Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay 5. Daire Kararı
Karar Tarihi:
7/5/2022
Karar No:
112
Esas No:
543
KARAR
Vekalet
Belediyede teknisyen olarak çalışan ve Fen İşleri Müdürlüğüne vekâleten ve Park ve Bahçeler Müdürlüğüne ise harcama yetkilisi olarak görevlendirilen …..’ya vekalet nedeniyle yapılan fark ödemelerinin mevzuata aykırı ödenmesi sonucunda …. TL kamu zararına sebebiyet verildiği hususu ile ilgili olarak;
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 68’inci maddesinin B fıkrasında, kurumların 1 ve 2’nci dereceli kadrolar için en az 10 yıl, 3 ve 4’üncü dereceli kadrolar için en az 8 yıl hizmeti bulunan ve yükseköğrenim görenlerin atanabileceği ve aynı Kanunun Vekâlet Görevi ve Aylık Verilmesinin Şartları başlıklı 86’ncı maddesinde kimlere ne şekilde vekâlet verileceği, 175’inci maddesinde de vekâlet edenlere vekâlet aylığı ödenebilmesi için vekilin asilde aranan şartları taşımasının zorunlu olduğu belirtilmiştir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 86'ncı maddesinde, Memurların kanuni izin, geçici görev, disiplin cezası uygulaması veya görevden uzaklaştırma nedenleriyle işlerinden geçici olarak ayrılmaları halinde yerlerine kurum içinden veya diğer kurumlardan veya açıktan vekil atanabileceği ve sayılan haller dışında, boş kadrolara ait görevler lüzum görüldüğü takdirde memurlara ücretsiz olarak vekâleten gördürülebileceği, 04.09.2020 gün ve 31274 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2931 sayılı Cumhurbaşkanı Kararında, 17/4/2006 tarihli ve 2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan “Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karar” ve eki cetvellerin uygulanmasına 2020 yılında devam olunacağı, 17/04/2006 gün ve 2006/10344 sayılı “Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Kararın Vekalet başlıklı 9'uncu maddesinde, 657 sayılı Kanunun 86'ncı maddesi uyarınca, Kurumlarınca bir göreve kurum içinden veya diğer kurumlardan vekalet ettirilenlere; vekaletin, 657 sayılı Kanunun 86'ncı maddesine binaen yapılması ve bu hususun onayda belirtilmiş olması ve asili atamaya yetkili amir tarafından verilmesi, Vekillerin, genel ve ilgili özel mevzuatı uyarınca asaleten atanmada aranan tüm şartları (asaleten atanmada sınav şartı aranılan kadro veya görevler için bu sınavlara girebilme hakkının elde edilmiş olması dahil) bir arada taşımaları kaydıyla; vekalet ettikleri kadro veya görevler için bu karar uyarınca öngörülen zam ve tazminatların toplam net tutarının, asli kadro veya görevleri karşılığında fiilen aldıkları zam ve tazminatların toplam net tutarından fazla olması halinde, aradaki farkın, 657 sayılı Kanunun 175'inci maddesindeki oranlar dikkate alınmaksızın, vekalet görevine başlandığı tarihten itibaren ve vekalet görevinin fiilen yapıldığı sürece ödeneceği, ancak esas ve usule ilişkin olarak belirtilen şartları bir arada taşımayanlara, mehil müddeti, yıllık izin, mazeret izni, hastalık izni, geçici görev, vekalet, görevden uzaklaştırma, tutuklanma, gözaltına alınma, hizmet içi eğitim, kurs veya seminer nedeniyle görevlerinden ayrılanlara vekalet edenlere, vekaletleri esnasında yıllık izin, mazeret izni, hastalık izni, vekalet görevine ilişkin olmayan geçici görev, görevden uzaklaştırma, tutuklanma, gözaltına alınma, hizmet içi eğitim, kurs, seminer ve benzeri nedenlerle vekalet görevine ara verenlere (ara verdikleri günler için) vekalet nedeniyle öngörülen zam ve tazminatlar ödenmeyeceği, 666 sayılı Kamu Görevlilerinin Mali Haklarının Düzenlenmesi Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname’nin 1'inci maddesiyle 27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye eklenen ek 9'uncu maddesinde, aylıklarını 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile …en yüksek Devlet memuru aylığına (ek gösterge dahil), ekli (I) sayılı Cetvelde yer alan kadro ve görev unvanlarına karşılık gelen oranların uygulanması suretiyle hesaplanan tutarda ek ödeme yapılacağı, kurumlarınca bir kadroya kurum içinden veya kurum dışından vekalet ettirilenlere, vekaletin 657 sayılı Kanunun 86'ncı maddesine istinaden yapılmış ve bu hususun onayda belirtilmiş olması, vekalet görevinin Bakanlar Kurulu kararı veya müşterek karar ile atama yapılması gereken kadrolar için ilgili bakan, diğer kadrolar için asili atamaya yetkili amir tarafından verilmesi, vekalet eden personelin asaleten atanmada aranan tüm şartları (asaleten atanmada sınav şartı aranılan kadrolar için bu sınavlara girebilme hakkının elde edilmiş olması dahil) taşıması kaydıyla vekalet ettikleri kadro için öngörülen ek ödemenin asli kadroları için öngörülen ek ödemeden fazla olması halinde, aradaki farkın vekalet görevine başlanıldığı tarihten itibaren ve bu görevin fiilen yapıldığı sürece ödeneceği, ancak mehil müddeti, yıllık izin, mazeret izni, hastalık ve refakat izni, geçici görev, vekalet, görevden uzaklaştırma, hizmet içi eğitim, seminer ve kurs nedenleriyle görevlerinden ayrılanlara vekalet edenlere bu şekilde ödeme yapılmayacağı belirtilmiştir.
18.04.1999 gün ve 23670 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik’in 2’nci maddesinde, bu Yönetmeliğin belediyeler ile bunların kurdukları birlik, müessese ve işletmelere ait memur kadrolarında, müdür ve daha alt görevlere görevde yükselme mahiyetindeki asaleten atanmalarında uygulanacağı, “Görevde Yükselmeye İlişkin Esaslar” başlıklı ikinci bölümünün “Öğrenim düzeyi” başlıklı 5’inci maddesinde, Devlet memurlarının müdür ve şube müdürlüğüne atanabilmesi için en az dört yıllık yükseköğrenim görmüş olmaları gerektiği, 11’inci maddesinde görevde yükselme eğitiminde başarılı olanların bu Yönetmelik kapsamında bulunan görevlere atanabilmeleri için kurumlarınca çıkarılacak görevde yükselme yönetmeliğine uygun olarak yapılacak sınava katılarak başarılı bulunmalarının şart olduğu, kurumların bu yönetmelik hükümlerine aykırı olmamak şartıyla kendi yönetmeliklerini çıkarabilecekleri düzenlenmiştir.
04.07.2009 gün ve 27278 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik’in 7’inci maddesinde,
“(1) 5 inci maddenin birinci fıkrasında sayılan unvanlara görevde yükselme suretiyle yapılacak atamalarda aşağıdaki özel şartlar aranır.
a) Müdür ve şube müdürü kadrosuna atanabilmek için;
1) 657 sayılı Kanunun 68 inci maddesinin (B) bendinde belirtilen atanma şartlarını taşımak,
2) Fakülte veya en az dört yıllık yüksekokul mezunu olmak,
3) Ekli (1) sayılı listede sayılan ve teknik öğrenim gerektiren müdürlüklere atanabilmek için; yükseköğretim kurumlarının, kadronun görev alanı ile ilgili eğitim ve öğretimde bulunan en az dört yıllık bölümlerinden veya bu bölümlere denkliği kabul edilen yurtdışındaki yükseköğretim kurumlarının ilgili bölümlerinden mezun olmak,
4) Ekli (2) sayılı listede sayılan müdürlükler için son müracaat tarihi itibariyle iki yılı uzman, sivil savunma uzmanı, şef, ayniyat saymanı, kontrol memuru, eğitmen veya muhasebeci kadrosunda çalışmış olmak,”
düzenlemesi yer almaktadır.
Fen İşleri ile Park ve Bahçeler Müdürlüğü Yönetmelik eki Ek 1 Teknik Öğrenim Gerektiren Müdürlükler arasında yer almaktadır. Kişinin teknik müdürlüğe atanabilmesi için yükseköğretim kurumlarının kadronun görev alanı ile ilgili eğitim ve öğretimde bulunan en az dört yıllık bölümlerinden veya bu bölümlere denkliği kabul edilen yurtdışındaki yükseköğretim kurumlarının ilgili bölümlerinden mezun olması gerekir. Aynı durum vekâleten yapılan atamalar içinde geçerlidir.
Teknisyen olarak görev yapan ….. ….. gün ve …. sayılı olur ile Fen İşleri Müdürlüğüne vekaleten ve harcama yetkilisi olarak, …. gün ve …. sayılı olur ile Park ve Bahçeler Müdürlüğüne ise harcama yetkilisi olarak görevlendirilmiştir. Bu görevlendirme yazılarından anlaşılacağı üzere vekaleten görevlendirilme sadece Fen İşleri Müdürlüğü içindir. Belirtilen müdürlük kadrolarına atanabilmek için 657/68-B ve Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik’in 7’nci maddesindeki şartların olması gerekir. Aynı durum vekâleten yapılan atamalarda da geçerlidir. ….. tarihinde açıktan memur olarak atanan …., …. tarihinde teknisyen kadrosuna atanmış ve halen de aynı kadroda görev yapmaktadır. ….. ….Merkez Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi Mobilya Dekorasyon bölümünden mezun olmuştur. Daha sonra …. tarihinde …. Fakültesi İşletme Fakültesi Yönetim ve Organizasyon Bölümünü (4 yıllık) bitirmiştir. ….’nun kadronun görev alanı ile ilgili olarak sahip olduğu mezuniyet lise diplomasıdır. Bitirdiği …. Fakültesi İşletme Fakültesi Yönetim ve Organizasyon Bölümünün bu kadroların görev alanı ile ilgisi bulunmamaktadır.
…… kadronun görev alanı ile ilgili eğitim ve öğretimde bulunan en az dört yıllık bölümlerinden veya bu bölümlere denkliği kabul edilen yurtdışındaki yükseköğretim kurumlarının ilgili bölümlerinden mezun olma şartını sağlamadığından dolayı vekâleten görevlendirilmesi ve Müdürlüğe ait kadronun farklarını alması mümkün değildir. Diğer taraftan 18.04.1999 gün ve 23670 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik’in 5’inci maddesinde, Devlet memurlarının müdür kadrosuna atanabilmesi için en az dört yıllık yükseköğrenim görmüş olmaları gerektiği ifade edilmiştir. Ancak atama yapılacak kadro ile okul arasındaki bağın olması da gerekir. Yani teknik bilgi gerektiren bir müdürlük için teknik alandaki yükseköğrenimin bitirilmiş olması gerekir.
Sorumluların savunmalarında, vekâlet etme görevinin mevzuata uygun olduğu ve kamu zararı olmadığı, kabul anlamına gelmemekle birlikte kararnameye aykırı olduğu düşünülse dahi aşağıda gösterilen Danıştay Dava Daireleri Genel Kurulu’nun İçtihadı Birleştirme kararında, Danıştay Hukuk Daireleri ile Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kurulu tarafından verilen kararlarda, ödemelerin geri alınamayacağı açıkça hüküm altına alındığı, hatalı ödemenin ilk yapıldığı tarihten başlamak üzere 90 günlük süre geçtikten sonra istirdat edilemeyeceği, sakat bir işlem bundan yararlanan lehine kazanılmış bir hak doğurmasa da, bunun kişiler için doğurduğu etki ve sonuçlarının korunması gerektiği, mevzuata aykırı olduğu iddia edilen atamalar nedeniyle maaş –tazminat gibi ilgilisine yapılan hatalı ödemelerin sorguda iddia edildiği gibi kamu zararı oluşturmadığı ifade edilmiştir.
Savunmada bahsedilen Anayasa Mahkemesinin …. tarih ve ….sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesinin …. Esas ve …. sayılı kararı ile iptal edilen, “14.7.1965 günlü, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 86’ncı maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan “…birinci fıkrada sayılan…” ibaresinin sorgu ile ilgisi bulunmamaktadır.
Bir kadroya vekâlet edene şartları taşıması halinde vekâlet aylığı, zam ve tazminat farkı ile ek ödeme farkı ödenmektedir. Bu ödemelerle ilgili düzenlemeler şu şekildedir.
1- Vekalet Aylığı: 657 sayılı Kanun’un 175’inci maddesinin ikinci fıkrasına göre, “…vekalet edenlere vekalet aylığı ödenebilmesi için, vekilin asilde aranan şartları taşıması zorunludur.”
2- Zam ve Tazminat Farkı: Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Kararda, “Vekillerin, genel ve ilgili özel mevzuatı uyarınca asaleten atanmada aranan tüm şartları (asaleten atanmada sınav şartı aranılan kadro veya görevler için bu sınavlara girebilme hakkının elde edilmiş olması dahil) bir arada taşımaları kaydıyla; vekalet ettikleri kadro veya görevler için bu karar uyarınca öngörülen zam ve tazminatların toplam net tutarının, asli kadro veya görevleri karşılığında fiilen aldıkları zam ve tazminatların toplam net tutarından fazla olması halinde, aradaki fark, 657 sayılı Kanunun 175 inci maddesindeki oranlar dikkate alınmaksızın, vekalet görevine başlandığı tarihten itibaren ve vekalet görevinin fiilen yapıldığı sürece ödenir.”
Ek Ödeme Farkı: 02.11.2011 günlü, 28103 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 666 sayılı Kamu Görevlilerinin Mali Haklarının Düzenlenmesi Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname’nin 1’inci maddesiyle 27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye eklenen ek 9’uncu maddesinde, “vekalet eden personelin asaleten atanmada aranan tüm şartları (asaleten atanmada sınav şartı aranılan kadrolar için bu sınavlara girebilme hakkının elde edilmiş olması dahil) taşıması kaydıyla vekalet ettikleri kadro için öngörülen ek ödemenin asli kadroları için öngörülen ek ödemeden fazla olması halinde, aradaki fark, vekalet görevine başlanıldığı tarihten itibaren ve bu görev fiilen yapıldığı sürece ödenir.”666 sayılı KHK ile getirilen ek ödeme 02.11.2011 tarihlidir.
Bu düzenlemeler yürürlükte olduğu sürece bunlara uyulması gerekir. Bu düzenlemeler idareyi bağladığı gibi yargı organlarını da bağlar. Yargı organları kararlarını verirken bu düzenlemeleri göz önüne almalıdır. Hem düzenlemelerin yürürlükte olduğunu kabul edip hem de uymamak kabul edilebilir değildir.
Danıştay kararında kadro ve pozisyonun görev alanı ile ilgili en az dört yıllık okuldan neyin kastedildiğinin belirsiz olduğuna vurgu yapılmıştır. Bu durum bölüm ve kadro ile ilgi kurulmaksızın 4 yıllık teknik okul mezunu olması gerektiği gerçeğini değiştirmemektedir. 18.04.1999 günlü, 23670 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin 5’inci maddesinde, müdür kadrosuna atanabilmek için en az dört yıllık yükseköğrenim görmüş olunması gerektiği, 04/07/2009 günlü, 27278 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik'in düzenleniş biçimi ve hükümlerine bakıldığında teknik müdürlük için teknik olmayan her hangi bir dört yıllık okul mezuniyetinin yeterli olduğunu söylemek mümkün değildir. Teknik müdürlük için sosyal bölüm mezunu değil, herhangi bir teknik bölüm mezunu olması gerekir.
Diğer taraftan mali mevzuatta bir ödemenin yapılabilmesi için buna izin veren bir düzenlemenin olması gerekir. Yönetmeliğin ilgili maddesinde bu şartı sağlayanın atanabileceği yani asilde aranan şartları sağladığı kabul edilerek ödeme yapılmaktadır. Söz konusu maddenin yürürlüğü durdurulduğuna/iptal edildiğine göre ödemeye esas alınacak bir madde bulunmamaktadır. Dolayısıyla ödemeye dayanak olmayan bir madde esas alınarak asilde aranan şartları sağladığını söylemek mümkün değildir. Burada yeni bir düzenlemenin yapılması gerekmektedir. Yani mevzuatta boşluk olmuştur. Ödeme yapılan dönemlere ilişkin bir düzenleme olmadığı için vekâlet fark ödemelerinin dayanağı bulunmamaktadır.
Fen İşleri Müdürlüğü Yönetmelik eki Ek 1 Teknik Öğrenim Gerektiren Müdürlükler arasında sayıldığından dolayı, …… …. Merkez Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi Mobilya Dekorasyon Bölümünü ve …. tarihinde …. Fakültesi İşletme Fakültesi Yönetim ve Organizasyon Bölümünü (4 yıllık) bitiren …..’nun bitirdiği göz önüne alındığında, mezun olunan okulun her hangi bir teknik dört yıllık okul olmaması nedeniyle şartı sağlamadığı değerlendirilmiştir.
Fen İşleri Müdürlüğüne vekâleten görevlendirilen …..’ya mevzuata aykırı vekâlet fark ödemelerinin yapılması kamu zararıdır.
Bu itibarla; Belediyede teknisyen olarak çalışan ve Fen İşleri Müdürlüğüne vekâleten ve Park ve Bahçeler Müdürlüğüne ise harcama yetkilisi olarak görevlendirilen ….’ya vekalet nedeniyle yapılan fark ödemelerinin mevzuata aykırı ödenmesi sonucunda …. TL kamu zararının;
…. TL’sinin Harcama Yetkilisi (…..) ….. ile Gerçekleştirme Görevlisi (….) …..’e,
…. TL’sinin Harcama Yetkilisi (…..) ….. ile Gerçekleştirme Görevlisi (….) …..’a,
müştereken ve müteselsilen, 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 53 üncü maddesi gereği işleyecek faizleri ile ödettirilmesine,
İş bu ilamın tebliğ tarihinden itibaren aynı Kanunun 55 inci maddesi gereğince altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.
Belediyede teknisyen olarak çalışan ve Fen İşleri Müdürlüğüne vekâleten ve Park ve Bahçeler Müdürlüğüne ise harcama yetkilisi olarak görevlendirilen …..’ya vekalet nedeniyle yapılan fark ödemelerinin mevzuata aykırı ödenmesi sonucunda …. TL kamu zararına sebebiyet verildiği hususu ile ilgili olarak;
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 68’inci maddesinin B fıkrasında, kurumların 1 ve 2’nci dereceli kadrolar için en az 10 yıl, 3 ve 4’üncü dereceli kadrolar için en az 8 yıl hizmeti bulunan ve yükseköğrenim görenlerin atanabileceği ve aynı Kanunun Vekâlet Görevi ve Aylık Verilmesinin Şartları başlıklı 86’ncı maddesinde kimlere ne şekilde vekâlet verileceği, 175’inci maddesinde de vekâlet edenlere vekâlet aylığı ödenebilmesi için vekilin asilde aranan şartları taşımasının zorunlu olduğu belirtilmiştir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 86'ncı maddesinde, Memurların kanuni izin, geçici görev, disiplin cezası uygulaması veya görevden uzaklaştırma nedenleriyle işlerinden geçici olarak ayrılmaları halinde yerlerine kurum içinden veya diğer kurumlardan veya açıktan vekil atanabileceği ve sayılan haller dışında, boş kadrolara ait görevler lüzum görüldüğü takdirde memurlara ücretsiz olarak vekâleten gördürülebileceği, 04.09.2020 gün ve 31274 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2931 sayılı Cumhurbaşkanı Kararında, 17/4/2006 tarihli ve 2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan “Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karar” ve eki cetvellerin uygulanmasına 2020 yılında devam olunacağı, 17/04/2006 gün ve 2006/10344 sayılı “Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Kararın Vekalet başlıklı 9'uncu maddesinde, 657 sayılı Kanunun 86'ncı maddesi uyarınca, Kurumlarınca bir göreve kurum içinden veya diğer kurumlardan vekalet ettirilenlere; vekaletin, 657 sayılı Kanunun 86'ncı maddesine binaen yapılması ve bu hususun onayda belirtilmiş olması ve asili atamaya yetkili amir tarafından verilmesi, Vekillerin, genel ve ilgili özel mevzuatı uyarınca asaleten atanmada aranan tüm şartları (asaleten atanmada sınav şartı aranılan kadro veya görevler için bu sınavlara girebilme hakkının elde edilmiş olması dahil) bir arada taşımaları kaydıyla; vekalet ettikleri kadro veya görevler için bu karar uyarınca öngörülen zam ve tazminatların toplam net tutarının, asli kadro veya görevleri karşılığında fiilen aldıkları zam ve tazminatların toplam net tutarından fazla olması halinde, aradaki farkın, 657 sayılı Kanunun 175'inci maddesindeki oranlar dikkate alınmaksızın, vekalet görevine başlandığı tarihten itibaren ve vekalet görevinin fiilen yapıldığı sürece ödeneceği, ancak esas ve usule ilişkin olarak belirtilen şartları bir arada taşımayanlara, mehil müddeti, yıllık izin, mazeret izni, hastalık izni, geçici görev, vekalet, görevden uzaklaştırma, tutuklanma, gözaltına alınma, hizmet içi eğitim, kurs veya seminer nedeniyle görevlerinden ayrılanlara vekalet edenlere, vekaletleri esnasında yıllık izin, mazeret izni, hastalık izni, vekalet görevine ilişkin olmayan geçici görev, görevden uzaklaştırma, tutuklanma, gözaltına alınma, hizmet içi eğitim, kurs, seminer ve benzeri nedenlerle vekalet görevine ara verenlere (ara verdikleri günler için) vekalet nedeniyle öngörülen zam ve tazminatlar ödenmeyeceği, 666 sayılı Kamu Görevlilerinin Mali Haklarının Düzenlenmesi Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname’nin 1'inci maddesiyle 27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye eklenen ek 9'uncu maddesinde, aylıklarını 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile …en yüksek Devlet memuru aylığına (ek gösterge dahil), ekli (I) sayılı Cetvelde yer alan kadro ve görev unvanlarına karşılık gelen oranların uygulanması suretiyle hesaplanan tutarda ek ödeme yapılacağı, kurumlarınca bir kadroya kurum içinden veya kurum dışından vekalet ettirilenlere, vekaletin 657 sayılı Kanunun 86'ncı maddesine istinaden yapılmış ve bu hususun onayda belirtilmiş olması, vekalet görevinin Bakanlar Kurulu kararı veya müşterek karar ile atama yapılması gereken kadrolar için ilgili bakan, diğer kadrolar için asili atamaya yetkili amir tarafından verilmesi, vekalet eden personelin asaleten atanmada aranan tüm şartları (asaleten atanmada sınav şartı aranılan kadrolar için bu sınavlara girebilme hakkının elde edilmiş olması dahil) taşıması kaydıyla vekalet ettikleri kadro için öngörülen ek ödemenin asli kadroları için öngörülen ek ödemeden fazla olması halinde, aradaki farkın vekalet görevine başlanıldığı tarihten itibaren ve bu görevin fiilen yapıldığı sürece ödeneceği, ancak mehil müddeti, yıllık izin, mazeret izni, hastalık ve refakat izni, geçici görev, vekalet, görevden uzaklaştırma, hizmet içi eğitim, seminer ve kurs nedenleriyle görevlerinden ayrılanlara vekalet edenlere bu şekilde ödeme yapılmayacağı belirtilmiştir.
18.04.1999 gün ve 23670 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik’in 2’nci maddesinde, bu Yönetmeliğin belediyeler ile bunların kurdukları birlik, müessese ve işletmelere ait memur kadrolarında, müdür ve daha alt görevlere görevde yükselme mahiyetindeki asaleten atanmalarında uygulanacağı, “Görevde Yükselmeye İlişkin Esaslar” başlıklı ikinci bölümünün “Öğrenim düzeyi” başlıklı 5’inci maddesinde, Devlet memurlarının müdür ve şube müdürlüğüne atanabilmesi için en az dört yıllık yükseköğrenim görmüş olmaları gerektiği, 11’inci maddesinde görevde yükselme eğitiminde başarılı olanların bu Yönetmelik kapsamında bulunan görevlere atanabilmeleri için kurumlarınca çıkarılacak görevde yükselme yönetmeliğine uygun olarak yapılacak sınava katılarak başarılı bulunmalarının şart olduğu, kurumların bu yönetmelik hükümlerine aykırı olmamak şartıyla kendi yönetmeliklerini çıkarabilecekleri düzenlenmiştir.
04.07.2009 gün ve 27278 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik’in 7’inci maddesinde,
“(1) 5 inci maddenin birinci fıkrasında sayılan unvanlara görevde yükselme suretiyle yapılacak atamalarda aşağıdaki özel şartlar aranır.
a) Müdür ve şube müdürü kadrosuna atanabilmek için;
1) 657 sayılı Kanunun 68 inci maddesinin (B) bendinde belirtilen atanma şartlarını taşımak,
2) Fakülte veya en az dört yıllık yüksekokul mezunu olmak,
3) Ekli (1) sayılı listede sayılan ve teknik öğrenim gerektiren müdürlüklere atanabilmek için; yükseköğretim kurumlarının, kadronun görev alanı ile ilgili eğitim ve öğretimde bulunan en az dört yıllık bölümlerinden veya bu bölümlere denkliği kabul edilen yurtdışındaki yükseköğretim kurumlarının ilgili bölümlerinden mezun olmak,
4) Ekli (2) sayılı listede sayılan müdürlükler için son müracaat tarihi itibariyle iki yılı uzman, sivil savunma uzmanı, şef, ayniyat saymanı, kontrol memuru, eğitmen veya muhasebeci kadrosunda çalışmış olmak,”
düzenlemesi yer almaktadır.
Fen İşleri ile Park ve Bahçeler Müdürlüğü Yönetmelik eki Ek 1 Teknik Öğrenim Gerektiren Müdürlükler arasında yer almaktadır. Kişinin teknik müdürlüğe atanabilmesi için yükseköğretim kurumlarının kadronun görev alanı ile ilgili eğitim ve öğretimde bulunan en az dört yıllık bölümlerinden veya bu bölümlere denkliği kabul edilen yurtdışındaki yükseköğretim kurumlarının ilgili bölümlerinden mezun olması gerekir. Aynı durum vekâleten yapılan atamalar içinde geçerlidir.
Teknisyen olarak görev yapan ….. ….. gün ve …. sayılı olur ile Fen İşleri Müdürlüğüne vekaleten ve harcama yetkilisi olarak, …. gün ve …. sayılı olur ile Park ve Bahçeler Müdürlüğüne ise harcama yetkilisi olarak görevlendirilmiştir. Bu görevlendirme yazılarından anlaşılacağı üzere vekaleten görevlendirilme sadece Fen İşleri Müdürlüğü içindir. Belirtilen müdürlük kadrolarına atanabilmek için 657/68-B ve Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik’in 7’nci maddesindeki şartların olması gerekir. Aynı durum vekâleten yapılan atamalarda da geçerlidir. ….. tarihinde açıktan memur olarak atanan …., …. tarihinde teknisyen kadrosuna atanmış ve halen de aynı kadroda görev yapmaktadır. ….. ….Merkez Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi Mobilya Dekorasyon bölümünden mezun olmuştur. Daha sonra …. tarihinde …. Fakültesi İşletme Fakültesi Yönetim ve Organizasyon Bölümünü (4 yıllık) bitirmiştir. ….’nun kadronun görev alanı ile ilgili olarak sahip olduğu mezuniyet lise diplomasıdır. Bitirdiği …. Fakültesi İşletme Fakültesi Yönetim ve Organizasyon Bölümünün bu kadroların görev alanı ile ilgisi bulunmamaktadır.
…… kadronun görev alanı ile ilgili eğitim ve öğretimde bulunan en az dört yıllık bölümlerinden veya bu bölümlere denkliği kabul edilen yurtdışındaki yükseköğretim kurumlarının ilgili bölümlerinden mezun olma şartını sağlamadığından dolayı vekâleten görevlendirilmesi ve Müdürlüğe ait kadronun farklarını alması mümkün değildir. Diğer taraftan 18.04.1999 gün ve 23670 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik’in 5’inci maddesinde, Devlet memurlarının müdür kadrosuna atanabilmesi için en az dört yıllık yükseköğrenim görmüş olmaları gerektiği ifade edilmiştir. Ancak atama yapılacak kadro ile okul arasındaki bağın olması da gerekir. Yani teknik bilgi gerektiren bir müdürlük için teknik alandaki yükseköğrenimin bitirilmiş olması gerekir.
Sorumluların savunmalarında, vekâlet etme görevinin mevzuata uygun olduğu ve kamu zararı olmadığı, kabul anlamına gelmemekle birlikte kararnameye aykırı olduğu düşünülse dahi aşağıda gösterilen Danıştay Dava Daireleri Genel Kurulu’nun İçtihadı Birleştirme kararında, Danıştay Hukuk Daireleri ile Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kurulu tarafından verilen kararlarda, ödemelerin geri alınamayacağı açıkça hüküm altına alındığı, hatalı ödemenin ilk yapıldığı tarihten başlamak üzere 90 günlük süre geçtikten sonra istirdat edilemeyeceği, sakat bir işlem bundan yararlanan lehine kazanılmış bir hak doğurmasa da, bunun kişiler için doğurduğu etki ve sonuçlarının korunması gerektiği, mevzuata aykırı olduğu iddia edilen atamalar nedeniyle maaş –tazminat gibi ilgilisine yapılan hatalı ödemelerin sorguda iddia edildiği gibi kamu zararı oluşturmadığı ifade edilmiştir.
Savunmada bahsedilen Anayasa Mahkemesinin …. tarih ve ….sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesinin …. Esas ve …. sayılı kararı ile iptal edilen, “14.7.1965 günlü, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 86’ncı maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan “…birinci fıkrada sayılan…” ibaresinin sorgu ile ilgisi bulunmamaktadır.
Bir kadroya vekâlet edene şartları taşıması halinde vekâlet aylığı, zam ve tazminat farkı ile ek ödeme farkı ödenmektedir. Bu ödemelerle ilgili düzenlemeler şu şekildedir.
1- Vekalet Aylığı: 657 sayılı Kanun’un 175’inci maddesinin ikinci fıkrasına göre, “…vekalet edenlere vekalet aylığı ödenebilmesi için, vekilin asilde aranan şartları taşıması zorunludur.”
2- Zam ve Tazminat Farkı: Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Kararda, “Vekillerin, genel ve ilgili özel mevzuatı uyarınca asaleten atanmada aranan tüm şartları (asaleten atanmada sınav şartı aranılan kadro veya görevler için bu sınavlara girebilme hakkının elde edilmiş olması dahil) bir arada taşımaları kaydıyla; vekalet ettikleri kadro veya görevler için bu karar uyarınca öngörülen zam ve tazminatların toplam net tutarının, asli kadro veya görevleri karşılığında fiilen aldıkları zam ve tazminatların toplam net tutarından fazla olması halinde, aradaki fark, 657 sayılı Kanunun 175 inci maddesindeki oranlar dikkate alınmaksızın, vekalet görevine başlandığı tarihten itibaren ve vekalet görevinin fiilen yapıldığı sürece ödenir.”
Ek Ödeme Farkı: 02.11.2011 günlü, 28103 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 666 sayılı Kamu Görevlilerinin Mali Haklarının Düzenlenmesi Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname’nin 1’inci maddesiyle 27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye eklenen ek 9’uncu maddesinde, “vekalet eden personelin asaleten atanmada aranan tüm şartları (asaleten atanmada sınav şartı aranılan kadrolar için bu sınavlara girebilme hakkının elde edilmiş olması dahil) taşıması kaydıyla vekalet ettikleri kadro için öngörülen ek ödemenin asli kadroları için öngörülen ek ödemeden fazla olması halinde, aradaki fark, vekalet görevine başlanıldığı tarihten itibaren ve bu görev fiilen yapıldığı sürece ödenir.”666 sayılı KHK ile getirilen ek ödeme 02.11.2011 tarihlidir.
Bu düzenlemeler yürürlükte olduğu sürece bunlara uyulması gerekir. Bu düzenlemeler idareyi bağladığı gibi yargı organlarını da bağlar. Yargı organları kararlarını verirken bu düzenlemeleri göz önüne almalıdır. Hem düzenlemelerin yürürlükte olduğunu kabul edip hem de uymamak kabul edilebilir değildir.
Danıştay kararında kadro ve pozisyonun görev alanı ile ilgili en az dört yıllık okuldan neyin kastedildiğinin belirsiz olduğuna vurgu yapılmıştır. Bu durum bölüm ve kadro ile ilgi kurulmaksızın 4 yıllık teknik okul mezunu olması gerektiği gerçeğini değiştirmemektedir. 18.04.1999 günlü, 23670 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin 5’inci maddesinde, müdür kadrosuna atanabilmek için en az dört yıllık yükseköğrenim görmüş olunması gerektiği, 04/07/2009 günlü, 27278 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik'in düzenleniş biçimi ve hükümlerine bakıldığında teknik müdürlük için teknik olmayan her hangi bir dört yıllık okul mezuniyetinin yeterli olduğunu söylemek mümkün değildir. Teknik müdürlük için sosyal bölüm mezunu değil, herhangi bir teknik bölüm mezunu olması gerekir.
Diğer taraftan mali mevzuatta bir ödemenin yapılabilmesi için buna izin veren bir düzenlemenin olması gerekir. Yönetmeliğin ilgili maddesinde bu şartı sağlayanın atanabileceği yani asilde aranan şartları sağladığı kabul edilerek ödeme yapılmaktadır. Söz konusu maddenin yürürlüğü durdurulduğuna/iptal edildiğine göre ödemeye esas alınacak bir madde bulunmamaktadır. Dolayısıyla ödemeye dayanak olmayan bir madde esas alınarak asilde aranan şartları sağladığını söylemek mümkün değildir. Burada yeni bir düzenlemenin yapılması gerekmektedir. Yani mevzuatta boşluk olmuştur. Ödeme yapılan dönemlere ilişkin bir düzenleme olmadığı için vekâlet fark ödemelerinin dayanağı bulunmamaktadır.
Fen İşleri Müdürlüğü Yönetmelik eki Ek 1 Teknik Öğrenim Gerektiren Müdürlükler arasında sayıldığından dolayı, …… …. Merkez Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi Mobilya Dekorasyon Bölümünü ve …. tarihinde …. Fakültesi İşletme Fakültesi Yönetim ve Organizasyon Bölümünü (4 yıllık) bitiren …..’nun bitirdiği göz önüne alındığında, mezun olunan okulun her hangi bir teknik dört yıllık okul olmaması nedeniyle şartı sağlamadığı değerlendirilmiştir.
Fen İşleri Müdürlüğüne vekâleten görevlendirilen …..’ya mevzuata aykırı vekâlet fark ödemelerinin yapılması kamu zararıdır.
Bu itibarla; Belediyede teknisyen olarak çalışan ve Fen İşleri Müdürlüğüne vekâleten ve Park ve Bahçeler Müdürlüğüne ise harcama yetkilisi olarak görevlendirilen ….’ya vekalet nedeniyle yapılan fark ödemelerinin mevzuata aykırı ödenmesi sonucunda …. TL kamu zararının;
…. TL’sinin Harcama Yetkilisi (…..) ….. ile Gerçekleştirme Görevlisi (….) …..’e,
…. TL’sinin Harcama Yetkilisi (…..) ….. ile Gerçekleştirme Görevlisi (….) …..’a,
müştereken ve müteselsilen, 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 53 üncü maddesi gereği işleyecek faizleri ile ödettirilmesine,
İş bu ilamın tebliğ tarihinden itibaren aynı Kanunun 55 inci maddesi gereğince altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.
Kararla ilgili sorunuz mu var?