gerekçe göstermeksizin, sağlık sorunlarını öne sürerek istifa eden personele kıdem tazminatı ödenmesi suretiyle kamu zararına sebebiyet verildiği,
görülmekle birlikte, oluşan ……….. TL kamu zararının, Sorumlu Harcama Yetkilisi tarafından ……….. tarih ve ……….. numaralı Teslimat Müzekkeresi ile bankaya yatırıldığı ve söz konusu tahsilatın ……….. tarih ve ……….. numaralı Muhasebe İşlem Fişi ile ilgili hesaba kaydedildiği anlaşıldığından, söz konusu tutar için ilişilecek husus kalmadığına, 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55 inci maddesi uyarınca ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.
1475 sayılı İş Kanunu ve bu Kanunun “kıdem tazminatı” ile ilgili maddesinde atıf yapılan 4857 sayılı İş Kanunu hükümlerine aykırı olarak, “işçinin haklı nedenle derhal fesih hakkı” şartları oluşmadığı halde, sağlık gerekçesiyle istifa eden personele bu kapsamda kıdem tazminatı ödenmesi sonucu ……….. TL kamu zararına sebebiyet verildiği iddiasına ilişkin dosyada mevcut bilgi ve belgeler incelenmiştir.
25.08.1971 tarihli ve 1475 sayılı İş Kanununun “Kıdem tazminatı” başlıklı 14 üncü maddesinde;
“Bu Kanuna tabi işçilerin hizmet akitlerinin:
1. İşveren tarafından bu Kanunun 17 nci maddesinin II numaralı bendinde gösterilen sebepler dışında,
2. İşçi tarafından bu Kanunun 16 ncı maddesi uyarınca,
…
Feshedilmesi veya kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi arzusu ile sona erdirmesi veya işçinin ölümü sebebiyle son bulması hallerinde işçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet akdinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılır.” hükmüne,
4857 sayılı İş Kanununun geçici 1 inci maddesinde ise;
“Diğer mevzuatta 1475 sayılı İş Kanununa yapılan atıflar bu Kanuna yapılmış sayılır.
Bu Kanunun 120 nci maddesi ile yürürlükte bırakılan 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesinin birinci fıkrasının 1 inci ve 2 nci bendi ile on birinci fıkrasında, anılan Kanunun 16, 17 ve 26 ncı maddelerine yapılan atıflar, bu Kanunun 24, 25 ve 32 nci maddelerine yapılmış sayılır.” hükmüne,
yer verilmiştir.
Anılan hükümlerden hareketle, 1475 sayılı Kanunun 14 üncü maddesinde, 16 maddeye yapılan atfın, 4857 sayılı İş Kanununun, aşağıda yer verilen “İşçinin haklı nedenle derhal fesih hakkı” başlıklı 24 üncü maddesine yapılmış sayılacağı anlaşılmaktadır.
“İşçinin haklı nedenle derhal fesih hakkı
Madde 24 - Süresi belirli olsun veya olmasın işçi, aşağıda yazılı hallerde iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir:
I. Sağlık sebepleri:
a) İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa.
b) İşçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işveren yahut başka bir işçi bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulursa.
…”
Yukarıda anılan madde hükmü uyarınca, işçi, “haklı nedenle derhal fesih” hakkını, iki durumda kullanabilecektir. Bu durumlardan ilki, iş sözleşmesinin konusu olan işin yapılmasının, işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olması ve ikincisi ise, işçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işverenin yahut başka bir işçinin bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulmasıdır.
Rapora konu kıdem tazminatı ödemesinde de, Belediye bünyesinde bulunan ……….. Ltd. Şti.’de işçi olarak çalışan ve sağlık nedeniyle istifa eden ………..’a 1475 sayılı İş Kanununun “Kıdem tazminatı” başlıklı 14 üncü maddesinde atıf yapılan “işçinin haklı nedenle derhal fesih hakkı” dayanak gösterilerek kıdem tazminatı ödendiği tespit edilmiştir.
Ancak, anılan işçi tarafından Kuruma verilen ……….. tarihli istifa dilekçesinde sağlık sorunlarının gerekçe gösterildiği görülmekle birlikte, dilekçe ekinde sunulan sağlık kurulu raporunun istifadan yaklaşık 2 yıl önce ……….. tarihinde alındığı ve içeriğinin “2 ay süre ile geçici iş göremezlik raporu” olduğu, söz konusu raporda 4857 sayılı İş Kanununun 24 üncü maddesinde sayılan ve “işçinin haklı nedenle derhal fesih hakkı”nı kullanmasına sebep olacak durumlar oluştuğuna ilişkin herhangi bir kanaat bulunmadığı,
Dolayısıyla, yetkili mercilerce düzenlenmiş yasal bir belgeyi gerekçe göstermeksizin, sağlık sorunlarını öne sürerek istifa eden personele kıdem tazminatı ödenmesi suretiyle kamu zararına sebebiyet verildiği,
görülmekle birlikte, oluşan ……….. TL kamu zararının, Sorumlu Harcama Yetkilisi tarafından ……….. tarih ve ……….. numaralı Teslimat Müzekkeresi ile bankaya yatırıldığı ve söz konusu tahsilatın ……….. tarih ve ……….. numaralı Muhasebe İşlem Fişi ile ilgili hesaba kaydedildiği anlaşıldığından, söz konusu tutar için ilişilecek husus kalmadığına, 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55 inci maddesi uyarınca ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.
Kararla ilgili sorunuz mu var?