Kıdem tazminatı

…. Belediyesinde hizmetli olarak çalışan …..’in kıdem tazminatına hak kazanmasına rağmen kıdem tazminatının geç ödenmesi sonucu doğan faiz borcunun belediye bütçesinden ödenmesi suretiyle …. TL kamu zararına sebebiyet verildiği hususuyla ilgili olarak;

Kıdem tazminatını düzenleyen 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesinde, kıdem tazminatının zamanında ödenmemesi sebebiyle açılacak davanın sonunda hakimin gecikme süresi için, ödenmeyen süreye göre mevduata uygulanan en yüksek faizin ödenmesine hükmedeceği ve işçinin mevzuattan doğan diğer hakları saklı olduğu ifade edilmiştir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun “Kamu zararı” başlıklı 71 inci maddesine göre kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması kamu zararı teşkil etmektedir. 5018 sayılı Kanuna dayanılarak çıkarılan Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde ise kamu zararının belirlenmesinde; kamu idaresinin yükümlülüklerinin mevzuatına uygun bir şekilde yerine getirilmemesi nedeniyle kamu idaresine faiz, tazminat, gecikme zammı, para cezası gibi ek malî külfet getirilmesi esas alınacağı hüküm altına alınmıştır.

Yukarı belirtilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, kıdem tazminatının zamanında ödenmemesi işçi aşçısından faiz alacağını doğuran ve idareye de bu faizi ödeme yükümlülüğü getiren bir durumdur. Kıdem tazminatının kasıt, kusur veya ihmal sebebiyle geç ödenmesi sonucu doğan faiz alacağı nedeniyle kamu zararı meydana gelmektedir.

Yapılan incelemede, Belediyede hizmetli olarak çalışan …..’in …. tarihinde emekli olduğu ve kıdem tazminatına hak kazandığı görülmüştür. Kıdem tazminatı …..’in hesabına …. tarihinde …. Belediyesi tarafından yatırılmıştır. Ancak ….-…. tarihleri arasına ait olan kıdem tazminatının faiz alacağının halen mevcut olduğu gerekçesiyle …., 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu gereğince arabuluculuğa başvurmuştur. …. tarihli İş Hukuku Dava Şartı Arabuluculuk Anlaşma Belgesi’nde taraflar bahsedilen dönem için …. TL kıdem tazminatı faiz alacağının ödenmesi konusunda mutabık kalmıştır. Bu tutarın …. tarihinde belediye bütçesinden ödenmesi suretiyle kamu zararı meydana geldiği tespit edilmiştir.

Sorumluların savunmalarında süreç;

…..’in, …. tarihli dilekçesiyle …. günlük yıllık iznini kullanmak istediği, sonrasında da yaş dışındaki emeklilik koşullarını sağlamış olması nedeniyle işten ayrılma başvurusu yapacağını belirttiği ve aynı gün …..Noterliği aracılığıyla kendi isteğiyle işten ayrıldığına, emeklilik şartlarını sağladığına ve …. TL kıdem tazminatının …. gün içerisinde kendisine ödenmesini talep ettiğine ilişkin ihtarnameyi …. Belediyesine gönderdiği ve bu ihtarnamenin …. tarihinde Belediye kayıtlarına girdiği,

….’in Belediyeden ayrılışının yıllık izinlerini kullanmasından sonra ….. tarihinden yapıldığı,

İşletme İştirakler Müdürlüğünün, Hukuk İşleri Müdürlüğünden …..’in kıdem tazminatına hak kazanıp kazanmadığı hususunda …. tarihinde bilgi istediği, Hukuk İşleri Müdürlüğünün aynı gün kıdem tazminatına hak kazandığını, gerekli hesaplamanın yapılarak ödeme yapılması gerektiğini belirttiği yazıyı İşletme ve İştirakler Müdürlüğüne gönderdiği,

…. tarihinde İşletme İştirakler Müdürlüğünün, İnsan Kaynakları ve Eğitim Müdürlüğünden emekliye ayrılan ….’in kıdem tazminatının hesaplanarak kendilerine bildirilmesini istediği, İnsan Kaynakları ve Eğitim Müdürlüğünün …. TL kıdem tazminatı alacağı hesaplayıp …. tarihinde İşletme ve İştirakler Müdürlüğüne bildirdiği,

….’in kıdem tazminatına ilişkin Ödeme Emri Belgesinin ….. tarihinde düzenlendiği,

…..’in ….. tarihinde 7036 Sayılı İş Mahkemeleri Kanunu gereğince arabulucu başvurusu yaptığı,

Süreçte personelin kıdem tazminatı alacağından ziyade faiz talebinde bulunduğunun anlaşılması üzerine kişinin alacağının adli süreç beklenmeksizin …. tarihinde ödendiği,

Son olarak ….. tarihli arabulucu görüşmeleri neticesinde düzenlenen Arabulucu Anlaşma Belgesi ile adı geçen personele …. TL faiz ödemesi hususunda anlaşılmış olduğu ve sorgu konusu ….. tarihli ve …. numaralı ödeme emri belgesi ile bu tutarın ödendiği şeklinde özetlenmiştir.

Harcama Yetkilisi …. ve Gerçekleştirme Görevlisi (….) …. savunmalarında; Kıdem tazminatı süreci dikkate alındığında ….’in kıdem tazminatını talep ettiği anda halen sigortalı olarak çalıştığını, ayrılış işlemi yapılmamış personele kıdem tazminatı ödemesi yapılamayacağını, 4857 sayılı Kanun’da kıdem tazminatının ödenmesi ile ilgili bağlayıcı bir süre düzenlenmediğini, işçi ile işveren arasında belirlenecek makul bir süre içerisinde kıdem tazminatı ödemesinin yapılmasının hukuken en uygun yöntem olduğunu, kişinin kıdem tazminatının üç gün içerisinde ödenmesini talep etmesinin hem hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, hem de belediyenin idari işleyişi içerisinde gerçekleştirilmesinin mümkün olmadığını, ….. göndermiş olduğu ihtarnamede …. TL kıdem tazminatı talep etmesine rağmen kişinin bu beyanına bakılmaksızın ilgili müdürlüklerce kıdem tazminatının …. TL olarak hesaplandığını, ….’in kıdem tazminatı ödeme aşamasında iken idareye herhangi bir yazılı talebi olmadığını, personelin doğrudan adli yollara başvurduğunu, bu nedenle adli süreç tamamlanmadan ödeme yapılmasının doğru bulunmadığından ödeme yapılmadığını, süreçte kişinin kıdem tazminatı alacağından ziyade faiz talebinde bulunduğunun anlaşılması üzerine ise kişinin alacağının adli süreç beklenmeksizin …. tarihinde ödendiğini, işten ayrılış tarihi ile kıdem tazminatının ödenme tarihi arasında …. ay olduğunu ve pandeminin en yoğun yaşandığı bu dönemde … ay dahi geçmeden kıdem tazminatının eksiksiz olarak hak sahibine ödenmiş olmasının idarenin özenli ve hassas bir şekilde görevini ifa ettiğini ve kasıt, kusur veya ihmal sergilemediğini gösterdiğini ifade etmiştir.

Harcama Yetkilisi …..’den farklı olarak Gerçekleştirme Görevlisi (…..) …. savunmasında; Hukuk İşleri Müdürlüğünün ….Belediyesinde çalışmakta olan herhangi bir işçinin kıdem tazminatına hak kazanarak işten ayrılması halinde, kıdem tazminatının hesaplanması ve ödenmesi aşamalarında herhangi bir yetki ve sorumluluğu bulunmadığını, kamu zararına neden olan asıl olayın kıdem tazminatına hak kazanmasına rağmen kıdem tazminatının geç ödenmesi ve bunun sonucunda belediye bütçesinden faiz ödenmek zorunda kalınması olduğunu, arabuluculuk anlaşma belgesinde faiz ödemesinin …. tarihinde yapılacağı kararlaştırıldığından, arabuluculuk komisyon başkanı olması ve raporlama ve dosyalama işlemlerini Hukuk İşleri Müdürlüğü çatısı altında yapıyor olması nedeniyle sorguya konu olan …. tarihli ödeme emri belgesinin tarafından düzenlendiğini, kamu zararına neden olan bu ödeme emri olmadığını, kıdem tazminatını düzenleyen 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesinde, kıdem tazminatının zamanında ödenmemesi sebebiyle açılacak davanın sonunda hakimin gecikme süresi için ödenmeyen süreye göre mevduata uygulanan en yüksek faiz ödenmesine hükmedeceği ve işçinin mevzuatta doğan diğer haklarının saklı olduğunun düzenlendiğini ve bu hüküm nedeniyle, arabuluculuk görüşmelerinde anlaşılmamış olsaydı açılacak olan davada …. Belediyesinin hem aynı miktarda faizi ödenmesine hem de yargılama gideri ve vekalet ücretinin …. Belediyesine yüklenilmesine karar verileceğinin açık olduğunu, …. Belediyesinin bu gibi masraflarla karşılaşmasını engellemek ve kamu kaynaklarının tasarruflu kullanımı amacıyla komisyon başkanı olarak katıldığı arabuluculuk görüşmelerinde anlaşmaya varıldığını, Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun ilgili maddeleri gereğince, arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılması halinde, üzerinde anlaşılan hususlar hakkında taraflarca dava açılamayacağından, arabuluculuk anlaşma belgesinde kararlaştırılan yükümlülüklere tarafların uymak zorunda olduğu bu nedenle arabuluculuk anlaşma belgesi ile kararlaştırılan yükümlülüğün süresi içerisinde yerine getirilmesini sağladığını ifade etmiştir.

…..’in …. tarihli ihtarnamesinde kıdem tazminatının ödenmesi konusunda talebini beyan ettiği ortadadır. Ancak belediye …. tarihinde ….’in işten ayrılışını yapmasına rağmen kıdem tazminatına ilişkin süreçleri ancak ….. tarihinde başlatmış, …. tarihinde ödeme emrine bağlarken kişiye ödeme yapmak yerine bütçe emanetleri hesabına atıp bu hesapta takip etmiştir. Savunmada sunulan eklerden anlaşıldığı üzere ara süreçler kısa sürede tamamlanmasına rağmen kıdem tazminatının ödeme emrine bağlanması ….gün sürmüş olup ….’in arabuluculuk başvurusu yaptığı …. tarihine kadar da ödemenin yapılması adına herhangi bir işlem yapılmamıştır. Bu sürenin makul sürenin üstünde olduğu ortadadır. Savunmada ilaveten kişinin talep ettiğinden fazla kıdem tazminatı hesaplanmış olduğundan bahsedilse de bu hususun sorgu konusuyla ilgisi olmadığı gibi 1475 sayılı Kanunun 14 üncü maddesi gereği idarenin bu konuda takdir yetkisi de yoktur. Sorumlular savunmalarında pandemi koşullarının da dikkate alınması gerektiğini ifade etse de işten ayrılışının kişinin talep ettiği tarihte yapılması ve kıdem tazminatına ilişkin ara süreçlerin aynı gün veya bir gün gibi kısa sürede tamamlanması kamu zararının kişilerin eksik çalışması vb. pandemiye bağlı sebeplerden kaynaklanmadığını göstermektedir.

Gerçekleştirme Görevlisi (….) …. savunmasında kamu zararı oluştuğuna ilişkin itiraz etmemiş olup sorumluluğa ilişkin itirazda bulunmuştur. …. kamu zararına neden olan hususun kıdem tazminatının hesaplanması ve ödenmesi olduğunu iddia etse de;

Kamu zararı tam da faizin doğması ile oluşmuş olup 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 71 inci maddesine dayanılarak çıkarılan Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 6, 7, 7/A ve 7/B maddelerinde, kamu zararının belirlenmesinde ek malî külfet getiren faizin de esas alınacağı, yapılan kontrol, denetleme, inceleme ve Sayıştayca kesin hükme bağlama işlemleri sonucunda tespit edilen kamu zararına ilişkin hususların, ilgili harcama yetkilisinin görüşünü de içeren ve harcama birimi tarafından düzenlenen Yönetmeliğin ekindeki Değerlendirme Formu ile birlikte üst yöneticisinin değerlendirmesine sunulacağı, değerlendirme sonucunda kamu zararının oluştuğuna karar verilmesi halinde kamu zararının tespitine ilişkin belgeler takibe yetkili birime gönderilip takibe başlanacağı düzenlenmiştir. Bu maddeler birlikte değerlendirildiğinde, faizin doğduğu anda kamu zararı oluşmuş olup sorgu konusu edilen ödeme evrakını düzenleyenler ile harcama talimatını veren harcama yetkilisi sorumludur.

Bu itibarla; …. Belediyesi’nde hizmetli olarak çalışan …’in kıdem tazminatına hak kazanmasına rağmen kıdem tazminatının geç ödenmesi sonucu doğan faiz borcunun belediye bütçesinden ödenmesi sonucu oluşan …. TL kamu zararının; tamamının Harcama Yetkilisi …. (….) ve Gerçekleştirme Görevlisi (….) ….’ye müştereken ve müteselsilen, 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 53 üncü maddesi gereği işleyecek faizleri ile ödettirilmesine,

İş bu ilamın tebliğ tarihinden itibaren aynı Kanunun 55 inci maddesi gereğince altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.