Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay Temyiz Kurulu Kararı
Karar Tarihi:
3/13/2024
Karar No:
49829
Esas No:
56552
KARAR
Yapım işinde; bazı imalatların yapılmaması;
12- 296 sayılı Ek İlamın 17. maddesiyle; ... tarihinde 4374 sayılı Kamu İhale Kanununun 20 nci maddesine göre belli istekliler arasında ihale usulüyle ihale edilerek … TL bedelle …-… ile ... tarihinde anahtar teslimi götürü bedel sözleşme imzalanan … ihale kayıt numaralı “… Yapım İşi” kapsamında yapılması öngörülen;
- 89 adet Yoğun Bakım Yatay Tip Hasta Başı Ünitesi,
- 196 adet Tavan Askılı Yoğun Bakım Pentandı (Hasta Başı Ünitesi),
- 28 adet Dikey Tip Hasta Başı Ünitesi,
İmalatlarının yapılmadığı gerekçesiyle … TL’nin tazminine ilişkin hüküm tesis edilmiştir.
Sorumlular (Hakediş Kapağı Üzerinde İmzası Bulunan) Kontrol Teşkilatı Üyesi sıfatıyla temyiz talep eden Makine Yüksek Mühendisi … ve (Geçici ve Kesin Kabul Tutanakları Üzerinde İmzası Bulunan) Geçici ve Kesin Kabul Heyetleri Üyesi sıfatlarıyla temyiz talep eden Elektrik Teknikeri Makine Mühendisi …], ortaklaşa gönderdikleri temyiz dilekçesinde özetle; 1. İhalede olmayan, ödenek yetersizliği sebebiyle ihalenin kapsamından çıkarılan imalatlar ile ilgili (örnek olarak Rapor Madde 23 ve Madde 26’da) kamu zararına hükmetmenin çok yanlış bir karar olduğu kanaatinde olduklarını, çünkü bu imalatların ... ihale (1. İhale) kapsamında olmadığının aşağıda açıkladıkları gibi çok açık olduğunu,
1.) Mahal Listesinde Yok: Mekanik ve elektrik mahal listeleri incelendiğinde bu imalatların ihale kapsamında olmadığının çok açık bir şekilde görülebileceğini,
2.) Projede Yok: Projede bu cihazların nereye konulmasının tasarlandığı ve hangi tür alt yapının bu noktalara çekileceğini göstermek amacıyla sadece kutu şeklinde (gölge olarak) yerleri gösterildiğini, imalatların sadece bu kutu şeklinden yola çıkarak ihale kapsamında olduğunun söylenemeyeceğini, örneğin; hasta başı ünitelerinin projede yeri (kutu şeklinde) gösterilmese idi, hasta başı ünitelerinin çalışmasını sağlayan elektrik kablosu, bakır borular ve data kablolarının nereye çekileceğinin nasıl bilinebileceğini,
3.) Teknik Şartnamede Yok: Bu cihazların anlatılması gereken sayfalarca teknik özelikleri olmasına rağmen teknik şartnamede bu cihazlardan hiç bahsedilmediğini,
4.) Pursantajda Yok: Pursantaj ve hakediş ödeme belgelerinde hasta başı, UPS, kamera vs. pozu açıklaması veya tarifi adı altında hiçbir kalem bulunmadığı gibi bunlarla ilgili hiçbir ödeme yapılmadığını,
5.) Yaklaşık Maliyette Yok: Her ne kadar yüklenici firmanın teklifini etkileyen bir husus olmasa dahi, bu kadar yüksek bedelli bir imalatın yaklaşık maliyette olmamasının İdarenin bu işi ihale kapsamından çıkardığının en büyük delili olduğunu,
Raporda Madde 23’te ihale kapsamında olmamasına rağmen kamu zararına hükmedilen konuyla benzer ve ciddi miktarda bedel içeren ve birbirinin aynısı olan Madde 26 ile Madde 31 diğer maddelerin arasında dağıtılarak, bu maddelerin üstünün kapatılmaya çalışıldığını, aşağıda bu 3 maddenin açılımının yer aldığını;
Madde 23: Jeneratör, UPS cihazı, Kamera
Madde 26: Hasta başı Üniteleri
Madde 31: Medikal prizler
Yukarıdaki şekilden yola çıkarak hasta başı üniteleri ve pendantların ihale kapsamında olduğuna karar vermenin tamamen yanlış olduğunu, hasta başı ünitelerinin üzerlerinde çeşitli aydınlatma üniteleri bulunan, istenilen sayıda ve cinste elektrik ve internet prizleri bulunan, hemşire çağrı ünitesi bulunan, hasta sayısına göre ve montaj şekline göre farklı türleri olan üniteler olduğunu, kendi projelerinde ise alt yapısı için gerekli olan medikal boruların haricinde hiçbir bilgi, belge veya gösterim bulunmadığını, gösterilmiş olan medikal boruların ise sahada yapıldığını, sadece yukarıda bulunan dikdörtgen şeklindeki bir çizimden yola çıkarak hasta başı ünitelerinin ve pendantların ihale kapsamında olduğunun söylenemeyeceğini, teknik şartname, mahal listesi, pursantaj ve yaklaşık maliyet listesinde bulunmadığını, ihale dokümanlarından olan Mekanik Tesisat Teknik şartnamesinde ise aşağıda yazılı olduğu gibi 8 bölüme ayrılmış toplam 73 sayfa teknik şartnamenin hiçbir yerinde pendantlar ve hasta yatak başı üniteleri hakkında hiçbir bilgi ve belge bulunmadığını;
BÖLÜM M01 SIHHİ TESİSAT
BÖLÜM M02 ISITMA TESİSATI
BÖLÜM M03 MÜŞTEREK TESİSAT
BÖLÜM M04 KLİMA VE HAVALANDIRMA TESİSATI
BÖLÜM M06 YANGIN SÖNDÜRME TESİSATI
BÖLÜM M07 MEDİKAL GAZ TESİSATI
BÖLÜM M08 BRÜLÖR TESİSATI
Her ne kadar Sayıştay tarafından görevlendirilen Makina Mühendisi … tarafından hazırlanan mekanik tesisat maddelerine ait Bilirkişi Raporunun taraflı ve gerçeklikten uzak olduğu konusundaki iddialarına devam etseler de Bilirkişinin dahi bu madde için “ihale eki mekanik mahal listesinde söz konusu imalatların görülmediği, ancak sözleşmeye göre bir üst önceliği olan medikal gaz uygulama projelerinde bu imalatların görüldüğü, yapılmayan bu imalatlar nedeniyle yükleniciye fazla ödemede bulunulduğu” şeklinde açıklama yaparak savunmalarına destek vermiş olup, hasta başı ünitelerinin projede sadece şematik olarak gösterildiği ve burası hariç mahal listelerinde ve ihale dokümanı diğer belgelerde bu imalattan hiçbir şekilde bahsedilmediğini açıkça tespit ettiğini, diğer taraftan medikal boruların nereye çekileceğini göstermek için, iz (sembol) olarak gösterilmiş hasta başı ünitelerinin ve pendantların sembolleri için, kendi varsayımı üzerinden bir imalat özelliği belirterek kamu zararı kanaatine vardığını, nitekim Yılı 2012, Dairesi 2, Dosya No 39591, Tutanak No 43267, Tutanak Tarihi 13.9.2017 Temyiz Kurulu Kararında;
“Oysa söz konusu iddialar, teknik hususlarla ilgili olup tazmin gerekçelerinin de işin mahiyeti gereği teknik, bilimsel ve fiili tespitlere dayanması gerekir.
Dolayısıyla, ilamdaki kamu zararı tutarı ile ilgili olarak, sorguya ilişkin savunmalarda ve temyiz dilekçesinde yer alan iddiaların, onaylı/tasdikli uygulama projeleri ve mahal listeleri üzerinden teknik, bilimsel ve fiili tespitlere göre değerlendirmesi yapılmadan farazi ve kabullere dayalı olarak verilen tazmin hükmünde hukuki isabet görülmemektedir.”
Denildiğini, yine Denetçi ve Bilirkişi Heyetinin projede sadece şematik olarak gösterilen pendantların ve hasta yatak başı ünitelerin hangi tipte olacağı, montaj şekli, üretim malzemesi, şekli ve bulundurması gereken ne tür özellikleri olup olmadığı, bilgisi olmamasına rağmen tamamen farazi olarak bir pendant ve hasta yatak başı pozu bulup bu poz üzerinden kamu zararı hesapladığını, piyasada fiyatları özelliklerine göre değişen yüzlerce pendant ve hasta yatak başı fiyatı varken neye göre bir fiyat takdir edip, bu fiyat üzerinden kamu zararı hesabı yapıldığını anlamadıklarını, ayrıca, … Üniversitesi Rektörlüğü tarafından bahse konu bina için açılmış olan … 11. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin ... D. İş sayılı dosyası ile tespit istemli dava dosyası neticesinde hazırlanan Bilirkişi Raporunda;
“Söz konusu a, b, c şıklarında bulunan hasta başı ünitelerinin ve pendantların sahada yerinde olduğu tespit edilmiştir. Ancak kimin tarafından yapıldığı dosyada yer alan bilgi ve belgelerden tespit edilememiştir. … ve … ihale kayıt numaralı işlerin dosyaları incelendiğinde bu işlerin sözleşmesi kapsamında söz konusu hasta başı ünitelerinin ve pendantların olmadığı kök raporumuzda izah edilmiştir.
İhale dokümanında tarafımıza verilen dosyadan da görüleceği üzere, mekanik tesisat mahal listesi (iş kalemleri listesi) ile mekanik tesisat teknik şartnamesinde yer almamakta olup bu hususa ilişkin bir tespit ve değerlendirme yapılmamıştır. Kaldı ki bu cihazlar özellikli cihazlar olması sebebiyle teknik şartnamede özellikleri detaylı olarak teknik şartnamede yer alması gereken hususlardır.
Ayrıca iki ihale kapsamında da Yaklaşık maliyet tablolarına dahil edilmeyen ve pursantaj oranlarında da görülmeyen bu imalatların hakedişlerde de ödemesi yapılmadığı açıkça tespit edilmiştir.
Mekanik tesisatı proje tekniği gereği bu cihazlara çekilmesi gereken bakır boru ve elektrik kablosunun nereye ve nasıl çekilmesini göstermek amacıyla projede pendant ve hasta başı olarak bu cihazlar şematik olarak gösterilmiştir. Pendant hasta başı üniteleri şematik olarak proje üstünde gösterilmese idi, alt yapı tesisatlarının nerelere getirileceğinin bilinmesi mümkün değildir. Yukarıda yazılı ihale dokümanı ekleri de incelendiğinde bu imalatların … ve … ihale kayıt numaralı işlerin kapsamında değildir.”
Şeklinde söz konusu imalatların yapıldığı ve kamu zararına sebebiyet verecek bir husus bulunmadığı hususlarının tespit edildiğini, ayrıca taraflarına gönderilen son (Ek) İlamda;
“Azınlık Görüşü:
Başkan … ve Üye …'ın karşı oy gerekçesi;
“... Merkezi Ameliyathane Binası birbirini takip eden iki ayrı ile yapılmıştır. Bu ihaleler;
1. İhale; ... ihale kayıt numaralı “... Yapım İşi”
2. İhale; … ihale kayıt numaralı “… Yapım İşi”dir.
Rapor maddelerinde konu edilen imalatların hangi ihale kapsamında olduğu, hangi ihale kapsamında yapıldığının tespiti önem arz etmektedir.
Her iki yapım ihalesine ilişkin sözleşmelerin 6. maddesi; "Bu sözleşme, anahtar teslimi götürü bedel sözleşme olup, ihale dokümanında yer uygulama projeleri ve bunlara ilişkin mahal listelerine dayalı olarak işin tamamı için yüklenici tarafından teklif edilen … TL toplam bedel üzerinden akdedilmiştir." denilmektedir.
Yine aynı sözleşmelerde ihale dokümanını oluşturan belgelerin; “Yapım İşleri Genel Şartnamesi, İdari Şartname, Sözleşme Tasarısı, Uygulama Projesi, Mahal Listesi, Özel Teknik Şartname, Genel Teknik Şartname, Açıklamalar (varsa) ve Diğer Ekler” olduğu hüküm altıma alınmıştır.
Yapım İşleri Genel Şartnamesi'nin “Projelerin Uygulanması” başlıklı 12 nci maddesinin birinci fıkrasında; “Sözleşme konusu işler, idare tarafından yükleniciye verilen veya yüklenici tarafından hazırlanıp idarece onaylanan uygulama projelerine uygun olarak yapılır.” Denilmektedir.
Bu hükümlerden anlaşıldığı üzere, herhangi bir imalatın ihale kapsamında olup olmadığının tespitinde bakılması gereken öncelikli belgeler uygulama projesi ve mahal listesidir. Bu belgelerde yer almayan imalatların ihale kapsamında olduğunu söylemek mümkün görülmemektedir.
Raporun bu maddesinin a, b ve c bentlerinde, birinci ihale kapsamında yer aldığı iddia edilen 80 adet “Yoğun bakım yatay tip hasta başı ünitesi”, 196 adet “Tavan askılı yoğun bakım pendantı” ve 28 adet “Dikey tip hasta başı ünitesi”nin yapılmadığı halde bedelinin ödendiği gerekçesiyle tazmin hükmü verilmesi istenmektedir.
Konuya ilişkin olarak Sayıştay tarafından gönderilen Bilirkişi Raporunda; “İhale eki mekanik mahal listesinde söz konusu imalatların görülmediği, ancak sözleşmeye göre bir üst önceliği olan medikal gaz uygulama projelerinde bu imalatların görüldüğü, yapılmayan bu imalatlar nedeniyle yükleniciye toplam … TL fazla ödemede bulunulduğu” ifade edilmektedir.
Sorumlular tarafından gönderilen savunmalardan da anlaşılacağı üzere projede şematik olarak gösterilen söz konusu imalatların ihale kapsamında olduğunu söylemek mümkün görülmemektedir. Zira söz konusu imalatlar ihale kapsamında olsa idi bu imalatların mahal listelerinde ve yapılacak işler listesinde de yer alması gerekirdi. Ayrıca söz konusu imalatların teknik özelliklerinin ayrıntılı olarak açıklandığı özel teknik şartname hazırlanmasını gerektiren imalatlar olduğu halde teknik şartnamelerinin mevcut olmaması, söz konusu imalatların ihale kapsamı dışında olduğu kanaatini pekiştirmektedir.
Sonuç olarak uygulama projesinde, mahal listesinde ve yapılacak işler listesinde yer almayan, teknik özellikleri olduğu halde özel teknik şartnamesi bulunmayan söz konusu imalatların ihale kapsamında olmadığı anlaşılmaktadır.
Bu nedenlerle raporun 26. maddesinde belirtilen hususlarla ilgili olarak ilişilecek bir husus olmadığına karar verilmesi gerekir.”
Denildiğini, bu konularla ilgili Sayıştay Başkanlığı’nın;
Yılı 2019, Dairesi 4, Karar No 243, İlam no 2, Tutanak Tarihi 1.12.2020 Daire Kararı,
Yılı 2016, Dairesi 8, Karar No 125, İlam No 43, Tutanak Tarihi 21.12.2017 Daire Kararı,
Yılı 2015, Dairesi 2, Karar No 35427, İlam No 27, Tutanak Tarihi 20.10.2016 Daire Kararı ve
Yılı 2012, Dairesi 2, Dosya No 39591, Tutanak No 43267, Tutanak Tarihi 13.9.2017 Temyiz Kurulu Kararı
Bulunduğunu, ayrıca dilekçede … Üniversitesi’nden konu hakkında uzman görüşü talepleri üzerine, … Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekanlığı tarafından görevlendirilen, Prof. Dr. Elektrik Yüksek Mühendisi … tarafından ihale dokümanlarının incelenmesinden sonra hazırlanan Bilirkişi Raporunun da mevcut olduğunu, … Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekanlığı tarafından onaylı, Prof. Dr. Elektrik Yüksek Mühendisi … imzalı Bilirkişi Raporunda da görüleceği üzere, söz konusu cihazlar ihale kapsamında olmadığından; bu maddeler için kamu zararı kararı verilmesinin yanlış olduğu görüşünü Bilirkişi Raporunda detaylıca açıkladığını Kurulumuza arz etmişlerdir.
Başsavcılık mütalaasında özetle; sorumluların Denetçi ve Bilirkişi Heyetince projede sadece şematik olarak gösterilen pendantların ve hasta yatak başı ünitelerin hangi tipte olacağı, montaj şekli, üretim malzemesi, şekli ve bulundurması gereken ne tür özellikleri olup olmadığı bilgisi olmamasına rağmen tamamen farazi olarak bir pendant ve hasta yatak başı pozu bulup bu poz üzerinden kamu zararına hükmedildiği, söz konusu imalatların her iki ihale kapsamında olmadığının tespit davası kapsamında hazırlanan Bilirkişi Raporunda da sabit olduğundan bahisle kamu zararı oluşmadığı savıyla tazmin hükmünün kaldırılmasını talep ettikleri ifade edildikten sonra; dosya üzerinde yapılan inceleme neticesinde; sorumluların temyiz dilekçesinde sunulan belge ve bilgiler ışığında konunun yeniden tetkikine ihtiyaç bulunduğundan temyiz talebinin kabul edilerek Daire Kararının bozulmasının uygun olacağı mütalaa olunmuştur.
İşbu dosyayla duruşma talebinde bulunan sorumlulardan … ile Sayıştay Savcısının sözlü açıklamalarının dinlenmesinden ve dosyada mevcut belgelerin okunup …’a 23.02.2024 tarihinde duruşma günü bildirilmiş olmasına karşın duruşmaya katılmadığından, Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369 uncu maddesi hükmü uyarınca dosya üzerinde ve gıyabında),
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Temyize konu işbu ek ilam maddesinde tazmin hükmü, Sayıştay tarafından görevlendirilen Bilirkişilerin raporları, … 11. Asliye Hukuk Mahkemesi Bilirkişi Heyetinin ilk raporu ve ... Hukuk Müşavirliğinin itiraz ettiği hususları içeren ek raporu ile Sayıştay tarafından görevlendirilen Bilirkişilerin raporlarına sorumlular tarafından yapılan itirazlar dikkate alınarak düzenlenen yargılamaya esas ek raporun incelenmesi sonucunda; adı geçen işte projelerde bulunan 89 adet yoğun bakım yatay tip hasta başı ünitesi, 196 adet tavan askılı yoğun bakım pentandı (hasta başı ünitesi) ve 28 adet dikey tip hasta başı ünitesi imalatlarının yapılmadığı halde bedellerinin yükleniciye ödenmesi suretiyle kamu zararına sebebiyet verildiği gerekçesiyle verilmiştir.
Bu tazmin gerekçesi de işe ait sözleşmenin “Sözleşmenin Türü ve Bedeli” başlıklı 6. maddesi, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun (uygulama projesini tanımlayan) “Tanımlar” başlıklı 4 üncü maddesi, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin eki olan Yapım İşleri Genel Şartnamesinin “Projelerin uygulanması” başlıklı 12 nci maddesinin birinci fıkrası, “Sözleşme ve eklerine uymayan” işler başlıklı 23 üncü maddesi ve “Hatalı, kusurlu ve eksik işler” başlıklı 24 üncü maddesi hükümlerine dayandırılmıştır.
Öncelikle, ... Merkezi Ameliyathane Binası birbirini takip eden iki ayrı ihale ile yapılmıştır.
Bu ihaleler;
1. İhale; … ihale kayıt numaralı “... Yapım İşi”,
2. İhale; … ihale kayıt numaralı “… Yapım İşi”’dir.
Temyize konu edilen imalatların hangi ihale kapsamında olduğu, hangi ihale kapsamında yapıldığının tespiti önem arz etmektedir.
Her iki yapım ihalesine ilişkin sözleşmelerin 6. maddesinde; “Bu sözleşme, anahtar teslimi götürü bedel sözleşme olup, ihale dokümanında yer alan uygulama projeleri ve bunlara ilişkin mahal listelerine dayalı olarak işin tamamı için yüklenici tarafından teklif edilen … TL toplam bedel üzerinden akdedilmiştir.” denilmektedir.
Yine aynı sözleşmelerde ihale dokümanını oluşturan belgelerin; “Yapım İşleri Genel Şartnamesi, İdari Şartname, Sözleşme Tasarısı, Uygulama Projesi, Mahal Listesi, Özel Teknik Şartname, Genel Teknik Şartname, Açıklamalar (varsa), ve Diğer Ekler” olduğu hüküm altına alınmıştır.
Yapım İşleri Genel Şartnamesinin “Tanımlar” başlıklı 4 üncü maddesinde; “Anahtar teslimi götürü bedel sözleşme: Uygulama projeleri ve bunlara ilişkin mahal listelerine dayalı olarak, işin tamamı için yüklenicinin teklif ettiği toplam bedel üzerinden yapılan sözleşmeyi, … ifade eder.” ve “Projelerin Uygulanması” başlıklı 12 nci maddesinin birinci fıkrasında; “Sözleşme konusu işler, idare tarafından yükleniciye verilen veya yüklenici tarafından hazırlanıp idarece onaylanan uygulama projelerine uygun olarak yapılır.” denilmektedir.
Bu hükümlerden anlaşıldığı üzere, herhangi bir imalatın ihale kapsamında olup olmadığının tespitinde bakılması gereken öncelikli belgeler uygulama projesi, mahal listesi ve teknik şartnamelerdir. Bu belgelerde yer almayan imalatların ihale kapsamında olduğunu söylemek mümkün görülmemektedir.
Bu bağlamda, yargılamaya esas rapor ile temyiz dilekçesi ve eki belgelerden; Ek İlamda 1. İhale kapsamında yapılması gerektiği belirtilen pendant ve hasta başı ünitelerinin yer aldığı imalatlar ile ilgili olarak;
- Mekanik ve elektrik mahal listeleri incelendiğinde bu imalatların ihale kapsamında olmadığı,
- Hasta başı ünitelerinin üzerlerinde çeşitli aydınlatma üniteleri bulunan, istenilen sayıda ve cinste elektrik ve internet prizleri bulunan, hemşire çağrı ünitesi bulunan, hasta sayısına göre ve montaj şekline göre farklı türleri olan üniteler olduğu; projede ise alt yapısı için gerekli olan medikal boruların haricinde hiçbir bilgi, belge veya gösterim bulunmadığı, gösterilmiş olan medikal boruların ise sahada yapıldığı,
- Projede bu cihaz ve malzemelerin nereye konulmasının tasarlandığı ve hangi tür alt yapının bu noktalara çekileceğini göstermek amacıyla sadece kutu şeklinde (gölge olarak) yerlerinin gösterildiği,
- Bu cihaz ve malzemelerin anlatılması gereken sayfalarca teknik özelikleri olmasına rağmen teknik şartnamede bu imalatlardan hiç bahsedilmediği, ihale dokümanlarında mekanik iş kalemleri için “Bölüm M01 Sıhhi Tesisat, Bölüm M02 Isıtma Tesisatı, Bölüm M03 Müşterek Tesisat, Bölüm M04,05 Klima Ve Havalandırma Tesisatı, Bölüm M06 Yangın Söndürme Tesisatı, Bölüm M07 Medikal Gaz Tesisatı, Bölüm M08 Brülör Tesisatı” şeklinde 8 bölüm altında toplanan, toplam 73 sayfa teknik şartnamenin hiçbir yerinde bu imalatlar hakkında bir bilgi bulunmadığı,
- Pursantaj ve hakediş ödeme belgelerinde bu imalatlara ilişkin bir poz açıklaması veya tarifi adı altında hiçbir kalem bulunmadığı gibi bunlarla ilgili hiçbir ödeme yapılmadığı
- Her ne kadar yüklenici firmanın teklifini etkileyen bir husus olmasa dahi, bu kadar yüksek bedelli imalatların yaklaşık maliyette de yer almadığı
Açık bir şekilde görülmektedir.
Mekanik ve elektrik tesisatı proje tekniği açısından iz olarak gösterilen ve panoların tasarlanması için kolon şemasında sembolik (şekilsel) olarak gösterilen, projede hiçbir (hangi tipte olacağı, montaj şekli, üretim malzemesi, şekli ve bulundurması gereken ne tür özellikleri olup olmadığı gibi) teknik detay ve bilgisi bulunmayan, yaklaşık maliyet hesabına dahi dahil edilmeyen ve pursantaj oranlarında gösterilmeyen ve hakedişlerde de ödemesi yapılmayan bu imalat kalemleri için kamu zararından bahsedilmesi yapım işlerine ilişkin ihale mevzuatına uygun düşmemektedir.
Ayrıca söz konusu imalatların projede sadece şematik olarak gösterilmesi ve diğer hiçbir ihale dokümanında bulunmaması durumunda bu imalatların ihale kapsamında olması anlamına gelmeyeceği hususu, birçok Sayıştay ve Yüksek Fen Kurulu kararında içtihat niteliğini kazanmış bir husus olarak karşımıza çıkmaktadır.
Kaldı ki, … Üniversitesi Rektörlüğü tarafından bahse konu bina için açılmış olan … 11. Asliye Hukuk Mahkemesinin ... D. İş sayılı dosyası ile tespit istemli dava dosyası neticesinde hazırlanan Bilirkişi Raporunda;
“Söz konusu a, b, c şıklarında bulunan hasta başı ünitelerinin ve pendantların sahada yerinde olduğu tespit edilmiştir. Ancak kimin tarafından yapıldığı dosyada yer alan bilgi ve belgelerden tespit edilememiştir. … ve … ihale kayıt numaralı işlerin dosyaları incelendiğinde bu işlerin sözleşmesi kapsamında söz konusu hasta başı ünitelerinin ve pendantların olmadığı kök raporumuzda izah edilmiştir.
İhale dokümanında tarafımıza verilen dosyadan da görüleceği üzere, mekanik tesisat mahal listesi (iş kalemleri listesi) ile mekanik tesisat teknik şartnamesinde yer almamakta olup bu hususa ilişkin bir tespit ve değerlendirme yapılmamıştır. Kaldı ki bu cihazlar özellikli cihazlar olması sebebiyle teknik şartnamede özellikleri detaylı olarak teknik şartnamede yer alması gereken hususlardır.
Ayrıca iki ihale kapsamında da yaklaşık maliyet tablolarına dahil edilmeyen ve pursantaj oranlarında da görülmeyen bu imalatların hakkedişlerde de ödemesi yapılmadığı açıkça tespit edilmiştir.
Mekanik tesisatı proje tekniği gereği bu cihazlara çekilmesi gereken bakır boru ve elektrik kablosunun nereye ve nasıl çekilmesini göstermek amacıyla projede pendant ve hasta başı olarak bu cihazlar şematik olarak gösterilmiştir. Pendant hasta başı üniteleri şematik olarak proje üstünde gösterilmese idi, alt yapı tesisatlarının nerelere getirileceğinin bilinmesi mümkün değildir. Yukarıda yazılı ihale dokümanı ekleri de incelendiğinde bu imalatların … ve … ihale kayıt numaralı işlerin kapsamında değildir.”
Denilerek de söz konusu cihaz ve malzemelerin yer aldığı imalatların 1. İhale kapsamında olmadığı ve bunların 2. İhale kapsamında yapıldığı hususu teyit edilmiş olmakla, kamu zararına sebebiyet veren bir durum oluşmadığı ortaya konulmuş olmaktadır.
Buna karşın, Ek İlamda (Sayıştay’ca görevlendirilen Bilirkişi Heyeti Raporuna dayanan) Denetçi Görüşü doğrultusunda boruların nereye çekileceğini göstermek için, iz (sembol) olarak gösterilmiş hasta başı ünitelerinin ve pendatların sembolleri için (piyasada fiyatlarını özelliklerinde göre değişen yüzlerce pendant ve hasta yatak başı fiyatı bulunmakta iken) varsayım üzerinden bir imalat özelliği belirtilerek kamu zararı hesabı yapılmıştır.
Sonuç itibarıyla, yukarıda bahsi geçen imalatların proje dahilinde ihalede yapılması gerektiği halde yapılmadığı düşüncesi üzerine kurulan ve yapılmayan bu imalatların karşılığı yükleniciye ihale kapsamında ödenmiş olduğu belirtilen tutarı (yine yukarıda belirtilen varsayımsal imalat bedelleri üzerinden) kamu zararı olarak nitelendiren tazmin hükmünde hukuki isabet görülmemekle beraber, 1. İhale kapsamında olmayan söz konusu imalatların yapılmamış olmasında (minhadan kaynaklı) veya yeni bir ihale olarak 2. İhale kapsamında yapılmış olmasında (mükerrerlikten kaynaklı) kamu zararına sebebiyet veren bir husus bulunmadığından; temyiz talebinde bulunan sorumluların iddia ve itirazlarının kabul edilerek 296 sayılı Ek İlamın 17. maddesiyle verilen … TL’nin tazminine ilişkin hükmün6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55 inci maddesinin 7 nci fıkrası uyarınca BOZULMASINA ve yukarıda belirtilen hususların tekrar değerlendirilmesini teminen yeni hüküm tesisi için dosyanın hükmü veren DAİREYE GÖNDERİLMESİNE, (Üye …, Üye …, Üye …, Üye … ve Üye …’in aşağıda yazılı azınlık görüşlerine karşı) oy çokluğuyla,
Karar verildiği 13.03.2024 tarih ve 56552 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.
Karşı oy gerekçesi/Azınlık görüşü
Üye …, Üye …, Üye … ve Üye …:
Yukarıda Ek İlamın 1. maddesinin (a) bendine ilişkin Karşı oy gerekçesi/Azınlık görüşündeki tespit davalarının ve davalar için hazırlanan bilirkişi raporlarının hukuki niteliğine dair açıklamalar bu madde için de geçerli olmakla birlikte, işe ait sözleşmenin “Sözleşmenin Türü ve Bedeli” başlıklı 6. maddesi, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun (uygulama projesini tanımlayan) “Tanımlar” başlıklı 4 üncü maddesi, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin eki olan Yapım İşleri Genel Şartnamesinin “Projelerin uygulanması” başlıklı 12 nci maddesinin birinci fıkrası, “Sözleşme ve eklerine uymayan” işler başlıklı 23 üncü maddesi ve “Hatalı, kusurlu ve eksik işler” başlıklı 24 üncü maddesi hükümleri doğrultusunda; Sayıştay tarafından görevlendirilen Bilirkişi raporundaki:
“1. İhale’nin eki olan mekanik mahal listesinde söz konusu imalatlar görülmemektedir. Ancak yapılan sözleşmeye göre bir üst önceliği olan medikal gaz uygulama projelerinde (CT02-Zemin, CT03-1.Kat, CT04-2.Kat ve CT05-3.Kat) ise ayrıntıları ile beraber görünmektedir. Uygulama projelerine göre 196 adet Tavan Askılı Yoğun Bakım Hasta Başı Ünitesi (Not: Hastane işleyiş doğasına aykırı şekilde ameliyathane koridorlarına göre fazladan 17 adet olmak üzere 213 adet görülmektedir, bu imalatlar yapılmamış, ancak koridor duvarlarına monteli sadece BH4 ve O2 gazlı modüllü olarak yapılmıştır.), 89 adet Yoğun Bakım Yatay Tip Hasta Başı Ünitesi ve 28 adet Dikey Tip Hasta Başı Ünitesinin imalatları 1. İhale kapsamında yapılmamıştır.
Maliyetlendirme;
1. İhale için yaklaşık maliyetinin hazırlandığı 2011 yılına ait Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 742.574 poz nolu Yoğun Bakım (Yatay tip, 150-180 cm) hasta başı ünitesi imalatının montajlı fiyatı … TL’dir. 742.575 poz nolu Yoğun Bakım (Dikey-Kolon Tipi) hasta başı ünitesi imalatının montajlı fiyatının ise … TL olduğu, birim pozun tanımı gereği Tavan Askılı Yoğun Bakım Hasta Başı Ünitesi ve Dikey Tip Hasta Başı Ünitesinin birim fiyatı olarak kullanabileceği kanaatine varılmıştır. Buna göre ihale indirimli yüklenici teklif fiyatı, kamu zararı ve KDV’li kamu zararı hesaplanmıştır. Bu hesaplamada, As Mühendislik Medikal Özel Sağlık ve Erişim Hizmetleri İnş. San. Tic. Ltd. Şti tarafından 1 set “... Gündüz Hastanesi Medikal Gaz (Oksijen, Vakum, Basınçlı Hava, Azot Protoksit) Sistemi Alımı kapsamında temin edilen Yoğun Bakım Yatay Tip Hasta Başı Ünitesinin … TL’lik fiyatı, ünitenin hastanede içerisinde imalatı yapılmadığından kullanılmamıştır.
Sonuç;
Söz konusu imalat değişikliklerine ilişkin herhangi bir proje değişikliğinin bulunmadığı, hastane uygulama projelerinde detayları ile beraber verilen imalatların yapılmadığı, fakat 1. İhale kapsamında bedelinin yükleniciye ödendiği … KDV dahil … TL’lik kamu zararının oluştuğu… kanaatine varılmıştır.”
Tespitine itibar edilerek sorumluların iddia ve itirazlarının reddiyle tazmin hükmünün tasdiki gerekir.
Üye …:
Yukarıda Karşı oy gerekçesi/Azınlık görüşü kısmındaki “tazmin hükmünün tasdikine” yönelik azınlık düşüncesine aynen katılmakla beraber, hesap yargılama usulü bağlamında temyiz mercii olan Temyiz Kurulu çalışma usulüne ilişkin olarak ayrıca;
Sayıştay yargılamasında ilk derece mahkemesi olarak dairelerce verilen kararlara karşı sorumlular temyiz ve karar düzeltme ile yargılamanın iadesi yoluna müracaat edebilirler. 6085 sayılı Sayıştay Kanununun “Temyiz” başlıklı 55 inci maddesindeki düzenlemeye göre Temyiz Kurulu; temyiz olunan hükmü olduğu gibi veya düzelterek tasdik etmeye, bozma kararı vererek daireye göndermeye ya da Kurul üye tam sayısının üçte iki çoğunluğu ile daire kararını tümüyle ortadan kaldırmaya karar verebilir. Kaldırma kararı (doğası gereği Sayıştay dairelerince kamu zararının sorumlularına ödettirilmesi ile yönündeki kararlar hakkında verilebilecek bir karar olup) kamu zararının oluşmadığı dolayısıyla da dairece haklarında hüküm tesis edilen sorumlular hakkında hüküm tesis edilmesi gerekmediği sonucuna ulaşan ve sorumluların beraatı anlamına gelen bir hükümdür.
Bu düzenlemede yer verilen “kurul üye sayısının üçte iki çoğunluğu ile kaldırılması” şeklindeki kısmın klasik anlamdaki temyiz uygulamalarının dışına taşan bir düzenleme olduğu ortadadır. Hukuk sisteminde ilk derece mahkemesinin vermiş olduğu kararın kaldırılması ve bunun yerine yeni bir karar verilmesi uygulaması istinaf mahkemeleri aşamasında görülebilen bir uygulamadır. İstinaf mahkemelerince verilen kararlar (İlk derece mahkemesinin kararını kaldıran kararlar dâhil) hakkında da belli şartlar altında temyiz yoluna gidilebilmektedir. Oysa Sayıştay Temyiz Kurulunca verilen kaldırma kararına karşı karar düzeltme dışında müracaat edilebilecek bir kanun yolu ve mercii bulunmamaktadır. Türk hukuk sisteminde temyiz incelemesi sürecinde verilebilecek kararlardan farklı ve temyizi kabil olmayan bir yöntem olarak belirlenmiş olması nedeniyle de 6085 sayılı Kanunda normal karar çoğunluğundan farklı olarak kaldırma kararı için Kurulun üçte ikisinin çoğunluğu aranmıştır.
İlk derecede kamu zararını tazminle yükümlü tutulmuş olan sorumluların haklarında verilmiş olan bu kararın, sorumlular lehine sonuçlanması için en kısa ve kesin olan yol dairece verilmiş olan tazmin kararının kaldırılması olup sorumluların temyiz başvuruları da çoğunlukla “kararın kaldırılması veya bozulması” şeklinde bir taleple sonlandırılmaktadır. Bu sebeple temyiz başvurusunda taraflarca kaldırma talep edilmişse öncelikle bu talebin görüşülmesi ve sonuçlandırılması gereklidir.
Ancak kaldırma kararının alınabilmesi için bozma veya tasdik kararlarından farklı bir çoğunluk (Kurulun üçte ikisinin oyu) aranmakta olduğundan bunun altında kalan oylama sonuçlarında bozma kararı verildiği kabul edilemeyeceğinden sonuca ulaşmak üzere müzakere ve oylamaya devam edilmesi gerekmektedir.
Kaldırma talebine yönelik müzakereler sonrasında yapılan oylamada Kurulun üçte iki çoğunluğu ile kaldırma kararı çıkmadığı halde kaldırma yönünde kullanılan oyların karar çoğunluğuna (6 azınlık oyuna karşı 9 çoğunluk oyu ile) ulaştığı gerekçe gösterilerek müzakerelere devam edilmemiş ve kaldırma gerekçelerine dayalı olarak bozma kararı verildiği sonucuna ulaşılmıştır.
Yukarıda açıklanan nedenlerle kaldırma kararının oylandığı ancak bu kararın gerektirdiği üçte iki çoğunluğa ulaşılmadığı halde kurulun çoğunluğunun kaldırma yönünde oy kullandığı gerekçesiyle kaldırma gerekçeli bozma kararı verildiği sonucuna ulaşılması mümkün olmayıp müzakerelere devam edilerek yapılacak oylama sonucuna göre tasdik veya bozma kararlarından hangisinin verildiğinin belirlenmesi gerekir.
12- 296 sayılı Ek İlamın 17. maddesiyle; ... tarihinde 4374 sayılı Kamu İhale Kanununun 20 nci maddesine göre belli istekliler arasında ihale usulüyle ihale edilerek … TL bedelle …-… ile ... tarihinde anahtar teslimi götürü bedel sözleşme imzalanan … ihale kayıt numaralı “… Yapım İşi” kapsamında yapılması öngörülen;
- 89 adet Yoğun Bakım Yatay Tip Hasta Başı Ünitesi,
- 196 adet Tavan Askılı Yoğun Bakım Pentandı (Hasta Başı Ünitesi),
- 28 adet Dikey Tip Hasta Başı Ünitesi,
İmalatlarının yapılmadığı gerekçesiyle … TL’nin tazminine ilişkin hüküm tesis edilmiştir.
Sorumlular (Hakediş Kapağı Üzerinde İmzası Bulunan) Kontrol Teşkilatı Üyesi sıfatıyla temyiz talep eden Makine Yüksek Mühendisi … ve (Geçici ve Kesin Kabul Tutanakları Üzerinde İmzası Bulunan) Geçici ve Kesin Kabul Heyetleri Üyesi sıfatlarıyla temyiz talep eden Elektrik Teknikeri Makine Mühendisi …], ortaklaşa gönderdikleri temyiz dilekçesinde özetle; 1. İhalede olmayan, ödenek yetersizliği sebebiyle ihalenin kapsamından çıkarılan imalatlar ile ilgili (örnek olarak Rapor Madde 23 ve Madde 26’da) kamu zararına hükmetmenin çok yanlış bir karar olduğu kanaatinde olduklarını, çünkü bu imalatların ... ihale (1. İhale) kapsamında olmadığının aşağıda açıkladıkları gibi çok açık olduğunu,
1.) Mahal Listesinde Yok: Mekanik ve elektrik mahal listeleri incelendiğinde bu imalatların ihale kapsamında olmadığının çok açık bir şekilde görülebileceğini,
2.) Projede Yok: Projede bu cihazların nereye konulmasının tasarlandığı ve hangi tür alt yapının bu noktalara çekileceğini göstermek amacıyla sadece kutu şeklinde (gölge olarak) yerleri gösterildiğini, imalatların sadece bu kutu şeklinden yola çıkarak ihale kapsamında olduğunun söylenemeyeceğini, örneğin; hasta başı ünitelerinin projede yeri (kutu şeklinde) gösterilmese idi, hasta başı ünitelerinin çalışmasını sağlayan elektrik kablosu, bakır borular ve data kablolarının nereye çekileceğinin nasıl bilinebileceğini,
3.) Teknik Şartnamede Yok: Bu cihazların anlatılması gereken sayfalarca teknik özelikleri olmasına rağmen teknik şartnamede bu cihazlardan hiç bahsedilmediğini,
4.) Pursantajda Yok: Pursantaj ve hakediş ödeme belgelerinde hasta başı, UPS, kamera vs. pozu açıklaması veya tarifi adı altında hiçbir kalem bulunmadığı gibi bunlarla ilgili hiçbir ödeme yapılmadığını,
5.) Yaklaşık Maliyette Yok: Her ne kadar yüklenici firmanın teklifini etkileyen bir husus olmasa dahi, bu kadar yüksek bedelli bir imalatın yaklaşık maliyette olmamasının İdarenin bu işi ihale kapsamından çıkardığının en büyük delili olduğunu,
Raporda Madde 23’te ihale kapsamında olmamasına rağmen kamu zararına hükmedilen konuyla benzer ve ciddi miktarda bedel içeren ve birbirinin aynısı olan Madde 26 ile Madde 31 diğer maddelerin arasında dağıtılarak, bu maddelerin üstünün kapatılmaya çalışıldığını, aşağıda bu 3 maddenin açılımının yer aldığını;
Madde 23: Jeneratör, UPS cihazı, Kamera
Madde 26: Hasta başı Üniteleri
Madde 31: Medikal prizler
Yukarıdaki şekilden yola çıkarak hasta başı üniteleri ve pendantların ihale kapsamında olduğuna karar vermenin tamamen yanlış olduğunu, hasta başı ünitelerinin üzerlerinde çeşitli aydınlatma üniteleri bulunan, istenilen sayıda ve cinste elektrik ve internet prizleri bulunan, hemşire çağrı ünitesi bulunan, hasta sayısına göre ve montaj şekline göre farklı türleri olan üniteler olduğunu, kendi projelerinde ise alt yapısı için gerekli olan medikal boruların haricinde hiçbir bilgi, belge veya gösterim bulunmadığını, gösterilmiş olan medikal boruların ise sahada yapıldığını, sadece yukarıda bulunan dikdörtgen şeklindeki bir çizimden yola çıkarak hasta başı ünitelerinin ve pendantların ihale kapsamında olduğunun söylenemeyeceğini, teknik şartname, mahal listesi, pursantaj ve yaklaşık maliyet listesinde bulunmadığını, ihale dokümanlarından olan Mekanik Tesisat Teknik şartnamesinde ise aşağıda yazılı olduğu gibi 8 bölüme ayrılmış toplam 73 sayfa teknik şartnamenin hiçbir yerinde pendantlar ve hasta yatak başı üniteleri hakkında hiçbir bilgi ve belge bulunmadığını;
BÖLÜM M01 SIHHİ TESİSAT
BÖLÜM M02 ISITMA TESİSATI
BÖLÜM M03 MÜŞTEREK TESİSAT
BÖLÜM M04 KLİMA VE HAVALANDIRMA TESİSATI
BÖLÜM M06 YANGIN SÖNDÜRME TESİSATI
BÖLÜM M07 MEDİKAL GAZ TESİSATI
BÖLÜM M08 BRÜLÖR TESİSATI
Her ne kadar Sayıştay tarafından görevlendirilen Makina Mühendisi … tarafından hazırlanan mekanik tesisat maddelerine ait Bilirkişi Raporunun taraflı ve gerçeklikten uzak olduğu konusundaki iddialarına devam etseler de Bilirkişinin dahi bu madde için “ihale eki mekanik mahal listesinde söz konusu imalatların görülmediği, ancak sözleşmeye göre bir üst önceliği olan medikal gaz uygulama projelerinde bu imalatların görüldüğü, yapılmayan bu imalatlar nedeniyle yükleniciye fazla ödemede bulunulduğu” şeklinde açıklama yaparak savunmalarına destek vermiş olup, hasta başı ünitelerinin projede sadece şematik olarak gösterildiği ve burası hariç mahal listelerinde ve ihale dokümanı diğer belgelerde bu imalattan hiçbir şekilde bahsedilmediğini açıkça tespit ettiğini, diğer taraftan medikal boruların nereye çekileceğini göstermek için, iz (sembol) olarak gösterilmiş hasta başı ünitelerinin ve pendantların sembolleri için, kendi varsayımı üzerinden bir imalat özelliği belirterek kamu zararı kanaatine vardığını, nitekim Yılı 2012, Dairesi 2, Dosya No 39591, Tutanak No 43267, Tutanak Tarihi 13.9.2017 Temyiz Kurulu Kararında;
“Oysa söz konusu iddialar, teknik hususlarla ilgili olup tazmin gerekçelerinin de işin mahiyeti gereği teknik, bilimsel ve fiili tespitlere dayanması gerekir.
Dolayısıyla, ilamdaki kamu zararı tutarı ile ilgili olarak, sorguya ilişkin savunmalarda ve temyiz dilekçesinde yer alan iddiaların, onaylı/tasdikli uygulama projeleri ve mahal listeleri üzerinden teknik, bilimsel ve fiili tespitlere göre değerlendirmesi yapılmadan farazi ve kabullere dayalı olarak verilen tazmin hükmünde hukuki isabet görülmemektedir.”
Denildiğini, yine Denetçi ve Bilirkişi Heyetinin projede sadece şematik olarak gösterilen pendantların ve hasta yatak başı ünitelerin hangi tipte olacağı, montaj şekli, üretim malzemesi, şekli ve bulundurması gereken ne tür özellikleri olup olmadığı, bilgisi olmamasına rağmen tamamen farazi olarak bir pendant ve hasta yatak başı pozu bulup bu poz üzerinden kamu zararı hesapladığını, piyasada fiyatları özelliklerine göre değişen yüzlerce pendant ve hasta yatak başı fiyatı varken neye göre bir fiyat takdir edip, bu fiyat üzerinden kamu zararı hesabı yapıldığını anlamadıklarını, ayrıca, … Üniversitesi Rektörlüğü tarafından bahse konu bina için açılmış olan … 11. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin ... D. İş sayılı dosyası ile tespit istemli dava dosyası neticesinde hazırlanan Bilirkişi Raporunda;
“Söz konusu a, b, c şıklarında bulunan hasta başı ünitelerinin ve pendantların sahada yerinde olduğu tespit edilmiştir. Ancak kimin tarafından yapıldığı dosyada yer alan bilgi ve belgelerden tespit edilememiştir. … ve … ihale kayıt numaralı işlerin dosyaları incelendiğinde bu işlerin sözleşmesi kapsamında söz konusu hasta başı ünitelerinin ve pendantların olmadığı kök raporumuzda izah edilmiştir.
İhale dokümanında tarafımıza verilen dosyadan da görüleceği üzere, mekanik tesisat mahal listesi (iş kalemleri listesi) ile mekanik tesisat teknik şartnamesinde yer almamakta olup bu hususa ilişkin bir tespit ve değerlendirme yapılmamıştır. Kaldı ki bu cihazlar özellikli cihazlar olması sebebiyle teknik şartnamede özellikleri detaylı olarak teknik şartnamede yer alması gereken hususlardır.
Ayrıca iki ihale kapsamında da Yaklaşık maliyet tablolarına dahil edilmeyen ve pursantaj oranlarında da görülmeyen bu imalatların hakedişlerde de ödemesi yapılmadığı açıkça tespit edilmiştir.
Mekanik tesisatı proje tekniği gereği bu cihazlara çekilmesi gereken bakır boru ve elektrik kablosunun nereye ve nasıl çekilmesini göstermek amacıyla projede pendant ve hasta başı olarak bu cihazlar şematik olarak gösterilmiştir. Pendant hasta başı üniteleri şematik olarak proje üstünde gösterilmese idi, alt yapı tesisatlarının nerelere getirileceğinin bilinmesi mümkün değildir. Yukarıda yazılı ihale dokümanı ekleri de incelendiğinde bu imalatların … ve … ihale kayıt numaralı işlerin kapsamında değildir.”
Şeklinde söz konusu imalatların yapıldığı ve kamu zararına sebebiyet verecek bir husus bulunmadığı hususlarının tespit edildiğini, ayrıca taraflarına gönderilen son (Ek) İlamda;
“Azınlık Görüşü:
Başkan … ve Üye …'ın karşı oy gerekçesi;
“... Merkezi Ameliyathane Binası birbirini takip eden iki ayrı ile yapılmıştır. Bu ihaleler;
1. İhale; ... ihale kayıt numaralı “... Yapım İşi”
2. İhale; … ihale kayıt numaralı “… Yapım İşi”dir.
Rapor maddelerinde konu edilen imalatların hangi ihale kapsamında olduğu, hangi ihale kapsamında yapıldığının tespiti önem arz etmektedir.
Her iki yapım ihalesine ilişkin sözleşmelerin 6. maddesi; "Bu sözleşme, anahtar teslimi götürü bedel sözleşme olup, ihale dokümanında yer uygulama projeleri ve bunlara ilişkin mahal listelerine dayalı olarak işin tamamı için yüklenici tarafından teklif edilen … TL toplam bedel üzerinden akdedilmiştir." denilmektedir.
Yine aynı sözleşmelerde ihale dokümanını oluşturan belgelerin; “Yapım İşleri Genel Şartnamesi, İdari Şartname, Sözleşme Tasarısı, Uygulama Projesi, Mahal Listesi, Özel Teknik Şartname, Genel Teknik Şartname, Açıklamalar (varsa) ve Diğer Ekler” olduğu hüküm altıma alınmıştır.
Yapım İşleri Genel Şartnamesi'nin “Projelerin Uygulanması” başlıklı 12 nci maddesinin birinci fıkrasında; “Sözleşme konusu işler, idare tarafından yükleniciye verilen veya yüklenici tarafından hazırlanıp idarece onaylanan uygulama projelerine uygun olarak yapılır.” Denilmektedir.
Bu hükümlerden anlaşıldığı üzere, herhangi bir imalatın ihale kapsamında olup olmadığının tespitinde bakılması gereken öncelikli belgeler uygulama projesi ve mahal listesidir. Bu belgelerde yer almayan imalatların ihale kapsamında olduğunu söylemek mümkün görülmemektedir.
Raporun bu maddesinin a, b ve c bentlerinde, birinci ihale kapsamında yer aldığı iddia edilen 80 adet “Yoğun bakım yatay tip hasta başı ünitesi”, 196 adet “Tavan askılı yoğun bakım pendantı” ve 28 adet “Dikey tip hasta başı ünitesi”nin yapılmadığı halde bedelinin ödendiği gerekçesiyle tazmin hükmü verilmesi istenmektedir.
Konuya ilişkin olarak Sayıştay tarafından gönderilen Bilirkişi Raporunda; “İhale eki mekanik mahal listesinde söz konusu imalatların görülmediği, ancak sözleşmeye göre bir üst önceliği olan medikal gaz uygulama projelerinde bu imalatların görüldüğü, yapılmayan bu imalatlar nedeniyle yükleniciye toplam … TL fazla ödemede bulunulduğu” ifade edilmektedir.
Sorumlular tarafından gönderilen savunmalardan da anlaşılacağı üzere projede şematik olarak gösterilen söz konusu imalatların ihale kapsamında olduğunu söylemek mümkün görülmemektedir. Zira söz konusu imalatlar ihale kapsamında olsa idi bu imalatların mahal listelerinde ve yapılacak işler listesinde de yer alması gerekirdi. Ayrıca söz konusu imalatların teknik özelliklerinin ayrıntılı olarak açıklandığı özel teknik şartname hazırlanmasını gerektiren imalatlar olduğu halde teknik şartnamelerinin mevcut olmaması, söz konusu imalatların ihale kapsamı dışında olduğu kanaatini pekiştirmektedir.
Sonuç olarak uygulama projesinde, mahal listesinde ve yapılacak işler listesinde yer almayan, teknik özellikleri olduğu halde özel teknik şartnamesi bulunmayan söz konusu imalatların ihale kapsamında olmadığı anlaşılmaktadır.
Bu nedenlerle raporun 26. maddesinde belirtilen hususlarla ilgili olarak ilişilecek bir husus olmadığına karar verilmesi gerekir.”
Denildiğini, bu konularla ilgili Sayıştay Başkanlığı’nın;
Yılı 2019, Dairesi 4, Karar No 243, İlam no 2, Tutanak Tarihi 1.12.2020 Daire Kararı,
Yılı 2016, Dairesi 8, Karar No 125, İlam No 43, Tutanak Tarihi 21.12.2017 Daire Kararı,
Yılı 2015, Dairesi 2, Karar No 35427, İlam No 27, Tutanak Tarihi 20.10.2016 Daire Kararı ve
Yılı 2012, Dairesi 2, Dosya No 39591, Tutanak No 43267, Tutanak Tarihi 13.9.2017 Temyiz Kurulu Kararı
Bulunduğunu, ayrıca dilekçede … Üniversitesi’nden konu hakkında uzman görüşü talepleri üzerine, … Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekanlığı tarafından görevlendirilen, Prof. Dr. Elektrik Yüksek Mühendisi … tarafından ihale dokümanlarının incelenmesinden sonra hazırlanan Bilirkişi Raporunun da mevcut olduğunu, … Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekanlığı tarafından onaylı, Prof. Dr. Elektrik Yüksek Mühendisi … imzalı Bilirkişi Raporunda da görüleceği üzere, söz konusu cihazlar ihale kapsamında olmadığından; bu maddeler için kamu zararı kararı verilmesinin yanlış olduğu görüşünü Bilirkişi Raporunda detaylıca açıkladığını Kurulumuza arz etmişlerdir.
Başsavcılık mütalaasında özetle; sorumluların Denetçi ve Bilirkişi Heyetince projede sadece şematik olarak gösterilen pendantların ve hasta yatak başı ünitelerin hangi tipte olacağı, montaj şekli, üretim malzemesi, şekli ve bulundurması gereken ne tür özellikleri olup olmadığı bilgisi olmamasına rağmen tamamen farazi olarak bir pendant ve hasta yatak başı pozu bulup bu poz üzerinden kamu zararına hükmedildiği, söz konusu imalatların her iki ihale kapsamında olmadığının tespit davası kapsamında hazırlanan Bilirkişi Raporunda da sabit olduğundan bahisle kamu zararı oluşmadığı savıyla tazmin hükmünün kaldırılmasını talep ettikleri ifade edildikten sonra; dosya üzerinde yapılan inceleme neticesinde; sorumluların temyiz dilekçesinde sunulan belge ve bilgiler ışığında konunun yeniden tetkikine ihtiyaç bulunduğundan temyiz talebinin kabul edilerek Daire Kararının bozulmasının uygun olacağı mütalaa olunmuştur.
İşbu dosyayla duruşma talebinde bulunan sorumlulardan … ile Sayıştay Savcısının sözlü açıklamalarının dinlenmesinden ve dosyada mevcut belgelerin okunup …’a 23.02.2024 tarihinde duruşma günü bildirilmiş olmasına karşın duruşmaya katılmadığından, Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369 uncu maddesi hükmü uyarınca dosya üzerinde ve gıyabında),
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Temyize konu işbu ek ilam maddesinde tazmin hükmü, Sayıştay tarafından görevlendirilen Bilirkişilerin raporları, … 11. Asliye Hukuk Mahkemesi Bilirkişi Heyetinin ilk raporu ve ... Hukuk Müşavirliğinin itiraz ettiği hususları içeren ek raporu ile Sayıştay tarafından görevlendirilen Bilirkişilerin raporlarına sorumlular tarafından yapılan itirazlar dikkate alınarak düzenlenen yargılamaya esas ek raporun incelenmesi sonucunda; adı geçen işte projelerde bulunan 89 adet yoğun bakım yatay tip hasta başı ünitesi, 196 adet tavan askılı yoğun bakım pentandı (hasta başı ünitesi) ve 28 adet dikey tip hasta başı ünitesi imalatlarının yapılmadığı halde bedellerinin yükleniciye ödenmesi suretiyle kamu zararına sebebiyet verildiği gerekçesiyle verilmiştir.
Bu tazmin gerekçesi de işe ait sözleşmenin “Sözleşmenin Türü ve Bedeli” başlıklı 6. maddesi, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun (uygulama projesini tanımlayan) “Tanımlar” başlıklı 4 üncü maddesi, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin eki olan Yapım İşleri Genel Şartnamesinin “Projelerin uygulanması” başlıklı 12 nci maddesinin birinci fıkrası, “Sözleşme ve eklerine uymayan” işler başlıklı 23 üncü maddesi ve “Hatalı, kusurlu ve eksik işler” başlıklı 24 üncü maddesi hükümlerine dayandırılmıştır.
Öncelikle, ... Merkezi Ameliyathane Binası birbirini takip eden iki ayrı ihale ile yapılmıştır.
Bu ihaleler;
1. İhale; … ihale kayıt numaralı “... Yapım İşi”,
2. İhale; … ihale kayıt numaralı “… Yapım İşi”’dir.
Temyize konu edilen imalatların hangi ihale kapsamında olduğu, hangi ihale kapsamında yapıldığının tespiti önem arz etmektedir.
Her iki yapım ihalesine ilişkin sözleşmelerin 6. maddesinde; “Bu sözleşme, anahtar teslimi götürü bedel sözleşme olup, ihale dokümanında yer alan uygulama projeleri ve bunlara ilişkin mahal listelerine dayalı olarak işin tamamı için yüklenici tarafından teklif edilen … TL toplam bedel üzerinden akdedilmiştir.” denilmektedir.
Yine aynı sözleşmelerde ihale dokümanını oluşturan belgelerin; “Yapım İşleri Genel Şartnamesi, İdari Şartname, Sözleşme Tasarısı, Uygulama Projesi, Mahal Listesi, Özel Teknik Şartname, Genel Teknik Şartname, Açıklamalar (varsa), ve Diğer Ekler” olduğu hüküm altına alınmıştır.
Yapım İşleri Genel Şartnamesinin “Tanımlar” başlıklı 4 üncü maddesinde; “Anahtar teslimi götürü bedel sözleşme: Uygulama projeleri ve bunlara ilişkin mahal listelerine dayalı olarak, işin tamamı için yüklenicinin teklif ettiği toplam bedel üzerinden yapılan sözleşmeyi, … ifade eder.” ve “Projelerin Uygulanması” başlıklı 12 nci maddesinin birinci fıkrasında; “Sözleşme konusu işler, idare tarafından yükleniciye verilen veya yüklenici tarafından hazırlanıp idarece onaylanan uygulama projelerine uygun olarak yapılır.” denilmektedir.
Bu hükümlerden anlaşıldığı üzere, herhangi bir imalatın ihale kapsamında olup olmadığının tespitinde bakılması gereken öncelikli belgeler uygulama projesi, mahal listesi ve teknik şartnamelerdir. Bu belgelerde yer almayan imalatların ihale kapsamında olduğunu söylemek mümkün görülmemektedir.
Bu bağlamda, yargılamaya esas rapor ile temyiz dilekçesi ve eki belgelerden; Ek İlamda 1. İhale kapsamında yapılması gerektiği belirtilen pendant ve hasta başı ünitelerinin yer aldığı imalatlar ile ilgili olarak;
- Mekanik ve elektrik mahal listeleri incelendiğinde bu imalatların ihale kapsamında olmadığı,
- Hasta başı ünitelerinin üzerlerinde çeşitli aydınlatma üniteleri bulunan, istenilen sayıda ve cinste elektrik ve internet prizleri bulunan, hemşire çağrı ünitesi bulunan, hasta sayısına göre ve montaj şekline göre farklı türleri olan üniteler olduğu; projede ise alt yapısı için gerekli olan medikal boruların haricinde hiçbir bilgi, belge veya gösterim bulunmadığı, gösterilmiş olan medikal boruların ise sahada yapıldığı,
- Projede bu cihaz ve malzemelerin nereye konulmasının tasarlandığı ve hangi tür alt yapının bu noktalara çekileceğini göstermek amacıyla sadece kutu şeklinde (gölge olarak) yerlerinin gösterildiği,
- Bu cihaz ve malzemelerin anlatılması gereken sayfalarca teknik özelikleri olmasına rağmen teknik şartnamede bu imalatlardan hiç bahsedilmediği, ihale dokümanlarında mekanik iş kalemleri için “Bölüm M01 Sıhhi Tesisat, Bölüm M02 Isıtma Tesisatı, Bölüm M03 Müşterek Tesisat, Bölüm M04,05 Klima Ve Havalandırma Tesisatı, Bölüm M06 Yangın Söndürme Tesisatı, Bölüm M07 Medikal Gaz Tesisatı, Bölüm M08 Brülör Tesisatı” şeklinde 8 bölüm altında toplanan, toplam 73 sayfa teknik şartnamenin hiçbir yerinde bu imalatlar hakkında bir bilgi bulunmadığı,
- Pursantaj ve hakediş ödeme belgelerinde bu imalatlara ilişkin bir poz açıklaması veya tarifi adı altında hiçbir kalem bulunmadığı gibi bunlarla ilgili hiçbir ödeme yapılmadığı
- Her ne kadar yüklenici firmanın teklifini etkileyen bir husus olmasa dahi, bu kadar yüksek bedelli imalatların yaklaşık maliyette de yer almadığı
Açık bir şekilde görülmektedir.
Mekanik ve elektrik tesisatı proje tekniği açısından iz olarak gösterilen ve panoların tasarlanması için kolon şemasında sembolik (şekilsel) olarak gösterilen, projede hiçbir (hangi tipte olacağı, montaj şekli, üretim malzemesi, şekli ve bulundurması gereken ne tür özellikleri olup olmadığı gibi) teknik detay ve bilgisi bulunmayan, yaklaşık maliyet hesabına dahi dahil edilmeyen ve pursantaj oranlarında gösterilmeyen ve hakedişlerde de ödemesi yapılmayan bu imalat kalemleri için kamu zararından bahsedilmesi yapım işlerine ilişkin ihale mevzuatına uygun düşmemektedir.
Ayrıca söz konusu imalatların projede sadece şematik olarak gösterilmesi ve diğer hiçbir ihale dokümanında bulunmaması durumunda bu imalatların ihale kapsamında olması anlamına gelmeyeceği hususu, birçok Sayıştay ve Yüksek Fen Kurulu kararında içtihat niteliğini kazanmış bir husus olarak karşımıza çıkmaktadır.
Kaldı ki, … Üniversitesi Rektörlüğü tarafından bahse konu bina için açılmış olan … 11. Asliye Hukuk Mahkemesinin ... D. İş sayılı dosyası ile tespit istemli dava dosyası neticesinde hazırlanan Bilirkişi Raporunda;
“Söz konusu a, b, c şıklarında bulunan hasta başı ünitelerinin ve pendantların sahada yerinde olduğu tespit edilmiştir. Ancak kimin tarafından yapıldığı dosyada yer alan bilgi ve belgelerden tespit edilememiştir. … ve … ihale kayıt numaralı işlerin dosyaları incelendiğinde bu işlerin sözleşmesi kapsamında söz konusu hasta başı ünitelerinin ve pendantların olmadığı kök raporumuzda izah edilmiştir.
İhale dokümanında tarafımıza verilen dosyadan da görüleceği üzere, mekanik tesisat mahal listesi (iş kalemleri listesi) ile mekanik tesisat teknik şartnamesinde yer almamakta olup bu hususa ilişkin bir tespit ve değerlendirme yapılmamıştır. Kaldı ki bu cihazlar özellikli cihazlar olması sebebiyle teknik şartnamede özellikleri detaylı olarak teknik şartnamede yer alması gereken hususlardır.
Ayrıca iki ihale kapsamında da yaklaşık maliyet tablolarına dahil edilmeyen ve pursantaj oranlarında da görülmeyen bu imalatların hakkedişlerde de ödemesi yapılmadığı açıkça tespit edilmiştir.
Mekanik tesisatı proje tekniği gereği bu cihazlara çekilmesi gereken bakır boru ve elektrik kablosunun nereye ve nasıl çekilmesini göstermek amacıyla projede pendant ve hasta başı olarak bu cihazlar şematik olarak gösterilmiştir. Pendant hasta başı üniteleri şematik olarak proje üstünde gösterilmese idi, alt yapı tesisatlarının nerelere getirileceğinin bilinmesi mümkün değildir. Yukarıda yazılı ihale dokümanı ekleri de incelendiğinde bu imalatların … ve … ihale kayıt numaralı işlerin kapsamında değildir.”
Denilerek de söz konusu cihaz ve malzemelerin yer aldığı imalatların 1. İhale kapsamında olmadığı ve bunların 2. İhale kapsamında yapıldığı hususu teyit edilmiş olmakla, kamu zararına sebebiyet veren bir durum oluşmadığı ortaya konulmuş olmaktadır.
Buna karşın, Ek İlamda (Sayıştay’ca görevlendirilen Bilirkişi Heyeti Raporuna dayanan) Denetçi Görüşü doğrultusunda boruların nereye çekileceğini göstermek için, iz (sembol) olarak gösterilmiş hasta başı ünitelerinin ve pendatların sembolleri için (piyasada fiyatlarını özelliklerinde göre değişen yüzlerce pendant ve hasta yatak başı fiyatı bulunmakta iken) varsayım üzerinden bir imalat özelliği belirtilerek kamu zararı hesabı yapılmıştır.
Sonuç itibarıyla, yukarıda bahsi geçen imalatların proje dahilinde ihalede yapılması gerektiği halde yapılmadığı düşüncesi üzerine kurulan ve yapılmayan bu imalatların karşılığı yükleniciye ihale kapsamında ödenmiş olduğu belirtilen tutarı (yine yukarıda belirtilen varsayımsal imalat bedelleri üzerinden) kamu zararı olarak nitelendiren tazmin hükmünde hukuki isabet görülmemekle beraber, 1. İhale kapsamında olmayan söz konusu imalatların yapılmamış olmasında (minhadan kaynaklı) veya yeni bir ihale olarak 2. İhale kapsamında yapılmış olmasında (mükerrerlikten kaynaklı) kamu zararına sebebiyet veren bir husus bulunmadığından; temyiz talebinde bulunan sorumluların iddia ve itirazlarının kabul edilerek 296 sayılı Ek İlamın 17. maddesiyle verilen … TL’nin tazminine ilişkin hükmün6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55 inci maddesinin 7 nci fıkrası uyarınca BOZULMASINA ve yukarıda belirtilen hususların tekrar değerlendirilmesini teminen yeni hüküm tesisi için dosyanın hükmü veren DAİREYE GÖNDERİLMESİNE, (Üye …, Üye …, Üye …, Üye … ve Üye …’in aşağıda yazılı azınlık görüşlerine karşı) oy çokluğuyla,
Karar verildiği 13.03.2024 tarih ve 56552 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.
Karşı oy gerekçesi/Azınlık görüşü
Üye …, Üye …, Üye … ve Üye …:
Yukarıda Ek İlamın 1. maddesinin (a) bendine ilişkin Karşı oy gerekçesi/Azınlık görüşündeki tespit davalarının ve davalar için hazırlanan bilirkişi raporlarının hukuki niteliğine dair açıklamalar bu madde için de geçerli olmakla birlikte, işe ait sözleşmenin “Sözleşmenin Türü ve Bedeli” başlıklı 6. maddesi, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun (uygulama projesini tanımlayan) “Tanımlar” başlıklı 4 üncü maddesi, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin eki olan Yapım İşleri Genel Şartnamesinin “Projelerin uygulanması” başlıklı 12 nci maddesinin birinci fıkrası, “Sözleşme ve eklerine uymayan” işler başlıklı 23 üncü maddesi ve “Hatalı, kusurlu ve eksik işler” başlıklı 24 üncü maddesi hükümleri doğrultusunda; Sayıştay tarafından görevlendirilen Bilirkişi raporundaki:
“1. İhale’nin eki olan mekanik mahal listesinde söz konusu imalatlar görülmemektedir. Ancak yapılan sözleşmeye göre bir üst önceliği olan medikal gaz uygulama projelerinde (CT02-Zemin, CT03-1.Kat, CT04-2.Kat ve CT05-3.Kat) ise ayrıntıları ile beraber görünmektedir. Uygulama projelerine göre 196 adet Tavan Askılı Yoğun Bakım Hasta Başı Ünitesi (Not: Hastane işleyiş doğasına aykırı şekilde ameliyathane koridorlarına göre fazladan 17 adet olmak üzere 213 adet görülmektedir, bu imalatlar yapılmamış, ancak koridor duvarlarına monteli sadece BH4 ve O2 gazlı modüllü olarak yapılmıştır.), 89 adet Yoğun Bakım Yatay Tip Hasta Başı Ünitesi ve 28 adet Dikey Tip Hasta Başı Ünitesinin imalatları 1. İhale kapsamında yapılmamıştır.
Maliyetlendirme;
1. İhale için yaklaşık maliyetinin hazırlandığı 2011 yılına ait Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 742.574 poz nolu Yoğun Bakım (Yatay tip, 150-180 cm) hasta başı ünitesi imalatının montajlı fiyatı … TL’dir. 742.575 poz nolu Yoğun Bakım (Dikey-Kolon Tipi) hasta başı ünitesi imalatının montajlı fiyatının ise … TL olduğu, birim pozun tanımı gereği Tavan Askılı Yoğun Bakım Hasta Başı Ünitesi ve Dikey Tip Hasta Başı Ünitesinin birim fiyatı olarak kullanabileceği kanaatine varılmıştır. Buna göre ihale indirimli yüklenici teklif fiyatı, kamu zararı ve KDV’li kamu zararı hesaplanmıştır. Bu hesaplamada, As Mühendislik Medikal Özel Sağlık ve Erişim Hizmetleri İnş. San. Tic. Ltd. Şti tarafından 1 set “... Gündüz Hastanesi Medikal Gaz (Oksijen, Vakum, Basınçlı Hava, Azot Protoksit) Sistemi Alımı kapsamında temin edilen Yoğun Bakım Yatay Tip Hasta Başı Ünitesinin … TL’lik fiyatı, ünitenin hastanede içerisinde imalatı yapılmadığından kullanılmamıştır.
Sonuç;
Söz konusu imalat değişikliklerine ilişkin herhangi bir proje değişikliğinin bulunmadığı, hastane uygulama projelerinde detayları ile beraber verilen imalatların yapılmadığı, fakat 1. İhale kapsamında bedelinin yükleniciye ödendiği … KDV dahil … TL’lik kamu zararının oluştuğu… kanaatine varılmıştır.”
Tespitine itibar edilerek sorumluların iddia ve itirazlarının reddiyle tazmin hükmünün tasdiki gerekir.
Üye …:
Yukarıda Karşı oy gerekçesi/Azınlık görüşü kısmındaki “tazmin hükmünün tasdikine” yönelik azınlık düşüncesine aynen katılmakla beraber, hesap yargılama usulü bağlamında temyiz mercii olan Temyiz Kurulu çalışma usulüne ilişkin olarak ayrıca;
Sayıştay yargılamasında ilk derece mahkemesi olarak dairelerce verilen kararlara karşı sorumlular temyiz ve karar düzeltme ile yargılamanın iadesi yoluna müracaat edebilirler. 6085 sayılı Sayıştay Kanununun “Temyiz” başlıklı 55 inci maddesindeki düzenlemeye göre Temyiz Kurulu; temyiz olunan hükmü olduğu gibi veya düzelterek tasdik etmeye, bozma kararı vererek daireye göndermeye ya da Kurul üye tam sayısının üçte iki çoğunluğu ile daire kararını tümüyle ortadan kaldırmaya karar verebilir. Kaldırma kararı (doğası gereği Sayıştay dairelerince kamu zararının sorumlularına ödettirilmesi ile yönündeki kararlar hakkında verilebilecek bir karar olup) kamu zararının oluşmadığı dolayısıyla da dairece haklarında hüküm tesis edilen sorumlular hakkında hüküm tesis edilmesi gerekmediği sonucuna ulaşan ve sorumluların beraatı anlamına gelen bir hükümdür.
Bu düzenlemede yer verilen “kurul üye sayısının üçte iki çoğunluğu ile kaldırılması” şeklindeki kısmın klasik anlamdaki temyiz uygulamalarının dışına taşan bir düzenleme olduğu ortadadır. Hukuk sisteminde ilk derece mahkemesinin vermiş olduğu kararın kaldırılması ve bunun yerine yeni bir karar verilmesi uygulaması istinaf mahkemeleri aşamasında görülebilen bir uygulamadır. İstinaf mahkemelerince verilen kararlar (İlk derece mahkemesinin kararını kaldıran kararlar dâhil) hakkında da belli şartlar altında temyiz yoluna gidilebilmektedir. Oysa Sayıştay Temyiz Kurulunca verilen kaldırma kararına karşı karar düzeltme dışında müracaat edilebilecek bir kanun yolu ve mercii bulunmamaktadır. Türk hukuk sisteminde temyiz incelemesi sürecinde verilebilecek kararlardan farklı ve temyizi kabil olmayan bir yöntem olarak belirlenmiş olması nedeniyle de 6085 sayılı Kanunda normal karar çoğunluğundan farklı olarak kaldırma kararı için Kurulun üçte ikisinin çoğunluğu aranmıştır.
İlk derecede kamu zararını tazminle yükümlü tutulmuş olan sorumluların haklarında verilmiş olan bu kararın, sorumlular lehine sonuçlanması için en kısa ve kesin olan yol dairece verilmiş olan tazmin kararının kaldırılması olup sorumluların temyiz başvuruları da çoğunlukla “kararın kaldırılması veya bozulması” şeklinde bir taleple sonlandırılmaktadır. Bu sebeple temyiz başvurusunda taraflarca kaldırma talep edilmişse öncelikle bu talebin görüşülmesi ve sonuçlandırılması gereklidir.
Ancak kaldırma kararının alınabilmesi için bozma veya tasdik kararlarından farklı bir çoğunluk (Kurulun üçte ikisinin oyu) aranmakta olduğundan bunun altında kalan oylama sonuçlarında bozma kararı verildiği kabul edilemeyeceğinden sonuca ulaşmak üzere müzakere ve oylamaya devam edilmesi gerekmektedir.
Kaldırma talebine yönelik müzakereler sonrasında yapılan oylamada Kurulun üçte iki çoğunluğu ile kaldırma kararı çıkmadığı halde kaldırma yönünde kullanılan oyların karar çoğunluğuna (6 azınlık oyuna karşı 9 çoğunluk oyu ile) ulaştığı gerekçe gösterilerek müzakerelere devam edilmemiş ve kaldırma gerekçelerine dayalı olarak bozma kararı verildiği sonucuna ulaşılmıştır.
Yukarıda açıklanan nedenlerle kaldırma kararının oylandığı ancak bu kararın gerektirdiği üçte iki çoğunluğa ulaşılmadığı halde kurulun çoğunluğunun kaldırma yönünde oy kullandığı gerekçesiyle kaldırma gerekçeli bozma kararı verildiği sonucuna ulaşılması mümkün olmayıp müzakerelere devam edilerek yapılacak oylama sonucuna göre tasdik veya bozma kararlarından hangisinin verildiğinin belirlenmesi gerekir.
Kararla ilgili sorunuz mu var?