Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay 6. Daire Kararı
Karar Tarihi:
3/22/2022
Karar No:
49
Esas No:
860
KARAR
Avukatlık Vekalet Ücreti
Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda;
…….. Büyükşehir Belediyesi lehine sonuçlanan davalardan alınan vekâlet ücretlerinin dağıtımında 659 sayılı Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri ve Özel Bütçeli İdarelerde Hukuk Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Kanun Hükmünde Kararname’nin 14’üncü maddesinde belirtilen limite uyulmadığı görülmüştür.
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun “Diğer hükümler” başlıklı 28’inci maddesinde göre Belediye Kanunu ve diğer ilgili Kanunların bu kanuna aykırı olmayan hükümlerinin ilgisine göre büyükşehir ve ilçe belediyeleri hakkında da uygulanacağı ifade edilmiştir.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Avukatlık ücretinin dağıtımı” başlıklı 82’nci maddesinde, “Belediye lehine sonuçlanan dava ve icra takipleri nedeniyle hükme bağlanarak karşı taraftan tahsil olunan vekâlet ücretlerinin; avukatlara (49 uncu maddeye göre çalıştırılanlar dâhil) ve hukuk servisinde fiilen görev yapan memurlara dağıtımı hakkında 1389 sayılı Devlet Davalarını İntaç Eden Avukat ve Saireye Verilecek Ücreti Vekâlet Hakkında Kanun hükümleri kıyas yolu ile uygulanır. ” hükmü yer almaktadır.
02.11.2011 tarihinde yürürlüğe giren 659 sayılı Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri ve Özel Bütçeli İdarelerde Hukuk Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Kanun Hükmünde Kararname’nin “Yürürlükten kaldırılan ve uygulanmayacak hükümler ile atıflar” başlıklı 18’inci maddesinin birinci fıkrasında, “2/2/1929 tarihli ve 1389 sayılı Devlet Davalarını İntaç Eden Avukat ve Saireye Verilecek Ücreti Vekâlet Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılmıştır. Diğer mevzuatta 1389 sayılı Kanuna yapılan atıflar bu Kanun Hükmünde Kararnameye yapılmış sayılır.” denilmektedir.
Bu hükme ilave olarak 5393 sayılı Kanun’un 82’nci maddesinde de yapılan atıf dolayısıyla belediye ve bağlı kuruluşlarına avukatlık ücretlerinin dağıtımında 659 sayılı KHK hükümlerinin uygulanması gerekmektedir.
659 sayılı KHK’nın “Yönetmelik” başlıklı 16’ncı maddesine dayanılarak hazırlanmış olan Vekâlet Ücretlerinin Dağıtımına Dair Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin “Ödenecek vekâlet ücretinin limiti ve dağıtım şekli” başlıklı 6’ncı maddesinde ise,
“(i) Emanet hesabında toplanan vekalet ücretleri, vekalet ücretinden yararlanacak kişilere yıllık tutarı; (10.000) gösterge rakamının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak aylık brüt tutarın oniki katını geçmemek üzere, aşağıdaki şekilde dağıtılır:
Dava veya icra dosyasını takip eden hukuk birim amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü veya avukata %55, vekalet ücreti dağıtımının yapıldığı yıl içerisinde altı aydan fazla süreyle hukuk biriminde fiilen görev yapmış olmak şartıyla, hukuk birim amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü ve avukatlara %40 ’ı eşit olarak ödenir.
b) Davanın takibi ve sonuçlandırılmasında birbiri ardına veya birlikte hizmeti geçenlere (a) bendine göre ayrılan hisseler bu kişilerin hizmet ve karara tesir derecesine göre hukuk birim amiri tarafından paylaştırılır.
c) Dağıtımı yapılmayan %5’lik kısım muhasebe birimince Hâzineye gelir kaydedilir.”,
denilmektedir.
659 sayılı KHK’nın “Davalardaki temsilin niteliği ve vekâlet ücretine hükmedilmesi ve dağıtımı” başlıklı 14’üncü maddesine göre ödenecek vekâlet ücretinin yıllık tutarı, hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü, avukatlar için (10.000) gösterge (1 Eylül 2019 tarihli ve 30870 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2019/1 nolu Kamu Görevlileri Hakem Kurulu Kararının, Kamu Görevlilerin Geneline Yönelik Mali ve Sosyal Haklar Başlıklı Katsayıların arttırılması bendinin Avukat Vekalet Ücreti başlıklı 20’nci maddesinde (1) 659 sayılı KHK’nın 19’uncu maddesinin ikinci fıkrası (b) bendinde öngörülen “10.000” gösterge rakamı “20.000” olarak uygulanır.) rakamının, memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak aylık brüt tutarının on iki katını (2020 yılı için Avukatlık vekalet ücreti olarak belediye avukatlarına ödenecek olan vekalet ücreti üst limiti 20.000 x12 =240.000, 240.000 x 0,146061= 35.054,64 TL’dir.) geçemez.
Buna göre 1’inci Hukuk Müşavirliğinde, 1’inci Hukuk Müşaviri ve ilgili birimde görevli avukatlara ödenen vekâlet ücretlerinin 26.09.2011 tarih ve 659 sayılı KHK hükümlerine aykırı olarak fazla ödenmesi sonucunda kamu zararına neden olunmuştur. Bununla birlikte, sorguda kamu zararı tutarı 2020 yılı birinci dönem aylık katsayısı (0,146061) dikkate alınarak hesaplanmış ve 2020 yılı ikinci 6 aylık dönem için geçerli olan aylık katsayı (0,154461) dikkate alınmamıştır. Bu sebeple de kamu zararı tutarı (20.000,00*6(0,154461-0,146061)=1.008,00*…. kişi) ……… TL fazla hesaplanmıştır. Dolayısıyla, gerçek kamu zararı tutarı ……… TL değil (………. TL-………) ………. TL’dir. Ancak, sorumluların savunmaları ve savunma ekinde sunulan belgelerden sorgu konusu edilen ……… TL’nin tamamı için tahsilat bildirildiği anlaşılmıştır.
Bu itibarla, sorgu konusu ………. TL’nin;
Kamu zararı olduğu anlaşılan …….. TL’si ……… tarih ve …….. no.lu muhasebe işlem fişi ile hesap yılından sonra tahsil edildiğinden bu tutar hakkında ilişilecek husus kalmadığına 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle,
Geriye kalan ……… TL’si hakkında ise ilişilecek husus bulunmadığına ve yersiz tahsil edildiği anlaşılan bu tutarın Belediyece Ahizine iadesine 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy çokluğuyla,
karar verildi.
Karşı Oy:
Üye ….. ………..’nun karşı oy gerekçesi:
659 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin “Davalardaki temsilin niteliği ve vekâlet ücretine hükmedilmesi ve dağıtımı” başlıklı 14’üncü maddesinin 2’nci fıkrasının (b) bendinde, “b) Ödenecek vekalet ücretinin yıllık tutarı; hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü, avukatlar için (10.000) gösterge rakamının, memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak aylık brüt tutarının oniki katını geçemez.” hükmü yer almaktadır. Mevzuatta ödeme zamanına ilişkin bir düzenleme yapılmamıştır. Ancak ödemenin memur aylık katsayısı uygulanmak suretiyle hesaplanacağı belirlenmiştir.
659 sayılı KHK’nın 14’üncü maddesinde yer alan memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak aylık brüt tutarının on iki katını geçemeyeceğine ilişkin hüküm ödenecek üst sınırı ifade etmekte ve bunu aylıklarına uygulanan katsayı ifadesi ile de vekalet ücretini aldığı zaman uygulanan katsayıyı ifade ettiği değerlendirilmektedir. Dolayısıyla, ocak ayında yapılan toptan ödemede esas olan katsayıdan başka yıl içinde memur maaş katsayısında yapılan artışı gerekçe göstererek yılın ilk ayında defaten ödenmiş 12 aylık tutarın ikinci altı ayına tekraren fark ödenmesinin mezkur Kanun’un hem lafzına hem de ruhuna aykırı olduğu değerlendirilmektedir.
Bu sebeple, ………. Büyükşehir Belediyesi 1’inci Hukuk Müşavirliğinde, 1’inci Hukuk Müşaviri ve ilgili birimde görevli avukatlara ödenen vekâlet ücretlerinin 26.09.2011 tarih ve 659 sayılı Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri ve Özel Bütçeli İdarelerde Hukuk Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine aykırı olarak fazla ödenmesi sonucu oluşan kamu zararının hesabında, söz konusu ödemelerin 2020 Şubat ayında gerçekleşmesinden ötürü 2020 Ocak ayındaki birinci dönem aylık katsayısı dikkate alınarak hesaplanması gerekmekte olup, bu şekilde yapılan hesaplama sonucunda da kamu zararı tutarı [(……..*……)-(…….*0,146061*……)] ……… TL olmaktadır.
Açıklanan gerekçelerle, kamu zararı tutarı …….. TL olup ve bu tutarın tamamı …….. tarihli ve ……. numaralı muhasebe işlem fişi ile tahsil edildiğinden ilişilecek husus kalmadığına karar verilmesi gerektiği düşüncesiyle çoğunluk görüşüne katılmıyorum.
Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda;
…….. Büyükşehir Belediyesi lehine sonuçlanan davalardan alınan vekâlet ücretlerinin dağıtımında 659 sayılı Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri ve Özel Bütçeli İdarelerde Hukuk Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Kanun Hükmünde Kararname’nin 14’üncü maddesinde belirtilen limite uyulmadığı görülmüştür.
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun “Diğer hükümler” başlıklı 28’inci maddesinde göre Belediye Kanunu ve diğer ilgili Kanunların bu kanuna aykırı olmayan hükümlerinin ilgisine göre büyükşehir ve ilçe belediyeleri hakkında da uygulanacağı ifade edilmiştir.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Avukatlık ücretinin dağıtımı” başlıklı 82’nci maddesinde, “Belediye lehine sonuçlanan dava ve icra takipleri nedeniyle hükme bağlanarak karşı taraftan tahsil olunan vekâlet ücretlerinin; avukatlara (49 uncu maddeye göre çalıştırılanlar dâhil) ve hukuk servisinde fiilen görev yapan memurlara dağıtımı hakkında 1389 sayılı Devlet Davalarını İntaç Eden Avukat ve Saireye Verilecek Ücreti Vekâlet Hakkında Kanun hükümleri kıyas yolu ile uygulanır. ” hükmü yer almaktadır.
02.11.2011 tarihinde yürürlüğe giren 659 sayılı Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri ve Özel Bütçeli İdarelerde Hukuk Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Kanun Hükmünde Kararname’nin “Yürürlükten kaldırılan ve uygulanmayacak hükümler ile atıflar” başlıklı 18’inci maddesinin birinci fıkrasında, “2/2/1929 tarihli ve 1389 sayılı Devlet Davalarını İntaç Eden Avukat ve Saireye Verilecek Ücreti Vekâlet Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılmıştır. Diğer mevzuatta 1389 sayılı Kanuna yapılan atıflar bu Kanun Hükmünde Kararnameye yapılmış sayılır.” denilmektedir.
Bu hükme ilave olarak 5393 sayılı Kanun’un 82’nci maddesinde de yapılan atıf dolayısıyla belediye ve bağlı kuruluşlarına avukatlık ücretlerinin dağıtımında 659 sayılı KHK hükümlerinin uygulanması gerekmektedir.
659 sayılı KHK’nın “Yönetmelik” başlıklı 16’ncı maddesine dayanılarak hazırlanmış olan Vekâlet Ücretlerinin Dağıtımına Dair Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin “Ödenecek vekâlet ücretinin limiti ve dağıtım şekli” başlıklı 6’ncı maddesinde ise,
“(i) Emanet hesabında toplanan vekalet ücretleri, vekalet ücretinden yararlanacak kişilere yıllık tutarı; (10.000) gösterge rakamının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak aylık brüt tutarın oniki katını geçmemek üzere, aşağıdaki şekilde dağıtılır:
Dava veya icra dosyasını takip eden hukuk birim amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü veya avukata %55, vekalet ücreti dağıtımının yapıldığı yıl içerisinde altı aydan fazla süreyle hukuk biriminde fiilen görev yapmış olmak şartıyla, hukuk birim amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü ve avukatlara %40 ’ı eşit olarak ödenir.
b) Davanın takibi ve sonuçlandırılmasında birbiri ardına veya birlikte hizmeti geçenlere (a) bendine göre ayrılan hisseler bu kişilerin hizmet ve karara tesir derecesine göre hukuk birim amiri tarafından paylaştırılır.
c) Dağıtımı yapılmayan %5’lik kısım muhasebe birimince Hâzineye gelir kaydedilir.”,
denilmektedir.
659 sayılı KHK’nın “Davalardaki temsilin niteliği ve vekâlet ücretine hükmedilmesi ve dağıtımı” başlıklı 14’üncü maddesine göre ödenecek vekâlet ücretinin yıllık tutarı, hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü, avukatlar için (10.000) gösterge (1 Eylül 2019 tarihli ve 30870 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2019/1 nolu Kamu Görevlileri Hakem Kurulu Kararının, Kamu Görevlilerin Geneline Yönelik Mali ve Sosyal Haklar Başlıklı Katsayıların arttırılması bendinin Avukat Vekalet Ücreti başlıklı 20’nci maddesinde (1) 659 sayılı KHK’nın 19’uncu maddesinin ikinci fıkrası (b) bendinde öngörülen “10.000” gösterge rakamı “20.000” olarak uygulanır.) rakamının, memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak aylık brüt tutarının on iki katını (2020 yılı için Avukatlık vekalet ücreti olarak belediye avukatlarına ödenecek olan vekalet ücreti üst limiti 20.000 x12 =240.000, 240.000 x 0,146061= 35.054,64 TL’dir.) geçemez.
Buna göre 1’inci Hukuk Müşavirliğinde, 1’inci Hukuk Müşaviri ve ilgili birimde görevli avukatlara ödenen vekâlet ücretlerinin 26.09.2011 tarih ve 659 sayılı KHK hükümlerine aykırı olarak fazla ödenmesi sonucunda kamu zararına neden olunmuştur. Bununla birlikte, sorguda kamu zararı tutarı 2020 yılı birinci dönem aylık katsayısı (0,146061) dikkate alınarak hesaplanmış ve 2020 yılı ikinci 6 aylık dönem için geçerli olan aylık katsayı (0,154461) dikkate alınmamıştır. Bu sebeple de kamu zararı tutarı (20.000,00*6(0,154461-0,146061)=1.008,00*…. kişi) ……… TL fazla hesaplanmıştır. Dolayısıyla, gerçek kamu zararı tutarı ……… TL değil (………. TL-………) ………. TL’dir. Ancak, sorumluların savunmaları ve savunma ekinde sunulan belgelerden sorgu konusu edilen ……… TL’nin tamamı için tahsilat bildirildiği anlaşılmıştır.
Bu itibarla, sorgu konusu ………. TL’nin;
Kamu zararı olduğu anlaşılan …….. TL’si ……… tarih ve …….. no.lu muhasebe işlem fişi ile hesap yılından sonra tahsil edildiğinden bu tutar hakkında ilişilecek husus kalmadığına 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle,
Geriye kalan ……… TL’si hakkında ise ilişilecek husus bulunmadığına ve yersiz tahsil edildiği anlaşılan bu tutarın Belediyece Ahizine iadesine 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy çokluğuyla,
karar verildi.
Karşı Oy:
Üye ….. ………..’nun karşı oy gerekçesi:
659 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin “Davalardaki temsilin niteliği ve vekâlet ücretine hükmedilmesi ve dağıtımı” başlıklı 14’üncü maddesinin 2’nci fıkrasının (b) bendinde, “b) Ödenecek vekalet ücretinin yıllık tutarı; hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü, avukatlar için (10.000) gösterge rakamının, memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak aylık brüt tutarının oniki katını geçemez.” hükmü yer almaktadır. Mevzuatta ödeme zamanına ilişkin bir düzenleme yapılmamıştır. Ancak ödemenin memur aylık katsayısı uygulanmak suretiyle hesaplanacağı belirlenmiştir.
659 sayılı KHK’nın 14’üncü maddesinde yer alan memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak aylık brüt tutarının on iki katını geçemeyeceğine ilişkin hüküm ödenecek üst sınırı ifade etmekte ve bunu aylıklarına uygulanan katsayı ifadesi ile de vekalet ücretini aldığı zaman uygulanan katsayıyı ifade ettiği değerlendirilmektedir. Dolayısıyla, ocak ayında yapılan toptan ödemede esas olan katsayıdan başka yıl içinde memur maaş katsayısında yapılan artışı gerekçe göstererek yılın ilk ayında defaten ödenmiş 12 aylık tutarın ikinci altı ayına tekraren fark ödenmesinin mezkur Kanun’un hem lafzına hem de ruhuna aykırı olduğu değerlendirilmektedir.
Bu sebeple, ………. Büyükşehir Belediyesi 1’inci Hukuk Müşavirliğinde, 1’inci Hukuk Müşaviri ve ilgili birimde görevli avukatlara ödenen vekâlet ücretlerinin 26.09.2011 tarih ve 659 sayılı Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri ve Özel Bütçeli İdarelerde Hukuk Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine aykırı olarak fazla ödenmesi sonucu oluşan kamu zararının hesabında, söz konusu ödemelerin 2020 Şubat ayında gerçekleşmesinden ötürü 2020 Ocak ayındaki birinci dönem aylık katsayısı dikkate alınarak hesaplanması gerekmekte olup, bu şekilde yapılan hesaplama sonucunda da kamu zararı tutarı [(……..*……)-(…….*0,146061*……)] ……… TL olmaktadır.
Açıklanan gerekçelerle, kamu zararı tutarı …….. TL olup ve bu tutarın tamamı …….. tarihli ve ……. numaralı muhasebe işlem fişi ile tahsil edildiğinden ilişilecek husus kalmadığına karar verilmesi gerektiği düşüncesiyle çoğunluk görüşüne katılmıyorum.
Kararla ilgili sorunuz mu var?