Mevzuata Aykırı Bilirkişi Ücreti

Mahalli İdareler Kontrolörü ………. tarafından yapılan 2021 dönemi teftişi kapsamında görevlendirilen ………. Valiliği personeli çalışan ………., ………. ve ……….’ya, yürüttükleri görev nedeniyle mahalli idareler kontrolörünün ilgili kişilere ücret ödenmesi hususunda yazılı ricası üzerine, mevzuata aykırı şekilde bilirkişi ücreti ödenmesi sonucu ………. TL tutarında kamu zararına sebebiyet verildiği iddiasıyla ilgili olarak dosyada mevcut bilgi ve belgeler değerlendirilmiştir.

Raporda; Mahalli İdareler Kontrolörü tarafından Belediyenin 2021 dönemi teftişi kapsamında görevlendirilen bilirkişilere, yürüttükleri görev nedeniyle ücret ödenmesi hususundaki yazılı ricası üzerine belediye bütçesinden bu kişilere yapılan ödemeyle ilgili olarak; 5271 sayılı Ceza Muhakemeleri Kanununun “Bilirkişinin atanması” başlıklı 63 üncü maddesinde, mahalli idareler kontrolörü tarafından bilirkişi atanmasına ilişkin herhangi bir hükme yer verilmemesi ve 5393 sayılı Belediye Kanununun “Belediyenin giderleri” başlıklı 60 ıncı maddesinde de söz konusu harcamanın belediye bütçesinden karşılanabileceğine ilişkin herhangi bir ifadenin yer almaması gerekçeleriyle, tazmin kararı verilmesi talep edilmiştir.

Mahalli İdareler Kontrolörlerinin Görev ve yetkileri ile ilgili olarak;

11.04.1984 tarihli ve 18369 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Kontrolörleri Yönetmeliğinin “Amaç” başlıklı 1 inci maddesinde; bu Yönetmeliğin, İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Kontrolörlerinin çalışma usul ve esaslarını belirlemek amacıyla düzenlendiği, “Kapsam” başlıklı 2 inci maddesinde, İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Kontrolörlerinin görev, yetki ve sorumlulukları ile denetim, araştırma, inceleme, soruşturma ve eğitim işlerine ilişkin hükümleri kapsadığı, “Görevler” başlıklı 20 nci maddesinde, Kontrolörlerin (Ek ibare:RG-7/5/2020-31120), teftiş, denetleme, araştırma, inceleme ve soruşturmalarını Bakan adına yapacakları, “İnceleme ve soruşturma işleri” başlıklı 70 inci maddesinde de, Kontrolörler tarafından yapılacak inceleme ve soruşturma işlemlerinde "(Değişik ibare:RG-7/5/2020-31120) İçişleri Bakanlığı Mülkiye Teftiş Kurulu Çalışma Yönetmeliği”nin ilgili hükümlerinin uygulanacağı, şeklinde düzenleme yapılmıştır.

02.06.2021 tarihli ve 31499 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İçişleri Bakanlığı Mülkiye Teftiş Kurulu Yönetmeliğinin “Tanımlar” başlıklı 3 üncü maddesinin (u) bendinde Ön inceleme: 2/12/1999 tarihli ve 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun uyarınca, aynı Kanun kapsamındaki suçlar bakımından yetkili idari merci tarafından personel hakkında ittihaz edilecek soruşturma izni verilmesi veya verilmemesi kararına dayanak teşkil etmek amacıyla müfettişler tarafından 4483 sayılı Kanun ve 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununa göre yapılan işlem ve faaliyetler, olarak tanımlanmıştır. Aynı Yönetmeliğin 66 ncı maddesi ikinci fıkrası (f) bendine göre de Müfettişler, bilirkişi görevlendirmesi yapabilmektedirler.

Her ne kadar rapor maddesinde, yapılan inceleme ve denetim sırasında mahalli idareler kontrolörü tarafından bilirkişi atanmasına ilişkin herhangi bir hükme söz konusu 5271 sayılı Kanunda yer verilmediği iddia edilmiş ise de, yukarıda yer verilen Mahalli İdareler Kontrolörleri Yönetmeliğinin 70 inci maddesinde Mülkiye Teftiş Kurulu Yönetmeliğine yapılan atıf gereğince Mahalli İdareler Kontrolörleri, Ön İnceleme faaliyetleri kapsamındaki işlerde, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununa göre bilirkişi görevlendirme ve ücret takdir etme yetkilerini haizdirler. Rapor maddesine konu işlem de “………. tarafından gerçekleştirilen, ………. İşi” ile ilgili ön inceleme faaliyeti olduğundan, yapılan bilirkişi görevlendirmesi ve ücret takdir etme işlemi Yönetmeliklere uygundur.

Ayrıca Raporda söz konusu bilirkişi ücretlerinin, 5393 sayılı Belediye Kanununun “Belediyenin giderleri” başlıklı 60 ıncı maddesine göre belediye bütçesinden karşılanabileceğine ilişkin herhangi bir ifade yer almadığından ödenemeyeceği iddia edilmiştir.

Anılan Kanunun Belediyenin giderlerinin düzenlendiği 60 ıncı maddesinin (j) bendinde; dava takip ve icra giderleri de belediyelerin giderleri olarak sayılmıştır. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun Yargılama giderlerinin düzenlendiği 323 üncü maddesinin birinci fıkrası (e) bendinde ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 324 üncü maddesinde, tanık ile bilirkişiye ödenen ücret ve giderler de dava giderlerinden sayılmıştır. Dolayısıyla bilirkişi ücretinin belediye bütçesinden ödenmesinde Belediye Kanununa aykırılık yoktur.

Ancak Mahalli İdareler Kontrolörü 5393 sayılı Kanunun 55 inci maddesi ve Yönetmeliğe göre İçişleri Bakanlığı adına ön inceleme faaliyeti yaptığından, söz konusu bilirkişi ücretinin de anılan Bakanlığın bütçesinden ödenmesi gerekmektedir. Bu yönüyle, belediyeye ait olmayan bir giderin belediye bütçesinden ödenmesi sebebiyle ………. TL kamu zararı oluşmuş ise de ………. TL tutarındaki bu zararın; ………. tarih ve ………. yevmiye numaralı muhasebe işlem fişi ile muhasebe kayıtlarına alındığı ve ………. tarih ve ………. yevmiye numaralı muhasebe işlem fişi ile tahsil edildiği anlaşıldığından söz konusu tutar için ilişilecek husus kalmadığına;

6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55 inci maddesi uyarınca ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy çokluğuyla karar verildi.

Azınlık Görüşü:

Üye ……….’in karşı oy gerekçesi;

“Rapora konu Mahalli İdareler Kontrolörü tarafından yapılan 2021 dönemi teftişinin Belediye adına yapıldığı göz önüne alındığında, bu kapsamda görevlendirilen bilirkişi ücretlerinin İçişleri Bakanlığı bütçesinden ödenebileceği gibi Belediye bütçesinden de ödenebilmesi mümkündür, dolayısıyla yapılan ödeme kamu zararı niteliğinde olmayıp yapılan tahsilatın iadesi gerekmektedir.”