Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay 7. Daire Kararı
Karar Tarihi:
11/9/2023
Karar No:
12
Esas No:
589
KARAR
.Belediye Başkanının şahsi Youtube kanalının içeriğinin yönetilmesine (video planlama, video paylaşımı ve raporlama) dair hizmet alımının belediye bütçesinden ödenmesi:
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde;
“a) Belediye: Belde sakinlerinin mahallî müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulan ve karar organı seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan, idarî ve malî özerkliğe sahip kamu tüzel kişisini,
…
İfade eder.” hükmü yer almaktadır.
Söz konusu Kanun’un “Belediyenin Görev ve Sorumlulukları” başlıklı 14’üncü maddesinin a bendinde;
“a) İmar, su ve kanalizasyon, ulaşım gibi kentsel alt yapı; coğrafî ve kent bilgi sistemleri; çevre ve çevre sağlığı, temizlik ve katı atık; zabıta, itfaiye, acil yardım, kurtarma ve ambulans; şehir içi trafik; defin ve mezarlıklar; ağaçlandırma, park ve yeşil alanlar; konut; kültür ve sanat, turizm ve tanıtım, ...lik ve spor orta ve yüksek öğrenim öğrenci yurtları (Bu Kanunun 75 inci maddesinin son fıkrası, belediyeler, il özel idareleri, bağlı kuruluşları ve bunların üyesi oldukları birlikler ile ortağı oldukları Sayıştay denetimine tabi şirketler tarafından, orta ve yüksek öğrenim öğrenci yurtları ile Devlete ait her derecedeki okul binalarının yapım, bakım ve onarımı ile tefrişinde uygulanmaz.); sosyal hizmet ve yardım, nikâh, meslek ve beceri kazandırma; ekonomi ve ticaretin geliştirilmesi hizmetlerini yapar veya yaptırır. Büyükşehir belediyeleri ile nüfusu 100.000’in üzerindeki belediyeler, kadınlar ve çocuklar için konukevleri açmak zorundadır. Diğer belediyeler de mali durumları ve hizmet önceliklerini değerlendirerek kadınlar ve çocuklar için konukevleri açabilirler.
...”
Denilerek yapılabilecek hizmetlerin mahalli müşterek nitelikte olmak şartıyla belediyenin görev ve sorumlulukları belirlenmiştir.
Yine aynı Kanun’un “Belediye Bütçesi” başlıklı 61’inci maddesinde,
“…
Belediye başkanı ve harcama yetkisi verilen diğer görevliler, bütçe ödeneklerinin verimli, tutumlu ve yerinde harcanmasından sorumludur.” denilmiştir.
Yukarıdaki mevzuat hükümleri değerlendirildiğinde; söz konusu giderin belediye bütçesinden ödenebilmesi için belde halkının mahalli müşterek nitelikteki ihtiyacını karşılamaya yönelik olması gerekmektedir. Ayrıca bütçe ödeneklerinin verimli, tutumlu ve yerinde harcanmasında Belediye Başkanı ile harcama yetkisi verilen diğer görevlilerin sorumlu olduğu belirtilmiştir.
İlişikli ödeme emirleri ve eki belgeler incelendiğinde, mahalli müşterek nitelikte olmayan Belediye Başkanı’nın Youtube kanalının yönetilmesine yönelik hizmet alımı işinin belediye bütçesinin temsil, ağırlama ve tören giderleri tertibinden karşılandığı görülmüştür.
Rapor maddesinde söz konusu harcamanın İçişleri Bakanlığı’nın 25.4.1984 gün ve 27302 sayılı onayı ile yürürlüğe konulan Belediye Bütçesinden Yapılacak Temsil, Ağırlama ve Tören Giderleri Yönergesinin “Kapsam” başlıklı 2’nci maddesinde yer alan “Bu Yönerge, belediye idaresinin başı ve temsilcisi olan belediye başkanının bu sıfatının gereği olarak yapacağı temsil, ağırlama ve tören giderleri konusunda uyacağı kuralları kapsar.” hükmü kapsamında değerlendirilemeyeceği kamu zararının gerekçeleri arasında değerlendirilmiştir.
Ancak kamu zararı olarak nitelendirebilmek için ödemenin hangi harcama kaleminden yapılmış olduğu ile birlikte yasal bir kamu hizmeti için yapılıp yapılmadığının da öncelikle değerlendirilmesi gerekmektedir.
Belediye Başkanı adına hazırlanan söz konusu “..” Youtube kanalının yaklaşık 2,16 bin abonesinin bulunduğu, yaklaşık 4 yıldır hizmette olduğu, Kanalda yayımlanan toplam video sayısının 4 yılda 65 adet olduğu, bunun yaklaşık 6 tanesinin 2022 yılında yayımlandığı görülmektedir. Video içeriklerine bakıldığında sanat, spor, tarih, çevre, eğitim, sağlık, kültür, kutlama, yaşam vb konularında içerik paylaşıldığı görülmekte olup, bunların bazılarında Belediye hizmetleri hakkındaki bilgilere de kısmen yer verildiği anlaşılmaktadır.
Ancak; adı geçen Belediye adına “... TV” adı altında başka bir resmi bir Youtube (@..._tv) kanalının daha mevcut olduğu, kanalın toplam 5,21 bin abonesinin bulunduğu, kanalın; “... Belediyesi resmi kanalı ... TV; ...'in haberlerini, etkinliklerini ve sosyal yaşama dair hikayeleri izleyiciyle buluşturuyor. Kent ve yaşam hafızasının adresidir. ...’deki yaşamın takipçisi ve yansıtıcısıdır.” sloganı ile yaklaşık 4 yıldır yayın yaptığı, bu kapsamda kanalda ilçe ile ilgili olarak Belediye tarafından sunulan hizmetler başta olmak üzere; sanat, spor, çevre, eğitim, sağlık, kültür, kutlama, yaşam vb konularında birçok içerik paylaşıldığı, son 4 yılda yayımlanan videoların toplam sayısının 837 olduğu görülmektedir.
Duruşmaya katılan sorumlular da sözlü açıklamalarında, bahsedilen resmi “... TV” Youtube kanalı için Belediye bütçesinden herhangi bir ödeme yapılmadığını, bu kanalın Belediyenin kendi teknik altyapı ve personeli kullanılarak yayın yaptığını belirtmişlerdir.
Dolayısıyla söz konusu “... TV” kanalının, Raporun sonuç kısmında belirtilen ... Belediye Başkanlığı Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönerge kapsamında belediyenin kendi imkanları ile yayınlanmakta olduğu anlaşılmaktadır.
Nitekim yine aynı Belediyenin Bilgi İşlem Müdürlüğü Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönergesinin 6’ncı maddesinde;
“Bilgi İşlem Müdürlüğü’nün görevleri
MADDE 6- (1) T.C. ... Belediyesi'nin amaçları, prensip ve politikaları ile bağlı bulunulan mevzuat ve Belediye Başkanı'nın belirleyeceği esaslar çerçevesinde, Başkanlık Makamının emir ve direktifleri doğrultusunda;
…
e) Belediye’ye ait internet sitesi kurulmasını sağlayarak çağdaş haberleşme ve bilgi alışverişini sağlamak. Belediyecilik hizmetlerini mevzuatın izin verdiği ölçüde internet ortamına taşımak, vatandaşa dönük hizmetleri internet üzerinden sunmak (e-Belediye, internet üzerinden imar durumu, ... TV v.b hizmetler),
f) Belediyemiz resmi internet sayfasına veri girebilmesi için gerekli alt yapının oluşturulmasını sağlamak. Ayrıca yayımlanması istenilen verilerin Basın Yayın Halkla İlişkiler Müdürlüğünce kontrol edilerek yayına verilmesini sağlamak,
…
p) Vatandaşların belediye ile olan iletişiminin hızlandırılması ve arttırılması için mobil uygulamalar geliştirmek,”
denilmek suretiyle, vatandaşa dönük hizmetler, e-Belediye, imar durumu, ... TV v.b internet üzerinden sunmak görevi adı geçen Müdürlüğe verilmiştir.
Dolayısıyla Belediye Başkanı adına açılan “..”) Youtube kanalının da, çok daha kapsamlı içerik barındıran “... TV” Youtube kanalı gibi, Belediyenin kendi personeli ve teknik alt yapısı üzerinden yayımlanmasının mümkün olduğu ve yapılan hizmet alımının yersiz olup kamu zararı niteliği taşıdığı görülmüştür.
Savunmalarda 17806 nolu ilişikli ödeme emrinde gerçekleştirme görevlisi olarak imzası bulunan Sosyal Yardım İşleri Müdürü …’in, Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Müdürünün … yerine 3 günlük vekalet döneminde imza atmış olduğu belirtilerek …’in sorumuluğuna itiraz edilmiştir.
Söz konusu hizmet doğrudan temin yöntemiyle alınmış ve ihale onay belgesi Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Müdürü .. tarafından düzenlenerek alıma ilişkin süreç başlatılmıştır. İhaleye onay vererek ihale onay belgesini imzalayan da Belediye Başkanı …’dir. İşe ait sözleşme ise Belediye adına Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Müdürü … tarafından imzalanmıştır.
Rapor maddesinde 5018 sayılı Kanun’un 32 ve 33’üncü maddeleri doğrultusunda ödeme emri belgesi üzerinde imzası bulunan gerçekleştirme görevlileri ile harcama yetkilisi sorumlu tutulmuştur.
Ödemelerin idarece imzalanmış olan sözleşme kapsamında yapıldığı dikkate alındığında, ödeme emri belgesini düzenleyen gerçekleştirme görevlileri ile harcama yetkililerinin değil, bu hizmet alımına ilişkin onay belgesini ve sözleşmeyi düzenleyen ve onaylayanların sorumlu tutulması gerekmektedir.
Bu bağlamda, 17806 nolu ilişikli ödeme emrinde gerçekleştirme görevlisi olarak imzası bulunan Sosyal Yardım İşleri Müdürü …’in sorumluluğunun bulunmadığına,
Netice itibariyle de; ... Belediye Başkanı …’in Youtube kanalının yönetilmesine dair hizmet alımının temsil ve ağırlama giderleri kapsamında belediye bütçesinden ödenmesi suretiyle sebep olunan toplam … TL kamu zararının;
İhale onay belgesini imzalayan Belediye Başkanı .. ile ihale onay belgesini düzenleyen ve sözleşmeyi imzalayan Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Müdürü …’a müştereken ve mütelsilen 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 53’üncü maddesi gereğince hüküm tarihinden itibaren işleyecek faizleri ile ödettirilmesine, 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca İşbu İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde;
“a) Belediye: Belde sakinlerinin mahallî müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulan ve karar organı seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan, idarî ve malî özerkliğe sahip kamu tüzel kişisini,
…
İfade eder.” hükmü yer almaktadır.
Söz konusu Kanun’un “Belediyenin Görev ve Sorumlulukları” başlıklı 14’üncü maddesinin a bendinde;
“a) İmar, su ve kanalizasyon, ulaşım gibi kentsel alt yapı; coğrafî ve kent bilgi sistemleri; çevre ve çevre sağlığı, temizlik ve katı atık; zabıta, itfaiye, acil yardım, kurtarma ve ambulans; şehir içi trafik; defin ve mezarlıklar; ağaçlandırma, park ve yeşil alanlar; konut; kültür ve sanat, turizm ve tanıtım, ...lik ve spor orta ve yüksek öğrenim öğrenci yurtları (Bu Kanunun 75 inci maddesinin son fıkrası, belediyeler, il özel idareleri, bağlı kuruluşları ve bunların üyesi oldukları birlikler ile ortağı oldukları Sayıştay denetimine tabi şirketler tarafından, orta ve yüksek öğrenim öğrenci yurtları ile Devlete ait her derecedeki okul binalarının yapım, bakım ve onarımı ile tefrişinde uygulanmaz.); sosyal hizmet ve yardım, nikâh, meslek ve beceri kazandırma; ekonomi ve ticaretin geliştirilmesi hizmetlerini yapar veya yaptırır. Büyükşehir belediyeleri ile nüfusu 100.000’in üzerindeki belediyeler, kadınlar ve çocuklar için konukevleri açmak zorundadır. Diğer belediyeler de mali durumları ve hizmet önceliklerini değerlendirerek kadınlar ve çocuklar için konukevleri açabilirler.
...”
Denilerek yapılabilecek hizmetlerin mahalli müşterek nitelikte olmak şartıyla belediyenin görev ve sorumlulukları belirlenmiştir.
Yine aynı Kanun’un “Belediye Bütçesi” başlıklı 61’inci maddesinde,
“…
Belediye başkanı ve harcama yetkisi verilen diğer görevliler, bütçe ödeneklerinin verimli, tutumlu ve yerinde harcanmasından sorumludur.” denilmiştir.
Yukarıdaki mevzuat hükümleri değerlendirildiğinde; söz konusu giderin belediye bütçesinden ödenebilmesi için belde halkının mahalli müşterek nitelikteki ihtiyacını karşılamaya yönelik olması gerekmektedir. Ayrıca bütçe ödeneklerinin verimli, tutumlu ve yerinde harcanmasında Belediye Başkanı ile harcama yetkisi verilen diğer görevlilerin sorumlu olduğu belirtilmiştir.
İlişikli ödeme emirleri ve eki belgeler incelendiğinde, mahalli müşterek nitelikte olmayan Belediye Başkanı’nın Youtube kanalının yönetilmesine yönelik hizmet alımı işinin belediye bütçesinin temsil, ağırlama ve tören giderleri tertibinden karşılandığı görülmüştür.
Rapor maddesinde söz konusu harcamanın İçişleri Bakanlığı’nın 25.4.1984 gün ve 27302 sayılı onayı ile yürürlüğe konulan Belediye Bütçesinden Yapılacak Temsil, Ağırlama ve Tören Giderleri Yönergesinin “Kapsam” başlıklı 2’nci maddesinde yer alan “Bu Yönerge, belediye idaresinin başı ve temsilcisi olan belediye başkanının bu sıfatının gereği olarak yapacağı temsil, ağırlama ve tören giderleri konusunda uyacağı kuralları kapsar.” hükmü kapsamında değerlendirilemeyeceği kamu zararının gerekçeleri arasında değerlendirilmiştir.
Ancak kamu zararı olarak nitelendirebilmek için ödemenin hangi harcama kaleminden yapılmış olduğu ile birlikte yasal bir kamu hizmeti için yapılıp yapılmadığının da öncelikle değerlendirilmesi gerekmektedir.
Belediye Başkanı adına hazırlanan söz konusu “..” Youtube kanalının yaklaşık 2,16 bin abonesinin bulunduğu, yaklaşık 4 yıldır hizmette olduğu, Kanalda yayımlanan toplam video sayısının 4 yılda 65 adet olduğu, bunun yaklaşık 6 tanesinin 2022 yılında yayımlandığı görülmektedir. Video içeriklerine bakıldığında sanat, spor, tarih, çevre, eğitim, sağlık, kültür, kutlama, yaşam vb konularında içerik paylaşıldığı görülmekte olup, bunların bazılarında Belediye hizmetleri hakkındaki bilgilere de kısmen yer verildiği anlaşılmaktadır.
Ancak; adı geçen Belediye adına “... TV” adı altında başka bir resmi bir Youtube (@..._tv) kanalının daha mevcut olduğu, kanalın toplam 5,21 bin abonesinin bulunduğu, kanalın; “... Belediyesi resmi kanalı ... TV; ...'in haberlerini, etkinliklerini ve sosyal yaşama dair hikayeleri izleyiciyle buluşturuyor. Kent ve yaşam hafızasının adresidir. ...’deki yaşamın takipçisi ve yansıtıcısıdır.” sloganı ile yaklaşık 4 yıldır yayın yaptığı, bu kapsamda kanalda ilçe ile ilgili olarak Belediye tarafından sunulan hizmetler başta olmak üzere; sanat, spor, çevre, eğitim, sağlık, kültür, kutlama, yaşam vb konularında birçok içerik paylaşıldığı, son 4 yılda yayımlanan videoların toplam sayısının 837 olduğu görülmektedir.
Duruşmaya katılan sorumlular da sözlü açıklamalarında, bahsedilen resmi “... TV” Youtube kanalı için Belediye bütçesinden herhangi bir ödeme yapılmadığını, bu kanalın Belediyenin kendi teknik altyapı ve personeli kullanılarak yayın yaptığını belirtmişlerdir.
Dolayısıyla söz konusu “... TV” kanalının, Raporun sonuç kısmında belirtilen ... Belediye Başkanlığı Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönerge kapsamında belediyenin kendi imkanları ile yayınlanmakta olduğu anlaşılmaktadır.
Nitekim yine aynı Belediyenin Bilgi İşlem Müdürlüğü Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönergesinin 6’ncı maddesinde;
“Bilgi İşlem Müdürlüğü’nün görevleri
MADDE 6- (1) T.C. ... Belediyesi'nin amaçları, prensip ve politikaları ile bağlı bulunulan mevzuat ve Belediye Başkanı'nın belirleyeceği esaslar çerçevesinde, Başkanlık Makamının emir ve direktifleri doğrultusunda;
…
e) Belediye’ye ait internet sitesi kurulmasını sağlayarak çağdaş haberleşme ve bilgi alışverişini sağlamak. Belediyecilik hizmetlerini mevzuatın izin verdiği ölçüde internet ortamına taşımak, vatandaşa dönük hizmetleri internet üzerinden sunmak (e-Belediye, internet üzerinden imar durumu, ... TV v.b hizmetler),
f) Belediyemiz resmi internet sayfasına veri girebilmesi için gerekli alt yapının oluşturulmasını sağlamak. Ayrıca yayımlanması istenilen verilerin Basın Yayın Halkla İlişkiler Müdürlüğünce kontrol edilerek yayına verilmesini sağlamak,
…
p) Vatandaşların belediye ile olan iletişiminin hızlandırılması ve arttırılması için mobil uygulamalar geliştirmek,”
denilmek suretiyle, vatandaşa dönük hizmetler, e-Belediye, imar durumu, ... TV v.b internet üzerinden sunmak görevi adı geçen Müdürlüğe verilmiştir.
Dolayısıyla Belediye Başkanı adına açılan “..”) Youtube kanalının da, çok daha kapsamlı içerik barındıran “... TV” Youtube kanalı gibi, Belediyenin kendi personeli ve teknik alt yapısı üzerinden yayımlanmasının mümkün olduğu ve yapılan hizmet alımının yersiz olup kamu zararı niteliği taşıdığı görülmüştür.
Savunmalarda 17806 nolu ilişikli ödeme emrinde gerçekleştirme görevlisi olarak imzası bulunan Sosyal Yardım İşleri Müdürü …’in, Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Müdürünün … yerine 3 günlük vekalet döneminde imza atmış olduğu belirtilerek …’in sorumuluğuna itiraz edilmiştir.
Söz konusu hizmet doğrudan temin yöntemiyle alınmış ve ihale onay belgesi Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Müdürü .. tarafından düzenlenerek alıma ilişkin süreç başlatılmıştır. İhaleye onay vererek ihale onay belgesini imzalayan da Belediye Başkanı …’dir. İşe ait sözleşme ise Belediye adına Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Müdürü … tarafından imzalanmıştır.
Rapor maddesinde 5018 sayılı Kanun’un 32 ve 33’üncü maddeleri doğrultusunda ödeme emri belgesi üzerinde imzası bulunan gerçekleştirme görevlileri ile harcama yetkilisi sorumlu tutulmuştur.
Ödemelerin idarece imzalanmış olan sözleşme kapsamında yapıldığı dikkate alındığında, ödeme emri belgesini düzenleyen gerçekleştirme görevlileri ile harcama yetkililerinin değil, bu hizmet alımına ilişkin onay belgesini ve sözleşmeyi düzenleyen ve onaylayanların sorumlu tutulması gerekmektedir.
Bu bağlamda, 17806 nolu ilişikli ödeme emrinde gerçekleştirme görevlisi olarak imzası bulunan Sosyal Yardım İşleri Müdürü …’in sorumluluğunun bulunmadığına,
Netice itibariyle de; ... Belediye Başkanı …’in Youtube kanalının yönetilmesine dair hizmet alımının temsil ve ağırlama giderleri kapsamında belediye bütçesinden ödenmesi suretiyle sebep olunan toplam … TL kamu zararının;
İhale onay belgesini imzalayan Belediye Başkanı .. ile ihale onay belgesini düzenleyen ve sözleşmeyi imzalayan Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Müdürü …’a müştereken ve mütelsilen 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 53’üncü maddesi gereğince hüküm tarihinden itibaren işleyecek faizleri ile ödettirilmesine, 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca İşbu İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.
Kararla ilgili sorunuz mu var?