Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay Temyiz Kurulu Kararı
Karar Tarihi:
12/20/2023
Karar No:
53366
Esas No:
56236
KARAR
Revize Birim Fiyat
1- 48 sayılı İlamın 4’üncü maddesinin (A) bendi ile; ...Şirketi’nin yükleniminde bulunan ... TL bedelli “... İli ... İlçesi ... Mahallesi ... Nolu Parsellerdeki (4) adet I. Grup Tescilli Yapıların Restorasyon ve Restitüsyon Proje Uygulama Yapım İşi”ne ilişkin hakediş ödemesinde, iş artışı yapılan V.0243/02 poz numaralı imalat kalemine revize birim fiyat uygulanması sırasında resmi rayicin dikkate alınmaması suretiyle sebep olunan ... TL kamu zararının tazminine hükmedilmiştir.
48 sayılı İlamın 4’üncü maddesinin (A) bendi hükmüne karşı sorumlu Gerçekleştirme Görevlisi ... (İnşaat Mühendisi) tarafından 53366 sayılı dosya kapsamında gönderilen temyiz dilekçesinde özetle;
Revize birim fiyat için kullanılan formülde bulunan f değerinin sözleşme birim fiyatı gösterdiğinden revize birim fiyat hesaplamasında, f değeri için sözleşmede bulunan birim fiyatın kullanıldığı, bu nedenle revize birim fiyat uygulamasının sözleşmeye uygun olduğu,
... tarihinde ihalesi yapılan ... Şirketi yüklenimindeki yapım işine ilişkin hak ediş ödemesinde İş artışı yapılan V.0243/02 poz numaralı imalat kalemine revize birim fiyat uygulanması sırasında resmi rayicin dikkate alınmaması nedeniyle savunma istenilmişse , ... Şirketi ile ... Belediyesi arasında imzalanan Kültür Bakanlığının Uygulama işlerine Ait Tip Sözleşmesinin 29.2 maddesinde (EK 2 ) iş artışı üzerine ödenecek hak ediş miktarının R=Fx[1-(AxF)/S] formülü ile hesaplanacağı ve buradaki F değerinin İş kaleminin sözleşme birim fiyatını gösterdiği açık olmasına rağmen sorgu yazısında F değerinin İş kalemi birim fiyatı olarak alındığı, F değeri İş Kalemi Sözleşme birim fiyatı olarak alındığında yapılan revize fiyat uygulamasının sözleşmeye uygun olduğu ve kamu zararı oluşturmadığı,
ifade edilerek temyiz talebinde bulunulmuştur.
Başsavcılık Mütalaasında;
“İlamda da belirtildiği üzere, işin devamı sırasında V.0243/02 poz numaralı imalat kaleminin gerçekleşme miktarında %361,83 oranında bir artış olması ve bu artışın da sözleşme bedeline oranının %2,25 olması nedeniyle Belediye tarafından revize birim fiyat uygulaması yapılmıştır. Ancak revize birim fiyat uygulaması sırasında ortaya çıkan ... TL lik fiyatın, söz konusu imalat kalemine ait Vakıflar Genel Müdürlüğünce yayımlanan resmi rayiç ile mukayese edilmemesi sonucu, ödemelerin ... TL/adet şeklinde belirlenen resmi birim fiyat üzerinden yapılması gerekirken, ... TL/adet revize birim fiyat üzerinden yapılması nedeniyle kamu zararına sebep olunmuştur.
Bu nedenle Daire kararının tasdikine karar verilmesinin uygun olacağı mütalaa olunmaktadır.” denilmiştir.
Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
48 sayılı İlamın 4’üncü maddesinin (A) bendi ile; ...Şirketinin yükleniminde bulunan ... TL bedelli “... İli ... İlçesi ... Mahallesi ... nolu Parsellerdeki (4) adet I. Grup Tescilli Yapıların Restorasyon ve Restitüsyon Proje Uygulama Yapım İşi”ne ilişkin hakediş ödemesinde, iş artışı yapılan V.0243/02 poz numaralı imalat kalemine revize birim fiyat uygulanması sırasında resmi rayicin dikkate alınmaması suretiyle sebep olunan ... TL kamu zararının tazminine hükmedilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 3’üncü maddesinin (i) bendi ile geçici 4’üncü maddesine dayanılarak çıkarılan ve uygulama yılında yürürlükte bulunan Kültür Varlıkları İhale Yönetmeliği’nin “İş miktarının artma veya eksilmesi” başlıklı 33’üncü maddesinin birinci fıkrasında; sözleşmenin uygulanması sırasında taahhüt edilen işte, projede, malzemede, detayda, imalat veya imalat miktarlarında öngörülemeyen durumlar nedeniyle zorunlu olarak revizyon yapılması halinde bu değişikliklerle ilgili işin bedelinde artma veya eksilme meydana geldiği takdirde, artışa konu olan işin, sözleşmeye esas proje içinde kalması ve idareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması halinde yüklenicinin sözleşme bedelinin %50’si (yüzde ellisi) içinde kalan fazlasını veya eksiğini aynı sözleşme hükümleri çerçevesinde yapmaya mecbur olduğu; değiştirilen veya ilave edilen iş oranında ek teminat almak kaydıyla artırılacak işe gerekli sürenin verilmesi gerektiği ve yüklenicinin bu suretle işin artmış veya eksilmiş olmasından dolayı süre hariç hiçbir istek ve iddiada bulunamayacağı belirtilmiştir.
Söz konusu işe ait Sözleşmenin “Sözleşmede Bulunmayan İşlere Ait Birim Fiyat Tespiti” başlıklı 29’uncu maddesinin 29.2’nci fıkrasında ise; herhangi bir iş kaleminin miktarında, işin devamı sırasında %50’yi aşan artışın meydana gelmesi ve toplam artışın aynı zamanda sözleşme bedelinin yüzde 1’ini geçmesi halinde, artışın sözleşme bedeli içindeki payı nispetinde ilgili iş kalemine ait birim fiyatın aşağıda gösterildiği şekilde revize edileceği ve bu iş kaleminin yüzde elli artışı aşan kısmına revize birim fiyat üzerinden ödeme yapılacağı belirtilmiştir.
R = F x [1- (A x F) /S]
S = Sözleşme bedeli (TL),
F = İş kaleminin sözleşme birim fiyatı (TL /...),
A = İş kaleminde meydana gelen artış miktarı (Adet, mt, m2 vb.),
R = Revize birim fiyat (TL /...).
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Yapım işlerinde iş kalemi miktarının değişmesi” başlıklı 52’nci maddesinin 52.2’nci fıkrasında ise; hesaplanan revize birim fiyatın, o iş kalemine ait resmi analiz ve rayiçler de kullanılarak (%25 oranında kar ve genel gider dahil) hesaplanan birim fiyatı geçemeyeceği hüküm altına alınmıştır.
Ödeme emri belgesi ve eki hakediş belgelerinde;
İşin devamı sırasında V.0243/02 poz numaralı imalat kaleminin gerçekleşme miktarında %361,83 oranında bir artış olduğu ve bu artışın sözleşme bedeline oranının %2,25 olduğu anlaşılmıştır. Dolayısıyla, revize birim fiyatın uygulanması için mevzuatta öngörülen şartlar gerçekleştiğinden, Belediye tarafından revize birim fiyat uygulaması yapıldığı görülmüştür.
Ancak, revize birim fiyat uygulaması sırasında ortaya çıkan fiyatın, söz konusu imalat kalemine ait Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından 2021 yılı için yayımlanan resmi rayiç ile mukayese edilmemesi sonucu, ödemelerin ... TL/adet şeklinde belirlenen resmi birim fiyat üzerinden yapılması yerine ... TL/adet üzerinden yapılması sonucu kamu zararına sebebiyet verildiği anlaşılmıştır.
Bu itibarla, hakediş ödemesinde iş artışı yapılan V.0243/02 poz numaralı imalat kalemine revize birim fiyat uygulanması sırasında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından 2021 yılı için belirlenen resmi rayicin dikkate alınmaması nedeniyle kamu zararına sebebiyet verildiğinden, sorumlunun konunun esasına ilişkin iddia ve itirazlarının REDDİ ile 48 sayılı İlamın 4’üncü maddesinin A bendi ile verilen ... TL tutarındaki tazmin hükmünün TASDİKİNE,
(Temyiz Kurulu ve …. Daire Başkanı ..., Üye ..., Üye ..., Üye ..., Üye ... ile Üye ...’in aşağıda yazılı azınlık görüşleri karşısında) oy çokluğuyla,
6085 sayılı Kanun’un 57’nci maddesi gereği bu Kararın yazılı bildirim tarihinden itibaren on beş gün içerisinde Sayıştay’da karar düzeltilmesi yolu açık olmak üzere,
Karar verildiği 20.12.2023 tarih ve 56236 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.
Karşı oy gerekçesi/Azınlık görüşü
…. Daire Başkanı ..., Üye ..., Üye ..., Üye ..., Üye ... ile Üye ...:
Sorumlular temyiz dilekçelerinde 48 no.lu ilamın 4’üncü maddesinin A ve B bentlerine karşı temyiz talebinde bulunmuşlar ve tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmişlerdir. İki bendin konusu da revize fiyat uygulamasıdır. Temyiz savunmalarını toplu olarak yapmış olmaları, konunun temyiz yoluyla karara bağlanmasına engel teşkil etmemektedir.
Adı geçen İş, Kamu İhale Kanunu’nun “İstisnalar” başlıklı 3’üncü maddesine göre çıkarılan “Kültür Varlıkları İhale Yönetmeliği”ne göre ihale edilmiştir.
Sözleşmenin “Diğer Hususlar” başlıklı 32’nci maddesinde; ceza ve ihalelerden yasaklama hükümleri hariç Kamu İhale Kanunu’nun bu işte geçerli olmadığı hüküm altına alınmıştır.
Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Kapsam” maddesi başlıklı 2’nci maddesi gereğince adı geçen işte bu Kanun da geçerli değildir. Tazmin kararına esas alınan revize fiyat düzenlemesinin (revize fiyatın resmi birim fiyatların üzerinde olamayacağı) bulunduğu Kamu İhale Tebliği, Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesine dayanılarak düzenlenmiştir.
Sonuç olarak adı geçen işte geçerli olmayan mevzuat hükümlerine dayanılarak verilen tazmin hükmü mevzuata aykırı olduğundan, KALDIRILMASINA karar verilmesi gerekir.
1- 48 sayılı İlamın 4’üncü maddesinin (A) bendi ile; ...Şirketi’nin yükleniminde bulunan ... TL bedelli “... İli ... İlçesi ... Mahallesi ... Nolu Parsellerdeki (4) adet I. Grup Tescilli Yapıların Restorasyon ve Restitüsyon Proje Uygulama Yapım İşi”ne ilişkin hakediş ödemesinde, iş artışı yapılan V.0243/02 poz numaralı imalat kalemine revize birim fiyat uygulanması sırasında resmi rayicin dikkate alınmaması suretiyle sebep olunan ... TL kamu zararının tazminine hükmedilmiştir.
48 sayılı İlamın 4’üncü maddesinin (A) bendi hükmüne karşı sorumlu Gerçekleştirme Görevlisi ... (İnşaat Mühendisi) tarafından 53366 sayılı dosya kapsamında gönderilen temyiz dilekçesinde özetle;
Revize birim fiyat için kullanılan formülde bulunan f değerinin sözleşme birim fiyatı gösterdiğinden revize birim fiyat hesaplamasında, f değeri için sözleşmede bulunan birim fiyatın kullanıldığı, bu nedenle revize birim fiyat uygulamasının sözleşmeye uygun olduğu,
... tarihinde ihalesi yapılan ... Şirketi yüklenimindeki yapım işine ilişkin hak ediş ödemesinde İş artışı yapılan V.0243/02 poz numaralı imalat kalemine revize birim fiyat uygulanması sırasında resmi rayicin dikkate alınmaması nedeniyle savunma istenilmişse , ... Şirketi ile ... Belediyesi arasında imzalanan Kültür Bakanlığının Uygulama işlerine Ait Tip Sözleşmesinin 29.2 maddesinde (EK 2 ) iş artışı üzerine ödenecek hak ediş miktarının R=Fx[1-(AxF)/S] formülü ile hesaplanacağı ve buradaki F değerinin İş kaleminin sözleşme birim fiyatını gösterdiği açık olmasına rağmen sorgu yazısında F değerinin İş kalemi birim fiyatı olarak alındığı, F değeri İş Kalemi Sözleşme birim fiyatı olarak alındığında yapılan revize fiyat uygulamasının sözleşmeye uygun olduğu ve kamu zararı oluşturmadığı,
ifade edilerek temyiz talebinde bulunulmuştur.
Başsavcılık Mütalaasında;
“İlamda da belirtildiği üzere, işin devamı sırasında V.0243/02 poz numaralı imalat kaleminin gerçekleşme miktarında %361,83 oranında bir artış olması ve bu artışın da sözleşme bedeline oranının %2,25 olması nedeniyle Belediye tarafından revize birim fiyat uygulaması yapılmıştır. Ancak revize birim fiyat uygulaması sırasında ortaya çıkan ... TL lik fiyatın, söz konusu imalat kalemine ait Vakıflar Genel Müdürlüğünce yayımlanan resmi rayiç ile mukayese edilmemesi sonucu, ödemelerin ... TL/adet şeklinde belirlenen resmi birim fiyat üzerinden yapılması gerekirken, ... TL/adet revize birim fiyat üzerinden yapılması nedeniyle kamu zararına sebep olunmuştur.
Bu nedenle Daire kararının tasdikine karar verilmesinin uygun olacağı mütalaa olunmaktadır.” denilmiştir.
Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
48 sayılı İlamın 4’üncü maddesinin (A) bendi ile; ...Şirketinin yükleniminde bulunan ... TL bedelli “... İli ... İlçesi ... Mahallesi ... nolu Parsellerdeki (4) adet I. Grup Tescilli Yapıların Restorasyon ve Restitüsyon Proje Uygulama Yapım İşi”ne ilişkin hakediş ödemesinde, iş artışı yapılan V.0243/02 poz numaralı imalat kalemine revize birim fiyat uygulanması sırasında resmi rayicin dikkate alınmaması suretiyle sebep olunan ... TL kamu zararının tazminine hükmedilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 3’üncü maddesinin (i) bendi ile geçici 4’üncü maddesine dayanılarak çıkarılan ve uygulama yılında yürürlükte bulunan Kültür Varlıkları İhale Yönetmeliği’nin “İş miktarının artma veya eksilmesi” başlıklı 33’üncü maddesinin birinci fıkrasında; sözleşmenin uygulanması sırasında taahhüt edilen işte, projede, malzemede, detayda, imalat veya imalat miktarlarında öngörülemeyen durumlar nedeniyle zorunlu olarak revizyon yapılması halinde bu değişikliklerle ilgili işin bedelinde artma veya eksilme meydana geldiği takdirde, artışa konu olan işin, sözleşmeye esas proje içinde kalması ve idareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması halinde yüklenicinin sözleşme bedelinin %50’si (yüzde ellisi) içinde kalan fazlasını veya eksiğini aynı sözleşme hükümleri çerçevesinde yapmaya mecbur olduğu; değiştirilen veya ilave edilen iş oranında ek teminat almak kaydıyla artırılacak işe gerekli sürenin verilmesi gerektiği ve yüklenicinin bu suretle işin artmış veya eksilmiş olmasından dolayı süre hariç hiçbir istek ve iddiada bulunamayacağı belirtilmiştir.
Söz konusu işe ait Sözleşmenin “Sözleşmede Bulunmayan İşlere Ait Birim Fiyat Tespiti” başlıklı 29’uncu maddesinin 29.2’nci fıkrasında ise; herhangi bir iş kaleminin miktarında, işin devamı sırasında %50’yi aşan artışın meydana gelmesi ve toplam artışın aynı zamanda sözleşme bedelinin yüzde 1’ini geçmesi halinde, artışın sözleşme bedeli içindeki payı nispetinde ilgili iş kalemine ait birim fiyatın aşağıda gösterildiği şekilde revize edileceği ve bu iş kaleminin yüzde elli artışı aşan kısmına revize birim fiyat üzerinden ödeme yapılacağı belirtilmiştir.
R = F x [1- (A x F) /S]
S = Sözleşme bedeli (TL),
F = İş kaleminin sözleşme birim fiyatı (TL /...),
A = İş kaleminde meydana gelen artış miktarı (Adet, mt, m2 vb.),
R = Revize birim fiyat (TL /...).
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Yapım işlerinde iş kalemi miktarının değişmesi” başlıklı 52’nci maddesinin 52.2’nci fıkrasında ise; hesaplanan revize birim fiyatın, o iş kalemine ait resmi analiz ve rayiçler de kullanılarak (%25 oranında kar ve genel gider dahil) hesaplanan birim fiyatı geçemeyeceği hüküm altına alınmıştır.
Ödeme emri belgesi ve eki hakediş belgelerinde;
İşin devamı sırasında V.0243/02 poz numaralı imalat kaleminin gerçekleşme miktarında %361,83 oranında bir artış olduğu ve bu artışın sözleşme bedeline oranının %2,25 olduğu anlaşılmıştır. Dolayısıyla, revize birim fiyatın uygulanması için mevzuatta öngörülen şartlar gerçekleştiğinden, Belediye tarafından revize birim fiyat uygulaması yapıldığı görülmüştür.
Ancak, revize birim fiyat uygulaması sırasında ortaya çıkan fiyatın, söz konusu imalat kalemine ait Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından 2021 yılı için yayımlanan resmi rayiç ile mukayese edilmemesi sonucu, ödemelerin ... TL/adet şeklinde belirlenen resmi birim fiyat üzerinden yapılması yerine ... TL/adet üzerinden yapılması sonucu kamu zararına sebebiyet verildiği anlaşılmıştır.
Bu itibarla, hakediş ödemesinde iş artışı yapılan V.0243/02 poz numaralı imalat kalemine revize birim fiyat uygulanması sırasında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından 2021 yılı için belirlenen resmi rayicin dikkate alınmaması nedeniyle kamu zararına sebebiyet verildiğinden, sorumlunun konunun esasına ilişkin iddia ve itirazlarının REDDİ ile 48 sayılı İlamın 4’üncü maddesinin A bendi ile verilen ... TL tutarındaki tazmin hükmünün TASDİKİNE,
(Temyiz Kurulu ve …. Daire Başkanı ..., Üye ..., Üye ..., Üye ..., Üye ... ile Üye ...’in aşağıda yazılı azınlık görüşleri karşısında) oy çokluğuyla,
6085 sayılı Kanun’un 57’nci maddesi gereği bu Kararın yazılı bildirim tarihinden itibaren on beş gün içerisinde Sayıştay’da karar düzeltilmesi yolu açık olmak üzere,
Karar verildiği 20.12.2023 tarih ve 56236 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.
Karşı oy gerekçesi/Azınlık görüşü
…. Daire Başkanı ..., Üye ..., Üye ..., Üye ..., Üye ... ile Üye ...:
Sorumlular temyiz dilekçelerinde 48 no.lu ilamın 4’üncü maddesinin A ve B bentlerine karşı temyiz talebinde bulunmuşlar ve tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmişlerdir. İki bendin konusu da revize fiyat uygulamasıdır. Temyiz savunmalarını toplu olarak yapmış olmaları, konunun temyiz yoluyla karara bağlanmasına engel teşkil etmemektedir.
Adı geçen İş, Kamu İhale Kanunu’nun “İstisnalar” başlıklı 3’üncü maddesine göre çıkarılan “Kültür Varlıkları İhale Yönetmeliği”ne göre ihale edilmiştir.
Sözleşmenin “Diğer Hususlar” başlıklı 32’nci maddesinde; ceza ve ihalelerden yasaklama hükümleri hariç Kamu İhale Kanunu’nun bu işte geçerli olmadığı hüküm altına alınmıştır.
Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Kapsam” maddesi başlıklı 2’nci maddesi gereğince adı geçen işte bu Kanun da geçerli değildir. Tazmin kararına esas alınan revize fiyat düzenlemesinin (revize fiyatın resmi birim fiyatların üzerinde olamayacağı) bulunduğu Kamu İhale Tebliği, Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesine dayanılarak düzenlenmiştir.
Sonuç olarak adı geçen işte geçerli olmayan mevzuat hükümlerine dayanılarak verilen tazmin hükmü mevzuata aykırı olduğundan, KALDIRILMASINA karar verilmesi gerekir.
Kararla ilgili sorunuz mu var?